ใบความรู้ และใบงานที่ 1 วิชา อาชญากรรมออนไล

ใบความรู เรื่อง การใชเทคโนโลยสี ารสนเทศอยา งปลอดภยั เทคโนโลยี (Technology) ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน คือ วิทยาการทีนําเอาความรูทาง วิทยาศาสตรม าใชใ หเกดิ ประโยชนใ นทางปฏิบตั ิ เชน อุตสาหกรรม เปนตน สารสนเทศ (Information) ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน คือ การแสดงหรือช้ีแจงขาวสารขอมูล ตางๆ เทคโนโลยีสารสนเทศ (IT : Information Technology) หมายถึง การนําวิทยาการที่กาวหนา ทางดา นคอมพิวเตอร และการสือ่ สารมาสรา งมูลคาเพมิ่ ใหกบั สารสนเทศ ทําใหสารสนเทศ มีประโยชน และใชงาน ไดกวา งขวางมากขน้ึ ในปจจุบันเทคโนโลยีมีบทบาทในชีวิตประจําวัน ของเราทุกคน เราจึงจําเปนตองมีความรูความเขาใจ ใน การใชเ ทคโนโลยใี หถกู ตองปลอดภยั ทัง้ กบั ตนเองและผอู น่ื ภัยคุกคามจากการใชเ ทคโนโลยีสารสนเทศและการปองกัน ปจจุบันอินเทอรเน็ตเขามามีบทบาทในการใชชีวิตประจําวัน ไมวาจะเปนดานการศึกษา การดํารงชีวิต การสื่อสาร การศึกษา และอื่นๆ อีกมากมาย เม่ือมีความสะดวกสบายมากเทาใด ความปลอดภัยของขอมูลท่ี เราจะนําเขาในระบบยิ่งเปนสิ่งท่ีสําคัญ การเผยแพร การนําเขาขอมูลตางๆ ก็เชนกัน ดังนั้นจึงมีความจําเปน ทีจ่ ะตองเรยี นรแู ละทําความเขา ใจ 1. วธิ ีคุกคามทางเทคโนโลยี 1.1 การคุกคาม โดยใชหลักจิตวิทยา เปนการคุกคามท่ีใชการหลอกลวง เพื่อใหไดขอมูล ที่ตองการโดยไมตองใชความชํานาญดานไอที เชน การใชกลวิธีการตางๆ เพ่ือใหไดรหัสผาน หรือสงขอมูล ท่ีสําคัญให โดยหลอกวาจะไดรับรางวัลแตตองทําตามเงื่อนไขที่กําหนด ซ่ึงส่ิงที่เกิดข้ึนอาจปองกันไดยาก เพราะเกิดจากความเช่ือใจ แตป อ งกันได โดยใหนกั ศกึ ษาระมัดระวงั ในการใหข อ มูลสว นตัวกบั บคุ คลอนื่ 1.2 การคุกคามดวยเน้ือหาท่ีไมเหมาะสม ขอมูล และเนื้อหาที่มีอยูในแหลงตางๆ บน อินเทอรเน็ตมีเปนจํานวนมาก เพราะสามารถสราง และเผยแพรไดงาย ทําใหขอมูลอาจไมไดรับการตรวจสอบ ความถกู ตอ ง และความเหมาะสม ดงั นนั้ ขอ มลู บางสวนอาจกอใหเ กิดปญ หากับนกั ศึกษาได แหลงขอมูลที่มีเน้ือหาไมเหมาะสม ไดแก แหลงขอมูลท่ีเก่ียวของกับ ความรุนแรง การยุยงใหเกิดความแตกแยกวุนวายในสังคม การพนัน สื่อลามกอนาจาร เนื้อหาที่เปนการหมิ่น ประมาท และการกระทาํ ที่เกย่ี วของกบั ส่ิงทผ่ี ดิ ตอ กฎหมาย และจริยธรรม

