Final_ยุทธศาสตร์ท่่องเที่ยว250117

| ยทุ ธศาสตรวจิ ยั ดานเศรษฐกิจทองเที่ยว    สารบญั ยทุ ธศาสตรว์ จิ ยั ดา้ นเศรษฐกจิ ท่องเทีย่ ว 1. ความสาํ คญั ของปญ หา หนา 2. สถานการณงานวิจัย 3 เรยี บเรยี งโดย 3. ชองวางการวิจยั 8 ศาสตราจารย์ ดร.ม่ิงสรรพ์ ขาวสอาด 4. ขอเสนอในการขบั เคล่ือนยุทธศาสตรวิจยั 17 19 มลู นิธิสถาบนั ศึกษานโยบายสาธารณะ 4.1 ยทุ ธศาสตรท่ี 1 การออกแบบนโยบายสาธารณะเพ่ือ 20 การทองเท่ยี วที่มง่ั คงั่ มนั่ คง และย่ังยนื ได้รบั ทุนอุดหนุนการทํากิจกรรมสง่ เสริมและสนับสนุนการวจิ ยั 22 จากสํานักงานคณะกรรมการวจิ ัยแห่งชาติ 4.2 ยุทธศาสตรท ่ี 2 การสง เสรมิ ขีดความสามารถในการแขงขัน ประจําปงี บประมาณ 2559 ของผปู ระกอบการ 23 มกราคม 2560 4.3 ยทุ ธศาสตรท ่ี 3 การพัฒนาโดยใชพน้ื ทแ่ี ละชมุ ชนเปนตัวต้งั  2 มลู นิธสิ ถาบนั ศึกษานโยบายสาธารณะ  

| ยุทธศาสตรว จิ ัยดานเศรษฐกจิ ทองเที่ยว  | ยุทธศาสตรว ิจยั ดา นเศรษฐกจิ ทอ งเทีย่ ว 1. ความสาํ คัญของปัญหา คนคร ัง้ หลังจากวิกฤตเศรษฐกิจในป พ.ศ. 2540 ภาคการทองเที่ยวกลายมาเปน CAGR=33.12%; MS=0.79%  8.97% CAGR=1.00%; MS=8.97%  5.49% 71.15%หน่ึงในภาคเศรษฐกิจสําคัญของระบบเศรษฐกิจไทย และดวยความไดเปรียบในเรื่องทําเลท่ีต้ัง ความหลากหลายของทรัพยากรการทองเท่ียว ความพรอมของ รัฐประหารส่ิงสนับสนุนดานการทองเท่ียว และการบริการท่ีเปนมิตรของคนไทย ทําใหการทองเท่ียวของไทยเติบโตอยางตอเนื่องมากวา 3 ทศวรรษ ในป พ.ศ. 2558 ไทยมี วิกฤตตม ยํากงุ Lost in Thailand นักทองเท่ียวตางชาติมาเยือนมากเปนลําดับท่ี 11 ของโลก มีรายรับจาก (ธนั วาคม 2555) -0.22% นักทองเที่ยวตางชาติมากเปนลําดับที่ 6 ของโลก และมีรายรับสุทธิจากการ วกิ ฤตการเมอื งทองเที่ยวสูงเปนอันดับ 3 ของโลก (UNWTO, 2016)1 ทั้งน้ีในปพ.ศ. 2558 CAGR=47.87%;ภาคเศรษฐกิจการทองเที่ยวมีสัดสวนใน GDP ถึงรอยละ 16.53 และกอใหเกิดการ สนึ ามิ MS=5.49%  26.55%จางงาน 4.16 ลานคน โดยคาดวามีภาษีจากการทองเท่ียวสูงถึง 332,530 ลานบาท(กรมการทองเที่ยว, 2559)2 นอกจากนี้ จากรายงานของ Global Destination Cities SARS 7.93Index พบวา ในป พ.ศ. 2558 กรุงเทพมหานคร มีนักทองเท่ียวตางชาติไหลทะลัก ลานคนเขามามากที่สุดในโลกถึง 19.59 ลานคน และคาดวาในป พ.ศ. 2559 จะมี 0.33 ป พ.ศ. 2531-2558 (27 ป) ขยายตวั ประมาณ 8 เทานักทองเท่ียวตางชาติเขามาสูงที่สุดในโลกเชนเดียวกันถึง 21.47 ลานคน ลา นคน(Mastercard, 2016)3 หมายเหต:ุ CAGR=Compound Annual Growth Rate, MS = Market Share                                                            ท่มี า: การทองเทย่ี วแหง ประเทศไทย และกรมการทองเทย่ี ว1 UNWTO. 2016. UNWTO World Tourism Barometer. Volume 14 November 2016. Madrid: รูปท่ี 1 จาํ นวนนกั ทอ งเทีย่ วจีนทีเ่ ดนิ ทางมาทองเทีย่ วในประเทศไทยในป UNWTO พ.ศ. 2531-25582 กรมการทองเท่ียว. 2559. บัญชีประชาชาติดานการทองเที่ยวของประเทศไทย. http://tourism.go.th/farms/uploaded/00Statistic/TSA/ ในวงการวิชาการ เร่ิมมีการพูดถึงสถานภาพใหมของเศรษฐกิจประเทศไทย 24-05-2016%2001%20TSA_Media_Fam_Trip.pdf (เขา ถงึ 26 ธนั วาคม 2559) แลววาจะเขาสูยุค New Normal ที่ Low หรือต่ํากวาเดิม กลาวคือ อัตราการ3 Hedrick-Wong, Y. and Choong, D. 2016. Global Destination Cities Index by Mastercard. ขยายตัวของเศรษฐกิจในภาพรวมนาจะขยายตัวไมเกินรอยละ 3 – 4 ท้ังน้ีเพราะ ปจจัยภายนอกและภายในหลายประการ เชน การชะลอตัวลงของเศรษฐกิจโลกศ. ดร.มงิ่ สรรพ ขาวสอาด 3 โดยเฉพาะในยุโรปและลามมาถึงจีน การเขาสูสังคมสูงวัยท่ีทําใหการบริโภคและ การทอ งเท่ยี วของซีกโลกตะวนั ตกลดลง การลดลงของราคานา้ํ มันและสินคาโภคภัณฑ  สงผลทําใหกําลังซ้ือของประเทศท่ีสงออกสินคาประเภทนี้ลดลงเชนกัน สวนปจจัย 4 มูลนธิ ิสถาบันศกึ ษานโยบายสาธารณะ  

