มอก. 2547-2555 หมายเหตุ คาตาง ๆ ทีไ่ ดจากการทดสอบการวดั ปริมาตรอากาศหายใจตองรายงานท่ี BTPS เพราะหากไมไ ดร ายงานที่ BTPS คา ทไ่ี ดจ ะต่ํากวา ความเปนจรงิก.3.1.4 นอกจากน้ี ผลการทดสอบที่ได ตองแสดงออกมาในรูปของกราฟสไปโรแกรม (spirogram) อยา งนอ ย 2 ลักษณะ ดงั น้ี (1) กราฟผลการทดสอบในรปู ของปริมาตร – เวลา (volume – time curve) ดังรูปที่ ก.1 ปริมาตร (l) ลมหายใจออกสูงสุด maximum breath out ปรมิ าตรสูงสุดในวินาทีแรก ความจุปอดสงู สดุ forced expiratory volume, 1st second, FEV1 forced vital capacity, FVC คาเฉลีย่ ของอตั ราการเปาในชวงความจุ 25% ถึง 75% forced expiratory flow at 25-75%, FEF 26-75%จดุ เร่ิมตน เวลา (s)(เวลาเรมิ่ ตน ) รูปท่ี ก.1 กราฟผลการทดสอบในรูปของปริมาตร – เวลา (ขอ ก.3.1.4 (1))(2) กราฟผลการทดสอบในรปู ของอตั ราการไหล – ปรมิ าตร (flow – volume curve) ดรู ูปที่ ก.2 อัตราการไหล (l/min) ความจุปอดปกติ (vital capacity) FEV FEV 50% FEV 75% ปริมาตร (l) รปู ท่ี ก.2 กราฟผลการทดสอบในรปู ของของอตั ราการไหล – ปรมิ าตร (ขอ ก.3.1.4 (2))หมายเหตุ กราฟรูปที่ ก.2 ดัดแปลงมาจากรูปท่ี 2 flow-volume curve ในแนวทางการตรวจ สมรรถภาพปอด (สไปโรเมตรยี ) โดยสมาคมอุรเวชชแหงประเทศไทย -50-
มอก. 2547-2555 ก.3.1.5 คา คาดคะเนความจปุ อด สาํ หรับคา ท่ีวดั ไดจ ากการวดั ปริมาตรอากาศหายใจนํามาเปรียบเทยี บกบั คา คาดคะเนของคนปกตทิ ม่ี ี ความสูง อายุ เพศ และเช้ือชาตเิ ดียวกับผูปว ยน้นั ๆ คาคาดคะเนทใี่ ชกันโดยทวั่ ไป ไดแก (1) สมการศริ ริ าช (spiro-thai program (version 2.0)) เปนคา มาตรฐานสมรรถภาพปอดในคนไทย(1) (2) สมการนดุ สัน (Knudson) เปนคา มาตรฐานสมรรถภาพปอดของคนสหรัฐอเมริกา และสมการ ควอนจา (Quanjer) เปน คา มาตรฐานสมรรถภาพปอดของคนยุโรป ซึ่งจะตองลดคาของสมการ ท้งั สองน้ลี ง 10% ถงึ 15% (3) สมการ ดร.ลิ้ม (Lam) เปน คา ปกตขิ องคนจีนในฮอ งกง หมายเหตุ (1) จากสมการศริ ิราช คา FVC และ FEV1 จะเปน 84% ของคาสหรัฐอเมริกา (สมการ นุดสัน) และ 90% ของคายุโรป (สมการควอนจา) แตใกลเคียงกับคาของฮองกง (สมการ ดร.