แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชางานเครื่องยนต์ดีเซล

ชนิดน้ีมกี ารเติมน้ากรดและชาร์จไฟมาแลว้ ในโรงงานก่อนการติดต้งั สินคา้ ในคร้ังแรกตอ้ งการกระตน้ แผน่ ธาตุโดยการชาร์จไฟฟ้าระยะส้นั ประมาณ 5-10 นาที จากน้นั ไม่ตอ้ งดูแลระดบั น้าในระยะแรก 6 เดือน หลงั จากน้นั ควรดูแลประมาณ 3 เดือนต่อคร้ังเน่ืองจากแบตเตอรี่ชนิดน้ีมรี ะบบป้องกนั การระเหย 10.3.1 สาเหตุที่ทาให้แบตเตอรี่เส่ือม รูปท่ี 10.5 แบตเตอรี่เส่ือม 1. การประจุไฟที่นอ้ ยเกนิ ควร อาการและลกั ษณะที่เกิดข้ึน -เกิดคราบขาวท่ีแผน่ ธาตุของแบตเตอรี่ส่งผลใหป้ ระจไุ ฟไดย้ าก -ทาใหแ้ ผน่ ธาตุจะเสื่อมสภาพ 2. การประจไุ ฟมมี ากเกินควร อาการและลกั ษณะที่เกิดข้ึน -น้ากลน่ั ท่ีแปรสภาพเป็นแก๊สมากทาใหร้ ะดบั น้ากลนั่ ลดลง -อุณหภูมสิ ูงข้ึนมากทาใหแ้ ผน่ ธาตุเส่ือม -ทาใหผ้ งตะกว่ั เกิดการกดั กร่อนจากแผน่ าตุ -แผน่ ธาตุงอโคง้ 3. ปัญหาระบบไฟในรถยนต์ อาการและลกั ษณะท่ีเกดิ ข้นึ -การเกิดเคร่ืองเสียง สญั ญาณกนั ขโมย อปุ กรณ์เสริมในรถเพ่ิมเติม(ไฟไม่พอ) -การเปล่ียนแปลงขนาดของแบตเตอร่ี -การลดั วงจรของสวิทซไ์ ฟต่างๆในรถ

-ประสิทธิภาพการทางานของไดชาร์จไม่เต็มที่ 4. การมีสารอนั ตรายปะปนในหมอ้ แบตเตอรี่ อาการและลกั ษณะท่ีเกิดข้ึน -น้ากรดไม่ไดค้ ุณภาพ -น้ากลน่ั ท่ีเติมลงไปไม่บริสุทธ์ิ -เติมน้ากลน่ั สี(สารหลอ่ เยน็ )ลงไป 5. การเกิดซลั เฟต แผน่ ธาตุท่ีมีผลึกซลั เฟตสีขาวเกาะตดิ อยทู่ ี่บริเวณแผน่ ธาตุ เกดิ จาก -ปลอ่ ยทิ้งแบตเตอรี่ไวน้ านๆ โดยไมน่ าไปใช้ -การประจุไฟท่ีนอ้ ยเกินไป -แผน่ ธาตุโผลพ่ น้ ระดบั น้ากรด 6. น้ากรดน้ากรดซลั ฟรู ิค เป็นตวั นาไฟฟ้าระหวา่ งแผน่ ธาตุบวก และลบ น้ากรดที่ใชใ้ นประเทศไทย ควรมคี ่า ถ.พ. ระหว่าง 1.24-1.25 ท่ีอุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส การเติมน้ากรด -ใชน้ ้ากรดท่ีมคี ่าความถว่ งจาเพาะอยรู่ ะหว่าง 1.240-1.250 -ใส่น้ากรดลงในทุกช่องแบตเตอร่ีจนถงึ ระดบั UPPER -ต้งั แบตเตอรี่ท้ิงไวใ้ นร่มประมาณ 1 ช.ม.เพอ่ื ใหซ้ ึมเขา้ แผน่ ธาตุ -ถา้ น้ากรดลดลง ใหเ้ ติมน้ากรดอกี คร้ังจนถงึ ระดบั UPPER

