ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.เกาะพลับพลา อ.เมือง จ.ราชบุรี

ทำเนยี บภูมิปญั ญำท้องถนิ่ เดอื นมกรำคม 2563 กศน.ตำบลเกำะพลับพลำ ศนู ย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศยั อำเภอเมืองรำชบรุ ี สำนักงำนส่งเสริมกำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั จังหวัดรำชบรุ ี สำนกั งำนปลดั กระทรวงศกึ ษำธิกำร กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลเกำะพลับพลำ ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถิ่น ให้กับประชำชนในพ้ืนท่ีตำบล เกำะพลับพลำ เพ่ือเพิ่มพูนควำมรู้และทักษะในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และฝึกฝนได้ ทั้งกำรศึกษำด้วยตนเอง และกำรได้รับกำรถ่ำยทอดจำกผู้อ่ืน กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่ เพ่ือให้ประชำชนใน พื้นที่ได้นำไปใช้และเรียนรู้เพื่อเพ่ิมอำชีพ ประสบกำรณ์ให้กับตนเองและครอบครัวให้มีกำรพัฒนำอย่ำงต่อเนื่อง และเก้ือกูลในกำรผลิต ซึ่งกันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ ไม่มีสำรพิษ เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่ำงเหมำะสม เกิดประโยชนส์ ูงสุด มีควำมสมดุลของสภำพแวดล้อมอยำ่ งตอ่ เน่ืองและเกิดผลในกำรเพ่ิม ควำมอุดมสมบูรณ์ของทรัพยำกรธรรมชำติ กศน.ตำบลเกำะพลับพลำหวังเป็นอย่ำงย่ิงว่ำเอกสำรเล่มน้ีจะเป็น ประโยชนต์ ่อผ้อู ำ่ นและผู้ปฏิบตั งิ ำนตอ่ ไป กศน.ตำบลเกำะพลบั พลำ มกรำคม 2563

สำรบญั หนำ้ คำนำ 1 สำรบัญ 3 กศน.ตำบลเกำะพลบั พลำ 5 - ภูมิปญั ญำ เกษตรผสมผสำนและเกษตรทฤษฎีใหม่ - ภูมปิ ญั ญำ เศรษฐกจิ พอเพียงกำรทฤษฎใี หม่ - ภมู ปิ ัญญำ ศูนย์ศกึ ษำกำรเรยี นร้ตู ำมแนวพระรำชดำริ คณะผจู้ ดั ทำ