ล้ิม) ซึง่ คณะผวู ิจยั เชื่อวาคาปกติจากการศึกษานี้เชื่อถือได ครอบคลุม กลุมอายุของผูปวยที่มารับการทดสอบในโรงพยาบาล และควรเปนคาปกติที่ นาํ ไปใชในการแปลผลการวัดปรมิ าตรอากาศหายใจในประชากรไทยก.3.2 ผูวัดปริมาตรอากาศหายใจ ควรมีคุณสมบัติตามภาคผนวก ง. และสิ่งที่ผูวัดปริมาตรอากาศหายใจ ควรปฏิบัติ มีดงั นี้ (1) ศกึ ษาคมู อื การใชงานของเคร่อื งอยางละเอยี ด (2) ทําการสอบเทยี บเครื่องอยางถูกตองตามวิธเี ปน ประจํา (3) ทาํ การทดสอบคา ตาง ๆ ตามวธิ ีอยา งเครงครดั ถกู ตอง และแมนยาํ (4) ควรมกี ารบันทกึ ความผดิ ปกติ สภาวะ และการเปล่ยี นแปลงตาง ๆ ทเ่ี กิดขณะทําการทดสอบ กรณี มคี วามผิดปกติ ใหท ดสอบวา เปนความผดิ ปกติจริงหรือเกดิ จากความไมเขาใจวิธีการทดสอบ เพ่ือ ประโยชนของแพทยในการวิเคราะหขอ มูล (5) ควรทําสมุดสําหรับบันทึกขอมูลตาง ๆ ของเครื่อง เชน คาสอบเทียบของเคร่ืองในแตละครั้ง ปญหาท่เี กิดขึน้ กับเครอ่ื งและวิธีการแกไ ข เพอ่ื เปนขอมลู ในการแกปญหาตอ ไปก.3.3 ผรู บั การวดั ปรมิ าตรอากาศหายใจ ควรเตรยี มตวั กอนรบั การทดสอบ ดังนี้ (1) งดออกกาํ ลงั กาย กอ นทดสอบอยางนอ ย 30 min (2) หลีกเลย่ี งอาหารมอื้ ใหญจนเปนเหตใุ หอ ม่ิ จัด กอนทดสอบอยางนอย 2 h (3) ไมด ่ืมเครือ่ งด่มื ที่มแี อลกอฮอล กอ นการทดสอบอยา งนอย 4 h -51-
มอก. 2547-2555 (4) หยดุ สบู บุหรี่ กอ นทดสอบอยา งนอ ย 2 h (5) หยดุ ยาขยายหลอดลม (6) ไมค วรสวมเสอื้ ทรี่ ดั ทรวงอกและทอ ง ก.3.4 ขอหามในการวดั ปรมิ าตรอากาศหายใจ (1) ไอเปน เลือด (2) ภาวะลมรวั่ ในชองเยอ่ื หุมปอดทย่ี ังไมไดร ับการรกั ษา (3) ระบบหลอดเลอื ดหรือหวั ใจทาํ งานไมเต็มท่ี (recent myocardial infraction หรือ pulmonary embolism) (4) เสน เลอื ดแดงโปง (aneurysm) ในทรวงอก ทอง หรอื สมอง (5) เพิง่ ไดรบั การผา ตดั ชองอกหรอื ชอ งทอ ง (6) เพิ่งไดรบั การผาตดั ตา เชน ผา ตดั ลอกตอกระจก (7) ติดเชือ้ ในระบบทางเดนิ หายใจ เชน วณั โรคปอดระยะติดตอ (8) สตรีมีครรภ (ยกเวน บางรายทีจ่ าํ เปน) (9) ผทู ่ีมอี าการเจ็บปว ย ที่อาจมผี ลตอ การทดสอบสไปโรเมทรีย เชน คล่ืนไส อาเจยี นมาก ก.3.5 ภาวะแทรกซอ นจากการวดั ปรมิ าตรอากาศหายใจ (1) ความดนั ในกะโหลกศรี ษะเพิ่มขนึ้ ซง่ึ อาจทําใหเ กิดอาการปวดศรี ษะ (2) เวียนศีรษะ มึนงง และในบางรายอาจมีอาการหมดสตไิ ด (3) อาการไอ (4) หลอดลมตีบ โดยเฉพาะในผปู ว ยหืด หรอื ปอดอุดก้นั เรื้อรัง ท่ยี ังควบคุมอาการไมไ ดด ี (5) เจ็บหนา อก (6) ภาวะลมรั่วในชอ งเย่อื หุมปอด (7) ขาดออกซเิ จน จากการหยดุ หายใจชัว่ คราวระหวางการตรวจ (8) การติดเช้ือตา ง ๆ -52-