1.3 การคุกคาม โดยใชโปรแกรม เปนเครื่องมือสําหรับกอปญหาดานไอที โปรแกรมดังกลาว เรียกวา มัลแวร (malicious software: malware) ซ่ึงมีหลายประเภท เชน ไวรัส คอมพิวเตอร (Computer Virus), เวิรม (Worm), มา โทรจัน (Trojan Horse Virus) , สปายแวร (Spyware), โปรแกรมโฆษณา (Advertising Supported Software: Adware) และโปรแกรมเรียก คา ไถ (Ransomware) 2. การปอ งกันภัยคุกคาม การปองกันภัยคุกคามดานเทคโนโลยี เราสามารถทําได โดยการตรวจสอบและยืนยันตัวตน ของตัว ผูใ ชง านกอนเร่มิ ใชง าน ซง่ึ มดี ว ยกนั 3 รปู แบบ คือ 2.1 ตรวจสอบจากส่ิงท่ีผูใชรู เชน ช่ือผูใช และรหัสผาน (Username & password) วิธีน้ี ไดร ับความนยิ มสงู สดุ 2.2 ตรวจสอบจากส่ิงที่ผูใชมี เปนการตรวจสอบตัวตนจากอุปกรณที่ผูใชงานตองมี เชน บัตรสมารตการด 2.3 ตรวจสอบจากสิ่งท่ีเปนสวนหนึ่งของผูใช เปนการตรวจสอบขอมูลชีวมาตร เชน ลายน้ิวมือ มา นตา ใบหนา เสยี ง 3. การต้งั รหัสผา น รหัสผานถือเปนสิ่งสําคัญในยุคของเทคโนโลยี การเขาใชงานระบบตางๆ บนอินเทอรเน็ต จําเปนตองมีชื่อผูใช และรหัสผาน เพ่ือเขาใชงาน การตั้งรหัสผาน จําเปนตองมีความปลอดภัยกับเจาของ เพ่อื ปอ งกนั การร่วั ไหลของขอมูล หรือการใชแอคเคาน ไปในทางที่ผิด ดังน้ันในการต้ังรหัสผานใหมีความปลอดภัย สามารถปฏบิ ัติไดดังนี้ - บญั ชีรายชื่อผูใชแตละระบบ ควรใชรหัสผานท่ีแตกตางกัน โดยเฉพาะบัญชีที่ใชเขาถึงขอมูลท่ีมี ความสําคัญ เชน รหัสผานท่ีใชในการเขาถึงขอมูลที่มีความสําคัญ เชน รหัสผานของบัตรเอทีเอ็ม หลายใบใหใช รหัสผา นตางกัน - หลีกเล่ียงการใชรหสั ผานโดยใชวนั เดอื น ปเ กิด ชอื่ ผใู ช ชือ่ จังหวดั ชือ่ ตัวละคร ช่ือส่ิงของตาง ๆ ทีเ่ กีย่ วของ หรอื คําที่มีอยใู นพจนานุกรม - รหัสผานที่มีความยาว 10 ตัวอักษรน้ัน เดายากกวารหัสผาน 8 ตัวอักษรถึง 4 พันเทา ถา เดารหัสผาน 8 ตัวอักษรใชเวลา 1 วัน เดารหัสผาน 10 ตัวอักษรก็ตองใชเวลา 4,000 วัน เว็บไซตในทุกวันน้ี มักจะตองการรหัสผานความยาว 8 ตัวอักษรเปนขั้นต่ําอยูแลว แตถาตองการความปลอดภัยจริงๆ 10 ตัวอักษร จะดกี วา - ผสมผสานทง้ั ตวั เลข เคร่ืองหมาย ตัวอักษรใหญ และตัวอักษรเล็ก เมื่อเราใชตัวอักษรใหญ เล็ก ตวั เลข และเคร่ืองหมายตางๆ ลงในรหัสผาน โอกาสที่จะเดารหสั ผา นถูกจะมีแค 1 ในหลายแสนลาน - ไมบันทึกรหัสผานแบบอัตโนมัติบนโปรแกรม Browser โดยเฉพาะหากเครื่องคอมพิวเตอรนั้น เปน เครอื่ งที่ใชร ว มกับผูอืน่ - หลีกเล่ียงการบันทึกรหัสผานลงในกระดาษ รวมท้ังอุปกรณอิเล็กทรอนิกสดวย หากจําเปน ตองบันทกึ ก็ควรจัดเกบ็ ไวในท่ที ี่ปลอดภัย

