สือการสอนงานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น

ความร้พู ้นื ฐานในงานเชื่อมไฟฟ้ า 1. ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้ า 2. เครื่องมอื และอุปกรณ์ในงานเช่ือมไฟฟ้ า 3. การประกอบติดตั้งและการใช้งานเคร่ืองเชื่อมไฟฟ้ า

ความปลอดภยั หมายถึง อะไร หมาย ถึงส ภ าว ะ ที่ป ล อ ด จาก เหตุอัน จะ ทาใ ห้ เกิด อันตราย จากเทคโนโลยี เคร่ืองจักร เคร่ืองมือ มลพิษ ที่ ส่งผลทาให้เกดิ การบาดเจบ็ เสียชีวติ และทรัพย์สินเสียหาย

ความปลอดภัยในงานเช่ือมไฟฟ้ า อนั ตรายที่เกดิ จากพลงั งานรังสี รังสีอนิ ฟราเรด รังสีอลั ตราไวโอเลต จากแสง

ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้ า การตรวจสอบอปุ กรณ์ในงานเชื่อม สาเหตุ หัวเชื่อมเก่า ฉนวนป้ องกนั ขาด ผล อาจถูกไฟฟ้ าดูดได้ คาแนะนา ตรวจสอบเครื่องมืออปุ กรณ์ต่างๆให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน

ความปลอดภัยในงานเช่ือมไฟฟ้ า ควรสวมชุดป้ องกนั อนั ตราย สาเหตุ ผวิ หนังถูกไฟไหม้ เกดิ การระคายเคอื ง ผล ผวิ หนังลอก ตาอกั เสบ คาแนะนา สวมอปุ กรณ์ป้ องกนั อนั ตราย เช่นถุงมือ หน้ากากเชื่อม

ความปลอดภัยในงานเช่ือมไฟฟ้ า เชื่อมในท่ีทม่ี อี ากาศถ่ายเทได้ดี สาเหตุ เชื่อมในห้องแคบๆ ผล ขาดอากาศหายใจ คาแนะนา พนื้ ท่ีเช่ือมต้องมีอากาศถ่ายเทได้สะดวกหรือมีอปุ กรณ์ดูดควนั

ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้ า เช่ือมงานใกล้ถังนา้ มัน สาเหตุ มถี ังนา้ มนั บริเวณ การเช่ือม ผล อาจเกดิ ไฟลกุ ไหม้ คาแนะนา อย่าเช่ือมชิ้นงานท่ีอยู่ใกล้บริเวณทม่ี นี า้ มันเชือ้ เพลงิ

ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้ า เช่ือมงานบริเวณท่ีมนี า้ สาเหตุ บริเวณเชื่อมมนี า้ ผล อาจเกดิ ไฟฟ้ าดูดได้ คาแนะนา อย่าเชื่อมชิน้ งานบริเวณท่ีมเี พราะกระแสไฟอาจลดั วงจร

ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้ า ไม่ใช้หน้ากากเช่ือม สาเหตุ ไม่ใช้หน้ากากเชื่อม ป้ องกนั สายตา ผล หน้ามดื ผวิ หน้าไหม้ คาแนะนา อย่ามองการเช่ือมด้วยตาเปล่าใช้หน้ากากป้ องกนั ทุกคร้ัง

ความปลอดภัยในงานเช่ือมไฟฟ้ า การเพม่ิ หรือลดกระแสไฟเชื่อม สาเหตุ ไม่ปิ ดเครื่องเช่ือม ผล อายุการใช้งานของ เคร่ืองเช่ือมลดลง คาแนะนา ปิ ดเคร่ืองเชื่อมก่อนการเพม่ิ หรือลดกระแสไฟเชื่อม

ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้ า การเปลย่ี นลวดเชื่อมไม่ถูกวธิ ี สาเหตุ ใช้มอื เปล่าจบั เปลยี่ น ลวดเช่ือม ผล อาจถูกไฟฟ้ าดูด คาแนะนา ควรสวมถุงมอื จบั ลวดเช่ือม

ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้ า จับงานร้อนด้วยมือเปล่า สาเหตุ ไม่ใช้คมี จบั ชิ้นงาน ร้อน ผล ทาให้เกดิ แผลพุพอง คาแนะนา ควรใส่ถุงมือและใช้คมี จับชิ้นงานร้อน

ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้ า การเคาะ สแลก สาเหตุ เคาะสแลกขณะร้อน ผล อาจกระเดน็ เข้าตา หรือเกาะตดิ ตาม ผวิ หนัง คาแนะนา ควรใช้แว่นตาป้ องกนั สายตาและไม่เคาะสแลกขณะร้อน

ความปลอดภัยในงานเช่ือมไฟฟ้ า ซ่อมเครื่องเช่ือม สาเหตุ ซ่อมเครื่องเชื่อมขณะ เชื่อม ผล ทาให้ไฟฟ้ าดูด คาแนะนา ไม่ซ่อมเคร่ืองเชื่อมโดยไม่มคี วามรู้ความชานาญ

เครื่องมอื และอุปกรณ์ในการเช่ือมโลหะ 1 เคร่ืองเชื่อม 2 สายเชื่อม 3 หัวเชื่อม 4 ลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์ 5 ชิน้ งาน 6 คีมจับชิน้ งาน 7 สายดนิ

เครอ่ื งเชอ่ื ม(WELDING MACHINE)

เครอื่ งเชอื่ ม เคร่ืองเชื่อมจะต้องมลี กั ษณะดงั นี้ 1 ) ขนาดแรงดนั ไฟฟ้ าอยู่ระหว่าง 40 – 100 โวลท์ 2 ) กระแสเชื่อมสูง แต่แรงเคลอื่ นต่า 3 ) สามารถควบคุมขนาดกระแสเช่ือม

เครอ่ื งเชอ่ื มแบ่งตามลกั ษณะต้นกาลงั ผลติ 1) เครื่องเช่ือมแบบเยนเนอเรเตอร์ - เทคโนโลยมี อเตอร์เยนเนอเรเตอร์ขบั ดว้ ยมอเตอร์ - เทคโนโลยเี ยนเนอเรเตอร์ขบั ดว้ ยเครื่องยนต์

เครอ่ื งเชอื่ มแบง่ ตามลกั ษณะต้นกาลงั ผลติ 2.เครอื่ งเชอ่ื มแบบหมอ้ แปลงไฟฟ้ า - เทคโนโลยเีครอ่ื งเชอื่ มหมอ้ แปลงแบบเลอ่ื นขดลวด

เคร่ืองเชื่อมแบง่ ตามลักษณะต้นกาลัง ผลิต 2.เครอื่ งเชอื่ มแบบหมอ้ แปลงไฟฟ้ า - เทคโนโลยเีครอื่ งเชอ่ื มหมอ้ แปลงแบบสวติ ช์หลายจุด

เคร่ืองเช่ือมแบง่ ตามลักษณะต้นกาลัง ผลิต 2.เครอื่ งเชอ่ื มแบบหมอ้ แปลงไฟฟ้ า - เทคโนโลยเีครอื่ งเชอื่ มหมอ้ แปลงแบบ THYRISTOR

เครื่องเชื่อมแบง่ ตามลักษณะต้นกาลัง ผลิต เครอื่ งเชอ่ื มแบบหมอ้ แปลงไฟฟ้ า - เทคโนโลยเีครอื่ งเชอ่ื มหมอ้ แปลงแบบ INVERTER

หวั จบั ลวดเชอ่ื ม

หวั จบั สายดนิ

สายเชอ่ื ม

หนา้ กากเชอ่ื มไฟฟ้ า

แปรงลวด

ค้อนเคาะสแลก

คมี จบั ชน้ิ งานร้อน

ชุดป้องกนั ร่างกาย

ลวดเชอื่ มไฟฟ้ า

ลวดเช่ือมห้มุ ฟลักซ์ (COATED ELECTRODE)

