บทที่ 3

การขนสง่ ในงานโลจิสติกส์

30214 – 2103 การขนสง่ ในงานโลจิสติกส์ บทท่ี 3 อาจารยผ์ ูส้ อน : สภุ าวดี กญั ญาภู (น้าผ้ึง) ID Line : Skn.honey Tell : 0928708494

บทนาในการขนสง่ (Introduction to Transport) • บทนำในกำรขนส่ง • ควำมหมำยของกำรขนส่ง • อรรถประโยชนท์ เี่ กดิ จำกกำรขนส่ง • วตั ถุประสงคข์ องกำรขนส่ง • ประโยชนข์ องกำรขนส่ง • ควำมสำคญั ของกำรขนส่ง • กำรขนส่งกับกำรพฒั นำด้ำนต่ำง ๆ • กำรขนส่งและกจิ กำรสำธำรณูปโภค

บทนาการขนสง่ (Introduction to Transport) กำรขนส่ง มีความหมายต่อการขายและการจดั จาหน่ายเป็นอย่างมาก เพราะการขนส่งเป็ น ปัจจยั ท่ีช่วยเพ่ิมคณุ คา่ ของสินคา้ หรอื บรกิ าร ทาใหผ้ บู้ รโิ ภคท่ีอย่ใู นสถานท่ีท่ีการขนสง่ เขา้ ไม่ถึง ไดม้ ี สินคา้ หรือบริการตามท่ีตนตอ้ งการ การขนส่งจะช่วยนาสินค้าจากแหล่งผลิตผ่านมือ คนกลาง จนกระท่งั ถึงมือผบู้ รโิ ภค ดงั นนั้ การดาเนินธรุ กิจใด ๆ ย่อมอาศยั การขนสง่ ทงั้ สิน้ ในทอ้ งถ่ินใดท่ีมีการ ขนส่งดี ถนนดี และมียานพาหนะท่ีใชใ้ นการขนส่งเพียงพอ ก็ย่อมทาใหก้ ารลาเลียงสินคา้ จากแหล่ง ผลิตไปส่ตู ลาดทาไดส้ ะดวกรวดเร็ว เป็นผลใหเ้ ศรษฐกิจในทอ้ งถ่ินนนั้ เจริญ การขนส่งจึงมีบทบาท สาคญั ตอ่ ชีวิตมนษุ ยไ์ มน่ อ้ ยไปกว่ากิจกรรมอ่ืน ๆ

ความหมายของการขนสง่ กำรขนส่ง หมำยถึง การจดั ใหม้ ีการเคล่ือนยา้ ยบคุ คล สตั ว์ หรอื ส่ิงของต่าง ๆ ด้วยเคร่ืองมือ และอุปกรณ์ในการขนส่ง จากท่ีแห่งหน่ึงไปยังอีกแห่งหน่ึง ตามความประสงค์ และเกิด อรรถประโยชนต์ ามตอ้ งการ การขนสง่ จะตอ้ งประกอบดว้ ยลกั ษณะตา่ ง ๆ ดงั ตอ่ ไปนีค้ ือ • เป็นกิจกรรมท่ีตอ้ งมีการเคล่ือนยา้ ยบคุ คล สตั ว์ หรอื สิง่ ของ จากท่ีแห่งหนง่ึ ไปยงั ท่ีอีกแห่งหน่งึ • การเคล่อื นยา้ ยนนั้ จะตอ้ งกระทาดว้ ยเครอ่ื งมือและอปุ กรณใ์ นการขนสง่ • จะตอ้ งเป็นไปตามความตอ้ งการ และเกิดประโยชนต์ ามวตั ถปุ ระสงคผ์ ทู้ ่ีทาการขนสง่

