แบบฝึกพัฒนาความสามารถในการจับใจความสำคัญวรรณคดี เรื่องราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา

แ บ บ ฝึ ก ทั ก ษ ะ ก า ร อ่ า น จั บ ใ จ ค ว า ม ว ร ร ณ ค ดี เรื่อง ราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา นางสาวปยิ ะดา เบ็ญเหลบ็ นกั ศกึ ษาฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชีพครู ชน้ั ปีท่ี ๕ สาขาภาษาไทย มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ยะลา



ก คานา การอ่านมีความสาคัญต่อชีวิตมนุษย์ต้ังแต่เล็กจนโต สาคัญต่อการพัฒนา อาชีพและการศึกษา นับว่าการอ่านเป็นหัวใจสาคัญของการเรียนการสอน ดังน้ัน การอา่ นจึงเป็นสิ่งจาเป็นที่จะต้องฝึกให้เกิดความชานาญ เพ่ือสะสมประสบการณ์ ทา ให้เกิดความคิดท่ีกว้างขวาง เข้าใจเร่ืองที่อ่านอย่างรวดเร็วและถูกต้อง การอ่านจึง เป็นเครอ่ื งมอื สาคญั และเปน็ พ้นื ฐานในการเรยี นรู้ของผูเ้ รียน แบบฝึกทักษะการอ่านจับใจความวรรณคดี เรื่อง ราชาธิราช ตอน สมิง พระรามอาสา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๑ รายวิชา ภาษาไทยพ้ืนฐานรหัสวิชา ท ๒๑๑๐๒ โรงเรียนบ้านโกตาบารู จัดทาข้ึนเพื่อให้ สอดคลอ้ งกับมาตรฐานเรยี นรู้ตัวชี้วดั ตามหลกั สูตรแกนกลางข้ันพื้นฐาน พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือเป็นนวัตกรรมประกอบการเรียนการสอนให้ผู้เรียนได้ศึกษา ความรู้ ฝึกฝนทกั ษะ กระบวนการอ่านจับใจความสาคัญวรรณคดี เสริมสร้างนิสัยรัก การอ่านและสามารถนาข้อคิดหรือองค์ความรู้ท่ีได้รับจากการอ่านวรรณคดีไป ประยกุ ต์ใช้ในชีวิตประจาวนั ผู้จัดทาหวงั เปน็ อยา่ งยง่ิ ว่า แบบฝึกทักษะการอา่ นจับใจความวรรณคดี เร่ือง ราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสา จะเป็นแนวทางหนึ่งให้ครูสามารถจัดการเรียน การสอนให้สอดคล้องกับหลักสูตร สามารถพัฒนาผู้เรียนให้บรรลุวัตถุประสงค์ท่ี กาหนดไวแ้ ละจะเป็นประโยชนต์ ่อผเู้ รยี นในการเรยี นรู้อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพต่อไป ปยิ ะดา เบ็ญเหล็บ นกั ศึกษาฝกึ ประสบการณว์ ิชาชพี ครู สาขาภาษาไทย มหาวทิ ยาลัยราชภฏั ยะลา

สารบญั ข เ รื่ อ ง ห น้ า คานา ก สารบญั ข คาแนะนาสาหรบั ครู ค คาแนะนาสาหรับนักเรียน ค ขั้นตอนการเรยี น ค มาตรฐานการเรียนรแู้ ละตัวช้วี ดั ง สาระการเรยี นรู้ ง จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ง ใบความรู้ท่ี ๑ ๑ ๓ แบบฝึกที่ ๑.๑ ๔ แบบฝกึ ท่ี ๑.๒ ๕ ใบความรทู้ ี่ ๒ ๗ แบบฝกึ ที่ ๒.๑ ๘ แบบฝกึ ที่ ๒.๒ ๙ ใบความรูท้ ี่ ๓ ๑๒ แบบฝึกท่ี ๓.๑ ๑๓ แบบฝกึ ท่ี ๓.๒ ๑๔ ใบความรูท้ ่ี ๔ ๑๙ แบบฝกึ ที่ ๔.๑ ๒๐ แบบฝกึ ท่ี ๔.๒ ๒๑ ใบความรู้ท่ี ๕ ๒๕ แบบฝกึ ที่ ๕.๑ ๒๗ แบบฝึกที่ ๕.๒

สารบญั ข เ ร่ื อ ง ห น้ า ใบความรู้ท่ี ๖ ๒๘ แบบฝกึ ท่ี ๖.๑ ๓๒ แบบฝกึ ที่ ๖.๒ ๓๓ ๓๔ ใบความรู้ที่ ๗ ๓๗ แบบฝกึ ที่ ๗.๑ ๓๘ แบบฝกึ ท่ี ๗.๒ ๓๙ ๔๐ เฉลยแบบฝกึ ๔๑ เฉลยแบบฝึกท่ี ๑ ๔๒ เฉลยแบบฝกึ ท่ี ๒ ๔๔ เฉลยแบบฝึกที่ ๓ ๔๖ เฉลยแบบฝกึ ที่ ๔ ๔๘ เฉลยแบบฝกึ ที่ ๕ ๕๐ เฉลยแบบฝึกที่ ๖ จ เฉลยแบบฝกึ ที่ ๗ บรรณานุกรม

ค คา แ น ะ นา สา ห รั บ ค รู ๑. ครูศกึ ษาเนอื้ หาของวรรณคดีเรอ่ื งราชาธิราช ตอน สมิงพระรามอาสาให้ เข้าใจ ๒. ครูดาเนินการจัดการเรียนการสอนโดยใช้แบบฝึกทักษะการอ่านจับ ใจความวรรณคดี ควบคกู่ บั แผนการจัดการเรยี นรู้ ๓. ครูสงั เกตพฤติกรรมการเรียนรูข้ องนกั เรยี นอย่างใกล้ชิด หากนักเรียนเกิด ปญั หาหรือข้อสงสัยขณะใช้แบบฝกึ ครตู ้องใหค้ วามช่วยเหลอื ทันที ๔. การสรปุ บทเรยี นควรเป็นกจิ กรรมร่วมกนั ของนกั เรียน ๕. ตรวจคาตอบ แบบฝึกทกั ษะในแตล่ ะใบงาน เพือ่ ประเมนิ ความถกู ต้องของ แบบฝึกหดั และเก็บรวมคะแนนแบบฝกึ หัดแตล่ ะครัง้ เพ่อื ดูความก้าวหนา้ ของ นกั เรียน คา แ น ะ นา สา ห รั บ นั ก เ รี ย น ๑. นักเรียนควรอ่านคาช้แี จงให้เข้าใจกอ่ นทาแบบฝึกหัดในแตล่ ะคร้ัง ๒. นกั เรียนควรศึกษาวรรณคดดี ว้ ยตนเองโดยศกึ ษาจากใบงาน ๓. หากนักเรยี นเกิดปญั หา ไมเ่ ขา้ ใจเนือ้ หา ควรปรึกษาครูผสู้ อน ข้ั น ต อ น ก า ร เ รี ย น ๑. ศึกษาใบความรู้ ๒. ทาแบบฝึกโดยอ่านคาชี้แจงทุกครั้งกอ่ นทา

ง มาตรฐาน มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก้ ระบวนการอ่านสรา้ งความรแู้ ละความคิดเพือ่ นาไปใช้ ตัดสนิ ใจ แกป้ ัญหาในการดาเนินชวี ิต และมนี สิ ัยรักการอา่ น มาตรฐาน ท ๕.๑ เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดีและ วรรณกรรมไทยอย่างเหน็ คุณคา่ และนามาประยุกตใ์ ช้ในชีวิตจริง ตั ว ช้ี วั ด ท ๑.๑ ม.๑/๑ อ่านออกเสยี งบทร้อยแกว้ และบทรอ้ ยกรองไดถ้ กู ต้องเหมาะสมกับ เร่ืองท่ีอา่ น ท ๑.๑ ม.๑/๒ จบั ใจความสาคญั จากเร่ืองทีอ่ ่าน ท ๕.๑ ม.๑/๑ สรปุ เน้อื หาวรรณคดแี ละวรรณกรรมทอ่ี ่าน ท ๕.๒ ม. ๑/๒ วิเคราะห์วรรณคดีและวรรณกรรมที่อา่ นพร้อมยกเหตุผลประกอบ ท ๕.๑ ม.๑/๓ อธิบายคณุ ค่าของวรรณคดีและวรรณกรรมท่ีอา่ น ท ๕.๑ ม.๑/๔ สรุปความรแู้ ละข้อคดิ จากการอา่ น เพอื่ ประยกุ ต์ใช้ในชีวิตจรงิ ส า ร ะ สา คั ญ วรรณคดีเรือ่ งราชาธริ าช ตอน สมิงพระรามอาสา เปน็ เรื่องทพี่ ระบาทสมเด็จพระ พุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลท่ี ๑) โปรดฯ ให้แปลและเรียบเรียงข้ึนใหม่ จากพงศาวดารจีน โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือเป็นประโยชน์เกื้อกูล แก่พระบรมวงศานุ วงศ์ และข้าราชบรพิ าร และให้ขอ้ คดิ คตเิ ตือนใจแก่ทหารและประชาชน จุ ด ป ร ะ ส ง ค์ ก า ร เ รี ย น รู้ ๑. นกั เรียนสามารถสรุปใจความสาคญั ของเรอ่ื งได้ ๒. นักเรียนสามารถตอบคาถามจากวรรณคดที ี่อา่ นหรอื ฟงั ได้ ๓. สามารถนาองค์ความรู้ที่ไดจ้ ากการอา่ นไปใช้ในชีวติ ประจาวันได้

๑ ๑ ศกึ ษาเรอ่ื งราว ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา ความเปน็ มาของวรรณคดีเรอื่ งราชาธริ าช วรรณคดีเร่ืองราชาธิราช เป็นเรื่องท่ีเก่ียวกับพงศาวดารมอญ ได้ แปลและ เรียบเรียงขึ้นต้ังแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬา โลกมหาราช (รัชกาลที่ ๑) ปรากฏในบานแพนกว่า โปรดฯ ให้แปล และเรียบเรียงข้ึนเม่ือ ปีมะเส็ง พ.ศ. ๒๓๒๘ โดยทรงมอบให้กวี ๔ คน นัน่ คือพระยาพระคลัง (หน) พระยาอินทรอัคคราช พระภิรมย์รัศมี และ พระศรีภูริปรีชา โดยหมอบรัดเลได้นาตน้ ฉบบั มาตพี ิมพ์จาหนา่ ยเปน็ ครงั้ แรกเมือ่ พ.ศ. ๒๔๒๓ จดุ มุ่งหมาย ๑. เพื่อให้เป็นประโยชน์เก้อื กูล แก่พระบรมวงศานวุ งศ์ และข้าราชบรพิ าร ๒. เพอ่ื ใหเ้ ป็นข้อคดิ คตเิ ตอื นใจแก่ทหารและประชาชน ผู้เรียบเรียง ตอน สมงิ พระรามอาสา เจ้าพระยาพระคลัง (หน)

๒ ศึกษาเรอ่ื งราว ราชาธริ าช ๑ ตอน สมิงพระรามอาสา ลกั ษณะคาประพนั ธ์ ราชาธริ าช ตอน สมงิ พระรามอาสา แปลและเรียบเรียงเป็นรอ้ ยแก้ว สาระนา่ รู้ ราชาธิราชตอนสมิงพระรามอาสาเป็นเรื่องของการทาศึกสงคราม ระหว่างพม่าและมอญ โดยกษัตริย์ฝ่ายมอญคือพระเจ้าราชาธิราช แห่ง กรุงหงสาวดี และกษัตริย์ฝ่ายพม่า คือ พระเจ้าฝร่ังมังฆ้อง หรือพระเจ้า มณเฑียรทองแห่งกรุงอังวะ และมีสมิงพระรามเป็นทหารเอกของฝ่ายมอญ ที่มีความสามารถเก่งกล้ามาก เคยข่ีช้างบุกไปถึงหน้าค่ายของพม่า และ สงั หารทหารพม่าไปมากมายหลายคน เพราะต้องการช่วยสมิงนครอินทร์ ทหารเอกอีกคนของพระเจ้าราชาธิราช จนเป็นท่ีร่าลือถึงความสามารถ แต่ตอ่ มา สมงิ พระรามพลาดทา่ ขช่ี ้างตกหลม่ จึงถูกจบั ตัวไปขังที่กรุงอังวะ

