ภูมิปัญญาท้องถิ่น

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 2 วฒั นธรรมและภูมปิ ญั ญาท้องถนิ่ ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 5 กล่มุ สาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

วัฒนธรรมไทย วฒั นธรรมทางภาษา ประเภทของวัฒนธรรมไทย วัฒนธรรมทาง ขนบธรรมเนียม ประเพณี วฒั นธรรมทางวัตถุ วัฒนธรรมทางจติ ใจ ภ ษา ย

วัฒนธรรมไทย วัฒนธรรมไทยกบั การดาเนินชวี ติ พระพทุ ธศาสนา ภาษาไทย มรรยาทไทย เกษตรกรรม ศิลปกรรมแขนงต่างๆ คนไทยส่วนใหญ่นบั ถอื ใช้เปน็ ภาษาราชการ มีความอ่อนน้อมถอ่ มตน เกดิ ประเพณีและวฒั นธรรม เปน็ แรงบันดาลใจ สร้างสรรค์ พระพทุ ธศาสนา ในการติดต่อสือ่ สาร เคารพผใู้ หญ่ เอื้อเฟ้ือเผือ่ แผ่ ท่ีเกีย่ วขอ้ งกับเกษตรกรรม เชน่ ศลิ ปกรรมท้ังดา้ นสถาปัตยกรรม แม้ว่าในแต่ละภมู ิภาคจะมี พิธีแรกนาขวญั พิธที าขวัญขา้ ว มกี ารทาบญุ ในโอกาสต่าง ๆ ภาษาถิ่นทแ่ี ตกตา่ งกัน มีความเมตตากรณุ า ประติมากรรม จิตรกรรม การปฏบิ ัติตนอยา่ งเหมาะสม แตค่ นไทยก็สามารถสือ่ สารกนั ได้ เกรงใจ รักสงบ และมีไมตรี พธิ ไี หวแ้ มโ่ พสพ วรรณกรรมและนาฏกรรม ต่อพระภกิ ษุ

วัฒนธรรมไทย คณุ ค่าและความสาคญั เปน็ เปา้ หมายสาคัญในการดารงชีวิต เปน็ ส่ิงทีก่ าหนดพฤตกิ รรม เปน็ ส่งิ ทใี่ ชค้ วบคุมสังคม หล่อหลอมบคุ ลกิ ภาพ ตอบสนองความต้องการ สมาชกิ ของสังคมให้เปน็ ไป ท้งั ด้านรา่ งกายและจติ ใจ ในทางท่ีดี กอ่ ใหเ้ กิดความเปน็ อนั หนึ่ง อนั เดยี วกัน

วัฒนธรรมไทย การอนุรกั ษ์วฒั นธรรมไทย ศกึ ษาและนาไปปฏิบัติให้ถกู ตอ้ งและเหมาะสม ร่วมกนั ดูแลรกั ษาใหอ้ ยใู่ นสภาพสมบูรณ์ รว่ มกนั สบื สานวัฒนธรรมไทย ร่วมเผยแพรว่ ัฒนธรรมไทยให้ชาวโลกได้รับรู้

ภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ ความร้แู ละประสบการณ์ของชาวบ้านในการแก้ไขปญั หาการดาเนินชวี ิต ทม่ี กี ารถ่ายทอดและพัฒนาสืบต่อกันมา ประเภทของภูมิปญั ญาทอ้ งถ่ิน คตคิ วามเช่อื พิธกี รรมต่างๆ ศลิ ปวัฒนธรรมประเพณี อาชีพและการพัฒนา เทคโนโลยี

ภมู ิปญั ญาทอ้ งถิ่น ภมู ิปญั ญาท้องถ่ินมคี วามสาคัญและมปี ระโยชน์ต่อการดารงชวี ติ ของคนในท้องถิ่น ดงั น้ี ปจั จยั พื้นฐานในการดารงชีวิต ส่งเสรมิ การประกอบอาชพี คดิ ประดิษฐเ์ ครื่องมือต่างๆ ทีเ่ ปน็ ประโยชน์ตอ่ การประกอบอาชพี อาหาร ท่อี ยอู่ าศัย ร้วู ธิ ปี ลกู ผกั ปลกู สรา้ งทีอ่ ยู่อาศัยให้ เคร่ืองมือเกษตร เครื่องมอื จับสัตวน์ ้า เคร่อื งทอผา้ ถนอมอาหาร เหมาะกับสภาพพน้ื ที่ รจู้ กั วธิ ีปรงุ อาหาร สร้างรายไดเ้ ข้าสทู่ อ้ งถน่ิ และประเทศ ปัจจัย 4 เครอื่ งแต่งกาย ยารักษาโรค สินคา้ OTOP การแสดง การละเล่นท่สี ่งเสรมิ การท่องเท่ียว นาวตั ถุดบิ ในท้องถ่ิน นาพชื สมุนไพร ที่หาไดง้ ่ายมาใช้ มาทายารักษาโรค

ภูมิปญั ญาทอ้ งถ่นิ การอนรุ ักษแ์ ละเผยแพร่ ตระหนักให้เหน็ ถึงคุณค่า สง่ เสริมการถ่ายทอดความรู้ และความสาคัญ แกค่ นรุ่นหลงั อยา่ งตอ่ เนอื่ ง ของภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน ประชาสมั พนั ธ์ภายนอกชุมชน ชว่ ยเหลอื และสนบั สนุนผลผลติ เกี่ยวกบั ผลผลิตทเี่ ปน็ ภมู ปิ ญั ญา ของภมู ิปัญญาทอ้ งถิ่น ท้องถ่ิน