กจิ กรรมการเรียนการสอน ข้นั นาเข้าสู่บทเรียน 1. กลา่ วนา เรื่องแบตเตอร่ี 2. ช้ีแจงจุดประสงคข์ องการเรียนรู้ 3. อธิบายหนา้ ท่ีแบเตอรี่ ข้ันสอน 1. อธิบายหวั ขอ้ 10.1 เรื่องหนา้ ที่แบตเตอร่ี ผเู้ รียนบนั ทึกตาม 2. ใหน้ กั เรียนเขียนรายงานเรื่องแบตเตอรี่ 3. อธิบายหวั ขอ้ 10.3 เร่ืองชนิดแบตเตอรี่ ผเู้ รียนบนั ทกึ ตาม 4. ใหน้ กั เรียนเขียนรายงานเร่ืองชนิดแบตเตอรี่ 5. ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบ ข้นั สรุป ครูสรุปเน้ือหาจากบทเรียน โดยใชเ้ ครื่องฉายภาพ (Projector) และจากเครื่องยนตจ์ ริง สื่อการเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน 2. เครื่องยนตด์ ีเซลจริง การวดั และประเมนิ ผล 1. ตรงต่อเวลา 2. ความรับผดิ ชอบต่องานท่ีมอบหมาย 3. ทดสอบ

แบบทดสอบ 10.1 1. หน้าท่ขี องแบตเตอร่ี คือ ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………... 2. ส่วนประกอบของแบตเตอรี่ มอี ะไรบ้าง ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………. 3. แบตเตอรี่มกี แี่ บบ อะไรบ้าง ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

เฉลยแบบทดสอบ 10.1 1. ตอบ 1. แหล่งพลงั งานจ่ายไฟฟ้าใหแ้ ก่สตาร์ทเตอร์ และระบบจุดระเบิดใหแ้ ก่เครื่องยนตเ์ พือ่ ให้ เคร่ืองยนตห์ มุนและตดิ เครื่องได้ 2. เป็นแหล่งใหพ้ ลงั งานแก่ระบบไฟฟ้ารถยนตใ์ นรถยนตเ์ มอื่ ระบบไฟฟ้าในรถยนตต์ อ้ งการ กาลงั ไฟฟ้ามากกวา่ ที่ระบบจ่ายไฟของรถยนตจ์ ะจ่ายได้ 3. รักษาระดบั กระแสไฟใหค้ งที่sหน 2. ตอบ 1. ข้วั แบตเตอรี่(Pole) 2. แผน่ ธาตุลบ(Negative Plate) 3. แผน่ ก้นั (Separator & Glass mat) 4. แผน่ ธาตุบวก(Positive Plate) 5. จุกปิ ด(Vent Plue) 6. เปลอื กหมอ้ และฝาหมอ้ (Container3 & Lid) 7. ข้วั (Terminal Pole) 3. ตอบ แบตเตอร่ีมี 2 แบบ 1. แบบน้า 2. แบบแหง้

เอกสารอ้างองิ 1. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. ทฤษฎีดีเซล. กรุงเทพฯ : โรงพิมพเ์ จริญธรรม, 2541. 2. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. ปฏบิ ตั ิดีเซล. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พเ์ จริญธรรม, 2541. 3. พงศศ์ กั ด์ิ ศิริขนั ธ์ และคณะ. งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ . นนทบุรี : เจริญรุ่งเรืองการพิมพ,์ 2546. 4. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. การปรับแต่งเครื่องยนต.์ กรุงเทพฯ : โรงพมิ พเ์ จริญธรรม, 2541. 5. โตโยตา้ . คู่มอื การซ่อมเคร่ืองยนต์ L, 2L : บริษทั โตโยตา้ มอเตอร์ประเทศไทย จากดั , 2529.

แผนการเรียนรู้ หน่วยที่ 11 สอนคร้ังท่ี 16 ช่ือวชิ า งานเคร่ืองยนตด์ ีเซล จานวน 5 ช่ัวโมง ชื่อหน่วย อา่ งน้ามนั เครื่องและประเกน็ หวั ข้อเรื่อง 11.1 อ่างน้ามนั เคร่ือง 11.2 ประเกน็ ฝาสูบ สาระสาคญั 1. อา่ งน้ามนั เคร่ืองทาหนา้ ทก่ี กั เกบ็ น้ามนั เครื่องไวส้ าหรับหลอ่ ลื่น 2. ปะเก็นฝาสูบทาหนา้ ที่ป้องกนั ไมใ่ หก้ าลงั อดั ของเคร่ืองยนต์ น้าหลอ่ เยน็ และน้ามนั หลอ่ ล่ืนรั่วไหลได้ สมรรถนะท่ีพงก ประสงค์ (ความรู้ ทกั าะ คะุ ธรรม จริยธรรม จรรยาบรระ วชิ าชีพ) 1. ผเู้ รียนสามารถอธิบายความหมายและหนา้ ที่ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 2. ผเู้ รียนสามารถอธิบายหนา้ ที่ประเกน็ ฝาสูบไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง 3. ความสนใจใฝ่ รู้ : มคี วามสนใจในการหาความรู้เพม่ิ เติม, การกระตือรือร้นทจ่ี ะเรียนรู้ 4. ความมมี นุษยส์ มั พนั ธ์ : ยอมรับความคิดเห็นผอู้ ื่น 5. ความอดทน อดกล้นั : มีสติควบคุมอารมณ์ไดด้ ี 6. ความซื่อสตั ยส์ ุจริต : ไม่นาผลงานผอู้ ื่นมาแอบอา้ งเป็นของตน

