ilovepdf_merged (2)

บนั ทกึ องค์ควำมรู้รำยบคุ คล เรอื่ ง การส่งเสรมิ สัมมาชพี ชมุ ชนสู่ “ความม่นั คง มัง่ คั่ง ยง่ั ยืน” นางสาวศริ ิพร รตั นวงศ์ ตาแหนง่ นกั วชิ าการพัฒนาชุมชนชานาญการ สงั กัด สำนักงำนพฒั นำชุมชนอำเภอเมืองนรำธิวำส

แบบบันทกึ องค์ความรรู้ ายบุคคล 1. ช่อื องคค์ วามรู้ การสง่ เสรมิ สัมมาชีพชมุ ชนสู่ “ความมน่ั คง มง่ั คั่ง ยั่งยืน” 2. ช่ือเจา้ ของความรู้ นางสาวศริ พิ ร รัตนวงศ์ ตาแหน่ง นักวิชาการพัฒนาชมุ ชนชานาญการ 3. องค์ความรทู้ ่บี ่งชี้ (เลอื กได้จานวน 1 หมวด)  หมวดที่ 1 สร้างสรรค์ชุมชนพ่งึ ตนเองได้  หมวดท่ี 2 ส่งเสรมิ เศรษฐกิจฐานรากใหข้ ยายตัวอยา่ งสมดุล  หมวดที่ 3 เสริมสรา้ งทุนชมุ ชนใหม้ ีธรรมาภิบาล  หมวดที่ 4 เสรมิ สร้างองค์กรให้มีขดี สมรรถนะสูง 4. ท่มี าและความสาคญั ในการจัดทาองค์ความรู้ การพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนเป็นส่วนหนึ่งของเศรษฐกิจของชาติ เพ่ือให้เศรษฐกิจของชาติมีความ เจรญิ รุ่งเรอื ง จงึ มคี วามจาเป็นทีจ่ ะตอ้ งพฒั นาเศรษฐกิจในระดบั ลา่ ง ซ่ึงการประกอบอาชีพหลักของประชาชน สว่ นใหญ่ คอื อาชีพทางด้านเกษตรกรรม แต่ในสถานการณ์ปัจจุบัน เกษตรกรมีภาวะความเส่ียงในหลายๆด้าน ไม่ว่าจะเป็นในเรอ่ื งราคาผลผลิตตกต่า การเกิดโรคระบาด การขาดรายได้หลังฤดูการผลิต และยังมีการรวมตัว กันเป็นกลุ่มอาชีพค่อนข้างน้อย ทาให้ประชาชนต้องไปประกอบอาชีพต่างถ่ิน เพ่ือให้มีรายได้มาใช้จ่ายให้ เพียงพอในครัวเรือน ดังน้ัน เพ่ือเป็นการเพิ่มรายได้ให้แก่ชุมชน นโยบายรัฐบาลจึงมุ่งเน้นการยกระดับ เศรษฐกิจฐานราก เพ่ือให้คนในชุมชนมีการสร้างงาน สร้างอาชีพ และสร้างรายได้ ภายในชุมชน จึงเป็นท่ีมา ของการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพในชมุ ชน ภายใตห้ ลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสร้างรายได้ที่ส่งผล ให้เศรษฐกิจฐานรากเติบโตไปได้อย่างมีคุณภาพต่อไป โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุน ส่งเสริมสัมมามาชีพ ชุมชน ด้วยหลักการ “พึ่งตนเอง” ในการบริหารจัดการเพื่อพัฒนา และแก้ปัญหาของชุมชน ในบทบาทของ พัฒนากรในพ้ืนท่ี ในปีงบประมาณ 2563 ข้าพเจ้าได้รับมอบหมายให้ กากับดูแลหมู่บ้านเป้าหมายตาม โครงการสัมมาชีพชุมชน จานวน 4 หมูบ่ ้าน 2 ตาบล มีการดาเนินการขับเคล่ือนการปฏิบัติงานให้เป็นไปตาม แนวทางท่ีกรมการพัฒนาชุมชนกาหนด โดยมีเป้าหมายให้ครัวเรือนสัมมาชีพ ได้มีโอกาสในการเรียนรู้และ พัฒนาอาชพี เพือ่ สรา้ งรายได้ของครวั เรือนใหเ้ พิม่ ข้ึน สง่ เสรมิ สนบั สนนุ กระบวนการ “ชาวบ้านสอนชาวบ้าน ในส่ิงที่เขาอยากทา ฝึกปฏิบัติจริงให้สามารถนาไปเป็นอาชีพได้” รวมทั้งทาให้วิทยากรสัมมาชีพ ชุมชนเป็น กลไกหลัก ในการขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชน และสามารถบรรลุวัตถุประสงค์ของการสร้างสัมมาชีพ บนหลัก ปรชั ญาของเศรษฐกิจ พอเพียงอยา่ งยง่ั ยืน 5. รปู แบบ กระบวนการ หรอื ลาดบั ขั้นตอน กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ได้วางยุทธศาสตร์ให้สอดรับกับทิศทางการขับเคลื่อน นโยบายของรัฐบาล ภายใต้วิสัยทัศน์ “เศรษฐกิจฐานรากม่ันคงและชุมชนพ่ึงตนเองได้ภายในปี 2565” ซึ่ง การพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก และประชารัฐเพื่อหนุนเสริมอาชีพครัวเรือนและเป็นเคร่ืองมือในการขับเคลื่อน “สัมมาชีพชุมชน” ให้มีความเข้มแข็งภายใต้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จากการขับเคลื่อนและการ เสริมสร้างสัมมาชีพชุมชน สามารถสรุปกระบวนการเสริมสร้างสัมมาชีพสู่ “ความมั่นคง มั่งค่ัง ย่ังยืน” ของ ระบบเศรษฐกจิ ฐานราก มที ั้งกจิ กรรมหลักและกิจกรรมสนบั สนุนดังน้ี

กิจกรรมหลัก ไดแ้ ก่ 1. พฒั นาผนู้ าสัมมาชพี เปน็ วิทยากรสัมมาชีพชุมชน 2. ประชุมเชิงปฏิบัติการวิทยากรสมั มาชพี ชุมชนระดบั อาเภอ 3. เตรียมความพรอ้ มทีมวทิ ยากรสมั มาชพี ชุมชนระดับหมบู่ า้ น 4. ส่งเสรมิ การสร้างสมั มาชีพชุมชนในระดบั หมูบ่ า้ น 5. สนบั สนุนการจดั ตั้งและพฒั นากลุ่มอาชีพ กจิ กรรมสนบั สนุน ไดแ้ ก่ ๑. บรู ณาการแผนชุมชนระดับตาบลสรา้ งสัมมาชีพชมุ ชน ๒. การประชมุ เชงิ ปฏบิ ตั ิการคณะกรรมการพัฒนาสตรีส่งเสริมครวั เรือนสัมมาชีพชุมชน 6. เทคนคิ ในการปฏบิ ตั งิ าน 1. พัฒนากร ต้องศึกษาข้อมูลการดาเนินงานแนวทางสัมมาชีพชุมชนตามคู่มือแนวทางการสร้าง สมั มาชีพชุมชน ใหเ้ กดิ ความเข้าใจที่ชดั เจน เพ่ือจะได้นาไปดาเนินการในระดับพ้ืนที่ให้เกิดประสิทธิภาพและมี ประสิทธิผล รวมทัง้ กาหนดแผนการดาเนนิ กิจกรรม/โครงการใหช้ ดั เจน 2. คดั เลอื กปราชญ์ชมุ ชนจากหม่บู า้ นเศรษฐกิจพอเพียงฯ ของยุทธ์ศาสตร์ที่ 1 หมู่บ้านละ 1 คน เข้า รบั การฝึกอบรม หลักสตู ร “วทิ ยากรผ้นู าสัมมาชพี ” 3. สร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านให้มีความพร้อม หมู่บ้านละ 5 คน ท่ีสามารถ ถา่ ยทอดองคค์ วามรู้ท่ีมใี หก้ บั ครัวเรือนเปา้ หมายได้ 4. ส่งเสรมิ การสร้างสัมมาชีพชมุ ชนในหมบู่ า้ นเปา้ หมาย ใหม้ ีความรู้ ความเขา้ ใจในการสร้าง สัมมาชีพ ชุมชน โดยให้ “ชาวบ้านสอนชาวบ้าน” ตามความต้องการในอาชีพที่สนใจ และมีความสมัครใจและต้ังใจฝึก อาชีพเพื่อประกอบอาชพี ใหเ้ กดิ รายได้ 5. สง่ เสริมสนบั สนุนให้ครัวเรือนเป้าหมายมีการรวมกลุ่ม และจัดต้ังกลุ่มอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพ ชุมชน และประกอบอาชพี อย่างต่อเนือ่ ง และลงทะเบียน OTOP ต่อไป 6. ติดตามและประเมินผลอยา่ งต่อเนือ่ ง 7. ปัญหาที่พบและแนวทางการแก้ไขปัญหา การใช้กระบวนการ “ชาวบ้านสอนชาวบ้าน” และยดึ หลกั การทรงงาน “ระเบิดจากข้างใน” และ ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง คือ ให้ชาวบ้านสอนชาวบ้านกันเองในสิ่งที่เขาอยากรู้ ในส่ิงที่เขาต้องการ และ อยากจะทา ลงมือปฏบิ ตั เิ อง โดยยดึ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นแนวทางปฏิบตั ิ วิถีชีวิตของชาวบ้านในหมู่บ้านท่ีข้าพเจ้ารับผิดชอบ เป็นพ้ืนท่ีใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ จึงทาให้ ชาวบ้านมีความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย ประกอบกับการสื่อสารภาษาที่ใช้เป็นภาษาท้องถิ่น การอธิบายค่อนข้าง ลาบาก และการคัดเลือกปราชญ์ในการเข้ารับการอบรมค่อนข้างลาบากเช่นกัน ชาวบ้านไม่ค่อยออกจาก หมู่บา้ น จงึ ทาให้การคดั เลือกเป้าหมายในการไปฝึกอบรมผิดจากเป้าหมายเดิม การท่ีจะกลับมาสานต่อจากที่ ไปฝกึ อบรมไม่ชดั เจน ดงั นน้ั พัฒนากร ซ่งึ เปน็ ผู้ประสานงานในระดบั พนื้ ทจ่ี งึ ควรมวี ธิ ีแกไ้ ขปญั หาท่ีเกดิ ขน้ึ ดังนี้ 1. กระบวนการ 5 ร่วม ได้แก่ ร่วมคิด ร่วมทา ร่วมตัดสินใจ ร่วมรับประโยชน์ โดยให้ชาวบ้าน ร่วม วางแผนท่ีเหมาะสมและสอดคลอ้ งกับวิถชี ีวติ โดยยึดแผนชมุ ชนเป็นแนวทาง ร่วมตัดสินใจ ดาเนินกิจกรรมตาม แผนท่ีวางไว้ และทากิจกรรมร่วมกนั เช่น การส่งเสริมอาชีพการทาขนม รว่ มรบั ประโยชน์รว่ มกัน คือ อาชีพทา

ขนมจาหนา่ ย เป็นอาชพี ทสี่ ร้างรายได้ให้แก่ครัวเรือน ครวั เรือนเป้าหมาย จานวน 20 ครัวเรือน ทุกคนมีอาชีพ มรี ายได้ มีงานทา เปน็ การสร้างความมั่นคงด้านอาชพี และรายได้ มีร่วมกันบรหิ ารการทางานในรูปแบบกลุ่ม มี ผลิตภัณฑ์ชุมชน สร้างรายได้ให้ชุมชน เป็นการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราให้เข้มแข็งและพึ่งพาตนเองได้อย่าง ยง่ั ยนื 2. กระตุ้น ส่งเสริมและสนับสนุนให้ทีมวิทยากรสัมมาชีพระดับหมู่บ้านและครัวเรือนเป้าหมาย รว่ มกนั คิดวิเคราะห์และสังเคราะห์ปัญหาของชุมชน โดยใช้ข้อมูล จปฐ. กชช.2ค และข้อมูลอื่นๆ ท่ีเก่ียวข้อง และสภาพปัญหาปัจจุบัน หาปัญหา สาเหตุ และแนวทางแก้ไขปัญหา ตลอดท้ังพาไปศึกษาดูงานอาชีพที่ ประสบผลสาเร็จนอกพืน้ ที่ และนามาเปรยี บเทยี บกบั หมู่บา้ นของตน 3. เกาะติดพ้ืนที่ พัฒนากรผู้ประสานงานตาบล จะต้องทางานร่วมกันทีมวิทยากรสัมมาชีพและ ครัวเรือนเป้าหมายภายในหมู่บ้าน เพ่ือให้คาปรึกษาและสนับสนุนการดาเนินงานสัมมาชีพชุมชนอย่าง สม่าเสมอ 8. ประโยชน์ขององคค์ วามรู้ เม่ือนาปัญหาที่วเิ คราะหแ์ ละสงั เคราะห์แลว้ นามาแกป้ ัญหาได้ตรงจดุ ก็จะสามารถเกิดกลุ่มอาชีพท่ี ชาวบ้านมคี วามถนดั และเกดิ จากความต้องการโดยแทจ้ รงิ ข้นึ ในหมบู่ า้ นเปา้ หมาย จานวนหม่บู ้านละ 1 กลุ่ม สามารถทาเปน็ อาชีพเสรมิ และสร้างรายได้ใหก้ บั ครวั เรอื น และสามารถประกอบอาชพี อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง และ ลงทะเบยี น OTOP ตอ่ ไป