| ยุทธศาสตรว ิจยั ดา นเศรษฐกจิ ทองเท่ยี ว  | ยทุ ธศาสตรว จิ ัยดา นเศรษฐกจิ ทอ งเทย่ี ว ภายในประเทศไทยก็เกิดจากปญหาการลดลงของภาคการสงออก เพราะตนทุน ประการท่ี 3 การขยายตัวของระบบสารสนเทศออนไลนผานสมารทโฟน จะคาแรงสูงข้ึน และประเทศไทยเองก็เขาสูสังคมวัยชราเชนกัน ภาคอุตสาหกรรมไทย เปนกุญแจสําคัญในการควบคุมและการสงเสริมการขยายตัวในภาคเศรษฐกิจก็คงตองมีการปรับตัวขนานใหญในดานผลิตภาพการผลิต (productivity) จึงจะ ทองเท่ียว ในประเทศจีนมีการพัฒนาและควบรวมบริษัททองเที่ยวออนไลน (onlineสามารถกลับมาเปนแรงขับเคล่ือนหลัก แตปรากฏการณในภาคเศรษฐกิจ travel agencies) เกดิ เปน ระบบ E-commerce เฉพาะสนิ คา ทองเทย่ี วของ 3 ยักษใหญทองเท่ียวกลับเปนตรงกันขาม คือ เปน New Normal ท่ี High รายรับการทองเที่ยว ท่ีเรียกวา BAT ไดแก Baidu ซ่งึ พฒั นามาจาก Search Engine, Tancent ทพ่ี ฒั นาของไทยจากจีนเพิ่มขึ้นอยางกาวกระโดด และรัฐบาลเองเริ่มมองวากระแส จาก Social Network และ Alibaba ซ่ึงเปน E-commerce ทําใหลูกคาจีนสามารถนักทองเที่ยวจีนอาจจะแรงถึงขั้นท่ีทําใหไทยมีนักทองเท่ียวตางชาติสูงถึง 50 ลานคน หาขอมูลวางแผนการซื้อ จายเงินออนไลน และทําธุรกรรมทุกชนิดด้วยในอีก 2 – 3 ปขางหนา การศึกษาของมูลนิธิสถาบันศึกษานโยบายสาธารณะท่ี โทรศัพทม์ ือถอื ในประเทศจนี ก่อนออกเดินทางมาทอ่ งเท่ียวยังจดุ หมายปลายทางสนบั สนุนโดยสาํ นักงานกองทุนสนบั สนนุ การวิจัย (สกว.) และสํานกั งานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.) คาดวา ถาจะตั้งเปา 50 ลานคนก็จะมีนักทองเท่ียวท่ีเปนคนจีน ประการท่ี 4 การท่ีระบบทองเที่ยวออนไลนมีลูกคาในมือจํานวนมากเกอื บครงึ่ หน่งึ สามารถเอื้ออํานวยใหระบบเหลานี้สามารถกําหนดโปรแกรมการตลาดของตน เลือกผูเลน หรือซัพพลายเออรได อํานาจการตลาดของเจาของระบบทองเท่ียว เศรษฐกิจการทองเท่ียวจะมีการเปล่ียนแปลงขนานใหญในหลายประการ ออนไลนทําใหเปนผูไดเปรียบในการตอรองกับซัพพลายเออรของไทย การเสนอขายดว ยกนั คอื โปรแกรมราคาถกู ทาํ ใหม ารจ นิ ของธรุ กิจทอ งเทีย่ วตาํ่ ลงไปอกี ประการที่ 1 ภาคเศรษฐกิจทองเที่ยวไทยจะขับเคล่ือนดวยจีนเปนหลัก ประการที่ 5 การจายเงินผานระบบออนไลนทําใหระบบออนไลนกลายเปนซึ่งคาดวานักทองเท่ียวจีนจะมีจํานวนเกือบ 10 ลานคนในป พ.ศ. 2559 ถาไมมี ชองทางการเงินนอกระบบธนาคารใหมโดยปริยาย องคกรการเงินใหมน้ี มียอดเงินวิกฤตดานความมั่นคง คิดเปน 1 สวน 3 ของนักทองเที่ยวตางชาติทั้งหมดของไทย หมุนเขาออกทุกวันสูงมาก การสะสมทุนจะอยูที่ตนทาง ขณะท่ีปลายทางจะมีโอกาสแลวยังจะตามดวยอินเดียและรัสเซีย ทั้ง 3 ประเทศ มีวิธีการหาขอมูลทองเที่ยว ไดรายไดแตเพียงเล็กนอย เชน ประมาณ 1,000 บาทตอหัวตอวัน เปนตน และและการจบั จายใชส อยทต่ี างไปจากตลาดเดิม ผูประกอบการจีนทีช่ ักนาํ นักทองเทีย่ วมาไทยยังไมตองเสียภาษใี หกับรฐั บาลไทย ประการที่ 2 จีนยังสรางผลกระทบดานเทคโนโลยีทองเท่ียวอยางมาก เมื่อมารจินในอุตสาหกรรมทองเท่ียวของไทยตํ่า การสะสมทุนของเน่ืองจากนโยบาย Smart Tourism ของจีนไดรับการตอบรับจากภาคเอกชนและ ผูประกอบการและการพัฒนาเทคโนโลยีดานสารสนเทศของไทยก็จะเกิดไดยากนักทองเท่ียวรุนใหมท่ีมีแนวโนมการทองเท่ียวแบบอิสระ (free individual traveler: ทําใหเรามปี ระสิทธิภาพการบรกิ ารตํา่ เพราะผูป ระกอบการไมสามารถจายคาแรงสูงFIT) และใชสมารทโฟนหาขอมูล ทําใหประเทศที่เปนลูกคาของจีนตองปรับกลยุทธ แมในระยะส้ันธุรกิจทองเที่ยวและบริการจะขยายตัวไดเร็ว (แตเปนการขยายตัวในการตลาด และหวงโซการผลติ ใหส ามารถรองรับนักทองเทยี่ วจนี อยางมปี ระสิทธิภาพ 6 มลู นิธสิ ถาบันศึกษานโยบายสาธารณะศ. ดร.มิง่ สรรพ ขาวสอาด 5   

| ยทุ ธศาสตรว จิ ยั ดา นเศรษฐกิจทอ งเทยี่ ว  | ยุทธศาสตรวิจัยดานเศรษฐกิจทอ งเท่ียว แนวนอน) และจะสรางปญหาความแออัดดานสาธารณูปโภคและการรักษา คณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.) มีหนาที่กําหนดนโยบายและสภาพแวดลอ มในระยะยาว ยุทธศาสตรการวิจัยของชาติที่สอดคลองกับนโยบายรัฐบาลซึ่งใหความสําคัญกับ การพัฒนาและแกไขปญหาของชาติ เพื่อสรางความเขมแข็งใหกับระบบสังคมและ นอกจากประเดน็ ดา นระบบสารสนเทศออนไลนท่ีกลาวมาแลว การรับมือกบั เศรษฐกิจโดยใชการวิจัยและพัฒนา หนวยงานวิจัยหรือนักวิจัยมีหนาท่ีดําเนินการNew Normal High ของการทองเท่ียวจึงตองการขยายการรองรับทางกายภาพดวย วิจัยใหสอดคลองกับนโยบายและยุทธศาสตรการวิจัยเพ่ือใหไดรับการจัดสรรเพราะนักทองเท่ียวจีนจะมีจํานวนมหาศาล แหลงทองเท่ียวของไทย นอกจาก งบประมาณ ดําเนินการวิจัยใหสําเร็จลุลวง ผลิตผลงานวิจัยท่ีมีคุณภาพชายหาดแลว สวนใหญจะเปนแหลงทองเท่ียวที่มีขนาดคอนขางเล็ก มีกําลังรองรับ นําผลงานวิจัยสูการใชประโยชนอยางเปนรูปธรรม และกอใหเกิดผลลัพธและจํานวนจํากัด การจัดการแหลงทองเท่ียวของเรายังไมไดมาตรฐานสากลเปน ผลกระทบตามท่ีมุงหวัง กรรมการสภาวิจัยแหงชาติ สาขาเศรษฐศาสตรจึงจัดใหมีสว นใหญ การประชุมระดมสมองระหวางผูทรงคุณวุฒิและผูเชี่ยวชาญในสาขาทองเท่ียวเพ่ือ จดั ทํายุทธศาสตรว จิ ยั ดา นเศรษฐกิจทองเทย่ี วสาํ หรบั ใหการวิจัยดานเศรษฐกิจของ ปจจุบันการทองเท่ียวไทยกลายเปนเสาหลักทางเศรษฐกิจที่สําคัญของ ชาติเปนระบบ ไดมาตรฐานสากล มียุทธศาสตรท่ีชัดเจน ตรงตามความตองการประเทศ แตเสาหลักใหมกําลังเผชิญกับความทาทายใหมท่ีเปนผลมาจากการ ของชาตแิ ละผูม ีสวนไดสวนเสีย และสามารถนําไปปฏิบตั ิไดจริงตอไปเปล่ียนแปลงแนวโนมการทองเที่ยวท่ีสําคัญ คือ การเปล่ียนแปลงโครงสรางตลาดนักทองเท่ียว โดยนักทองเท่ียวจะกอใหเกิดผลกระทบทางสังคม ความเหลื่อมล้ํา 2. สถานการณ์งานวิจัยดานรายได และผลกระทบตอสิ่งแวดลอมเมื่อการไหลทะลักเขามาของนักทองเที่ยวจีนไดเปลี่ยนโครงสรางการทองเที่ยวไทย ซ่ึงเกิดการจัดการภายใต จากขอมูลโครงการวิจัยของสํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.)สภาวะที่เรายังควบคุมตลาดไมได บวกกับขีดความสามารถในการรองรับทาง ทใี่ หทนุ อดุ หนนุ วิจยั ตัง้ แตป พ.ศ. 2551 – 2558 พบวา สวนใหญเปนโครงการที่มีกายภาพต่ํา การบริหารจัดการการทองเท่ียวในวันขางหนาจะตองเปลี่ยนไปจากเดิม งบประมาณนอยกวา 1 ลานบาท ดงั มีรายละเอยี ดแสดงในตารางท่ี 1ท่ีรัฐเคยชินกับการทุมเทงบประมาณหาตลาด หรือเพิ่มอุปสงคมาเปนการจัดการอุปทาน ซ่ึงเปนงานท่ีกระจัดกระจายอยูในหลายกระทรวงหลายกรม ดังนั้นการ 8 มลู นิธสิ ถาบันศกึ ษานโยบายสาธารณะบริการจัดการทองเท่ียวในอนาคตจะมีประสิทธิผลไดตองมี 1) การบูรณาการระหวางหนวยงานและภาคสวนตางๆ 2) การกํากับทรัพยากรทองเที่ยวไมให  เสื่อมโทรมไปจนมิอาจกูกลับมาได และ 3) ลดการกระจุกตัวของการทองเที่ยวเพื่อใหเ กิดดลุ ยภาพระหวา งดีมานดและซพั พลายศ. ดร.มงิ่ สรรพ ขาวสอาด 7 

| ยุทธศาสตรว ิจยั ดา นเศรษฐกิจทองเท่ยี ว  | ยุทธศาสตรวิจยั ดา นเศรษฐกิจทองเทยี่ ว ตารางที่ 1 สรุปจํานวนโครงการท่ีไดรับทุนอุดหนุนวิจัยจาก วช. แยกตาม ตารางที่ 2 สรปุ ความเขม ขนของงานวิจัยดา นการทอ งเที่ยวของไทย ขนาดงบประมาณ กลมุ งานวจิ ยั ขนาดของ ป พ.ศ. นอ ยกวา 1 ลา นบาท ตัง้ แต 1 ลา นบาทขนึ้ ไป รวม ความเขมขน 1. การศกึ ษาดานอปุ สงคและพฤตกิ รรม 2551 จํานวน สดั สว น จํานวน สดั สว น 127 **** 1.1 นักทองเท่ียวตา งชาติ **** 2552 107 84.25 20 15.75 119 - ภาพลกั ษณของการทอ งเท่ยี วไทย * 2553 120 - อปุ สงคร วมของนักทองเท่ียวตา งชาติ **** 2554 95 79.83 24 20.17 137 - อปุ สงคข องนกั ทอ งเทยี่ วตางชาติระดบั ปจ เจก **** 2555 102 85.00 18 15.00 165 - ความเปนฤดูกาลในการทอ งเที่ยว **** 2556 113 82.48 24 17.52 146 - พฤตกิ รรมของนักทองเทย่ี วตางประเทศ (รวมทัง้ การใชจ าย) * 2557 112 67.88 53 32.12 180 - ผลกระทบของวกิ ฤตตออุปสงคการทองเที่ยว 2558 123 84.25 23 15.75 134 - ผลกระทบของวิกฤตตอ ภาพลกั ษณแ ละพฤตกิ รรม *2555 – 2558 156 86.67 24 13.33 625 **2556 – 2558 120 89.55 14 10.45 460 1.2 นกั ทอ งเท่ยี วชาวไทย **2551 – 2558 511 81.76 114 18.24 1,128 - การทอ งเทย่ี วตา งประเทศของคนไทย ** 399 86.74 61 13.26 - การทองเทย่ี วในประเทศของคนไทย 928 82.27 200 17.73 - พฤตกิ รรมและการใชจา ยในประเทศของนักทองเทยี่ วชาวไทย * - กลุมและรูปแบบกิจกรรมการทอ งเที่ยวไทยของคนไทย *** จากการปริทัศนงานวิจัยทองเที่ยวภายใตการกํากับของคณะกรรมการ **สาขาเศรษฐศาสตร สภาวิจัยแหงชาติ สามารถสรุปความเขมขนของการวิจัยดาน 2. การศกึ ษาดา นอปุ ทาน ***การทอ งเทีย่ วของไทยในอดตี ไดด งั แสดงในตารางท่ี 2 - โครงสรางการแขง ขนั ในตลาดตา งๆ ** - การประเมนิ ประสทิ ธภิ าพการจัดการ/การดําเนินงาน - การศึกษาหวงโซอุปทานและโลจสิ ตกิ ส - การประเมินศักยภาพของแหลง ทอ งเทย่ี ว - การศึกษาทางดา นการแรงงานและการจา งงานศ. ดร.มง่ิ สรรพ ขาวสอาด 9 10 มูลนิธิสถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ   