อรรถประโยชนท์ ี่เกดิ จากการขนสง่ อรรถประโยชน์ (Utility) เป็นความสามารถของสินคา้ หรือบรกิ าร ท่ีบาบดั ความตอ้ งการของ บคุ คล เวลาใดเวลาหน่ึง ซ่งึ จะมีค่ามากนอ้ ยเพียงใด ขึน้ อย่กู บั ความตอ้ งการของบคุ คลนนั้ ในเวลา นนั้ ดว้ ย สามารถแบง่ ออกไดเ้ ป็น 4 ประการ ดงั นี้ 1. อรรถประโยชนเ์ กย่ี วกบั รูปแบบ เป็นอรรถประโยชนท์ ่ีเก่ียวกบั การเปล่ียนแปลงหรอื แปรสภาพ ของสินคา้ และบรกิ ารจากวตั ถดุ ิบใหเ้ ป็นสินคา้ หรอื บรกิ ารท่ีสาเรจ็ รูป เช่น การแปรสภาพหินเป็นอญั มณีประเภทพลอย เป็นสินคา้ ซ่งึ พรอ้ มท่ีจะขายได้ เป็นอรรถประโยชนท์ ่ีเป็นการเปล่ียนแปลงรูปรา่ ง ลกั ษณะของสินคา้ และบรกิ าร 2. อรรถประโยชนเ์ กี่ยวกับสถำนท่ี เป็นอรรถประโยชนท์ ่ีเกิดจากการเปล่ียนแปลงเคล่ือนท่ี หรอื เปล่ียนสถานท่ีจากท่ีหน่ึงไปยงั ท่ีหน่ึง ซ่ึงอาจจะทาใหม้ ูลค่า หรือราคาเปล่ียนแปลงไป เช่น สินคา้ ประเภทหน่ึง ราคา 350 บาท พอยา้ ยไปอีกท่ีหน่ึงราคาอาจจะเพ่ิมขึน้ เป็น 450 บาท ซ่ึงถือว่าเป็น อรรถประโยชนท์ ่ีเก่ียวกบั สถานท่ี

อรรถประโยชนท์ ่ีเกิดจากการขนสง่ (ต่อ) 3. อรรถประโยชน์เก่ียวกับเวลำ เป็นอรรถประโยชนท์ ่ีเกิดจากการนาสินคา้ และบริการไปยัง สถานท่ีต่าง ๆ ไดท้ นั ตามเวลา ตามความตอ้ งการของผบู้ ริโภคไดร้ วดเรว็ ทาใหส้ ินคา้ และบรกิ ารนนั้ ไมล่ า้ สมยั ไมเ่ น่าเสีย เช่น อาหารสด ผลไมส้ ด แฟช่นั ตา่ ง ๆ หนงั สอื พิมพร์ ายวนั เป็นตน้ 4. อรรถประโยชน์เก่ียวกับกำรครอบครองกรรมสิทธิ์ เป็นอรรถประโยชน์ท่ีเกิดจากการ เปล่ียนแปลงการครอบครองกรรมสิทธิ์ในสินคา้ และบริการเป็นการเปล่ียนมือผูท้ ่ีมีกรรมสิทธิ์หรือผู้ เป็นเจา้ ของ เช่น รถยนต์ Mitsubishi เดิมเป็นของโรงงานมิตซูบิชิท่ีแหลมฉบงั ถา้ ประกอบเสรจ็ ส่งไป ขายท่ีระยอง นายดาซอื้ รถคนั นีไ้ ปก็จะเป็นกรรมสทิ ธิ์ของนายดาทนั ทีเม่ือโอนรถเสรจ็

