สิทธิเด็ก

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 2 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 5 กล่มุ สาระการเรียนร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

2หน่วยการเรยี นรู้ท่ี หนา้ ทพี่ ลเมอื ง ตัวช้ีวัด • ยกตวั อยา่ งและปฏบิ ัตติ นตามสถานภาพ บทบาท สิทธเิ สรภี าพ และหน้าทใ่ี นฐานะพลเมอื งดี • เสนอวธิ กี ารปกปอ้ งคุ้มครองตนเองหรอื ผู้อ่นื จากการละเมดิ สิทธิเด็ก • เหน็ คุณค่าวัฒนธรรมไทยทีม่ ีผลตอ่ การดาเนนิ ชีวิตในสังคมไทย • มีส่วนรว่ มในการอนรุ ักษ์และเผยแพรภ่ มู ปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ของชุมชน • อธบิ ายโครงสร้าง อานาจหนา้ ท่ี และความสาคญั ของการปกครองสว่ นท้องถิน่ • ระบุบทบาท หน้าที่ และวธิ ีการเขา้ ดารงตาแหน่งของผบู้ ริหารทอ้ งถิน่ • วิเคราะห์ประโยชน์ท่ชี ุมชนจะได้รบั จากองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน

สทิ ธเิ ดก็ เดก็ ทุกคน สิทธทิ จ่ี ะมีชีวิตรอด มีสทิ ธิพน้ื ฐาน ไดร้ บั การดแู ลสขุ ภาพขัน้ พ้ืนฐาน มสี ันตภิ าพ 4 ประการ และความปลอดภัย สิทธิท่จี ะได้รับการปกป้องคมุ้ ครอง ใหร้ อดพ้นการทาร้าย ถกู ลว่ งละเมิด ถกู ทอดทง้ิ และแสวงประโยชน์ในทุกรูปแบบ สทิ ธิทจี่ ะได้รับการพัฒนา มีครอบครัวท่ีอบอุ่น ไดร้ บั การศกึ ษาทม่ี ีคุณภาพ และภาวะโภชนาการทเี่ หมาะสม สิทธิในการมีส่วนร่วม แสดงความคิดเห็น การแสดงออก การมีผรู้ ับฟัง และร่วมตัดสนิ ใจในเร่อื งทีม่ ผี ลกระทบกับตนเอง

การละเมิดสทิ ธเิ ด็ก เด็กๆ อาจถกู ละเมิดสิทธิไดห้ ลายด้าน เช่น 1 2 3 ด้านความเป็นอยแู่ ละได้รบั การพัฒนา ดา้ นการรับการศึกษา ด้านการจา้ งแรงงานเด็ก เด็กๆ ควรไดร้ ับการดูแลเอาใจใส่ เดก็ ทกุ คนมสี ิทธิเข้ารบั การศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน ห้ามจ้างเดก็ อายุตา่ กวา่ 15 ปี เป็นลกู จา้ ง และพัฒนาให้เจรญิ เตบิ โต เป็นเวลา 12 ปี หรอื ใช้แรงงานเกินเวลาท่ีกฎหมายกาหนด 4 5 6 ด้านใช้เดก็ เป็นเคร่ืองมือกระทาผดิ ดา้ นการถูกทาร้าย ทารุณกรรม กกั ขงั ด้านการหา้ มเดก็ ไม่ให้มีสว่ นรว่ ม ไม่ควรใช้ให้เด็กกระทาผิด เดก็ ไมค่ วรถกู ลงโทษดว้ ยการทารุณหรอื กักขงั เดก็ ควรมีสว่ นรว่ มในกจิ กรรมตา่ งๆ โดยทเ่ี ดก็ รูไ้ มเ่ ทา่ ทัน ทเ่ี หมาะสมกับวัย

แนวทางการปกปอ้ งคมุ้ ครองตนเองหรอื ผอู้ ่นื จากการละเมดิ สิทธเิ ดก็ 1 ศึกษาหาความรูเ้ กี่ยวกบั เรอื่ งสทิ ธิเดก็ 5 ไมร่ ับของจากคนแปลกหน้า 2 ไมห่ ลงเชอื่ คาชกั ชวนของผู้อื่น 6 หากพบเดก็ ถกู ทารา้ ย หรือทารุณ ใหร้ ีบ 3 มีปัญหาให้ปรกึ ษาพ่อแมห่ รอื ครูอาจารย์ แจง้ พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครูอาจารยห์ รอื เจา้ หน้าท่ตี ารวจ 4 เช่ือฟงั คาสัง่ สอนของครูอาจารย์ พ่อแม่ 7 รวมกลุม่ เยาวชน เพือ่ ปกป้องคุม้ ครอง หรอื ผู้ปกครอง สทิ ธเิ ด็ก

การปกป้องคุ้มครองสทิ ธเิ ดก็ ในสงั คมไทย สถาบนั ครอบครวั หนว่ ยงานของรัฐ คอื หน่วยงานองคก์ รเอกชน สถาบนั การศกึ ษา กรมกจิ การเดก็ และเยาวชน เชน่ สถาบนั ทางศาสนา สงั กัดกระทรวงการพฒั นาสังคม อบรมสง่ั สอนให้เดก็ มคี วามรดู้ ี และความม่ันคงของมนุษย์ องคก์ ารยูนิเซฟ ส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพ มลู นิธิศูนย์พทิ ักษส์ ิทธเิ ด็ก ประพฤติดี คมุ้ ครองและพิทกั ษ์สิทธิเด็ก มีคุณธรรมจรยิ ธรรม ปกป้องค้มุ ครองในด้านตา่ ง ๆ และคา่ นิยมอนั พงึ ประสงค์ และเยาวชน ชว่ ยเหลอื เดก็ ท่ไี รท้ ีพ่ ึง่ เด็กท่ีขาดแคลน

แบบฝกึ หดั ใหน้ ักเรยี นทาแบบฝึกหัดในหนังสือเรยี นวชิ า สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม หนา้ ท่ี 74