ชุดที่ 2

รายวชิ าสงั คมศึกษา 5 รหสั วชิ า ส23101 ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 3 สาระหนา้ ท่พี ลเมือง วฒั นธรรม และการดาํ เนินชีวติ ในสงั คม ชดุ ท่ี 2 : กฎหมายอาญา นายรมยร์ วนิ ท์ เชิดชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชํานาญการพเิ ศษ โรงเรยี นเบต็ ต้ดี ูเมน 2 ช่องเมก็ อาํ เภอสริ นิ ธร จงั หวดั อบุ ลราชธานี องคก์ ารบรหิ ารสว่ นจงั หวดั อบุ ลราชธานี



ห น้ า | ก คํานาํ ชุดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ระดับ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม จัดทําขึ้นเพ่ือเป็น ส่ือนวัตกรรมประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน รายวิชาสังคมศึกษา 5 รหัสวิชา ส23101 ชุดการเรียนรู้แบบอภิปัญญา มีฐานความคิดมาจากทฤษฎีการเรียนรู้อย่างมีความสามารถของบุคคล ที่มีต่อกระบวนการคิดของตนเอง รู้ว่าอะไรที่เหมาะสมกับตนเองในการเรียนรู้ ตลอดจนสามารถ เลือกกลวิธี ในการวางแผน กํากับควบคุม และประเมินการเรียนรู้ของตนเองได้ เพ่ือให้ผู้เรียนใช้ ประกอบกิจกรรมการเรียนการสอนและสามารถเรียนรู้ด้วยตนเอง ช่วยให้นักเรียนได้เรียนด้วยตนเอง ตามอัตภาพและตามความสามารถ ใช้สอนซ่อมเสริมให้แก่นักเรียนท่ียังเรียนไม่ทัน ช่วยเพ่ิม ประสิทธิภาพในการอ่าน และเป็นการจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ฝึกการ ปฏิบัติให้ทําได้ คิดเป็น ทําเป็น ใฝ่รู้ ใฝ่เรียนอย่างต่อเนื่องผสมผสานสาระการเรียนรู้ด้านต่างๆ อย่าง ได้สัดส่วนและสมดุลกัน ปลูกฝังคุณธรรมค่านิยมท่ีดีงามและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ เพ่ือให้ผู้เรียนมี ความรู้ ความเข้าใจและพัฒนาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนของผู้เรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เป็นนวัตกรรมที่ช่วยลดบทบาทของครูตามแนวทางการปฏิรูปการเรียนรู้ที่ยึด ผู้เรียนเป็นสําคัญ เป็นกิจกรรม การเรียนรู้ที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง คิดเป็น ทํา เป็น แก้ปัญหาได้ สามารถพัฒนาตนเอง ได้เต็มตามศักยภาพ ซึ่งสอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ท่ีมุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้รับการ พัฒนาท้ังด้านความรู้ กระบวนการคิด กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ การแก้ปัญหา ความสามารถ ในการส่ือสาร การตัดสินใจ การนําความรู้ไปใช้ในชีวิตประจําวัน ตลอดจนส่งเสริมให้ผู้เรียนมีจิต วิทยาศาสตร์คุณธรรมและค่านิยมท่ีถูกตอ้ งเหมาะสม ผู้จัดทําหวังเป็นอย่างยิ่งว่า ชุดการเรียนรู้น้ีจะเป็นประโยชน์ต่อผู้เรียนทําให้มีความรู้ ความเข้าใจเก่ียวกับหน้าท่ีพลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม ได้เป็นอย่างดี และมี ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงข้ึน สามารถใช้เพ่ือศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองเป็นสื่อที่มีประสิทธิภาพ สามารถอํานวยประโยชน์ต่อการเรียนการสอนให้บรรลุวัตถุประสงค์ของหลักสูตรได้ และเป็น ประโยชน์ตอ่ ทางการศกึ ษาตอ่ ไป รมยร์ วนิ ท์ เชดิ ชู โดย นายรมยร์ วินท์ เชดิ ชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชํานาญการพิเศษ

สารบญั ห น้ า | ข เรอื่ ง หน้า คํานํา ก สารบญั ข คาํ ชีแ้ จงเกีย่ วกบั การใช้ชุดการเรยี นรู้ ค แผนภมู ิลาํ ดับขนั้ ตอนการใช้ชุดการเรียนรู้ ง คําชีแ้ จงการใช้ชุดการเรียนร้สู าํ หรบั ครู จ คําชแ้ี จงการใช้ชดุ การเรยี นรสู้ าํ หรับนกั เรยี น ฉ 1 สาระการเรยี นรู้ / มาตรฐานการเรียนรู้ 1 สาระสาํ คญั 2 จุดประสงค์การเรียนรู้ 3 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 7 กจิ กรรมอภปิ ัญญา 8 บัตรเนื้อหา ชุดที่ 2 เรื่อง กฎหมายอาญา 21 กจิ กรรมอภิปัญญา 25 บตั รกจิ กรรมท่ี 1 แบบทดสอบใช้วัดอภิปญั ญา (Metacognition) 23 บตั รกจิ กรรมท่ี 2 แบบฝกึ หัด เรื่อง กฎหมายอาญา 24 แบบทดสอบหลังเรยี น 28 กระดาษคําตอบแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรยี น 29 บรรณานุกรม 30 ภาคผนวก 33 เฉลยบัตรกจิ กรรมที่ 1 แบบทดสอบใชว้ ัดอภิปญั ญา (Metacognition) 36 เฉลยบตั รกิจกรรมที่ 2 แบบฝกึ หัด เร่ือง กฎหมายอาญา 37 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 38 ประวัตยิ อ่ ผ้จู ัดทาํ โดย นายรมยร์ วินท์ เชิดชู ตาํ แหน่ง ครู วิทยฐานะ ครชู าํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | ค คําชีแ้ จงเกย่ี วกับชุดการเรียนรู้ ชุดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ระดับชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 3 สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม จัดทําขึ้นเพ่ือเป็นส่ือนวัตกรรม ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน รายวิชาสังคมศึกษา 5 รหัสวิชา ส23101 ชุดการเรียนรู้ แบบอภิปัญญามีฐานความคิดมาจากทฤษฎีการเรียนรู้อย่างมีความสามารถของบุคคลท่ีมีต่อ กระบวนการคิดของตนเอง รู้ว่าอะไรที่เหมาะสมกับตนเองในการเรียนรู้ ตลอดจนสามารถเลือกกลวิธี ในการวางแผน กํากับควบคุม และประเมินการเรียนรู้ของตนเองได้ เพ่ือให้การเรียนรู้หรือการ ปฏิบัติงานต่างๆ บรรลุตามวัตถุประสงค์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งองค์ประกอบของ Metacognition มี 3 องค์ประกอบ ได้แก่ (1) ความรู้ (2) การควบคุมตนเอง และ (3) ความตระหนัก ต่อกระบวนการคิด โดยสอดคล้องตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) กระทรวงศึกษาธิการ เพ่ือให้นักเรียนเกิดความกระตือรือร้น มีความสุขใน การทํากิจกรรมการเรียนรู้ และเพื่อส่งเสริมเจตคติที่ดี นักเรียนจะได้พัฒนากระบวนการคิด กระบวนการตัดสินใจ กระบวนการแก้ปัญหา และสามารถนําความรู้ไปใช้ในชีวิตประจําวันได้ ม่งุ เน้นพฒั นาผเู้ รียนให้เกิดการเรยี นรู้ ซ่งึ ประกอบดว้ ยชดุ การเรียนรู้ จํานวน 8 ชุด ดงั นี้ ชุดท่ี 1 เรอ่ื ง กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ชุดท่ี 2 เร่ือง กฎหมายอาญา ชดุ ที่ 3 เรือ่ ง สิทธิมนุษยชน ชดุ ท่ี 4 เรื่อง วัฒนธรรมและภมู ิปญั ญาไทย ชุดท่ี 5 เร่อื ง วัฒนธรรมสากล ชุดที่ 6 เรื่อง สงั คมไทยในปัจจุบัน ชุดที่ 7 เรอ่ื ง รปู แบบการปกครองในยุคปัจจบุ ัน ชุดที่ 8 เรื่อง ปัญหาท่ีเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาประชาธิปไตยของไทยและแนวทาง แก้ปัญหา ชุดการเรียนรู้ ชุดน้ีเป็น ชุดท่ี 2 เรื่อง กฎหมายอาญา ใช้เวลา 2 ชั่วโมง ผู้ใช้ชุดการเรียนรู้ น้คี วรศกึ ษาข้ันตอนการใช้ชุดการเรยี นรู้อย่างละเอยี ดก่อนใช้ ผู้จัดทําหวังเป็นอย่างย่ิงว่า ชุดการเรียนรู้ชุดน้ี จะมีประโยชน์ต่อนักเรียนและผู้สนใจที่จะ นาํ ไปใชส้ อนและฝึกเดก็ ในปกครองในการพัฒนากระบวนการเรียนรใู้ หม้ คี ณุ ภาพมากย่ิงขน้ึ ตอ่ ไป โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชิดชู ตาํ แหน่ง ครู วิทยฐานะ ครชู าํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | ง แผนภูมิลําดับขนั้ ตอนการใช้ชุดการเรียนรู้ อา่ นคําชีแ้ จงและคาํ แนะนาํ ในการใช้ชุดการเรยี นรู้ ศกึ ษาตวั ชี้วัดและจดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ทดสอบก่อนเรยี น ศึกษาชดุ การเรยี นรู้ตามขน้ั ตอน ประเมินผลการจดั กิจกรรมการเรยี นรูจ้ ากชดุ กจิ กรรม ทดสอบหลงั เรียน ผา่ นการทดสอบ ศกึ ษาชุดการเรยี นรู้เรือ่ งต่อไป ชุดท่ี 2 เรอ่ื ง กฎหมายอาญา โดย นายรมยร์ วินท์ เชดิ ชู ตําแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครูชาํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | จ คาํ ชแ้ี จงการใช้ชดุ การเรียนรูส้ าํ หรบั ครู ชุดการเรียนรู้แบบอภิปัญญาที่ครูผู้สอนได้ศึกษาต่อไปน้ีคือ ชุดที่ 2 เร่ือง กฎหมายอาญา กิจกรรม 2 ชั่วโมง เป็นการจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ฝึกการปฏิบัติให้ทํา ได้ คิดเป็น ทําเป็น ใฝ่รู้ ใฝ่เรียนอย่างต่อเนื่องผสมผสานสาระการเรียนรู้ด้านต่าง ๆ อย่างได้สัดส่วน และสมดุลกัน ปลูกฝังคุณธรรมค่านิยมท่ีดีงามและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ โดยการนําอภิปัญญา (Metacognition) การรู้ความคิด หรือการคิดเกี่ยวกับความคิด ซ่ึงเป็นปัญญาสูงสุดของการเรียนรู้ หรือความสามารถของบุคคลที่มีต่อกระบวนการคิดของตนเอง รู้ว่าอะไรท่ีเหมาะสมกับตนเองในการ เรยี นรู้ ตลอดจนสามารถเลอื กกลวิธี ในการวางแผน กาํ กบั ควบคมุ และประเมนิ การเรยี นร้ขู องตนเอง ได้ เพ่ือให้การเรียนรู้หรือการปฏิบัติงานต่าง ๆ บรรลุตามวัตถุประสงค์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ครผู สู้ อนควรดาํ เนนิ การ ดงั นี้ 1. ครูผู้สอนต้องศึกษาและทําความเข้าใจเกี่ยวกับคําช้ีแจงการใช้ชุดการเรียนรู้สําหรับครู และแผนการจัดการเรียนรู้ เพื่อท่ีครูผู้สอนสามารถนําชุดการเรียนรู้ไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การจัดช้ันเรียน การเตรียมแหล่งเรียนรู้ การเตรียมสื่อ/อุปกรณ์ ท่ีใช้ในการ เรียนการสอน 2. การจดั ชั้นเรียนจะจัดใหน้ กั เรียนนง่ั เป็นรายบุคคลหรอื กลุม่ กไ็ ด้ 3. ให้นกั เรียนทําแบบทดสอบกอ่ นเรียนก่อนเพือ่ วัดพื้นฐานความรูร้ ายบคุ คล 4. แจง้ จุดประสงค์ให้นกั เรยี นทราบ 5. แจกชุดการเรียนรใู้ ห้นักเรียนให้นักเรียนได้ศึกษา แนะนําวิธีการการใช้ชุดการเรียนรู้เพ่ือ นกั เรยี นจะไดป้ ฏิบตั ิอยา่ งถูกต้อง 6. ดาํ เนินการสอนตามกิจกรรมการเรียนรูท้ ีก่ าํ หนดในแผนการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ 7. ขณะที่นักเรียนทุกกลุ่มปฏิบัติกิจกรรม ครูไม่ควรพูดเสียงดัง หากมีอะไรจะพูดต้องพูดเป็น รายกลมุ่ หรอื รายบุคคล ตอ้ งไม่รบกวนกจิ กรรมของนักเรยี นกลมุ่ อื่น 8. หลังจากนักเรียนศึกษาชุดการเรียนรู้เสร็จเรียบร้อยแล้ว ครูให้นักเรียน ทําใบกิจกรรม ทํา แบบทดสอบหลังเรียน เพื่อประเมินผลการเรียนของนักเรียนแจ้งคะแนนให้นักเรียนทราบเพื่อนําไป พัฒนาตนเองให้ช่ัวโมงตอ่ ไป 9. ครูคอยแนะนําช้ีแจง ให้กําลังใจนักเรียน สังเกตพฤติกรรมการเรียนในระหว่างเรียนเพื่อ ประเมินพฤติกรรมนกั เรยี น 10. หลงั จากปฏบิ ตั ิกิจกรรมแลว้ นกั เรยี นจะตอ้ งจดั เก็บอุปกรณท์ ุกชน้ิ ใหเ้ รียบร้อย โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชิดชู ตาํ แหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครูชํานาญการพเิ ศษ