มอก. 2547-2555 ภาคผนวก ข. การทดสอบสมรรถภาพการไดย นิ (ขอ 5.1)ข.1 การทดสอบสมรรถภาพการไดย นิ เปน การทดสอบความสามารถในการไดยินของหูแตละขางท้ัง 2 ขางโดย ใชเครอื่ งทดสอบสมรรถภาพการไดย ิน (audiometer) เพ่อื วดั ระดับการไดยิน (hearing threshold) ทางอากาศ ดวยเสียงบรสิ ทุ ธิ์ (pure-tone air-conduction) ท่ีความถี่ 500 Hz (เฮิรต ซ) 1 000 Hz 2 000 Hz 3 000 Hz 4 000 Hz 6 000 Hz และ 8 000 Hz ซึ่งทําการทดสอบโดยนักโสตสัมผัสวิทยา (audiologist) หรือผูท่ีผานการ ฝกอบรมหลักสูตรวิธีการทดสอบสมรรถภาพการไดยินและการใชเครื่องมือซ่ึงไดรับการรับรองหลักสูตร โดยกระทรวงสาธารณสุขหรอื หนวยงานท่ีเกย่ี วของข.2 วตั ถปุ ระสงคข องการทดสอบสมรรถภาพการไดยนิ ข.2.1 เพ่ือเปนขอมูลพื้นฐานดานระดับการไดยินของลูกจางท่ีเขาปฏิบัติงานใหมในบริเวณที่มีเสียงดังเฉลี่ย ตลอดระยะเวลาการทาํ งาน 8 h ตั้งแต 85 dB(A) ขึ้นไป ข.2.2 เพื่อเปนการคนหาปญหาการสูญเสียการไดยินในระยะเริ่มตนของลูกจางและใชเปนขอมูลในการ วางแผนการปอ งกันการสญู เสยี การไดยนิ ในสถานประกอบกิจการ ข.2.3 เพือ่ ใชเปน เครอื่ งมือประเมินผลโครงการอนรุ ักษการไดยนิ ของสถานประกอบกิจการ ข.2.4 เพอ่ื ตดิ ตามผลการควบคมุ ปอ งกนั การสญู เสียการไดย ินข.3 องคป ระกอบสาํ คัญของการจัดการทดสอบสมรรถภาพการไดย นิ ข.3.1 หองทดสอบสมรรถภาพการไดย นิ เพ่อื ปองกันเสียงรบกวนในขณะทําการทดสอบ หนวยงานดานความปลอดภัยและอาชีวอนามัยในการ ทาํ งานของกระทรวงแรงงาน ประเทศสหรัฐอเมริกา (Occupational Safety and Health Administration; OSHA) ไดก ําหนดมาตรฐานระดบั เสียงของหองทดสอบสมรรถภาพการไดยิน ดังตารางที่ ข.1ตารางที่ ข.1 แสดงมาตรฐานระดับเสียงข้นั สงู ในหองทดสอบสมรรถภาพการไดยิน (background sound pressure level) สําหรับการทดสอบสมรรถภาพการไดย ิน (ขอ ข.3.1) ความถี่ (Hz) 500 1 000 2 000 4 000 8 000ระดับเสียง (dB) 40 40 47 57 62หมายเหตุ ระดับความดนั เสียง (sound pressure level) 0 dB มคี า เทา กับความดนั เสยี ง (sound pressure) 0.0002 ไดน (dyne) ตอตารางเซนติเมตร -53-