11.1 อ่างนา้ มนั เครื่อง (Oil pan) ภาชนะบรรจุนามนั เคร่ือง ยดึ ติดกบั ดา้ นลา่ งของเส้ือสูบเป็นส่วนหน่ึงของหอ้ งขอ้ เหว่ียงทาหนา้ ที่เป็น อ่างรองรับน้ามนั เครื่องในเคร่ืองยนตท์ ว่ั ไป รูปท่ี 11.1 อ่างนา้ มนั เคร่ือง อ่างเกบ็ นา้ มนั เครื่อง (Oil sump) ภาชนะเก็บกกั น้ามนั เครื่องสาหรับระบบหลอ่ ล่นื เคร่ืองยนต์ มกั เป็น ส่วนหน่ึงของหอ้ งขอ้ เหวีย่ ง ยกเวน้ เครื่องยนตเ์ คร่ืองบิน รถสปอร์ทบางรุ่น รถแข่ง ที่มภี าชนะเกบ็ น้ามนั เครื่องต่างหาก น้ามนั เคร่ืองที่ไหลกลบั สู่อา่ งจะถกู ดดู ไปเกบ็ ในภาชนะน้ีตลอดเวลา จึงมีอ่าง น้ามนั เคร่ืองแบนเรียบ เรียกกนั วา่ “แบบอ่างแหง้ ” (dry sump)

รูปท่ี11.2 ประเกน็ ฝาสูบ ปะเกน็ ฝาสูบ ทาหนา้ ท่ีป้องกนั ไม่ใหก้ าลงั อดั ของเคร่ืองยนต์ น้าหล่อเยน็ และน้ามนั หล่อล่นื รั่วไหลได้ ปะเกน็ ฝาสูบ จะตอ้ งมีคุณสมบตั ิพเิ ศษคือตอ้ งทนทานต่อกาลงั อดั ความร้อนท่ีสูงและการกดั กร่อนของน้า และน้ามนั ปะเกน็ ฝาสูบโดยทว่ั ๆ ไปจะมี 2 ชนิดคือ แบบใชใ้ ยหินผสมผงแกรไฟตป์ ะกบแผน่ เหลก็ และ แผน่ ทองแดง และแบบใชแ้ ผน่ เหลก็ หรือแผน่ ทองแดงประกบใยหิน

กจิ กรรมการเรียนการสอน ข้ันนาเข้าสู่บทเรียน 1. กลา่ วนา อ่างน้ามนั เคร่ือง 2. ช้ีแจงจุดประสงคข์ องการเรียนรู้ 3. อธิบายความสาคญั อ่างน้ามนั เคร่ือง ข้ันสอน 1. อธิบายหวั ขอ้ 11.1 เร่ืองอา่ งน้ามนั เคร่ือง ผเู้ รียนบนั ทกึ ตาม 2. ใหน้ กั เรียนเขียนรายงานเรื่องอา่ งน้ามนั เคร่ือง 3. อธิบายหวั ขอ้ 11.2 เร่ืองประเก็นฝาสูบ ผเู้ รียนบนั ทึกตาม 4. ใหน้ กั เรียนเขียนรายงานเรื่องประเก็นฝาสูบ 5. ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบ ข้ันสรุป ครูสรุปเน้ือหาจากบทเรียน โดยใชเ้ คร่ืองฉายภาพ (Projector) และจากเคร่ืองยนตจ์ ริง ส่ือการเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน 2. เคร่ืองยนตด์ ีเซลจริง การวดั และประเมนิ ผล 1. ตรงต่อเวลา 2. ความรับผดิ ชอบต่องานท่ีมอบหมาย 3. ทดสอบ

แบบทดสอบ 11.1 1. หน้าที่ของอ่างนา้ มนั เคร่ือง คือ ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 2. หน้าที่ของประเกน็ ฝาสูบ คอื ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………….

เฉลยแบบทดสอบ 11.1 1. ตอบ ภาชนะเก็บกกั น้ามนั เครื่องสาหรับระบบหล่อลน่ื เคร่ืองยนต์ มกั เป็นส่วนหน่ึงของหอ้ งขอ้ เหวี่ยง 2. ตอบ ทาหนา้ ที่ป้องกนั ไมใ่ หก้ าลงั อดั ของเคร่ืองยนต์ น้าหลอ่ เยน็ และน้ามนั หล่อลน่ื รั่วไหลได้

เอกสารอ้างองิ 1. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. ทฤษฎีดีเซล. กรุงเทพฯ : โรงพิมพเ์ จริญธรรม, 2541. 2. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. ปฏบิ ตั ิดีเซล. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พเ์ จริญธรรม, 2541. 3. พงศศ์ กั ด์ิ ศริ ิขนั ธ์ และคณะ. งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ . นนทบุรี : เจริญรุ่งเรืองการพิมพ,์ 2546. 4. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. การปรับแต่งเครื่องยนต.์ กรุงเทพฯ : โรงพมิ พเ์ จริญธรรม, 2541. 5. โตโยตา้ . คู่มือการซ่อมเคร่ืองยนต์ L, 2L : บริษทั โตโยตา้ มอเตอร์ประเทศไทย จากดั , 2529.

แผนการเรียนรู้ หน่วยที่ 12 สอนคร้ังท่ี 17 ช่ือวชิ า งานเคร่ืองยนตด์ ีเซล จานวน 5 ช่ัวโมง ช่ือหน่วย การเปล่ียนถ่ายน้ามนั เครื่อง หวั ข้อเรื่อง 12.1 การเปลย่ี นถา่ ยน้ามนั เคร่ือง สาระสาคญั 1. การเปลยี่ นถ่ายน้ามนั เครื่องยนต์ คือ การเปลย่ี นน้ามนั เครื่องเก่าออกแลว้ เติมน้ามนั เครื่องใหม่เขา้ ไป ในเครื่องยนต์ สมรรถนะที่พงก ประสงค์ (ความรู้ ทักาะ คะุ ธรรม จริยธรรม จรรยาบรระ วชิ าชีพ) 1. ผเู้ รียนสามารถอธิบายการเปลย่ี นถา่ ยน้ามนั เคร่ืองไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 2. ความมวี นิ ยั : การแต่งกาย, การตรงต่อเวลา 3. ความรับผดิ ชอบ : ทางานเสร็จทนั ตามเวลาท่ีกาหนด 4. ความสนใจใฝ่ รู้ : มคี วามสนใจในการหาความรู้เพมิ่ เติม, การกระตือรือร้นท่จี ะเรียนรู้ 5. ความมมี นุษยส์ มั พนั ธ์ : ยอมรับความคิดเห็นผอู้ ่นื 6. ความกตญั ญูกตเวที : อาสาช่วยเหลืองานครู – อาจารย์ และส่วนรวม

เนื้อหาสาระ 12.1การเปลย่ี นถ่ายนา้ มนั เคร่ือง ข้ันตอนท่ี 1 – เลือกนา้ มนั รูปท่ี 12.1 นา้ มนั เคร่ืองยนต์ คู่มือประจารถควรระบุถึงเกรดของน้ามนั ที่ควรใชก้ บั รถภายใตเ้ ง่ือนไขปกติ และระยะทางของการขบั ขี่ ท่ีควรเปลีย่ นน้ามนั เคร่ือง อยา่ งไรก็ตาม หากมีการใชร้ ถในเง่ือนไขต่างไปจากคู่มอื เช่น ใชร้ ถในอณุ หภูมิ สูงๆ, เดินทางระยะส้นั บ่อยๆ ขบั ๆ หยดุ ๆ เน่ืองจากการจราจร หรือใชร้ ถลากจูงบ่อย ควรจะมกี ารเปลยี่ น ถ่ายน้ามนั เครื่องบ่อยข้ึน โดยเฉลี่ย คนใชร้ ถไมค่ ่อยคานึงถึงสิ่งต่างๆ เหล่าน้ีและปัญหาหลกั ๆ มกั เกิดจาก กรณีเหลา่ น้ีอยบู่ ่อยๆ นน่ั เป็นเหตุใหช้ ่างเคร่ืองแนะนาใหท้ าการเปล่ยี นน้ามนั เคร่ืองในช่วงเวลาที่ส้นั กวา่ ท่ี กาหนดโดยผผู้ ลติ โดยทว่ั ไป เราควรเปลย่ี นน้ามนั เคร่ืองทกุ ๆ 5,000 กิโลเมตร หรือทุกๆ 3 เดือน แลว้ แต่ว่าเง่ือนไขไหนถึง ก่อน สิ่งน้ีจะช่วยทาใหม้ กี ารปกป้องเครื่องยนตไ์ ดด้ ีและทาใหเ้ คร่ืองยนตม์ ีอายใุ ชง้ านนาน (ตรวจสอบคู่มือ ประจารถสาหรับกรณีพเิ ศษและอยา่ ปลอ่ ยใหก้ ารรับประกนั สิ้นสุดลง)