ห น้ า | ฉ คําชแ้ี จงการใชช้ ุดการเรียนรู้สาํ หรับนกั เรยี น ชุดการเรียนรู้ที่นักเรียนได้ศึกษาต่อไปนี้ คือ ชุดท่ี 2 เร่ือง กฎหมายอาญา นักเรียนจะได้ สํารวจ สังเกต และรวบรวมข้อมูลมาสรุปเป็นองค์ความรู้ โดยใช้กระบวนการคิด กระบวนการสืบค้น ข้อมูล กระบวนการทางสังคม กระบวนการเผชิญสถานการณ์ และแก้ปัญหา ผ่านทางกระบวนการ กลุ่ม การรู้ความคิด หรือการคิดเก่ียวกับความคิด ท่ีเป็นปัญญาสูงสุดของการเรียนรู้ แบบอภิปัญญา โดยจะช่วยให้นักเรียนสามารถวางแผนและทบทวนความคิดของตนเองอย่างเป็นระบบ สามารถเลือก วิธีการเรียนรู้และประเมินผลที่เหมาะสมกับตนเอง และถ่ายทอดความคิดออกมาเพ่ือให้การเรียนรู้ หรือการแก้ปัญหาต่าง ๆ บรรลุตามวัตถุประสงค์อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด นกั เรียนควรปฏบิ ัติตามคําช้แี จง ดังตอ่ ไปน้ี 1. นกั เรียนรับชดุ การเรยี นรู้ ชุดที่ 2 เรอื่ ง กฎหมายอาญา 2. นักเรยี นอา่ นคําแนะนําคําชแ้ี จงการใช้ชุดการเรียนรู้ให้เข้าใจ 3. นักเรียนศึกษาสาระการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวช้ีวัด สาระสําคัญ และจุดประสงค์ การเรยี นรู้ เพอื่ ให้ทราบวา่ ได้ศกึ ษาเนอื้ หาและเขา้ รว่ มกิจกรรมไดค้ วามรูอ้ ะไร 4. นักเรียนเร่ิมทําแบบทดสอบก่อนเรียน เพื่อประเมินพ้ืนฐานความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับ เรอื่ ง กฎหมายอาญา 5. นักเรียนศึกษา และทําความเข้าใจเน้ือหาต้ังแต่เริ่มต้นกระท้ังถึงหน้าสุดท้ายตามลําดับ และทาํ ใบกิจกรรมท่ี 1 และใบกจิ กรรมท่ี 2 เรอื่ ง กฎหมายอาญา 6. นักเรยี นอ่านและทํากิจกรรมตามท่กี ําหนดอยา่ งรอบคอบและครบถว้ น 7. นักเรียนตรวจคําตอบจากเฉลยใบกิจกรรมท่ี 1 และใบกิจกรรมที่ 2 ส่งผลงานการทําใบ กจิ กรรมท้ายเลม่ ชุดการเรยี นรู้ เพ่ือให้ครูตรวจและบนั ทกึ ผล 8. นักเรียนทาํ กจิ กรรมเสร็จแล้วจดั เก็บอุปกรณ์ประกอบการเรียนให้เรียบร้อย 9. นกั เรียนทกุ คนทาํ กิจกรรมครบแล้วจากน้ันจึงทาํ แบบทดสอบหลงั เรยี น จาํ นวน 10 ข้อ 10. ในการทํากิจกรรมและแบบทดสอบต่าง ๆ ให้นักเรียนทําด้วยความตั้งใจ และมีความ ซ่ือสัตยต์ อ่ ตนเองใหม้ ากทส่ี ุดโดยไมด่ เู ฉลยก่อนทาํ ใบกจิ กรรมและแบบทดสอบก่อนหรอื หลงั เรียน 11. นักเรียนจําทําเสร็จช้าหรือเร็วขึ้นอยู่กับความสามารถและทักษะของนักเรียนเองไม่ จําเป็นตอ้ งทาํ เสร็จพรอ้ มกนั แตใ่ หท้ ําเสร็จทันตามเวลาท่ีกาํ หนด 12. นกั เรียนรบั ฟงั การรายงานผลคะแนนคาํ ชมเชย และคําแนะนาํ เพ่ิมเติมจากครู โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 1 สาระการเรยี นรู้ / มาตรฐานการเรยี นรู้ สาระการเรยี นรู้แกนกลาง 1. ลักษณะการกระทาํ ความผดิ ทางอาญาและโทษ 2. ลักษณะการกระทาํ ความผิดทางแพ่งและความรบั ผิดทางแพง่ 3. ตวั อยา่ งการกระทาํ ความผิดทางอาญา เชน่ ความผิดเกีย่ วกับทรพั ย์ 4. ตวั อยา่ งการกระทาํ ความผิดทางแพง่ เช่น การทําผดิ สัญญา การละเมดิ สาระที่ 2 หนา้ ท่ีพลเมอื ง วฒั นธรรม และการดาํ เนินชวี ติ ในสงั คม มาตรฐานการเรียนรู้ ส 2.1 เข้าใจและปฏิบัติตนตามหน้าท่ีของการเป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดีงาม และธํารง รักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดํารงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมไทยและสังคม โลกอยา่ งสันติสขุ ตัวช้ีวดั ม.3/1 อธบิ ายความแตกตา่ งของการกระทาํ ความผิดระหว่างคดอี าญาและคดแี พง่ สาระสําคัญ กฎหมายอาญา เป็นกฎหมายที่กําหนดเรื่องความผิด และบทลงโทษไว้สําหรับความผิด น้ัน ๆ เพราะรัฐมีหน้าท่ีรักษาความสงบของบ้านเมือง กฎหมายอาญาจึงกําหนดความสัมพันธ์ระหว่าง รฐั กับราษฎรซง่ึ กระทาํ ความผดิ ขึน้ การกระทําความผิดทางอาญาจะมีบทลงโทษตามกฎหมายอาญา ซึ่งโทษจะมีหนักเบา แตกต่างกนั ตามลกั ษณะของการกระทาํ ความผิด โดย นายรมย์รวินท์ เชิดชู ตาํ แหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการพิเศษ

ห น้ า | 2 จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธบิ ายลกั ษณะการกระทําความผดิ ทางอาญาและบทลงโทษได้ (K) 2. เปรียบเทยี บความแตกตา่ งของการกระทําความผิดทางอาญาและความผดิ ทางแพ่งได้ (P) 3. เปรยี บเทียบความแตกตา่ งของกระบวนการยตุ ธิ รรมทางอาญาและทางแพ่งได้ (P) 4. เห็นคณุ คา่ ของการศึกษาและปฏิบัติตนตามกฎหมายอาญาในชีวิตประจําวนั เพ่ิมมากขนึ้ (A) โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการพิเศษ

ห น้ า | 3 แบบทดสอบก่อนเรยี น เรื่อง กฎหมายอาญา กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ฯ รายวิชาสังคมศึกษา 5 รหสั วชิ า ส23101 ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 คําช้แี จง 1. แบบทดสอบฉบับนี้ จํานวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน เวลาท่ใี ช้ 10 นาที 2. จงเลือกคําตอบทถ่ี กู ต้องทสี่ ดุ แลว้ เขยี นเคร่อื งหมาย  ลงในกระดาษคําตอบ 1. ข้อใดกล่าวไมถ่ ูกตอ้ งเก่ียวกบั กฎหมายอาญา ก. การกระทําผดิ ทางอาญามีผลย้อนหลงั ข. โทษสูงสุดของคดอี าญา คอื ประหารชีวิต ค. ความผดิ ฐานหม่นิ ประมาท สามารถยอมความได้ ง. การกระทําโดยประมาทถ้าไม่ส่งผลกระทบต่อผู้อนื่ ถือวา่ ไมต่ อ้ งไดร้ ับโทษ 2. “สมพลถูกลอตเตอร่ีรางวัลท่ี 1 จึงนําลอตเตอร่ีเก็บไว้ เพื่อวันรุ่งข้ึนจะนําไปข้ึนเงินรางวัล แต่มีนาภรรยาของสมพลได้ลักลอตเตอรี่ไปข้ึนรางวัล ระหว่างทางกลับเกิดความสํานึกผิด จึงนําเงินท่ีไปขึ้นรางวัลมาคืนให้สมพล” จากข้อความข้างต้นภรรยาของสมพลถือว่ามี ความผดิ หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด ก. ผิด เพราะ มีพฤตกิ รรมเข้าข่ายฉอ้ โกง ข. ผิด เพราะ เนือ่ งจากกระทาํ ความผิดสาํ เร็จแล้ว ค. ไม่ผิด เพราะ เกดิ ความสํานึกผดิ นําเงนิ มาคืนแล้ว ง. ไมผ่ ิด เพราะ เป็นสามีภรรยาสามารถยอมความกันได้ 3. นายแดนจําเป็นต้องขับรถเร็วมากในหมู่บ้านเพราะต้องรีบพาภรรยาใกล้คลอดไปส่ง โรงพยาบาล ปรากฏวา่ นายแดนขับรถไปชนคนเสยี ชวี ติ นายแดนมีความผดิ หรือไม่ อย่างไร ก. ผิด ฐานฆา่ ผอู้ ่ืนโดยเจตนา ข. ผดิ โดยฆา่ คนอื่นโดยไมเ่ จตนา ค. ผิด ฐานทําใหค้ นตายโดยประมาท ง. ไม่มคี วามผดิ เพราะกระทําโดยไมม่ ีเจตนา โดย นายรมย์รวินท์ เชดิ ชู ตําแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชาํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 4 4. นายเอต้องการฆ่านายบีจึงยกปืนจ้องเล็งไปยังนายบี ซึ่งนายเอไม่ทราบว่าปืนนั้นไม่มีลูก กระสุนบรรจุอยู่ แต่ก่อนที่จะลั่นไกยิงนายเอคิดได้ว่าหากถูกจับอาจได้รับโทษประหารชีวิต เนื่องจากนายบีเป็นเจ้าพนักงานอยู่ระหว่างการปฏิบัติหน้าที่จึงเปล่ียนใจไม่ ยิง ดังน้ีนายเอจะมี ความผิดฐานใดหรอื ไม่ ก. ไม่ตอ้ งรับผดิ ชอบเพราะเป็นการยงั ยั้ง ข. ไม่ตอ้ งรับผดิ ชอบเพราะอาวธุ ที่ใช้ไม่อาจกระทาํ ความผิดได้ ค. ผดิ ฐานพยายามฆ่าเพราะเป็นเหตบุ ังเอญิ ง. ผิดฐานพยายามฆ่าซ่ึงไม่สามารถบรรลุผลได้อย่างแน่แท้ แต่ไม่ต้องรับโทษเพราะเป็น การยับยัง้ 5. ข้อใดตอ่ ไปน้ีไม่ถือวา่ เป็นความผดิ ฐานลกั ทรพั ย์สําเรจ็ ก. นายดินแอบจูนคลื่นสัญญาณโทรศัพท์มือถือของนายนํ้า และใช้โทรออก โดยตนไม่ได้ เสียค่าใชจ้ า่ ยในการโทร ข. นายฟ้าและพวกร่วมกันไล่ต้องวัวของนายลมขึ้นไปบนรถของตนเพ่ือนําไปขาย วัวกาํ ลังขึ้นไปบนรถไดค้ รึง่ ตวั นายลมมาพบเสียก่อน ค. นายนิลล้วงมือเข้าไปในกระเป๋ากางเกงของนายขาวขณะยืนอยู่บนรถเมล์เพื่อขโมย เงนิ นายขาวรสู้ ึกตัวเอา มือไปจับกระเปา๋ ถูกมือนายนลิ ท่กี ุมธนบัตรอยู่ ทําให้เงินร่วงลงพืน้ ง. นายเอ นายบี และนายซี ร่วมกันลักรถยนต์ของนายดี โดยนายเอกําลัง ต่อสายไฟฟ้า ให้เคร่ืองยนต์ติด ส่วนนายบีและนายซีช่วยกันเข็นรถเพื่อให้เครื่องรถยนต์ติด รถเคลื่อนไป 1 เมตร แต่ เครื่องยนต์ไมต่ ดิ นายดีมาพบเสียกอ่ น 6. นายเอกถูกนายโทจับตัวมาเรียกค่าไถ่และถูกกักขังอยู่ในห้องพักนาน 3 เดือน โดยใน ระหว่างเวลาดังกล่าวได้ถูกนายโททําร้ายร่างกายและทรมานอย่างทารุณ วันหนึ่งขณะท่ีนาย เอกตัดสินใจหนีโดยกระโดดออกจากห้องพักเป็นเหตุให้ถึงแก่ ความตาย ดังนี้นายโทจะต้องรับ ผดิ ตอ่ ความตายของนายเอกหรอื ไม่ ก. ตอ้ งรบั ผดิ เพราะการกระโดดน้ันเป็นผลโดยตรงจากการกระทําของนายโท ข. ตอ้ งรบั ผดิ เพราะเล็งเห็นผลวา่ วันหนงึ่ นายเอกจะกระโดดลงไปถึงแก่ความตาย ค. ไม่ตอ้ งรับผิดชอบ เพราะเปน็ เหตแุ ทรกแซงทีว่ ญิ ญูชนไมส่ ามารถคาดหมายได้ ง. ไม่ต้องรับผิดเพราะไม่อาจคาดหมายได้ว่า นายเอกจะกระโดดออกจากห้องพักจนถึงแก่ ความตาย โดย นายรมยร์ วินท์ เชดิ ชู ตําแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชาํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 5 7. นายดําแอบทราบมาว่าในวันพรุ่งน้ีนายแดง นายขาว และนายแสด ซ่ึงร่วมกันวางแผนจะ มาปล้นทรัพย์ท่ีบ้านของตนเองในคืนเกิดเหตุจึงได้ไปหลบ ซ่อนอยู่ในตู้เส้ือผ้าส่วนนายแดง นายขาว และนายแรสได้แอบเข้ามาในบ้านและเอาทรัพย์ ขณะท่ีกําลังจะออกจากบ้านนายดํา น้ัน นายม่วงได้ขับรถจักรยานยนต์ผ่านมาเห็นจึงตะโกนว่า “ขโมย ขโมย” นายแสดจึงใช้ปืน ยิงนายม่วงแต่กระสุนพลาดไป หลังจากนั้นนายดําได้ยิงปืนข้ึนและพูดว่า “ถ้าไม่วางทรัพย์ลง จะยิงให้ตาย” ทั้งสามคนเกิดความกลัวจึงวางทรัพย์แล้ววิ่งหนีไป ดังนี้การกระทําของทั้งสาม คนเปน็ ความผดิ ฐานใด ก. ผดิ ฐานพยายามปล้นทรพั ย์ ข. ผดิ ฐานพยายามลกั ทรัพย์ ค. ผิดฐานปลน้ ทรพั ย์ ง. ผดิ ฐานลกั ทรัพย์ 8. นายดํา นายแดง และนายขาวได้ร่วมกันวางแผนจะไปลักทรัพย์ท่ีบ้านนายม่วง ในคืนเกิด เหตุขณะท่ีเข้าไปลักทรัพย์จนได้ทรัพย์ไปจนเป็นท่ีพอใจแล้วและท้ัง สามกําลังจะออกจากบ้าน ไปนั้น สุนัขของนายเหลืองได้เห่าขึ้นและจะวิ่งเข้ามากัดนายแดง นายขาวจึงใช้อาวุธปืน ยิงสุนัขจนถึงแก่ความตายแล้ววิ่งหนีไป ดังน้ี การกระทําของบุคคลท้ังสามจะเป็นความผิดฐาน ใดหรือไม่ ก. ผิดฐานชงิ ทรัพย์ ข. ผิดฐานปล้นทรพั ย์ ค. ผิดฐานวงิ่ ราวทรพั ย์ ง. ผดิ ฐานลกั ทรพั ยใ์ นเวลากลางคนื 9. นายดําเป็นเจ้าของสวนแตงโม ได้ล้อมร้ัวลวดหนามและปล่อยกระแสไฟฟ้าไว้รอบสวนของ ตน ในคืนหน่ึงเด็กชายแดงได้แอบเข้าไปในสวนเพื่อลักแตงโมไปขาย และได้สัมผัสถูกลวด หนามเหน็ เหตใุ ห้ถึงแก่ความตาย การกระทาํ ของนายดาํ เปน็ ความผิดฐานใดหรอื ไม่ ก. ไม่มีความผิดเพราะไมม่ ีเจตนา ข. ผดิ ฐานฆ่าผู้อ่นื ตายโดยไมเ่ จตนา แตเ่ ป็นการป้องกันพอสมควรแกเ่ หตุ ค. ผดิ ฐานฆ่าผอู้ ืน่ ตายโดยไมเ่ จตนา แตเ่ ป็นการปอ้ งกนั เกินสมควรแก่เหตุ ง. ผิดฐานฆ่าผู้อ่ืนตายโดยไมเ่ จตนา แตเ่ ปน็ การกระทาํ จําเปน็ ท่ีเกนิ สมควรแก่เหตุ โดย นายรมยร์ วินท์ เชิดชู ตําแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการพิเศษ

