ไม้กวาดจากขวดพลาสติก(ยืดได้)

โครงงานวทิ ยาศาสตร์ ดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม ประเภท นวตั กรรมจากขยะ เร่ือง ไมก้ วาดจากขวดน้ำพลาสติก(ยืดได)้ ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น จัดทำโดย นางสาลี่ บัวภิบาล รหสั ประจำตวั นกั ศกึ ษา 6313-00021-0 นายร่งุ เพชร รม่ โพธช์ิ ี รหสั ประจำตวั นักศกึ ษา 6313-00066-7 นางสาวเรวดี เรอื งศรี รหัสประจำตวั นกั ศึกษา 6312-00040-4 นายฤทธนิ นท์ แสงศร รหัสประจำตวั นกั ศึกษา 6423-00028-3 นางพเยาว์ ทบั ทิมขาว รหัสประจำตวั นักศกึ ษา 6313-00071-5 อาจารย์ท่ปี รึกษา อาจารย์ศริ พิ ร ศรหี ริ ัญ รหัสกลมุ่ 769 ช่ือกลุม่ อ.ศริ พิ ร ภาคเรยี นท่ี 2 ป�การศกึ ษา 2564 สถานท่พี บกลุม่ กศน.ตำบลสาลี ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอบางปลาม้า สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จังหวดั สุพรรณบรุ ี

ก ชือ่ โครงงาน ไม้กวาดจากขวดนำ้ พลาสตกิ (ยดื ได)้ ผู้จดั ทำ นางสาล่ี บัวภิบาล นายรุ่งเพชร ร่มโพธชิ์ ี นางสาวเรวดี เรอื งศรี นายฤทธินนท์ แสงศร นางพเยาว์ ทับทิมขาว ระดับ มัธยมศกึ ษาตอนต้น ครูทป่ี รกึ ษา อาจารยศ์ ิริพร ศรีหริ ญั สถานศกึ ษา กศน.ตำบลสาลี ท่ีอยู่ หม่ทู ี่ 2 ตำบลสาลี อำเภอบางปลามา้ จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี โทร 086-174-2416 ระยะเวลาในการทำโครงงาน เดือนมกราคม - เดือนกมุ ภาพนั ธ์ 2565 บทคดั ยอ่ ป�ญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในป�จจุบัน ส่วนหนึ่งเป�นผลมาจากปริมาณขยะที่เพิ่มมากขึ้น จากการอุปโภคบริโภคในชีวิตประจำวัน ป�จจุบันนิยมการใช้ขวดพลาสติกในการบรรจุอาหารและ เครื่องดื่มเป�นจำนวนมาก เนื่องจากมีความสะดวกในการใช้งาน หาง่าย และมีราคาถูก ผลิตภัณฑ์ เหลา่ น้ีจะทำใหเ้ กดิ ขยะมลู ฝอยพลาสตกิ ซึ่งเป�นสาเหตปุ ระการหนงึ่ ที่ก่อใหเ้ กดิ ปญ� หาสง่ิ แวดล้อม อีกป�ญหาหนึ่งที่พบ คือ จากการสำรวจบริเวณแหล่งที่อยู่อาศัย พบว่า มีขยะประเภทขวด พลาสตกิ อยเู่ ปน� จำนวนมาก ไม่มกี ารนำไปกำจดั ทำใหเ้ กดิ ป�ญหาขยะขวดพลาสตกิ ลน้ กระจายอยู่เป�น ส่วนมากตามบริเวณแหล่งที่อยู่อาศัย จึงคิดวิธีแก้ไขป�ญหาโดยการนำขวดพลาสติกมาสร้างเป�นไม้ กวาดจากขวดนำ้ พลาสติก วัตถุประสงค์ของโครงงานครัง้ นี้ เพื่อประดิษฐ์ไมก้ วาดจากขวดน้ำพลาสติก เพื่อเปรียบเทยี บ ประสิทธิภาพระหว่างไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสตกิ กับไม้กวาดทางมะพร้าวและไม้กวาดจากดอกหญา้ และเพื่อนำขยะประเภทขวดพลาสติกที่ไม่ได้ใช้ ไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และมีส่วนช่วยในการลด ปญ� หาภาวะโลกรอ้ น จากการดำเนินงานพบว่า สามารถสร้างสิ่งประดิษฐ์ไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกได้ ไม้กวาด จากขวดน้ำพลาสตกิ สามารถใช้งานได้จรงิ วิธีการไม่ยุ่งยากซับซ้อน สามารถปรับระดับการใช้งานได้ ความเหมาะสม และจากการเปรียบเทียบประสิทธิภาพของไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกกับไม้กวาด ทางมะพร้าวและไม้กวาดจากดอกหญ้า พบว่า ไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกมีประสิทธิภาพที่ดีกว่าไม้ กวาดทางมะพร้าวและไม้กวาดจากดอกหญ้า เป�นการนำขยะประเภทขวดพลาสติกมารีไซเคิลให้เกิด ประโยชน์สงู สดุ อีกท้งั ยงั สามารถผลติ เพ่ือนำไปจำหน่าย เพอ่ื เพิ่มรายได้

ข กติ ติกรรมประกาศ โครงงานเรื่องไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติก(ยืดได้) สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดีเพราะได้รับความ ร่วมมือ ช่วยเหลือจากบุคคลหลายท่านที่ได้ให้คำแนะนำและข้อคิดเห็นที่เป�นประโยชน์ต่อโครงงาน อย่างย่ิง คณะผู้จัดทำขอขอบคุณอาจารย์หญิงศิริพร ศรีหิรัญ อาจารย์ที่ปรึกษาในการทำโครงงาน ครง้ั น้ี ทเี่ สยี สละเวลาถ่ายทอดความรทู้ ี่เข้าใจงา่ ย เพอ่ื ประยกุ ตใ์ ช้ในการทำโครงงาน คอยให้คำแนะนำ ช่วยเหลอื และตรวจสอบแก้ไขข้อบกพร่องต่าง ๆ ตลอดระยะเวลาในการทำโครงงาน สนบั สนุนสถานที่ เครื่องมืออุปกรณ์ต่าง ๆ ที่จำเป�นต้องใช้ในระหว่างการทำโครงงาน ทำให้โครงงานเล่มนี้ มคี วามสมบรู ณ์ยงิ่ ข้นึ คณะผู้จดั ทำรู้สึกซาบซึ้งและขอขอบคุณเปน� อยา่ งสูงมา ณ โอกาสนี้ สุดท้ายนี้ขอขอบคุณผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่านที่ให้ความช่วยเหลือ แนะนำและประสานงาน ในสว่ นต่าง ๆ จนทำใหโ้ ครงงานน้ปี ระสบผลสำเร็จไปไดด้ ว้ ยดี คณะผจู้ ัดทำ