1 แบบสำรวจทำเนยี บภูมปิ ัญญำท้องถิน่ ตำบลเกำะพลับพลำ อำเภอเมือง จังหวดั รำชบุรี ช่ือภูมปิ ัญญำ เกษตรผสมผสำนและเกษตรทฤษฎใี หม่ ชือ่ นำงสำวเสำวณยี ์ นำมสกุล เกดิ บัณฑิต วนั เดือนปเี กดิ 29 สิงหำคม 2516 ที่อยู่ปัจจุบนั (ทส่ี ำมำรถตดิ ต่อได้) บ้ำนเลขที่ 73 หมทู่ ่ี 12 ตำบล/แขวง เกำะพลบั พลำ อำเภอ/เขต เมอื ง จังหวดั รำชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70000 โทรศัพท์ 0811950422 โทรสำร..........................Line ID 0811950422 E-mail address : …………………………………………………..Facebook…………………………………….. พิกดั ทำงภูมิศำสตร์ ค่ำ X : 13.5854 คำ่ Y : 99.73782 ควำมเป็นมำของบคุ คลคลังปญั ญำ คุณเสำวณีย์ เกิดบณั ฑติ เปน็ ผูท้ ่ีเรียนรู้หลกั ปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎใี หม่ เนื่องจำก ครอบครัวมีอำชีพเกษตรกรรม ทำไร่ ทำนำ ปลูกผัก โดยทำกำรเกษตรแบบท่ัวไป ตำมฤดูกำล กำรทำกำรเกษตร ตำมฤดูกำล ถ้ำฝนน้อยจะทำให้กำรเกษตรขำดทุน และกำรทำเกษตรตอ้ งคอยรำคำจำกพ่อค้ำคนกลำง รำยได้จำก พืชและผลผลิตท่ีได้เป็นรำยปี ไม่เพียงพอกับค่ำใช้จ่ำยในแต่ละวัน คุณเสำวณีย์ เกิดบัณฑิต เป็นตัวแทน ยังสมำร์ทฟำเมอร์ระดับตำบล โดยส่วนตัวคุณเสำวณีย์ เกิดบัณฑิต มีควำมสนใจศึกษำหำควำมรู้ด้ำนเศรษฐกิจ พอเพียง มีกำรพัฒนำควำมรู้ตนเองอย่ำงต่อเนื่อง โดยศึกษำเพ่ือเติมจำกยูทูป เข้ำร่วมอบรมกับหน่วยงำนต่ำง ๆ ทั้งภำครัฐและเอกชนและนำควำมรู้มำปรับใช้ให้สอดคล้องกับตนเอง โดยกำรพัฒนำจำกพื้นที่ของตัวเอง จนประสบควำมสำเร็จ สำมำรถเปน็ ตวั อยำ่ งใหก้ บั คนในชุมชนไดเ้ รียนรแู้ ละนำไปปฏิบัติตำมได้ จุดเด่นของภูมิปัญญำท้องถ่ิน - เปน็ สถำนท่ถี ่ำยทอดควำมรู้ - เปน็ แหลง่ ศึกษำดูงำน - เป็นแหล่งฝกึ ทดลองทำงำนด้ำนเศรษฐกจิ พอเพยี ง วตั ถดุ บิ ท่ใี ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภัณฑ์ทเี่ กดิ จำกภูมปิ ัญญำ ซ่ึงพนื้ ท่อี ื่นไม่มี - ใช้ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชวี ภำพแทนกำรใชส้ ำรเคมี - กำรทำจุลนิ ทรยี ์บำบัดน้ำเสยี (อเี อม็ บอล) รำยละเอียดของภมู ปิ ัญญำท้องถนิ่ - รปู แบบกำรถำ่ ยทอดควำมรู้ ด้ำนกำรศึกษำดงู ำน ดำ้ นกำรฝึกอบรมใหค้ วำมรู้ ฝกึ ปฏิบัติในพนื้ ทจ่ี รงิ และสำมำรถนำไปปฏิบัติจรงิ ได้

2 รปู แบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภูมปิ ญั ญำท้องถนิ่  ยงั ไม่เคยมีกำรเผยแพร่/ใช้เฉพำะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชุมชน  มกี ำรเผยแพรผ่ ่ำนสือ่ มวลชนและสื่ออน่ื อย่ำงแพรห่ ลำย  มีกำรดูงำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน.................ครั้ง จำนวน.....................คน  มีกำรนำไปใช้ ในพ้ืนท.่ี ...............คน นอกพน้ื ท่ี..................คน  อ่ืน ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภมู ิปญั ญำใหเ้ ป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มลู คำ่ ) และควำมภำคภูมิใจ  ภมู ิปัญญำทอ้ งถน่ิ /นวตั กรรมทคี่ ดิ คน้ ขน้ึ มำใหม่  ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถ่นิ ที่ไดพ้ ัฒนำและต่อยอด แบบเดิมคือ ปลกู พชื ผกั โดยใชส้ ำรเคมี กำรพฒั นำตอ่ ยอดคอื ได้มกี ำรพฒั นำจำกกำรใช้ปยุ๋ เคมีกำรใช้ปุ๋ยชีวภำพแทน ทำใหไ้ ด้ผลผลิตเพมิ่ ข้นึ และ ได้ผลผลติ ที่ปลอดภัย รปู ภำพเจำ้ ของภูมิปญั ญำ นำงสำวเสำวนยี ์ เกดิ บัณฑติ มีผู้มำศึกษำดงู ำนเพื่อเปน็ แนวทำงในกำรนำไปปฏิบตั ิ ป๋ ยุ หมกั จริง