ห น้ า | 6 10. นายเอก นายโท และนายตรี ได้ร่วมกันวางแผนที่จะหลอกเอาทรัพย์สินของนายจัตวาซ่ึง เป็นบุคคลร่ํารวย ในวันเกิดเหตุนายหนึ่งได้ออกอุบายว่าวันนี้เป็นวันเกิดของตนจึงได้ชวนจัตวา มากินเบียร์ที่บ้าน โดยให้นายจัตวาดื่มเบียร์ผสมยาสลบ เป็นเหตุให้นายจัตวาไม่รู้สึกตัวและทั้ง สามได้เอาทรัพย์ของนายจัตวาติดตัวมา ไป ดังนั้นการกระทําดังกล่าวของนายเอกนายโท และนายตรีเป็นความผดิ ฐานใดหรอื ไม่ ก. ผดิ ฐานฉ้อโกง ข. ผดิ ฐานปลน้ ทรพั ย์ ค. ผิดฐานลักทรพั ย์โดยใชก้ ลอบุ าย ง. ผิดฐานลกั ทรัพยโ์ ดยร่วมกันกระทําความผิดตัง้ แตส่ ามคนขนึ้ ไป โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชิดชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู าํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 7 กจิ กรรมอภิปัญญา เรือ่ ง กฎหมายอาญา ขนั้ ที่ 1 ความตระหนกั ในความรู้ 1. นกั เรียนมีความรูเ้ กี่ยวกับกฎหมายอาญา อะไรบา้ ง …………………………………………………………………………………………………………………………...……………… …………………………………………………………………………………………………………...……………………………… …………………………………………………………………………………………...……………………………………………… …………………………………………………………………………...……………………………………………………………… …………………………………………………………...……………………………………………………………………………… 2. นักเรยี นควรศึกษาเพม่ิ เตมิ อยา่ งไร …………………………………………………………………………………………………………………………...……………… …………………………………………………………………………………………………………...……………………………… …………………………………………………………………………………………...……………………………………………… …………………………………………………………………………...……………………………………………………………… …………………………………………………………...……………………………………………………………………………… 3. นักเรียนจะศึกษาอยา่ งไร …………………………………………………………………………………………………………………………...……………… …………………………………………………………………………………………………………...……………………………… …………………………………………………………………………………………...……………………………………………… …………………………………………………………………………...……………………………………………………………… …………………………………………………………...……………………………………………………………………………… ตอบถูกต้องทัง้ หมด เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 1 คะแนน ตอบถูกต้องบางส่วน ให้ 3 คะแนน ตอบถูกตอ้ งเลก็ น้อย ให้ 0 คะแนน ให้ 2 คะแนน ไม่ตอบ โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชดิ ชู ตาํ แหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครชู ํานาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 8 บตั รเนื้อหา ชดุ ท่ี 2 กฎหมายอาญา กฎหมายอาญา กฎหมายอาญา เป็นกฎหมายที่ต้องกําหนดว่าการกระทําใดเป็นความผิดโดยชัดแจ้ง และกําหนดบทลงโทษทางอาญาสําหรับความผิดน้ัน ซึ่งบทบัญญัติว่าด้วยการกระทําผิดทางอาญา และบทลงโทษน้ันจะอยู่ในประมวลกฎหมายอาญา และพระราชบัญญัติอ่ืน ๆ ที่กําหนดโทษทาง อาญา สําหรับการฝ่าฝืนพระราชบัญญัตินั้น ๆ เช่น พระราชบัญญัติการพนัน พระราชบัญญัติจราจร ทางบก พระราชบัญญตั ยิ าเสพติดใหโ้ ทษ รปู ที่ 2.1 ลกั ษณะสาํ คัญของกฎหมายอาญา มีดังน้ี 1. เป็นกฎหมายที่ต้องกําหนดว่าการกระทําใดเป็นความผิดไว้โดยชัดแจ้ง ในขณะกระทํา ความผิดต้องมีกฎหมายบัญญัติไว้แล้วอย่างชัดแจ้งว่าการกระทําน้ันเป็นความผิด เจ้าหน้าที่จะออก โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครชู าํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 9 กฎหมายใหม่ข้ึนมาใช้บังคับแก่ประชาชนคนใดคนหน่ึงโดยเฉพาะไม่ได้ เช่น กฎหมายบัญญัติว่า \"การ ลกั ทรพั ย์เป็นความผิด\" ดงั นน้ั ผ้ใู ดลักทรพั ย์ย่อมมีความผดิ เชน่ เดียวกัน 2. เป็นกฎหมายที่ไม่มีผลย้อนหลัง ถ้าหากในขณะที่มีการกระทําสิ่งใด ๆ ก็ตามที่ยังไม่มี กฎหมายบัญญัติว่าเป็นความผิด แม้ต่อมาภายหลังจะมีกฎหมายบัญญัติว่าการกระทําอย่างเดียวกัน นั้นเป็นความผิด ก็จะนํากฎหมายท่ีบัญญัติข้ึนมาภายหลังนั้นมาใช้กับผู้กระทําไม่ได้ เว้นแต่เป็น กฎหมายทีเ่ ป็นคณุ แก่ผู้กระทาํ ความผดิ 1. ลักษณะการกระทําความผิดทางอาญาและโทษทางอาญา เมื่อบุคคลได้กระทําความผิดทางอาญา กฎหมายอาญาได้มีการบัญญัติบทลงโทษไว้ตาม ลักษณะของการกระทําความผิด ซ่ึงการลงโทษจะหนักหรือเบานั้น จะต้องพิจารณาจากการกระทํา ของบุคคลนั้นๆ รปู ท่ี 2.2 1) ความรับผิดทางอาญาและโทษทางอาญา บุคคลจะต้องรับผิดในทางอาญาเมื่อมีการกระ ทํา ดังนี้ 1.1) กระทําโดยเจตนา เป็นการกระทําโดยผู้กระทํารู้สํานึก คือ ผู้กระทํารู้สํานึกในการ เคลื่อนไหวร่างกายของตนเอง ในขณะเดียวกันผู้กระทําประสงค์ต่อผลที่เกิดตามที่คิดไว้ หรือผู้กระทํา ย่อมเล็งเห็นผลในการกระทาํ น้นั โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู าํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 10 ตัวอย่าง การกระทาํ โดยเจตนา นายโอ้และนางป้อมเกิดมีปากเสียงทะเลาะกันอย่างรุนแรง และถึงข้ันทําร้ายร่างกายกัน นางป้อมเห็นว่าตนเองไม่สามารถสู้แรงของนายโอ้ได้ จึงคว้ามีดปลายแหลมที่อยู่ข้าง ๆ แทงนายโอ้ ท่ีทอ้ งจาํ นวน 4 ครั้ง นายโอ้ถงึ แกค่ วามตายทันที นางป้อมย่อมมีความผดิ ฐานฆา่ คนตายโดยเจตนา 1.2) การกระทําโดยประมาท เป็นการกระทําความผิดโดยไม่เจตนา แต่กระทําโดยปราศจาก ความระมัดระวัง ซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนั้นจะต้องมีตามวิสัยและพฤติการณ์ และผู้กระทําอาจใช้ความ ระมดั ระวงั เชน่ วา่ นน้ั ได้ แต่ไม่ไดร้ ะมดั ระวงั ใหเ้ พยี งพอ การกระทําโดยประมาทแม้จะเกิดขึ้นโดยไม่เจตนา แต่หากการกระทํานั้นส่งผลกระทบต่อ ผู้อ่ืน ก่อให้เกิดภยันตรายต่อสังคม เช่น การทําให้เกิดเพลิงไหม้โดยประมาท การทําให้ผู้อื่นได้รับ อันตรายสาหสั โดยประมาท กจ็ ะต้องไดร้ บั โทษตามกฎหมาย รปู ที่ 2.3 อบุ ตั เิ หตทุ างจราจรถือเปน็ การกระทาํ โดยประมาทลกั ษณะหนง่ึ ตัวอยา่ ง การกระทําโดยประมาท นายไก่นําคัตเตอร์ออกมาเล่น โดยแกว่งโยนไปมาหยอกล้อกับนายเจี๊ยบซึ่งเป็นเพ่ือนรักกัน แต่นายไก่ไม่ระมัดระวัง เป็นเหตุให้คัตเตอร์ไปถูกแขนนายเจี๊ยบเป็นแผลกว้าง นายไก่มีความผิดฐาน ประมาท ทาํ ให้ผู้อื่นได้รับอนั ตรายแกก่ าย โดย นายรมย์รวินท์ เชดิ ชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู ํานาญการพิเศษ