ค สารบัญ หน้า คำนำ บทคดั ย่อ...................................................................................................................................... ก กติ ตกิ รรมประกาศ ....................................................................................................................... ข สารบัญ......................................................................................................................................... ค สารบญั ภาพ ................................................................................................................................. ง สารบัญตาราง............................................................................................................................... จ บทท่ี 1 บทนำ ............................................................................................................................. 1 1.1 ความเป�นมาและความสำคญั ................................................................................... 1 1.2 วตั ถุประสงค์............................................................................................................ 1 1.3 สมมติฐาน................................................................................................................ 2 1.4 ขอบเขตการศกึ ษา ................................................................................................... 2 1.5 ประโยชน์ทคี่ าดว่าจะไดร้ บั ...................................................................................... 2 บทท่ี 2 เอกสาร/ทฤษฎ/ี หลกั การเกยี่ วขอ้ ง................................................................................ 3 2.1 การประดษิ ฐ์ (Invention) ....................................................................................... 3 2.2 พลาสติก .................................................................................................................. 3 2.3 รีไซเคิล (Recycle)………………………………………………………………………………………… 3 2.4 องคค์ วามร้แู ละทักษะเกย่ี วกับการประดษิ ฐไ์ มก้ วาดจากขวดน้ำพลาสตกิ เชอ่ื มโยงกบั หลักสะเตม็ ศกึ ษา………………………………………………… ........................... 8 2.5 โครงงานทเี่ กีย่ วข้อง………………………………………………… ......................................... 10 บทที่ 3 อปุ กรณ์และวิธีการศึกษา............................................................................................... 11 3.1 วัสดุอุปกรณ์............……………………………………………………………………………………… 11 3.2 วธิ กี ารและลำดบั ข้ันตอนการทำโครงงาน…………………………………………………………. 11 บทที่ 4 ผลการศึกษา .................................................................................................................. 14 4.1 การเปรยี บเทยี บประสทิ ธิภาพของไมก้ วาดจากขวดนำ้ พลาสติก กับไม้กวาดทางมะพร้าวและไมก้ วาดจากดอกหญา้ ......................................................... 15 บทที่ 5 สรปุ ผลและอภปิ รายผล ................................................................................................. 16 5.1 สรุปผลและอภปิ รายผล ........................................................................................... 16 5.2 ขอ้ เสนอแนะ............................................................................................................ 16 บรรณานกุ รม................................................................................................................................ 17 ภาคผนวก..................................................................................................................................... 18

ง สารบัญภาพ ภาพท่ี หนา้ ภาพที่ 1 ไมก้ วาดจากขวดนำ้ พลาสตกิ (ยืดได)้ .............................................................................…. 14 ภาพท่ี 2 วัสดอุ ปุ กรณ์ (1) – (7) ...…………………………………………...........………………………………… 19

จ สารบญั ตาราง ตารางท่ี หน้า ตารางท่ี 1 การบูรณาการโครงงานเรอื่ งไมก้ วาดจากขวดนำ้ พลาสติก เกย่ี วกบั หลกั การสะเตม็ ศกึ ษา………………………………………………………………….……..………………..… 9 ตารางที่ 2 เปรียบเทียบประสทิ ธิภาพของไมก้ วาดจากขวดน้ำพลาสติก กับไม้กวาดทางมะพรา้ วและไม้กวาดจากดอกหญา้ ………………………..……………………………..……… 15

1 บทท่ี 1 บทนำ 1.1 ความเป�นมาและความสำคญั ของป�ญหา ป�ญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในป�จจุบัน ส่วนหนึ่งเป�นผลมาจากปริมาณขยะที่เพิ่มมากข้ึน จากการอุปโภคบริโภคในชีวิตประจำวัน ป�จจุบันนิยมการใช้ขวดพลาสติกในการบรรจุอาหารและ เครื่องดื่มเป�นจำนวนมาก เนื่องจากมีความสะดวกในการใช้งาน หาง่าย และมีราคาถูก ผลิตภัณฑ์ เหล่านี้จะทำให้เกิดขยะมูลฝอยพลาสตกิ ซึง่ เป�นสาเหตุประการหนงึ่ ทีก่ ่อให้เกดิ ปญ� หาสงิ่ แวดล้อม อีกป�ญหาหนึ่งที่พบ คือ จากการสำรวจบริเวณแหล่งที่อยู่อาศัย พบว่า มีขยะประเภทขวด พลาสติกอยู่เป�นจำนวนมาก ไม่มีการนำไปกำจัด ทำให้เกิดป�ญหาขยะขวดพลาสติกล้นกระจายเป�น ส่วนมากตามบรเิ วณแหล่งทอ่ี ยู่อาศัย และจากการศึกษาข้อมูลของกรมควบคุมมลพิษ กระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและ สิ่งแวดลอ้ ม พบว่า ศักยภาพของวัสดุเหลือใช้ท่ีสามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ไดจ้ ากมลู ฝอยท่ีเก็บได้ ในกรงุ เทพมหานครและจงั หวัดตา่ ง ๆ ทว่ั ประเทศไทยมีประมาณร้อยละ 16-34 ของปรมิ าณมูลฝอยท่ี เก็บได้ แต่มีเพียงร้อยละ 7 หรือประมาณ 2,360 ตันต่อวันเท่านั้นที่มีการนำกลับมาใช้ประโยชน์ การนำกลับมาใช้ใหม่ จึงเป�นวิธีการหนึ่งที่ช่วยเพิ่มคุณภาพให้กับชีวิต เพิ่มคุณค่าให้กับสิ่งแวดล้อม และช่วยถนอมรกั ษาทรัพยากรธรรมชาตขิ องโลกไวไ้ ด้ดที ่ีสดุ จากป�ญหาข้างต้น คณะผู้จัดทำจึงคิดวิธีแก้ไขป�ญหาโดยการนำขวดพลาสติกมาสร้างเป�นไม้ กวาดจากขวดนำ้ พลาสติก เพื่อลดปญ� หาขยะประเภทขวดน้ำพลาสติกและขยะมูลฝอยประเภทต่าง ๆ เพื่อให้มีส่วนช่วยในการลดป�ญหาภาวะโลกร้อนและยังเป�นการนำเอาของที่เหลือใช้มาทำให้เกิด ประโยชน์ และมีมูลค่ามากขึ้น คณะผู้จัดทำได้นำความรู้ ทักษะและประสบการณ์ท่ีได้ศึกษาค้นคว้า เรื่องการรีไซเคิล เพื่อเกิดเป�นองค์ความรู้ เพิ่มประสบการณ์ การเรียนรู้ผ่านห้องเรียนเศรษฐกิจ พอเพียง และกระบวนการเรียนรู้แบบสะเต็มศึกษา 1.2 วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพ่อื ประดษิ ฐไ์ ม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติก 2. เพื่อเปรียบเทยี บประสิทธิภาพระหว่างไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกกับไม้กวาดทางมะพรา้ ว และไม้กวาดจากดอกหญ้า 3. เพื่อนำขยะประเภทขวดพลาสติกที่ไม่ได้ใช้ ไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และมีส่วนช่วยใน การลดปญ� หาภาวะโลกร้อน

2 1.3 สมมตฐิ าน ถ้าไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกสามารถใช้งานได้จริงและมีประสิทธิภาพมากกว่าไม้กวาด ทางมะพร้าวและไม้กวาดจากดอกหญ้า จะมีส่วนช่วยในการลดป�ญหาภาวะโลกร้อน ลดปริมาณขยะ และลดคา่ ใช้จา่ ยภายในบา้ นได้ 1.4 ขอบเขตการศกึ ษา โครงงานนี้เป�นโครงงานประเภทสิ่งประดิษฐ์ โดยผู้จัดทำสนใจในการสร้างสิ่งประดิษฐ์ ไม้กวาดจากขวดนำ้ พลาสติก โดยมขี อบเขตการศึกษาดังน้ี 1. ศกึ ษาวัสดทุ ี่ตอ้ งใช้ การทำงานอุปกรณท์ ตี่ ้องใช้ในการสร้างสิ่งประดิษฐ์ 2. ออกแบบไม้กวาดจากขวดนำ้ พลาสตกิ และทดสอบการทำงานก่อนนำไปใชจ้ รงิ 1.5 ประโยชนท์ ี่คาดว่าจะได้รบั 1. ประดษิ ฐไ์ ม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกได้ 2. ได้รแู้ ละเข้าใจถึงการทำงานอุปกรณ์ท่ตี อ้ งใชใ้ นการสร้างสง่ิ ประดษิ ฐ์ได้เป�นอยา่ งดี 3. สามารถใชง้ านดกี ว่าไม้กวาดทางมะพรา้ วและไมก้ วาดจากดอกหญ้า 4. สามารถซ่อมแซมได้ง่าย หากเกดิ การชำรดุ 5. ลดค่าใช้จ่ายภายในบ้านได้โดยที่ไม่ต้องซื้อไม้กวาดทางมะพร้าวและไม้กวาดจากดอกหญ้า และยังสามารถทำจำหน่ายเพือ่ สร้างรายได้ 6. มีส่วนช่วยในการลดปริมาณขยะ เป�นการนำวัสดุเหลือใช้มาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ ลดปญ� หาภาวะโลกรอ้ น 7. สามารถนำไปปรับปรุง ต่อยอดหรือพัฒนาในการทำประโยชน์จากขยะประเภทขวดพลาสตกิ ได้