| ยุทธศาสตรวจิ ยั ดานเศรษฐกิจทองเท่ยี ว  | ยุทธศาสตรว ิจยั ดา นเศรษฐกิจทอ งเท่ียว ตารางที่ 2 สรุปความเขมขนของงานวจิ ัยดา นการทอ งเท่ียวของไทย (ตอ ) ตารางท่ี 2 สรุปความเขมขนของงานวิจยั ดา นการทอ งเท่ยี วของไทย (ตอ) กลุมงานวจิ ัย ขนาดของ กลุมงานวจิ ยั ขนาดของ ความเขม ขน ความเขม ขน- ผลกระทบเชิงเศรษฐกิจของเหตุการณไมสงบทางการเมืองตอ * 7. การประเมนิ นโยบายดานการทอ งเทยี่ วการทอ งเท่ยี ว - ผลกระทบของการเปด เสรอี าเซียนตอ การทองเท่ียว ** - การประเมินนโยบายระดบั ชาติ *- การจัดการวกิ ฤตและภัยพิบัตใิ นเชิงเศรษฐศาสตร ไมมีการศกึ ษา - การประเมินนโยบายการทองเทยี่ วระดบั อปท. *3. ภาพรวมดา นตลาดและความสามารถในการแขง ขัน- ความสามารถในการแขงขัน **** - นโยบายสาธารณะในการใชป ระโยชนท รพั ยากรทอ งเที่ยว *- การกระจกุ ตัวและเสถียรภาพของตลาด *** หมายเหตุ: **** คือ มกี ารศกึ ษาอยา งเพียงพอ, *** คอื มกี ารศึกษาปานกลาง, ** คือ มีการศึกษานอย *4. การศกึ ษาระดบั มหภาค คือ เพ่งิ เริ่มตน- การกระจายผลประโยชนและการแกไ ขปญหาความยากจน *** ทีม่ า: ปรบั ปรงุ จาก มิง่ สรรพ ขาวสอาด และอัครพงศ อนั้ ทอง (2557)- ผลกระทบของนโยบายตอภาคเศรษฐกิจทองเที่ยว/การใช * การทบทวนวรรณกรรมวิจัยดานการทองเที่ยวท่ีผานมามีขอสังเกตที่สําคัญ ดังมรี ายละเอียดพอสังเขปดังน้ี (ม่ิงสรรพ ขาวสอาด และอัครพงศ อ้ันทอง 2557)4งบประมาณและประสทิ ธิผล 1) งานวิจัยนโยบายสาธารณะมีน้อย และขาดการศึกษาการบริหารการ- การพัฒนาเศรษฐกิจทองเท่ียวกบั การเติบโตของเศรษฐกจิ ไทย *** จัดการภาครัฐ5. การประเมินมลู คา นันทนาการของแหลงทองเท่ียว สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.) และสํานักงานกองทุน- การประเมนิ มลู คา นนั ทนาการ **** สนับสนุนการวิจัย (สกว.) ใหทุนวิจัยดานการทองเท่ียวและการพัฒนาแหลง- ตน ทนุ การใชท รัพยากรและสิ่งแวดลอมของการทองเท่ยี ว * ทองเท่ียวเปนจํานวนมาก แตขาดการสนับสนุนงานที่ไปตอบโจทยทางนโยบาย6. ผลกระทบของการพัฒนาการทอ งเทยี่ ว การศึกษาดา นการทองเท่ยี วท่ีผา นมาสวนใหญเปน การศกึ ษานักทองเที่ยวในระดับ- ทัศนคต/ิ ความคิดเห็นของประชาชนตอ การพัฒนาทอ งเที่ยว **** ปจเจกบุคคล และระดับจุดหมายปลายทางเสียมาก ทําใหไมเห็นภาพใหญ และ- ผลกระทบตอ เศรษฐกิจและการจางงาน *** ไมสามารถจัดลําดับความสําคัญของตลาด (ตามยอดรายรับ) หรือประเภท- การพัฒนาการทอ งเท่ียวกบั การกระจายรายไดใ นชุมชน **- ผลกระทบตอสงั คมและวฒั นธรรม **- ผลกระทบตอ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอม **ศ. ดร.ม่งิ สรรพ ขาวสอาด 11                                                              4 ม่ิงสรรพ ขาวสอาด และอัครพงศ อั้นทอง. 2557. โครงการปริทรรศนสถานภาพของความรูเร่ือง เศรษฐกิจทองเทย่ี วของประเทศไทย.กรุงเทพฯ: สาํ นักงานคณะกรรมการวิจยั แหง ชาติ. 12 มูลนธิ ิสถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ  

| ยุทธศาสตรวิจยั ดา นเศรษฐกจิ ทอ งเท่ยี ว  | ยุทธศาสตรว ิจัยดา นเศรษฐกจิ ทองเท่ยี ว อุตสาหกรรม (โดยวัดจากมูลคาเพ่ิม) อีกท้ังผูวางนโยบายก็ไมใชขอมูลในการ หรือในการวางแนวทางการสนับสนุนการทองเท่ียวชุมชน (community-basedตัดสินใจ อาจทําใหการวางนโยบายและการลงทุนผิดพลาดหรือไมเพียงพอ tourism) ก็ไมไดประเมินหรือรับรูผลวิจัยจากกรณีศึกษาในระดับพื้นท่ีท่ีช้ีแนะวายกตัวอยาง เชน มหาวิทยาลัยลงทุนผลิตบัณฑิตดานการพัฒนาการทองเที่ยว ผลตอบแทนในระดบั ชมุ ชนคอ นขางตาํ่ และอาจตดิ ลบ(tourism development) และไกดมากกวาการลงทุนดานการตอนรับขับสู(hospitality) ท้ังๆ ท่ีมูลคาเพ่ิมในดาน hospitality สูงกวามาก และลงทุนดาน การทบทวนวรรณกรรมดานแผนทองเที่ยวพบวา ปญหาและจุดออนการศึกษาเก่ียวกับโรงแรมมากกวาอาหารและเคร่ืองด่ืม ท้ังๆ ที่มูลคาเพ่ิมของ ของการทองเที่ยวไทยที่ระบุไวตั้งแตแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติอุตสาหกรรมการจัดอาหาร (catering) สูงกวาการพักแรม และไกดกําลังเปนอาชีพท่ี ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2520-2524) ยังคงเหมือนเดิม ท้ังนี้เพราะขาดการวิเคราะหปญหาสญู สลายหายไปในโลกดิจิตลั การจดั การและการบรู ณาการในภาครฐั ขาดการมองภาพและเตรียมการในอนาคต 10 หรือ 20 ปขางหนา ทําใหไมสามารถเตรียมการรับมือกับลักษณะและขนาด งานวิจัยและงานดานนโยบายสาธารณะมีนอยมาก เพราะหนวยงาน ดานดีมานดที่เปลี่ยนไป นอกจากนั้นยังขาดการจัดการสาธารณูปโภคและเมืองของรัฐสนใจแตนโยบายการเพิ่มอุปสงคและการจัดงานอีเวนท การศึกษาสวนใหญ ใหมีการรองรับทีเ่ หมาะสมมักเปนงานประเภทงานที่ปรึกษาท่ีทําตามโจทยของทางราชการ ทําใหแทบไมมีงานดานนโยบายเลย ยิ่งไปกวาน้ันงานประเมินนโยบายเปนงานยาก โดยเฉพาะ 2) ขาดการจดั การความร้แู ละการแลกเปลีย่ นเรียนรูผ้ ลงานวจิ ยัอยา งยิง่ เมอื่ นกั วจิ ัยสวนใหญข าดความเขา ใจเร่ืองนโยบายสาธารณะ เนื่องจากการทบทวนวรรณกรรมกอนการทําวิจัยเรื่องใหมเปนไป งานวางแผนดานการทองเที่ยวท่ีจัดวาเปนงานดานนโยบายแตเดิม