ประวัติและผลงานของบุคคลสำคัญ

ประวตั ในิแลการะผสลรา้งงาสนขอรรงคบุค์ชาคตไิลทยสาคัญ

หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 ประวตั แิ ละผลงานของบุคคลสาคญั ในการสร้างสรรค์ชาติไทย



สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (อู่ทอง) พระราชประวตั ิ พระนามเดิม พระเจา้ อูท่ อง ทรงเป็นปฐม กษตั ริยแ์ ห่งกรุงศรีอยธุ ยา ตน้ ราชวงศอ์ ู่ทอง ครองราชยร์ ะหวา่ ง พ.ศ. 1893-1912 พระราชกรณยี กจิ • ทรงสถาปนากรุงศรีอยธุ ยาเป็นราชธานี • ทรงนารูปแบบการปกครองแบบจตุสดมภม์ าปรับใช้ • ทรงรับลทั ธิเทวราชาจากเขมรมาดดั แปลงใหส้ อดคลอ้ งกบั ลกั ษณะวฒั นธรรมของคนไทย

สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ พระราชประวตั ิ ทรงเป็นพระมหากษตั ริยอ์ งคท์ ่ี 8 แห่งกรุงศรีอยธุ ยา จากราชวงศส์ ุพรรณภูมิ เป็นพระราชโอรสของสมเดจ็ พระบรมราชาธิราชที่ 2 ครองราชยร์ ะหวา่ ง พ.ศ. 1991-2031 พระราชกรณยี กจิ • ทรงปฏิรูปการปกครองคร้ังสาคญั ซ่ึงกลายเป็นรากฐาน การปกครองในสมยั ตอ่ มา • ทรงผนวกรวมสุโขทยั เขา้ กบั อยธุ ยา • ทรงตรากฎมณเฑียรบาลข้ึนใชใ้ นราชสานกั • ทรงตราพระราชกาหนดศกั ดินา

การถือครองศักดนิ าตามกฎหมาย 100,000 50,000 พระมหาอุปราช 40,000 1,500 เจ้าฟ้า 10,000 (พระเชษฐา, พระอนุชาทท่ี รงกรม) เจ้าฟ้า (พระราชโอรสหรือพระราชธิดาท่ที รงกรม) หม่อมเจ้า (มไิ ด้ทรงกรม) เจ้าพระยา (สมุหนายก, สมุหพระกลาโหม)

การถือครองศักดินาตามกฎหมาย 10,000 25/20 พระยา (เสนาบดจี ตุสดมภ์) 15/10 ไพร่หัวงาน / ไพร่มีครัว 5/5 ไพร่ราบ / ไพร่เลว ทาส / ลกู ทาส

การถือครองศักดนิ าตามกฎหมาย 300/200 600/400 สามเณรรู้ธรรม / สามเณรมไิ ด้รู้ธรรม 1,400/1,000 ภกิ ษุรู้ธรรม / ภิกษุมไิ ด้รู้ธรรม พระครูรู้ธรรม / พระครูมไิ ด้รู้ธรรม

สมเดจ็ พระสุริโยทยั พระราชประวตั ิ ทรงเป็นพระอคั รมเหสีของสมเดจ็ พระมหาจกั รพรรดิ พระมหากษตั ริย์ องคท์ ่ี 15 แห่งกรุงศรีอยธุ ยา จากราชวงศส์ ุพรรณภูมิ พระราชกรณียกจิ • ทรงสละพระชนมช์ ีพเพือ่ ปกป้องสมเดจ็ พระมหาจกั รพรรดิ ขณะทาสงครามยทุ ธหตั ถีกบั พระเจา้ แปร แม่ทพั พม่า

สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช พระราชประวตั ิ ทรงเป็นพระมหากษตั ริยอ์ งคท์ ่ี 18 แห่งกรุงศรีอยธุ ยา จาก ราชวงศส์ ุโขทยั เป็นพระราชโอรสของสมเดจ็ พระมหาธรรม ราชาธิราช ครองราชยร์ ะหวา่ ง พ.ศ. 2133-2148 พระราชกรณยี กจิ • ทรงทาสงครามป้องกนั พระราชอาณาจกั ร ตลอดพระชนมช์ ีพ • ทรงปราบปรามขา้ ศึกที่เขา้ มารุกรานพระราชอาณาเขต เพอ่ื ปกป้องราษฎรของพระองคใ์ หร้ ่มเยน็ เป็นสุข จนไดร้ ับยกยอ่ งใหท้ รงเป็น “มหาราช”

• ทรงประกาศอิสรภาพของกรุงศรีอยธุ ยาท่ี เมืองแครงที่จะไม่ข้ึนตอ่ หงสาวดีอีกตอ่ ไป • ทรงอพยพคนไทยท่ีเคยถูกพม่า กวาดตอ้ นไปกลบั คืนกรุงศรีอยธุ ยา

• ทรงทาสงครามยทุ ธหตั ถีกบั พระมหาอุปราชา แห่งกรุงหงสาวดี • ทรงไดร้ ับชยั ชนะ จึงเป็นการส่งเสริมพระบรม เดชานุภาพใหน้ ่าเกรงขามแก่ขา้ ศึกท่ีจะเขา้ มา รุกราน • เป็นผลใหอ้ าณาจกั รแผข่ ยายไปอยา่ งกวา้ งขวาง

สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช พระราชประวตั ิ ทรงเป็นพระมหากษตั ริยอ์ งคท์ ่ี 27 แห่งกรุงศรี อยธุ ยา จากราชวงศป์ ราสาททอง เป็นพระราชโอรสของ สมเดจ็ พระเจา้ ปราสาททอง ครองราชยร์ ะหวา่ ง พ.ศ. 2199-2231 พระราชกรณยี กจิ • ทรงดาเนินการคา้ และสร้างสัมพนั ธไมตรีกบั ต่างประเทศ จนก่อใหเ้ กิดผลดีตอ่ เศรษฐกิจการคา้ ของอยธุ ยา • ทรงดาเนินนโยบายทางการทูตดว้ ยสุขมุ และรอบคอบ ทาให้ อยธุ ยาปลอดภยั จากการรุกรานของชาติตะวนั ตก

• ทรงส่งคณะทูตจากราชสานกั ไปเจริญ สมั พนั ธไมตรีกบั ฝร่ังเศส นบั เป็นผลดีตอ่ ความมนั่ คงของอยธุ ยาในขณะน้นั • ทรงใหพ้ ระโหราธิบดีแต่งหนงั สือจินดามณี ซ่ึงเป็นแบบเรียนของไทยเลม่ แรก • ทรงใหก้ ารสนบั สนุนดา้ นวรรณกรรม ทาใหม้ ี วรรณกรรมท่ีสาคญั ในรัชสมยั ของพระองค์ เป็ นจานวนมาก

สมเด็จพระเพทราชา พระราชประวตั ิ ทรงเป็นพระมหากษตั ริยอ์ งคท์ ่ี 28 แห่งกรุงศรีอยธุ ยา จากราชวงศบ์ า้ นพลูหลวง เป็นขนุ นางแผน่ ดินสมเดจ็ พระนารายณ์ มหาราช ครองราชยร์ ะหวา่ ง พ.ศ. 2231-2246 พระราชกรณยี กจิ • ทรงดาเนินการกวาดลา้ งอิทธิพลของฝรั่งเศสใหพ้ น้ ไปจากอยธุ ยา • ทรงเปล่ียนแปลงโครงสร้างการปกครองใหม่ โดยกาหนดใหห้ วั เมืองฝ่ ายเหนืออยใู่ น ความดูแลของสมุหนายก และหวั เมืองฝ่ ายใตอ้ ยใู่ นความดูแลของสมุหพระกลาโหม • ทรงเพมิ่ จานวนกาลงั ทหารใหแ้ ก่กรมพระราชวงั บวรสถานมงคล หรือวงั หนา้ เพือ่ เป็น กาลงั ป้องกนั วงั หลวงอีกทางหน่ึงดว้ ย

ออกญาโกษาธิบดี (ปาน) ประวัติ เดิมชื่อ ปาน เป็นนอ้ งชายของเจา้ พระยาพระคลงั หรือเจา้ พระยาโกษาธิบดี (เหลก็ ) รับราชการกบั พีช่ ายเมื่ออายุ 20 ปี ในสมยั สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช ผลงาน •เป็นหวั หนา้ คณะทูตเดินทางไปเจริญพระราชไมตรีกบั ประเทศฝร่ังเศส •ทาใหค้ วามสมั พนั ธก์ บั ฝร่ังเศสแน่นแฟ้นข้ึน เป็นผลดีต่อการป้องกนั การคุกคามของ ฮอลนั ดา

ลาลูแบร์ ประวตั ิ ซิมง เดอ ลา ลูแบร์ หรือลาลูแบร์ เป็นชาวฝร่ังเศส ไดร้ ับแตง่ ต้งั ใหเ้ ป็นหวั หนา้ คณะทูตฝรั่งเศสร่วมกบั คลอด เซเบเรต์ เดินทางมาเจรจาเก่ียวกบั เรื่องศาสนา และการคา้ ของฝรั่งเศสในอาณาจกั รอยธุ ยา เม่ือ พ.ศ. 2230 ผลงาน •เป็นหวั หนา้ คณะทูตฝร่ังเศสเขา้ มาทาสัญญาทางการคา้ กบั อยธุ ยา •ไดบ้ นั ทึกเรื่องราวของอยธุ ยาเพอ่ื กลบั ไปรายงานราชสานกั ฝรั่งเศส และไดก้ ลายเป็นหลกั ฐานทางประวตั ิศาสตร์ท่ีมีคุณค่าในเวลาต่อมา

ภาพวาดบา้ นเรือนของอยุธยาและชาวกรุงศรีอยธุ ยาในจดหมายเหตุลาลูแบร์ ซ่ึงพิมพท์ ่ีประเทศ องั กฤษ เมื่อ พ.ศ. 2236 สามารถใหค้ วามรู้เก่ียวกบั เรื่องราวในสมยั น้นั แก่ชนรุ่นหลงั เป็นอยา่ งดี

เยเรเมยี ส ฟาน ฟลตี ประวตั ิ เป็นพอ่ คา้ และพนกั งานในบริษทั อินเดีย ตะวนั ออกของฮอลนั ดาที่ปัตตาเวยี คนไทยทว่ั ไป เรียกวา่ วนั วลิต เขา้ มาประจาท่ีอยธุ ยาเมื่อ พ.ศ. 2176 ผลงาน • ดารงตาแหน่งหวั หนา้ คลงั สินคา้ ของ ฮอลนั ดาในกรุงศรีอยธุ ยา • พงศาวดารกรุงศรีอยธุ ยา ฉบบั วนั วลิต แสดงใหเ้ ห็นถึงความคิด ของชาวตะวนั ตกท่ีมีตอ่ อาณาจกั รอยธุ ยา