ข้ันตอนท่ี 2 – เตรียมรถ รูปท่ี 12.2 การเตรียมรถ หมนั่ สอบถามช่างสาหรับการป้องกนั ก่อนท่ีเครื่องยนตจ์ ะมีปัญหา อยา่ ใชแ้ ม่แรงยกรถ เพราะมนั ไม่ ค่อยมนั่ คง ใหใ้ ชท้ ี่ยกรถจะปลอดภยั กวา่ แม่แรงจะยกรถใหล้ อยข้ึน จนเราสามารถที่จะเลื่อนตวั เขา้ ไปใต้ ทอ้ งรถได้ เมื่อนอนราบแลว้ ใหข้ บั รถข้ึนไปบนท่ียกรถ กระทง่ั ลอ้ หนา้ ลอยข้ึน ต้งั เบรคฉุกเฉินและใหก้ ้นั ลอ้ รถดา้ นหลงั ดว้ ยไมก้ ้นั เพื่อป้องกนั รถไหล ใส่เกียร์หน่ึงไวห้ ากเป็นรถเกียร์ธรรมดา และตวั P ถา้ เป็นรถ เกียร์อตั โนมตั ิ น้ามนั ที่เยน็ จะไหลออกมายาก ดงั น้นั ควรอ่นุ เคร่ืองรถไวป้ ระมาณ 5-10 นาที เพอ่ื ใหอ้ ยใู่ น อุณหภูมอิ ยา่ งตอนท่ีใช้ (อยา่ ติดเคร่ืองโดยไมม่ นี ้ามนั เคร่ือง) จากน้นั ใหป้ ิ ดเคร่ืองและเปิ ดกระโปรงรถ เพอ่ื ที่จะเปิ ดฝาน้ามนั โดยไมต่ อ้ งสูบน้ามนั ข้ึนมา จะทาใหน้ ้ามนั ไหลลงมาดา้ นล่างไดอ้ ยา่ งง่ายดาย ข้ันตอนที่ 3 – ถ่ายนา้ มนั เก่า รูปที่ 12.3 กาลงั เปลย่ี นถ่ายนา้ มนั เครื่อง ใส่ปลก๊ั น้ามนั ดา้ นล่างของรถ โดยควรจะอยทู่ ่ีดา้ นล่างของเครื่องยนต์ ควรแน่ใจวา่ หมนุ ปลก๊ั ใหแ้ น่น

วางถาดรองน้ามนั ใตท้ ่อทิ้งน้ามนั ใชค้ ีมหมนุ ใหเ้ ปิ ดออกตามเขม็ นาฬิกา ถึงตอนน้ีใหร้ ะวงั เพราะน้ามนั อาจจะไหลลงมาอยา่ งรวดเร็วและค่อนขา้ งร้อน ระวงั อยา่ ใหฝ้ าท่อหลน่ ลงไปในน้ามนั ข้ันตอนท่ี 4 – ถอดไส้กรอง รูปที่ 12.4 กาลงั ถอดกรองนา้ มนั เครื่อง ต่อมา ใหเ้ ปิ ดท่ีกรองน้ามนั ซ่ึงอาจจะร้อนนิดหน่อย ดว้ ยการหมุนตามเขม็ นาฬกิ าดว้ ยคีม หยบิ ออกโดย ระวงั อยา่ ไปจบั ท่อท่ีร้อน ที่กรองน้ามนั อาจจะมนี ้ามนั และมีน้าหนกั มากซกั หน่อย ดงั น้นั ใหว้ างลงค่อยๆ และไกลจากเครื่องยนต์ และเทน้ามนั ที่ตดิ อยลู่ งในอ่างรองน้ามนั ข้ันตอนท่ี 5 – เปลย่ี นไส้กรอง รูปที่ 12.5 อุปกระ์การถอดกรองนา้ มนั เครื่อง ใชผ้ า้ เชด็ รอบๆ ขอบปากที่กรองท่ีอยทู่ ี่เครื่องยนต์ แลว้ จึงใส่ท่ีกรองอนั ใหม่แลว้ ใชน้ ้ิวลูบน้ามนั (เก่า หรือใหม่ก็ได)้ ไปที่รอบๆ ขอบของที่กรองอนั ใหม่ โดยท่ีน้ามนั จะทาหนา้ ท่ีเป็นฟิ ลม์ กนั การรัว่ ซึม ขนั ที่