วตั ถปุ ระสงคข์ องการขนสง่ (Objectives object of Transportation) 1. เพื่อกำรสังคม โดยปกติแล้ว มนุษย์เราจะต้องมีการคบหาสมาคมและติดต่อสัมพันธ์กัน ตลอดเวลา มีการพบปะพดู คยุ กนั แลกเปล่ียนความรู้ ความคดิ เห็นซ่งึ กนั และกนั ไม่ว่าจะเป็นบคุ คล ท่ีอย่ใู นกลมุ่ เดยี วกนั หรอื อยตู่ ่างกลมุ่ กนั จะตอ้ งมีการตดิ ต่อและไปมาหาสู่กนั บา้ งไม่มากก็นอ้ ย และ เม่ือมีความจาเป็นท่ีจะตอ้ งติดต่อสมั พนั ธก์ นั เช่นนี้ การขนส่งจึงเป็นส่ิงจาเป็นท่ีสามารถสนบั สนุน และตอบสนองไดอ้ ย่างเตม็ ท่ี 2. เพอ่ื ทอ่ี ยู่อำศัยและกำรประกอบอำชีพ มนษุ ยเ์ รามีความจาเป็นท่ีจะตอ้ งมีท่ีอย่อู าศยั เพ่ือใช้ สาหรบั เป็นท่ีพกั ผอ่ นนอนหลบั และพรอ้ มกนั นนั้ ก็จะตอ้ งมีการประกอบอาชีพ เพ่ือหารายไดม้ าดารง ชีพ ซ่ึงโดยท่วั ไปแลว้ สถานท่ีอย่อู าศยั กบั สถานท่ีประกอบอาชีพนนั้ จะอย่คู นละแห่ง จึงจาเป็นตอ้ ง อาศยั การขนส่งเขา้ มาเป็นส่ือกลางในการเดินทางระหว่างท่ีพกั อาศยั กบั ท่ีทางาน เพ่ือใหม้ นษุ ยเ์ รา สามารถประกอบกิจกรรมตามบทบาทตา่ ง ๆ

วตั ถปุ ระสงคข์ องการขนสง่ (Objectives object of Transportation) (ต่อ) 3. เพอื่ กำรเมอื งและกำรปกครอง ในการบรหิ ารประเทศนนั้ จาเป็นตอ้ งอาศยั การขนสง่ เขา้ มา เก่ียวขอ้ งอยา่ งมาก เพราะการปกครองท่ีดีนนั้ จะตอ้ งมีความสามารถในการปกครองใหท้ ่วั ถึงทกุ หน ทกุ แห่ง และเกิดความเจรญิ ทดั เทียมกนั ใหม้ ากท่ีสดุ เท่าท่ีจะทาได้ 4. เพอื่ กำรศกึ ษำหำควำมรู้ สภาพสงั คมปัจจบุ นั มีความจาเป็นตอ้ งมีการแสวงหาความรู้ ประสบการณ์ และส่งิ แปลกๆ ใหม่ๆ อยเู่ สมอ เพ่ือพฒั นาตนเองอย่ตู ลอดเวลา จงึ ใชก้ ารขนสง่ เขา้ มา ช่วยในการเดนิ ทางเพ่ือศกึ ษาหาความรู้ 5. เพอ่ื กำรทอ่ งเทย่ี วและพกั ผ่อนหย่อนใจ เม่ือมนษุ ยเ์ รามีการประกอบอาชีพ มีการศกึ ษาหา ความรู้ และอ่ืน ๆ แลว้ ก็จะตอ้ งมีการพกั ผอ่ นหย่อนใจไปพรอ้ มกนั ดว้ ย การท่องเท่ียวจงึ จาเป็นตอ้ ง อาศยั การขนสง่ เขา้ มาเป็นส่ือกลางในการเดนิ ทาง เพ่ือใหไ้ ปถึงยงั แหลง่ ทอ่ งเท่ียวนนั้ ๆ ตามตอ้ งการ

วตั ถปุ ระสงคข์ องการขนสง่ (Objectives object of Transportation) (ต่อ) 6. เพ่ือวัตถุประสงคอ์ ่ืน ๆ นอกเหนือจากท่ีกล่าวถึงวตั ถปุ ระสงคต์ ่าง ๆ ท่ีกล่าวมามาขา้ งตน้ แลว้ นั้น การขนส่งยังมีส่วนสัมพันธ์และเก่ียวข้องกับส่ิงอ่ืน ๆ อีกมากมาย โดยเฉพาะ ทางดา้ นการ ประกอบธรุ กิจและอตุ สาหกรรมท่วั ๆ ไป ต่างก็ตอ้ งอาศยั การขนสง่ เขา้ มามีบทบาทรว่ มดว้ ยทงั้ สิน้

