ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ดอนตะโก อ.เมือง จ.ราชบุรี

1 1 แบบบันทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญา-ภมู ิปญั ญาท้องถน่ิ ตาบลดอนตะโก อาเภอเมอื ง จงั หวัดราชบรุ ี ชื่อภมู ิปัญญา: เกษตรทฤษฎีใหม่ (การทาผสมผสาน) ชอื่ นายสุพนธ์ นามสกลุ พิชยั วนั เดอื นปเี กิด: 30 ธันวาคม พ.ศ. 2507 ทีอ่ ยู่ปัจจบุ นั (ทส่ี ามารถติดต่อได)้ : บา้ นเลขท่ี 5/2 หมู่ 7 ตาบลดอนตะโก อาเภอเมืองจงั หวัดราชบรุ ี รหัศไปรษณีย์ 70000 เบอรโ์ ทร 089-5135188 Facebook สพุ นธ์ พชิ ัย line Supon E-mail [email protected] ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปญั ญา คุณสุพนธ์ พิชัย คือผู้ท่ีเรียนรู้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฏีใหม่ เนื่องจาก ครอบครวั มอี าชีพด้านเกษตรกรรม ทานา ทาไร่ เลย้ี งสัตว์โดยได้การเกษตรแบบทั่วไป ตามฤดู การเกษตรท่ี ขาดทุน และตอ้ งคอย ราคาจากพอ่ คา้ คนกลาง รายได้จากพืช และผลผลติ เป็นรายปี ซ่ึงไม่พอกับค่าใช้จ่ายท่ี ต้องมที กุ วันประกอบกับ คุณสุพนธ์ พิชัย ได้เป็นผู้นาท้องถ่ิน มีความสนใจเก่ียวกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน ได้ ศกึ ษาหาความรู้เก่ียวกับการศกึ ษาดา้ นเศรษฐกิจพอเพียงโดยมีการพัฒนาจากพ้ืนท่ีของตนเอง ผสมผสานกับ การนาความร้ทู ี่ไดจ้ ากหนว่ ยงานรฐั มาประยุกต์ใชใ้ นการพัฒนา จดุ เด่นของภูมิปญั ญาท้องถ่ิน - เป็นสถานทีถ่ า่ ยทอดความรู้ - เป็นแหลง่ ศกึ ษาดงู าน - เปน็ แหล่งฝึกทดลองทางานดา้ นเศรษฐกิจพอเพียง วัตถุดบิ ที่ใชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภณั ฑ์ที่เกดิ จากภมู ปิ ญั ญา ซงึ่ พืน้ ท่อี ืน่ ไมม่ ี - การใช้ปยุ๋ คอกในการทาเกษตร - การใชป้ ยุ๋ น้าชีวภาพ แทนการใชส้ ารเคมที ม่ี อี ันตราย - นามลู สัตวม์ าทาแกส๊ ชวี ภาพ รายละเอียดของภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถิน่ - รูปแบบในการถ่ายทอดความรู้ ด้านการศึกษาดูงาน ด้านการอบรมให้ความรู้ ฝึกปฏิบัติในพื้นท่ี จรงิ ประโยชน์ท่ไี ดจ้ ากภูมปิ ญั ญาคือสามารถนาไปปฏบิ ตั จิ รงิ ได้ รปู แบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมิปัญญาทอ้ งถิน่ ยังไม่เคยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบคุ คล เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน มีการเผยแพรผ่ า่ นสอื่ มวลชนและสอ่ื อื่นอย่างแพร่หลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอกจานวน .......ครง้ั จานวน............คน มีการนาไปใช้