3 แบบสำรวจทำเนียบภูมปิ ัญญำทอ้ งถิน่ ตำบลเกำะพลบั พลำ อำเภอเมอื ง จังหวัดรำชบรุ ี ชื่อภมู ิปัญญำ เศรษฐกจิ พอเพียงกำรทฤษฎใี หม่ ช่ือ นำงสำวอรพนิ นำมสกุล คมขำสิทธ์ิ วนั เดือนปเี กิด 1 กมุ ภำพันธ์ 2503 ที่อยู่ปจั จุบัน (ทส่ี ำมำรถตดิ ต่อได้) บำ้ นเลขท่ี 46/3 หมทู่ ี่ 12 ตำบล/แขวง เกำะพลับพลำ อำเภอ/เขต เมอื ง จังหวัด รำชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70000 โทรศพั ท์ 0818747707 โทรสำร..........................Line ID 0818747707 E-mail address : …………………………………………………..Facebook…………………………………….. พกิ ัดทำงภมู ศิ ำสตร์ ค่ำ X : 13.5906 ค่ำ Y : 99.7461 ควำมเปน็ มำของบุคคลคลังปญั ญำ คุณอรพิน คมขำสิทธิ์ เป็นผู้ท่ีเรียนรู้หลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ เน่ืองจำก ครอบครัวมีอำชีพเกษตรกรรม ทำไร่ ทำนำ ปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ โดยทำกำรเกษตรแบบท่ัวไป ตำมฤดูกำล กำรทำ กำรเกษตรตำมฤดูกำล ถ้ำฝนน้อยจะทำให้กำรเกษตรขำดทุน และกำรทำเกษตรต้องคอยรำคำจำกพ่อค้ำคนกลำง รำยได้จำกพืชและผลผลิตที่ได้เป็นรำยปี ไม่เพียงพอกับค่ำใช้จ่ำยในแต่ละวัน คุณอรพิน คมขำสิทธิ์ เป็นผู้ท่ีสนใจ กำรทำกำรเกษตรตำมหลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ได้ศึกษำหำควำมรู้ด้ำนเศรษฐกิจ พอเพียง มีกำรพัฒนำควำมรู้ตนเองอย่ำงต่อเนื่อง โดยศึกษำ เข้ำร่วมอบรมกับหน่วยงำนต่ำง ๆ ทั้งภำครัฐและ เอกชน เช่นเข้ำร่วมอบรมกับป่ำไม้เขำบิน ร่วมอบรมกับ กศน. ในกำรส่งเสริมกำรเรียนรู้ตำมหลักปรัชญำของ เศรษฐกิจพอเพียงและนำควำมรู้มำปรับใช้ให้สอดคล้องกับตนเอง โดยกำรนำควำมรู้มำพัฒนำจำกพื้นท่ีของตัวเอง จนประสบควำมสำเร็จ สำมำรถเป็นตัวอย่ำงให้กับคนในชุมชนได้เรียนรู้และนำไปปฏิบัติตำมได้ และได้จัดตั้งกลุ่ม เฟสบุ๊คแม่บ้ำนเกษตรกรขึ้น ช่ือ “บัวรินฟำร์ม เศรษฐกิจพอเพียง” โดยได้รับกำรสนับสนุนจำกหน่วยงำนเกษตร อำเภอ เพื่อติดต่อประสำนงำนด้ำนกำรเกษตร หรือโพสขำยสินค้ำท่ีมีอยู่ในชุมชนให้คนในชุมชนมีรำยได้ หรือใคร ตอ้ งกำรเรียนรู้เกี่ยวกับกำรทำเกษตรทฤษฎีใหม่ เช่น กำรเตรียมพ้ืนที่ในกำรทำสวน ทำไร่ กำรบำรุงดินทำอย่ำงไร หรือกำรทำจุลินทรีย์สังเครำะห์แสง เป็นต้น ทุกคนที่สนใจสำมำรถมำเรียนรู้ได้ตลอดเวลำ เป็นกำรส่งเสริมให้ เกษตรกรได้มกี ำรพฒั นำข้นึ จำกเดมิ ใชป้ ุ๋ยเคมี ปัจจบุ นั กไ็ ม่ใช้มำปุ๋ยชวี ภำพแทน เปน็ ต้น จุดเดน่ ของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน - เป็นสถำนทถี่ ำ่ ยทอดควำมรู้ - เปน็ แหลง่ ศึกษำดูงำน - เป็นแหล่งฝกึ ทดลองทำงำนดำ้ นเศรษฐกจิ พอเพยี ง