ประโยชนข์ องการขนสง่ 1. กำรขนส่งทำใหเ้ กิดปัจจัย 4 ในการดารงชีวิตปัจจบุ นั ของมนษุ ยเ์ รานนั้ จาเป็นตอ้ งมี อาหาร ท่ี อยู่ เคร่อื งน่งุ ห่ม และยารกั ษาโรค เราจะตอ้ งอาศยั การขนส่งในลกั ษณะต่าง ๆ เขา้ มาช่วย ไม่ว่าจะ เป็นการเคล่ือนย้ายวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ทั้งท่ีเป็นวัตถุดิบ หรือสาเร็จรูปแล้วก็ตาม เพราะเราไม่ สามารถท่ีจะผลิตส่งิ ตา่ ง ๆ เหลา่ นีไ้ ดเ้ อง จงึ จาเป็นตอ้ งขนส่งิ ตา่ ง ๆ เหลา่ นนั้ มาจากแหลง่ อ่ืน ๆ 2. กำรขนส่งทำใหเ้ กดิ ชุมชนใหม่ ปัจจบุ นั นีแ้ หลง่ ชมุ ชนใหม่เกิดขนึ้ อย่างแพร่หลายในทกุ เขตท่ีได้ มีการขนส่งเขา้ ไปถึง ไม่ว่าจะเป็นการขนส่งทางใดก็ตาม เช่น การขนส่งทางนา้ ก็จะทาใหเ้ กิดเมือง ทา่ ท่ีสาคญั ๆ มากขนึ้ การขนส่งทางบกโดยเฉพาะทางรถยนต์ ย่ิงทาใหเ้ กิดชมุ ชนตา่ ง ๆ กระจายมาก เป็นทวคี ณู

ประโยชนข์ องการขนสง่ (ต่อ) 3. กำรขนส่งทำให้เกิดตลำดสินค้ำและบริกำร ในการประกอบธุรกิจอตุ สาหกรรมจะตอ้ งมีการ ผลิตสินคา้ และบริการต่าง ๆ เม่ือมีการผลิตสินคา้ และบริการเหล่านนั้ ใหแ้ พร่หลายไปในท่ีต่าง ๆ ดงั นนั้ จงึ ตอ้ งอาศยั การขนสง่ มาช่วยในการกระจายสนิ คา้ และบรกิ ารเหลา่ นนั้ ไปสตู่ ลาดเพ่ือใหถ้ ึงมือ ผบู้ รโิ ภคอยา่ งท่วั ถึง ทาใหต้ ลาดสินคา้ และบรกิ ารเกิดอย่ทู กุ แหง่ ไดอ้ ยา่ งสะดวกและงา่ ยดาย 4. กำรขนส่งก่อให้เกิดประโยชน์และมูลค่ำต่ำง ๆ เม่ือมีการขนส่งเกิดขึน้ จะต้องเกิด อรรถประโยชนต์ ่าง ๆ ตามมาดว้ ยเสมอ เช่น อรรถประโยชนด์ า้ นเวลา อรรถประโยชนด์ า้ นสถานท่ี 5. กำรขนส่งทำใหเ้ กิดประโยชนต์ ่อกำรพัฒนำประเทศ ไม่วา่ จะเป็นการพฒั นาประเทศในดา้ น ใดก็ต้องอาศัยการขนส่งมาช่วยในการพัฒนาประเทศแทบทั้งสิน้ การขนส่งยังมีประโยชน์อีก มากมายหลายประการ เช่น การขนส่งมีส่วนทาใหเ้ กิดการขยายงาน ทาใหเ้ กิดการแบ่งงาน ทาใหม้ ี การกระจายรายไดแ้ ละอ่ืน ๆ อีกมากมาย