อยางแคบๆ มักจะเปนงานวิจัยเดิมของหนวยงานของตน เชน สกว. ก็จะทบทวนมีงานวิจัยเชิงเศรษฐศาสตรเปนองคประกอบสําคัญในการใหขอมูล นับต้ังแต งานวิจัยท่ี สกว. ใหทุน หรือ ททท. ก็เปนงานเดิมท่ี ททท. จางเหมาที่ปรึกษา และการทองเท่ียวแหงประเทศไทยถูกปรับใหเปนหนวยงานท่ีเนนในเร่ืองการตลาด นักวิจยั กท็ บทวนแตงานวจิ ยั ในประเทศ เปนตน ผลก็คือ ย่ิงทําวิจัยก็ย่ิงวนเวียนอยูในทําใหไ มมีงานวจิ ยั ท่ีสนบั สนุนการวางนโยบาย แมว า ในการทําแผนสวนใหญมีการใช เขาวงกต ไมมีกรอบใหม ไมมีวิธีคิดใหม เม่ือไมมีการจัดการความรู ไมมีเวทีขอมูลและการวิจัยทางการตลาด แตก็เปนการวิเคราะหที่ไมไดประเมินผลกระทบ แลกเปลี่ยนระหวางทําวิจัย การศึกษาที่มีจึงซอนทับวนเวียนอยูกับหัวขอซึ่งทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมอยางลึกซึ้ง มีแตการทํา SWOT สอบถาม หลายครั้งเปนหัวขอท่ีมีขอยุติแลว หรอื มคี วามเขา ใจเพียงพอมานานแลวความเห็นผูเขารว มประชมุ โดยไมมีงานวิจัยรองรับ ท้ังๆ ท่ีโครงสรางและแนวโนมอุปสงคทองเท่ียวของไทยไดเปลี่ยนไปแลว เพราะจีนไดเขามาเปนลูกคา แมแต 3) ปัญหาคุณภาพงานวจิ ยัขอเสนอในแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแหงชาติท่ีใหเปน green tourism ก็ไมมี งานวิจัยสวนใหญเปนการอธิบายพรรณนาขอมูลทั่วไป ขาดการคิดขอมูลขนาดของตัว multiplier ของ green tourism และผลกระทบตอ GDP วิเคราะห ไมสามารถนําขอมูลไปใชทั้งทางดานการจัดลําดับความสําคัญของรัฐศ. ดร.ม่งิ สรรพ ขาวสอาด 13 หรือนาํ ไปเพ่ิมเสริมพลงั (empower) ใหท องถิ่น  14 มูลนิธสิ ถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ  

| ยทุ ธศาสตรว จิ ยั ดานเศรษฐกิจทองเทยี่ ว  | ยทุ ธศาสตรว จิ ัยดา นเศรษฐกิจทอ งเท่ยี ว  แมเปนงานดานการตลาดก็ยังติดกับดักอยู 3 ประการคือ 1) Product- จะขายใคร โลจิสติกสทองเที่ยวนี้เปาหมายการใหบริการเปนคูดื่มน้ําผ้ึงพระจันทรbased ท่ีเนนซัพพลายมากกวาเร่ืองของแบรนด 2) Tool-based ซึ่งไมจิรังยั่งยืน (sweet tourism) ผูสูงวัย (slow tourism) หรือการประชุม (speed tourism)เพราะเทคโนโลยีสารสนเทศทําใหเครื่องมือเผยแพรปรับเปลี่ยนไปอยางรวดเร็ว การจัดโลจิสติกสก็จะแตกตางกันไป แตนักวิจัยมักใชวิธีการศึกษาหรือกรอบเชน เว็บไซตเปนแอปพลิเคชันบนโทรศัพทมือถือ หรือเปนเฟสบุค และในปจจุบัน แนวคิดที่เปน supply driven ไมใช market driven ทําใหมีการศึกษาท่ีออนดอยFacebook live ก็กําลังเปนที่นิยมแซงหนา YouTube ไปแลว 3) Area-based หรือขอเสนอแนะที่ไมสมเหตุผล เชน ใหคนแกไปเที่ยวไหวพระ 9 วัด ภายใน 1 วันที่แตเดิมรวบรวมสิ่งดึงดูดใจหลักไว อยางเชน ในกรณีของออสเตรเลียเดิมใช ซง่ึ เกินกําลังและความสามารถทางกายภาพ เปน ตนจิงโจ บูมเมอแรง โอเปราเฮาส หรือแมแหลงทองเท่ียวจะเปนสิ่งมหัศจรรยบันลือโลกเชน ปรามิด เปนตน เม่ือนักทองเท่ียวไปเท่ียวครั้งเดียวแลว ก็จะไมกลับไปเท่ียวอีก 5) สาํ นกั งานคณะกรรมการวิจยั แห่งชาติ (วช.) ไมม่ รี ะบบในทุนวิจัยที่แยกออสเตรเลียจึงเปล่ียนการประชาสัมพันธใหเ ปน Get Away หรือสเปนใช Anything ระดับความสามารถของนักวิจัย อย่างเช่น สกว. ท่ีมีระบบเมธีวิจัยอาวุโส และการUnder the Sun คือเปนแหลงทองเทย่ี วที่สามารถทํากิจกรรมที่สามารถเที่ยวซ้ําได เรง่ ผลงานปตี อ่ ปี ทําให้ไม่สามารถสร้างผลงานทีต่ อ่ เนอ่ื งและลุ่มลกึหรือเปน Emotion-based มากขึ้น ซึ่งงานวิจัยประเภทหลังนี้ตองอาศัยการวิจัยLifestyle และพฤติกรรมของนักทอ งเทย่ี ว ซ่งึ การวิจัยแบบนีแ้ ทบไมมเี ลย สรุปได้ว่า งานวิจัยส่วนใหญ่ยังไม่สามารถนําไปใช้ในทางปฏิบัติและเชิง นโยบายได้ การประมวลผลงานวิจัยดานการทองเที่ยวของไทยในชวงป งานวิจัยสวนใหญจะเนนตลาดทองเท่ียวประเภท Leisure มากกวา พ.ศ. 2529-2539 โดย ดวงใจ หลอธนวณิชย และนฤตย นิ่มสมบุญ (2542)5ประเภท Business Travelers และขาดการศึกษากลไกท่ีจะนําไปสูเปาหมายหรือ สรุปวา เนื้อหาของงานวิจัยมีเพียงเศษเส้ียวหน่ึงท่ีเป็นประโยชน์ต่ออุตสาหกรรมผลลัพธสุดทาย นอกจากน้ีงานวิจัยดานการตลาดยังไปไมถึง Marketing 3.0 ที่เนน ทอ่ งเที่ยวไทย ขอ จํากัดของผลประโยชนท่ีจะไดจากงานวิจัย พบวา นักวิชาการมักไมลกู คา (customers) ทง้ั ๆ ที่ Marketing 4.0 เนนท่คี ณุ คารว ม (shared-value) แลว เห็นวาการวิจัยดานการทองเท่ียวควรเปนสหวิทยาการ จึงมุงศึกษาวิจัยดานการ ทองเที่ยวภายใตขอจํากัดภายในสาขาวิชาการของตนเอง ผลงานเกือบทั้งหมด ในดานวิธีวิจัย