กรองอยา่ งระมดั ระวงั โดยหมุนตามเขม็ นาฬกิ า อยา่ ใหแ้ น่นจนเกินไป ทาความสะอาดท่อน้ามนั และท่ีปิ ด แลว้ ใส่กลบั ไปที่เดิม หมุนปลก๊ั ใหแ้ น่นโดยใชค้ ีมช่วยแต่อยา่ แน่นจนเกินไป ข้ันตอนท่ี 6 – เตมิ นา้ มนั ใหม่ รูปที่ 12.6 การเตมิ นา้ มนั เคร่ือง ขา้ งบนสุดของเคร่ืองยนต์ จะเห็นฝาที่เขียนวา่ \"น้ามนั เครื่อง\" ใหเ้ ปิ ดฝาน้นั ออกและเริ่มเติมน้ามนั ใน ปริมาณท่ีตอ้ งการ ตรวจสอบดว้ ยไมว้ ดั เพ่ือใหแ้ น่ใจว่าปริมาณถกู ตอ้ ง หลงั จากน้นั ปิ ดฝาและเช็คทาความ สะอาดอีกคร้ัง ไฟแสดงน้ามนั ควรจะหายไปเม่ือเร่ิมสตาร์ทเครื่องยนต์ ปล่อยใหเ้ ครื่องยนตท์ างานสกั พกั แลว้ ปิ ดเคร่ืองและเชค็ ไมว้ ดั น้ามนั อกี ที เพ่อื ตรวจสอบวา่ น้ามนั มปี ริมาณท่ีเหมาะสม ทา้ ยสุดตรวจสอบท่ีรูน้ามนั ออก บริเวณดา้ นลา่ งของรถว่าไม่มีการร่ัวซึม ง่ายกวา่ ท่ีคิดใช่ไหมครับ อยา่ ลมื จดดว้ ยวา่ ทาการเปล่ียนเม่อื เข็มไมลอ์ ยทู่ ่ีระยะทางเท่าใดและเปลย่ี นเมอื่ ไหร่ในท่ีเกบ็ ของหนา้ รถ จะได้ ง่ายในการตรวจสอบว่าคร้ังหนา้ ควรเปล่ียนอีกเม่ือไร และยงั ช่วยใหร้ ถคุณมรี าคาท่ีดีข้นึ เม่ือคุณประกาศขาย หากมีการเปลยี่ นน้ามนั เครื่องเป็นประจา

ข้ันตอนท่ี 7 – การทงิ้ นา้ มนั เคร่ืองอย่างถกู วธิ ี รูปท่ี 12.7 การเกบ็ นา้ มนั เครื่อง หากคิดว่าเสร็จขบวนการแลว้ มนั กเ็ กือบนะแต่ยงั ก่อน ส่ิงสุดทา้ ยที่ถือวา่ สาคญั ท่ีสุดในการเปลย่ี น น้ามนั เครื่อง คือ การท้ิงน้ามนั เคร่ืองท่ีใชแ้ ลว้ ในท่ีที่เหมาะสม เพราะน้ามนั เครื่องท่ีใชแ้ ลว้ เป็นพิษอยา่ งมาก ต่อส่ิงแวดลอ้ ม การท้ิงน้ามนั เครื่องท่ีใชแ้ ลว้ ในภาชนะมิดชดิ และสอบถามพนกั งานเกบ็ ขยะแถวบา้ นคุณถึง การท้ิงท่ีเหมาะสม จริงๆ แลว้ ควรมีโรงขยะท่ีรับน้ามนั ที่ใชแ้ ลว้ ส่งต่อใหโ้ รงงานทาการรีไซเคิล หากคุณไม่ สามารถหาที่ท้ิงไดค้ วรจะมกี ารจดั การของรัฐเกี่ยวกบั ขยะจาพวกน้ี

กจิ กรรมการเรียนการสอน ข้นั นาเข้าสู่บทเรียน 1. กลา่ วนา การเปล่ียนถ่ายน้ามนั เครื่อง 2. ช้ีแจงจุดประสงคข์ องการเรียนรู้ 3. อธิบายข้นั ตอนการเปล่ียนถ่ายน้ามนั เคร่ือง ข้ันสอน 1. อธิบายหวั ขอ้ 12.1 เรื่องการเปล่ียนถ่ายน้ามนั น้ามนั เครื่อง ผเู้ รียนบนั ทกึ ตาม 2. ใหน้ กั เรียนเขียนรายงานเร่ืองข้นั ตอนการเปลยี่ นถา่ ยน้ามนั น้ามนั เคร่ือง 3. ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบ ข้ันสรุป ครูสรุปเน้ือหาจากบทเรียน โดยใชเ้ คร่ืองฉายภาพ (Projector) และจากเคร่ืองยนตจ์ ริง ส่ือการเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน 2. เครื่องยนตด์ ีเซลจริง การวดั และประเมนิ ผล 1. ตรงต่อเวลา 2. ความรับผดิ ชอบต่องานที่มอบหมาย 3. ทดสอบ