2 อนื่ ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถิ่น การพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และ ความภาคภูมใิ จ ภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ /นวตั กรรมทค่ี ิดค้นข้ึนมาใหม่ ภูมิปญั ญาทอ้ งถนิ่ ดงั้ เดิมไดร้ ับการถ่ายทอดมาจาก ภูมปิ ญั ญาท้องถิน่ ที่ได้พัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคือการทาเกษตรแบบใช้สารเคมี เข้ามาเป็นตัวช่วยในการบารุงรักษา และมีการป้องกัน และผลกระทบท่ีเกดิ กับสง่ิ แวดลอ้ ม การพัฒนาต่อยอดคือการการนาหลักปรัชญาของพ่อหลวงมาปรับใช้ และการทาปุ๋ยคอก การนา ธรรมชาติและสิง่ ของวัสดทุ ี่เหลอื ใช้ในชมุ ชนของตนเอง นากลับมาใช้ใหเ้ ปน็ ประโยชนต์ อ่ การประกอบอาชีพ เป็นการลดต้นทุนการผลิต มีการต่อยอดความรู้การทาผลิตภัณฑ์อื่นๆเพิ่มขึ้น และในพ้ืนที่รอบๆ ทาเกษตร ผสมผสาน โดยการเรียนรู้นอกชุมชนและนากลับมาพัฒนาพื้นท่ีตนเอง ด้วยความมีจิตสาธารณะจึงได้ใช้ ความรู้ความสามารถเผยแพร่ความรู้ใหค้ นในชุมชนที่สนใจ และใช้พ้ืนท่ีดาเนินกิจกรรมการเกษตรของตนเอง เปน็ ศนู ยเ์ รียนรเู้ ศรษฐกจิ พอเพียงการเกษตร ศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตรของหมู่บ้าน เพ่ือถ่ายทอดความรู้ ให้ คาปรึกษา แกไ้ ขปญั หา ให้กบั พนี่ อ้ งเกษตรกรท้งั ในและนอกพ้ืนท่ี รปู ภาพเจ้าของภมู ปิ ญั ญา

3 นายสุพนธ์ พิชยั (เจ้าของภูมิปัญญาเกษตรทฤษฎีใหม่การปลกู พืชผสมผสาน) รปู ภาพภมู ปิ ญั ญา การทาแก๊สจากธรรมชาติ การทาเตาเผาถ่านน้าสม้ ควนั ไม้ การปลกู พชื ผสมผสาน

4 เปน็ วทิ ยากรให้ ความรู้ ด้านการเกษตร แบบบนั ทกึ ชุดข้อมูล คลงั ปญั ญา-ภมู ปิ ญั ญา ท้องถ่ิน อาเภอเมือง จงั หวัด ตาบลดอนตะโก ราชบุรี ชื่อภมู ิปญั ญา: เกษตร ทฤษฎีใหม่ (การเพาะเหด็ จงั หวัด นางฟา้ ) ช่ือ นางรินทริ า นามสกลุ มันมณี วันเดือนปเี กิด: 3 พฤศิกายน พ.ศ. 2503 ท่อี ย่ปู จั จบุ นั (ท่ีสามารถตดิ ต่อได้): บา้ นเลขที่ 43/4 หมู่ 3 ตาบลดอนตะโก อาเภอเมอื ง ราชบรุ ี รหัศไปรษณยี ์ 70000 เบอร์โทร 0809887067 Facebook Rinthira line รินทิรา E-mail Rinthira @hotmail.com ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปัญญา คณุ รนิ ทริ า มนั มณี จบการศึกษาระดับปรญิ ญาตรี คณะเศรษฐศาสตร์ แต่ดว้ ยสาเหตุที่ต้องออกจาก งานมาเป็นแม่บ้านจึงใช้เวลาว่างมาทาเกษตรเพ่ือเพิ่มรายได้กับครอบครัว และพ้ืนที่บริเวณรอบ ๆบ้าน กว้างขวาง จึงทาโรงเพาะเห็ดนางฟ้า เรียนรู้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฏีใหม่ เน่ืองจากทาการเกษตรแบบ และต้องคอย ราคาจากพ่อค้าคนกลาง รายได้จากพืช และผลผลิตเป็นรายปี

