เรื่อง การเผยแผ่และการนับถือพระพทุธศาสนาในทวีปเอเชีย

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ ๑ พระพทุ ธ



๑. อธิบายการเผยแผ่พระพุทธศาสนาหรือศาสนาท่ีตนนับถือสู่ประเทศต่าง ๆ ทว่ั โลก (ส ๑.๑ ม.๓/๑) ๒. วิเคราะห์ความสาคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาท่ีตนนับถือในฐานะ ทช่ี ่วยสรา้ งสรรคอ์ ารยธรรม และความสงบสขุ แก่โลก (ส ๑.๑ ม.๓/๒) ๓. วิเคราะห์พุทธประวัติจากพระพุทธรูปปางต่าง ๆ หรือประวัติศาสดา ที่ตนนับถอื ตามที่กาหนด (ส๑.๑ม.๓/๔) สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓

๔ วิเคราะห์และประพฤติตนตามแบบอย่างการดาเนินชีวิตและข้อคิด จากประวตั ิสาวก ชาดก เรอ่ื งเลา่ และศาสนิกชนตวั อย่าง (ส๑.๑ม.๓/๕) ๕ อธบิ ายประวตั ิวันสาคัญทางศาสนาตามทกี่ าหนดและปฏบิ ัตติ นได้ถกู ต้อง (ส ๑.๒ ม.๓/๕) สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓

๑ การเผยแผ่และการนบั ถือพระพุทธศาสนา ของประเทศต่าง ๆ ท่ัวโลก จดุ ประสงค์การเรียนรู้







๑. การเผยแผแ่ ละการนบั ถือพระพุทธศาสนาของประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก พระพุทธเจา้ ทรงเผยแผ่ หลักธรรมคาสง่ั สอนจนพระพุทธศาสนา เจรญิ ร่งุ เรืองในแคว้นต่าง ๆ ของ ชมพูทวีป มีประชาชนเลื่อมใสศรัทธา อุทศิ ตนเปน็ พทุ ธสาวก และนับถอื พระพทุ ธศาสนาจานวนมาก จนถงึ สมัย พระเจ้าอโศกมหาราช การเผยแผ่และการนับถือพระพทุ ธศาสนา

พระองค์ทรงเล่ือมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนามาก ทรงอปุ ถัมภ์การทาสงั คายนา พระธรรมวินัยคร้ังท่ี ๓ (พ.ศ. ๒๓๔) แล้วทรงส่งคณะพระธรรมทูตออกไปเผยแผ่ พระพทุ ธศาสนายังดินแดนต่าง ๆ รวม ๙ สาย คอื สายที่ ๑ พระมชั ฌนั ติกเถระเปน็ หัวหนา้ ไปเผยแผ่ ณ แควน้ กัษมีระและแควน้ คนั ธาระ สายที่ ๒ พระมหาเทวะเป็นหวั หนา้ ไปเผยแผ่ ณ แควน้ มหิสมณฑล สายท่ี ๓ พระรักขติ เถระเป็นหัวหน้าไปเผยแผ่ ณ วนวาสีประเทศ สายที่ ๔ พระธรรมรกั ขติ เปน็ หวั หน้าไปเผยแผ่ ณ ปรนั ตประเทศ สายท่ี ๕ พระมหาธรรมรักขิตเถระเปน็ หัวหนา้ ไปเผยแผ่ ณ แคว้นมหาราษฎร์ สายที่ ๖ พระมหารักขติ เถระเป็นหัวหนา้ ไปเผยแผ่ ณ เอเชยี กลาง สายท่ี ๗ พระมัชฌิมเถระเปน็ หัวหน้าไปเผยแผ่ ณ หิมวันตประเทศ สายที่ ๘ พระโสณเถระและพระอตุ ตรเถระเปน็ หวั หนา้ ไปเผยแผ่ ณ ดนิ แดนสุวรรณภูมิ สายที่ ๙ พระมหนิ ทเถระเป็นหัวหนา้ ไปเผยแผ่ ณ เกาะลังกา