3 บทที่ 2 เอกสาร/ทฤษฎ/ี หลักการเกยี่ วขอ้ ง จากการจดั โครงงานเรอ่ื งไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสตกิ (ยืดได้) ไดศ้ ึกษาคน้ ควา้ เอกสาร ดังน้ี 2.1 การประดษิ ฐ์ (Invention) การประดิษฐ์ (Invention) หมายถึง ความคิดสร้างสรรค์เกี่ยวกับ ลักษณะองค์ประกอบ โครงสร้างหรือกลไกของผลิตภัณฑ์ รวมทั้งกรรมวิธีในการผลิตการรักษา หรือปรับปรุงคุณภาพของ ผลติ ภัณฑใ์ ห้ดีขนึ้ หรอื ทำใหเ้ กิดผลติ ภัณฑข์ นึ้ ใหม่ ท่แี ตกต่างไปจากเดมิ ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ประดิษฐ-, ประดิษฐ์ มีที่มาจากคำ ภาษาบาลีและสันสกฤต และแปลความหมายของคำว่า ประดิษฐ์ ไว้ว่า ตั้งขึ้น, จัดทำขึ้น, คิดทำขึ้น, สร้างขึน้ , แตง่ ขน้ึ 2.2 พลาสตกิ พลาสตกิ ท่ัวไปที่เราคนุ้ เคยและใช้กนั อยู่ในปจ� จุบันน้ีไดถ้ ูกสงั เคราะหข์ นึ้ ด้วยฝ�มือมนุษยใ์ นชว่ ง ร้อยกว่าป�ที่ผ่านมานี้เองสำหรับการใช้งานในด้านต่าง ๆเช่นบรรจภุ ัณฑ์ อุปกรณ์ของใช้ และเครือ่ งมือ ต่างๆ หากเราจะยอ้ นกลับไปศึกษาประวัติการสังเคราะหพ์ ลาสติกชนิดแรกของโลก คงจะต้องกลับไป เริ่มต้นที่ป� ค.ศ. 1863 เมื่อบริษัทผลิตลูกบิลเลียดในประเทศสหรัฐอเมริกาได้ประกาศให้รางวัล 10,000 เหรียญแก่ผู้ที่สามารถหาวัสดุทดแทนงาช้างเพื่อใช้ในการทำลูกบิลเลียด ซึ่งในขณะนั้นเป�น กีฬาที่ไดร้ บั ความนยิ มสูง จงึ เป�นเหตุใหช้ ้างป่าในแถบแอฟรกิ าจำนวนมากถูกล่าเพ่อื เอางาจนเกือบสูญ พันธุ์ นายจอห์น เวสลีย์ ไฮเอตต์ (John Wesley Hyatt) ช่างไม้ชาวอเมริกาก็เป�นบุคคลหนึ่งที่สนใจ และพยายามค้นหาวัสดุที่สามารถนำมาใช้แทนงาช้าง หลังจากทำการทดลองอยู่หลายป� คืนหนึ่งเขา ได้รับอุบัติเหตุจากของมีคมบาดมือขณะทำการผสมขี้เลื่อยกับกาว เขาจึงใส่แผลด้วยคอลอเดียน (colodion) ยาสมานแผลซึง่ ทำจากไนโตรเซลลูโลสละลายอยใู่ นอเี ธอร์และแอลกอฮอล์ และด้วยความ บงั เอญิ เขาได้ทำยาหกลงบนพื้นโต๊ะ เมอ่ื กลับมาดอู ีกครง้ั พบว่า ยาแหง้ เปน� แผ่นเหนยี วๆ นายไฮเอตต์ทำการทดลองต่อจนพบว่าหากเติมการบูรลงไปในของผสมอีเทอร์จะได้วัสดุซึ่ง ต่อมาเรียกว่าเซลลูลอยด์ (celluloid) ซึ่งเป�นวัสดุที่มีสมบัติเหมาะสมในการนำมาทำเป�นลูกบิลเลียด และผลิตภัณฑ์ต่างๆ เนื่องจากมีสมบัติทนทานต่อน้ำมัน น้ำและกรด ใส หรือทำให้มีสีสันสวยงามได้ ง่าย และมีราคาถูก นิยมนำมาทำเป�นลูกบิลเลียด และคีย์เป�ยโนแทนงาช้างหรือทำหวีแทนกระดอง สัตว์ นอกจากนี้ยังนิยมนำมาทำเป�นเครื่องประดับ ปกเสื้อ กระดุม ของเล่นเด็ก และฟ�ล์มภาพยนตร์ และถ่ายภาพ จึงถือว่าเซลลูลอยด์เป�นพลาสติกกึ่งสังเคราะห์ชนิดแรกของโลกที่เกิดจากการปรับปรุง โครงสร้างของเซลลูโลสซึ่งเป�นวัสดุจากธรรมชาติ นับเป�นจุดเริ่มต้นของอุสาหกรรมพลาสติก แต่เนื่องจากเซลลูลอยส์ เป�นพลาสติกที่ติดไฟง่ายและระเบิดได้หากมีปริมาณหมู่ไนโตร (NO2) สูง