5 ซึ่งไม่พอกับค่าใช้จ่ายท่ีต้องมีทุกวันประกอบกับ คุณรินทิรา มันมณี ได้เป็นอสม. มีโอกาสได้ไปดูงานกับ หน่วยงานตา่ งๆนาความรูท้ ี่ได้กับมาพฒั นาต่อยอดอาชีพ และมีความสนใจเก่ียวกับการพัฒนาอย่างย่ังยืน ได้ ศกึ ษาหาความร้เู ก่ยี วกบั การศกึ ษาด้านเศรษฐกิจพอเพียงโดยมีการพัฒนาจากพ้ืนที่ของตนเอง ผสมผสานกับ การนาความรูท้ ี่ได้จากหนว่ ยงานรฐั มาประยกุ ตใ์ ชใ้ นการพฒั นา จดุ เดน่ ของภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ - เป็นสถานที่ถ่ายทอดความรู้ - เป็นแหลง่ ศกึ ษาดูงาน - เปน็ แหล่งฝกึ ทดลองทางานดา้ นเศรษฐกจิ พอเพียง วัตถดุ บิ ท่ใี ช้ประโยชนใ์ นผลติ ภัณฑ์ท่เี กิดจากภมู ิปัญญา ซึ่งพืน้ ท่ีอ่ืนไม่มี - การใช้ธรรมชาติ - การใช้ปยุ๋ นา้ ชีวภาพ แทนการใช้สารเคมที ี่มอี ันตราย - การปลกู พชื แบบเกษตรผสมผสาน รายละเอียดของภูมิปญั ญาท้องถิ่น - รปู แบบในการถ่ายทอดความรู้ ด้านการศึกษาดูงาน ด้านการอบรมให้ความรู้ ฝึกปฏิบัติในพ้ืนท่ี จรงิ ประโยชน์ทไี่ ด้จากภมู ิปัญญาคอื สามารถนาไปปฏิบตั ิจริงได้ รปู แบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ปิ ญั ญาทอ้ งถิน่ ยังไมเ่ คยมกี ารเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบคุ คล เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพรผ่ ่านสอื่ มวลชนและสอ่ื อ่ืนอยา่ งแพร่หลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอกจานวน .......คร้งั จานวน............คน มกี ารนาไปใช้ อื่นๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถ่ิน การพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และ ความภาคภมู ิใจ ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ /นวตั กรรมท่ีคิดคน้ ขึ้นมาใหม่ ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ ด้งั เดมิ ไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจาก ภูมิปญั ญาท้องถน่ิ ท่ีไดพ้ ฒั นาและตอ่ ยอด แบบเดิมคือการทาเกษตรแบบใช้สารเคมี เข้ามาเป็นตัวช่วยในการบารุงรักษา และมีการป้องกัน และผลกระทบท่เี กิดกับส่ิงแวดลอ้ ม การพัฒนาต่อยอดคือการการนาหลักปรัชญาของพ่อหลวงมาปรับใช้ และการทาปุ๋ยจากธรรมชาติ การนาธรรมชาติและสิ่งของวัสดุที่เหลือใช้ในชุมชนของตนเอง นากลับมาใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อการ ประกอบอาชพี เปน็ การลดตน้ ทนุ การผลติ มกี ารตอ่ ยอดความรู้การทาผลิตภัณฑ์อ่ืนๆเพ่ิมข้ึนการแปรรูปจาก เห็ดนางฟ้า การพัฒนาการขายแบบออนไลน์ และในพ้ืนที่รอบๆ ทาเกษตรผสมผสาน โดยการเรียนรู้นอก

6 ชุมชนและนากลับมาพัฒนาพ้ืนท่ีตนเอง ด้วยความมีจิตสาธารณะจึงได้ใช้ความรู้ความสามารถ และใช้พ้ืนท่ี ดาเนินกิจกรรมการเกษตรของตนเองเปน็ ศูนยเ์ รียนรเู้ ศรษฐกจิ พอเพียงการเกษตร ศนู ย์เรยี นรู้ด้านการเกษตร ของหมู่บา้ น เพ่ือถา่ ยทอดความรู้ ให้คาปรึกษา แก้ไขปัญหา ใหก้ ับพีน่ ้องเกษตรกรท้ังในและนอกพื้นท่ี รูปภาพเจา้ ของภมู ิปญั ญา นางรนิ ทริ า มนั มณี (เจ้าของภูมิปญั ญา เกษตรทฤษฎใี หม่ นางฟา้ การปลูก การเพาะเห็ด พืชผสมผสาน)