๓ แบบฝกึ ที่ ๑.๑ คา ช้ี แ จ ง ทาเครอื่ งหมาย ✓ หน้าขอ้ ความที่ถกู ตอ้ ง แลว้ ทาเคร่ืองหมาย  หนา้ ขอ้ ความทผี่ ดิ ..........๑. วรรณคดเี รือ่ งราชาธิราชเปน็ เรือ่ งที่เกย่ี วกับพงศาวดารจนี ..........๒. วรรณคดีเรอ่ื งราชาธริ าชเรียบเรียงขึ้นในสมยั พระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟา้ จฬุ า โลกมหาราช ..........๓. วรรณคดเี รอ่ื งราชาธิราชถกู แปลและเรยี บเรียงโดยกวี ๔ คน ..........๔. หมอบรัดเลไดน้ าตน้ ฉบบั มาตีพมิ พ์จาหน่ายเปน็ ครั้งแรกเมือ่ พ.ศ. ๒๔๒๓ ..........๕. วรรณคดีเรอ่ื งราชาธริ าชถกู แปลและเรียบเรียงเป็นรอ้ ยกรอง ..........๖. พระเจา้ ราชาธริ าชเป็นกษัตริยฝ์ า่ ยพมา่ ..........๗. พระเจา้ ฝรัง่ มงั ฆ้องกบั พระเจา้ มณเฑยี รทองเป็นคน ๆ เดียวกนั ..........๘. พระยาพระคลงั (หน) เป็นผูแ้ ปลและเรยี บเรียง ราชาธิราช ตอนสมงิ พระรามอาสา ..........๙. ราชาธิราชถูกแปลและเรยี บเรียงข้นึ เพอ่ื ให้เป็นข้อคดิ คตเิ ตอื นใจแกท่ หารและ ประชาชน ........๑๐. สมงิ พระรามและสมงิ นครอินทรเ์ ป็นทหาเอกของพมา่

๔ แบบฝกึ ท่ี ๑.๒ คา ชี้ แ จ ง ชี้แจง เขียนคาตอบลงในชอ่ งว่างท่ีกาหนดใหด้ ว้ ยลายมือตัวบรรจงครึ่งบรรทัด ( ๑๐ คะแนน) ๑. วรรณคดเี รอื่ งราชาธิราชถกู แปลและเรียบเรียงข้นึ มาในสมัยใด ๒. วรรณคดเี รือ่ งราชาธิราชถูกนามาดัดแปลงจากวรรณคดีประเภทใด ๓. กวีคนใดแปลและเรยี บเรยี งวรรณคดเี รอื่ งราชาธริ าชตอนสมงิ พระราม ๔. วรรณคดีเร่อื งราชาธราชตอนสมงิ พระรามอาสาใชร้ ปู แบบการประพันธ์แบบใด ๕. สมิงพระรามเป็นทหารเอกของเมืองใด

๕ ๒ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา พระเจ้ากรงุ จนี ยกทพั มาทา้ รบพระเจ้าฝรงั่ มังฆอ้ งแหง่ กรงุ องั วะ ฝ่ายพระเจา้ กรงุ ต้าฉงิ ซ่งึ เสวยราชสมบัติอยู่ในกรุงจีนนั้น มีทหารเอกคน หน่ึงชื่อกามะนี มีฝีมือข่ีม้าแทงทวนสันทัดดีหาผู้เสมอมิได้ จีนท้ังปวงก็ สรรเสรญิ วา่ กามะนีมใิ ชม่ นุษยด์ จุ เทพยดากว็ ่าได้ อยู่มาวันหนึ่งพระเจ้ากรุงจีนเสด็จออก ตรัสปรึกษาด้วยเสนาบตี มนตรีมุขทั้งปวงว่า ทาไฉนเราจะได้เห็นทหารขี่ม้าสู้กันกับกามะนีตัวต่อตัว ดู เล่นให้เป็นขวญั ตาสักคร้ังหนึง่ กษตั ริยก์ รุงใดยงั จะมที แกล้วทหารที่สามารถจะ สู้กามะนีไดแ้ ตพ่ อชมเล่นเป็นท่เี จรญิ ตาไดบ้ ้าง เสนาบดีท้ังปวงจึงกราบทูลว่า กษัตริย์ท่ีจะมีทแกล้วทหารข่ีม้า สันทัดน้ันมีอยู่แต่กรุงรัตนบุระอังวะกับกรุงหงสาวดี กษัตริย์ทั้งสองพระองค์น้ี ย่อมทาสงครามแก่กนั อยูม่ ิไดข้ าด พระเจ้ากรุงจีนได้ทรงฟังก็มีพระทัยยินดีนัก จึงส่ังให้จัดพล พยหุ เสนาทง้ั ปวงเป็นอนั มากจะนบั ประมาณมิได้ คร้ันได้ศุภฤกษ์แล้วพระองค์ก็ เสด็จทรงม้าพระที่น่ัง ยกทัพบกมายังกรุงรัตนบุระอังวะ พระเจ้ากรุงจีนยกมา คร้งั นน้ั อปุ มาดงั ฝนตกห่าใหญ่ตกลงน้านองทว่ มป่าไหลเชยี่ วมาเม่ือวสันตฤดูน้ัน หาสิ่งใดจะต้านทานมิได้ คร้ันเสด็จดาเนินกองทัพมาถึงกรุงรัตนบุระอังวะ ทอดพระเนตรเห็นกาแพงเมอื งถนดั ก็ใหต้ งั้ ทัพมน่ั ลง ฝา่ ยพระเจา้ ฝรงั่ มงั ฆ้องได้แจง้ ว่า ทัพจีนยกมามากเหลือกาลังก็มิให้ ออกรบสู้ต้านทาน ใหแ้ ต่รักษาพระนครม่นั ไวเ้ ป็นสามารถ

๖ ๒ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา พระเจ้ากรงุ จนี ยกทพั มาทา้ รบพระเจา้ ฝรงั่ มังฆอ้ งแหง่ กรงุ องั วะ (ตอ่ ) ฝ่ายพระเจ้ากรุงจีนจึงให้มีพระราชกาหนดประกาศแก่ทหารทั้งปวงว่าถ้า ผู้ใดไม่มีอาวุธสู้รบ อย่าได้ทาอันตรายเป็นอันขาด ถ้าผู้ใดมิฟังจะให้ตัดศีรษะ เสีย คร้ันพระเจ้ากรุงจีนให้ต้ังค่ายม่ันลงแล้วก็ให้แต่งพระราชสาส์นฉบับหน่ึง แล้วให้จดั แพรลายมงั กรร้อยมัวน แพรลายทองร้อยมัวน กับเครื่องยศประดับ หยกอย่างกษัตริย์สารับหน่ึงให้ขุนนางในตาแหน่งฝ่ายพลเรือนช่ือโจเปียวพูด ภาษาพม่าได้ กบั ไพร่พอสมควร เชิญพระราชสาส์นกับเคร่ืองราชบรรณาการ เขา้ มาถวายพระเจา้ ฝรงั่ มงั ฆ้อง พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องได้แจ้งในพระราชสาส์นนั้นแล้ว ก็ดีพระทัยนัก ด้วย ทรงพระดาริว่าการสงครามครั้งนี้เป็นธรรมยุทธ์ใหญ่ย่ิง สมณชีพราหมณ์ อาณาประชาราษฎรจะมิได้ความเดอื ดร้อนสมควรแก่พระเจา้ แผ่นดินผู้ต้ังอยู่ใน ยุติธรรมทรงพระดาริแล้วจึงให้พระราชทานเงินทองเสื้อผ้าแก่ผู้ถือหนังสือเป็น อนั มาก แล้วให้แต่งพระราชสาส์นตอบฉบับหน่ึง ให้จัดเครื่องราชบรรณาการ ผ้าสักหลาดย่ีสิบพับ นอระมาดห้าสิบยอด น้าดอกไม้เทศสามสิบเต้า ช้างพลายผูกเครื่องทองช้างหน่ึง มอบให้โจเปียวผู้จาทูลพระราชสาส์นนา กลับไปถวายพระเจา้ กรงุ จีน ฯลฯ ฝ่ายพระเจ้ามณเฑียรทอง ครั้นส่งพระราชสาส์นและเคร่ืองราช บรรณาการไปแล้วจึงตรัสปรึกษาเสนาพฤฒามาตย์ราชปุโรหิตข้าราชการ ผู้ใหญ่ผู้น้อยทแกล้ว ทหารทั้งปวงว่า ผู้ใดจะรับอาสาขี่ม้าแทงทวนสู้กามะนี ทหารพระเจ้ากรงุ จนี ตัวตอ่ ตวั ไดบ้ ้าง เสนาพฤฒามาตย์ ผู้ใหญ่ผู้น้อยทแกล้วทหารทั้งปวงก็มิอาจรับ อาสาได้ พระเจ้ามณเฑียรทองก็ทรงพระวิตกเป็นทุกข์พระทัยนัก จึงให้หาโหร มาคานวณพระชันษาและชะตาเมืองดู โหรก็คานวณฎีกาดูทูลถวายว่าพระ ชนั ษาและชะตาเมืองยงั ดีอยหู่ าเสียไม่ นานไปจะได้ลาภอนั ประเสรฐิ อีก

๗ แบบฝกึ ที่ ๒.๑ คา ช้ี แ จ ง ทาเคร่อื งหมาย ✓ หนา้ ข้อความทถี่ กู ต้อง แลว้ ทาเครอื่ งหมาย  หนา้ ข้อความท่ผี ิด ๑. พระเจา้ กรุงจนี เปน็ ทหารเอกของจนี ทม่ี ีฝมี อื ข่มี ้าแทงทวนสันทดั ดหี าผเู้ สมอมิได้ ๒. พระเจา้ กรุงจีนอยากเหน็ ทหารข่ีม้าสกู้ บั กามะนตี วั ต่อตัวจงึ ไปปรึกษาเสนาบดี ๓. พระเจ้ากรุงจีนยกทพั ไปยงั เมืองหงสาวดี ๔. พระเจา้ กรงุ จนี ส่ังใหท้ หารกาจดั ชาวบ้านท่ีเดนิ ผ่านบริเวณทตี่ ้งั คา่ ย ๕. สงครามธรรมยทุ ธเ์ ป็นการสรู้ บกันดว้ ยความถกู ตอ้ งเป็นธรรม ๖. พระเจ้าฝรง่ั มงั ฆ้องเป็นกษตั รยิ ์แหง่ กรงุ รตั นบรุ ะองั วะ ๗. เครอื่ งราชบรรณาการที่จีนส่งใหฝ้ า่ ยพมา่ ไดแ้ ก่ แพรลายทองรอ้ ยมว้ น แพรลาย มังกรรอ้ ยมว้ น นอระมาดหา้ สิบยอด ๘. โจเปยี วขุนนางในตาแหนง่ ฝา่ ยพลเรือนพดู ภาษาพมา่ ได้ ๙. กรงุ รัตนบรุ ะอังวะส่งพระราชสาส์นและเครอ่ื งราชบรรณาการให้แก่จีน ๑๐. มีชาวบา้ นอาสาต่อสกู้ บั กามะนี

๘ แบบฝกึ ท่ี ๒.๒ คา ช้ี แ จ ง นาคาที่กาหนดให้ในกรอบสี่เหลย่ี ม เตมิ ในชอ่ งวา่ งใหถ้ ูกตอ้ ง (๕ คะแนน) ชา้ งผกู เครอื่ งทอง โจเปียว กรงุ รัตนบรุ ะอังวะ กามะนี พระเจา้ กรุงจีน แพรลายทอง กรุงหงสาวด๊ ๑. เป็นทหารเอกของจีนท่ีมีฝีมือข่ีม้าแทงทวนสันทัดดีหาผู้เสมอ มิได้ ๒. พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องเป็นกษัตริย์แห่ง ๓. ขุนนางในตาแหน่งฝ่ายพลเรือนพูดภาษาพม่าได้ ๔. เป็นเคร่ืองราชบรรณาการที่จีนมอบให้พม่า ๕. ยกทัพมายังพม่าเพราะอยากเห็นฝีมือการต่อสู้ของกามะนี

๙ ๓ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา สมิงพระราม เชลยจากหงสาวดอี าสาออกรบ พระเจ้ามณเฑียรทองได้ทรงฟังก็ดีพระทัย จึงให้ตีฆ้องร้องป่าวทั่วทั้งพระ นครว่าถ้าผู้ใดรับอาสาสู้กับกามะนที หารพระเจ้ากรุงจีนได้ พระเจ้าแผ่นดินจะ โปรดให้เป็นมหาอุปราช เสนาบดีรับสั่งแล้วก็ให้ป่าวร้องไปทั่วพระนคร ไม่มี ผ้ใู ดทจ่ี ะอาจออกรบั อาสาได้ ฝ่ายผู้คุมซ่ึงคุมสมิงพระรามนั้น จึงเจรจากับเพื่อนกันตามเรื่องราว แล้ว วา่ คร้ังน้ีพระเจา้ อยู่หัวจะแบ่งสมบัติให้กึ่งหน่ึง ก็ยังไม่มีผู้ใดรับอาสา เห็นเมือง จะตกต่าเสียละกระมัง สมิงพระรามไดย้ ินดังนั้นกค็ ดิ ว่า แต่เราต้องพันธนาการตรากตราอยู่นาน แล้ว มิได้ขี่ช้างขี่ม้าเหยียดมือเหยียดเท้า เย้ืองแขนซ้ายย้ายแขนขวาเล่นบ้าง เลยราคาญใจนัก เราจะกลวั อะไรกบั กามะนีทหารจีน อนั จะเอาชัยชนะนั้น ไม่สู้ ยากนัก คร้ันจะรับอาสาบัดน้ีเล่า ก็เหมือนหาบสองบ่าอาสาสองเจ้าหาควรไม่ คดิ แลว้ ก็นง่ิ อยู่ ครั้นรุ่งขึ้นผู้คุมได้ยินข้าหลวงมาป่าวร้องอีก จึงพูดกับเพ่ือนกันว่า ทัพจีน ยกมาคร้งั นใี้ หญ่หลวงนัก หาทหารผู้ใดท่ีจะรับอาสาป้องกัน พระ นครไว้น้นั เปน็ อนั ยากแล้ว อย่าว่าแต่เมืองพม่าเท่านี้เลย ถึงเมืองใหญ่ ๆ กว่า เมืองพม่าสักสบิ เมอื งกเ็ ห็นจะสไู้ มไ่ ด้ น่าทีจ่ ะเสยี เมอื งแกจ่ นี เปน็ ม่ันคง เนือ้ เร่ืองมอี กี น๊า ไปหน้าต่อไปกนั เลย

๑๐ ๓ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา สมิงพระราม เชลยจากหงสาวดอี าสาออกรบ (ต่อ) สมิงพระรามได้ฟังดังนั้นก็คิดว่า กรุงอังวะนี้เป็นตันทาง อุปมาดัง หน้าด่านกรุงหงสาวดี พระเจ้ากรุงจีนยกทัพมาครั้งนี้ก็มีความปรารถนา จะใคร่ดูทแกล้ว ทหารอันมีฝีมือขี่ม้าราเพลงทวนสู้กันตัวต่อตัว ถ้าไม่มี ผู้ใดสู้รบ ถึงจะได้เมืองอังวะแล้วก็ไม่สิ้นความปรารถาแต่เพียงนี้ เห็น ศึกจีนจะกาเริบ ยกล่วงเลยลงไปติดกรุงหงสาวดีด้วยเป็นมั่นคง ตัวเรา เล่าก็ต้องจองจาตรากตราอยู่ ถ้าเสียกรุงอังวะแล้วจะหมายใจว่าจะรอด คืนไปเมืองหงสาวดีได้ก็ใช่ที่ จาเราจะรับอาสาตัดศึกเสียจึงจะชอบ อย่า ให้ศึกจีนยกลงไปติดกรุงหงสาวดีได้ คิดแล้วจึงพูดกับผู้คุมว่าจะกลัวอะไรกับกามะนีทหารพระเจ้ากรุงจีน นั้น จะมีฝีมือดีสักเพียงไหน เรากลัวแต่ทหารเทพยดาที่เหาะได้ ซึ่งกา มะนีกับเราก็เป็นมนุษย์เดินดินเหมือนกันเราหากลัวไม่ พอจะสู้รบเอาชัย ชนะได้ นายผู้คุมได้ฟังก็ดีใจจึงตอบว่า ถ้าท่านรับอาสาได้แล้วก็ดียิ่งนัก เห็นท่านจะพันโทษ ได้ท่ีมหาอุปราชมียศถาศักดิ์ใหญ่เป็นมั่นคง ไปเบื้อง หน้าเราจะขอพึ่งบุญท่าน สมิงพระรามตอบว่า ซึ่งเรารับอาสานี้จะหวังยศถาบรรดาศักดิ์ หา มิได้ประสงค์จะกู้พระนครให้เป็นเกียรติยศไว้ และจะให้ราษฎรสมณชี พราหมณ์อยู่เย็นเป็นสุขเท่านั้น ผู้คุมได้ฟังก็ชอบใจ จึงนาถ้อยคาสมิงพระรามรีบเข้าไปแจ้งแก่ เสนาบดี เสนาบดีได้ฟังก็มีความชื่นชม จึงนาความเข้ากราบทูลพระเจ้า มณเฑียรทองตามคาสมิงพระรามว่าน้ันทุกประการ เปดิ ไปหนา้ ต่อไปกันเลย

๑๑ ๓ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา สมิงพระราม เชลยจากหงสาวดอี าสาออกรบ (ต่อ) พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องได้ทรงฟังก็เฉลียวพระทัย ทรงพระดาริระลึกขึ้นมาได้ ว่าสมิงพระรามน้ีข่ีช้างขี่ม้าสันทัดดี ฝีมือเข้มแข็งแกล้วกล้าในการสงครามหาผู้ เสมอตัวยาก เหน็ จะสูท้ หารพระเจ้ากรุงจนี ไดเ้ ปน็ แท้ ทรงพระดาริแล้วก็มี พระทยั ยนิ ดีนัก จงึ ตรสั แกเ่ สนาบดีท้งั ปวงวา่ สมิงพระรามน้ีมฝี ีมือเปน็ ทหารเอกเมืองหงสาวดี เราลืมคิดไปพึ่งระลึกขึ้น ได้จึงตรัสสั่งขุนนางกรมนครบาล ให้ไปถอดสมิงพระรามมากระทาสัตย์เสียจึง นาเข้าเฝ้า สมิงพระรามก็เข้ามากราบถวายบังคมหน้าพระที่น่ัง พระเจ้าฝรั่งมัง ฆอ้ งทอดพระเนตรเห็นสมงิ พระรามก็มีพระทยั ยินดีนัก จึงตรัสถามว่า ศึกมาติด กรุงอังวะครั้งนี้หาผู้ใดท่ีจะอาสาออกสู้กับทหารจีนมิได้ ท่านจะรับอาสาเรา หรือประการใด สมิงพระรามจึงกราบทูลว่า อันการสงครามเพียงนี้มิพอเป็นไรนัก ขา้ พเจ้าจะขอรบั อาสาพระองคอ์ อกไปต่อสู้ตวั ยกามะนี สนองพระเดชพระคุณ มิ ให้อัปยศแก่พระเจ้ากรงุ จนี นั้นพอจะได้อยู่ แตข่ า้ พเจ้าจะขอรับพระราชทานม้าที่ ดีมีฝีเท้าตัวหนึ่ง ถ้าได้สมคะเนแล้ว อย่าว่าแต่กามะนีผู้เดียวเลย เว้นไว้แต่ เทพยดา นอกกวา่ นั้นขา้ พเจ้าจะสูไ้ ด้ส้ิน

๑๒ แบบฝกึ ที่ ๓.๑ คา ช้ี แ จ ง เขียนตัวเลขเรียงลาดบั เหตกุ ารณใ์ ห้ถกู ตอ้ ง (๑๐ คะแนน) สมิงพระรามได้ฟงั กอ็ ยากตอ่ สู้กับกามะนแี ตก่ ลัวว่าจะเปน็ การหาบสองบา่ อาสาสองเจา้ จงึ นิง่ เงยี บ วนั ต่อมาผ้คู มุ ไดย้ นิ ข้าหลวงร้องปา่ ว จึงคยุ กนั วา่ จีนยกทพั มาคร้งั นห้ี าคน ทอ่ี าสาปอ้ งกันเมอื งไว้ยากแลว้ อย่าว่าแตเ่ มืองเราเลย เมอื งอื่น ๆ กไ็ มน่ ่าจะรอด ผู้คมุ ได้ฟังกช็ อบใจ จึงนาถอ้ ยคาสมงิ พระรามรีบเข้าไปแจง้ แก่เสนาบดี เสนาบดไี ดฟ้ ังก็มคี วามช่นื ชม จึงนาความเข้ากราบทลู พระเจา้ มณเฑียรทองตามคาสมิง พระรามวา่ น้นั ทกุ ประการ สมงิ พระรามกลัววา่ จนี จะยกทพั ไปตเี มอื งหงสาวดี แล้วตนจะช่วยไมไ่ ด้ เพราะตดิ คกุ อยู่ท่ีเมืองรัตนบุระองั วะ สมงิ พระรามอาสาไปรบแล้วขอมา้ จากพระเจา้ มณเฑียรทอง ผ้คู มุ ท่ีคุมสมิงพระราม พดู คยุ กันเรื่องท่ไี มม่ ใี ครอาสาและกังวลว่าเมืองจะ ตกต่า พระเจา้ มณเฑียรทองนกึ ขึ้นไดว้ า่ สมิงพระรามเป็นทหารเอกเมอื งหงสาวดี ข่ีชา้ งข่ีมา้ สันทัดดี ฝมี ือเข้มแขง็ แกล้วกล้าในการสงครามหาผู้เสมอตวั ยาก เหน็ จะสูท้ หาร พระเจ้ากรุงจีนได้เป็นแท้ สมิงพระรามบอกกบั ผู้คุมวา่ ตนอาสาไปสกู้ บั กามะนี และไม่หวงั ส่งิ ใดตอบ แทน แค่อยากกู้พระนครใหเ้ ป็นเกยี รติยศไว้ และจะใหร้ าษฎรสมณชพี ราหมณอ์ ยเู่ ย็นเปน็ สขุ เท่านั้น พระเจ้ามณเฑียรทองสั่งขนุ นางกรมนครบาล ใหไ้ ปถอดสมงิ พระรามมา กระทาสตั ย์เสียจงึ นาเข้าเฝ้า สมงิ พระรามกเ็ ขา้ มากราบถวายบังคมหน้าพระทน่ี งั่ พระเจา้ มณเฑยี รทองสง่ั ใหข้ า้ หลวงร้องป่าวไปทวั่ พระนคร ถ้าใครอาสา จะโปรดให้เปน็ อปุ ราช แต่ไม่มใี ครอาสา

๑๓ แบบฝกึ ที่ ๓.๒ คา ช้ี แ จ ง เขยี นแผนภาพโครงเรื่องสมงิ พระราม เชลยจากหงสาวดอี าสาออกรบ (๑๐ คะแนน) ตัวละคร สถานท่ี เหตุการณส์ าคญั ของเร่อื ง ผลของเหตกุ ารณ์ หาบสองบา่ อาสาสองเจา้ ใครตงั้ ใจอ่าน ไดเ้ ตม็ แน่นอน

๑๔ ๔ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา สมิงพระรามเลอื กม้าศกึ ฝ่ายพระเจา้ ฝรงั่ มงั ฆ้องได้ทรงฟังสมงิ พระรามทลู ดงั นน้ั กม็ ีความโสมนัส ยินดียิ่งนัก จึงตรัสว่าม้าของเรามีอยู่เป็นอันมากนับได้หลายหม่ืนแสน ท่านจะ ปรารมภ์ไปไยด้วยม้าตัวเดียวที่จะให้ชอบใจน้ันพอจะหาได้ ถ้าชอบใจตัวใด แลว้ กเ็ ลอื กเอาเถิด สมิงพระรามจึงทูลว่าลักษณะช้างดีต่อเมื่อข่ีจึงรู้ว่าดี ม้าดีได้ต้องเอามือ ตอ้ งหลังดกู ่อนจึงจะรวู้ ่าดี ทแกลัวทหารก็ดี ถ้าอาสาออกสงครามทาศึกจึงจะรู้ ว่าดี ทองนพคุณเล่าขีดลงหน้าศิลาก่อนจึงจะรู้ว่าดี สตรีรูปงามถ้าพร้อมด้วย ลักษณะกิริยามารยาทต้องอย่างจึงควรนับว่างาม ถ้าจะให้รู้รสอร่อยได้สัมผัส ถูกต้องก่อนจึงนับถือว่ามีโอชาอร่อย ถ้าใจดีต้องทดลองให้ส้ินเชิงปัญญาก่อน จึงจะนับวา่ ดี ความอปุ มาสีข่ อ้ ขา้ พเจ้าทูลถวายดังนี้เป็นของหายากซึ่งพระองค์ ตรสั วา่ ม้ามีมาก นนั้ ก็มากจรงิ แต่ข้าพเจ้าเกรงว่าจะไมใ่ คร่มดี ี ทด่ี ีจะหายาก พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องได้ทรงฟังสมิงพระรามทูลเปรียบเทียบหลักแหลม ดังนั้นก็แย้มพระสรวลชอบพระทัย จึงสั่งกรมม้าให้จัดม้าต้น ม้าทรง ระวางนอกระวางในและม้าทั้งปวงมาให้สมิงพระรามดูที่หน้าพระลานหลวง พระองคก์ ็เสดจ็ ไปทอดพระเนตร พรอ้ มด้วยเสนาบดขี ุนนางผู้ใหญ่ทั้งปวง กรม มา้ ผรู้ ับรบั สงั่ ก็ให้จัดม้าสง่ เข้ามามากกว่าหม่นื แสน สมิงพระรามกราบถวายบังคมแล้วก็ออกไปยกมือข้ึนต้องหลังดู ม้า บรรดาท่สี ่งเขา้ มาเปน็ อนั มากนน้ั เลือกเสียสิน้ ไมช่ อบใจสกั ตวั หนง่ึ