มอก. 2547-2555 อยา งไรก็ตาม เมอ่ื สถานประกอบกิจการไดคัดเลอื กหองทจี่ ะใชทดสอบสมรรถภาพการไดยินแลวตอ งทาํ การวัดระดับเสียงขน้ั สงู (background noise) ในหอ งกอ นทําการทดสอบสมรรถภาพการไดย นิ โดยวัดใน สภาพการใชงานและชวงเวลาที่หองนาจะมีเสียงรบกวนสูงที่สุด เชน เปดพัดลมดูดอากาศ เปดเคร่ืองปรับอากาศตามสภาพการใชงานปกติ หรือดานขางหองถามีการใชงานเครื่องจักรก็ใหเดิน เครอื่ งจักรนน้ั ๆ ตามปกติ ท้ังนี้ เพือ่ ใหท ราบวา หองที่ใชท ดสอบสมรรถภาพการไดยินมคี วามเหมาะสม หรือไม สําหรับการตรวจวัดระดับเสียงรบกวนใหใชเครื่องวัดความดังเสียง (sound level meter) แบบ แยกยานความถี่ได โดยตรวจวัดที่ระดับศีรษะของผูรับการทดสอบสมรรถภาพการไดยิน หากผลการ ตรวจวัดพบวา มีระดับเสียงรบกวนที่ความถี่ใดความถี่หน่ึงสูงกวาระดับเสียงในตารางที่ ข.1 ขางตน แสดงวาหอ งนั้นไมเหมาะสมทจี่ ะกําหนดใหเปนหอ งทดสอบสมรรถภาพการไดยนิ ข.3.2 เครอื่ งวัดมาตรการไดยนิ (audiometer) เครอื่ งทดสอบการไดยินทใี่ ช ตองเปนเคร่ืองวัดมาตรการไดย ินชนิดพลั ส-โทน (pulsed-tone audiometer) ซง่ึ เปน ไปตามมาตรฐาน ANSI/ASA S3.6 เครอ่ื งวดั มาตรการไดย ินตองมกี ารทดสอบเคร่ืองกอนการใชงาน ดังนี้ ข.3.2.1 การทดสอบการฟง (listening check หรือ function check) เปนการทดสอบปุมการทํางานตาง ๆ ท่ี ครอบหฟู ง สายไฟ ไมโครโฟน การทดสอบนี้ควรทํากอ นการใชงานทุกครงั้ ข.3.2.2 การทดสอบโดยใชกลุมตวั อยาง (subject test หรือ biological test) เปนการทดสอบสมรรถภาพการ ไดยินในคนท่ีมีการไดยินคงที่และมีระดับการไดยินไมเกิน 25 dB ทุกยานความถ่ีและนําผลการ ทดสอบสมรรถภาพการไดยินไปเปรียบเทียบกับผลการทดสอบท่ีทราบคาแลวของผูทดสอบคน เดียวกัน หากพบวามีระดับการไดยินแตกตางกันมากกวา 10 dB ที่ความถ่ีใดความถ่ีหนึ่งตองสง เคร่อื งทดสอบสมรรถภาพการไดยินไปทาํ การสอบเทียบอยางละเอียดตอไป การทดสอบนี้ควรทํา อยางนอ ยเดอื นละ 1 ครั้ง ข.3.2.3 การสอบเทียบเบ้ืองตน (basic calibration) เปนการสอบเทียบโดยใชเคร่ืองวัดเสียง ชุดวิเคราะห ความถ่ี และชุดขอตอ (coupler) ที่ไดมาตรฐาน และตองดําเนินการโดยผูชํานาญการและมีหอง สอบเทียบท่ีไดมาตรฐาน สําหรับขั้นตอนการสอบเทียบจะมีการตรวจสอบความดังของเสียงท่ี ครอบหูฟงแตละขางที่ยานความถ่ีต้ังแต 500 Hz ถึง 8 000 Hz โดยปรับปุมปรับระดับเสียงเครื่อง