7 รปู ภาพภมู ิปัญญา การเพาะเห็ดนางฟ้า การทา เกษตรผสมผสาน

8 แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมูลคลังปัญญา-ภูมปิ ญั ญาท้องถนิ่ ตาบลดอนตะโก อาเภอเมือง จงั หวดั ราชบรุ ี ชอ่ื ภมู ิปัญญา: เกษตรทฤษฎใี หม่(เกษตรผสมผสาน) ชอ่ื นายกิตติพงษ์ นามสกลุ จักรเพช็ ร วันเดอื นปเี กดิ : 3 พฤศิกายน พ.ศ. 2503 ท่ีอย่ปู จั จบุ ัน (ท่ีสามารถติดต่อได้): บา้ นเลขท่ี 78 หมู่ 5 ตาบลดอนตะโก อาเภอเมือง จงั หวดั ราชบรุ ี รหศั ไปรษณยี ์ 70000 เบอรโ์ ทร 0865617283 E-mail : [email protected] Facebook : กติ ตพิ งษ์ จกั รเพช็ ร ความเปน็ มาของบุคคลคลงั ปัญญา เนื่องจากคุณกิตติพงษ์ จักรเพ็ชร จบปริญญาตรี และทางานอยู่ในกรุงเทพหลายปีจนเกิดความ เบ่ือหนา่ ยสงั คมในเมอื งกรงุ จากน้ันก็ได้มีแนวคิดว่าคนเรานั้นถึงจุดอิ่มตัวกลับมาทางานที่บ้านตนเอง โดยมี แนวคิดว่าอยากจะกลับมาทาการเกษตรที่บ้าน จึงได้เป็นแนวคิดเร่ิมต้น กลับมาเรียนรู้เรื่องการเกษตร พอเพยี งโดยยดึ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ทุนเดิมของท่ีบ้าน คือในการปลูกข้าวทานาอยู่แล้ว จึงได้ คดิ เอาวธิ กี ารเกษตรผสมผสาน ปรบั ลองมาใช้ที่บ้านของตนเองในนามของตนเองก่อนโดยมี นางลายอง จักร เพ็ชร คุณแม่ เป็นผู้คอยแนะนาด้านการใช้ปุ๋ย ที่ทาใช้เอง การทาปลูกผักปลูกพืชปลูกข้าวแบบเกษตร ที่ พ่ึงพาอาศัยโดยใช้หลักการเกษตรของอินทรีย์ หลักของการพ่ึงพาตนเองโดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง จึงได้รวมกลุ่มและมีแนวคิดท่ีปรับปรุงพัฒนากระบวนการแนวคิดการปลูกผักการทานาโดยใช้ เกษตรพอเพียงเกษตรผสมผสานและเกษตรอินทรีย์ การเรียนรู้การปลูกพืชปลูกผักแบบเกษตรอินทรีย์โดย พ่งึ พาธรรมชาติ เชน่ การพยายามทจ่ี ะใช้ หาแมลงในธรรมชาติกาจัดแมลงด้วยกันเองเพ่ือลดแมลงในนาข้าว ให้คนท่ีอยากเรียนรู้เข้ามาเรียนรู้ได้ภายในศูนย์ ปัจจุบันก็ได้พัฒนากลุ่มเป็นองค์กรต้นแบบเกษตรกรคนรุ่น ใหม่ด้วยวิถีแห่งภูมิปัญญาไทย ประสบการณ์และการทางานภายใต้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง หมายถึงว่าได้พัฒนากระบวนการคิดของเกษตรกรหรือประชาชนทั่วไป ได้ตระหนักถึง ตัวตนการเป็น เกษตรกรความภูมิใจในการเป็นเกษตรกรความภูมิใจและตระหนักถึงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ ในชุมชน