ห น้ า | 11 1.3) การกระทําโดยไม่เจตนา เป็นการกระทําโดยรู้สํานึก แต่ผู้กระทําไม่ประสงค์ต่อผล หรือไมอ่ าจเลง็ เหน็ ผลของการกระทําวา่ จะเกดิ ขน้ึ ตวั อย่าง การกระทําโดยไมเ่ จตนา นายไข่ใช้กําลังชกต่อยนายขวดถูกบริเวณใบหน้า ทําให้นายขวดล้มหงายหมดสติ ศีรษะฟาด พ้ืนถนนแข็ง กะโหลกศีรษะแตก และเสียชีวิตในวันรุ่งขึ้นนายไข่มีความผิดฐานฆ่าคนตายโดยไม่ เจตนา สําหรับโทษทางอาญาน้ันมีระดับของการลงโทษหนักเบาต่างกันไปขึ้นอยู่กับลักษณะของ การกระทําความผิดรวมถึงปัจจัยที่นํามาประกอบในหลาย ๆ ด้าน ซึ่งจะมีกระบวนการพิจารณาตาม ขั้นตอนท่ีถูกต้องโดยโทษสูงสุดทางอาญา คือ ประหารชีวิตและมีโทษในระดับอื่น ๆ รองลงมา ดังนี้ ประหารชวี ติ จําคุก กกั ขงั ปรับ ริบทรัพย์สิน 2. ลกั ษณะตา่ ง ๆ ของการกระทําความผดิ ทางอาญา การกระทาํ ความผิดทางอาญา มหี ลายลกั ษณะ ซง่ึ แบ่งออกไดต้ ามลกั ษณะการกระทาํ ความผิดที่สาํ คัญ เชน่ 1) ความผิดเก่ยี วกับทรพั ย์สนิ การกระทาํ ผดิ เกี่ยวกับทรัพยส์ ินทคี่ วรรู้ มีดงั นี้ รปู ที่ 2.4 โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครชู าํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 12 1. ลักทรัพย์ คือ การเอาทรัพย์ของผู้อ่ืนไปโดยท่ีเจ้าของไม่ยินยอม แม้ต่อมาเจ้าของ ทรัพย์จะสงสารไม่ติดใจเอาความ ก็ยังคงเป็นความผิดฐานลักทรัพย์ เพราะเป็นความผิดอาญาท่ีไม่ สามารถยอมความกนั ได้ ตวั อยา่ ง ความผิดเกีย่ วกบั การลกั ทรพั ย์ นางแก้วเป็นหญิงหม้ายต้องหารายได้มาเล้ียงลูก - คน วันหน่ึงนางแก้วไปตลาดเห็นกล้วย หอมสุกงอมวางอยู่ จึงหยิบเอาไป ๑ หวี โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของนางแก้วมีความผิดฐานลัก ทรัพย์ 2. ว่ิงราวทรัพย์ คือ การลักทรัพย์โดยฉกฉวยเอาซ่ึงหน้า เป็นการเอาไปต่อหน้าโดยไม่มี ความเกรงกลัว ในการว่ิงราวทรัพย์นั้นไม่จําเป็นว่า เมื่อลักทรัพย์แล้วจะต้องวิ่งหนีเสมอไป อาจเป็น การเดนิ หนขี ้ึนรถไปก็จดั วา่ เป็นการวิง่ ราวทรพั ยเ์ ชน่ กัน 3. ชิงทรัพย์ คือ การลักทรัพย์ของผู้อ่ืนโดยใช้กําลังหรืออาวุธทําร้ายเจ้าของทรัพย์หรือขู่ ว่าจะใชก้ าํ ลงั หรืออาวุธทาํ รา้ ยเจา้ ของทรัพยเ์ พ่อื อยา่ งใดอย่างหนง่ึ ต่อไปนี้  ให้ความสะดวกแก่การลกั ทรพั ยห์ รอื การพาทรัพยน์ ั้นไป  ใหย้ น่ื ทรัพย์น้ัน  ยดึ ถอื ทรัพย์นัน้ ไว้  ปกปดิ การกระทาํ ความผิดนั้น  ให้พน้ จากการจบั กมุ 4. ปล้นทรพั ย์ คอื การท่คี นตง้ั แต่ ๓ คนข้นึ ไป รว่ มมอื กันชงิ ทรัพยข์ องผูอ้ ่นื 2) ความผิดเกี่ยวกับชีวิตและร่างกาย การกระทําความผิดเกี่ยวกับชีวิตและร่างกายท่ีควรรู้ มีดงั น้ี 1. ความผิดฐานทําให้คนตาย การทําให้คนตายไม่ว่าจะด้วยวิธีการใดก็ตามย่อมมี ความผิดทั้งสิ้น ซ่ึงโทษท่ีได้รับนั้นจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับว่า เป็นการทําให้คนตายโดยเจตนา หรือทาํ รา้ ยร่างกายผอู้ ่นื ถึงตายโดยไม่มเี จตนาฆ่า โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชิดชู ตําแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู ํานาญการพิเศษ

ห น้ า | 13 ตัวอยา่ ง ความผิดฐานทาํ ให้คนตาย นายหาญยิงปืนเข้าไปในรถโดยสารประจําทาง กระสุนปืนไปถูกนางแววถึงแก่ความตาย นายหาญมีความผดิ ฐานฆา่ คนตายโดยเจตนา 2. ความผิดฐานทําร้ายร่างกาย คือ การทําร้ายจนเป็นเหตุให้ผู้อ่ืนได้รับอันตรายต่อ ร่างกายหรือจิตใจ ถือเป็นความผิด แต่อาจได้รับโทษแตกต่างกันไป ตามระดับของความหนักเบาหรือ อันตรายท่ีผู้อ่ืนได้รับ เช่น ได้รับอันตรายสาหัสหรือไม่สาหัส และยังต้องดูองค์ประกอบของการทํา ความผดิ ดว้ ยว่าเปน็ การกระทําโดยเจตนาหรือไม่เจตนา ความผิดฐานทําร้ายร่างกายผู้อื่นจนเป็นเหตุให้ได้รับอันตรายสาหัส เช่น ตาบอด หู หนวก ล้ินขาด สูญเสียอวัยวะสืบพันธ์ุหรือความสามารถในการสืบพันธ์ุ สูญเสียอวัยวะ เช่น ขา มือ เท้า หรืออวัยวะอ่ืนใด ใบหน้าเสียโฉมอย่างติดตัว จิตพิการอย่างติดตัว แท้งลูก ทุพพลภาพ หรือ เจบ็ ปว่ ยเร้อื รงั ซงึ่ อาจถงึ ตลอดชีวิต หรือเจ็บปว่ ยด้วยอาการทกุ ขเวทนาเกินกว่า 20 วนั ตวั อย่าง ความผดิ ฐานทําร้ายรา่ งกาย นายสุดและนายศักด์ิรุมกระทืบนายแสงจนทําให้นายแสงหน้าบวมและซ่ีโครงหักจนต้องนอน รักษาตัวเป็นเวลา 60 วัน นายสุดและนายศักด์ิมีความผิดฐานทําร้ายร่างกายจนเป็นเหตุให้ผู้ถูกทํา รา้ ยได้รบั อนั ตรายสาหัส 3. ความผิดท่ีกระทําโดยประมาทต่อชีวิตและร่างกาย การกระทําความผิดโดยประมาท สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ลักษณะ ได้แก่ การกระทําโดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย การกระทําโดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อ่ืนได้รับอันตรายสาหัส และการกระทําโดยประมาทเป็นเหตุให้ ผอู้ นื่ ได้รับอนั ตรายแกร่ า่ งกายหรือจติ ใจ ขึน้ อยูก่ บั ผลของการกระทําความผดิ ตัวอย่าง ความผดิ ท่ีกระทาํ โดยประมาทตอ่ ชีวติ และรา่ งกาย นายพงศกรขับรถมาด้วยความเร็วสูง เมื่อถึงส่ีแยกนายพงศกรเล้ียวรถท้ิงโค้งอย่างแรงโดยที่ ไม่ทันเห็นรถจักรยานยนต์ รถของนายพงศกรจึงพุ่งเข้าชนรถจักรยานยนต์อย่างแรง ทําให้ผู้ขี่ รถจักรยานยนต์เสียชีวิตในท่ีเกิดเหตุทันทีนายพงศกรมีความผิดฐานขับรถโดยประมาทเป็นเหตุให้ ผู้อืน่ ถงึ แก่ความตาย โดย นายรมย์รวินท์ เชิดชู ตําแหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชาํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 14 3. กระบวนการยุติธรรมทางอาญา กระบวนการยุติธรรมทางอาญา เป็นกระบวนการสําหรับการดําเนินคดีอาญาเม่ือมีการ กระทําผิดทางอาญาแล้ว และมีวิธีการนําตัวผู้กระทําผิดมาลงโทษ บุคคลที่เก่ียวข้องในกระบวนการ ยุติธรรมทางอาญา ได้แก่ ผู้ต้องสงสัย ผู้ต้องหา จําเลย ผู้เสียหาย พนักงานฝ่ายปกครองหรือตํารวจ พนกั งานอยั การ ศาล พนักงานคมุ ประพฤติ เจ้าหน้าทีร่ าชทัณฑ์ และทนายความ รูปที่ 2.5 กระบวนการยุติธรรมทางอาญา เริ่มจากเมื่อมีผู้เสียหายหรือผู้มีอํานาจจัดการแทนผู้เสีย หายไปร้องทุกข์หรือแจ้งความต่อตํารวจหรือเจ้าหน้าท่ีของรัฐ ให้ดําเนินคดีกับผู้กระทําความผิด ตํารวจจะเป็นเจ้าหน้าท่ีช้ันต้นที่รับผิดชอบในการดําเนินคดีอาญา โดยจะรับแจ้งความ จับกุมผู้ต้อง สงสัยค้นตัวบุคคลและสถานที่ ควบคุมผู้ต้องหาระหว่างสอบสวน สอบสวนผู้ต้องหา ผู้เสียหาย และพยานเตรียมพยานหลักฐานต่าง ๆ แล้วทําความเห็นตามสํานวนว่าควรส่ังฟ้องหรือไม่ควรสั่งฟ้อง พร้อมทั้งส่งตัวผู้ต้องหา เว้นแต่ผู้ต้องหานั้นถูกขังอยู่แล้ว ต่อจากนั้นพนักงานอัยการซ่ึงเป็นเจ้าหน้าที่ ของรัฐจะพิจารณากล่ันกรองดูตามหลักฐานในสํานวนการสอบสวน และถ้าเห็นสมควรสั่งฟ้องก็จะ ดําเนินการฟ้องผู้ต้องหาต่อศาล โดยถือว่าพนักงานอัยการมีอํานาจหน้าที่ในการดําเนินคดีในนาม ของรฐั ทาํ หนา้ ท่เี ปน็ โจทก์ เปรียบเสมอื นเปน็ ทนายของแผน่ ดนิ โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชิดชู ตาํ แหนง่ ครู วิทยฐานะ ครชู ํานาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 15 รูปท่ี 2.5 ในกรณีท่ีผู้เสียหายไม่ประสงค์จะให้เจ้าหน้าที่ดําเนินการให้ ผู้เสียหายก็อาจดําเนินการ ฟ้องร้องคดีเองได้ในคดีอาญาน้ัน เมื่อผู้ต้องหาหรือจําเลยมีความประสงค์จะขอต่อสู้คดีก็จะปรึกษา ทนายความเพ่ือให้คําแนะนําปัญหาข้อกฎหมาย ข้อขัดแย้งทางกฎหมาย เป็นท่ีปรึกษาในการต่อสู้คดี ตามคํากล่าวหาของโจทก์ ซึ่งเป็นไปตามขั้นตอนของกระบวนการยุติธรรม ผู้พิพากษาจะทําหน้าท่ีใน การพิจารณาคดี มีการสืบพยานทั้งฝ่ายโจทก็และฝ่ายจําเลย โดยเมื่อศาลมีคําพิพากษาให้จําคุกหรือ ประหารชีวิต เจ้าหน้าท่ีราชทัณฑ์ก็จะดําเนินการให้เป็นไปตามคําพิพากษาของศาล เจ้าหน้าที่ ราชทัณฑ์จะเข้ามาเก่ียวข้องกับกระบวนการยุติธรรมต้ังแต่ก่อนศาลพิจารณาคดี ระหว่างการ พิจารณาคดี และภายหลงั ที่ศาลพิพากษาคดแี ล้ว กลา่ วคอื เจ้าหน้าทรี่ าชทณั ฑจ์ ะทําหนา้ ที่ควบคุมตัว ผู้ต้องหาหรือจําเลยไว้ในระหว่างการดําเนินคดี ในกรณีที่ศาลไม่อนุญาตให้ประกันตัวผู้ต้องหาหรือ จําเลย ในคดีอาญาน้ัน หากผู้เสียหายต้องการจะเป็นโจทก์ร่วมกับพนักงานอัยการเพ่ือฟ้องผู้ต้องหา ต่อศาล ก็สามารถแต่งตั้งทนายความในการดําเนินการต่อสู้คดีโดยเป็นโจทก็ร่วมกับพนักงาน อยั การได้ โดย นายรมยร์ วินท์ เชิดชู ตําแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชํานาญการพิเศษ

ห น้ า | 16 กฎหมายอาญามลี ักษณะท่ีสาํ คัญ 2 ส่วนคอื 1. ส่วนที่บัญญัติถึงความผิด หมายความว่าได้บัญญัติถึงการกระทํา และการงดเว้นกระทํา การอยา่ งใดเป็นความผิดอาญา 2. ส่วนท่ีบัญญัติถึงโทษ หมายความว่าบทบัญญัติน้ัน ๆ นอกจากจะได้ระบุว่าการกระทํา หรืองดเว้นการกระทําอย่างใดเป็นความผิดแล้ว ต้องกําหนดโทษอาญาสําหรับความผิดนั้น ๆ ไว้ด้วย ตัวอย่างประมวลกฎหมายอาญา มาตรา288 บัญญัติว่า“ผู้ใดฆ่าผู้อ่ืนต้องระวางโทษประหารชีวิต จาํ คุกตลอดชวี ติ จาํ คกุ ตั้งแตส่ บิ ห้าถึงย่ีสิบปี” ตัวอย่างประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 358 บัญญัติว่า“ผู้ใดทําให้เสียหาย ทําลายทําให้ เส่ือมค่าหรือทําให้ไร้ประโยชน์ซ่ึงทรัพย์ของผู้อ่ืน หรือผู้อ่ืนเป็นเจ้าของรวมอยู่ด้วย ผู้น้ันกระทํา ความผดิ ฐานทาํ ให้เสียทรัพย์ตอ้ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ่ กิน 3 ปี หรอื ปรบั ไมเ่ กินหกพันบาทหรือทั้งจําทัง้ ปรบั ” ฉะน้ัน กฎหมายอาญาจึงต้องประกอบไปด้วยส่วนที่บัญญัติถึงความผิด และส่วนท่ีบัญญัติถึง โทษด้วย สว่ นโทษอาญาทบ่ี ญั ญตั ิไวใ้ นประมวล โทษกฎหมายอาญา ไดแ้ ก่ 1. ประหารชวี ติ 2. จําคุก 3. กกั ขัง 4. ปรบั 5. รบิ ทรัพยส์ นิ นอกจากที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญาแล้ว ยังมีพระราชบัญญัติอื่นที่กําหนด ความผิดเฉพาะเร่ือง และวางโทษไว้ด้วย เช่น พระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พระราชบัญญัติอาวุธ ปืน เครื่องปืน และวัตถุระเบิด และพระราชบัญญัติการพนัน พระราชบัญญัติจราจรทางบก พระราชบัญญัติศุลกากร เป็นต้น พระราชบัญญัติพิเศษที่ระบุความผิดทางอาญา และกําหนดโทษไว้ ด้วยเหลา่ นีร้ วมเรียกว่ากฎหมายอาญาทงั้ ส้นิ หลักเกณฑ์สําคญั ของประมวลกฎหมายอาญา มดี งั นี้ 1. จะไม่มีความผิดโดยไม่มีกฎหมาย คือ กฎหมายอาญาจะใช้บังคับได้เฉพาะการกระ ทําซ่ึงกฎหมายท่ีใช้อยู่ในขณะนี้ถือว่าเป็นความผิด ถ้ากฎหมายท่ีใช้อยู่ในขณะกระทําไม่ถือว่าเป็น ความผิดแล้ว จะถือว่าการกระทํานั้นเป็นความผิดไม่ได้ และจะลงโทษกันไม่ได้ หลักเร่ืองกฎหมาย อาญาไม่มีผลย้อนหลังน้ี กฎหมายไม่ให้ย้อนหลังก็เฉพาะท่ีจะเป็นผลร้ายแก่ผู้กระทําความผิดเท่านั้น โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชิดชู ตําแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครูชาํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 17 เช่น การกระทําความผิดใดท่ีล่วงเลยการลงโทษ หรือล่วงเลยอายุความฟ้องร้อง แม้จะได้มีกฎหมาย ใหม่บัญญัติกําหนดอายุความมากข้ึนกว่าเดิม ก็จะเอาตัวผู้กระทํามาฟ้องร้องลงโทษไม่ได้ แต่หาก กฎหมายใหม่เป็นคุณแก่ผู้กระทําความผิดมากกว่ากฎหมายเก่าเช่นน้ี กฎหมายก็ให้มีผลย้อนหลังได้ เช่น ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 3 บัญญัติว่า “ถ้ากฎหมายท่ีใช้ในขณะกระทําความผิดแตกต่าง กับกฎหมายท่ีใช้ในภายหลังการกระทําความผิด ให้ใช้กฎหมายในส่วนที่เป็นคุณแก่ผู้กระทําความผิด ไมว่ ่าในทางใด...” 2. จะไม่มีโทษโดยไม่มีกฎหมาย คือ บุคคลจะต้องรับโทษต่อเม่ือมีกฎหมาย ท่ีใช้อยู่ ในขณะกระทําบัญญัติให้ต้องรับโทษนั้น ๆ เช่น การกระทําความผิดท่ีมีแต่โทษปรับ ศาลก็ลงโทษได้ แต่โทษปรับ ศาลจะลงโทษจําคกุ ซึง่ ไม่ใช้โทษทก่ี ฎหมายบัญญตั ิไวไ้ ม่ได้ 3. จะต้องตีความกฎหมายอาญาโดยเคร่งครัด คือ กรณีท่ีถ้อยคําของกฎหมายเป็นที่น่า สงสัย จะตีความโดยขยายความไปลงโทษหรือเพิ่มโทษผู้ต้องหาไม่ได้ แต่อาจตีความโดยขยายความ ให้เป็นผลดีแก่ผู้ต้องหาได้ ฉะน้ัน หลักเกณฑ์ของกฎหมายอาญาจึงเกิดโดยตรงจากตัวบทเท่านั้น และการตีความบทบัญญัติท้ังหลายนั้นก็จะต้องตีความโดยเคร่งครัด คือ การกระทําที่ถูกกล่าวหาเป็น ความผิดนั้น และการตีความบทบัญญัติทั้งหลายนั้นก็จะต้องตีความโดยเคร่งครัด คือ การกระทําที่ถูก กล่าวหาเป็นความผิดน้ัน จะต้องอยู่ในความหมายตามปกติธรรมดาของถ้อยคําทั้งหลายที่ใช้ใน กฎหมายนั้น จะขยายถ้อยคําเหลา่ นั้นออกไปไมไ่ ด้ 4. การอุดช่องว่างแห่งกฎหมาย คือ ในกรณีที่ประมวลกฎหมายอาญาหรือ พระราชบัญญัติอ่ืนท่ีบัญญัติความผิดและโทษไม่มีบัญญัติไว้ ซึ่งเรียกว่าช่องว่างแห่งกฎหมายนั้น ศาล จะอุดช่องว่างแห่งกฎหมายให้เป็นผลร้ายแก่ผู้ต้องหาหรือจําเลยไม่ได้ แต่ศาลอาจอุดช่องว่างแห่ง กฎหมายเพอ่ื ใหเ้ ปน็ ผลดแี กผ่ ตู้ อ้ งหาหรอื จาํ เลยได้ ความผิดทางอาญาและความผิดทางแพ่ง แตกต่างกันอย่างไร เน่ืองจากกฎหมายอาญามี ความประสงค์ท่ีจะคุ้มครองความปลอดภัยของชุมชนแต่กฎหมายแพ่งมีความประสงค์ที่จะคุ้มครอง สทิ ธขิ องเอกชน จึงมขี ้อแตกต่างท่สี าํ คญั ดังนี้ 1. ความผิดทางอาญาเป็นการกระทําที่ก่อให้เกิดผลเสียหายหรือเกิดความหวาดหว่ัน คร้ามแก่บุคคลทั่วไป ความผิดทางอาญาส่วนใหญ่จึงถือว่าเป็นความผิดต่อแผ่นดินหรือประขาชน ทั่วไป ส่วนความผิดทางแพ่งเป็นเร่ืองระหว่างเอกชนต่อเอกชนด้วยกัน ไม่มีผลเสียหายต่อสังคมแต่ อย่างใด 2. กฎหมายอาญาน้ันมีวัตถุประสงค์ที่จะลงโทษผู้กระทําความผิด ฉะนั้น หากผู้ทําผิด ตายลง การสืบสวนสอบสวน การฟ้องร้อง หรือการลงโทษก็เป็นอันระงับลงไป ส่วนความผิดทางแพ่ง โดย นายรมยร์ วินท์ เชดิ ชู ตําแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชาํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 18 เป็นเร่ืองการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนความเสียหายซึ่งเป็นเรื่องเกี่ยวกับทรัพย์สินของบุคคล ดังนั้น เมื่อผู้กระทําผิดหรือผู้ละเมิดตายลง ผู้เสียหายย่อมฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายต่าง ๆ จากกองมรดกของ ผู้กระทําผิดหรือผู้ละเมิดได้ เว้นแต่จะเป็นหน้ีเฉพาะตัวเช่น แดงจ้างดําวาดรูป ต่อมาดําตายลง ถือว่า หนี้ระงบั ลง 3. ความรับผิดทางอาญาถือเจตนาเป็นใหญ่ในการกําหนดโทษ เนื่องจากการกระทําผิด ดังท่ีประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 59 บัญญัติว่า “บุคคลจะต้องรับผิดทางอาญาก็ต่อเม่ือได้กระทํา โดยเจตนา เว้นแต่จะได้กระทําโดยประมาท ในกรณีท่ีกฎหมายบัญญัติให้ต้องรับผิดเมื่อได้กระทําโดย ประมาท หรือเว้นแต่ในกรณีท่ีกฎหมายบัญญัติไว้โดยแจ้งชัดให้ต้องรับผิดแม้ได้กระทําโดยไม่มีเจตนา ...” สว่ นความรบั ผิดทางแพง่ นั้น ไม่วา่ กระทําโดยเจตนาหรอื ประมาทผกู้ ระทาํ ก็ต้องรบั ผดิ ทงั้ นัน้ 4. กฎหมายอาญาต้องตีความโดยเคร่งครัด ถ้าไม่มีกฎหมายย่อมไม่มีความผิดและไม่มีโทษ เพราะกฎหมายอาญามีโทษรุนแรง แต่กฎหมายแพ่งหลักเร่ืองตีความโดยเคร่งครัดไม่มี กฎหมายแพ่ง ต้องตีความตามตัวอักษรหรือตามเจตนารมณ์ของบทบัญญัติแห่งกฎหมายนั้น ๆ ดังนั้น การที่จะเป้ นความผิดทางแพ่งนน้ั ศาลอาจตคี วามขยายได้ 5. ความรับผิดทางอาญาน้ันโทษท่ีจะลงแก่ตัวผู้กระทําผิด ถึงโทษประหารชีวิต จําคุก กักขัง ปรับ ริบทรัพย์สิน ส่วนทางกฎหมายแพ่งนั้นไม่มีโทษ เป็นเพียงถูกบังคับให้ชําระหนี้หรือชดใช้ ค่าสินไหมทดแทน 6. ความผิดทางอาญาส่วนใหญ่ไม่อาจยอมความได้ เว้นแต่ความผิดต่อส่วนตัวหรือที่ กฎหมายอาญาบัญญัติไว้ ความผิดอันยอมความได้เช่น ความผิดฐานหมิ่นประมาท ความผิดฐาน ยักยอก เป็นต้น เหตุผลก็คือ ความผิดทางอาญาถือว่าทําความเสียหายให้แก่มหาชน ทําลายความ สงบสุขของบ้านเมือง ผู้เสียหายจึงไม่อาจยกเว้นความรับผิดให้ได้ ส่วนความผิดทางแพ่ง ผู้เสียหาย อาจยกเว้นความรับผิดใหไ้ ดโ้ ดยไม่นาํ คดีขึ้นฟอ้ งรอ้ งต่อศาล หรอื เรียกร้องหนี้สินแตอ่ ย่างใดเลย 7. ความผิดในทางอาญา บุคคลที่ร่วมกระทําผิดอาจมีความรับผิดมากน้อยต่างกันตาม ลักษณะของการเข้าร่วม เช่น ถ้าเป็นผู้ลงมือกระทําผิดก็ถือเป็นตัวการ ถ้าเพียงแต่ยุยงหรือช่วยเหลือ ก็อาจผิดเพียงฐานะผู้สนับสนุน ส่วนความผิดทางแพ่ง ผู้ที่ร่วมกันก่อหนี้ร่วมกันทําผิดสัญญาหรือ ร่วมกันทําละเมิดตลอดทั้งยุยงหรือช่วยเหลือ จะต้องร่วมกับรับผิดต่อเจ้าหน้ีหรือผู้ได้รับความเสียหาย เหมอื นกันหมด 8. ความรับผิดทางอาญาการลงโทษผู้กระทําผิดก็เพ่ือที่จะบําบัดความเสียหายท่ีเกิดขึ้น แต่ชุมชนเป็นส่วนรวม เพื่อให้ผู้กระทําผิดเกิดความหลาบจําและกลับตัวกลับใจเป็นคนดี อีกทั้งเพื่อ ป้องกนั ผอู้ ืน่ มิใหเ้ อาเยย่ี งอยา่ ง โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชาํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 19 ความแตกต่างของการกระทาํ ความผิดทางแพง่ และทางอาญา การกระทาํ ความผดิ ทางแพง่ และทางอาญามีความแตกตา่ งกัน โดยสามารถแยกเป็นประเด็น ประเดน็ ได้ ดังน้ี ประเด็น คดีแพ่ง คดีอาญา การกระทาํ ความผิด การกระทําผิดกฎหมายเอกชนที่ การกระทําผิดกฎหมายซึ่งกําหนด ผลกระทบจากการก เป็นความสัมพันธ์ระหว่างเอกชน ความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนกับรัฐ ระทําผิด กับเอกชนในทางแพ่งและพาณิชย์ ที่ปกครองประชาชนภายในอาณา ลกั ษณะของโทษ ท่จี ะลงแกผ่ ู้กระทํา ซ่ึงจะมีการกําหนดหลักเกณฑ์ เขตโดยจะต้องมีตัวบทกฎหมายที่ ความผิด เอาไว้ในประมวลกฎหมายแพ่ง เป็นลายลักษณ์อักษรกําหนด และ พาณิชย์ หรือกําหนดใน ความผิดและโทษไว้อย่างชัดเจน กฎหมายอื่น แต่ในกรณีที่ไม่มีตัว ซ่ึงโทษท่ีจะได้รับต้องเป็นโทษท่ี บทกฎหมายกําหนดไว้เป็นลาย กฎหมายกําหนดไว้ในขณะกระทํา ลักษณ์อักษร ศาลสามารถตัดสิน ผิด จะอาศัยจารีตประเพณี หลัก ข้ อ พิ พ า ท โ ด ย ใ ช้ ห ลั ก จ า รี ต ก ฎ ห ม า ย ใ ก ล้ เ คี ย ง ห รื อ ห ลั ก ประเพณีแห่งท้องถ่ินที่ใกล้เคียง กฎหมายทั่วไปมาใช้ในการลงโทษ อยา่ งยิง่ มาใชบ้ งั คบั ผกู้ ระทําผดิ ไม่ได้ ก า รก ระ ทํ า ค ว า มผิ ดนั้ นจ ะ มี ก า ร ก ร ะ ทํ า น้ั น ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ผ ล ผลกระทบระหว่างเอกชนกับ เสียหายไม่เพียงแต่เอกชนหรือแต่ เอกชนคู่กรณีเท่าน้ันโดยถือเป็น ละบุคคลเท่าน้ัน หากแต่เสียหาย ความเสียหายต่อส่วนตัวของ ต่อความสงบเรียบร้อย รวมถึง เอกชนหรือแต่ละบุคคล มิได้เป็น ความมน่ั คงของสังคมสว่ นรวม การกระทบตอ่ สงั คมสว่ นรวม ศาลจะพิพากษาให้ผู้แพ้คดีชําระ ศาลจะพิพากษาให้ผู้กระทําผิดรับ หนี้เป็นเงิน ส่งมอบทรัพย์สิน โทษตามระดับของการกระทําผิด กระทําการต่าง ๆ หรืองดเว้น ภายในขอบเขตที่กฎหมายกําหนด การกระทาํ อยา่ งหนงึ่ อยา่ งใด ไว้ ซ่ึงมี 5 ระดับ ได้แก่ ประหาร ชีวิต จําคุก กักขัง ปรับ และริบ ทรพั ย์สนิ โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครชู าํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 20 กล่าวโดยสรุป การท่ีจะอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย สมาชิกในสังคม จะต้องเคารพและปฏิบัติตามกฎหมาย ไม่ฝ่าฝืน ละเมิด ซึ่งทั้งกฎหมายแพ่งและกฎหมายอาญาต่างก็ มีลักษณะการกระทําผิด และมีบทลงโทษสําหรับผู้ผ่าฝืนแตกต่างกันไป สิ่งสําคัญ คือ เราต้อง ตระหนักถึงความสําคัญของกฎหมายและปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด เพ่ือการอยู่ร่วมกันในสังคมได้ อย่างมีความสขุ รปู ที่ 2.6 โดย นายรมย์รวินท์ เชดิ ชู ตําแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู ํานาญการพิเศษ