4 รูปแบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พันธ์ เผยแพรภ่ มู ปิ ญั ญำท้องถน่ิ  ยงั ไมเ่ คยมีกำรเผยแพร่/ใชเ้ ฉพำะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชุมชน  มกี ำรเผยแพร่ผำ่ นสื่อมวลชนและสอื่ อ่นื อยำ่ งแพรห่ ลำย  มีกำรดูงำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน.....................ครง้ั จำนวน.......................คน  มกี ำรนำไปใช้ ในพนื้ ท.ี่ ....................คน นอกพ้นื ท่ี..................คน  อืน่ ๆ (ระบ)ุ ลกั ษณะของภูมิปญั ญำท้องถ่ิน กำรพฒั นำต่อยอดภมู ิปญั ญำให้เปน็ นวตั กรรม คณุ ค่ำ (มลู คำ่ ) และควำมภำคภูมใิ จ  ภมู ิปัญญำทอ้ งถ่นิ /นวัตกรรมทค่ี ดิ คน้ ข้นึ มำใหม่  ภูมปิ ญั ญำทอ้ งถ่นิ ทีไ่ ดพ้ ัฒนำและต่อยอด แบบเดมิ คือ ปลูกพชื ผักโดยใช้สำรเคมี กำรพฒั นำตอ่ ยอดคือ ได้มกี ำรพัฒนำจำกกำรใช้ปยุ๋ เคมีกำรใช้ปยุ๋ ชีวภำพ กำรทำจุลนิ ทรีย์สังเครำะหแ์ สง แทน ทำให้ได้ผลผลติ เพ่ิมขึ้นและไดผ้ ลผลิตที่ปลอดภยั รปู ภำพเจ้ำของภูมปิ ัญญำ นำงสำวอรพนิ คมขำสทิ ธิ์ คณู อรพิน คมขำสิทธิ์ ได้อธิบำยใหค้ วำมรคู้ ณะดูงำนมำดูงำนงำนเกีย่ วกบั กำรทำเกษตรทฤษฎใี หม่