4 จึงไม่เป�นที่นิยมในเวลาต่อมา ทำให้วัสดุที่ทำจากเซลลูลอยส์หาได้ไม่ง่ายนักในป�จจุบัน แต่ยังนิยม นำมาทำเป�นลูกป�งปอง เซลลูลอยส์ที่ยังมีให้เห็นกันอยู่ส่วนใหญ่จะเป�นของเก่า ซึ่งเป�นที่ต้องการของ นักสะสม ต่อมาในป� ค.ศ. 1907 นักเคมีช่ือ นายลีโอ เบคแลนด์ (Leo Baekeland) ได้ค้นพบวิธีการ ผลิตเบคเคอไลต์ (Bekelite) ซึ่งได้ชื่อว่าเป�นพลาสติกสังเคราะห์ชนิดแรกของโลกขึ้นเป�นครัง้ แรกจาก สารอินทรยี โ์ มเลกุลเลก็ ๆ ซง่ึ เกดิ จากการทำปฏิกิรยิ าระหวา่ งฟอรม์ ลั ดไี ฮด์และฟ�นอล เบคเคอไลต์ เปน� พลาสติกแข็ง ทนความร้อนได้ดี และสามารถขึ้นรูปให้มีรูปรา่ งต่างๆ ได้ตามแม่พิมพ์โดยใช้ความร้อน ทำให้มีสีสันสวยงามได้และมีราคาไม่แพง ในช่วงแรกเบเคอไลต์ถูกนำมาทำเป�นฉนวนเคลือบสายไฟ และชิ้นส่วนเครื่องใช้ไฟฟ้า ต่อมาใช้ผลิตเป�นผลิตภัณฑ์ในครัวเรือน ของใช้ และเครื่องประดับต่าง ๆ มากมายที่มีสีสันสวยงาม และราคาไม่แพง และกลายเป�นวัสดุที่ได้ชื่อว่าถูกนำมาใช้งานในด้านต่างๆ นบั พนั อย่าง \"the material of a thousand uses\" ในช่วงทศวรรษที่ 30-40 จนกระทั่งในป� ค.ศ. 1942 ซึ่งเป�นช่วงที่เกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 เบเคอไลต์ถูกนำมาผลิตเป�นโทรศัพท์ แว่นตาสำหรับนักบิน และด้ามอาวุธต่าง ๆ จากผลิตภัณฑ์ที่มี สีสันต่าง ๆ ที่เคยมีมากมายกลับ กลายเป�นสีดำ จนกระทั่งสงครามสิ้นสุดลง เทคโนโลยีการฉีดขึ้นรปู พลาสติก (injection mold) ได้ถูกพัฒนาขึ้น และพลาสติกชนิดใหม่ ๆ เช่นไนลอน (nylon) ไวนิล (vinyl) หรืออะคริลิก (acrylic) ได้ถือกำเนิดขึ้นจากการค้นคว้าวิจัยของนักวิทยาศาสตร์ จึงมีการใช้ เบเคอไลต์น้อยลงอยา่ งมาก อยา่ งไรกต็ ามปจ� จุบนั ยังคงมีการใชเ้ บเคอไลต์เปน� สารเคลือบผวิ และผลิต ชิ้นสว่ นอปุ กรณ์เคร่ืองใช้ไฟฟา้ ท่มี คี ณุ ภาพและทนทานตอ่ ความรอ้ นเป�นพิเศษ เครื่องใช้และอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ทำจากเบเคอไลต์ในอดีตได้กลับกลายมาเป�นของเก่าที่เป�นท่ี ต้องการของนักสะสมในป�จจุบัน ทำให้มีการทำของลอกเลียนแบบโดยใช้เรซินหรือพลาสติกชนิดอ่ืน เช่น อะคริลิก การเลือกซือ้ เบเคอไลต์ที่เป�นของเก่าแท้ ๆ ต้องทดสอบโดยผู้ชำนาญ วิธีการที่ดีท่สี ุดใน การตรวจสอบ คือ แช่ในน้ำอุ่น ถ้าเป�นเบเคอไลต์แท้จะมีกลิ่นคล้ายสารเคมี (ฟอร์มัลดีไฮด์) หากเป�น เซลลูลอยส์จะมีกล่นิ เหมอื น วกิ สว์ าโปรับ (การบรู ) แต่ของลอกเลียนแบบจะไม่มกี ล่ินใด ๆ ประเภทของพลาสตกิ ตามสมบตั ิทางความร้อน สามารถแบ่งออกเป�น 2 ประเภท คอื 1.เทอร์โมพลาสตกิ (Thermoplastic) โพลิเมอร์ประเภทนี้จะมีโครงสร้างโมเลกุลของสายโซ่โพลิเมอร์เป�นแบบเส้นตรงหรือแบบกงิ่ ส้ันๆ สามารถละลายไดด้ ใี นตวั ทำละลายบางชนิด เมื่อได้รับความรอ้ นจะออ่ นตวั และหลอมเหลวเป�น ของเหลวหนืดเน่ืองจาก โมเลกุลของโพลิเมอร์ที่พนั กันอยูส่ ามารถเคลื่อนที่ผ่านกันไปมาได้ง่ายข้นึ เม่อื ได้รับความร้อน และเมื่อเย็นตัวลงก็จะแข็งตัว ซึ่งการหลอมเหลวและเย็นตัวนี้ สามารถเกิดกลับไป กลบั มาไดโ้ ดยไมท่ ำให้สมบตั ิทางเคมแี ละทางกายภาพ หรือโครงสร้างของโพลิเมอรเ์ ปลยี่ นไปมากนกั

5 พลาสตกิ ประเภทนี้สามารถข้ึนรปู โดยการฉีดขณะที่พลาสติกถูกทำใหอ้ ่อนตัวและไหลไดด้ ้วย ความร้อนและความดนั เข้าไปในแม่แบบที่มีช่องว่างเป�นรูปร่างตามต้องการ ภายหลังจากที่พลาสตกิ ไหลเข้าจนเต็มแม่พิมพ์จะถูกทำให้เย็นตัว และถอดออกจากแม่พิมพ์ ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีรูปร่างตาม ต้องการ สามารถนำไปใช้งานได้ เมื่อใช้เสร็จแล้วสามารถนำกลับมารีไซเคิลได้โดยการบด และหลอม ด้วยความร้อนเพื่อขึ้นรูปเป�นผลิตภัณฑ์ใหม่ได้อีก แต่พลาสติกประเภทนี้มีข้อเสียและขีดจำกัดของ การใช้งาน คือไม่สามารถใช้งานที่อุณหภูมิสูงได้ เพราะอาจเกิดการบิดเบี้ยวหรือเสียรูปทรงไป ตัวอยา่ งเชน่ ขวดนำ้ ดื่มไมเ่ หมาะสำหรับใช้บรรจุน้ำร้อนจัดหรือเดือด 2.เทอร์โมเซตต้งิ (Thermosetting) โพลิเมอร์ประเภทนี้จะมีโครงสร้างเป�นแบบร่างแห ซึ่งจะหลอมเหลวได้ในขั้นตอนการขึ้นรปู ครั้งแรกเท่านั้น ซึ่งในขั้นตอนนี้จะมีปฏิกิกริยาเคมีเกิดขึ้นทำให้เกิดพันธะเชื่อมโยงระหว่างโมเลกุล ทำให้โพลิเมอร์มีรูปร่างที่ถาวร ไม่สามารถหลอมเหลวได้อีกเมื่อได้รับความร้อน และหากได้รับความ ร้อนสูงเกินไป จะทำให้พันธะระหว่างอะตอมในโมเลกุลแตกออก ได้สารที่ไม่มีสมบัติของความเป�น โพลเิ มอรต์ อ่ ไป การผลิตพลาสติกชนิดเทอร์โมเซตจะแตกต่างจากพลาสติกชนิดเทอร์โมพลาสติกคือ ในขั้นตอนแรกตอ้ งทำใหเ้ กดิ ปฏิกิรยิ าโพลิเมอไรเซชนั เพยี งบางสว่ น มกี ารเชอ่ื มโยงโมเลกุลเกิดขึ้นบ้าง เล็กน้อย และยังสามารถหลอมเหลวเมื่อได้รับความร้อน จึงสามารถขึ้นรูปภายใต้ความดันและ อุณหภูมิสูงได้ เมื่อผลิตภัณฑ์มีรูปร่างตามต้องการแล้ว ให้คงอุณหภูมิไว้ประมาณ 200-300 องศา เซลเซยี ส เพ่ือใหไ้ ดโ้ ครงสร้างแบบร่างแหท่ีเสถยี รและแข็งแรง สามารถนำผลติ ภณั ฑ์ออกจากแบบโดย ไม่ต้องรอให้เย็น เนื่องจากผลิตภัณฑ์จะแข็งตัวอยู่ภายในแม่พิมพ์ ดังนั้นการให้ความร้อนใน กระบวนการผลิตพลาสตกิ เทอร์โมเซตกลับทำให้วสั ดุแข็งขึน้ ต่างจากกระบวนการผลิตพลาสติกเทอร์ โมพลาสติที่การให้ความร้อนจะทำให้พลาสติกนิ่ม และหลอมเหลว พลาสติกเทอร์โมเซตเมื่อใช้งาน เสร็จแล้วไม่สามารถนำมาผ่านการหลอมและผลิตเป�นผลิตภัณฑ์ใหม่หรือรีไซเคิล (recycle) ได้อีก และถ้าใหค้ วามรอ้ นมากเกินไป จะทำใหพ้ ลาสติกเกิดการสลายตวั หรือไหม้ โดยไม่เกดิ การหลอมเหลว ตวั อย่างของพลาสตกิ ในกลมุ่ น้เี ชน่ เบคเคอไลต์ และเมลามีน เป�นตน้ พลาสตกิ ท่นี ยิ มใชม้ ากในป�จจุบัน พลาสติกท่ถี ูกนำมาใชใ้ นปรมิ าณมากในปจ� จบุ นั มอี ยหู่ ลายชนิดท่ีสามารถนำกลบั มารีไซเคิลได้ จึงมีการใส่สัญลักษณ์ตัวเลขเพื่อให้ง่ายต่อการแบ่งประเภทของพลาสติก ตัวเลขทั้ง 7 ตัวนี้ จะอยู่ใน สัญลกั ษณ์รปู สามเหลย่ี มทมี่ ลี กู ศรสามตวั วิ่งตามกันและมักพบบรเิ วณก้นของภาชนะพลาสตกิ