งานวิจัยสวนใหญไมมีกรอบวิธีวิจัยที่ชัดเจน ขาดทฤษฎี เปนงานวิจัยเชิงประยุกตจากทฤษฎีทางสังคมศาสตร วิธีเก็บรวบรวมขอมูลสวนทํางานวิจัยท่ีซํ้าซอน และขาดการทํา Meta-analysis ที่ทําใหเห็นชองวางท่ีชัดเจน ใหญเปนการใชแบบสอบถาม โดยการสํารวจภาคสนาม และเปนการวิเคราะหเชิงขาดเครื่องมือวัดและวิธีวัดที่ดี ขาดวิธีคิดใหมและวิธีการวิจัยใหม เชน การวิจัย คุณภาพท่ีไมใชสถิติหรือใชเพียงสถิติพ้ืนฐานเปนสวนใหญ ท้ังนี้สําหรับงานวิจัยพฤตกิ รรมและการใช Virtual Reality (VR) experiment เปน ตน เชิงเศรษฐศาสตรมีอยูนอยมาก ขณะท่ีงานวิจัยเชิงนโยบายท่ีผานมาเปนรายงาน วิจัยที่สนับสนุนการทําแผน มักเปนการศึกษาดานผลกระทบของการทองเท่ียว 4) งานสว่ นใหญเ่ อาผูว้ จิ ัยเปน็ ตัวตง้ั โดยไมม่ องภาพกว้าง งานวิจัยดานการทองเที่ยว เชน การกําหนดเสนทางทองเท่ียว แมจะ                                                            เปนดานอุปทานก็ตองมีอุปสงคเปนตัวตั้ง เชน แหลงทองเที่ยวที่ตองการพัฒนา 5 ดวงใจ หลอธนวณิชย และนฤตย นิ่มสมบุญ. 2542. ประมวลผลงานวิจัยดานการทองเที่ยวของ ประเทศไทยชวงป พ.ศ. 2529-2539. กรงุ เทพฯ: สํานกั งานกองทนุ สนบั สนุนการวจิ ัย.ศ. ดร.ม่งิ สรรพ ขาวสอาด 15 16 มูลนิธสิ ถาบนั ศึกษานโยบายสาธารณะ   

| ยทุ ธศาสตรว ิจยั ดานเศรษฐกจิ ทองเทีย่ ว  | ยุทธศาสตรวิจยั ดานเศรษฐกจิ ทอ งเทีย่ ว จากการพิจารณาแครายได แนวโนม ทัศนคติ ความพึงพอใจและพฤติกรรมของ ทองเท่ียวจากทรัพยากรในทองถิ่น และใชรายไดทองถ่ินมาดูแลกิจการทองเที่ยวนกั ทองเทย่ี ว และชมุ ชนในทองถิ่น ท้งั ๆ ที่มีงบประมาณวิจยั เพม่ิ มากขน้ึ แตผ ลงาน เชน ภาษีหรือคาธรรมเนียมการปนเขา การดําน้ําดูปะการัง รวมท้ังการศึกษาเพื่อกลับไมส ามารถยกระดับข้ึนตามงบประมาณ ในปัจจบุ ันข้อสรปุ น้กี ย็ ังคงใช้การไดอ้ ยู่ ปรับปรุงคาธรรมเนียมตางๆ เกี่ยวกับการทองเท่ียว เชน คาธรรมเนียมการเก็บขยะ การเก็บขยะจากทะเล ฯลฯ3. ชอ่ งว่างการวจิ ยั 5) การศึกษาในระดับอุตสาหกรรมนับเปนหัวขอท่ีขาดแคลนงานวิจัย จากการทบทวนวรรณกรรมท่ผี านมามขี อเสนอแนะดานการวิจัยท่ีสําคญั คือ มากที่สุดเชนกัน เพราะความลําบากในการเก็บขอมูลในระดับบริษัท เทาที่ผานมา 1) เน่ืองจากจีนจะเปนตลาดสําคัญในอนาคต การศึกษาอยางเจาะลึกถึง ประเดน็ การศกึ ษาในระดบั อุตสาหกรรมทม่ี ากที่สุดมกั จะเปนเร่อื งของการวิเคราะหพฤตกิ รรมการทองเท่ยี ว คาใชจา ย ตลอดจนวิธกี ารชําระเงนิ ของจีนเปนเรื่องท่ีตอง ประสิทธิภาพ และอุตสาหกรรมยอยท่ีศึกษาวิจัยกันมากที่สุดคือ โรงแรม ท้ังน้ีในติดตาม รวมไปถึงการจัดการผลกระทบของการขยายตวั ของนกั ทองเที่ยวจนี อนาคต การทอ งเทีย่ วจะเปน ภาคเศรษฐกิจท่ีสําคัญขึ้นเรื่อยๆ ความเขาใจเก่ียวกับ 2) การศึกษาอุปสงคการทองเท่ียวไทยแมวาจะมีการศึกษาจํานวนมาก ผลิตภาพของภาคบริการทองเท่ียวท่ีมองจากมุม total factor productivity และแตเปนการศึกษา Aggregate demand ใชขอมูลระดับมหภาคคือ จํานวนผูมาเยือน ผลิตภาพแรงงาน (labor productivity) จะเปนทศิ ทางการวิจยั ท่นี าใหก ารสนบั สนุนแตยังมีชองวางการวิจัยในประเด็นของการประมาณอุปสงคการทองเที่ยวระดับ ในแนวนี้บุคคล (individual tourism demand) โดยประยุกตใชวิธีการทางเศรษฐมิติที่แตกตา งกัน เชน choice modeling เปนตน 6) การศึกษาในระดับชุมชน การศึกษาเร่ืองผลกระทบดา นการทอ งเท่ยี ว 3) เน่ืองจากปญหาวิกฤตการณความไมสงบท่ีเกิดข้ึน ทําใหการ มักทําโดยนักวิจัยสายสังคม ทําใหการประมวลขอมูล ยังไมรวมมูลคาทางศึกษาวิจัยดานวิกฤตจึงเปนเร่ืองจําเปนมากท้ังในระดับปจเจกท่ีเกี่ยวของกับ risk เศรษฐศาสตร เชน แรงงานครัวเรือนที่ใชในการบริการ แรงงานที่ใชไปในการหาperception และในระดับมหภาค เชน การวัดผลกระทบของจํานวนนักทองเที่ยวท่ี ของปา ฯลฯ นอกจากน้ียังเกิดปรากฏการณใหมของการทองเที่ยวทองถ่ิน (localลดลงจากการประกาศเตือนภัยของรัฐบาลในประเทศตนทาง และความออนไหว tourism) และผลกระทบของการทองเที่ยวดูงาน ก็ยังไมมีการศึกษาอยางเจาะลึกของอตุ สาหกรรมตางๆ ตอ ความเสี่ยงทางดา นความปลอดภยั หรือเปนระบบ 4) การศึกษาเรื่องภาษีท่ีเกี่ยวของกับการทองเที่ยวยังมีอยูนอยมากในประเทศไทย เชน การศึกษาดานภาษีเปรียบเทียบของไทยกับประเทศอื่นๆ ที่เปน 7) การศึกษาผลกระทบดานการเปลี่ยนแปลงส่ิงแวดลอมตอการแหลงทองเท่ียว การเก็บภาษีมูลคาเพ่ิมที่แตกตางกันสําหรับอุตสาหกรรม ทองเท่ียว และผลกระทบของการทองเท่ียวที่มีตอสิ่งแวดลอมยังมีอยูจํานวนนอยมากทองเที่ยว ซ่ึงภาษีมูลคาเพิ่มในประเทศไทยนับวาตํ่ามากเม่ือเทียบกับ EU จนแทบจะไมพบเห็นงานศึกษาในลักษณะดังกลาวในประเทศไทย งานที่มีอยูโดยเฉพาะอยางย่ิง การกระจายอํานาจให อปท. เก็บภาษีหรือคาธรรมเนียม จะเปนงานพรรณนาถึงความเห็นของประชาชนและประเทศไทยยังขาดงานศึกษาศ. ดร.มงิ่ สรรพ ขาวสอาด 17 18 มลู นิธสิ ถาบนั ศกึ ษานโยบายสาธารณะ   