ความสาคญั ของการขนสง่ การขนส่งเป็นโครงสร้างพื้นฐานท่ีจาเป็ นอย่างหน่ึงในการพัฒนาประเทศ การขนส่ง มี ความสาคญั ตอ่ ธรุ กิจตลอดจนการพฒั นาประเทศอยหู่ ลายประการ คือ 1. ช่วยให้ประชำชนมีมำตรฐำนกำรครองชีพดีขึน้ มีความเป็นอยู่ดีขึน้ ประชาชนสามารถซือ้ สินคา้ ท่ีตนเองไม่สามารถผลิตไดจ้ ากทอ้ งถ่ินอ่ืน และผลิตในส่ิงท่ีตนถนัดแลว้ นาไปจาหน่ายใน ทอ้ งถ่ินอ่ืน ดงั นนั้ ทกุ ทอ้ งถ่ินสามารถท่ีจะมีสินคา้ อปุ โภคบรโิ ภคท่ีเหมือนกนั ได้ 2. ช่วยเพม่ิ ประสิทธิภำพในกำรผลิต เม่ือมีการขนส่งประชาชนสามารถติดต่อแลกเปล่ียนสินคา้ กันได้ ทาใหม้ ีความตอ้ งการสินคา้ มากขึน้ จึงมีการแบ่งงานกันทา ผลิตในส่ิงท่ีตนถนดั แลว้ นามา แลกเปล่ียนกัน ทาใหเ้ กิดความชานาญในการทาในส่ิงท่ีตนถนัด การผลิตก็จะมีสิทธิภาพเพ่ิมขึน้ เพราะในการผลิตนนั้ เม่ือเกิดความชานาญงานขนึ้ ตน้ ทนุ ตอ่ หนว่ ยในการผลิตจะลดลง

ความสาคญั ของการขนสง่ (ต่อ) 3. ช่วยกระจำยควำมเจริญเตบิ โต การขนสง่ ช่วยใหก้ ารติดต่อการสะดวกและรวดเรว็ ขนึ้ ช่วยใหม้ ี การนาสินคา้ ไปขาย สินคา้ ท่ีออกมาใหม่ๆ ก็สามารถกระจายไปขายตามแหล่งท่ีการขนส่งเขา้ ถึง ความเจรญิ ก็กา้ วทนั ไดท้ กุ หนแห่ง 4. มีกำรเปลี่ยนแปลงของสังคม การขนส่งทาใหม้ ีการรบั รูว้ ฒั นธรรมประเพณีของสงั คมอ่ืน จึงมี การเลียนแบบกนั ทางสงั คม สงั คมโดยส่วนรวมจึงเปล่ียนไดเ้ รว็ ขนึ้ และทาใหม้ ีผคู้ นสายตากวา้ งไกล ขนึ้ 5. ช่วยให้กำรตดิ ต่อสื่อสำรสะดวกขึน้ จะเห็นไดว้ า่ ในปัจจบุ นั โลกดเู หมือนจะแคบลงเพราะผคู้ น สามารถเดินทางกนั ไดเ้ กือบท่วั โลก หรอื สามารถสง่ ข่าวสารถึงกนั ไดอ้ ยา่ งสะดวกและรวดเรว็ ขนึ้ ทงั้ นี้ เป็นผลเน่ืองมาจากการมีระบบการขนสง่ ท่ีดี

ความสาคญั ของการขนสง่ (ต่อ) 6. ช่วยให้มำตรฐำนกำรศึกษำดีขึ้น การขนส่งช่วยใหก้ ารกระจายการศึกษากวา้ งไกลขึ้นใน ทอ้ งถ่ินต่าง ๆ ท่ีการศกึ ษาขยายไม่ถึง สาหรบั ผทู้ ่ีตอ้ งการศึกษาในระดบั ท่ีไม่มีในทอ้ งถ่ินก็สามารถ เดินทางไปศกึ ษายงั ตา่ งถ่ินได้ 7. ช่วยเพ่ิมควำมสัมพันธร์ ะหว่ำงประเทศ การขนส่งช่วยใหป้ ระเทศต่าง ๆ ไดต้ ิดต่อกันสะดวก ย่ิงขนึ้ ทาใหม้ ีการแลกเปล่ยี นกนั ทางดา้ นเศรษฐกิจและสงั คม สรา้ งความสมั พนั ธก์ นั ไดด้ ีย่ิงขนึ้ 8. ควำมสำคัญด้ำนอ่ืน ๆ เช่น เพ่ิมความม่นั คงใหก้ ับประเทศ การขนส่งช่วยใหส้ ามารถเขา้ ถึง ประชาชนในชมุ ชนต่าง ๆ การปกครองของรฐั บาลจงึ เป็นไปไดง้ ่ายขนึ้ การขนส่งยงั ชว่ ยให้สะดวกใน การตดิ ตอ่ ถึงกนั และกนั ทาใหเ้ กิดความเขา้ ใจกนั เกิดความสามคั คีขนึ้ ในชาตไิ ด้