6 1) โพลเิ อทธิลนี เทเรฟทาเลต (Poly (ethylene terephthalate), PET) PET ทนแรงกระแทก ไมเ่ ปราะแตกงา่ ย สามารถทำใหใ้ สมาก มองเหน็ สงิ่ ท่ีบรรจอุ ยู่ภายในจึง นิยมใช้บรรจนุ ้ำดื่ม น้ำมันพืช และเครื่องสำอาง นอกจากนี้ขวด PET ยังมีสมบัติป้องกันการแพร่ผ่าน ของก๊าซได้เปน� อยา่ งดี จงึ ใช้เปน� ภาชนะบรรจุน้ำอัดลม PET สามารถนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้ โดยนิยมนำมาผลิตเป�นเส้นใยสำหรับทำเสื้อกัน หนาว พรม และเสน้ ใยสังเคราะห์สำหรับยัดหมอน หรือเส้อื สำหรบั เล่นสกี 2) โพลิเอทธิลนี ความหนาแนน่ สูง (High density polyethylene, HDPE) HDPE โพลิเอทธิลีนชนิดหนาแน่นสูงมีโครงสร้างโมเลกุลเป�นสายตรง ค่อนข้างแข็งแต่ยืดได้ มาก ไม่แตกง่าย ส่วนใหญ่ทำให้มีสีสันสวยงาม ยกเว้นขวดที่ใช้บรรจุน้ำดื่ม ซึ่งจะขุ่นกว่าขวด PET ราคาถูกขึ้นรูปได้ง่าย ทนสารเคมีจึงนิยมใช้ทำบรรจุภัณฑ์สำหรับน้ำยาทำความสะอาด แชมพูสระผม แป้งเด็ก และถุงหูห้ิว นอกจากนี้ภาชนะที่ทำจาก HDPE ยังมีสมบัติป้องกันการแพร่ผ่านของความชน้ื ไดด้ ี จงึ ใชเ้ ป�นขวดนมเพือ่ ยดื อายุของนมให้นานขึ้น HDPE สามารถนำกลบั มารไี ซเคิลเพ่ือผลติ ขวดต่างๆ เชน่ ขวดใสน่ ำ้ ยาซักผ้า แทง่ ไม้เทยี มเพื่อ ใชท้ ำรว้ั หรือมา้ น่ังในสวน 3) โพลไิ วนิลคลอไรด์ (Poly (vinyl chloride), PVC) PVC เป�นพลาสตกิ แข็งใช้ทำทอ่ เชน่ ทอ่ นำ้ ประปา แต่สามารถทำใหน้ มิ่ โดยใสส่ ารพลาสติกไซ เซอร์ ใช้ทำสายยางใส แผ่นฟ�ล์มสำหรับห่ออาหาร ม่านในห้องอาบน้ำ แผ่นกระเบื้องยาง แผ่น พลาสติกปูโต๊ะ ขวดใส่แชมพูสระผม PVC เป�นพลาสติกที่มีสมบัติหลากหลาย สามารถนำมาใช้ผลิต ผลิตภัณฑ์อื่นได้อีกมาก เช่น ประตู หน้าต่าง วงกบ และหนังเทียม PVC สามารถนำกลับมารีไซเคิล เพือ่ ผลิตท่อประปาสำหรับการเกษตร กรวยจราจร และเฟอรน์ ิเจอร์ หรอื ม้านัง่ พลาสตกิ 4) โพลิเอทธิลีนความหนาแน่นตำ่ (Low density polyethylene, LDPE) LDPE เป�นพลาสติกที่นิ่ม สามารถยืดตัวได้มาก มีความใส นิยมนำมาทำเป�นฟ�ล์มสำหรับห่อ อาหารและห่อของ ถุงใสข่ นมป�ง และถุงเยน็ สำหรับบรรจุอาหาร LDPE สามารถนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้ โดยใช้ผลิตเป�นถุงดำสำหรับใส่ขยะ ถุงหูหิ้ว หรือ ถังขยะ 5) โพลโิ พรพิลีน (Polypropylene, PP) PP เปน� พลาสตกิ ทีแ่ ข็ง ทนตอ่ แรงกระแทกได้ดี ทนตอ่ สารเคมี ความรอ้ น และน้ำมัน ทำให้มี สีสันสวยงามได้ ส่วนใหญ่นิยมนำมาทำภาชนะบรรจุอาหาร เช่น กล่อง ชาม จาน ถัง ตะกร้า หรือ กระบอกสำหรับใส่น้ำแช่เยน็