การเผยแผแ่ ละการนบั ถือพระพุทธศาสนาในประเทศตา่ งๆ ทว่ั โลก ทวีปเอเชยี ประเทศอินเดยี • เป็นดินแดนแห่งพุทธมาตุภมู ิ ซง่ึ เป็นสถานที่ประสูติของพระพทุ ธเจ้า • เมอ่ื ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๗ มรี ่องรอยการเสอ่ื มถอยของพระพทุ ธศาสนา พระเจา้ ปษุ ยมิตร ทรงอุปถัมภ์ศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู • สมัยพระเจ้ากนษิ กะ(พ.ศ. ๖๒๑-พ.ศ. ๖๔๔) แหง่ ราชวงศก์ ุษาณะ • พระพุทธศาสนาได้กลบั มาเจรญิ ร่งุ เรอื งอีกครั้งในสมัยการกอบก้เู อกราช ผู้ฟ้นื ฟพู ระพุทธศาสนา คนสาคัญ เช่น เซอร์ อเล็กซานเดอร์ คนั นิงแฮม, เซอร์เอ็ดวิน อาร์โนลด์ อนาคารกิ ธรรมปาละ และดร.เอ็มเบดการ์



การเผยแผ่และการนับถอื พระพุทธศาสนาในประเทศตา่ งๆ ทว่ั โลก ทวีปเอเชยี ประเทศศรีลังกา • พระพุทธศาสนาเริ่มเข้าสู่ศรีลังกาประมาณ พ.ศ. ๒๓๖-๒๘๗ โดยพระมหนิ ทเถระ • สมัยพระเจ้าเทวานัมปิยติสสะ ทรงประกาศให้พระพุทธศาสนาเป็นศาสนา ประจาชาตสิ ืบมาถึงปัจจบุ ัน • พระพุทธศาสนาในศรีลังกามีความรุ่งเรืองและเสื่อมถอยโดยเปล่ียนแปลงไปตามอานาจการ ปกครอง มีชว่ งหนึ่งทศ่ี รลี งั กาสง่ ทตู มาขอพระสงฆ์ไทยไปบวชให้กลุ บุตรชาวศรลี งั กา



การเผยแผ่และการนับถอื พระพุทธศาสนาในประเทศต่างๆ ทัว่ โลก ทวปี เอเชยี ประเทศเนปาล • ในอดีตเนปาลเป็นดินแดนส่วนหน่ึงของอินเดีย และเป็นสถานท่ีต้ังของสวน ลมุ พนิ วี นั สถานทปี่ ระสูตขิ องพระพทุ ธเจ้า • ในยคุ แรกพระพุทธศาสนาเถรวาทรงุ่ เรอื งมาก ต่อมาเสื่อมถอยลงทาให้ พระพุทธศาสนามหายาน นิกายตันตระซึง่ ผสมกบั ความเชือ่ พืน้ เมอื งเจริญขนึ้ มาแทน • ใน พ.ศ. ๒๔๘๙ คณะธรรมทูตจากประเทศศรีลงั กาเดินทางมาเข้าพบมหาราชแห่งเนปาล ไดม้ กี าร เจรจาใหค้ ณะภิกษทุ ่ถี ูกเนรเทศกลับคนื มา ท่านนารทมหาเถระได้เดนิ ทางมาเนปาล พร้อมกบั อัญเชญิ พระบรมสารีริกธาตสุ ว่ นหนึ่งมาบรรจุไวใ้ นเจดียม์ หาราชแห่งเนปาล และประกาศใหว้ นั วสิ าขปุรณมี เป็นวนั หยดุ งานของชาวพทุ ธทั่วแคว้นเนปาล พรอ้ มทง้ั เปดิ ห้องสมุดพระพุทธศาสนาข้ึน •



การเผยแผ่และการนบั ถอื พระพุทธศาสนาในประเทศต่างๆ ท่วั โลก ทวีปเอเชยี ประเทศภฏู าน • พระพทุ ธศาสนาเขา้ ส่ปู ระเทศภฏู าน ราว พ.ศ. ๘๐๐-๑๒๐๐ โดยท่านคุรปุ ทั ม สัมภวะ หรอื อกุ เยน คุรุ รนิ โปเช โดยเป็นนกิ ายวัชรยาน และได้เป็นศาสนาประจา ชาตภิ ฏู าน • พ.ศ. ๑๗๙๖ ลามะปาโซหรอื ดรุกอมชงิ โป ชาวทเิ บตมีการก่อตั้งนิกายดรกุ ปะกคั ยุ ข้ึนจนถึงศตวรรษที่ ๑๗ ยคุ ของท่านซบั ดรงุ งาวงั นมั เยล ไดส้ ร้างพูนาคาซอง สถานทีป่ ระกอบพิธีกรรมสาคญั เช่น พธิ ีสถาปนาสมเด็จพระสงั ฆราช • ชาวภูฏานนับว่ามคี วามศรัทธาและยดึ ม่นั ในพระพุทธศาสนามาก