- ไมบอกรหสั ผา นของตนเองกบั ผูอื่น ไมวากรณีใดๆ - หมน่ั เปลย่ี นเปน ประจาํ อาจกระทําทกุ 3 เดือน - ออกจากระบบทกุ ครงั้ ท่เี ลิกใชบริการตา งๆ บนอินเทอรเ น็ต การใชเทคโนโลยีสารสนเทศอยา งมีความรับผดิ ชอบ 1. แนวทางการปฏบิ ัติ เมื่อพบเนื้อหาท่ีไมเ หมาะสม - ปฏเิ สธการรับขอมูล ทําไดโ ดยไมเ ปด ดู ไมบ ันทึกเก็บไว และไมก ดไลค (Like) - ไมสงตอ ไมแชร ไมเผยแพร เพราะนอกจากจะทําใหผูอ่ืนเดือดรอนกับขอมูลท่ีไมเปน ความจรงิ แลว ยังอาจจะผดิ พ.ร.บ. วา ดว ยการกระทาํ ผิดเกย่ี วกับคอมพิวเตอร ซ่ึงมโี ทษท้งั จาํ ทั้งปรบั - แจงครู หรือผูปกครอง - แจง ผูเ กี่ยวขอ งทด่ี แู ลเว็บไซตนั้น เชน Facebook YouTube เพ่ือใหเจาของเว็บไซต ลบเน้ือหา หรือตัดสทิ ธ์ิ (block) หรือจํากดั สิทธิ์การใชงาน - แจงเจาหนาทรี่ ัฐ หรือตาํ รวจ เพื่อดําเนินการตามกฎหมาย 2. ผลกระทบการเผยแพรขอมลู ท่ไี มเ หมาะสม 2.1 ดา นจิตใจ - ตอผูเผยแพร รูสึกผิดกับการกระทําของตนเอง หรือรูสึกเสียใจ เมื่อผูอ่ืนมีพฤติกรรม เลียนแบบ การกระทาํ ทีไ่ มเ หมาะสม - ตอผูอ่ืน เกิดความเสียใจ ทําใหเกิดความรูสึกอับอาย ไมปลอดภัย กลัว รูสึกไมม่ันคง มีบาดแผล ทางจิตใจ ไดรับความเกลยี ดชัง สญู เสียการยอมรบั จากผอู ืน่ 2.2 ดา นสงั คม - ตอ ผเู ผยแพร ถูกสงั คมลงโทษ ไดร ับการประณาม หรือเกลียดชังจากสงั คม - ตอผูอ่ืน ไดผลกระทบดานการใชชีวิตประจําวัน ครอบครัวเดือดรอน ถูกประณาม จากสังคม 2.3 ดานกฎหมาย - ตอผูเผยแพร ไดรับโทษ เนื่องจากขอมูลเหลาน้ันอาจผิดระเบียบ กฎเกณฑ หรือ กฎหมาย ทาํ ใหเ สยี เวลา และเสียคา ใชจ า ยจากการดาํ เนนิ คดตี ามกฎหมาย 2.4 การงานและธรุ กิจ - ตอผูอ่ืน อาจถูกใหออกจากงาน เพราะบริษัทเกิดความเขาใจผิดจากขอมูลท่ีไดรับ เสียผลประโยชนทางธุรกิจ เชน ผูแสวงหาผลประโยชน หรือคูแขงทางธุรกิจ อาจสรางขาวลวงโฆษณาชวนเชื่อ เพื่อสรา งความเสยี หายใหก บั ธุรกิจคแู ขง