หน้าท่ีของฟลักซ์ สร้างสแลกและแก๊สปกคลุมแนวเช่ือม 1 เป็ นตวั ช่วยดงึ ออกไซด์และสิ่งสกปรกในโลหะเหลวออกมารวมไว้ใน ตวั สแลก 2 ช่วยลดอตั ราการแขง็ ตวั และอตั ราเยน็ ตวั ของโลหะ เหลว 3 ช่วยควบคุมรูปร่างลกั ษณะและผวิ ของแนวเชื่อม 4. ปรับปรุงสมบัตขิ องแนวเชื่อมให้ดขี นึ้ 5. ช่วยให้ประสิทธิภาพการเช่ือมดขี นึ้

การต่อเครือ่ งเช่ือมใช้งาน การต่อไฟโรงงาน การต่อสายเชื่อม การจับลวดเช่ือม เครื่องเช่ือม เข้ากบั หัวเช่ือม การต่อไฟเข้า การต่อสายดิน เคร่ืองเชื่อม เข้ากับชิ้นงาน

การเชื่อมไฟฟ้ า 1. กระบวนการเชื่อมไฟฟ้ าด้วยลวดเชื่อมหุ้มฟลกั ซ์ 2. องค์ประกอบของงานเชื่อมไฟฟ้ า 3. การเริ่มต้นอาร์ค 4. การต่อแนวเช่ือม

การเช่ือมโลหะด้วยลวดเช่ือมห้มุ ฟลักซ์

กระแสเช่ือม (WELDING CURRENT) กระแสไฟสลบั (Alternating Current : AC)

กระแสไฟตรง (DIRRECT CURRENT ; DC)

องค์ประกอบในการควบคมุ แนวเชื่อม 1 การเลอื กชนิดของลวดเชื่อมให้เหมาะสม 1.1 ความแขง็ แรงของงาน 1.2 ส่วนผสมของโลหะงาน 1.3 ท่าเชื่อม 1.4 ชนิดของกระแสไฟทใ่ี ช้ 1.5 ลกั ษณะของรอยต่อ

องค์ประกอบในการควบคมุ แนวเชื่อม 2 การเลอื กชนิดและปริมาณกระแสไฟ 3 การต้งั มุมลวดเช่ือมที่เหมาะสม 3.1 มุมนาและมุมงาน 3.2 มุมด้านข้าง

องค์ประกอบในการควบคมุ แนวเช่ือม 4 การใช้ระยะอาร์กทถ่ี ูกต้อง 5 การใช้ความเร็วในการเดินลวดเช่ือมทถี่ ูกต้อง

การเร่ิมต้นอารก์ วธิ เีคาะ (Tapping) หรอื วธิ แี ตะ

การเรมิ่ ต้นอาร์ก วธิ ขี ดี (Scratching) หรอื วธิ เีขย่ี ลวดเชอ่ื ม

การเรมิ่ ต้นและสน้ิ สุดแนวเชอ่ื ม วธิ กี ารเชอ่ื มเมอ่ื สน้ิ สุดแนวเชอื่ ม

การเรม่ิ ต้นและสน้ิ สุดแนวเชอ่ื ม การต่อแนวเช่ือม

การส่ายลวดเช่ือมในตาแหน่งท่าราบ

การเชื่อมยึด ( TACK WELD )

ตาแหนง่ ในการเช่ือม 3.1 ท่าราบ (Flat Position) ท่าราบเป็ นการเช่ือมชิ้นงานท่ี วางอยู่ในระนาบเดยี วกนั กบั พนื้ ราบซ่ึงไม่ มปี ัญหาเร่ืองแรง ดงึ ดูดของโลก จึงเป็ นท่าเช่ือมท่ี เชื่อมง่ายกว่าท่าเช่ือมอนื่ ๆ

ตาแหน่งในการเช่ือม 3.2 ท่าขนานนอน (Horizontal Position) ท่าขนานนอนหรือท่า ระดบั เป็ นการเช่ือมชิ้นงานท่ี วางอยู่ในแนวระดบั ซึ่งขนาน กบั แนวระนาบ

ตาแหน่งในการเชื่อม ท่าต้ัง (Vertical Position) ท่าต้ังเป็ นการเชื่อม ชิ้นงานทวี่ างอยู่ในแนวดงิ่ ซึ่ง ต้ังฉากกบั แนวระดบั