| ยทุ ธศาสตรว จิ ยั ดานเศรษฐกิจทอ งเทยี่ ว  | ยุทธศาสตรวจิ ัยดา นเศรษฐกิจทองเที่ยว ท่ีประยุกตใชเศรษฐศาสตรเขามาวิเคราะหถึงกําลังรองรับ (carrying capacity) การจดั การเมอื งทองเท่ียวใหเปนเมืองสุขภาวะ การจัดการเมืองทองเท่ียวคารบอนของทรพั ยากรหรือแหลงทองเท่ียว ต่ํา การคิดคาภาษีและคาธรรมเนียมสิ่งแวดลอมเพื่อให อปท. มีคาใชจายในการ ดูแลแหลงทองเท่ียว รวมไปถึงการสนับสนุนการจัดทําแผนใหเมืองทองเท่ียวท่ี4. ข้อเสนอในการขบั เคล่ือนยุทธศาสตรว์ ิจัย สําคัญแบบพหุวิทยาการ ใหถึงพรอมทั้งดานเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดลอม และ สุนทรียภาพ จนถึงทุกวันนี้ยังไมมีงานวิจัยในลักษณะนี้แตอยางใด ท้ังๆ ท่ีเปน สรุปไดวาผลงานวิจัยดานการทองเที่ยวของสํานักงานคณะกรรมการวิจัย ความจําเปนแหงชาติ (วช.) จํานวนมาก กระจัดกระจายไปในสถาบันการศึกษา ซ่ึงจัดทําโดยนักวิจัยท่ีไมมีประสบการณในการวิจัย และขาดความเขาใจพื้นฐานเกี่ยวกับตลาด 5) ขยายเวลาวิจัยใหทุนสําหรับโครงการเพิ่มเปน 3 ป เชนเดียวกับงานการทองเที่ยว ท้ังนี้เพ่ือใหสอดคลองกับกับสถานการณที่เปลี่ยนไปจึงมีขอเสนอ เมธีวิจัยอาวุโส และใหมีผลงานตีพิมพระดับนานาชาติในปที่ 3 เพ่ือยกระดับสาํ หรับการขับเคล่ือนยุทธศาสตรวิจัย ดังนี้ คณุ ภาพงานวิจัย 1) เลือกโจทยใหญท่ีตองการงานวิจัยขนาดใหญ และมีนักวิจัยหลายรุน 4.1 ยุทธศาสตร์ที่ 1 การออกแบบนโยบายสาธารณะเพื่อการท่องเที่ยวท่ีมั่งทํารวมกันในทํานองเดียวกับทุนเมธีวิจัยอาวุโส และเปนงานท่ีใหมีการฝกอบรม คง่ั มน่ั คง และย่งั ยืนกอนย่ืนขอเสนอโครงการ โดยผูทรงคุณวุฒิสายเศรษฐศาสตรและสายนโยบายทองเที่ยวเปน ผูใหคําปรึกษา โดยการวิจยั ในดานตอ ไปนี้ 1) การศึกษาวิวัฒนาการดานนโยบายสาธารณะดานการทองเท่ียวและ 2) การวางแผนวิจัยระดับจังหวัด การทําแผนลงทุนที่จําเปนตองมี การจัดการภาครฐัความรดู านการตลาด และความเปนไปไดข องโครงการ โดยใหเ นน การพัฒนา 2) การพัฒนาภาษีและคาธรรมเนียมการใชทรัพยากรบนฐานเศรษฐกิจ ทอ งเท่ยี วสาํ หรับทองถิ่น 3) ควรจัดสรรงบประมาณวิจัยสวนหนึ่งใหสํานักงานสถิติแหงชาติเปน 3) การวิเคราะหรูปแบบการจัดเก็บรายไดที่เหมาะสมในการจัดการขยะผูเก็บขอมูล เพ่ือใหไดฐานขอมูลขนาดใหญท่ีตอบโจทยและอางอิงไดใน จากการทอ งเท่ยี วระดับประเทศ หรืออนุเคราะหขอใชฐานขอมูลขนาดใหญจากการทองเที่ยวแหง 4) การศึกษาผลกระทบตอเศรษฐกิจทองถิ่น และการกระจายรายไดประเทศไทย ขอมูล ATM ท่ีธนาคารแหงประเทศไทยถือไว หรือมีงบประมาณ อนั เกิดจากงานเทศกาลทีจ่ ดั โดยรฐั สว นกลาง และงานเทศกาลทจี่ ดั โดยทองถ่นิพอท่จี ะไปซอ้ื ขอมลู VISA มาวิเคราะหแ บบแผนการใชจา ยของนกั ทองเท่ยี ว 5) การศึกษาความมีประสิทธิภาพของการใชงบประมาณดานการ ทองเทยี่ ว 4) เนื่องจากหนวยงานของรัฐสนใจแตการเพ่ิมจํานวนนักทองเท่ียวในขณะท่ีการอนุรักษทรัพยากรทองเท่ียวเปนเร่ืองสําคัญ สํานักงานคณะกรรมการ 20 มลู นิธิสถาบันศกึ ษานโยบายสาธารณะวิจัยแหงชาติจึงควรสนับสนุนโครงการในดานการประเมินผลกระทบของการทองเท่ียวตอส่ิงแวดลอม การจัดการทองเท่ียวใหเหมาะสมกับ carrying capacity  ศ. ดร.มิง่ สรรพ ขาวสอาด 19 

| ยุทธศาสตรวจิ ยั ดานเศรษฐกิจทองเที่ยว  | ยทุ ธศาสตรว จิ ัยดานเศรษฐกิจทอ งเทีย่ ว  6) การศึกษาผลกระทบของนโยบายทองเท่ียวสีเขียว (green tourism) 4.2 ยุทธศาสตร์ท่ี 2 การส่งเสริมขีดความสามารถในการแข่งขันของตอรายไดป ระชากรและการจา งงาน ผ้ปู ระกอบการ 7) การศึกษาผลกระทบของดจิ ทิ ลั เทคโนโลยตี อ ภาคเศรษฐกิจทอ งเท่ียว 1) การศึกษาความสัมพันธระหวางรูปแบบการทองเที่ยวและ Lifestyle 8) การศึกษาการลงทุนของธุรกิจจีนในภาคทองเท่ียวของไทยเพ่ือหา ของนกั ทองเที่ยวรนุ ใหม โดยเฉพาะนกั ทองเท่ยี วจนีแนวทางการจัดการที่มีประสิทธิภาพ เปนธรรม และไดประโยชนรวมกันอยางยุตธิ รรม 2) การศึกษา Risk Perception ของนักทองเที่ยวแยกรายประเทศ และ 9) การศึกษาศักยภาพดานการทองเที่ยวและความพรอมดานอุปทาน ความสนใจระดับจังหวัด เพื่อการจัดสรรงบประมาณที่มีประสิทธิผล โดยคํานึงถึงความย่ังยืนของทรพั