3. แนวทางการพิจารณาเนื้อหากอนการเผยแพรขอมูล กอนที่จะเผยแพรขอมูลลงในอินเทอรเน็ตตอง พิจารณาสิง่ ตอไปนี้ 3.1 ความเปนสวนตัว (privacy) ตองทราบวาขอมูลน้ันเก่ียวของกับใครหรือองคกรใดบาง สามารถเปด เผยตอผอู น่ื ไดห รอื ไม 3.2 ความถูกตอง (accuracy) ขอมลู ที่ใชตอ งมีความถูกตอ ง มคี วามนาเช่ือถือ 3.3 ทรัพยสิน หรือความเปนเจาของ ตองรูวาใครเปนเจาของขอมูล มีความสําคัญ หรือมูลคา มากนอ ยเพยี งใด 3.4 การเขาถงึ เปนการกาํ หนด หรอื ระบุใหบ คุ คลหรอื องคก รใดท่มี สี ทิ ธ์ิในการเขา ถึง 4. มารยาทในการตดิ ตอสื่อสาร 4.1 มารยาทในการใชอ เี มล - ใชภ าษาสภุ าพชัดเจน ตรงประเด็น เหมาะสมกบั กาลเทศะ หรอื ผูท ่ีจะส่ือสารดวย - ใชอ ักษรตวั หนาเฉพาะขอ ความท่ีตอ งการเนน เทา น้ัน - ระบหุ วั เร่ือง ชอื่ ผูท่จี ะสอ่ื สาร และระบุตัวตนของผสู งใหช ดั เจน - ระบชุ ่ือ หรือตาํ แหนง ของผทู จ่ี ะส่ือสารใหถ กู ตองเหมาะสม - ขอความในอีเมล ไมควรมีขอความแสดงถึงเจตนาในทางเสื่อมเสีย ไมใชขอความ ทก่ี ํากวม แสดงถงึ การตําหนิ ดูถกู ใสรายผูอ ่ืนใหไ ดร ับความเสยี หาย - ไมล ักลอบสงอเี มล โดยการปลอมแปลงชือ่ ผสู ง จนทําใหผรู ับเขาใจผดิ - ไมสงตอ อเี มลลูกโซ - ไมส ง อเี มลขายสนิ คาโฆษณา หรอื ขอความรบกวนผูอนื่ 4.2 มารยาทในการใชแชท และเครือขายสังคมออนไลน เครือขายสังคมออนไลน หรือโซเชียล มเี ดยี (Social Media) คือ ไดวาเปนเครือขายสังคมออนไลนที่เชื่อมโยงคนหลายคนเขาไวดวยกันผานอินเตอรเน็ต มีอิทธิพลตอการดําเนินชีวิตของผูคนเกือบทุกๆ ดาน ซึ่งเครือขายสังคมออนไลนมีท้ังขอดี ขอเสีย ซ่ึงผูใชมีการ เผยแพรขอมูลสวนตัวออกไป และทุกคนสามารถเขาถึงขอมูลของใครก็ได ขอมูลของท่ีเผยแพรออกไปจะมี ความเส่ียงที่จะโดนแอบอาง หรือขโมยความเปนสวนตัว หรือขโมยความเปนตัวตนบนโลกออนไลน และอาจเปน อันตรายตอตัวเรามากกวาท่ีคิด ฉะนั้นเราตองดูแลตัวเอง ปองกันไมใหเราเกิดภัย เน่ืองจากการแชรขอมูลสวนตัว บนโลกออนไลน ซง่ึ มรี ายละเอียด ดังนี้ - ไมควรตั้งโปรไฟลเ ปน สาธารณะ - ไมใหขอมูลสวนตัวมากเกินไป ไมวาจะเปนวันเดือนปเกิด เบอรโทรศัพท ท่ีอยู บัตรประจาํ ตวั ประชาชน หรือบตั รเครดิตลงในโซเชียล ไมวาจะอยูในรูปแบบขอความ หรือรูปภาพ คิดใหรอบคอบ กอ นโพสตข อ มลู ใดๆ - คัดกรองคนที่ขอเปนเพ่ือน เราควรศึกษาดีๆ ตองเช็คใหดีกอน วาคนน้ันเปนใครเปน เพ่ือนของเพ่ือนจริงหรือเปลา และแอดเราเปนเพื่อน เพ่ือวัตถุประสงคใด ถาไมเปนเพ่ือนของเพ่ือนจริง เรากไ็ มขอรับเพอ่ื นดกี วา เพราะวาเขาอาจมวี ัตถปุ ระสงคอน่ื ในการที่เขามาเปนเพ่อื นกบั เรา