5 แบบสำรวจทำเนียบภูมิปญั ญำทอ้ งถน่ิ ตำบลเกำะพลบั พลำ อำเภอเมือง จังหวดั รำชบรุ ี ชือ่ ภมู ิปัญญำ ศูนยศ์ กึ ษำกำรเรียนรู้ตำมแนวพระรำชดำริ ช่ือ นำยปณิธิ นำมสกลุ เอ่ียมกจิ วันเดือนปีเกิด 26 กุมภำพนั ธ์ 2510 ท่อี ย่ปู จั จบุ ัน (ทสี่ ำมำรถตดิ ต่อได้) บ้ำนเลขที่ 99 หมทู่ ่ี 3 ตำบล/แขวง เกำะพลับพลำ อำเภอ/เขต เมอื ง จงั หวดั รำชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70000 โทรศัพท์ 0931635355 โทรสำร..........................Line ID 0931635355 E-mail address : …………………………………………………..Facebook…………………………………….. พกิ ดั ทำงภมู ศิ ำสตร์ ค่ำ X : 13.57573 ค่ำ Y : 99.78196 ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปัญญำ คุณปณิธิ เอ่ียมกิจ เป็นผู้ที่เรียนรู้หลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ เน่ืองจำก ครอบครัว บิดำ มำรดำรับรำชกำรตนเองไม่อยำกรับรำชกำร จึงมีแนวคิดท่ีต่ำงจำก บิดำหมำรดำ เป็นผู้ที่ชอบ ศึกษำหำควำมรู้ ทดลองในส่ิงใหม่ ๆ ตลอดเวลำ และชอบเรียนรู้กับคนรอบข้ำง และได้ทำงำนเกี่ยวกับหลัก ปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ที่บ้ำนของตนเองสำประสบควำมสำเร็จ ต่อมำได้ทำงำน ร่วมกับเกษตรได้คัดเลือกเป็นตัวแทน (กอ.รมน.) กองอำนวยกำรรักษำควำมมั่นคงภำยในรำชอำณำจักร ตำบล เกำะพลับพลำ นอกจำกนี้คุณปณิธิ เอ่ียมกิจยังเป็นวิทยำกร สอนเก่ียวกับเศรษฐกิจพอเพียงด้ำนต่ำง ๆ เช่น เป็นวิทยำกรสอนกำรทำสำรไล่แมลง สอนกำรทำปุ๋ยชีวภำพ กำรทำจุลินทรีย์สังเครำะห์แสง กำรทำฮอร์โมนไข่ กำรทำน้ำยำเอนกประสงค์ เป็นต้น และท่ีบ้ำนคุณปณิธิ เอี่ยมกิจ ยังเป็นสถำนท่ีศึกษำดูงำน และสำธิตสอนกำร ทำกำรเกษตรดว้ ยกำรปฏบิ ัตจิ รงิ สำมำรถนำไปใชไ้ ดจ้ รงิ จุดเด่นของภมู ิปัญญำท้องถิ่น - เปน็ สถำนที่ถ่ำยทอดควำมรู้ - เปน็ แหล่งศึกษำดูงำน - เป็นแหลง่ ฝกึ ทดลองทำงำนด้ำนเศรษฐกจิ พอเพียง รูปแบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสมั พันธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถ่นิ  ยงั ไม่เคยมีกำรเผยแพร่/ใช้เฉพำะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชมุ ชน  มกี ำรเผยแพร่ผ่ำนส่อื มวลชนและสื่ออ่นื อยำ่ งแพร่หลำย  มกี ำรดูงำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน.....................คร้ัง จำนวน.......................คน  มกี ำรนำไปใช้ ในพ้นื ท.ี่ ....................คน นอกพ้นื ท่ี..................คน  อนื่ ๆ (ระบุ)

6 ลักษณะของภมู ิปัญญำทอ้ งถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภมู ปิ ญั ญำใหเ้ ป็นนวัตกรรม คณุ คำ่ (มูลคำ่ ) และควำมภำคภมู ิใจ  ภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถิน่ /นวัตกรรมที่คิดคน้ ข้ึนมำใหม่  ภูมปิ ญั ญำท้องถิน่ ที่ไดพ้ ัฒนำและต่อยอด แบบเดิมคอื ปลูกพืช ผกั โดยใชส้ ำรเคมี กำรพฒั นำต่อยอดคอื ได้มกี ำรพฒั นำจำกกำรใช้ปยุ๋ เคมีกำรใช้ปยุ๋ ชวี ภำพ กำรทำจลุ ินทรีย์สงั เครำะห์แสง แทน ทำให้ไดผ้ ลผลิตเพม่ิ ข้ึนและได้ผลผลิตท่ปี ลอดภยั กำรใช้นำยำเอนกประสงคล์ ดกำรใชส้ ำรเคมี รูปภำพเจำ้ ของภมู ปิ ญั ญำ นำยปณธิ ิ เอีย่ มกจิ กำรทำจุลนิ ทรยี ์สังเครำะห์แสง กำรเลีย้ งไก่ไข่ กำรทำแผงโซลำ่ เซลล์ทดลองใช้ทีบ่ ้ำนเพ่ือขยำยตอ่ ใหก้ ับชุมชน

ทป่ี รึกษำ คณะผ้จู ดั ทำ นำงศริ เิ พ็ญ สงั ขบูรณ์ นำงสำวจีรนนั ท์ คงมน่ั ผอ.กศน.อำเภอเมืองรำชบุรี ครู ร่ำง/เรียบเรียงและจดั ทำ ครู กศน.ตำบลเกำะพลบั พลำ นำงกมลชนก คำพฒุ