8 เทคนิค สอนลูกเอาตัวรอดได้ในสังคม ep2

1

2

ช่ือหนงั สือ 8 เทคนคิ สอนลูก เอาตวั รอดได้ในสังคม เรยี บเรียงโดย: เกศสุดา ISBN (e-Book) พมิ พค์ รัง้ ที่ 1 พ.ศ. 2565 สงวนลิขสทิ ธ์ิตาม พระราชบัญญตั ิ ราคา 39 บาท หา้ มมใิ ห้ผใู้ ดนำสว่ นใดสว่ นหนง่ึ หรือทง้ั หมดของหนงั สอื เล่มน้ี ไปทำการคัดลอกเพ่ือนำไปแจกจำหน่ายตอ่ โดยขอสงวน ลิขสิทธต์ิ ามกฎหมาย จัดทำโดย: สมจติ เกียรตวิ ฒั นเจริญ จดั จำหนา่ ยโดย : บรษิ ัท เมพ คอร์ปอเรชัน่ จำกัด 3

คำนำ หนังสือเล่มนี้เป็นการให้ความรู้เกี่ยวกับเด็กรับรู้การ สัมผัสได้อย่างไร แบบไหนกระทบต่อจิตใจและอารมณ์ของ เด็กและคำแนะนำเกี่ยวกับเทคนิคในการสอนลูกให้ลูกรู้จัก ปกป้องตนเองให้ห่างไกลคนใจร้าย และวิธีการร้องขอความ ชว่ ยเหลอื ผู้เขียนหวังว่า พ่อ แม่ ผู้ปกครองจะมีแนวทางในการ สร้างพื้นที่ส่วนตัวและมีเทคนิคในการสอนลูกให้รู้เท่าทันคน ใจร้ายที่มีอยู่ในสังคมรอบตัวของเด็ก ๆ และวิธีการสื่อสาร กบั ลกู อย่างถกู วธิ ี เกศสดุ า 4

สารบญั คำนำ.................................................................... 4 บทนำ................................................................... 6 เดก็ รับรู้ตอ่ การสมั ผัสไดอ้ ย่างไร.............................. 8 การกระทำผิดทางเพศตอ่ เดก็ คอื ทารุณกรรม............ 11 การสมั ผสั ท่กี ระทบจติ ใจและอารมณข์ องเดก็ ............13 การสรา้ งพน้ื ท่สี ่วนตัวของเด็ก................................15 8 เทคนคิ สอนลูก ใหห้ า่ งไกล คนใจร้าย .............21 ส่งิ ของทล่ี กู ควรพกติดตวั ...................................... 26 เอกสารอา้ งองิ ......................................................27 ประวตั ิผู้เขยี น....................................................... 29 5

บทนำ การสัมผสั เป็นภาษาแรกของชวี ิตของเราในการ เรยี นรสู้ ิ่งต่าง ๆ รอบตวั การสมั ผัสทอ่ี ่อนโยนและ เต็มไปด้วยความรักนัน้ สามารถช่วยใหเ้ ดก็ เล็กเติบโตได้ อย่างแขง็ แรงและร้สู กึ กงั วลน้อยลง เด็กทารกที่ ได้รบั การสมั ผสั ทดี่ ีอย่างเป็นกจิ วตั รจะสบสายตา มากกวา่ เดก็ ทารกทไ่ี ม่ไดร้ บั สัมผัสน้นั เปน็ ประจำถึงรอ้ ย ละ 50 และมีแนวโน้มทจ่ี ะแสดงอารมณโ์ ดยภาพรวม ในแง่บวกท่มี ากกว่า 3 เทา่ 6

ประสาทสมั ผัสเปน็ พน้ื ฐานของการเรมิ่ ต้น เรียนรูท้ กุ ส่ิงทุกอย่าง เด็กรจู้ กั ใช้ประสาทสมั ผัสท้งั 5 ประกอบด้วย อวัยวะ 5 ส่วนในร่างกายคือ ตา หู จมูก ล้นิ มือโดย ตา ใช้ สังเกต มองดู หู ใช้ ฟัง จมกู ใช้ ดมกล่ิน ล้นิ ใช้ ชมิ รสชาติ มอื ใช้ สัมผัส หยิบจับ ยิ่งเรยี นร้ยู ง่ิ ทำใหส้ มองของเด็กเกิดการ พฒั นา สรา้ งเส้นใยประสาทท่ีแข็งแรงขนึ้ และพรอ้ มจะ เรียนรูท้ กุ ส่งิ ทุกอย่าง 7