แบบทดสอบ 12.1 1. ข้ันตอนการเปลยี่ นถ่ายนา้ มนั เคร่ืองมกี ข่ี ้นั ตอน อะไรบ้าง ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

เฉลยแบบทดสอบ 12.1 1. ตอบ มี 7 ข้นั ตอนคือ ข้นั ตอนที่ 1 – เลอื กน้ามนั ข้นั ตอนที่ 2 – เตรียมรถ ข้นั ตอนท่ี 3 – ถา่ ยน้ามนั เก่า ข้นั ตอนท่ี 4 – ถอดไสก้ รอง ข้นั ตอนที่ 5 – เปลย่ี นไสก้ รอง ข้นั ตอนที่ 6 – เติมน้ามนั ใหม ข้นั ตอนท่ี 7 - การท้ิงน้ามนั เครื่องอยา่ งถกู วธิ ี

เอกสารอ้างองิ 1. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. ทฤษฎีดีเซล. กรุงเทพฯ : โรงพิมพเ์ จริญธรรม, 2541. 2. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. ปฏิบตั ิดีเซล. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พเ์ จริญธรรม, 2541. 3. พงศศ์ กั ด์ิ ศริ ิขนั ธ์ และคณะ. งานเครื่องยนตเ์ บ้ืองตน้ . นนทบุรี : เจริญรุ่งเรืองการพิมพ,์ 2546. 4. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. การปรับแต่งเครื่องยนต.์ กรุงเทพฯ : โรงพมิ พเ์ จริญธรรม, 2541. 5. โตโยตา้ . คู่มือการซ่อมเครื่องยนต์ L, 2L : บริษทั โตโยตา้ มอเตอร์ประเทศไทย จากดั , 2529.



แบบทดสอบปลายภาค 1. เครื่องยนต์มหี น้าที่อะไร …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………….. 2. ระบบฉดี นา้ มนั เชื้อเพลงิ ทาหน้าทอี ะไร …………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 3. ไฟเตอื นทาหน้าทแ่ี สดงความพร้อมทีห่ วั เผาเครื่องยนต์ดเี ซล สีแดงหมายถงก อะไร ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 4. หน้าที่ของระบบหล่อล่ืน คือ ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………

5. หน้าทข่ี องระบบระบายความร้อน คือ ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… . 6. หน้าที่ของระบบไอดี ( Intake system ) คือ ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 7. หน้าทขี่ องลกู สูบ (PISTON) คือ …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………… 8. หน้าที่ของเพลาข้อเหวยี่ ง คือ ……………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………...

9. หน้าทีข่ องเพลาลูกเบีย้ ว คอื ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….. 10. หน้าทขี่ องแบตเตอรี่ คือ ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………....................................................... 11. หน้าท่ขี องอ่างนา้ มนั เคร่ือง คือ ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 12. ข้ันตอนการเปลยี่ นถ่ายนา้ มนั เคร่ืองมกี ข่ี ้นั ตอน อะไรบ้าง ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

