หน่วยที่ 3

หนว่ ยที่ 3 ประวตั คิ วามเป็ นมาของ หลกั สูตร การศกึ ษาปฐมวยั ของ ประเทศไทย นายมนัส จนั ทร์พวง ตำแหน่ง ครู วทิ ยฐำนะครูชำนำญกำร วทิ ยำลยั ชุมชนแพร่

ประวัตคิ วามเป็ นมาของหลักสูตรการศกึ ษา ปฐมวัยของประเทศไทย - การจดั การศกึ ษาปฐมวยั ก่อนได้รับอิทธิพลทางตะวนั ตก - การศกึ ษาปฐมวยั ของประเทศไทยระยะหลงั ได้รับอทิ ธิพล ทางตะวนั ตก - หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั ของไทยในปัจจบุ นั

การจดั การศกึ ษาปฐมวยั ก่อนได้รับอทิ ธิพลทาง ตะวนั ตก 1. การศกึ ษาปฐมวยั ในสมยั กรุงสโุ ขทยั 2. การศกึ ษาปฐมวยั ในสมยั กรุงศรีอยธุ ยา 3. การศกึ ษาปฐมวยั ในสมยั กรุงธนบรุ ีและกรุงรัตนโกสินทร์ ตอนต้น 4. การศกึ ษาปฐมวยั ในสมยั ได้รับอิทธิพลจากชาตติ ะวนั ตก

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจา้ อยู่หัว ไดจ้ ดั ต้ังโรงเรียนราชกุมารข้ึนในปี ร.ศ.111(พ.ศ.2435) และโรงเรียนราชกุมาร ร.ศ. 112 (พ.ศ.2436) ข้ึนสาหรบั เป็นสถานศึกษา ของสมเด็จพระเจา้ ลูกยาเธอที่ยงั ทรงพระเยาว์ และ มีแนวความคิดในการจดั ที่มุ่งเสริมใหม้ ีการสรา้ ง แรงจูงใจใหแ้ ก่เด็ก ใหใ้ ชว้ ิธีการสอนที่ทาใหเ้ ด็ก เรยี นรูด้ ว้ ยความสนุกสนาน พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั

การพฒั นาเดก็ ปฐมวยั ในประเทศไทยเรมิ่ ข้ึนใน สมยั พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั โดย พระอคั รชายาเธอ พระองคเ์ จา้ สายสวลีภิรมยไ์ ดเ้ ป็น องคก์ ่อตงั้ “โรงเล้ยี งเดก็ ” เป็นแหง่ แรก พระองคเ์ จา้ สายสวลีภิรมย์

การจดั การศึกษาปฐมวยั สาหรบั เจา้ นายเช้ือพระวงศ์ ส่วนใหญ่จะจดั การศึกษาในพระบรมมหาราชวงั โ ดยจา้ ง อาลกั ษณม์ าสอนหนงั สอื แกเ่ จา้ นายอายุประมาณ 3 ปี ข้ึนไปจนถึง 7 ปี การเรียนในระดบั น้ียงั เรียนรวมกนั ทงั้ เด็กหญิง และเด็กชาย ต่อมาภายหลงั พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยู่หวั ไดท้ รงจดั ตงั้ โรงเรียนราชกุมารข้ึ นในปี พ.ศ. 2435 และโรงเรียนราชกุมารีในปี พ.ศ. 2436 สาหรบั เป็ นสถานศกึ ษาของสมเด็จลูกยาเอและพระเจา้ ลูกยาเธอทีย่ งั ทรง พระเยาว์

พ่อแม่ที่มีฐานะยากจนจะนาลูกชายฝากไวท้ ี่วดั ใหเ้ ป็ นลูกศิษยว์ ดั เพ่ือ เรยี นหนงั สอื และศึกษาพระธรรมวนิ ยั ถา้ เป็ นเด็กที่ยงั เล็กมากพระสงฆก์ ็จะทา หนา้ ทเี่ ล้ยี งดู ตลอดจนการอบรมสงั่ สอนและการศึกษาดว้ ยตามลาดบั

ยายละออ ลม่ิ เซ่งไถ่ โรงเรี ยนอนุบำลแห่งแรกของรัฐข้ึนใน จงั หวดั พระนครชื่อว่ำโรงเรียนอนุบำลละอออุทิศ ได้รับเงินบริจำคในกองมรดกของ น.ส.ละออ ล่ิมเซ่งไถ่ สำหรับสร้ำงอำคำรเรี ยนโรงเรี ยน อนุบำลละอออุทิศไดเ้ ปิ ดทำกำรสอนเม่ือวันที่ 2 กนั ยำยน พ.ศ. 2483 ในสังกดั กรมกำรฝึ กหดั ครูซ่ึง มี ม.ล.มำนิจ ชุมสำย เป็นหวั หนำ้ กองฝึกหัดครูใน ขณะน้นั และมีนำงจิตรำ ทองแถม ณ อยุธยำ เป็ น ครูใหญ่ โรงเรียนอนุบำลละอออุทิศที่จดั ท้งั ข้ึนใน ระยะแรกน้นั มีวตั ถุประสงคเ์ พื่อทดลองกำรจดั กำร กำรอนุบำลศึกษำและเพ่ือทดลองควำมสนใจควำม เข้ำใจประชำชนในเร่ืองกำรศึกษำปฐมวยั รับ นกั เรียนชำยหญิงที่มีอำยรุ ะหวำ่ ง 3 ปี คร่ึงไปจนถึง 6 ปี หรือจนเขำ้ เรียนในช้นั ประถมศึกษำ