7 PP สามารถนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้ โดยนิยมผลิตเป�นกล่องแบตเตอรี่รถยนต์ ชิ้นส่วน รถยนต์ เช่น กนั ชน และกรวยสำหรบั นำ้ มนั 6) โพลิสไตรีน (Polystyrene, PS) PS เป�นพลาสติกที่แข็ง ใส แต่เปราะ และแตกง่าย ราคาถูก นิยมนำมาทำเป�นภาชนะบรรจุ ของใช้ เช่น เทปเพลง สำลี หรือของแห้ง เช่น หมูแผ่น หมูหยอง และคุ้กกี้ เนื่องจาก PS เปราะและ แตกง่าย จงึ ไมน่ ิยมนำพลาสตกิ ประเภทนีม้ าบรรจุน้ำดม่ื หรอื แชมพูสระผม เน่ืองจากอาจลื่นตกแตกได้ มีการนำพลาสติกประเภทนี้มาใช้ทำภาชนะหรือถาดโฟมสำหรับบรรจุอาหาร โฟมจะมี น้ำหนักทเ่ี บามากเน่ืองจากประกอบดว้ ย PS ประมาณ 2-5 % เทา่ นัน้ สว่ นที่เหลอื เป�นอากาศที่แทรก อยูใ่ นชอ่ งวา่ ง PS สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ โดยนิยมผลิตเป�นไม้แขวนเสื้อ กล่องวีดีโอ ไม้บรรทัด หรือ ของใชอ้ ่ืนๆ 7) พลาสตกิ อืน่ ๆ ท่ไี มใ่ ช่ 6 ชนิดแรก หรือไม่ทราบว่าเป�นพลาสตกิ ชนดิ ใด ป�จจุบันเรามีพลาสติกหลายชนิดให้เลือกใช้ พลาสติกที่ใช้ในครัวเรือนส่วนใหญ่สามารถนำ กลับมารีไซเคิลเพื่อหลอมใช้ใหม่ได้ การมีสัญลักษณ์ตัวเลข ทำให้เราสามารถแยกพลาสติกออกเป�น ชนดิ ตา่ งๆ เพอื่ นำกลบั มารีไซเคลิ ใชใ้ หม่ไดง้ ่ายขนึ้ สำหรับพลาสติกในกลุ่มที่ 7 เป�นพลาสติกชนิดอื่นที่ไม่ใช่ 6 ชนิดแรก นอกจะมีตัวเลขระบุ แล้ว ควรใส่สัญลักษณ์ภาษาอังกฤษระบุชนิดของพลาสติกนั้นๆ ไว้ เพื่อสะดวกในการแยกและนำ กลับมารไี ซเคลิ เชน่ โพลคิ ารบ์ อเนต (Polycarbonate, PC) 2.3 รไี ซเคิล (Recycle) รีไซเคิล (อังกฤษ: Recycle) เป�นการจัดการวัสดุเหลือใช้ที่กำลังจะเป�นขยะ โดยนำไปผ่าน กระบวนการแปรสภาพ โดยเฉพาะการหลอม เพ่ือให้เป�นวัสดใุ หมแ่ ล้วนำกลับมาใชไ้ ด้อกี ซ่ึงวสั ดุทผี่ ่าน การแปรสภาพน้นั อาจจะเป�นผลิตภณั ฑ์เดิมหรือผลิตภณั ฑ์ใหม่ก็ได้ รีไซเคลิ มีความหมายต่างจาก รียูส (Reuse) ซ่งึ หมายถึง การนำกลบั มาใชใ้ หมโ่ ดยไม่ผา่ นกระบวนการแปรสภาพใดๆท้งั สิ้น ในความเข้าใจของคนบางกลุ่มนั้น การรีไซเคิลยังหมายถึง การนำวัสดุเหลือใช้กลับมา ปรับเปลีย่ นรูปแบบ หรือพฒั นารูปรา่ งใหม่ ให้สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในรูปแบบอ่ืนๆ เช่น ขวดน้ำ พลาสติก หากนำมาใช้ใส่น้ำอีกครั้งเป�น การรียูส์ (reuse) แต่ถ้านำเอาขวดนำพลาสติกมาตัดให้เป�น กระป๋อง แลว้ นำไปใช้ตดั ดินบรรจุในถงุ หรอื นำขวดพลาสติดมาตัดคร่งึ เป�นแจกันใสด่ อกไม้ หรือเปน� ท่ี ใสป่ ากกา มักถกู เรียกวา่ เป�นการรไี ซเคลิ ขวดนำ้ พลาสตกิ

8 ต้นกำเนิดของการรีไซเคลิ การรีไซเคิลได้รับการปฏิบัติทั่วไปในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติโดยส่วนใหญ่ด้วยความ สนับสนุนที่ได้รับการบันทึกไว้ย้อนกลับไปในอดีตอันยาวนานในยุคของเพลโตเมื่อ 400 ป� ก่อน ครสิ ตกาล ในช่วงระยะเวลาเมื่อทรัพยากรเริม่ หายากข้ึนนน้ั , จากการศกึ ษาทางโบราณคดีเกีย่ วกับการ ทิ้งขยะของเสียในยุคโบราณแสดงให้เห็นว่า หลักฐานตัวอย่างขยะจากบ้านเรือนที่มีจำนวนปริมาณ เลก็ น้อย (เชน่ เถา้ เครื่องมือหักและเคร่ืองป�นดินเผา) ได้บ่งบอกถงึ การทมี่ ีขยะของเสียจำนวนไม่นอ้ ยได้ ถกู นำกลับมาใช้ใหมใ่ นกรณที ไี่ ม่มวี ัสดุใหม่มาแทนของเดมิ 2.4 องค์ความรู้และทักษะเกี่ยวกับการประดิษฐ์ไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกเชื่อมโยงกับ หลักสะเต็มศึกษา สะเต็มศึกษา (Science Technology Engineering and Mathematics Education:STEM Education) คือ แนวทางการจัดการศกึ ษาทีบ่ ูรณาการความรู้ใน 4 สหวิทยาการ ได้แก่ วิทยาศาสตร์ วิศวกรรม เทคโนโลยี และคณิตศาสตร์ โดยเน้นการนำความรู้ไปใช้แก้ป�ญหาในชีวิตจริง รวมท้ัง การพัฒนากระบวนการหรือผลผลิตใหม่ ที่เป�นประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิต และการทำงาน ช่วยนักเรยี นสร้างความเช่อื มโยงระหว่าง 4 สหวทิ ยาการกบั ชวี ิตจริงและการทำงาน การจัดการเรยี นรู้ แบบสะเตม็ ศึกษาเป�นการจัดการเรียนรู้ที่ไม่เน้นเพยี งการท่องจำทฤษฎีหรือกฏทางวิทยาศาสตร์ และ คณิตศาสตร์ แต่เป�นการสร้างความเข้าใจทฤษฎีหรือกฏเหล่านั้นผ่านการปฏิบัติให้เห็นจริงควบคู่กับ การพัฒนาทักษะการคิด ตั้งคำถาม แก้ป�ญหาและการหาข้อมูลและวิเคราะห์ข้อค้นพบใหม่ ๆ พร้อม ทั้งสามารถนำขอ้ ค้นพบนัน้ ไปใชห้ รือบูรณาการกับชวี ิตประจำวนั ได้ การจดั การเรยี นรู้ตามแนวทางสะเต็ม มีลกั ษณะ 5 ประการ ไดแ้ ก่ (1) เปน� การสอนท่ีเน้นการบูรณาการ (2) ช่วยนักเรียนสร้างความเชื่อมโยงระหว่างเนื้อหาวิชาทั้ง 4 กับชีวิตประจำวัน และการทำอาชพี (3) เนน้ การพัฒนาทักษะในศตวรรษที่ 21 (4) ท้าทายความคดิ ของนกั เรยี น (5) เป�ดโอกาสให้นักเรียนได้แสดงความคิดเห็น และความเข้าใจที่สอดคล้องกับเนื้อหา ท้งั 4 วชิ า จุดประสงค์ของการจัดการเรียนรู้ตามแนวทางสะเต็มศึกษา คือ ส่งเสริมให้ผู้เรียนรักและเห็น คุณค่าของการเรียนวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และคณิตศาสตร์ และเห็นว่าวิชา เหล่านนั้ เปน� เรื่องใกลต้ ัวท่สี ามารถนำมาใชไ้ ด้ทกุ วัน

9 ในการทำโครงงานเรื่อง ไมกวาดจากขวดน้ำพลาสติก สามารถบูรณาการความรู้เกี่ยวกับ หลกั การสะเตม็ ศกึ ษา ดงั ตารางที่ 1 ตารางที่ 1 การบูรณาการโครงงานเรื่องไมกวาดจากขวดน้ำพลาสติก สามารถบูรณาการความรู้ เกยี่ วกับหลักการสะเตม็ ศกึ ษา วทิ ยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เทคโนโลยี วศิ วกรรม 1. ศึกษาการการ 1. การวดั 1.การเลอื กใช้วสั ดุ กระบวนการออกแบบเชงิ วศิ วกรรม ยอ่ ยสลายของ คำนวณ ขนาด อปุ กรณ์ที่ มี 6 ข้นั ตอน ขยะพลาสติก ของไมก วาด เหมาะสมกบั การ 1. ระบุป�ญหา ป�ญหาการจดั การขยะ 2. วสั ดุ อปุ กรณ์ จากขวด ใชง้ านและชว่ ยใน ประเภทพลาสตกิ อย่างสรา้ งสรรค์ ท่ใี ช้ทำไม้กวาด พลาสติก การลดปริมาณ 2. รวบรวมขอ้ มลู และแนวคิดทเี่ ก่ยี วขอ้ ง จากขวดพลาสตกิ ขยะด้วย กบั ป�ญหา ศกึ ษาเอกสารที่เกยี่ วขอ้ งกับ มีคณุ สมบตั ิ กระบวนการรี การประดษิ ฐไ์ มกวาดจากขวดพลาสตกิ รปู รา่ ง ความ ไซเคลิ 3. ออกแบบวธิ กี ารแกป้ �ญหา ออกแบบไม ทนทาน 2. ประดษิ ฐไ์ ม กวาดจากขวดพลาสติกอยา งสรางสรรค วธิ กี ารใช้งาน กวาดจากขวด กำหนดวัสดุที่ใชอ ยา งเหมาะสม อยา่ งไร พลาสติกไดอยาง 4. วางแผนและดำเนินการแกป้ ญ� หา 3. ศกึ ษาผลการ สรางสรรค มี กำหนดวธิ ีการเปน� ลำดับขัน้ ตอนและ ความสวยงาม ใชไ้ มก วาดจาก เหมาะสมกับการ ประดษิ ฐ์ไมก วาดจากขวดพลาสติก ใชงาน ขวดพลาสตกิ 3. การใช้ 5. ทดสอบ ประเมนิ ผล และปรบั ปรุง คอมพิวเตอร์ แก้ไขวธิ ีการแกป้ �ญหาหรือชน้ิ งาน สมารท์ โฟนในการ หาค้นหาข้อมูล นำไมกวาดจากขวดพลาสตกิ ไป ทดสอบการใชง าน และปรับปรุงแกไข หากพบป�ญหา 6. นำเสนอวธิ ีการแกป้ �ญหา ผลการ แกป้ ญ� หาหรอื ชิน้ งาน นำเสนอขนั้ ตอน ในการประดษิ ฐไ์ มก วาดจากขวด พลาสตกิ เพื่อแกป ญหาการจดั การ ขยะ ประเภทพลาสตกิ

10 2.5 โครงงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง บา้ นไอเดยี . คอลัมน์ : D.I.Y. ของแตง่ บ้าน (ออนไลน)์ . 2552 : ไดแ้ บง่ ป�นไอเดยี การประดษิ ฐ์ ขยะพลาสติกให้กลายเป�นของใช้ภายในบ้าน เพ่ือลดขยะประเภทพลาสตกิ และเพม่ิ มลู คา่ ของขยะ โดย นำขวดพลาสตกิ มาประยกุ ต์เปน� ของใชภ้ ายในบา้ น ซง่ึ เหมาะกับการใช้ภายนอกเชน่ กวาดขยะชิ้นใหญ่ หรอื ใบไม้ เนอื่ งดว้ ยวสั ดปุ ระเภทพลาสตกิ ไม่ออ่ นตัว มาริสา มูลเมอื ง ,สภุ ารตั น์ สารวงศ์ ,กัญฑาภรณ์ กินร ,ดนยา เตปน� ,นภศร ต๋นั สกลุ . 2561. ไดป้ ระดิษฐ์ถังขยะจากขวดพลาสติกสามารถทำไดง้ ่าย เน่ืองจากขวดพลาสติกมีรปู ทรงแปลกใหมส่ ะดดุ ตา สามารถนำมาประดษิ ฐ์ไดเ้ ลยโดยไม่ตอ้ งแตง่ เติม หรอื ดัดแปลง เปน� เศษวสั ดุเหลอื ใช้ ท่ีหาได้ง่าย ทั่วไป และวิธีทำไม่ยากจนเกินไป มีความคงทนแข็งแรง สวยงาม ดึงดดู ความสนใจนา่ มอง ลดปรมิ าณ ขวดน้ำพลาสติก สามารถนำไปใชท้ บ่ี า้ น ตามตอ้ งการ เป�นการนำขยะพลาสติกกลับมาใชใ้ หม่ใหเ้ กดิ ประโยชน์สงู สุด เปน� การลดภาวะโลกรอ้ น ลดปริมาณการเผาขยะทำใหล้ ดแกส็ พษิ ในอากาศ และเป�น การเพ่ิมมูลค่าใหก้ ับวสั ดุเหลอื ใช้

11 บทที่ 3 อปุ กรณแ์ ละวธิ ีการศกึ ษา โครงงานเรื่องไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติก(ยืดได้) มีวัตถุประสงค์เพื่อประดิษฐ์ไม้กวาดจาก ขวดน้ำพลาสติก เปรียบเทียบประสิทธิภาพระหว่างไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกกับไม้กวาด ทางมะพร้าวและไม้กวาดจากดอกหญ้า เป�นการนำขยะประเภทขวดพลาสติกที่ไม่ได้ใช้ ไปใช้ให้เกิด ประโยชนส์ ูงสุด และมีส่วนช่วยในการลดปญ� หาภาวะโลกร้อน โดยมีขั้นตอนและรายละเอียดเกีย่ วกับ วิธีการดำเนนิ งานดังน้ี วสั ดอุ ปุ กรณ์ วิธกี ารและลำดบั ขน้ั ตอนการทำโครงงาน 3.1 วัสดุอุปกรณ์ 1. ขวดนำ้ พลาสติก 2. กรรไกร/คตั เตอร์ 3. ไขขวง 4. นอ็ ตเกลยี วปลายแหลม 5. ไม/้ เหลก็ 3.2 วธิ กี ารและลำดบั ข้ันตอนการทำโครงงาน 1. แกะป้ายแบรนดส์ ินค้าออก จากนน้ั ทำการตดั กน้ ขวดน้ำออก

12 2. ตดั คอขวดน้ำออก นำขวดนำ้ พลาสติก 3 ขวดมารวมกนั หากยงั ไมแ่ น่นเพยี งพอ สามารถ เพมิ่ ขวดน้ำเพอื่ ให้มเี ส้นไมก้ วาดมากข้นึ และขวดสดุ ทา้ ยคอื ขวดท่ีอยู่นอกสดุ ไมต่ ้องตัดปากขวด 3. ใชก้ รรไกร ตดั ซอยขวดใหเ้ ป�นเสน้ ๆ ความกว้างของเสน้ ประมาณ 0.5 เซนตเิ มตร เรมิ่ ตัด จากปลายจนถงึ มมุ โค้งของคอขวดจนครบรอบขวดน้ำ 4. นำทั้งสามขวด แล้วนำมาซอ้ นตอ่ ๆ กนั จากข้างใน แลว้ ใช้นอ็ ตเจาะรู เพือ่ ยดึ ฐานของเส้น ไมก้ วาดพลาสติก ทงั้ 3 ขวด ใหต้ ดิ กนั ให้แน่น 5. ทำการเจาะรบู รเิ วณคอขวดของขวดชนั้ นอกสุด และใสด่ า้ มจับเข้ากบั ปากขวดน้ำพลาสตกิ ท่ีทำเสร็จแลว้ ทำการไขน็อตเพือ่ ยึดดา้ มจับกับตวั เส้นพลาสติกใหแ้ น่น

13 6. นำฝาขวด มาตกแตง่ บริเวรดา้ มจับ เพอื่ ให้สามารถแขวนได้

14 บทท่ี 4 ผลการศึกษา จากการดำเนนิ งานเรอ่ื งไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติก(ยืดได้) พบวา่ สามารถประดิษฐ์ไมก้ วาด จากขวดน้ำพลาสติก ได้ สิ่งประดิษฐ์ที่คิดค้นขึ้นสามารถใช้งานได้จริง ใช้งานง่าย วิธีการไม่ยุ่งยาก ซับซอ้ น สามารถปรบั ระดับการใช้งานได้ความเหมาะสม ภาพที่ 1 ไมก้ วาดจากขวดนำ้ พลาสตกิ (ยดื ได)้ จากการใชง้ านของไมกวาดจากขวดนำ้ พลาสติก คือ หากต้องการทำความสะอาดตามพืน้ ท่ัวไป สามารถใช้ไมกวาดจากขวดน้ำพลาสติกกวาดได้ทันที และถ้าหากต้องการทำความสะอาดในระดับที่ สูงขน้ึ สามารถปรบั ระดบั การใช้งานได้