๑๕ ๔ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา สมงิ พระรามเลอื กม้าศกึ (ต่อ) ขุนนางท้ังปวงเห็นดังน้ันก็พากันหัวเราะเยาะเล่นว่า มอญพูดมากอวดแต่ ปาก คร้ันจะเอาจริงแสร้งเลือกม้าเสียนับหม่ืนนับแสน ม้าท้ังปวงน้ีก็สามารถ เคยผจญทาสงครามได้รับอับจนมาเป็นอันมาก แต่ล้วนดี ๆ ท้ังนั้นเลือกมิได้ แกล้งทาบิดเบือนแก้ไขแต่พอให้เนิ่นช้าไปกว่าจะได้ช่องก็จะหนีเอาตัวรอด กลบั ไปเมอื ง แต่พระเจ้าฝร่ังมังฆ้องนั้นพระองค์มิได้สงสัยเพราะทรงทราบอยู่ว่าสมิง พระรามเปน็ คนดีมฝี ีมอื จริง สมิงพระรามก็เข้ามากราบทูลว่า ข้าพเจ้าเลือกม้ามิได้ชอบใจสักตัว หน่งึ พระเจ้าฝร่ังมังฆ้องจึงตรัสว่าเราจะให้หามาเลือกอีกให้ชอบใจท่านจงได้ จงึ ตรสั สง่ั เสนาบดใี ห้จัดหามา้ เชลยศกั ดใิ์ นพระนคร นอกพระนครมาใหส้ ้นิ เชงิ ขณะเมอื่ พระเจา้ ฝรั่งมังฆ้องให้มีพระราชกาหนดออกไปแก่พระเจ้ากรุงจีน ไปครั้งน้ัน ไพรพ่ ลท้งั สองฝ่ายและชาวบ้านชาวเมืองกเ็ ทย่ี วไปมา เดนิ ซ้ือขายแก่ กันเป็นปรกตอิ ยู่ หาทาอนั ตรายแกก่ นั ไม่ พวกเสนาขา้ หลวงจงึ เที่ยวจดั หามา้ เชลยศักด์ิไปใกล้กองทัพนอกเมอื ง พบ ม้าสองตัวแม่ลูก หญิงม่ายผู้หน่ึงเป็นเจ้าของเล้ียงไว้ ม้าสองตัวน้ันกินหญ้าอยู่ ริมมาบน้าแห่งหน่งึ ลึกเพียงขาม้า กว้างประมาณห้าวา ลูกม้าน้ันโจนข้ามไป ฟากข้างหนึ่งได้ทุกวัน หญิงม่ายเจ้าของตาข้าวฝัดราไว้แล้ว ก็ร้องเรียกลูกม้า น้ัน ม้านั้นก็กระโจนข้ามมาบน้ามากิน แต่แม่ม้านั้นกาลังน้อยโจนข้ามลามาบ มไิ ด้ลงลุยข้ามน้ามาแตด่ งั น้นั ทกุ วันมไิ ด้ขาด

๑๖ ๔ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา สมิงพระรามเลอื กม้าศกึ (ตอ่ ) เสนาบดีเห็นลกู มา้ ตัวนน้ั มกี าลงั มาก และประกอบดว้ ยลักษณะต้องอย่างก็ ชอบใจ จึงให้พวกข้าหลวงชว่ ยกันล้อมเขา้ จะจับเอาลูกม้า ลูกม้าเปรียวอยู่ก็ดีด ขบกดั ดว้ ยกาลงั จับมไิ ด้ เสนาบดีจึงให้เรียกหญิงเจ้าของมาแล้วบอกว่า บัดนี้พระเจ้าแผ่นดิน มี พระราชประสงค์ม้า เราเหน็ ม้าของทา่ นงามดตี ้องลักษณะในตารา ท่านจงยอม ให้เรานาไปถวายเถิด จะได้รับพระราชทานรางวัล แต่ท่านเป็นเจ้าของ คุ้นเคย ชว่ ยจบั ใหเ้ ราด้วย หญิงเจ้าของจึงคานับว่า ถ้าท่านจะให้ข้าพเจ้าจับให้แล้ว เชิญท่านกับ ขา้ หลวงพากันหลีกไปเสียกอ่ นเถดิ อย่าทาวนุ่ วายเลย หญิงเจ้าของว่าดังนั้นแล้ว เสนาบดีกับข้าหลวงทั้งปวงก็ชวนกันถอย ออกไปให้ห่างไกล หญิงเจ้าของจึงเอาข้าวเปลือกมาตาได้ราแล้ว ก็ร้องเรียก ลกู ม้าดจุ ดงั ทกุ วัน แมม่ ้าน้นั กท็ ่องน้าข้ามคลองมา ลูกม้านนั้ โจนข้ามคลองมากิน รา หญิงเจ้าของจึงยกมือข้ึนลูบหน้าลูบหลังลูกม้าแล้วก็ปลอบโยนให้กินรา จึง ค่อยเอาเชือกสอดผูกคอเข้าไว้กับต้นไม้ให้ม่ันคง แล้วไปคานับเชิญเสนาบดีกับ ข้าหลวงท้งั ปวงใหผ้ กู เอาลกู ม้าน้นั ไป เสนาบดีแจ้งแล้วก็ดีใจ จึงชวนกันมาดูให้ผูกม้านั้นจูงเข้าไปถวาย พระ เจ้าฝรั่งมังฆ้องเสด็จออกเสนาบดีนาม้าเข้าไปถวายกราบทูลโดยความที่ได้แต่ หญิงมา่ ยน้ันทุกประการ พระเจา้ ฝรงั่ มงั ฆ้องทอดพระเนตรเห็นลกู ม้ารปู รา่ งอ้วนงามดีก็ชอบพระทัย จึงตรัสสั่งให้สมิงพระรามมาดมู ้าหน้าพระทนี่ ั่ง

๑๗ ๔ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา สมิงพระรามเลือกม้าศกึ (ต่อ) สมิงพระรามกราบถวายบังคมแล้ว ก็ออกไปพิจารณาดูเห็นลูกม้านั้นรูป งามประกอบด้วยลกั ษณะดีต้องอยา่ งสมเปน็ มา้ สาหรบั รบศึก จึงเอามือต้องหลัง ดมู ้านัน้ มิไดอ้ ่อนหลงั ทรุดลงดุจม้าท้ังปวงที่เลือกมาแต่หนหลัง ก็รู้ว่าม้าตัวน้ีดี มีกาลงั มาก หาม้าอ่ืนเสมอมิได้ จึงให้เอาบังเหียนมาใส่ผูกอานเข้าแล้วก็กราบ ทูลว่า ม้าตัวน้ีดี ได้ลักษณะตามตารับท่ีเคยเช่ือถือชอบใจข้าพเจ้านัก ข้าพเจ้า จะขอทดลองฝกึ หดั เสียใหเ้ ช่อื งก่อน กราบถวายบังคมแล้วก็จูงม้าออกมาพ้นหน้าพระที่นั่ง จึงถือทวนสะพาย แส้เผ่นข้ึนหลังม้า พาควบออกไปนอกเมือง ผงคลีกลุ้มตลบมืดไป แลมิได้เห็น ตวั ม้าและคน ฝา่ ยเสนาบดีก็ร้องอื้ออึงข้ึนว่า อ้ายมอญโกหกมันลวงพระองค์หนีกลับไป เมืองหงสาวดีแล้ว พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องได้ทรงฟังเสนาบดีว่าดังน้ันก็ตกพระทัย จึงให้หาผู้คุม เข้ามาตรัสถามด้วยพระองค์ว่า สมิงพระรามจะล่อลวงเราหนีไปจริงหรือ ประการใด ผู้คุมก็กราบทูลว่า อันสมิงพระรามผู้นี้มีความสัตย์ซื่อม่ันคงนัก ซึ่งจะหนี พระองค์ไปน้ันข้าพเจ้าเห็นหาเป็นไม่ เพราะม้าตัวน้ีเป็นลูกม้าหนุ่มยังมิได้พาด อาน มีกาลังนัก สมิงพระรามจึงควบไปไกล หวังจะทรมานให้เหนื่อยอ่อนลง จึงจะฝึกสอนไดโ้ ดยงา่ ย ขา้ พเจ้าเห็นคงจะกลับมา ขอพระองค์ทรงเสด็จคอยท่า อย่กู อ่ นเถิด พระเจ้าฝร่ังมังฆ้องได้ทรงฟังผู้คุมทูลดังน้ันก็ยังไม่คลายพระวิตก มิได้ เสด็จเข้า ตรัสบัญชาการด้วยเสนาบดีทั้งปวง ตั้งพระทัยคอยทาสมิงพระราม อยู่

๑๘ ๔ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา สมงิ พระรามเลอื กมา้ ศกึ (ต่อ) ฝ่ายสมิงพระรามข้ึนม้าควบไปแต่เวลาเช้าจนสามโมงบ่าย ฝึกหัดม้านั้น ให้รู้จักทานองรบรับได้แคล่วคล่องสันทัดแล้ว ก็ชักม้าสะบัดย่างน้อยเป็นเพลง ทวนกลับเขา้ มา เสนาบดีทั้งปวงแลเห็นสมิงพระรามข่ีม้ามาแต่ไกล ก็ร้องอื้ออึง ขนึ้ ว่าสมงิ พระรามกลบั มาแล้วเหมอื นคาผ้คู ุมทูลจริงทุกประการ พระเจา้ ฝรงั่ มงั ฆ้องทอดพระเนตรเห็น ก็ดีพระทัยนักจึงตรัสสรรเสริญว่า สมิงพระรามนี้นับว่าเป็นชายผู้หนึ่ง มีความสัตย์ซื่อยิ่งนัก และกล้าหาญเข้มแข็ง ร้ศู ิลปศาสตรส์ ันทัดหาตวั เปรียบเสมอมิได้ ฝ่ายส มิง พระรา มก็ชั กม้า รา เ ป็ น เ พลง ท วน เ ข้า มา จน ถึ ง หน้ า พระทน่ี ั่งกล็ งจากหลังม้าเข้าเฝา้ กราบถวายบังคมพระเจ้ามณเฑียรทองแล้วทูล ว่า ข้าพเจ้าได้ม้าสมคะเนชอบใจแล้ว อันศีรษะกามะนีน้ันก็อยู่ในเง้ือมมือ ข้าพเจ้า จะเอามาถวายพระองค์ให้จงได้ ข้าพเจ้าจะขอรับ พระราชทานขอ เหลก็ กับตะกรวยใบหนึ่งสาหรับผูกข้างม้า เมื่อข้าพเจ้าตัดศีรษะกามะนีขาดแล้ว จะไดร้ ับเอาศีรษะมิใหท้ ันตกลงถึงดิน ใสใ่ นตะกรวยซงึ่ แขวนไปกับข้างม้าน้นั เข้า มาถวายพระองค์

๑๙ แบบฝกึ ที่ ๔.๑ คา ช้ี แ จ ง เขียนตัวเลขเรียงลาดับเหตุการณ์ใหถ้ กู ตอ้ ง (๑๐ คะแนน) เสนาบดเี หน็ ลกู มา้ มกี าลังมาก จงึ ชว่ ยกันล้อมจับ ถกู ลูกม้าขบกัดด้วยกาลัง จงึ จับไมไ่ ด้ จงึ ขอให้หญงิ หมา้ ยชว่ ยจับลกู ม้า พระเจา้ ฝรง่ั มงั ฆ้องส่ังใหก้ รมมา้ นามา้ มาให้สมงิ พระรามเลือก เสนาบดขี า้ หลวงจงึ เทยี่ วหามา้ แถบนอกเมอื ง พบมา้ สองตวั แม่ลูกของหญิง หมา้ ย สมิงพระรามขมี่ ้ากลบั มา ชกั มา้ ราเปน็ เพลงทวนหน้าพระท่ีนง่ั สมงิ พระรามเลือกม้าแตไ่ ม่ชอบใจ ขนุ นางต่างพากนั หวั เราะเยาะ พระเจ้าฝรง่ั มงั ฆ้องเห็นม้าแล้วชอบพระทัย จงึ ส่ังใหส้ มงิ พระรามมาดู สมงิ พระรามหายไปนาน ทาให้เสนาบดีเป็นกังวลกลัวว่าสมิงพระรามจะข่ี ม้ากลับเมืองหงสาวดี พระเจ้าฝร่ังมังฆ้องเองก็รู้สึกไม่ดีจึงเรียกผู้คุมมาถาม ผู้คุมยืนยัน ว่าสมิงพระรามจะกลับมาอยา่ งแนน่ อน พระเจา้ ฝรงั่ มงั ฆ้องจงึ จัดใหห้ ามา้ เชลยศักด์ิ สมงิ พระรามเหน็ ลกู มา้ แลว้ ชอบจึงทดลองฝกึ มา้ ใหเ้ ช่ือง หญิงหม้ายช่วยจับลูกม้าแล้วมอบให้เสนาบดีจูงไปถวายพระเจ้าฝรั่งมัง ฆ้อง