- การเชค็ อินในสถานทต่ี า งๆ เปนการบอกวา ตอนนี้คุณอยูท่ีไหน บางคร้ังการโพสรูปของ เราวาไปเที่ยวอยูจะกลับบานวันน้ัน วันนี้ถาเปนการแชรกันระหวางเพื่อนก็ไมเปนไร แตวาถาคนอื่นท่ีไมได เปนเพือ่ นเราจริงๆ กอ็ าจจะเขา มาประสงคร ายได - ใชค วามระมัดระวังในการคลิกลิงกตางๆ ที่มากับการแชร หรือขอความ หลีกเลี่ยงลิงก แปลกปลอม หรอื มาจากคนทีไ่ มร จู กั ซึ่งโลกออนไลนเดี๋ยวน้ีไมคอยมีการกล่ันกลองขาวสารที่ดีพอ เพราะอาจจะไป เจอลิงกข าวปลอม หรอื อาจเปนลงิ กทน่ี ําไปสูไวรัส หรือชอ งทางขโมยขอ มูลของเหลาแฮกเกอรไ ด - ไมใหเบาะแสของรหัสผานกับคนอ่ืน หลายคนอยากจะแชรวาหมาของเราชื่อวาอะไร เราชอบกีฬา ประเภทไหน แตสง่ิ เหลา นอี้ าจจะเปน คาํ ถามเมือ่ เราลืมรหัสผาน เขาอีเมลตางๆ ซ่ึงถามีผูไมประสงคดี เขา มาคอยติดตามก็อาจจะรูวาเราชอบอะไร มีสัตวเลี้ยงตัวไหน ชอบกีฬางานอดิเรกอะไร และเขาก็สามารถเอาไป ใช เพ่อื ทีจ่ ะไดเ อารหัสผานมาได - ไมโพสตรูปท่ีไมเหมาะสม เชน โพสตรูปตัวเองเมา หรือโพสตรูปตัวเองกําลังถือปน หรอื โพสตร ูป ท่ีสือ่ ไปทางอนาจาร หรอื อ่นื ๆ เพราะสง่ิ เหลาน้ีอาจเปน ผลกระทบกบั ภาพลกั ษณของตวั เอง - เปดใชงาน Do Not Track เพ่ือปองกันการติดตามและการเก็บขอมูลของผูใหบริการ ซงึ่ อาจรวม ไปถึงผูไมหวงั ดที ี่ลักลอบเขามาขโมยขอ มูลดว ย - ใชวิจารณญาณอยางสูงในการรับขาวสาร และอยาปกใจเช่ือขอมูลท่ีเผยแพรเขามา ในทันที รวมท้ัง การกลาวอางถึงแหลงท่ีมาของขอมูลนั้นๆ เพราะอาจมีการสวมรอย หรือสมอางจากผูไมหวังดี เพือ่ สรางขา ว หรือสรา งความเสือ่ มเสียตอ แหลงทมี่ านนั้ ได - ไมโพสตเร่ืองดรามาตางๆ เปนเร่ืองเกี่ยวกับชีวิตสวนตัว เชน วาแฟนนอกใจ ทะเลาะ กับเพื่อน ไมพอใจเพ่ือนรวมงานอะไรตางๆ การโพสตแบบนี้จะเปนการพาดพิงถึงบุคคลที่สาม อาจจะทําให เกดิ เร่ืองบานปลายได - ยุคน้ีเปนสังคมเสรี มีอิสระทางความคิดเห็น แมวาทุกคนจะมีสิทธิ์ในการแสดงความ คิดเห็น แตทุกคําพูด และการกระทําท่ีไมเหมาะสมก็สามารถเปนเหตุในการฟองรองได และศาลก็ อาจจะรบั ฟงคํารอ งดวย รวมถึงมี พ.ร.บ.ทางคอมพิวเตอรด วย - ไมใชขอ ความที่เปนชนวนกอใหเ กิดปญ หาระหวางบคุ คลและกลมุ - หลีกเล่ียงการใชอารมณ หรือความรูสึกท่ีมากจนเกินไป ทั้งในการอานหรือ แสดงความคิดเห็น - ไมสวมรอย หรือแอบอาง โดยใชช่ือบุคคลอ่ืนในการแชท แสดงความคิดเห็น หรอื ทาํ ใหผ อู ่นื ไดรับความเสยี หาย เพราะเปน การกระทําทีผ่ ดิ กฎหมาย - ไมใชถอยคําท่ียั่วยุ หรือทาทาย เพ่ือแสดงความคิดเห็น หรือความคิดเห็นท่ีขัดแยง กบั ผอู ่นื