ทดสอบสมรรถภาพการไดย นิ ไวที่ 70 dB แลวลดระดับเสียงลงคร้งั ละ 10 dB จดบันทึกคาท่ีอานได จากเครือ่ งวัดเสยี งทกุ 10 dB ทลี่ ดลงในเครื่องตรวจวัดการไดยนิ และเครื่องทดสอบสมรรถภาพการ ไดยินควรอานคาไดลดลง 10 dB ตรงกัน หากพบวาที่ระดับเสียงใด ๆ เบ่ียงเบนไปมากกวาหรือ เทา กบั 15 dB ที่ความถ่ีใดความถ่ีหน่ึงตองทําการสอบเทียบอยางละเอียด (exhaustive calibration) เพื่อปรบั คา ความดงั เสยี งของเครอ่ื งวดั มาตรการไดยินใหมเ พ่ือใหไ ดต ามมาตรฐานท่ตี ดิ มาพรอ มกับ -54-
มอก. 2547-2555 เครอ่ื งวดั มาตรการไดยิน การสอบเทียบน้ีควรทําอยางนอยทุก 2 ป หรือเมื่อพบความผิดปกติจากการ ตรวจสอบกอ นใชงานข.3.3 ผทู ดสอบสมรรถภาพการไดยิน ควรมีคุณสมบัติตามภาคผนวก ง. และสิ่งที่ผูทดสอบสมรรถภาพการ ไดย นิ ควรปฏิบัติ มดี ังนี้ (1) ศกึ ษาคมู อื การใชง านของเคร่อื งอยา งละเอยี ด (2) ทาํ การสอบเทยี บเครอื่ งอยางถกู ตองตามวิธเี ปน ประจาํ (3) ทําการทดสอบคาตาง ๆ ตามวิธีอยา งเครงครัด ถูกตอง และแมนยาํ (4) ควรมีการบนั ทึกความผดิ ปกติ สภาวะ และการเปลีย่ นแปลงตา ง ๆ ทีเ่ กดิ ขณะทาํ การทดสอบ กรณมี ี ความผิดปกติ ใหทดสอบวาเปนความผิดปกติจริงหรือเกิดจากความไมเขาใจวิธีการทดสอบ เพื่อ ประโยชนข องแพทยในการวเิ คราะหข อ มูล (5) ควรทาํ สมดุ สาํ หรบั บันทกึ ขอมลู ตา ง ๆ ของเครอื่ ง เชน คาสอบเทยี บของเครอ่ื งในแตล ะครั้ง ปญ หา ท่เี กดิ ขนึ้ กบั เครอ่ื งและวธิ ีการแกไ ข เพอ่ื เปน ขอ มลู ในการแกปญ หาตอ ไป (6) ควรจดั ทนี่ ั่งใหผ ูร ับการทดสอบ หนั ไปทางดา นขางของผูทดสอบ และผูทดสอบสามารถมองเห็น ปฏกิ ิริยาของผรู บั การทดสอบขณะทท่ี ดสอบได เชน การขยับมอื แขน ศรี ษะข.3.4 ผูรับการทดสอบสมรรถภาพการไดย นิ ควรเตรยี มตัวกอนรบั การทดสอบสมรรถภาพการไดย นิ ดงั น้ี ข.3.4.1 สภาพรางกายปกติ ไมเปน ไขหวัดหรอื หูอือ้ ข.3.4.2 ไมส ัมผัสเสียงดงั กอ นเขารบั การทดสอบสมรรถภาพการไดย ินทง้ั จากทีบ่ า นหรอื ที่ทํางานอยางนอย ท่ีสุด 12 h เพ่ือหลกี เลย่ี งภาวะหตู ึงทเี่ กดิ ขนึ้ ชวั่ คราว โดยทว่ั ไปในทางปฏิบตั ิมกั จะทาํ การทดสอบใน วนั จนั ทรท ่เี ปน วนั แรกของสปั ดาหการทาํ งาน เพือ่ ใหลกู จา งไดห ยุดรบั ฟงเสยี งดงั ในวนั หยุดประจํา สปั ดาห ข.3.4.3 ระหวางรอการทดสอบ หากมีความจาํ เปน ตองเขาไปปฏิบัตงิ านสมั ผสั กับเสียงดัง ใหลูกจางสวมใส อปุ กรณลดเสยี ง (ปลั๊กลดเสียง หรือครอบหูลดเสียง) ที่สามารถลดเสียงไมใหหูของลูกจางสัมผัส เสยี งดงั เกนิ 85 dB(A) ตลอดระยะเวลาที่สัมผัสเสยี ง และอนุญาตใหเ ขา ไปปฏิบัติงานไดไมเกิน 4 h เทานน้ั ข.3.4.4 ผูรับการทดสอบ ควรออกจากที่ท่ีมีเสียงดังกอนถึงเวลาทดสอบสมรรถภาพการไดยินอยางนอย 15 min และมาถึงหองทดสอบสมรรถภาพการไดยินกอนอยางนอย 5 min เพื่อเตรียมความพรอม กอ นการทดสอบ -55-
มอก. 2547-2555 ภาคผนวก ค. การทดสอบสมรรถภาพการมองเหน็ (ขอ 5.3)ค.1 การปฏิบัติงานของลูกจางบางอาชีพ จําเปนตองมีสมรรถภาพการมองเห็นที่เหมาะสมกับลักษณะงานที่ทํา เพื่อใหทาํ ใหงานมคี ุณภาพและเกิดความปลอดภยั ในการทํางาน เชน การประกอบชิ้นงาน การแยกสี การขับ รถโฟรค ลิฟท ดังน้ัน จงึ จําเปน ตอ งจดั ใหม ีการตรวจสมรรถภาพการมองเห็นเพ่ือตรวจสอบความสามารถใน การใชสายตาของลูกจางรวมถึงเฝาระวังอาการผิดปกติที่เกิดเนื่องจากการประกอบอาชีพของลูกจาง ซึ่ง รายการท่คี วรทดสอบอยา งนอ ย ไดแ ก ค.1.1 ความคมชดั ในการมองเห็น (near and distance visual acuity) หรอื การทดสอบสายตาสัน้ ยาว เอียง ค.1.2 การแยกสี (color vision) หรือการตรวจตาบอดสี ค.1.3 การกะระยะความลกึ (depth perception) หรอื การมองภาพ 3 มิติ ค.1.4 ความสามารถในการมองเหน็ ในแนวระนาบทง้ั ใกลและไกล (lateral phorias for near and distance) ค.1.5 ความสามารถในการมองเห็นในแนวตงั้ (vertical phorias for near and distance) ค.1.6 การตรวจลานสายตา (vision field) หรอื การมองเห็นภาพไดก วา งมากนอยเพยี งใดค.2 วตั ถุประสงคข องการทดสอบสมรรถภาพการมองเห็น ค.2.1 เพ่ือประเมนิ ความสามารถในการมองเหน็ วา สายตาเหมาะสมกับงานทีท่ าํ หรอื ไม ค.2.2 เพ่ือคนหาปญหาการมองเห็นในระยะเริ่มตนของลูกจางและใชเปนขอมูลในการวางแผนปองกันใน สถานประกอบกิจการ ค.2.3 เพอ่ื เปนเครอ่ื งมือประเมนิ ผลการควบคุมมาตรฐานความเขมขนของแสงสวา งในสถานประกอบกจิ การค.3 องคป ระกอบสําคญั ของการจดั การทดสอบสมรรถภาพการมองเห็น ค.3.1 หอ งทดสอบสมรรถภาพการมองเห็น ค.3.1.1 มีความเขมแสงไมต ่ํากวา 400 lx (ลกั ซ) ค.3.1.2 มกี ารระบายอากาศที่ดี ค.3.2 เคร่ืองทดสอบสมรรถภาพการมองเหน็ ค.3.2.1 ปจจบุ ันยงั ไมมีมาตรฐานสากลกาํ หนด -56-
Search