๒๐ แบบฝกึ ที่ ๔.๒ คา ช้ี แ จ ง ตอบคาถามตอ่ ไปนใ้ี หถ้ ูกต้อง (๑๐ คะแนน) ๑. สมงิ พระรามขออะไรจากพระเจ้าฝรง่ั มงั ฆ้อง ๒. ความอปุ มาสข่ี ้อของสมงิ พระรามมีอะไรบา้ ง ๓. พระเจ้ามณเฑยี รทองส่งั ใหก้ รมใดจดั หามา้ ให้สมิงพระราม ๔. ทาไมสมิงพระรามถงึ เลอื กลกู มา้ ตัวนน้ั ๕. ถ้านกั เรยี นเป็นสมงิ พระราม นกั เรยี นจะข่ีม้ากลับเมืองหงสาวดี หรือข่ีม้ากลับมาสู้รบ กบั กามะนี เพราะเหตใุ ด

๒๑ ๕ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา สมงิ พระรามสกู้ บั กามะนที หารเอกของพระเจา้ กรงุ จนี ครัน้ ถึงวนั นัดกาหนดแลว้ กษัตรยิ ท์ ง้ั สองก็พรัง่ พร้อมไปดว้ ยพยหุ เสนาแห่ แหนหน้าหลังเป็นอันมาก ตามขบวนพิชัยสงครามเสด็จไปสู่ท้องสนาม ขึ้นยังท่ี พลับพลาประทบั พร้อมกัน ฝ่ายกามะนกี แ็ ตง่ ตัวใส่เสอื้ ห้มุ เกราะแลว้ ด้วยทองเป็นอันงาม คาดสายรัด เอวประดับหยกเหนบ็ กระบ่ี ข้ึนข่มี า้ ราทวนออกมา ณ ท้องสนาม ฝ่ายสมิงพระรามก็แต่งตัวใส่เสื้อสีชมพูชลิบทองจีบเอว โพกผ้าชมพูขลิบ แล้วไปด้วยทอง ใส่กาไลดันแขนปลายแขนแหวนสอดก้อยแล้วไปด้วย เนาวรตั น์ แต่ลว้ นทองเป็นอันงาม แล้วสอดดาบสะพายแล่งข้ึนม้า ฟ้อนราเป็น เพลงทวนออกมายงั ท้องสนาม แลเห็นกามะนีข่ีม้าแต่งตัวหุ้มเกราะอยู่ ไม่เห็นสาคัญที่จะหมายแทงได้จึง คิดว่ากามะนีคนน้ีชานาญในเพลงทวนว่องไวนักแล้วก็หุ้มเกราะใส่เส้ือบังอยู่ยัง ไม่เห็นช่องท่ีจะสอดทวนแทงแห่งใดได้ จาจะชวนให้ราดูสาคัญก่อน อน่ึงเล่า กาลังม้าก็ยังก้ากึ่งกันอยู่กับกาลังม้าเรา จาจะขับเค่ียวกันไปก่อนจึงจะหย่อน กาลงั ลง เหน็ จะเสยี ทที านองจงึ เอาชัยชนะได้โดยง่าย คิดแลว้ กใ็ ห้ลา่ มร้องแปลไปว่า เราทั้งสองเป็นทหารเอกอันประเสริฐ จะ สู้กันครั้งนี้เป็นท่ีสุด จะไว้เกียรติยศการงานจนตลอดกัลปาวสาน ครั้นจะสู้ กันเอาแพ้ชนะทีเดียวก่ีหาสิ้นฝีมือไม่ เราทั้งสองอย่าเพ่อทาอันตรายแก่กันก่อน ใหท้ า่ นราเพลงทวนถวายไปให้ส้ินฝีมือแล้ว เราจะราตามท่านให้เหมือนจงได้ แล้วเราจะราให้ท่านราตามเราบ้างให้สิ้นฝีมือเหมือนกัน ให้พระเจ้าอยู่หัวทั้ง สองพระองค์ทอดทัศนาเจริญพระเนตรและทแกล้วทหารท้ังสองฝ่ายดูเล่นเป็น ขวัญตา ถ้าเราราสิ้นเพลงหยุดหายเหนอื่ ยแล้ว เมื่อจะสู้กนั เอาแพ้และชนะน้นั จงึ จะบอกกันให้รู้ตวั ทั้งสองฝ่าย

๒๒ ๕ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา สมิงพระรามสู้กบั กามะนีทหารเอกของพระเจ้ากรงุ จีน (ตอ่ ) กามะนไี ด้ฟังลา่ มรอ้ งออกมาดังนั้นก็มคี วามยินดนี ัก จงึ ร้องตอบมาว่าชอบ แลว้ แตเ่ ราเป็นแขกมาทา่ นเปน็ เจา้ ของบ้าน เราจะราก่อนให้ท่านทาตามเราไป เถดิ ว่าแล้วกามะนีก็ขับม้าสะบัดย่างเป็นเพลงทวนฟ้อนราออกมา สมิง พระรามก็ขบั มา้ ฟ้อนราตามกามะนไี ด้ทุกเพลง ขณะเม่ือสมิงพระรามราตามกันน้ัน พระเจ้ากรุงต้าฉิงและพระเจ้าฝรั่งมัง ฆ้องทอดพระเนตรเห็นทหารเอกท้ังสอง ราเย้ืองกรายตามขบวนเพลงทวน ดู ท่วงทีรับรองว่องไวนัก งามเป็นอัศจรรย์ด้วยกันท้ังสองฝ่าย เปรียบประดุจได้ เหน็ เทพยดาและพิทยาธรอันร่าณรงคป์ ระลองกันในกลางสนาม นายทัพนายกองทแกล้วทหารทั้งสองฝ่ายก็สรรเสริญกามะ นีแ ละสมิง พระรามวา่ เหมือนเทพยดาลงฟอ้ นรากลางสนามงามย่ิงนัก มีตาสองตาดูมิทัน เลย ดกู ามะนแี ลว้ กลบั มาดูสมงิ พระรามเลา่ ดูสมิงพระรามแลว้ กลับมาดูกามะนี เป็นขวัญตาย่งิ นัก คร้นั กามะนรี าสน้ิ เพลงแล้ว สมงิ พระรามก็ราใหก้ ามะนรี าตามบา้ ง ขณะเมื่อสมิงพระรามราส้ินเพลงทวนแล้ว แกล้งทากลอุบายหวังจะดูช่อง เกราะหมายสาคัญท่ีจะสอดทวนแทงนั้น ก็แสร้งทายกแขนซ้ายเหยียดตรง เหยียดแขนขวาเบ้ืองบนแล้วทายืนควบม้าไปมา แล้วกลับห้อยศีรษะลงบ้าง แลว้ ทากลบั เอาหลังนอนลงควบวกเวยี นไปต่าง ๆ กามะนีหารู้กลไม่ สาคัญว่าเพลงทวนฝ่ายพม่าดังน้ันจริง ก็มิได้สงสัย ราตามไปสิน้ ทกุ ประการ

๒๓ ๕ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา สมงิ พระรามสกู้ บั กามะนที หารเอกของพระเจา้ กรงุ จนี (ต่อ) สมิงพระรามทอดตาแลดู เห็นเป็นช่องใต้รักแร้ท้ังสองเป็นหว่าง อยู่ พอจะสอดทวนแทงได้ แล้วเมื่อกลับศีรษะลงมานั้น เห็นเกราะซ้อนท้ายหมวก เปดิ ออก พอจะยอ้ นฟนั ไดแ้ หง่ หนงึ่ หมายสาคญั ไดถ้ นัดมน่ั คงแล้ว ก็ชักม้าหยุด พัก พอหายเหนื่อยจึงให้ล่มร้องบอกว่า เราทั้งสองราถวายก็สิ้นเพลงด้วยกัน แล้ว ทนี ีเ้ ราทงั้ สองจะสูก้ ันเอาแพแ้ ละชนะแก่กัน กามะนีได้ฟังดังนั้นก็ขับม้าราเข้ามา สมิงพระรามก็ขับม้าออกไปสู้กันเป็น หลายสิบเพลง ตา่ งคนต่างรบั รองวอ่ งไว ยงั หาเพลี่ยงพล้าแกก่ ันไม่ สมิงพระรามจึงคิดว่า ถ้าจะสู้กันอยู่ฉะนี้เห็นจะเอาชัยชนะยาก ด้วยม้ากา มะนีกย็ งั มถิ อยกาลัง จาจะลวงให้มา้ กามะนีหยอ่ นกาลงั ลงจงได้จึงจะทาถนดั คิดแล้วแกล้งทาเป็นเสียทีควบม้าหนีออกไป กามะนีเห็นได้ทีก็ควบม้า ทะลวงไลต่ ามม้าสมงิ พระรามไป ครั้นสมิงพระรามแลเห็นกามะนีควบม้าเต็มกาลังแล้วมิทัน ก็แสร้งรอม้า หวงั จะดูทว่ งที เห็นกามะนยี ังไกลเชงิ นกั อยู่ สาคัญได้ว่าเหงื่อมา้ กามะนตี กจนถึง กีบก็รู้ว่าม้าหย่อนกาลังลงแล้ว จึงชักม้าวกเป็นเพลงโคมเวียน เข้ารับกามะนี กามะนีชักม้าเป็นเพลงผ่าหมากแลกเปลี่ยนกันต่าง ๆ ฝ่ายม้ากามะนีหอบรวน หย่อนกาลังลงกลบั ตวั ตามเพลงไมท่ นั สมิงพระรามได้ทีก็สอดทวนแทงถูกซอกรักแร้กามะนี กามะนีเอนตัวลง สมงิ พระรามจงึ ชักดาบกระทืบมา้ เขา้ ฟันย้อนตามกลีบเกราะข้ึนไป ต้องศีรษะกา มะนีขาดออกตกลงมายังมิทันถึงดิน ก็เอาขอเหล็กสับเอาศีรษะกามะนีได้ ใส่ ตะกรวยแล้วก็ชักม้าฟ้อนราเป็นเพลงทวนเข้ามาตรงหน้าพลับพลาพระเจ้า ฝรง่ั มงั ฆ้อง

๒๔ ๕ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา สมิงพระรามสกู้ บั กามะนที หารเอกของพระเจา้ กรงุ จนี (ตอ่ ) พระเจ้ากรุงจีนและนายทัพนายกองทแกล้วทหารท้ังปวงเห็นดังน้ันก็ อศั จรรย์ยิง่ นกั จึงใหท้ หารไปเอาศพกามะนีมาทาศีรษะต่อเขา้ ใส่หีบไปฝังเสีย ในท่ีสมควร พระเจา้ กรุงจีนก็เสด็จกลบั เข้าคา่ ย สมิงพระรามก็เอาศีรษะเข้ามาถวายพระเจ้ามณเฑียรทอง พระเจ้า มณเฑียรทองทอดพระเนตรเหน็ ดังนน้ั ก็มีพระทัยยนิ ดีนกั แลว้ เสดจ็ กลบั คืนเข้าสู่ พระนคร ฝ่ายพมา่ เสนาบดีขนุ นางน้อยใหญ่ไพร่พลทงั้ ปวงกส็ รรเสริญสมิงพระราม ว่า มิใช่มนุษย์เลยเสมอเทพยดา แต่ศีรษะกามะนีนั้นก็มิให้ตกถึงดิน เอาขอ เหล็กสับเอาได้ดงั ทลู ไว้ทกุ ประการ ฝ่ายเสนาบดีนายทัพนายกองจีนท้ังปวง ครั้นเห็นเสียกามะนีดังน้ันแล้วก็ โกรธ จึงกราบทูลพระเจ้ากรุงจีนว่า พระองค์เสด็จยาตราทัพมาคร้ังน้ี ต้ัง พระทัยจะทาสงครามให้พระเจ้ากรุงอังวะอยู่ในเงื้อมพระหัตถ์ ถึงมาตรว่าเสีย กามะนีทหารเอกแล้ว ใช่ข้าพเจ้าท้ังปวงนี้จะตีกรุงอังวะถวายไม่ได้น้ันหามิได้ เสียแรงดาเนินกองทัพเข้ามาเหยียบถึงชานกาแพงเมืองแล้ว จะกลับไปเปล่านั้น ได้ความอปั ยศแกพ่ ม่านัก ทาไมกับเมืององั วะสักหยบิ มือหนึ่งเทา่ น้จี ะเอาแต่มลู ดินท้งิ เข้าไปในกาแพงเมืองคนละก้อน ๆ เท่านั้น ถมเสียให้เต็มกาแพงเมืองใน เวลาเดียวกจ็ ะได้ พระเจ้ากรุงจีนได้ฟังก็ตรัสห้ามนายทัพนายกองทแกล้วทหารทั้งปวงว่า เราเป็นกษัตริย์ผ้ใู หญอ่ ันประเสริฐ ไดใ้ หค้ ามน่ั สญั ญาไวแ้ ก่เขาแล้ว จะกลับคา ไป ดงั น้นั หาควรไม่ พม่าทง้ั ปวงจะชวนกันดูหมิ่นไดว้ า่ จีนพูดมิจริง เรารักสัตย์ ยง่ิ กวา่ ทรัพย์ อยา่ วา่ แต่สมบัติมนษุ ย์นเ้ี ลย ถึงท่านจะเอาทิพยสมบัติของสมเด็จ อมรินทร์มายกให้เรา เราก็มิได้ปรารถนา ตรัสดังน้ันแล้วก็สั่งให้เลิกทัพเสด็จ กลับไปยังกรุงจีน