การเผยแผ่และการนบั ถือพระพทุ ธศาสนาในประเทศต่างๆ ทัว่ โลก ทวปี เอเชยี เขตปกครองตนเองทเิ บต พ.ศ. ๙๗๖ พระเจ้าลาโธ โธรี เยน็ เซ เปน็ พระมหากษัตรยิ ์พระองคแ์ รกท่นี บั ถอื พระพทุ ธศาสนา โดยได้รบั พระพทุ ธรูปและคมั ภรี พ์ ระพทุ ธศาสนาจากชาวอินเดีย ซึ่งนามาเปน็ เครอ่ื งบรรณาการ • พระพุทธศาสนาจากอินเดยี เขา้ สู่ทิเบตในพทุ ธศตวรรษท่ี ๑๒ สมัยพระเจ้าสรอนสันคัมโป พระองค์ทรง สนับสนุนให้มีการศึกษาพระพุทธศาสนาจากคัมภีร์ท่ีนาเข้ามาตั้งแต่ พ.ศ. ๙๗๖ และประกาศให้ พระพุทธศาสนาเปน็ ศาสนาประจาชาติ



การเผยแผ่และการนับถอื พระพทุ ธศาสนาในประเทศตา่ งๆ ทวั่ โลก ทวปี เอเชยี ประเทศจีน • พระพทุ ธศาสนาไดเ้ ข้าไปเผยแผใ่ นประเทศจีนเมื่อประมาณพทุ ธศักราช ๖๐๘ ในสมัยของจักรพรรดิฮน่ั เม่งเตแ้ ห่งราชวงค์ฮนั่ ทรงพระกรณุ าโปรดเกล้าฯ ให้ สร้างวดั แปะ๊ เบย๊ ี่ • โมว่ จ้ือ นักปราชญ์ ผมู้ คี วามสามารถและเลอ่ื มใสในพระพทุ ธศาสนาไดแ้ สดงหลักธรรม ของพระพทุ ธศาสนาใหช้ าวเมืองได้เหน็ ถงึ ความจรงิ แท้อนั ลกึ ซงึ้ ของพระพุทธศาสนา พระพุทธศาสนาจึงเจรญิ รุง่ เรืองมากยิ่งข้ึน • ชว่ งทจ่ี นี ปกครองดว้ ยระบอบคอมมิวนิสต์ พระพุทธศาสนาได้รับผลกระทบมาก ภายหลังต่อมา ก็ไดร้ ับการฟน้ื ฟใู ห้กลบั มาดีดังที่เป็นอยใู่ นปจั จุบัน



การเผยแผแ่ ละการนบั ถือพระพุทธศาสนาในประเทศตา่ งๆ ทั่วโลก ทวปี เอเชยี ประเทศเกาหลี • เมื่อช่วง พ.ศ. ๙๑๕ สมณทูตซนุ เตา ไดน้ าพระพุทธศาสนาจากประเทศจนี เข้ามาเผยแผ่ในอาณาจักรโคกรู ยอน • พ.ศ. ๑๙๓๕ พระพุทธศาสนาในเกาหลเี ริ่มเส่อื มลง เมอื่ ราชวงศ์โซซอนท่ีนับถอื ลัทธขิ งจื๊อขึ้นมามีอานาจปกครอง • พระพทุ ธศาสนาได้รับการฟื้นฟู จนกระท่งั เกาหลถี ูกแบ่งออกเปน็ ๒ ประเทศ พระพทุ ธศาสนาจงึ รงุ่ เรืองเฉพาะในเกาหลใี ต้



การเผยแผ่และการนับถอื พระพทุ ธศาสนาในประเทศต่างๆ ทวั่ โลก ทวปี เอเชยี ประเทศญ่ปี ุ่น • พระพุทธศาสนาเขา้ สปู่ ระเทศญป่ี ุ่นเม่อื พ.ศ.๑๐๙๕ ในรชั กาลพระเจ้ากมิ เมอิ โดยคณะทูตแห่งเกาหลีได้เดนิ ทางไปญปี่ ุน่ พร้อมดว้ ยพระพุทธรปู ธง และคมั ภีรพ์ ทุ ธธรรม พระเจา้ กมิ เมอิทรงยอมรับนับถือพระพทุ ธศาสนา • ในสมยั เจา้ ชายโชโตกุ พระองค์ได้ประกาศพระราชโองการเชิดชพู ระรตั นตรัย อันเปน็ พระราชโองการพระจกั รพรรดทิ ่ยี กยอ่ งพระพทุ ธศาสนา • ปจั จบุ นั ชาวญป่ี นุ่ นบั ถอื พระพทุ ธศาสนาควบคไู่ ปกบั ลทั ธชิ นิ โต