เฉลยแบบทดสอบปลายภาค 1. ตอบ เปลย่ี นพลงั งานความร้อนเป็นพลงั งานกล 2. ตอบ ลาเลยี งน้ามนั เขา้ สู่เครื่องยนต์ ประกอบดว้ ย ถงั น้ามนั เช้ือเพลงิ น้ามนั เช้ือเพลิง กรอง น้ามนั เช้ือเพลงิ ป้ัมน้ามนั เช้ือเพลิง และคาร์บูเรเตอร์ หรือหวั ฉีด 3. ตอบ สีแดง หมายถึง ใหค้ อยอยา่ เพง่ิ ติดเคร่ืองยนต์ 4. ตอบ 1. ลดความเสียดทานของช้ินส่วนตา่ งๆ ของเคร่ืองยนตเ์ พอ่ื ลดการสึกหรอ 2. ระบายความร้อนท่ีเกิดข้ึนจากการเคลอ่ื นท่ีและเสียดสีของช้ินส่วน เครื่องยนต์ 3. ทาหนา้ ท่ีเป็นซีลระหว่างแหวนลกู สูบกบั ผนงั กระบอกสูบเพื่อป้องกนั การรว่ั ของแรงอดั ภายในกระบอกสูบ 5. ตอบ ระบบระบายความร้อนทาหนา้ ที่รกั ษาอุณหภูมิของเคร่ืองยนตใ์ หอ้ ยใู่ นอุณหภูมิที่มีความเหมาะสมใน การทางานไม่ใหเ้ คร่ืองยนตร์ ้อนหรือเยน็ จนเกนิ ไป 6. ตอบ ทาหนา้ ทน่ี าพาอากาศและผสมน้ามนั เช้ือเพลงิ กบั อากาศใหม้ ีอตั ราส่วนพอเหมาะแลว้ นาพาเขา้ ไปใน กระบอกสูบ 7. ตอบ ทาหนา้ ที่เคลอ่ื นท่ีข้ึนและลงภายในกระบอกสูบ เพ่ือดาเนินกลวตั รในจงั หวะประจุไอดี อดั ส่วนผสม จุดระเบิด และคายไอเสียหนา้ ท่ีท่ีสาคญั ที่สุดของลูกสูบก็คือรับแรงกดดนั จากการเผาไหม และส่งกาลงั น้ีไปสู่เพลาขอ้ เหวีย่ ง 8. ตอบ ทาหนา้ ทร่ี ับแรงกระทาที่ส่งมาจากกา้ นสูบ (Connecting rod) โดยเปลีย่ นจากแรงกาลงั แนวข้นึ -ลง ของลกู สูบ มาเป็น แรงกาลงั ในแนวหมนุ 9. ตอบ ทาหนา้ ท่คี วบคุมการเปิ ดวาลว์ ไอดี (ปิ ดวาลว์ ไอเสีย) เพ่อื ใหไ้ อดีไหลเขา้ มาสู่หอ้ งเผาไหม้ และเปิ ด วาลว์ ไอเสีย (ปิ ดวาลว์ ไอด)ี เพ่อื ใหไ้ อเสียไหลออกไป สรุปคือ เมอ่ื เพลาลูกเบ้ียวหมนุ เมื่อใด ก็จะตอ้ ง มี การเปิ ด-ปิ ดของวาลว์ (Valve) เกิดข้ึนเมื่อน้นั 10. ตอบ 1. แหล่งพลงั งานจ่ายไฟฟ้าใหแ้ ก่สตาร์ทเตอร์ และระบบจุดระเบิดใหแ้ ก่เคร่ืองยนต์ เพ่อื ให้ เคร่ืองยนตห์ มุนและติด 2. เป็นแหล่งใหพ้ ลงั งานแก่ระบบไฟฟ้ารถยนตใ์ นรถยนตเ์ มื่อระบบไฟฟ้าในรถยนต์ ตอ้ งการกาลงั ไฟฟ้ามากกว่าที่ระบบจ่ายไฟของรถยนตจ์ ะจ่ายได้ 3. รักษาระดบั กระแสไฟใหค้ งที่sห 11. ตอบ ภาชนะเกบ็ กกั น้ามนั เคร่ืองสาหรับระบบหลอ่ ลื่นเคร่ืองยนต์ มกั เป็นส่วนหน่ึงของหอ้ ง ขอ้ เหวี่ยงน

12. ตอบ มี 7 ข้นั ตอนคือ ข้นั ตอนที่ 1 – เลือกน้ามนั ข้นั ตอนท่ี 2 – เตรียมรถ ข้นั ตอนท่ี 3 – ถ่ายน้ามนั เก่า ข้นั ตอนท่ี 4 – ถอดไสก้ รอง ข้นั ตอนที่ 5 – เปลย่ี นไสก้ รอง ข้นั ตอนท่ี 6 – เติมน้ามนั ใหม่ ข้นั ตอนที่ 7 - การทิ้งน้ามนั เครื่องอยา่ งถกู วธิ ี

เอกสารอ้างองิ 1. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. ทฤษฎีดีเซล. กรุงเทพฯ : โรงพิมพเ์ จริญธรรม, 2541. 2. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. ปฏบิ ตั ิดีเซล. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พเ์ จริญธรรม, 2541. 3. พงศศ์ กั ด์ิ ศริ ิขนั ธ์ และคณะ. งานเคร่ืองยนตเ์ บ้ืองตน้ . นนทบุรี : เจริญรุ่งเรืองการพิมพ,์ 2546. 4. ศรีณรงค์ ตูท้ องคา และคณะ. การปรับแต่งเครื่องยนต.์ กรุงเทพฯ : โรงพมิ พเ์ จริญธรรม, 2541. 5. โตโยตา้ . คู่มอื การซ่อมเคร่ืองยนต์ L, 2L : บริษทั โตโยตา้ มอเตอร์ประเทศไทย จากดั , 2529.