ใบงานที่ 1 เรอื่ ง การใชเ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา งปลอดภัย รายวชิ า อาชญากรรมออนไลน ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย คาํ ชี้แจง ใหนักศกึ ษาพจิ ารณาสถานการณตอไปน้ี แลว ตอบคําถามใหค รอบคลุมทุกประเดน็ สถานการณท่ี 1 ปกรณศ ักดิ์ ใชชวี ติ ประจาํ วันสว นใหญอยใู นโลกออนไลน โดยใช Username และ Password อยางเดียวกัน คือ 21112525 ซึ่งเปนวัน/เดือน/ปเกิด ในการ Log in เขาระบบ Social Network และการทําธุรกรรมออนไลน บนอปุ กรณเ คร่ืองมอื สอื่ สาร และคอมพวิ เตอรโนต บุค โดยไม Log out 1.1 พฤติกรรมใดในสถานการณ เปน การใชเ ทคโนโลยที ่เี สย่ี งตอ ภัยคุกคาม เพราะเหตใุ ด .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.2 จากสถานการณขางตน จะเกิดผลกระทบตอปกรณศ ักด์ิ ผูอ่นื และสังคมอยา งไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.3 จงเสนอแนวทางในการใชเทคโนโลยตี ามสถานการณขางตน อยา งปลอดภยั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

สถานการณที่ 2 2.1 พฤติกรรมใดในสถานการณ เปน การใชเทคโนโลยที ี่เสี่ยงตอ ภยั คกุ คาม เพราะเหตใุ ด .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2.2 จากสถานการณข างตนจะเกดิ ผลกระทบตอเจา ของบัญชี Facebook ผอู ่นื และสงั คมอยา งไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2.3 จงเสนอแนวทางในการใชเ ทคโนโลยตี ามสถานการณขางตนอยางปลอดภยั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

สถานการณท่ี 3 3.1 พฤติกรรมใดในสถานการณ เปนการใชเทคโนโลยที ่ีเสย่ี งตอภยั คกุ คาม เพราะเหตุใด ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3.2 จากสถานการณขางตนจะเกดิ ผลกระทบตอตนเอง ผอู ื่น และสงั คมอยางไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3.3 จงเสนอแนวทางในการใชเทคโนโลยีตามสถานการณขางตนอยางปลอดภยั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

เฉลย ใบงานที่ 1 เร่ือง การใชเทคโนโลยสี ารสนเทศอยางปลอดภยั รายวชิ า อาชญากรรมออนไลน ระดับ มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย คาํ ชี้แจง ใหน กั ศึกษาพิจารณาสถานการณต อไปนแี้ ลว ตอบคําถามใหครอบคลุมทุกประเด็น สถานการณท่ี 1 1.1 พฤตกิ รรมใดในสถานการณ เปนการใชเทคโนโลยที ี่เสย่ี งตอ ภยั คกุ คาม