การขนสง่ กบั การพฒั นาดา้ นต่าง ๆ การขนสง่ กบั การพฒั นาประเทศในดา้ นตา่ ง ๆ ซง่ึ สามารถแบง่ การพฒั นาท่ีเก่ียวขอ้ งออกไดเ้ ป็น 3 ดา้ น ดงั นี้ 1. กำรขนส่งกับกำรพฒั นำด้ำนเศรษฐกจิ ของประเทศ • การขนสง่ ทาใหเ้ กิดการตลาดมากขนึ้ ทาใหส้ ินคา้ และบรกิ ารกระจายและมีการซอื้ ขาย แลกเปล่ยี นทกุ หนแหง่ ตลาดสนิ คา้ และบรกิ ารก็จะขยายและกวา้ งขวางออกไปเรอ่ื ย ๆ • การขนสง่ ทาใหเ้ กิดเสถียรภาพดา้ นเวลา เพราะการขนสง่ จะเป็นส่ือนาสนิ คา้ และบรกิ ารให้ กระจายออกไปยงั ตลาดต่าง ๆ ท่วั ทกุ จดุ ท่วั ภาค และทนั ตอ่ เวลาท่ีตอ้ งการ • การขนสง่ ทาใหเ้ กิดการกระจายรายไดแ้ ละลดปัญหาการวา่ งงาน เพราะการขนสง่ จะช่วยให้ เคล่อื นยา้ ยแรงงานจากจดุ หนง่ึ ไปยงั อีกจดุ หนง่ึ ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ • การขนสง่ ทาใหเ้ กิดการผลติ ขนาดใหญ่ เม่ือมีการผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารขนึ้ ก็สามารถท่ีจะสง่ ไป ขายในท่ีตา่ ง ๆ ไดท้ าใหม้ ีอปุ สงคใ์ นสนิ คา้ และบรกิ ารเพ่ิมมากขนึ้ • การขนสง่ ทาใหม้ ลู ค่าของอสงั หารมิ ทรพั ยส์ งู ขนึ้ เม่ือมีการขนสง่ ไปถึงจดุ ใดแหลง่ ใดก็จะทาให้ เกิดความเจรญิ ไปสจู่ ดุ นนั้ ดว้ ย ทาใหม้ ลู ค่าของท่ีดินบรเิ วณนนั้ สงู ขนึ้

การขนสง่ กบั การพฒั นาดา้ นต่าง ๆ (ต่อ) 2. กำรขนส่งกับกำรพฒั นำด้ำนสังคมของประเทศ • การขนสง่ ทาใหเ้ กิดความเจรญิ ทดั เทียมกนั ภายในประเทศ เม่ือการขนสง่ ไปถงึ จดุ ม่งุ หมายจดุ นนั้ ๆ จะเป็นผลทาใหเ้ กิดความเจรญิ ในทอ้ งถ่ินนนั้ ดว้ ย • การขนสง่ ทาใหเ้ มืองมกี ารขยายตวั อย่างรวดเรว็ เม่ือการคมนาคมไปถึงจดุ ใดก็จะเป็นผลทาให้ มีหม่บู า้ นเกิดใหม่ และเมืองขยายตวั ออกไปอย่างรวดเรว็ • การขนสง่ ทาใหเ้ กิดการติดต่อส่อื สารไปมาหาส่รู ะหวา่ งชมุ ชนไปอย่างสะดวกและรวดเรว็ • การขนสง่ ทาใหเ้ กิดการเปล่ยี นแปลงทางสงั คมและความเป็นอยู่ โดยจะมีอิทธิพลต่อสภาพ ความเป็นอย่ขู องสงั คมท่ีการขนสง่ เขา้ ไปถงึ ทาใหเ้ กิดการเลยี นแบบของสงั คมขึน้ และจะมีผล ตอ่ สภาพความเป็นอยตู่ ลอดจนมาตรฐานของท่ีดว้ ย • การขนสง่ ทาใหม้ าตรฐานของสงั คมดขี นึ้ ไม่วา่ จะเป็นมาตรฐานการครองชีพความเป็นอยู่ จน มาตรฐานการศกึ ษาทกุ อยา่ งจะดขี นึ้ ไปดว้ ย

