ส่งเสริมการอ่าน สาระน่ารู้ เรื่อง บุญข้าวประดับดิน(มูลมังมรดกอีสาน)

“บญุ ข้าวประดบั ดิน” ประเพณีบุญ เดือนเกา้ ของชาวอีสาน

บุญขา้ วประดบั ดิน ประเพณีบญุ เดอื นเกา้ ของชาวอสี าน บญุ ข้าวประดบั ดนิ บุญเดือนเกา้ ประเพณีภาคอีสาน ทจี่ ัดขึ้นเพื่ออทุ ศิ สว่ นกศุ ลใหก้ บั ผู้ทล่ี ่วงลับไปแล้ว และสัตวน์ รก หรอื เปรต

ประเพณีบญุ ข้าวประดบั ดินบุญเดอื นเก้า เป็นอีกหนึ่ง ประเพณที ่สี บื ทอดกันมาในภาคอสี าน โดยบุญขา้ วประดับดิน เปน็ งานประเพณีที่ถกู จดั ขึน้ ในวันแรม 14 ค่า เดอื นเก้า ของทกุ ๆ ปี ประเพณบี ุญข้าวประดับดนิ

ทัง้ นใ้ี นการท่าบญุ ข้าวประดับดินนน้ั ชาวบ้านจะนา่ ขา้ วปลา อาหาร คาวหวาน ผลไม้ หมาก พลู บหุ รี่ มาห่อดว้ ยใบตอง และท่าเปน็ หอ่ เล็ก ๆ กอ่ นจะนา่ ไปวางตามโคนต้นไมใ้ หญห่ รอื ตาม พืน้ ดนิ บริเวณรอบ ๆ เจดยี ์ หรือโบสถ์ โดยการท่าบุญข้าวประดบั ดินนี้ ชาวบา้ นเชือ่ วา่ เป็นการท่าบุญเพือ่ อทุ ศิ ส่วนกุศลใหแ้ กผ่ ู้ล่วงลับ ไปแล้ว รวมถึงอทุ ศิ ส่วนกศุ ลให้กบั สัตว์นรก หรือเปรต

นอกจากนี้ บุญข้าวประดับดิน ยังถอื วา่ เปน็ การใหท้ านแก่ผู้ ยากไรร้ วมทั้งสตั ว์ที่ไมม่ เี จ้าของ ท่ีต้องหวิ อดม้ือกนิ มอื้ มาตลอดท้ังปี อกี ด้วย เพราะการท่ีต้งั อาหารไวท้ พี่ ื้นทา่ ใหส้ ตั ว์เหลา่ นนั้ สามารถเขา้ มากนิ อาหารไดอ้ ยา่ งเตม็ ที่

ความเปน็ มาบญุ ขา้ วประดบั ดิน การทา่ บญุ ข้าวประดับดนิ น้ี เกิดจากความเชื่อตามนิทานธรรมบทว่า ญาติของพระเจา้ พิมพิสาร ไดย้ กั ยอกเงินวดั ไปเปน็ ของตนเอง ครั้นตายไปแล้วได้ ไปเกิดเปน็ เปรตในนรก และเมอ่ื พระเจ้าพมิ พิสารถวายทานแด่พระพทุ ธเจา้ แล้วมิได้ อทุ ิศให้ญาตทิ ี่ตาย กลางคนื พวกญาติทต่ี ายมาแสดงตวั เปล่งเสียงนา่ กลวั ใหป้ รากฏ ใกล้พระราชนิเวศน์ รงุ่ เชา้ ไดเ้ สด็จไปทูลถามพระพทุ ธเจ้า พระพทุ ธองคท์ ูลเหตุให้ ทราบ พระเจา้ พมิ พิสารจึงถวายทานอกี แลว้ อทุ ิศสว่ นกศุ ลไปให้ ญาตทิ ต่ี ายไปจงึ ไดร้ บั สว่ นกุศล ดังน้ัน การท่าบญุ ข้าวประดับดิน คอื การทา่ เพ่อื อุทศิ ส่วนกศุ ลแก่ ญาติผูต้ ายแลว้ ถือเป็นประเพณที ่ตี อ้ งท่าเป็นประจา่ ทุกปี

พิธกี รรมบุญข้าวประดับดนิ มีดังนี้ 1. วนั แรม 13 ค่า เดือน 9 ชาวบา้ นจะเตรียมข้าวต้ม ขนม อาหารคาวหวาน หมาก พลู และบุหรี่ไว้ 4 สว่ น สว่ นหนง่ึ เล้ยี งดูกันภายในครอบครวั ส่วนทีส่ อง แจกให้ญาติพีน่ ้อง สว่ นทีส่ ามอุทิศให้ญาติท่ีตายไปแล้ว และส่วนท่ีส่นี า่ ไปถวาย พระสงฆ์ ในสว่ นท่ีสาม ญาตโิ ยมจะหอ่ ขา้ วนอ้ ย ซงึ่ มวี ธิ กี ารหอ่ คือ ใช้ใบตองห่อ ขนาดเท่าฝ่ามือ สว่ นความยาวนน้ั ใหย้ าวสดุ ซกี ของใบตอ

2. วนั แรม 14 คา่ เดอื น 9 ชาวบ้านจะไปวัดตัง้ แตเ่ วลาตี 4 เพื่อน่าสงิ่ ของที่ เตรยี มไวจ้ ัดใสก่ ระทง หรอื เยบ็ เป็นห่อเหมอื นข้าวสากไปวางอุทศิ ส่วนกศุ ลตามที่ ต่าง ๆ ซ่ึงการวางแบบน้ี เรยี กวา่ การวางห่อข้าวน้อย แต่หากเปน็ การนา่ ไปวางใน วดั จะเรยี กวา่ การยาย (วางเปน็ ระยะ ๆ ) หอ่ ขา้ วนอ้ ย ซ่ึงเวลานา่ ไปวางจะพา กันไปท่าอย่างเงยี บ ๆ ไม่มกี ารตีฆ้อง ตกี ลองแตอ่ ยา่ งใด

3. หลงั จากวางเสร็จแลว้ ชาวบ้านจะกลับบ้านเพอ่ื เตรยี มอาหารทา่ บุญที่วดั อกี ทหี นง่ึ ในตอนเชา้ เม่ือพระสงฆฉ์ ันเชา้ เสรจ็ ก็จะเทศนฉ์ ลองบุญข้าวประดับดิน ต่อจากนน้ั ชาวบ้านจะน่าปัจจยั ไทยทานถวายแดพ่ ระสงฆ์ เมอื่ พระสงฆ์ใหพ้ รเสร็จ ชาวบ้านท่มี าท่าบญุ ก็จะกรวดนา่้ อุทศิ สว่ นกศุ ลไปให้ญาตผิ ้ทู ่ีล่วงลับไปแล้วทุกๆ คน

ติดตามข้อมลู ข่าวสารได้ท่ี facebook กศน. อาเภอคาเขือ่ นแก้ว เวบ็ ไซต์ กศน. อาเภอคาเข่ือนแกว้ facebook หอ้ งสมดุ ประชาชน เว็บไซตห์ อ้ งสมดุ ประชาชน อาเภอคาเข่อื นแกว้ อาเภอคาเขื่อนแกว้