๒๕ แบบฝกึ ที่ ๕.๑ คา ช้ี แ จ ง วาดสญั ลกั ษณท์ ่ีเหมอื นกันหนา้ ขอ้ ความที่สอดคลอ้ งกนั มากที่สดุ ตวั อยา่ ง ตัวละครในวรรณคดีเรอ่ื ง โจเปียว กามะนี พระเจา้ ราชาธิราช ฝรงั่ มังฆอ้ ง กลอบุ ายที่สมิงพระรามใช้หา เสือ้ สีชมพชู ลบิ ทองจีบเอว โพก จุดออ่ นของกามะนี ผา้ ชมพขู ลบิ แลว้ ไปดว้ ยทอง ใส่ กาไลดนั แขนปลายแขนแหวน สาเหตทุ ี่ทาใหม้ า้ ของกามะนี สอดก้อยแล้วไปด้วยเนาวรตั น์ อ่อนแรง แตล่ ้วนทองเป็นอันงาม แล้ว สอดดาบสะพายแลง่ ใส่เสือ้ หมุ้ เกราะแลว้ ดว้ ยทองเปน็ อนั งาม คาดสายรดั เอวประดบั หยกเหน็บกระบี่

๒๖ แบบฝกึ ท่ี ๕.๑ คา ช้ี แ จ ง วาดสญั ลักษณท์ ่เี หมือนกนั หนา้ ข้อความทส่ี อดคลอ้ งกนั มากทส่ี ดุ ป ล่ อ ย ต น อ อ ก จ า ก คุ ก วิ่งตามมา้ ของสมงิ พระราม ยกย่องฝีมือของตน ให้พระ เ จ้ า ฝ ร่ั ง มั ง ฆ้ อ ง ฆ่ า ต น เ สี ย ถ้ า ไ ม่ ฆ่ า ใ ห้ ส่ ง ต น ก ลั บ เมืองหงสาวดี การแตง่ กายของสมิงพระราม ชวนกามะนีราเพลงทวน ตอนไปรบ การแตง่ กายของกามะน๊ตอนไป ความปรารถนาสี่ประการของสมิง รบกับสมิงพระราม พระราม

๒๗ แบบฝกึ ท่ี ๕.๒ คา ช้ี แ จ ง เขยี นตัวเลขเรียงลาดบั เหตกุ ารณ์ใหถ้ กู ต้อง (๑๐ คะแนน) กามะนีและสมิงพระรามได้พบกัน สมงิ พระรามแกลง้ รอม้าของกามะนเี พ่อื ดทู ่าที พอเห็นม้าของกามะนเี หนอื่ ย จึงราเพลงทวนสูก้ ับกามะนีตอ่ เม่ือถึงวันนัดหมายกษัตริย์ท้ังสองพระองค์พร้อมกันเดินขบวนตามตารา พิชยั สงครามไมส่ ทู่ อ้ งสนามหลวง สมิงพระรามได้ทีสอดทวนแทงถูกซอกรักแร้ กระทืบม้าเข้าฟันย้อนตาม กลบี เกราะโดนศีรษะกามะนีขาดตกลงมาไมท่ ันถึงดนิ ก็เอาขอเหล็กสับเอาศีรษะของกามะนี ใส่ตระกรวย เสนาบดฝี ่ายจนี โกรธมาก อยากตีเมืองพม่าแต่พระเจ้ากรุงจีนตรัสห้ามไว้ จงึ ยกทพั กลับกรงุ จนี ไปแตโ่ ดยดี สมิงพระรามหลอกให้กามะนียกขาบ้าง ตีลังกาบ้าง เม่ือหาจุดอ่อนเจอ แล้วก็ชวนกามะนตี ่อสู้ ท้งั สองคนต่อสู้กนั อย่นู าน กามะนีราเพลงทวนไม่ทันจึงเสียทสี มงิ พระราม สมิงพระรามเห็นกามะนีใส่ชุดหุ้มเกราะท้ังตัวจึงชวนกามะนีราเพลงทวน โดยผลัดกนั นาผลดั กนั ตาม เพอื่ หาจะอ่อนของกามะนี เวลาผา่ นไปกย็ ังไม่มีใครชนะสกั ที สมงิ พระรามจงึ แกล้งควบม้าหนีออกไป หวังให้ม้าของกามะนีหมดแรง สมิงพระรามชักม้ากลับไปหน้าพระท่ีนั่งราทวนถวาย ผู้คนพากัน สรรเสริญสมงิ พระราม วา่ มีฝีมือดุจเทพยดา ทาไดต้ ามท่กี ลา่ วไว้ทกุ ประการ

๒๘ ๖ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา พระเจ้าฝรงั่ มังฆอ้ งบาเหนจ็ ความชอบ พระเจา้ มณเฑยี รทองเสดจ็ ออกทรงบัญชาราชการพร้อมด้วยเสนาพฤฒา มาตยร์ าชปุโรหติ ท้งั ปวง จงึ ตรสั วา่ โหรซ่ึงดูชะตาเมืองว่าไม่ขาด พระชันษาเล่า ก็ดีอยู่นานไปจะได้ลาภอันประเสริฐอีกน้ัน ก็ต้องด้วยคาทานาย จึงให้ พระราชทานบาเหน็จและเคร่ืองอุปโภคบริโภคเป็นอันมาก แล้วพระราชทาน บ้านส่วยแห่งหนึ่ง ให้เป็นค่าผลหมากด้วย และหญิงม่ายเจ้าของม้าน้ันก็ พระราชทานเคร่ืองอุปโภคบริโภคให้ตามสมควร และอาเภอแขวงบ้านซึ่งอยู่ นน้ั กใ็ ห้ข้นึ แกห่ ญิงมา่ ยน้ัน แล้วตรัสว่าพระเจ้ากรุงจีนยกพลทแกล้วทหารมาเหยียบเมืองเราครั้งนี้ ประดจุ ดงั แผน่ ดนิ จะถลม่ ลงหามีผู้ใดทจี่ ะรบสตู้ า้ นทานไม่ ครัง้ นสี้ มิงพระรามรับ อาสากู้เมืองเราไว้ได้ชัยชนะแล้ว ศึกจีนยกทัพเลิกกลับไป สมิงพระรามมี ความชอบมาก บัดน้ีควรเราจะให้สมิงพระรามเป็นมหาอุปราช และราชธิดา เราจะประทานให้เป็นบาทบริจาริกาด้วยตามสัญญาจึงจะชอบ ท่านท้ังปวงจะ เห็นเป็นประการใด เสนาพฤฒามาตย์ราชกระวีมนตรีมุขทั้งปวงยังมิทันจะ กราบทลู ขณะน้นั สมิงพระรามเฝ้าอยู่ด้วย คร้ันได้ฟังพระราชโองการก็กราบทูลว่า ข้าพเจ้ารับอาสาพระองค์คร้ังนี้ มีความปรารถนาสี่ประการ คือข้าพเจ้าต้อง พันธนาการตรากตราลาบากอยู่นานแล้ว หวังจะให้พ้นจากเคร่ืองจองจาหน่ึง จะไวฝ้ มี ือให้เปน็ เกยี รติยศไปชัว่ กลั ปาวสานหน่งึ จะให้พระองค์ฆ่าข้าพเจ้าหนึ่ง ถ้าพระองค์มิฆ่าข้าพเจ้าแล้ว ข้าพเจ้าจะขอกราบถวายบังคมลากลับไปเมืองหง สาวดีหน่ึง เป็นความปรารถนาส่ีประการ ซึ่งพระองค์จะพระราชทานให้ ข้าพเจ้าเป็นมหาอุปราช และพระราชทานพระราชธิดานั้นพระคุณหาท่ีสุดมิได้ ข้าพเจา้ มิไดร้ บั พระราชทานแล้วจะขอคนื ถวายไวด้ งั เกา่

๒๙ ๖ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา พระเจ้าฝรง่ั มังฆอ้ งบาเหนจ็ ความชอบ (ตอ่ ) พระเจา้ มณเฑียรทองไดท้ รงฟังกท็ รงพระดารวิ า่ สมงิ พระรามคนน้ีมิเสียที ท่ีเกิดมาเป็นเช้ือชาติทหารนับว่าชายชาตรีแท้ มิได้เกรงกลัวแก่ความตาย ท้ัง ราชสมบัติก็มิได้รักใคร่ แล้วองอาจแกล้วกล้าหาผู้ใดเปรียบเสมอมิได้ คร้ันจะ ฆ่าเสียตามคาบัดนี้เล่าก็มิควร เขาได้มีคุณแก่เรา ช่วยกู้พระนครไว้เป็น ความชอบใหญ่หลวงยังเสียดายนัก คร้ันจะปล่อยให้กลับไปเมืองหงสาวดีเล่า การสงครามพระเจ้าราชาธริ าชกบั เราก็ยังติดพันกันอยู่หาขาดกันไม่ ทรงพระดาริดังน้ันแล้ว ก็ทรงน่ิงอยู่มิได้ตรัสประการใด แล้วก็เสด็จ เข้าขา้ งใน [พระมเหสีพระเจา้ ฝร่ังมงั ฆ้องชกั จูงใหพ้ ระราชธิดา ยอมรบั สมงิ พระราม] พระเจ้าฝรงั่ มังฆอ้ งประทานตาแหนง่ และพระราชธดิ าใหส้ มงิ พระราม คร้ันเวลาวันหน่ึง เสด็จออกพร้อมด้วยเสนาบดีข้าราชการทั้งปวง พระองค์จึงตรัสแก่สมิงพระรามว่า ท่านอาสากู้พระนครเราไว้ได้คร้ังน้ี มีพระ เกียรติยศปรากฏไปแก่ประเทศราชธานีท้ังปวงจนตลอดกัลปาวสาน ซึ่งท่านจะ ไม่รับรางวัลนั้นมิชอบ ดุจทาลายเกียรติยศเราให้เสื่อมเสีย เพราะจะเป็นที่ติ เตียนแกก่ ษัตริย์ท้งั ปวง ท่านดารดิ ูจงควรเถดิ

๓๐ ๖ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา พระเจา้ ฝรง่ั มังฆอ้ งประทานตาแหนง่ และพระราชธดิ าใหส้ มงิ พระราม (ตอ่ ) สมงิ พระรามได้ฟังดังน้ันก็คิดว่า เรารับอาสาทาความชอบคร้ังน้ีคิดจะแก้ ตัวกลับไปเมือง เมื่อพระเจ้ามณเฑียรทองมิทรงพระอนุญาตจะหน่วงเหน่ียวไว้ ฉะนี้ ครน้ั เราจะหนีไปกจ็ ะเสียสตั ย์หาควรไม่ ทั้งน้กี ็ตามแต่วาสนา เมื่อพระเจ้า อังวะจะโปรดพระราชทานพระราชธิดาแล้ว เราก็จะอยู่ชมรสนางพม่าเสียก่อน เผื่อจะมีโอชาหวานดีกว่ารสมอญกระมัง ถ้าแม้บุญยังจะกลับไปเมืองหงสาวดี ได้โดยสัตย์ คิดแล้วจึงทูลว่า ซึ่งพระองค์ทรงพระราชทานท่ีมหาอุปราชแก่ข้าพเจ้า ข้าพเจ้ามิรับน้ันเหตุด้วยพระราชบุตรของพระองค์ยังจะมีอยู่ อน่ึงข้าพเจ้าเล่าก็ ต่างประเทศภาษา อุปมาดังนกเค้าถึงมีกาลังอยู่ก็จริงแต่ตกเข้าอยู่ในท่ามกลาง ฝูงกาเม่ือกลางวัน ข้าพเจ้าจะบัญชาราชกิจฉันใด ครั้นข้าพเจ้ามิรับบาเหน็จ รางวัลเล่า ก็จะเสียราชประเพณีของพระองค์ไป ข้าพเจ้าจะยอมเป็นทหารอยู่ กับพระองค์แล้ว แต่จะขอรับพระราชทานความอนุญาตอยู่สองประการ ประการหนึ่งห้ามมิให้คนท้ังปวงเรียกว่าเชลย ถ้าผู้ใดมิฟังขืนเรียก ข้าพเจ้าได้ ยินแล้วก็จะถวายบังคมลากลับไปเมืองหงสาวดี ประการหนึ่งถ้ามีสงคราม สมเดจ็ พระเจ้าราชาธิราชมาเมื่อใด ขา้ พเจ้ามิขอเขา้ ทาสงครามด้วยทัง้ สองฝ่าย แม้นมีสงครามกษัตริย์อื่นมา ข้าพเจ้าจะขอรับอาสาสู้รบกว่าจะสิ้นชีวิต ถ้า พระองค์โปรดอนุญาตความสองประการนี้แล้ว ข้าพเจ้าก็จะยอมรับ พระราชทานรางวลั อยูด่ ้วยพระองค์สืบไป