การศกึ ษาปฐมวยั ในสมยั น้ียงั ไมไ่ ดร้ บั ความสาคญั เป็ นการศึกษา ที่ไม่มีแบบแผน ไม่มีดรงเรียนสาหรบั เรียนหนังสือโดยเฉพาะ ไม่มี หลกั สตู ร ไมม่ กี าหนดเวลาเรยี น และไมม่ ีการวดั ผลการศกึ ษา เพราะเด็ก ส่วนใหญ่ซ่ึงเป็ นลูกบุคคลธรรมดาที่ฐานะยากจน เด็กชายจะมีโอกาส มากกวา่ เด็กหญิงเพราะเด็กชายไปเรียนที่วดั เด็กผูห้ ญิงผูป้ กครองไม่ นิยมใหเ้ รยี นหนงั สอื และไมม่ ีสถานทเี่ รยี น ถึงแมจ้ ะมีโรงเล้ียงเด็กของพระ อคั รชายาเธอที่รบั เด็กหญิงไปเล้ียงดูใหก้ ารศึกษาแต่ก็คงรบั เด็กไดใ้ น จานวนจากดั

การศกึ ษาปฐมวยั ของประเทศไทยระยะหลังได้รับอทิ ธิพลทาง ตะวันตก มีดงั นี ้ 1. การศกึ ษาปฐมวัยยคุ เร่ิมต้น ได้แก่ การจดั การศกึ ษาปฐมวยั ในรูปแบบของ โรงเรียน และ การศกึ ษาปฐมวยั ในรูปแบบของสถานรับเลยี ้ งเด็ก 2. การศกึ ษาปฐมวัยยุคมีระบบโรงเรียน - การจดั การศกึ ษาปฐมวยั ก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ได้แก่ การจดั การ ศกึ ษาปฐมวยั ของรัฐ และ การจดั การศกึ ษาปฐมวยั ของเอกชน - การจดั การศกึ ษาปฐมวยั หลงั การเปลี่ยนแปลงการปกครอง ได้แก่ การจดั การศกึ ษา ปฐมวยั ยคุ เริ่มต้น และ การจดั การศกึ ษาปฐมวยั ยคุ ก้าวหน้า

การศึกษาปฐมวยั ของไทยในปัจจบุ นั กระทรวงศึกษาธิการมีการจดั การศึกษาใน 3 รูปแบบคอื การศึกษา ในระบบ การศึกษานอก ระบบ และการศึกษาตามอธั ยาศยั การศึกษาใน ระบบมี 2 ระดบั คือ การศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน และการศึกษาระดบั อุดมศึกษา การศึกษาปฐมวยั เป็ นส่วนหน่ึงของการศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน แต่ไม่ไดเ้ ป็ น การศึกษาภาคบงั คบั การศึกษาปฐมวยั เป็ นการศึกษาทคี่ รอบคลุมการดูแล และการศึกษา ทจี่ ดั ใหก้ บั เด็กแรกเกิดถึงอายุ 6 ปี ซงึ่ การจดั การศึกษาในแต่ ละระดบั จะมีการจดั การและพฒั นาใหม้ ีความสอดคลอ้ งกบั วยั ของผู้เรียนใน แตล่ ะระดบั และการเปลย่ี นแปลงของสงั คม

สรุปรูปแบบของการจัดบริการรับเลีย้ งเดก็ ของประเทศไทย ประเภทแรก จดั ตงั้ โดยรัฐ ใช้เงินงบประมาณแผ่นดนิ ในการจดั ตงั้ และดาเนินการ โดยหนว่ ยงาน ของรัฐ การแตง่ ตงั้ บคุ ลากรและระบบการบริหารจะต้องเป็นไปตาม ระเบยี บของรัฐที่วางไว้ทกุ ประการ ประเภทท่ี 2 จดั ตงั้ โดยเอกชน ซง่ึ หมายรวมถึง สมาคม มลู นิธิหรือองค์การใด องค์การหนงึ่ สถานศกึ ษาเหลา่ นี ้รัฐทาหน้าที่ควบคมุ ทางด้านคณุ ภาพ และการ ดาเนินงานบางประการท่ีกระทรวงมหาดไทยดาเนินงานอย่ลู กั ษณะการบริหาร สถานศกึ ษา ประเภทท่ี 3 จดั ตัง้ โดยชุมชน มีคณะบคุ คลเป็นผ้ดู แู ลรับผิดชอบในรูปของ กรรมการ ลกั ษณะของการบริหารศนู ย์ก็จะเป็นไปตามความเห็นชอบของกรรมการแต่ ละศนู ย์ก็จะมีระบบไมเ่ หมือนกนั

ประวัติการจัดการศึกษาหลักสูตรการศึกษา ปฐมวัยของประเทศไทย ทาให้ ทราบถึงทิศ ท า ง ก า ร พั ฒ น า เ ด็ ก ป ฐ ม วั ย ต้ั ง แ ต่ อ ดี ต จ น ถึ ง ปัจจุบัน โดยในปัจจุบันรัฐบาลกระจายอานาจให้ องค์กรปกครองส่วนท้องถนิ่ ได้ดาเนินการจัดการ ศึกการศึกษาปฐมวยั ในชุมชน