9 จุดเดน่ ของภูมปิ ัญญาท้องถิ่น เห็นและตระหนักถงึ อาชพี เกษตรกร การเกษตรธรรมชาติ เกษตรอินทรีย์ และเกษตรผสมผสานเน้น กระบวนการธรรมชาติระบบการเกษตรท่ีเน้นความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อม โดยเน้นการปรับปรุงบารุงดิน เคารพต่อศักยภาพทางธรรมชาติของพืช เกษตรอินทรีย์จึงลดการใช้ปัจจัยการผลิตจากภายนอก และ หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมี ขณะเดียวกัน ประยุกต์ใช้ธรรมชาติในการเพิ่มผลผลิต และพัฒนาการต้านทานโรค เพอื่ ทาให้เห็นสภาพและไดล้ งมอื ปฏิบตั ิจรงิ วัตถดุ ิบท่ีใช้ประโยชน์ในผลติ ภณั ฑ์ที่เกดิ จากภูมปิ ัญญา ซึง่ พื้นท่ีอื่นไม่มี - การใช้ธรรมชาติ - การใชป้ ุ๋ยน้าชวี ภาพ แทนการใชส้ ารเคมีท่ีมอี นั ตราย - การปลกู พืชแบบเกษตรผสมผสาน รายละเอียดของภมู ิปัญญาท้องถ่นิ - รูปแบบในการถ่ายทอดความรู้ ด้านการศึกษาดูงาน ด้านการอบรมให้ความรู้ ฝึกปฏิบัติในพื้นท่ี จรงิ ประโยชน์ทไ่ี ดจ้ ากภูมปิ ญั ญาคือสามารถนาไปปฏิบัตจิ ริงได้ รูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถน่ิ ยงั ไม่เคยมีการเผยแพร่/ใช้เฉพาะบคุ คล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพร่ผา่ นส่ือมวลชนและสือ่ อื่นอยา่ งแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอกจานวน .......ครง้ั จานวน............คน มีการนาไปใช้ อ่ืนๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถิ่น การพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และ ความภาคภูมใิ จ ภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ /นวัตกรรมทค่ี ดิ คน้ ข้นึ มาใหม่ ภูมปิ ัญญาทอ้ งถิน่ ดงั้ เดมิ ได้รบั การถ่ายทอดมาจาก ภูมิปัญญาทอ้ งถ่นิ ทไ่ี ด้พัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคือการทาเกษตรแบบใช้สารเคมี เข้ามาเป็นตัวช่วยในการบารุงรักษา และมีการป้องกัน และผลกระทบทเ่ี กดิ กับสิง่ แวดล้อม และต้นทนุ การผลติ มีราคาสูง การพัฒนาต่อยอดคือการการนาหลักปรัชญาของพ่อหลวงมาปรับใช้ และการทาปุ๋ยจากธรรมชาติ การนาธรรมชาติและส่ิงของวัสดุท่ีเหลือใช้ในพ้ืนที่เกษตรของตนเองและขยายเผยแพร่ความรู้ในชุมชนของ ตนเอง นากลบั มาใชใ้ หเ้ ป็นประโยชนต์ ่อการประกอบอาชพี เปน็ การลดต้นทุนการผลิต มีการต่อยอดความรู้

10 การทาผลิตภัณฑ์อื่นๆ และในพื้นท่ีรอบๆ ทาเกษตรผสมผสาน โดยการเรียนรู้นอกชุมชนและนากลับมา พัฒนาพื้นท่ีตนเอง และใช้พื้นท่ีดาเนินกิจกรรมการเกษตรของตนเองเป็นศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง การเกษตร ศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตรของหมู่บ้าน เพ่ือถ่ายทอดความรู้ ให้คาปรึกษา แก้ไขปัญหา ให้กับพ่ี นอ้ งเกษตรกรท้ังในและนอกพ้นื ที่ รูปภาพเจ้าของภูมิปญั ญา

11 นายกติ ติพงษ์ จักรเพช็ ร (เจา้ ของภมู ิปญั ญาเกษตรทฤษฎีใหม่ การทาเกษตรผสมผสาน) รูปภาพภมู ิปญั ญา การปลกู มะนาว การปลกู ชะอม

12 การปลกู มะเขือพรกิ การปลูกผักปลอดสารพิษ ที่ปรกึ ษา คณะผจู้ ดั ทา นางศิรเิ พ็ญ สังขบรู ณ์ ผอ.กศน. อาเภอเมืองราชบุรี นางสาวจรี นนั ท์ คงมั่น หัวหนา้ กลมุ่ งานภาคเี ครอื ขา่ ย รา่ ง/เรียบเรยี งและจัดพมิ พ์ ครู กศน.ตาบลดอนตะโก นางสาวเรณู ทรพั ยแ์ จ่ม

13

1