ข้นั ท่ี 2 การควบคมุ ตนเอง กิจกรรมอภิปญั ญา ห น้ า | 21 เป้าหมายของการเรยี น เรอื่ ง กฎหมายอาญา ผลลัพธ์ สง่ิ ท่ีทาํ สรุป......................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. สิง่ ทต่ี ้องปรับปรุง..................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ตอบถกู ต้องทง้ั หมด เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 1 คะแนน ตอบถกู ต้องบางสว่ น ให้ 3 คะแนน ตอบถกู ตอ้ งเลก็ น้อย ให้ 0 คะแนน ให้ 2 คะแนน ตอบผดิ / ไมต่ อบ โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชดิ ชู ตาํ แหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชาํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 22 บตั รกจิ กรรมที่ 1 เร่ือง การกระทําความผดิ ทางอาญา คําชแ้ี จง 1. ให้นักเรียนตอบคาํ ถามตามสถานการณท์ ่ีกาํ หนดให้ต่อไปนี้ 2. ใหน้ กั เรยี นอา่ นสถานการณ์ที่กาํ หนดให้ และเขยี นวธิ ีคดิ ลงในข้อสอบ 3. ถ้าต้องการเปลี่ยนคําตอบหรือวิธีคิด ไม่ต้องลบคําตอบหรือวิธีคิดเดิมออกแต่ให้ขีดเส้นทับ คําตอบหรอื วิธคี ิดเดิม แลว้ จึงเขียนคําตอบหรือวิธคี ดิ ใหม่ สถานการณ์ที่ 1 นายหมึกทะเลาะกับนางปลา ถึงขั้นทําร้ายร่างกายกัน นางปลาสู้นายหมึกไม่ได้จึงใช้มีด ปลายแหลมแทงนายหมกึ จํานวน 8 คร้งั นายหมกึ ถงึ แก่ความตายทันที 1. นางปลามคี วามผิดฐานใด และสอดคลอ้ งกับองค์ประกอบความผิดอยา่ งไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… สถานการณ์ที่ 2 นายก้อนต่อว่านายเกิดที่มาจีบคนรักของนายก้อน นายเกิดพูดจาย้อนนายก้อนทําให้นาย ก้อนชกนายเกดิ ทําให้นายเกดิ ล้มลงและพลาดตกบันไดศรี ษะฟาดพื้นถึงแก่ความตาย 2. นายก้อนมีความผดิ ฐานใด และสอดคลอ้ งกบั องค์ประกอบความผิดอย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… โดย นายรมยร์ วินท์ เชิดชู ตําแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 23 สถานการณ์ท่ี 3 นางสาวทับทิมยืนอยู่หน้าบ้าน ถูกนายต้านกระชากโทรศัพท์มือถือของนางสาวทับทิมไป แล้วข่ีรถจกั รยานยนต์หนีไปแต่ตาํ รวจสามารถจับนายตา้ นไดท้ นั ที 3. นายตา้ นมีความผดิ ฐานใด และสอดคล้องกับองค์ประกอบความผิดอย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… สถานการณ์ท่ี 4 นายหม่ืนยิงปืนเข้าไปในฝูงชนท่ีกําลังยืนชุมนุมกันอยู่ ทําให้ลูกกระสุนปืนไปถูกเด็กชายน้อย ถึงแก่ความตาย 4. การกระทาํ ของนายหมื่นมีความผดิ ฐานใด …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… สถานการณ์ที่ 5 นายแก้วใชม้ ดี จน้ี างเก๋ ให้สง่ กระเปา๋ ถอื มาใหต้ น และขู่วา่ ถ้าไมส่ ง่ มาจะใช้มดี แทงนางเก๋ นางเกต๋ กใจกลวั จึงสง่ กระเป๋าเงิน 5. นายแก้วมคี วามผดิ ฐานใด และสอดคล้องกับองคป์ ระกอบความผิดอย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… โดย นายรมย์รวินท์ เชดิ ชู ตําแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครชู าํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 24 สถานการณ์ที่ 6 นายเม่น นายหมอก นายเมฆ ช่วยกันเตะและต่อยนายศรัณย์ แย่งเอาสายสร้อยคอทองคํา ของนายศรัณย์ แลว้ พากันหลบหนี 6. นายเม่น นายหมอก และนายเมฆมคี วามผดิ ฐานใด และสอดคลอ้ งกับองคป์ ระกอบความผดิ อยา่ งไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… สถานการณ์ท่ี 7 นางสาวดวงดาวไม่พอใจที่นางสาวทอฝันไปแย่งคนรักของเธอ ดังน้ันนางสาวดวงดาวจึงใช้ น้ํากรดสาดใบหน้าของนางสาวทอฝัน ทําให้นางสาวทอฝันต้องเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลนาน 7. นางสาวดวงดาวมีความผดิ ฐานใด และสอดคลอ้ งกับองคป์ ระกอบความผิดอย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… สถานการณ์ท่ี 8 เด็กชายจอมทะเลาะกับเด็กชายโต้ง เด็กชายจอมเถียงสู้เด็กชายโต้งไม่ได้ เด็กชายจอมจึงผลัก เด็กชายโตง้ ล้มศีรษะกระแทกพนื้ บวมเป่งต้องรักษาตัวในโรงพยาบาล 11 วนั จึงหาย 8. เดก็ ชายจอมมีความผดิ ฐานใด …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครชู าํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 25 บตั รกิจกรรมที่ 2 แบบฝกึ หดั เรอื่ ง กฎหมายอาญา ตารางเปรยี บเทียบความแตกตา่ งของการกระทําความผดิ ระหว่างคดีแพ่งกบั คดีอาญา คาํ ชแี้ จง : ใหน้ ักเรียนแต่ละกลุ่มทาํ ตารางเปรยี บเทียบความแตกต่างของการกระทําความผดิ ระหวา่ งคดีแพง่ กับคดีอาญา โดยใหค้ รอบคลุมประเดน็ ตามท่กี ําหนด แลว้ นําไปติดปา้ ยนเิ ทศหน้าห้องเรยี น …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชาํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 26 แบบทดสอบหลังเรยี น เร่อื ง กฎหมายอาญา กลุ่มสาระการเรยี นรูส้ งั คมศกึ ษา ฯ รายวิชาสังคมศึกษา 5 รหสั วชิ า ส23101 ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 3 คาํ ชีแ้ จง 1. แบบทดสอบฉบับนี้ จาํ นวน 10 ขอ้ คะแนนเต็ม 10 คะแนน เวลาท่ีใช้ 10 นาที 2. จงเลอื กคําตอบทีถ่ ูกต้องท่ีสุด แลว้ เขยี นเครื่องหมาย  ลงในกระดาษคาํ ตอบ 1. นายเอก นายโท และนายตรี ได้ร่วมกันวางแผนที่จะหลอกเอาทรัพย์สินของนายจัตวาซ่ึง เป็นบุคคลร่ํารวย ในวันเกิดเหตุนายหนึ่งได้ออกอุบายว่าวันน้ีเป็นวันเกิดของตนจึงได้ชวนจัตวา มากินเบียร์ที่บ้าน โดยให้นายจัตวาดื่มเบียร์ผสมยาสลบ เป็นเหตุให้นายจัตวาไม่รู้สึกตัวและทั้ง สามได้เอาทรัพย์ของนายจัตวาติดตัวมา ไป ดังน้ันการกระทําดังกล่าวของนายเอกนายโท และ นายตรีเปน็ ความผิดฐานใดหรือไม่ ก. ผิดฐานฉอ้ โกง ข. ผิดฐานปล้นทรัพย์ ค. ผิดฐานลกั ทรพั ยโ์ ดยใชก้ ลอบุ าย ง. ผิดฐานลกั ทรพั ย์โดยรว่ มกันกระทําความผดิ ตั้งแตส่ ามคนขึน้ ไป 2. นายดําเป็นเจ้าของสวนแตงโม ได้ล้อมร้ัวลวดหนามและปล่อยกระแสไฟฟ้าไว้รอบสวนของ ตน ในคืนหน่ึงเด็กชายแดงได้แอบเข้าไปในสวนเพ่ือลักแตงโมไปขาย และได้สัมผัสถูกลวด หนามเหน็ เหตุใหถ้ งึ แก่ความตาย การกระทําของนายดําเป็นความผิดฐานใดหรอื ไม่ ก. ไมม่ คี วามผิดเพราะไม่มเี จตนา ข. ผิดฐานฆ่าผอู้ ื่นตายโดยไมเ่ จตนา แตเ่ ปน็ การป้องกันพอสมควรแก่เหตุ ค. ผดิ ฐานฆา่ ผอู้ ืน่ ตายโดยไมเ่ จตนา แตเ่ ปน็ การปอ้ งกันเกินสมควรแก่เหตุ ง. ผดิ ฐานฆา่ ผอู้ นื่ ตายโดยไมเ่ จตนา แต่เปน็ การกระทาํ จาํ เปน็ ทีเ่ กนิ สมควรแกเ่ หตุ 3. ข้อใดกล่าวไมถ่ ูกตอ้ งเก่ียวกบั กฎหมายอาญา ก. การกระทําผิดทางอาญามีผลยอ้ นหลัง ข. โทษสูงสดุ ของคดีอาญา คอื ประหารชีวติ ค. ความผดิ ฐานหมิ่นประมาท สามารถยอมความได้ ง. การกระทําโดยประมาทถ้าไมส่ ่งผลกระทบตอ่ ผอู้ น่ื ถือวา่ ไม่ต้องได้รับโทษ โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชิดชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชํานาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 27 4. นายเอต้องการฆ่านายบีจึงยกปืนจ้องเล็งไปยังนายบี ซึ่งนายเอไม่ทราบว่าปืนน้ันไม่มีลูก กระสุนบรรจุอยู่ แต่ก่อนที่จะล่ันไกยิงนายเอคิดได้ว่าหากถูกจับอาจได้รับโทษประหารชีวิต เนื่องจากนายบีเป็นเจ้าพนักงานอยู่ระหว่างการปฏิบัติหน้าที่จึงเปลี่ยนใจไม่ ยิง ดังนี้นายเอจะมี ความผิดฐานใดหรือไม่ ก. ไม่ตอ้ งรบั ผิดชอบเพราะเปน็ การยงั ย้ัง ข. ไม่ตอ้ งรบั ผิดชอบเพราะอาวุธทีใ่ ช้ไม่อาจกระทาํ ความผิดได้ ค. ผิดฐานพยายามฆ่าเพราะเป็นเหตบุ ังเอิญ ง. ผิดฐานพยายามฆ่าซึ่งไม่สามารถบรรลุผลได้อย่างแน่แท้ แต่ไม่ต้องรับโทษเพราะเป็น การยบั ย้ัง 5. ขอ้ ใดต่อไปนี้ไมถ่ ือว่าเป็นความผิดฐานลักทรัพย์สําเร็จ ก. นายดินแอบจูนคลื่นสัญญาณโทรศัพท์มือถือของนายนํ้า และใช้โทรออก โดยตนไม่ได้ เสียค่าใช้จ่ายในการโทร ข. นายฟ้าและพวกร่วมกันไล่ต้องวัวของนายลมข้ึนไปบนรถของตนเพ่ือนําไปขาย ววั กาํ ลังขึ้นไปบนรถไดค้ รง่ึ ตวั นายลมมาพบเสยี ก่อน ค. นายนิลล้วงมือเข้าไปในกระเป๋ากางเกงของนายขาวขณะยืนอยู่บนรถเมล์เพื่อขโมย เงิน นายขาวร้สู กึ ตวั เอา มอื ไปจับกระเป๋าถูกมือนายนลิ ท่ีกมุ ธนบัตรอยู่ ทาํ ให้เงนิ ร่วงลงพ้นื ง. นายเอ นายบี และนายซี ร่วมกันลักรถยนต์ของนายดี โดยนายเอกําลัง ต่อสายไฟฟ้า ให้เคร่ืองยนต์ติด ส่วนนายบีและนายซีช่วยกันเข็นรถเพ่ือให้เครื่องรถยนต์ติด รถเคลื่อนไป 1 เมตร แต่ เครอ่ื งยนต์ไมต่ ิด นายดีมาพบเสียกอ่ น 6. “สมพลถูกลอตเตอร่ีรางวัลท่ี 1 จึงนําลอตเตอรี่เก็บไว้ เพ่ือวันรุ่งขึ้นจะนําไปขึ้นเงินรางวัล แต่มีนาภรรยาของสมพลได้ลักลอตเตอรี่ไปข้ึนรางวัล ระหว่างทางกลับเกิดความสํานึกผิด จึงนําเงินที่ไปขึ้นรางวัลมาคืนให้สมพล” จากข้อความข้างต้นภรรยาของสมพลถือว่ามี ความผิดหรือไม่ เพราะเหตใุ ด ก. ผิด เพราะ มีพฤติกรรมเข้าข่ายฉ้อโกง ข. ผิด เพราะ เนือ่ งจากกระทําความผดิ สาํ เรจ็ แลว้ ค. ไม่ผดิ เพราะ เกดิ ความสํานึกผิดนําเงนิ มาคืนแลว้ ง. ไมผ่ ดิ เพราะ เป็นสามีภรรยาสามารถยอมความกนั ได้ โดย นายรมยร์ วินท์ เชดิ ชู ตําแหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครชู ํานาญการพิเศษ