เพราะเหตใุ ด 1. การใชUser และ Password อยางเดียวกัน ในการใชระบบ Social Network และการทําธุรกรรม ออนไลน ซ่ึงถาหากโดนขโมยไป หรือถูกแฮกเกอรเขาโจมตี ก็จะเปนภัยตอเราอาจสงผลกระทบท้ังทางรางกาย ทรัพยสนิ และอน่ื ๆ 2. ตัง้ รหัสเปน วนั เดือนป ซึง่ คาดเดาไดง าย ถามบี ุคคลอน่ื ท่ีรูขอ มูลในสว นนี้ 3. การไม Log out ระบบ ทําใหบุคคลอื่นสามารถเขามาดูขอมูลสวนตัว หรือทําธุรกรรมออนไลน หรือใชชอ่ื เราไปแอบอางในการกระทําความผดิ ได 1.2 จากสถานการณขางตน จะเกิดผลกระทบตอปกรณศักด์ิ ผอู นื่ และสงั คมอยางไร ปกรณศักดิจ์ ะไดร บั ผลกระทบ ดังน้ี 1. ถูกคนขอมูลสวนตัว ไมวาจะเปนช่ือจริง นามสกุลจริง เบอรโทรศัพท เลขบัตรประชาชน รูปถาย และอ่ืนๆ เพอื่ นาํ ไปใชป ระโยชนใ นทางทผ่ี ิด 2. ถูกโจรกรรมขอมูลสวนตัว อาจนํา Facebook, line, หรือ Social media อื่นๆ ท่ีเปนของปกรณศักดิ์ ไปแอบอา งเพ่อื กระทําความผดิ หลอกลวงผูอืน่ 3. คนรายอาจขโมยรหัสผานบัญชี Internet Banking เพื่อขโมยเงินท่ีทําใหเจาของบัญชีสูญเสียทรัพย ผูอนื่ จะไดร ับผลกระทบ ดงั น้ี 1. ในกรณีที่ปกรณศักดิ์ถูกโจรกรรมขอมูล บุคคลท่ีเปนเพ่ือนของปกรณศักด์ิอาจเปนเหยื่อของมิจฉาชีพ ท่ีสวม รอยบัญชีเพื่อขอยืมเงินเพื่อนใน Facebook ของเจาของบัญชี หรือสวมรอยเอาไปทําเรื่องไมดี ทาํ ใหเ ส่ือมเสยี ชื่อเสียงกเ็ ปน ไปได 1.3 จงเสนอแนวทางในการใชเทคโนโลยตี ามสถานการณข างตน อยางปลอดภยั 1 สวนแนวทางการต้ังรหัสผานที่ปลอดภัย ควรต้ังรหัสผานตั้งแต มีความยาวอยางนอย 8 ตัวอักษร หรอื มากกวานนั้ ประกอบดวยอกั ขระดังตอ ไปน้อี ยางนอย 2 ใน 3 - ตัวอักษร (a-z, A-Z) - ตัวเลข (0-9) - เครือ่ งหมาย หรอื อกั ขระพเิ ศษ (!@#$%^&*()_+|~=\\`{}[]:\";'<>?,./)

สถานการณที่ 2 2.1 พฤติกรรมใดในสถานการณ เปน การใชเ ทคโนโลยีที่เส่ียงตอภยั คกุ คาม เพราะเหตใุ ด 1. การเช็คอนิ สถานที่ ทําใหรูถงึ การใชชีวติ ของเจาของ Facebook วา ณ เวลานี้ อยทู ี่ใด ทําใหร คู วาม เคลอ่ื นไหว หรอื สะกดรอยตามได 2. การโชวสถานะเปน สาธารณะ ทุกคนสามารถเขามาดูขอมูลใน Facebook ไดอยางอสิ ระ 3. การโพสรูปตัวเองเปนสาธารณะ ทุกคนสามารถเขา มาดูขอมูลใน Facebook ไดอ ยางอิสระ 2.2 จากสถานการณขางตน จะเกดิ ผลกระทบตอเจาของบัญชี Facebook ผอู ื่น และสังคมอยางไร เจาของบญั ชี Facebook จะไดร ับผลกระทบ ดังนี้ - ผูราย หรือมิจฉาชีพที่เขามาติดตามความเคล่ือนไหว