15 การเปรียบเทียบประสิทธิภาพของไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกกับไม้กวาดทางมะพร้าวและไม้ กวาดจากดอกหญ้า ตารางที่ 2 แสดงการเปรียบเทียบประสิทธิภาพของไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกกับไม้กวาด ทางมะพรา้ วและไม้กวาดจากดอกหญา้ ประเภทของไมก วาด ขอ้ ดี ขอ้ เสีย ไมก วาดจากขวดน้ำพลาสตกิ 1. กวาดส่ิงของตา่ ง ๆ ทม่ี ีได้ 1. เขา้ ถึงซอกมมุ ต่าง ๆ ไดย้ าก ใชก้ วาดนำ้ ได้ 2. ใช้งานได้ทุกพื้นที่ 3. มีขนาดเลก็ น้ำหนักเบา 4. มีความทนทานตอ่ การใช้ งาน 5. สามารถปรับขนาดไดต้ าม ความเหมาะสม ไม้กวาดทางมะพรา้ ว 1. กวาดส่ิงของตา่ งๆ ทม่ี ี 1. มีขนาดใหญ่ มนี ้ำหนกั มาก นำ้ หนักเลก็ น้อยได้ ใช้กวาดนำ้ 2. ทางมะพร้าวกห็ ักงา่ ยถ้าใช้ ได้ งานอยา่ งไม่ถูกตอ้ ง ไม่ทนทาน 2. ใชง้ านบนพื้นที่ขรขุ ระไดด้ ี 3. กวาดไดเ้ ฉพาะบนพื้น เทา่ นั้น 4. ปรบั ระดับในการใช้งาน ไมไ่ ด้ ไม้กวาดจากดอกหญ้า 1. มีขนาดเล็ก และมนี ้ำหนกั 1. ไมท่ นตอ่ การใชง้ าน พังงา่ ย เบา 2. กวาดไดเ้ ฉพาะพื้นทีเ่ รยี บ 2. เขา้ ถงึ ซอกมมุ ต่าง ๆ ไดง้ า่ ย เทา่ น้นั 3. กวาดได้เฉพาะบนพ้นื เทา่ นัน้ 4. ปรบั ระดับในการใช้งาน ไม่ได้

16 บทท่ี 5 สรุปผลและอภปิ รายผล 5.1 สรุปผลและอภิปรายผล จากการจัดทำโครงงานเรือ่ งไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสตกิ (ยดื ได้) สรุปผลไดด้ งั นี้ 1. การสร้างส่ิงประดิษฐไ์ ม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติก สามารถใช้งานได้จรงิ ใชง้ านง่าย วิธกี าร ไม่ย่งุ ยากซับซ้อน สามารถปรับระดบั การใช้งานไดค้ วามเหมาะสม 2. ประสิทธิภาพระหว่างไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกกับไม้กวาดทางมะพร้าวและไม้กวาด จากดอกหญ้า พบว่า ไม้กวาดจากขวดน้ำพลาสติกมีประสิทธิภาพที่ดีกว่าไม้กวาดทางมะพรา้ วและไม้ กวาดจากดอกหญ้า เป�นการนำขยะประเภทขวดพลาสติกมารีไซเคิลให้เกิดประโยชน์สูงสุด อีกทั้งยัง สามารถผลติ เพ่ือนำไปจำหน่าย เพื่อเพ่มิ รายได้ การสร้างส่ิงประดษิ ฐ์ไมก้ วาดจากขวดน้ำพลาสติก โดยไมก้ วาดจากขวดน้ำพลาสตกิ มลี ักษณะเดน่ คือ 1. เปน� การนำขยะมารีไซเคลิ ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ ูงสุด 2. มีขนาดเล็ก ใช้งานง่าย สามารถปรบั ระดับการใช้งานได้ตามความเหมาะสม 3. วัสดอุ ปุ กรณ์ท่ใี ชใ้ นการประดิษฐม์ รี าคาถกู หาไดง้ ่าย 4. สามารถผลติ เพอื่ นำไปจำหนา่ ย เพื่อเพิม่ รายได้ 5.2 ขอ้ เสนอแนะ 1. พัฒนาเพิ่มประสทิ ธิภาพการใชง้ านไม้กวาดจากขวดนำ้ พลาสตกิ ใหด้ ียิ่งขนึ้ ได้ 2. สามารถประยุกต์ใช้เพอ่ื อำนวยความสะดวกในงานดา้ นอ่ืน ๆ ได้ 3. สามารถนำสิง่ ประดษิ ฐ์ท่สี รา้ งขึน้ ขยายผลสู่ชมุ ชนได้ และอาจนำไปเป�นอาชีพเพอื่ สร้าง รายได้

17 บรรณานุกรม กรมทรพั ย์สินทางป�ญญา กระทรวงพาณชิ ย.์ (2559). ความรู้เบอื้ งตน้ ดา้ นทรพั ย์สนิ ทางป�ญญา. กรุงเทพฯ: สืบค้นเม่อื 5 มกราคม 2565. เข้าถงึ ได้จาก https://www.ipthailand.go.th/images/633/book/basic_IP.pdf บ้านไอเดยี . (2552). D.I.Y. ไมก้ วาด จากขวดนำ้ พลาสตกิ ขวดนำ้ อัดลม. สืบค้นเมอ่ื 5 มกราคม 2565. เข้าถึงได้จาก https://www.banidea.com/swab-plastic-bottles-diy/ มาริสา มลู เมอื ง,สุภารตั น์ สารวงศ์,กญั ฑาภรณ์ กนิ ร,ดนยา เตป�น,นภศร ตั๋นสกลุ . (2559). ถังขยะ จากขวดพลาสติก. สืบค้นเม่อื 5 มกราคม 2565. เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://sites.google.com/site/thangkhyacakkhwdphlastik/home ศนู ย์เทคโนโลยแี ละวัสดแุ หง่ ชาติ. Bio Plastic พลาสตกิ ย่อยสลายได.้ สบื ค้นเมอ่ื 5 มกราคม 2565. เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://www.mtec.or.th/bio-plastic/index.html สำนกั งานราชบณั ฑติ ยสภา. (2554). พจนานกุ รม ฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ.2554. สืบคน้ เมอ่ื 5 มกราคม 2565. เข้าถงึ ไดจ้ าก https://dictionary.orst.go.th/ P-dit. (2557). ถงั ขยะ ทำจากขวดพลาสติก. สืบค้นเม่อื 5 มกราคม 2565. เขา้ ถึงได้จาก https://p-dit.com/2014/11/20/5893 Wikipedia. (2558). ก า ร แ ป ร ใ ช ้ ใ ห ม ่ . ส ื บ ค้ น เ ม ื ่ อ 5 ม กร า ค ม 2565. เ ข ้ า ถ ึ ง ไ ด ้ จ า ก https://th.wikipedia.org/wiki/การแปลใชใ้ หม่

18 ภาคผนวก

19 (1) (2) (3) (4) (5) (6) ภาพท่ี 2 วสั ดอุ ปุ กรณ์ (1) ขวดน้ำพลาสตกิ (2) กรรไกร/คตั เตอร์ (3) ไขขวง (4) นอ็ ตเกลียวปลายแหลม (5) ไม้/เหลก็ (6) กาวซิลโิ คน ปน� กาว

20

21

22