ทำเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่น กศน.อำเภอบางแพ

48 แบบบันทึกชุดขอ้ มลู คลังปญั ญำ-ภมู ิปัญญำทอ้ งถ่นิ ตำบลโพหกั อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี ชื่อภูมปิ ัญญำ หมี่ผัดโบราณโพหกั ข้อมูลพ้ืนฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปญั ญำท้องถน่ิ /บุคคลคลังปัญญำ ชอ่ื นางวาสนา นำมสกลุ โพธิม์ ี วัน/เดือน/ปีเกิด 15 เดอื นเมษายน พ.ศ. 2493 ท่อี ยู่ปัจจุบัน (ท่ีสามารถติดต่อได้) บ้านเลขที่ 74 หมูท่ ี่ 3 ตาบล/แขวงโพหกั อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศัพท์ 089-7551818 โทรสำร..............-..............................Lind ID:..............-.............................. E-mail address:………………………-………..……………………. Facebook:..............-.............................. พิกัดทำงภูมศิ ำสตร์ ค่า X : 609322 คา่ Y: 1509139 ควำมเปน็ มำของภมู ิปญั ญำ นางวาสนา โพธ์ิมี เป็นผู้เรียนรู้การทาหม่ีผัดโบราณมาจากบรรพบุรุษมีการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น มีการพัฒนาสูตรการหมี่ผัดทาโบราณโพหัก จนเป็นสูตรที่อร่อยเพราะเป็นสูตรเฉพาะของโพหัก นางวาสนา โพธิ์มี มีความสนใจในการทาอาหารท้องถ่ินหลากหลายชนิดฝึกฝนจนเกิดความชานาญเป็นที่ ยอมรบั ของคนในชุมชน และเปน็ หัวหน้าแมค่ รัวในงานเทศกาลตา่ งๆ ของคนในตาบลโพหกั และตาบลใกลเ้ คยี ง จุดเด่นของภมู ปิ ัญญำ หมี่ผดั โบราณโพหักมกั จะทาในเทศกาลออกพรรษาและงานกฐิน อาหารในเทศกาลน้ีไม่เน้นว่าจะเป็น อาหารชนิดใด แต่ต้องทาเป็นจานวนมาก ส่วนใหญ่จะเป็นอาหารแห้งท่ีห่อด้วยใบบัวหรือใบตองเพื่อนาไป ทาบุญและนาไปใส่ที่เรือองค์กฐินสาหรับนาไปแจกจ่ายให้ฝีพายท่ีมาแข่งขันเรือยาวในช่วงน้าขึ้น ส่วนขนมจะ เป็นประเภท ข้าวต้มมัด ข้าวต้มลูกโยนและหมี่ผัดโบราณโพหัก เทศกาลงานบวชงานบวชเป็นงานที่ใหญ่โต ที่สุดของชาวโพหักเพราะเป็นความเชื่อว่าเป็นงานบุญที่ย่ิงใหญ่เป็นความมีหน้ามีตาของพ่อแม่และญาติพี่ นอ้ ง ในอดีตต้องมีการเตรียมตัวลว่ งหน้าเป็นเดือนๆ สาหรบั อาหารทน่ี ิยมทากันมากคอื อาหารประเภทแกงส้ม แกงค่ัวต้มเคร่ืองในวัว และท่ีขาดไม่ได้คือหมี่ผัดโบราณโพหัก ส่วนของหวานเป็นพวกขนมชั้น ขนมถ้วยฟู และ ขนมเม็ดขนุนเป็นต้นสาหรับหม่ีผัดโบราณโพหัก และขนมจะต้องทาไว้เป็นจานวนมาก ส่วนหนึ่งจะนาไป ทาบญุ เลย้ี งพระ และเล้ยี งแขกที่มารว่ มงาน อีกสว่ นหน่ึงเอาไว้มอบใหก้ ับผู้ท่มี าชว่ ยงานทีเ่ รยี กกนั วา่ แถมพก

49 ภำพถำ่ ยบุคคล และอุปกรณ/์ เคร่อื งมอื /ส่ิงประดิษฐ์ (ชิ้นงำนหรอื ผลงำน)