ทราบขอมูลตางๆ ท่ีโพสลง Facebook ทําให เกิดความไมปลอดภัยตอตนเองและทรัพยสนิ - อาจถูกคุกคามจากผรู าย แชทขอความลามก หรือพฤตกิ รรมอนาจาร ผอู นื่ จะไดรบั ผลกระทบ ดงั นี้ - ในการถายภาพและโพสภาพแบบสาธารณะ บางคร้ังในภาพถายมีบุคคลอื่นๆ ที่ไมเกี่ยวของกับ เราอยูใน ภาพ ซึ่งบุคคลเหลานั้นอาจจะไมตองการเปดเผยการเคล่ือนไหวของตนเอง หรือในบางคร้ัง Facebook ก็ แทก็ ใบหนาบุคคลอน่ื โดยอตั โนมตั ิ ทาํ ใหเปนการละเมิดความเปนสว นตัวของคนอน่ื ผลกระทบตอ สงั คม มดี ังน้ี - จากสถานการณดานบนเปนการถายภาพที่เห็นสถานที่กลุมบุคคลท่ีมีความสนใจในเรื่องการออกกําลัง กาย และเช็คอินสถานที่ ทําใหเกิดความไมปลอดภัยกับกลุมคนท่ีรักสุขภาพ เปนชองทาง หรือ เปนขอมูลใหกับ กลมุ มิจฉาชีพมีขอ มูลของกลมุ เปา หมายทีต่ นเองตองการ 2.3 จงเสนอแนวทางในการใชเทคโนโลยตี ามสถานการณขางตนอยา งปลอดภัย 1. ต้ังคา ความเปนสว นตวั หลีกเล่ยี งการตั้งคา แบบสาธารณะ อนุญาตเฉพาะเพ่ือนเทานั้น 2. ไมควรเช็คอินสถานทต่ี ลอดเวลา ทุกสถานท่ีท่ีไป 3. ควรตรวจสอบประวตั ิ หรอื คัดกรองบคุ คลทเี่ ขา มาเปนเพือ่ นในโลกออนไลน เปนตน

สถานการณที่ 3 3.1 พฤติกรรมใดในสถานการณ เปน การใชเทคโนโลยีทเ่ี สีย่ งตอภยั คกุ คาม เพราะเหตุใด 1. การ Log in โดยไม Log out อีเมล เปนความเสี่ยงตอภัยคุกคาม เพราะบุคคลอ่ืนสามารถนําบัญชี อเี มล ของเราไปทําธุรกรรม หรอื นําบญั ชีเมลไปกระทาํ ความผดิ ได 2. การใหบุคคลอื่นทราบรหัสบัตรเอทีเอ็ม เปนความเส่ียงตอภัยคุกคาม เพราะบุคคลอื่นสามารถ ใชทําธรุ กรรมทางการเงินทําใหเราเสยี ทรัพยสนิ 3.2 จากสถานการณข างตนจะเกิดผลกระทบตอตนเอง ผอู ่ืน และสงั คมอยางไร 1. นางฟา (นามสมมุติ) ไดรับความเดือนรอนเรื่องทรัพยสนิ สญู เสยี เงนิ ในบัญชี 2. บตุ รชายวัย 11 ป ไดรับผลกระทบในดานการถกู ตาํ หนิ วา กลาวตักเตือน 3.3 จงเสนอแนวทางในการใชเทคโนโลยตี ามสถานการณขางตนอยางปลอดภัย 1. การใชง านในระบบ Social Network ไมว าจะเปนการเขา Log in ระบบใดๆ กต็ าม โดยเฉพาะการทาํ ธุรกรรมทางการเงนิ ควร Log out เสมอ โดยเฉพาะการทําในโทรศพั ทมือถอื เพราะมกี ารจดจํารหัส 2. ไมควรบอก User และ Password กับบคุ คลอ่ืน เพ่ือเปนการปอ งกนั การนํา User และ Password ของเราไปใชใ นทางไมถูกตอ ง 3. ในกรณเี ดก็ ผปู กครองตอ งใหการดแู ล และแนะนาํ ใหความรูก ับเด็กอยางใกลชิด