ยากรธรรมชาติ และส่งิ แวดลอ มดา นการทองเท่ยี ว 3) การศึกษาคา ใชจ า ยของนักทองเทีย่ วชาวไทยสาํ หรับตลาดตางๆ เชน 10) การศึกษาผลกระทบของความเสี่ยงจากความไมสงบตอภาค ดงู าน ทศั นศึกษา ประชุม เปนตนเศรษฐกจิ ทองเท่ยี ว และแนวทางการจัดการความเสย่ี ง 11) ผลกระทบของการเพิ่มวันหยุดดานการทองเที่ยวโดยใชโมเดล 4) การวิเคราะหพฤติกรรมและคาใชจายในการทองเที่ยวของคนไทยดุลยภาพทว่ั ไป (computable general equilibrium: CGE) รนุ ใหมค อื กลมุ GenY ที่ใชโทรศัพทม อื ถือในการหาขอ มูล 12) การวิจัยเพ่ือปรับปรุงหลักสูตรการทองเที่ยวใหมีความเขาใจเก่ียวกับการจัดการอุตสาหกรรม ผลกระทบทางสังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดลอมจากการ 5) การศึกษา Labor Productivity ตลอด Supply Chain ของการทอ งเท่ยี ว ทองเที่ยว 13) สรางตัวช้ีวัดเพ่ือติดตามทรัพยากรทองเท่ียวหรือสรางตัวชี้วัดเตือนภัย(warning indictors) 6) การศกึ ษาปญหาแรงงานตา งดาวในอตุ สาหกรรมทอ งเท่ยี ว 14) ศึกษาผลกระทบของการทองเท่ียวกับการเก็งกําไรท่ีดิน หรือการ 7) การศึกษาพฤติกรรมทองเที่ยวและคา ใชจายของผูสงู วยั ตอนตนสูญเสยี ท่ดี นิ ของชมุ ชนทองถ่ิน และการเปลีย่ นแปลงการใชประโยชนท ่ดี ิน 8) การศึกษาผลกระทบตอแรงงานจากการเปดเสรีการเคล่ือนยาย 15) ศกึ ษาผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงภูมิอากาศตอการทองเที่ยว แรงงานทักษะ 9) การศึกษาสาํ หรบั Digital Marketing สาํ หรับการทองเท่ียวศ. ดร.มง่ิ สรรพ ขาวสอาด 21 10) การศึกษาอุปสงค อุปทานและผลกระทบทางสังคมและสิ่งแวดลอม ของการทองเที่ยวสําหรับตลาดเฉพาะ เชน คายมวย กอลฟ การทองเที่ยวเพ่ือ  สุขภาพ เปนตน 11) ศกึ ษาผลของเศรษฐกิจแบงปน (sharing economy) ตออุตสาหกรรม ดั้งเดิมของการทองเท่ยี ว เชน โรงแรม รถโดยสารสาธารณะ เปน ตน 22 มลู นธิ สิ ถาบนั ศกึ ษานโยบายสาธารณะ  

| ยุทธศาสตรวจิ ัยดานเศรษฐกจิ ทองเที่ยว  | ยุทธศาสตรว ิจยั ดา นเศรษฐกิจทอ งเทีย่ ว  12) ศึกษาความพึงพอใจของนักทองเที่ยวตอประสบการณในประเทศไทย 10) การประเมินผลความคุมคาการดําเนินงานดานการพัฒนาการในมมุ มองของนักทอ งเท่ียวเก่ยี วกับ Local experience pain points และ Unmet needs ทองเที่ยวอยางยั่งยืน ทั้งรูปแบบ Low carbon tourism, Community-based tourism วา เกิดประโยชนต ามที่คาดหวงั จรงิ หรอื ไม 4.3 ยุทธศาสตรท์ ี่ 3 การพฒั นาโดยใช้พ้นื ท่แี ละชมุ ชนเปน็ ตัวตงั้ 11) การประเมินผลกระทบของการพัฒนาการทองเที่ยวโดยชุมชนที่เปน 1) ศึกษาตน ทนุ -ผลไดข องการทอ งเท่ยี วโดยใชช มุ ชนเปน ฐาน (CBT) ผลตอการกระตุนเศรษฐกิจฐานราก เพราะมีความเช่ือวาการทองเที่ยวโดยชุมชน 2) ศึกษาผลกระทบดานการทองเที่ยวตอชุมชน ในดานเศรษฐกิจ จะเปนกลไกท่ีชวยขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากในดานตางๆ ได เชน ดานการกระจายรายได สังคม และส่ิงแวดลอ ม เกษตรกรรม ภูมิปญญาทองถิ่น และผลิตภัณฑชุมชน เปนตน ซึ่งผลการวิจัยดาน 3) ศึกษาผลกระทบเชิง สัง ค ม โ ด ย วิธี SROI จากการพัฒ น า นจี้ ะเปน ขอมลู สนบั สนนุ การวางแผนการทํางานไดดยี ่งิ ขึ้นการทอ งเทย่ี วระดับชุมชน 4) ศึกษาแนวทางเพิ่มรายได การบริหาร และความสามารถในการ 12) การศึกษาศักยภาพของชุมชนรวมกับผูประกอบการในการนําเสนอตอ รองของชมุ ชนทอ งถนิ่ กิจกรรมการทองเที่ยวโดยชุมชนเพ่ือใหตอบสนองกับความตองการของ 5) ประเมินมลู คา ทางดา นวฒั นธรรม และสิ่งแวดลอมดา นการทอ งเทย่ี ว กลุมเปาหมาย เชน ศึกษาปจจัยท่ีชวยสงเสริมใหชุมชนนําเสนออัตลักษณของ 6) ศึกษาพฤติกรรมนักทองเท่ียวในการใช Social Media เพ่ือสราง ทอ งถิน่ และผปู ระกอบการกส็ ามารถนาํ ไปขายใหนักทองเทีย่ วไดเสนทาง หรอื ผลติ ภณั ฑท อ งเทยี่ วแบบใหม 7) การวิจัยรูปแบบการรั่วไหลและเชื่อมโยงการทองเท่ียวชุมชน 13) การศกึ ษาวิธีคิดเร่ือง Carrying Capacity ในการทองเทย่ี วโดยชมุ ชน(leakages and linkages) โดยอาจมีการศึกษาทั้ง Value chain เพื่อหาความเช่ือมโยงระหวางภาคสวนตางๆของการทองเที่ยวกับชุมชนทองถ่ิน เพ่ือหา 24 มลู นธิ สิ ถาบนั ศกึ ษานโยบายสาธารณะรูปแบบการทอ งเทยี่ วทีจ่ ะเปน ประโยชนต อ ชุมชน 8) การวิจัยเพื่อพัฒนาตัวช้ีวัด หรือ ตัวบงช้ีความย่ังยืนของการ  พัฒนาการทอ งเทยี่ วชมุ ชน และการทอ งเที่ยวที่ใชท รัพยากรธรรมชาตเิ ปนฐาน 9) การวิจัยเพื่อพัฒนาตัวช้ีวัดความอยูดีมีสุขของชุมชนท่ีดําเนินการทองเทีย่ วศ. ดร.มงิ่ สรรพ ขาวสอาด 23