๓๑ ๖ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา พระเจา้ ฝรง่ั มังฆอ้ งประทานตาแหนง่ และพระราชธดิ าใหส้ มงิ พระราม (ตอ่ ) พระเจ้ามณเฑียรทองได้ทรงฟังก็ดีพระทัยนัก จึงตรัสว่าเหตุเท่านี้เราจะ อนญุ าตให้ได้ อยา่ วา่ แต่ทา่ นจะขออนุญาตเท่านี้เลย ถึงจะให้มากกว่านี้สักร้อย ประการ ถา้ ควรแลว้ เราจะอนญุ าตให้ท่านส้ิน จึงสั่งให้เสนาบดีข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยทั้งปวงให้ตีฆ้องร้องป่าวท่ัวทั้ง พระนครวา่ ตงั้ แต่วนั น้ไี ปใหค้ นทง้ั ปวงเรียกว่า เจ้าสมิงพระรามกูเ้ มอื ง ถ้าผู้ใด เรียกเชลยแล้วจะฆ่าเสียให้ส้ินท้ังโคตร ถ้าเราแต่งการอภิเษกสมิงพระรามขึ้น เปน็ อปุ ราชแล้วให้ออกนามวา่ พระมหาอุปราชผดุงพระนคร เสนาบดีข้าราชการใหญ่น้อยรับรับสั่งแล้วก็ถวายบังคมลาออกจากเฝ้า จงึ แตง่ คนให้เที่ยวตีฆ้องรอ้ งปา่ วไปท่วั กรงุ รัดนบุระองั วะ ชาวเมืองท้ังปวงรู้แล้ว ก็เกรงพระราชอาญา ต่างคนชวนกันสรรเสริญพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องว่า พระ เจ้าอยู่หัวของเราทรงโปรดทแกล้วทหารรักย่ิงกว่าพระราชธิดาอันเกิดแต่พระ อุระ หวงั จะบารุงพระนครให้คนท้ังปวงอยู่เปน็ สขุ และจะให้ข้าศึกยาเกรงพระเด ชานุภาพจึงทรงปลกู เล้ยี งสมิงพระรามไว้ ต้งั ใหเ้ ป็นมหาอปุ ราชแล้วชมฝีมือและ บญุ ญาธิการสมงิ พระรามเป็นอันมาก

๓๒ แบบฝกึ ท่ี ๖.๑ คา ชี้ แ จ ง ทาเครื่องหมาย ✓ หน้าข้อความที่ถูกต้อง แล้วทาเครื่องหมาย  หนา้ ข้อความที่ผดิ (๑๐ คะแนน) ๑. พระเจ้ามณเฑียรทอง พระราชทานบาเหน็จเครื่องอุปโภค บ้านส่วย และค่าผล หมากให้กบั โหรท่ีดชู ะตาเมือง ๒. พระเจา้ มณเฑียรทองทรงโปรดใหส้ มิงพระรามเปน็ มหาอปุ ราช ๓. สมงิ พระรามยอมเป็นมหาอุปราชแตโ่ ดยดี ๔. สมงิ พระรามขอใหพ้ ระเจา้ มณเฑียรทองส่งตนกลบั เมืองหงสาวดี ๕. พระเจ้ามณเฑียรทองยอมสง่ สมิงพระรามกลับเมอื ง ๖. สมิงพระรามหนีกลบั เมืองหงสาวดี ๗. พระเจ้ามณเฑียรทองไมฆ่ ่าสมงิ พระรามเพราะมีคุณตอ่ บา้ นเมอื ง ๘. ตาแหนง่ อุปราชคือตาแหน่งทีป่ รึกษาของพระเจ้าแผ่นดิน ๙. สมิงพระรามยอมเปน็ ทหารพม่าแตไ่ มข่ อร่วมทาศึกกับมอญ ๑๐. พระมหาอปุ ราชผดงุ พระนครเปน็ พระนามของโอรสแหง่ กรุงรตั นบุระองั วะ ค่อย ๆ อ่าน จดจาเรื่องราว-

๓๓ แบบฝกึ ที่ ๖.๒ คา ช้ี แ จ ง ตอบคาถามตอ่ ไปนีใ้ หถ้ กู ต้อง (๑๐ คะแนน) ๑. พรสข่ี อ้ ท่สี มิงพระรามขอจากพระเจา้ มณเฑยี รทองมอี ะไรบา้ ง ๒. เม่ือได้ฟังพรที่สมิงพระรามกล่าวทั้ง ๔ ประการ ถ้านักเรียนเป็นพระเจ้ามณเฑียรทองจะ ทาอย่างไร เพราะอะไร ๓. ทาไมพระเจ้ามณเฑยี รทองถงึ ไม่อยากใหส้ มิงพระรามกลับเมืองหงสาวดี ๔. พระเจ้ามณเฑียรทองไดพ้ ระราชทานส่งิ ใดให้แกส่ มิงพระราม ๕. ข้อเรยี กรอ้ งในการอยเู่ มืองรัตนบรุ ะอังวะของสมงิ พระรามมีอะไรบา้ ง

๓๔ ๗ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา สมิงพระรามนอ้ ยใจ หนกี ลบั หงสาวดี พระเจ้าฝร่ังมงั ฆ้องจึงตรัสสง่ั ใหป้ ลูกตาหนกั ใหญ่อย่างที่มหาอุปราช และ แตง่ การเฉลิมพระตาหนักเคร่ืองภิเษกทั้งปวงเสร็จแล้ว พระโหราจึงถวายฤกษ์ อันเป็นศุภมงคล เข้าพิธีเฉลิมพระตาหนักพร้อมด้วยพระญาติวงศา พราหมณ์ พฤฒามาตย์ราชปุโรหิตทั้งปวง อภิเษกพระราชธิดากับเจ้าสมิงพระรามเป็น มหาอุปราชตามราชประเพณีมาแต่ก่อนแล้ว พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องก็พระราชทาน เคร่ืองยศสาหรับท่ีลูกหลวงเอกให้สมิงพระรามเป็นมหาอุปราช ครั้งน้ันกรุง รัตนบุระอังวะก็เงียบสงบศึกลง สมณพราหมณ์อาณาประชาราษฎรอยู่เย็น เป็นสุข คร้ันอยู่มาประมาณสามเดือน พระราชธิดาพระเจ้ามณเฑียรทองก็ทรง พระครรภ์ถ้วนทศมาสแล้วก็ประสูติพระราชโอรส พระเจ้ามณเฑียรทองได้ ทราบก็มีพระทัยเสน่หายิ่งนักเสด็จไปรับพระราชนัดดาด้วยพระหัตถ์ของ พระองค์ แลว้ พระราชทานเครอื่ งประดบั ท้ังปวงสาหรบั พระราชกุมารโดยขบวน ลูกหลวงเอก ครั้นพระราชกมุ ารมีชนั ษาไดข้ วบเศษ พอย่างพระบาทดาเนินได้ พระเจ้า มณเฑียรทองเสด็จออกว่าราชการคร้ังใด ก็ทรงอุ้มพระราชนัดดาขึ้นนั่งเหนือ พระเพลาทุกครั้ง อยู่มาวันหน่ึงทรงอุ้มพระราชนัดดาเสด็จออก ณ พระที่นั่ง พร้อมด้วยเสนาบดที ้งั ปวง สมงิ พระรามมหาอุปราชก็เฝ้าอยทู่ น่ี นั้ ด้วย

๓๕ ๗ ราชาธริ าช ตอนสมงิ พระรามอาสา สมิงพระรามนอ้ ยใจ หนกี ลบั หงสาวดี ฝ่ายพระราชกุมารเป็นทารกยังทรงพระเยาว์ไม่แจ้งความ กาดัดคะนอง ลกุ จากพระเพลา ยืนข้นึ ยดุ พระอังสาพระเจ้ามณเฑียรทองไว้แลว้ เออื้ มพระหัตถ์ ขึ้นไปเล่นบนที่สูง พระเจ้ามณเทียรทองผันพระพักตร์มา ทอดพระเนตรเห็น ดังน้ันก็ตรัสพลั้งพระโอษฐ์ออกไปว่า ลูกอ้ายเชลยน้ีกล้าหาญนัก นานไปเห็น องอาจแทนมังรายกะยอฉะวาได้ สมิงพระรามได้ยินพระเจ้าฝร่ังมังฆ้องดังน้ันก็ น้อยใจ จงึ คดิ ว่าครัง้ น้ีส้นิ วาสนากันแลว้ เป็นผลที่เราจะได้กลับไปเมืองหงสาว ดีดว้ ยความสัตย์ ครน้ั พระเจา้ มณเฑียรทองเสดจ็ ขึ้นแลว้ ฝ่ายสมิงพระรามก็กลับมาที่อยู่จึง เขยี นหนงั สือสองฉบบั ฉบบั หนึ่งซอ่ นไว้ไดห้ มอน ฉบับหนึ่งเหน็บพกไว้ แล้วคิด เป็นห่วงอาลยั บุตรและพระราชธดิ า แล้วหกั จิตขม่ ลงได้ มไิ ดบ้ อกผูใ้ ด พระราช ธิดาอันเป็นที่รักน้ันก็มิแจ้งให้รู้ กลัวจะห้ามปรามขัดขวาง ความจะทราบถึง พระเจ้าฝร่ังมงั ฆ้อง จึงเอาเบาะบงั เหียนมาผกู มา้ ซ่ึงข่ีสูก้ ับกามะนนี ้นั แล้วจดั แจง แต่งกายนุ่งหม่ เสร็จ ถือทวนสะพายดาบเผ่นข้ึนหลงั ม้า ควบหนีออกจากเมืองอัง วะ ฝ่ายพม่าชาวเมืองเห็นก็ร้องอื้ออึงข้ึนว่า มหาอุปราชผดุงพระนครหนีไป แล้ว ความทราบถงึ เสนาบดี เสนาบดีก็รีบเขา้ ไปกราบทูลพระเจา้ มณเทียรทอง พระเจ้ามณเฑียรทองได้แจ้งแล้วก็สะดุ้งตกพระทัยจึงสั่งให้จัดทัพม้าพันหน่ึง ไปตามเจ้าสมงิ พระราม สมงิ พระรามกค็ วบม้าหนีมาเตม็ พักมา้ แลว้ กห็ ยุดพักม้า นั่งคอยท่าอยู่กลางท้องนาใต้ตันไม้แห่งหนึ่ง มีต้นตาลเรียงอยู่ที่น้ันสามต้น สงู ประมาณสบิ ห้าวาสิบหกวา มผี ลสกุ ต้นละส่ีทะลายบา้ งห้าทะลายบ้าง

๓๖ ๗ ราชาธริ าช ตอนสมิงพระรามอาสา สมิงพระรามนอ้ ยใจ หนีกลับหงสาวดี ครั้นแลเห็นทัพพม่ายกตามมาแต่ไกล จึงข้ึนบนหลังม้า ชักม้าฟ้อนราเป็น เพลงทวน แล้วพงุ่ ผลตาลสกุ ทง้ั สามตน้ หล่นลงทีละผล มอื ขวารับทวนมอื ซา้ ยรบั ผลตาลหล่นลงมา หาทันจะตกถึงดินไม่ แล้วก็โยนไปให้นายทัพนายกองพม่า นายทัพนายกองพม่าเห็นดังน้ันก็ตกใจหยุดยืนอยู่สิ้น กลัวขยาดฝีมือนัก ไม่มี ผู้ใดจะสามารถเข้าหักหาญจับกุมได้ ก็ค่อยรอตามมาจนสุดแดน สมิงพระราม จงึ เอาหนงั สอื น้นั ใส่ไมค้ บี ปักไว้ แลว้ กร็ บี ควบม้ากลบั เขา้ กรงุ หงสาวดี