50 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลังปัญญำ-ภูมปิ ัญญำทอ้ งถิน่ ตำบลโพหัก อำเภอบางแพ จังหวัดราชบรุ ี ชอ่ื ภมู ปิ ัญญำ จักสาน ข้อมูลพืน้ ฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปัญญำท้องถิ่น/บุคคลคลงั ปญั ญำ ชอ่ื นายสมพงษ์ นำมสกลุ คงแป้น วัน/เดอื น/ปีเกดิ - - พ.ศ.2496 ที่อยู่ปจั จบุ ัน (ท่ีสามารถตดิ ต่อได้) บ้านเลขที่ 59 หมู่ที่ 3 ตาบล/แขวง โพหกั อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศัพท์ 087-9139636 โทรสำร..............-..............................Lind ID: 087-9139636 E-mail address:………………………-………..……………………. Facebook:..............-.............................. พิกัดทำงภมู ิศำสตร์ คา่ X : 609287 ค่า Y: 1509114 ควำมเปน็ มำของภูมิปัญญำ นายสมพงษ์ คงแป้น เป็นผู้เรียนรู้การจักสานเคร่ืองใช้ในครัวเรือนจากบิดา ท่ีบ้านปลูกไผ่ ตัดไม้ไผ่ และจักตอกด้วยตนเอง มีความสนใจในการจักสานจึงได้ฝึกฝนจนเกิดความชานาญ มีความสามารถใน การ จกั สานเคร่ืองใชห้ ลากหลายชนิด ตัง้ แต่การทาภาชนะเคร่ืองใช้ เช่น กระบุง ตะกร้า กระจาด จนกระทั่ง ทาเป็นเคร่ืองมือดักจับหรือขังสัตว์น้า เช่น ตะข้อง กระชัง สุ่ม อีจู้ ลอบ ไซ ชนาง นอกจากน้ียังมีลูกค้ามาสั่ง ผลติ ภณั ฑ์ถงึ ทบี่ า้ น และมีนักศึกษาจากมหาวทิ ยาลยั ราชภัฏหมู่บา้ นจอมบงึ มาศึกษาดงู าน จดุ เดน่ ของภูมิปัญญำ คนโพหักเอาใจใส่เร่ืองเคร่ืองจักสานกันเป็นพิเศษ อาจจะเนื่องจากโพหักมีทรัพยากรทางการช่างอยู่ ใกล้ตัวทสี่ ุดคอื ไม้ไผ่และกระบวนการทางการจักสานนั้นเป็นวิธฝี ึกคนใหม้ ีความมานะพยายาม รูจ้ กั เรียนรจู้ าก ผู้อื่นและรู้จักสร้างสรรค์ด้วยตนเอง โดยเฉพาะสมัยก่อนการกาหนดเง่ือนไขให้ชายหนุ่มสานกระบุง สาน กระจาด เพ่ือมอบให้สาวคนรักในวัฒนธรรมอาสาของคนโพหักรุ่นก่อน ๆ นั้น ทาให้เครื่องจักสานกลายเป็นสิ่ง มีคุณค่า เพราะเก่ียวพันกับชีวิตรักและการเริ่มต้นครอบครัวของคนโพหัก กระบุงอาสา กระจาดอาสา จึง งดงามประณีต มีคุณค่าต่อผู้เป็นเจ้าของอย่างแท้จริง จึงมีการเก็บรักษาเป็นอย่างดี เม่ือทางราชการจัดให้มี การประกวดเครือ่ งจกั สานโพหักขึ้น จงึ พบวา่ เครือ่ งจักสานโพหักจานวนไม่น้อย ทม่ี ีอายกุ ว่ารอ้ ยปีขน้ึ ไปเคร่อื ง จักสานทใี่ ชก้ ันอยใู่ นครอบครัวคนโพหัก ซึง่ สามารถจดั ประกวดไดเ้ ม่อื พ.ศ. 2536 มีถึง 47รายการ เชน่ กระบุง หาบ กระบุงอาสา กระจาดอาสา กระเชอ กระบาย กระล่อม กระทาย ฯลฯ มผี ลงานกวา่ 1,000 ชิน้ มีท้ัง ผลงานท่ีทาข้ึนใหม่และมรดกตกทอดท่ีทาต่อเนื่องกันมาหลายช่ัวอายุคนผลของการประกวดและแสดงเคร่ือง จักสานในครั้งน้ี ทาให้เกิดการต่ืนตัว อนุรักษ์มรดกช่างฝีมือของชาวโพหักเอง เพราะลูกหลานท่ีเกิดข้ึนใน ภายหลังไดพ้ ลอยเห็นและรับรู้ความสาคัญของสิง่ ที่อยู่ในครอบครัวของตน เกิดการสบื ต่อมรดกวัฒนธรรมสว่ น น้ีให้คงอยสู่ ืบต่อไปดว้ ย

51 ภำพถำ่ ยบุคคล และอุปกรณ/์ เคร่อื งมอื /ส่ิงประดิษฐ์ (ชิ้นงำนหรอื ผลงำน)

คณะผู้จดั ทำ ที่ปรกึ ษำ ผู้อานวยการ กศน.จังหวดั ราชบรุ ี 1. นางสาวดารัตน์ กาญจนาภา ผ้อู านวยการ กศน.อาเภอบางแพ 2. นายสจั จา จันทรวเิ ชียร ครชู านาญการพิเศษ 3. นางอรพร ผลกิจ คณะผู้จัดทำ ครู กศน.ตาบลบางแพ 1. นางสาวอไุ ร อุตสาหะ ครู กศน.ตาบลวงั เยน็ 2. นางสาวพมิ พ์ปวีณ์ พร้อมพ่วง ครู กศน.ตาบลวัดแกว้ 3. นางสาววรีย์ กลิ่นราพงึ ครู กศน.ตาบลหัวโพ 4. นางศศินา ตะละศักดิ์ ครู กศน.ตาบลดอนคา 5. นางปญั จรัศม์ ธนโรจน์ภญิ โญ ครู กศน.ตาบลดอนใหญ่ 6. นายพรชวินท์ อณุ ยเกยี รติ ครู กศน.ตาบลโพหกั 7. นางนิภาภร ถาถ้วย บรรณำธกิ ำร/จัดทำรปู เล่ม บรรณารกั ษ์ชานาญการพเิ ศษ 1. นางม่งิ ขวญั คอยช่ืน บรรณารักษ์อตั ราจ้าง 2. นางสาวทฤฒมน ชินณบดี