การขนสง่ กบั การพฒั นาดา้ นต่าง ๆ (ต่อ) 3. กำรขนส่งกบั กำรพฒั นำดำ้ นกำรเมอื งและกำรปกครองประเทศ • การขนสง่ ทาใหก้ ารปกครองประเทศเป็นไปไดด้ ว้ ยดี เพราะการขนสง่ สามารถทาใหก้ ารติดตอ่ ไปในจดุ ตา่ ง ๆ ท่วั ประเทศ เป็นไปอย่างสะดวกและรวดเรว็ ทาใหก้ ารปกครองทาไดง้ ่าย และ ถึงประชาชนไดอ้ ยา่ งท่วั ถึง • การขนสง่ ทาใหเ้ กิดความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งประเทศ การขนสง่ ทาใหป้ ระเทศตา่ ง ๆ สามารถ เดินทางติดตอ่ ไปมาไดอ้ ยา่ งสะดวกรวดเรว็ มีการแลกเปล่ยี นทงั้ ทางดา้ นการคน้ ควา้ การพดู และการทหาร ทาใหเ้ กิดความสมั พนั ธอ์ นั ดีตอ่ กนั • การขนสง่ ช่วยสนบั สนนุ ดา้ นการทหารและการปอ้ งกนั ประเทศ ชว่ ยในการขนสง่ เสบียงอาหาร สง่ กาลงั บารุงตา่ ง ๆ อนั เป็นผลตอ่ การระวงั ปอ้ งกนั ประเทศ ตลอดจนเป็นผลตอ่ เสบยี งสภาพ แลว้ ความม่นั คงทางการเมืองดว้ ย

การขนสง่ และกิจการสาธารณปู โภค กจิ กำรสำธำรณูปโภค หมายถึง กิจการท่ีมีหนา้ ท่ีในการผลติ สนิ คา้ หรอื บรกิ ารในส่วนท่ีมี ความสาคญั อย่างย่ิงในการดารงชีวิตและการดารงชีพของประชาชนสว่ นใหญ่ เช่น กิจการดา้ นการ ประปา ไฟฟา้ โทรศพั ท์ โทรคมนาคม รวมทงั้ การขนสง่ กิจการสาธารณปู โภคนนั้ จะมีลกั ษณะท่ี สาคญั คือ • มีหนา้ ท่ีผลิตสนิ คา้ และบรกิ ารใหแ้ ก่ผใู้ ชบ้ รกิ ารอย่างสม่าเสมอ • มีผลตอ่ ชีวิตประจาวนั และความเป็นอยขู่ องประชาชนสว่ นใหญ่ • มีผลตอ่ เศรษฐกิจส่วนรวมของประเทศ