๓๗ แบบฝกึ ที่ ๗.๑ คา ชี้ แ จ ง ทาเครอ่ื งหมาย ✓ หนา้ ขอ้ ความทถ่ี ูกต้อง แลว้ ทาเครือ่ งหมาย  หน้าข้อความ ที่ผดิ ๑. สมิงพระรามกับพระราชธิดาแหง่ กรงุ รัตนบุระองั วะ มโี อรสดว้ ยกัน ๑ พระองค์ ๒. พระเจา้ มณเฑียรทองพลง้ั ปากเรียกพระราชนัดดาว่าลูกเชลย ๓. การกระทาโดยไมค่ ดิ ของพระเจ้ามณเฑียรทอง ทาให้พระองค์สญู เสียบุคคลสาคญั ใน ชีวิตอย่างสมิงพระรามไป ๔. สมิงพระรามโกรธท่ีพระเจ้าฝรั่งมงั ฆ้องไม่รักษาคาพูดจงึ หนีกลับกรุงหงสาวดี ๕. สมิงพระรามน้อยใจพระเจ้าฝรง่ั มงั ฆ้อง จงึ จาใจจากลูกเมยี ไป ๖. สมิงพระรามเป็นคนรักษาคาพดู มีความซื่อสตั ย์ รักชาตบิ า้ นเมอื งและเสยี สละความสขุ ส่วนตวั เพื่อชาติ ๗. สมิงพระรามน่งั เกวียนกลับกรงุ หงสาวดี ๘. พระราชนดั ดาและพระราชธดิ าพระเจา้ ฝรั่งมงั ฆ้องถกู เนรเทศออกจากกรงุ รัตนบรุ ะองั วะ ๙. สมิงพระรามเอาชนะกามะนเี พียงเพราะมีปัญญาแตไ่ ร้ฝมี ือ ๑๐. พระเจ้ากรุงจนี เป็นคนไม่รกั ษาคาพดู

๓๘ แบบฝกึ ที่ ๗.๒ คา ชี้ แ จ ง เขียนตวั เลขเรยี งลาดบั เหตกุ ารณ์ใหถ้ ูกตอ้ ง (๑๐ คะแนน) พระเจ้าฝรงั่ มงั ฆ้องอภเิ ษกพระราชธิดากับสมงิ พระราม สมงิ พระรามชักมา้ ฟ้อนราเป็นเพลงทวนทาให้ไม่มีใครกล้าเข้ามา จากน้ัน ควบมา้ กลบั ไปยงั กรุงหงสาวดี พระราชธดิ าพระเจา้ มณเฑยี รทองประสตู ิพระโอรส พระเจา้ มณเฑียรทองได้ทราบความก็ตกใจ รีบส่ังให้จัดทัพม้าพันหน่ึงไป ตามสมิงพระราม พระเจา้ ฝรงั่ มงั ฆ้องปลูกตาหนักใหส้ มิงพระราม พระเจา้ มณเฑยี รทองมักจะพาหลานไปว่าราชการบ่อย ๆ สมงิ พระรามไดย้ นิ กน็ อ้ ยใจ จึงหนีกลับเมืองหงสาวดี พระเจา้ ฝรงั่ มงั ฆ้องพระราชทานเครื่องยศลูกหลวงเอกให้สมิงพระรามเป็น มหาอุปราช วันหนึ่งพระกุมารเล่นพระเศียรของพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องด้วยความเอ็นดูจึง เ ผ ล อ พ ลั้ ง พ ร ะ โ อ ษ ฐ์ ไ ป ว่ า ลู ก อ้ า ย เ ช ล ย น้ี ก ล้ า ห า ญ นั ก น า น ไ ป เ ห็ น อ า จ แ ท น มังรายกะยอฉะวา พระเจา้ มณเฑยี รทองรักหลานคนนม้ี าก

เฉลยแบบฝกึ หดั

๔๐ เฉลยแบบฝกึ ที่ ๑ แบบฝกึ ท่ี ๑.๑ เกณฑ์การใหค้ ะแนน ตอบถูก ๑ ขอ้ ได้ ๑ คะแนน ๑.  ๒. ✓ ๓. ✓ ๔. ✓ ๕.  ๖.  ๗. ✓ ๘. ✓ ๙. ✓ ๑๐.  แบบฝกึ ท่ี ๑.๒ ๑. วรรณคดเี รือ่ งราชาธริ าชถกู แปลและเรียบเรยี งข้นึ มาในสมัยใด พระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟา้ จุฬาโลกมหาราช ( รชั กาลท่ี ๑ ) ๒. วรรณคดีเรื่องราชาธิราชถกู นามาดัดแปลงจากวรรณคดปี ระเภทใด พงศาวดารมอญ ๓. กวีคนใดแปลและเรียบเรยี งวรรณคดเี ร่ือง ราชาธิราช ตอน สมงิ พระรามอาสา เจา้ พระยาพระคลัง (หน) ๔. วรรณคดีเรื่องราชาธราชตอนสมิงพระรามอาสาใช้รปู แบบการประพันธ์ แบบใด ร้อยแก้ว ๕. สมงิ พระรามเปน็ ทหารเอกของเมอื งใด หงสาวดี หรอื เมืองมอญ เกณฑ์การให้คะแนน เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน แบบฝึกท่ี ๑.๒ ๑ - ความถูกตอ้ งของ ๓๒ ไมม่ ีคาตอบ เนือ้ หา - เขียนถกู ผดิ เขียนถกู ต้องตรง เขยี นไมถ่ กู ต้อง เขียนผิดตง้ั แต่ ๓ ประเด็น คาข้นึ ไป - ความสะอาด มรี อยลบหรอื ขดี เขยี นถูกทุกคา เขยี นผดิ ต้งั แต่ ๑- ฆา่ ๓ จดุ ข้ึนไป ๓ คา ไมม่ รี อยลบหรือ มีรอยลบหรอื ขีด ขีดฆา่ ฆา่ ตั่งแต่ ๑-๓ จุด

๔๑ เฉลยแบบฝกึ ท่ี ๒ แบบฝกึ ท่ี ๒.๑ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ตอบถกู ๑ ขอ้ ได้ ๑ คะแนน ๑.  ๒. ✓ ๓.  ๔.  ๕. ✓ ๖. ✓ ๗.  ๘. ✓ ๙. ✓ ๑๐.  แบบฝกึ ที่ ๒.๒ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ตอบถกู ๑ ข้อได้ ๑ คะแนน ชา้ งผกู เครอื่ งทอง โจเปยี ว กรงุ รตั นบรุ ะอังวะ กามะนี แพรลายทอง กรุงหงสาวด๊ พระเจา้ กรงุ จนี ๑. กามะนี เป็นทหารเอกของจีนที่มีฝีมือขี่ม้าแทงทวนสันทัดดีหาผู้เสมอมิได้ ๒. พระเจ้าฝร่ังมังฆ้องเป็นกษัตริย์แห่ง กรุงรัตนบุระอังวะ ๓. โจเปียว ขุนนางในตาแหน่งฝ่ายพลเรือนพูดภาษาพม่าได้ ๔. แพรลายทอง เป็นเครื่องราชบรรณาการที่จีนมอบให้พม่า ๕. พระเจ้ากรุงจีน ยกทัพมายังพม่าเพราะอยากเห็นฝีมือการต่อสู้ของกา มะนี

๔๒ เฉลยแบบฝกึ ท่ี ๓ แบบฝกึ ที่ ๓.๑ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน เรยี งลาดับถกู ตอ้ งได้ข้อละ ๑ คะแนน คา ชี้ แ จ ง เขียนตัวเลขเรียงลาดบั เหตกุ ารณใ์ ห้ถกู ต้อง (๑๐ คะแนน) ๓ สมงิ พระรามได้ฟงั กอ็ ยากต่อส้กู บั กามะนีแตก่ ลวั ว่าจะเปน็ การหาบสองบ่า อาสาสองเจ้า จึงนง่ิ เงยี บ ๔ วนั ต่อมาผคู้ ุมได้ยินข้าหลวงรอ้ งป่าว จึงคยุ กนั ว่า จีนยกทพั มาครงั้ นหี้ าคนท่ี อาสาป้องกันเมืองไวย้ ากแลว้ อย่าวา่ แต่เมืองเราเลย เมืองอ่นื ๆ ก็ไมน่ ่าจะรอด ๗ ผู้คุมไดฟ้ ังก็ชอบใจ จึงนาถอ้ ยคาสมิงพระรามรบี เขา้ ไปแจ้งแก่เสนาบดี เสนาบดีได้ฟังกม็ คี วามช่ืนชม จึงนาความเขา้ กราบทูลพระเจ้ามณเฑยี รทองตามคาสมิง พระรามวา่ นนั้ ทุกประการ ๕ สมงิ พระรามกลวั วา่ จีนจะยกทัพไปตีเมอื งหงสาวดี แล้วตนจะชว่ ยไม่ไดเ้ พราะ ติดคกุ อยู่ทเ่ี มอื งรัตนบรุ ะองั วะ ๑๐ สมงิ พระรามอาสาไปรบแลว้ ขอม้าจากพระเจา้ มณเฑียรทอง ๒ ผู้คุมที่คมุ สมิงพระราม พดู คุยกนั เร่อื งทไ่ี ม่มีใครอาสาและกงั วลวา่ เมอื งจะ ตกตา่ ๘ พระเจ้ามณเฑียรทองนกึ ข้นึ ได้วา่ สมิงพระรามเปน็ ทหารเอกเมืองหงสาวดี ข่ี ชา้ งข่ีม้าสันทดั ดี ฝมี ือเขม้ แข็งแกล้วกลา้ ในการสงครามหาผเู้ สมอตวั ยาก เหน็ จะสทู้ หาร พระเจ้ากรงุ จนี ไดเ้ ป็นแท้ ๖ สมงิ พระรามบอกกบั ผูค้ ุมว่าตนอาสาไปสูก้ ับกามะนี และไมห่ วังสิ่งใดตอบแทน แค่อยากกพู้ ระนครใหเ้ ปน็ เกยี รติยศไว้ และจะให้ราษฎรสมณชีพราหมณ์อยูเ่ ย็นเปน็ สุข เทา่ นนั้ ๙ พระเจา้ มณเฑยี รทองสั่งขุนนางกรมนครบาล ใหไ้ ปถอดสมิงพระรามมา กระทาสัตยเ์ สียจงึ นาเขา้ เฝา้ สมิงพระรามกเ็ ข้ามากราบถวายบังคมหนา้ พระทนี่ ่งั ๑ พระเจา้ มณเฑียรทองสัง่ ใหข้ า้ หลวงรอ้ งปา่ วไปทัว่ พระนคร ถา้ ใครอาสา จะ โปรดใหเ้ ปน็ อุปราช แต่ไมม่ ีใครอาสา

๔๓ แบบฝกึ ท่ี ๓.๒ คา ช้ี แ จ ง เขยี นแผนภาพโครงเรื่องสมงิ พระราม เชลยจากหงสาวดีอาสาออกรบ (๑๐ คะแนน) ตวั ละคร พระเจา้ มณเฑียรทอง เสนาบดี ผคู้ มุ สมิงพระราม ข้าหลวง สมงิ พระราม ขนุ นางนครบาล สถานที่ เมอื งรัตนบุระอังวะ หรอื เมืองพมา่ เหตกุ ารณ์สาคัญของเรือ่ ง คุกในเมืองรตั นบุระอังวะ สมิงพระรามอาสาออกรบไปตอ่ สูก้ ับ กามะนที หารเอกของพระเจา้ กรุงจีน ผลของเหตุการณ์ พระเจ้ามณเฑยี รทองดีใจจึงให้ขุนนางกรมนครบาล ปลอ่ ยสมิงพระรามออกจากเคร่ืองพันธนาการ หาบสองบ่าอาสาสองเจา้ ทางานให้เจา้ นายสองคนในเวลาเดยี วกนั เกณฑ์การให้คะแนน เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน แบบฝกึ ที่ ๓.๒ ๑ - ความถกู ต้องของ ๓๒ เนอ้ื หา เน้อื หาไม่ถกู ต้อง เนอ้ื หาถกู ตอ้ ง เนื้อหาถูกต้อง ไมต่ รงประเดน็ - เขียนถูกผิด ครบถว้ น ตรง คอ่ นข้างครบถว้ น หรือไม่มีคาตอบ ประเด็น - ความสะอาด เขียนผดิ ต้ังแต่ ๓ เขียนถกู ทุกคา เขียนผดิ ตงั้ แต่ ๑- คาข้นึ ไป ๓ คา มรี อยลบหรือขดี ไมม่ รี อยลบหรอื มรี อยลบหรือขีด ฆ่า ๓ จุดข้ึนไป ขีดฆ่า ฆา่ ต่งั แต่ ๑-๓ จุด