ห น้ า | 28 7. นายแดนจําเป็นต้องขับรถเร็วมากในหมู่บ้านเพราะต้องรีบพาภรรยาใกล้คลอดไปส่ง โรงพยาบาล ปรากฏว่านายแดนขบั รถไปชนคนเสยี ชีวิต นายแดนมคี วามผดิ หรือไม่ อย่างไร ก. ผิด ฐานฆ่าผอู้ ืน่ โดยเจตนา ข. ผดิ โดยฆ่าคนอน่ื โดยไม่เจตนา ค. ผิด ฐานทาํ ให้คนตายโดยประมาท ง. ไมม่ คี วามผดิ เพราะกระทาํ โดยไมม่ เี จตนา 8. นายเอกถูกนายโทจับตัวมาเรียกค่าไถ่และถูกกักขังอยู่ในห้องพักนาน 3 เดือน โดยใน ระหว่างเวลาดังกล่าวได้ถูกนายโททําร้ายร่างกายและทรมานอย่างทารุณ วันหนึ่งขณะที่นาย เอกตัดสินใจหนีโดยกระโดดออกจากห้องพักเป็นเหตุให้ถึงแก่ ความตาย ดังน้ีนายโทจะต้องรับ ผดิ ตอ่ ความตายของนายเอกหรอื ไม่ ก. ตอ้ งรบั ผิด เพราะการกระโดดนั้นเป็นผลโดยตรงจากการกระทาํ ของนายโท ข. ตอ้ งรบั ผดิ เพราะเลง็ เห็นผลว่าวันหนึง่ นายเอกจะกระโดดลงไปถึงแก่ความตาย ค. ไม่ต้องรับผดิ ชอบ เพราะเป็นเหตุแทรกแซงที่วญิ ญูชนไมส่ ามารถคาดหมายได้ ง. ไม่ต้องรับผิดเพราะไม่อาจคาดหมายได้ว่า นายเอกจะกระโดดออกจากห้องพักจนถึงแก่ ความตาย 9. นายดําแอบทราบมาว่าในวันพรุ่งนี้นายแดง นายขาว และนายแสด ซึ่งร่วมกันวางแผนจะ มาปล้นทรัพย์ท่ีบ้านของตนเองในคืนเกิดเหตุจึงได้ไปหลบ ซ่อนอยู่ในตู้เส้ือผ้าส่วนนายแดง นายขาว และนายแรสได้แอบเข้ามาในบ้านและเอาทรัพย์ ขณะท่ีกําลังจะออกจากบ้านนายดํา น้ัน นายม่วงได้ขับรถจักรยานยนต์ผ่านมาเห็นจึงตะโกนว่า “ขโมย ขโมย” นายแสดจึงใช้ปืน ยิงนายม่วงแต่กระสุนพลาดไป หลังจากนั้นนายดําได้ยิงปืนข้ึนและพูดว่า “ถ้าไม่วางทรัพย์ลง จะยิงให้ตาย” ท้ังสามคนเกิดความกลัวจึงวางทรัพย์แล้วว่ิงหนีไป ดังน้ีการกระทําของท้ังสาม คนเปน็ ความผดิ ฐานใด ก. ผดิ ฐานพยายามปลน้ ทรัพย์ ข. ผิดฐานพยายามลักทรัพย์ ค. ผิดฐานปลน้ ทรพั ย์ ง. ผิดฐานลักทรัพย์ โดย นายรมย์รวินท์ เชิดชู ตําแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชํานาญการพิเศษ

ห น้ า | 29 10. นายดํา นายแดง และนายขาวได้ร่วมกันวางแผนจะไปลักทรัพย์ท่ีบ้านนายม่วง ในคืนเกิด เหตุขณะที่เข้าไปลักทรัพย์จนได้ทรัพย์ไปจนเป็นท่ีพอใจแล้วและท้ัง สามกําลังจะออกจากบ้าน ไปน้ัน สุนัขของนายเหลืองได้เห่าข้ึนและจะวิ่งเข้ามากัดนายแดง นายขาวจึงใช้อาวุธปืน ยิง สุนัขจนถึงแก่ความตายแล้วว่ิงหนีไป ดังน้ี การกระทําของบุคคลทั้งสามจะเป็นความผิดฐานใด หรอื ไม่ ก. ผดิ ฐานชงิ ทรพั ย์ ข. ผดิ ฐานปลน้ ทรัพย์ ค. ผิดฐานว่งิ ราวทรพั ย์ ง. ผดิ ฐานลกั ทรัพย์ในเวลากลางคืน โดย นายรมยร์ วินท์ เชิดชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชาํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 30 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ง แบบทดสอบหลังเรียน ง ขอ้ ก ข ค ขอ้ ก ข ค 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 คะแนนเตม็ 10 คะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน ได้ ...................คะแนน ได้ ...................คะแนน โดย นายรมย์รวินท์ เชดิ ชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู าํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 31 บรรณานกุ รม กระมล ทองธรรมชาติ. 2548. องคก์ รตามรฐั ธรรมนญู กับการคุม้ ครองสิทธิเสรีภาพของ ประชาชน. กรุงเทพมหานคร : ม.ป.ท. ไทยรม่ เกล้า, บริษทั อักษรเจรญิ ทัศน์ อจท. จาํ กดั เกรยี งศกั ด์ิ ราชโคตร. 2552. การเมืองการปกครองไทย (901-106) : Thai Government and Politics. กรุงเทพมหานคร : ดวงแกว้ . ขจิต จติ เสรี. 2553. องคก์ ารระหวา่ งประเทศ. กรงุ เทพมหานคร : วญิ ญูชน. ดํารง ฐานดี และคณะ. 2565. หนงั สอื เรยี นรายวิชาพื้นฐานสังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม หน้าท่พี ลเมือง วัฒนธรรม และการดาํ เนินชวี ิตในสงั คม เศรษฐศาสตร์ และภูมศิ าสตร์ ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 3. (พมิ พ์ครง้ั ท่ี 9) กรงุ เทพฯ : ไทยร่มเกล้า, บรษิ ัทอักษรเจรญิ ทัศน์ อจท. จาํ กัด นนั ทวัฒน์ บรมานันท์. ม.ป.ป. กฎหมายปกครอง. กรุงเทพมหานคร : วิญญชู น. ราชบัณฑติ ยสถาน. 2556. พจนานุกรมศพั ท์กฎหมายไทย. พิมพค์ รัง้ ท่ี 9 (แก้ไขเพ่ิมเติม). กรงุ เทพมหานคร : ราชบัณฑิตยสถาน. สภาทนายความ. 2540. กฎหมายเบอ้ื งต้นสําหรับประชาชน. กรุงเทพมหานคร : เรอื นแก้วการพิมพ์. เสน่ห์ จามริก. 2549. การเมอื งไทยกับการพัฒนารฐั ธรรมนูญ. กรุงเทพมหานคร : มูลนิธติ าํ รา สังคมศาสตรแ์ ละมนุษยศาสตร.์ สํานกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแห่งชาติ. 2544. แนวทางการสืบคน้ วฒั นธรรมท้องถิ่นไทย. กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพร้าว. สํานกั งานผตู้ รวจการแผ่นดนิ และสํานกั งานค้มุ ครองสิทธแิ ละชว่ ยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชน. ม.ป.ป. รวมกฎหมายทป่ี ระชาชนควรรู้. กรุงเทพมหานคร : ม.ป.ท. https://edu.kpru.ac.th/contents/edms/EDMS-Genernal-201906041559621279.pdf https://www.sw2.ac.th/images/user/root/soc31102/57so3110207.pdf https://sites.google.com/site/32917manuswee/sangkhmsuksa-sasna-laea- wathnthrrm/kdhmay-xaya https://sites.google.com/site/mayketkanok52/wiwathnakar-khx-ngkt-hmay-keiyw-kab- dek/cetna-rmy-laea-laksna-phises-khxng-sal-yeawchn/phra-rach-bayyati- cad-tang-sal-yeawchn/khxsxb-kdhmay-beuxng-tn/naew-khxsxb-kdhmay- xaya โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชิดชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู าํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 32 โดย นายรมย์รวินท์ เชิดชู ตาํ แหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู ํานาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 33 เฉลยบัตรกิจกรรมที่ 1 เรอ่ื ง การกระทําความผดิ ทางอาญา คาํ ช้แี จง 1. ใหน้ ักเรยี นตอบคาํ ถามตามสถานการณ์ทกี่ ําหนดให้ต่อไปน้ี 2. ใหน้ กั เรียนอา่ นสถานการณท์ ก่ี าํ หนดให้ และเขียนวิธคี ดิ ลงในข้อสอบ 3. ถ้าต้องการเปล่ียนคําตอบหรือวิธีคิด ไม่ต้องลบคําตอบหรือวิธีคิดเดิมออกแต่ให้ขีดเส้นทับ คาํ ตอบหรอื วธิ คี ดิ เดมิ แล้วจงึ เขียนคาํ ตอบหรอื วิธคี ดิ ใหม่ สถานการณ์ที่ 1 นายหมึกทะเลาะกับนางปลา ถึงขั้นทําร้ายร่างกายกัน นางปลาสู้นายหมึกไม่ได้จึงใช้มีด ปลายแหลมแทงนายหมกึ จํานวน 8 ครั้ง นายหมึกถงึ แก่ความตายทนั ที 1. นางปลามีความผิดฐานใด และสอดคล้องกบั องค์ประกอบความผิดอยา่ งไร …แ…น…ว…ค…าํ ต…อ…บ………………………………………………………………………………………………………………………… …………น…า…งป…ล…า…ม…ีคว…า…ม…ผิด…ฐ…า…นเ…จ…ตน…า…ฆ…่า…นา…ย…ห…ม…ึก…เข…้า…อ…งค…์ป…ร…ะก…อ…บ…ค…วา…ม…ผ…ิด…ค…ือ…น…า…งป…ล…า…รู้ส…ํา…น…ึกใ…น… …ก…า…ร…เค…ล…่ือ…น…ไห…ว…ร่า…ง…ก…าย…แ…ล…ะ…ป…ระ…ส…งค…์ต…่อ…ผ…ล…ท…ี่เก…ิด…ต…าม…ท…่ีค…ิด…ไว…้แ…ล…ะ…เล…็งเ…ห…็น…ผ…ลข…อ…ง…ก…าร…ก…ร…ะท…ํา…น…้ัน… …โ…ด…ย…แท…ง…น…าย…ห…ม…ึก…ถงึ……8 …ค…รง้ั …ย…อ่ …ง…เล…ง็ เ…ห…น็ …ผล…ว…่าน…า…ย…ห…ม…ึกย…อ่ …ม…ถ…ึงแ…ก…่ค…วา…ม…ต…าย………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… สถานการณ์ที่ 2 นายก้อนต่อว่านายเกิดท่ีมาจีบคนรักของนายก้อน นายเกิดพูดจาย้อนนายก้อนทําให้นาย กอ้ นชกนายเกิด ทําให้นายเกิดลม้ ลงและพลาดตกบนั ไดศรี ษะฟาดพ้นื ถงึ แกค่ วามตาย 2. นายกอ้ นมคี วามผิดฐานใด และสอดคลอ้ งกับองค์ประกอบความผดิ อย่างไร …แ…น…วค…ํา…ต…อ…บ………………………………………………………………………………………………………………………… …………น…าย…ก…้อ…น…มีค…ว…า…ม…ผิด…ฐ…า…นฆ…่า…ค…น…ต…าย…โ…ดย…ไ…ม…่เจ…ต…นา……เข…้า…อง…ค…์ป…ระ…ก…อ…บ…ค…วา…ม…ผ…ิด…ค…ือ…เป…็น…ก…า…รก…ร…ะ… …ท…ํา…โด…ย…รู้ส…ึก…ส…ําน…ึก……แต…่ผ…ู้ก…ร…ะท…ํา…ไม…่ป…ร…ะ…สง…ค…์ต…่อ…ผล…ห…ร…ือ…ไม…่อ…าจ…เ…ล็ง…เห…็น…ผ…ล…ข…อง…ก…า…รก…ร…ะ…ทํา…ว…่า…จะ…เก…ิด…ผ…ล… …ต…าม…ม…า…อ…ยา่ …ง…ไร……………………………………………………………………………………………………………………… โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการพิเศษ

ห น้ า | 34 สถานการณ์ท่ี 3 นางสาวทับทิมยืนอยู่หน้าบ้าน ถูกนายต้านกระชากโทรศัพท์มือถือของนางสาวทับทิมไป แล้วขร่ี ถจกั รยานยนตห์ นีไปแต่ตาํ รวจสามารถจับนายตา้ นได้ทันที 3. นายต้านมีความผดิ ฐานใด และสอดคลอ้ งกับองค์ประกอบความผดิ อย่างไร …แ…น…ว…ค…าํ ต…อ…บ………………………………………………………………………………………………………………………… …………น…า…ยต…้า…น…ม…ีค…วา…ม…ผ…ิด…ฐา…น…ว…ิ่งร…า…วท…ร…ัพ…ย…์ เ…ข้า…อ…ง…ค์ป…ร…ะ…ก…อ…บค…ว…า…ม…ผิด……ค…ือ…เป…็น…ก…า…รล…ัก…ท…ร…ัพ…ย์โ…ด…ย… …ฉ…ก…ฉ…วย…เ…อา…ซ…ง่ึ ห…น…า้ ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… สถานการณ์ที่ 4 นายหม่ืนยิงปืนเข้าไปในฝูงชนท่ีกําลังยืนชุมนุมกันอยู่ ทําให้ลูกกระสุนปืนไปถูกเด็กชายน้อย ถงึ แกค่ วามตาย 4. การกระทําของนายหม่นื มีความผดิ ฐานใด …แ…น…ว…ค…ํา…ตอ…บ………………………………………………………………………………………………………………………… …………น…า…ย…หม…นื่…ม…ีค…ว…าม…ผ…ดิ …ฐา…น…ฆ…า่ ค…น…ต…า…ยโ…ด…ยเ…จ…ตน…า…………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… สถานการณ์ท่ี 5 นายแกว้ ใชม้ ดี จน้ี างเก๋ ใหส้ ่งกระเปา๋ ถอื มาใหต้ น และขวู่ า่ ถา้ ไม่ส่งมาจะใชม้ ดี แทงนางเก๋ นางเกต๋ กใจกลัวจึงส่งกระเป๋าเงนิ 5. นายแกว้ มคี วามผิดฐานใด และสอดคลอ้ งกับองค์ประกอบความผิดอยา่ งไร …แ…น…ว…ค…าํ ต…อ…บ………………………………………………………………………………………………………………………… …………น…า…ยแ…ก…้ว…ม…ีค…วา…ม…ผ…ิดฐ…า…น…ช…ิงท…ร…ัพ…ย…์ เข…้า…อ…งค…์ป…ร…ะ…ก…อบ…ค…ว…า…มผ…ิด…ค…ือ……เป…็น…ก…าร…ล…ัก…ข…โม…ย…ข…อง…ผ…ู้อ…ื่น… …โ…ด…ยข…ูว่ …า่ …จะ…ใ…ช้อ…า…ว…ธุ ท…าํ …ร้า…ย…เจ…้า…ข…อง…ท…ร…พั ย…เ์ …พ…อ่ื ใ…ห…ย้ …น่ื ท…ร…ัพ…ย…์ให…้ ……………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตําแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู ํานาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 35 สถานการณ์ท่ี 6 นายเม่น นายหมอก นายเมฆ ช่วยกันเตะและต่อยนายศรัณย์ แย่งเอาสายสร้อยคอทองคํา ของนายศรัณย์ แลว้ พากันหลบหนี 6. นายเมน่ นายหมอก และนายเมฆมคี วามผิดฐานใด และสอดคลอ้ งกับองคป์ ระกอบความผดิ อยา่ งไร …แ…น…ว…คาํ…ต…อ…บ………………………………………………………………………………………………………………………… …………น…าย…เ…ม่…น…น…าย…ห…ม…อ…ก…แ…ล…ะ…นา…ย…เม…ฆ…ม…ีค…วา…ม…ผ…ิด…ฐา…น…ป…ล…้น…ทร…ัพ…ย…์ เ…ข…้าอ…ง…ค…์ป…ระ…ก…อ…บ…คว…า…ม…ผิด……ค…ือ… …ท…้งั …สา…ม…ค…น…ร่ว…ม…ก…ันก…ร…ะ…ท…าํ ค…ว…าม…ผ…ดิ …ด…้วย…ก…า…รช…ิง…ท…รพั …ย…์ข…อ…งผ…ุ้อ…น่ื ……………………………………………………… สถานการณ์ท่ี 7 นางสาวดวงดาวไม่พอใจท่ีนางสาวทอฝันไปแย่งคนรักของเธอ ดังนั้นนางสาวดวงดาวจึงใช้ นํ้ากรดสาดใบหน้าของนางสาวทอฝัน ทําให้นางสาวทอฝันต้องเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลนาน 7. นางสาวดวงดาวมีความผิดฐานใด และสอดคล้องกับองค์ประกอบความผดิ อยา่ งไร …แ…น…ว…ค…ําต…อ…บ………………………………………………………………………………………………………………………… …………น…า…งส…า…ว…ด…วง…ด…า…วม…ีค…ว…า…ม…ผิด…ฐ…า…น…ท…ําร…้า…ย…ร่…าง…ก…า…ยผ…ู้อ…ื่น…จ…น…เป…็น…เ…ห…ตุ…ให…้ไ…ด้…รับ…อ…ัน…ต…ร…าย…ส…า…ห…ัส… …เ…ข้า…อ…ง…ค์ป…ร…ะ…ก…อบ…ค…ว…าม…ผ…ดิ …ค…อื …เ…จ…บ็ ป…ว่…ย…ด…ว้ ย…อ…า…กา…ร…ท…กุ ข…เ…วท…น…า…เก…นิ …ก…ว่า……20…ว…ัน……………………………… สถานการณ์ที่ 8 เด็กชายจอมทะเลาะกับเด็กชายโต้ง เด็กชายจอมเถียงสู้เด็กชายโต้งไม่ได้ เด็กชายจอมจึงผลัก เดก็ ชายโตง้ ล้มศีรษะกระแทกพน้ื บวมเป่งต้องรกั ษาตัวในโรงพยาบาล 11 วนั จงึ หาย 8. เดก็ ชายจอมมคี วามผดิ ฐานใด …แ…น…ว…คาํ…ต…อ…บ………………………………………………………………………………………………………………………… …………เด…ก็ …ช…าย…จ…อ…ม…มคี…ว…า…มผ…ิด…ฐ…าน…ท…าํ …รา้…ย…ร…่าง…ก…าย…ผ…ูอ้ …ื่น…ไ…ดร้…ับ…อ…ัน…ตร…า…ย…ไม…ส่ …าห…ัส………………………………… ตอบถูกต้องท้งั หมด เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน ตอบถกู ต้องบางสว่ น ให้ 3 คะแนน ตอบถูกตอ้ งเลก็ นอ้ ย ให้ 0 คะแนน ให้ 2 คะแนน ตอบผดิ / ไมต่ อบ โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตาํ แหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชาํ นาญการพิเศษ

ห น้ า | 36 เฉลยบัตรกจิ กรรมท่ี 2 แบบฝึกหดั เรื่อง กฎหมายอาญา ตารางเปรยี บเทียบความแตกตา่ งของการกระทําความผดิ ระหวา่ งคดีแพง่ กบั คดีอาญา คําช้ีแจง : ให้นกั เรยี นแตล่ ะกล่มุ ทําตารางเปรียบเทยี บความแตกตา่ งของการกระทาํ ความผดิ ระหว่างคดแี พง่ กบั คดีอาญา โดยให้ครอบคลุมประเดน็ ตามที่กาํ หนด แล้วนําไปตดิ ปา้ ยนิเทศหนา้ หอ้ งเรียน …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตอบถูกตอ้ งทง้ั หมด เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 1 คะแนน ตอบถกู ตอ้ งบางส่วน ให้ 3 คะแนน ตอบถกู ต้องเลก็ นอ้ ย ให้ 0 คะแนน ให้ 2 คะแนน ตอบผดิ / ไมต่ อบ โดย นายรมยร์ วนิ ท์ เชิดชู ตําแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชาํ นาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 37 แบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลงั เรยี น ข้อ ก ข ค ง ขอ้ ก ข ค ง 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10  10  โดย นายรมย์รวินท์ เชดิ ชู ตาํ แหน่ง ครู วิทยฐานะ ครชู ํานาญการพเิ ศษ

ห น้ า | 38 ประวตั ยิ อ่ ผจู้ ดั ทาํ ชอื่ – สกุล นายรมย์รวนิ ท์ เชิดชู วนั เดือน ปี เกดิ วันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2521 สถานที่เกดิ บ้านเลขท่ี 10/2 หมู่ 18 ตําบลกระโพ อําเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ โทรศัพท์ 082-136-369-6 ตาํ แหนง่ หนา้ ทป่ี ัจจุบนั ครู วทิ ยฐานะ ครูชํานาญการพิเศษ สถานที่ทํางานในปัจจุบัน โรงเรียนเบ็ตต้ีดเู มน 2 ช่องเม็ก ตาํ บลชอ่ งเมก็ อาํ เภอสริ ินธร จงั หวัดอบุ ลราชธานี สังกดั องคก์ ารบริหารสว่ นจงั หวัดอบุ ลราชธานี ประวัตกิ ารศกึ ษา พ.ศ. 2544 ปริญญาตรี ครุศาสตรบัณฑิต วิชาเอก เทคโนโลยีและนวัตกรรม การศึกษา สถาบนั ราชภฏั สรุ นิ ทร์ พ.ศ. 2553 ปริญญาโท ศึกษาศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาการบริหารการศกึ ษา มหาวทิ ยาลัยรามคําแหง ประสบการณก์ ารทาํ งาน พ.ศ. 2551 ตาํ แหน่ง นักวิชาการศกึ ษา องคก์ ารบริหารส่วนตําบลพลงตาเอ่ียม อําเภอวงั จนั ทร์ จังหวัดระยอง พ.ศ. 2553 ครผู ้ชู ่วย โรงเรียนมัธยมบา้ นบางกะปิ สาํ นกั งานเขตบางกะปิ สาํ นักการศึกษา กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2555 ครู คศ.1 โรงเรยี นมัธยมบ้านบางกะปิ สํานักงานเขตบางกะปิ สาํ นักการศึกษา กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2559 ตาํ แหนง่ ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการ โรงเรียนเบ็ตต้ีดูเมน 2 ชอ่ งเม็ก ตาํ บลช่องเม็ก อําเภอสริ ินธร จังหวดั อบุ ลราชธานี สงั กดั องคก์ ารบรหิ ารส่วนจงั หวัดอบุ ลราชธานี พ.ศ. 2561 ตาํ แหน่งครู วทิ ยฐานะ ครชู าํ นาญการพเิ ศษ โรงเรียนเบต็ ต้ีดเู มน 2 ช่องเมก็ ตาํ บลชอ่ งเมก็ อําเภอสิรนิ ธร จงั หวดั อบุ ลราชธานี สงั กัดองคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั อุบลราชธานี โดย นายรมย์รวนิ ท์ เชดิ ชู ตาํ แหนง่ ครู วทิ ยฐานะ ครูชาํ นาญการพเิ ศษ



โรงเรยี นเบต็ ต้ดี ูเมน 2 ช่องเม็ก อาํ เภอสริ นิ ธร จงั หวดั อบุ ลราชธานี องคก์ ารบรหิ ารสว่ นจงั หวดั อบุ ลราชธานี