การขนสง่ และกจิ การสาธารณปู โภค (ต่อ) 1. ควำมจำเป็ นทร่ี ัฐตอ้ งควบคุมกจิ กำรสำธำรณูปโภค • เพ่ือควบคมุ ใหม้ ีการบรกิ ารท่ีไดม้ าตรฐานและสอดคลอ้ งกบั ปรมิ าณความตอ้ งการของประชาชน • เพ่ือควบคมุ การดาเนินงาน ถา้ ไม่มีการควบคมุ ดา้ นการดาเนินงานก็อาจจะทาใหเ้ กิดการสญู เสยี ทางเศรษฐกิจ โดยอาจจะมีการใหบ้ รกิ ารท่ีซา้ ซอ้ นและแข่งขนั กนั มากเกินความจาเป็น • เพ่ือคมุ ในเรอ่ื งการกาหนดอตั ราคา่ บรกิ าร เพ่ือใหเ้ กิดความเป็นธรรมชาติและยตุ ิธรรมแก่ทกุ ฝ่าย 2. วัตถุประสงคใ์ นกำรทเี่ ข้ำมำจดั ระเบยี บของภำครัฐบำล • ช่วยปอ้ งกนั การเอารดั เอาเปรยี บและปอ้ งกนั การผกู ขาดจนเกิดความจาเป็น • เพ่ือใหม้ ีบรกิ ารท่ีเพียงพอ สม่าเสมอและมีประสทิ ธิภาพ • ใหถ้ งึ มือผบู้ รโิ ภคอย่างเสมอกนั ถว้ นหนา้ • ทาใหเ้ กิดความปลอดภยั ในการดาเนินงาน • เพ่ือสง่ เสรมิ ใหเ้ กิดอตุ สาหกรรมชนิดใหมๆ่

การขนสง่ และกจิ การสาธารณปู โภค (ต่อ) 3. สิทธิและหน้ำทขี่ องผู้ทไี่ ด้รับสัมปทำน สัมปทำน หมำยถงึ การท่ีรฐั อนญุ าตใหเ้ อกชนจดั ทาบรกิ ารสาธารณะหรอื จดั ทาประโยชนเ์ ก่ียวกบั ทรพั ยากรธรรมชาตภิ ายในระยะเวลาและตามเง่ือนไขท่ีรฐั กาหนด 1. สิทธิ (Rights) ผทู้ ่ีไดร้ บั สมั ปทานใหด้ าเนินกิจการสาธารณปู โภค มีสทิ ธิท่ีสาคญั คอื • ไดร้ บั ความคมุ้ ครองจากรฐั รวมทงั้ การช่วยเหลอื และอดุ หนนุ ในบางกรณี • ไดร้ บั ผลตอบแทนจากการลงทนุ ในอตั ราท่ีเหมาะสม ซง่ึ จะอย่ใู นรูปของคา่ บรกิ าร • ไดร้ บั สิทธิท่ีจะดาเนินการภายใตก้ ฎระเบียบ ขอ้ บังคับต่าง ๆ ตามท่ีรฐั ไดก้ าหนดไวอ้ ย่าง ชดั เจน 2. หน้ำที่ (Duties) ผทู้ ่ีไดร้ บั สมั ปทานใหป้ ระกอบกิจการสาธารณปู โภค มีหนา้ ท่ีสาคญั คอื • มีหนา้ ท่ีบรกิ ารแก่ผใู้ ชบ้ รกิ ารอย่างเสมอภาค โดยไมม่ ีการเลือกปฏิบตั ิ • มีหนา้ ท่ีใหบ้ รกิ ารอยา่ งเพยี งพอ และปลอดภยั แก่ผใู้ ชบ้ รกิ าร • มีหนา้ ท่ีใหบ้ รกิ ารอย่างสม่าเสมอ โดยจะหยดุ ใหบ้ รกิ ารไม่ได้

แบบฝึกหดั ทา้ ยบทท่ี 3 1. จงอธิบายความหมายของการขนสง่ 2. อรรถประโยชนท์ ่ีเกิดจากการขนสง่ มีก่ีประการ อะไรบา้ ง จงอธิบาย 3. วตั ถปุ ระสงคข์ องการขนสง่ มีอะไรบา้ ง 4. ประโยชนข์ องการขนสง่ มีอะไรบา้ ง 5. ความสาคญั ของการขนสง่ มีอะไรบา้ ง 6. การขนสง่ กบั การพฒั นามกี ่ีดา้ น อะไรบา้ ง จงอธิบาย 7. จงอธิบายความหมายของกิจการสาธารณปู โภค