เด็กรบั รตู้ อ่ การสมั ผสั ไดอ้ ยา่ งไร เดก็ รบั ร้จู ากการสัมผสั โดยใช้ประสาทสมั ผสั ทงั้ ห้าแลว้ นำสิง่ ทตี่ นไดย้ นิ ไดเ้ หน็ ไดส้ มั ผัส ไดช้ ิม ได้กลิ่นจากสิง่ เร้าภายนอกรอบตวั เข้ามาจดั ระเบยี บ และใหค้ วามหมายเกดิ เปน็ ความรู้ ความเขา้ ใจและ ตีความตอ่ สง่ิ นน้ั ๆ ทไ่ี ดย้ ิน ได้เหน็ ได้กลนิ่ ได้รู้ รส รวมถงึ ความรูส้ ึกต่างๆ โดยมีการเชอ่ื มโยงกับ ประสบการณใ์ นอดตี ความตอ้ งการ แรงจูงใจ และ ค่านยิ มที่ถูกปลูกฝงั เกดิ เป็นการรับรตู้ ่อส่งิ น้ัน 8

แมตธิว แฮรเ์ ทนสไตน์ (Matthew Hertenstein) นักวจิ ยั ทางจติ วิทยา ดา้ นการสื่อสาร ทางอารมณ์ กลา่ วว่าการสัมผสั สามารถสอ่ื สาร อารมณ์ได้ 2 รปู แบบ คอื อารมณเ์ ชิงสุนทรียรส ไดแ้ ก่ รกั เหน็ ใจ และซาบซงึ้ และอารมณท์ ม่ี คี วาม เขม้ ขน้ ได้แก่ โกรธ กลัว และขยะแขยง นน่ั หมายความวา่ หากคนสมั ผสั พยายามจะสือ่ อารมณท์ งั้ 6 นีไ้ ปให้ผูท้ ่ถี กู สัมผสั พวกเขาก็สามารถรบั ร้อู ารมณ์ ต่าง ๆ เหลา่ นไ้ี ดค้ ่อนขา้ งถกู ตอ้ งแม่นยำ ถึงแมผ้ ถู้ กู สมั ผัสจะไม่เห็นหนา้ และไมร่ ้จู ักคนสมั ผสั กต็ าม (เจนนเิ ฟอร์ ชวโนวานชิ . 2564 ) 9

ปัจจุบนั การละเมดิ สทิ ธิเด็กมใี ห้เหน็ บอ่ ยครงั้ ใน สงั คมไทยและยิง่ ทวีความรุนแรงเพมิ่ มากข้ึน ผู้รบั สอ่ื มคี วามรู้สึกสะเทือนใจเป็นอย่างยิง่ และมรี ปู แบบการ ลว่ งละเมดิ ทห่ี ลากหลายเพิม่ มากขึ้นและย่ิงรนุ แรงมาก ข้นึ จนเป็นภาพที่ชนิ ตาของสังคม ส่งผลให้เด็ก และครอบครวั ดำรงชีวติ ในสงั คมดว้ ยความหวาดระแวง แม้แต่คนใกลช้ ิดก็ “ไว้ใจไม่ได้ ” จนทำให้เรารบั รวู้ ่า โลกใบนีม้ ีความโหดรา้ ยและทารุณกรรมต่อเด็ก ซึง่ ขัด ต่อสทิ ธิขน้ั พ้ืนฐานที่เด็กควรไดร้ บั 10

การกระทำผิดทางเพศตอ่ เดก็ คอื ทารณุ กรรม ทารุณกรรม หมายความว่าการกระทำหรอื ละเว้น การกระทำดว้ ยประการใด ๆ จนเปน็ เหตุให้เด็ก เสมือนเสยี เสรีภาพหรอื เกดิ อันตรายแก่ร่างกายหรือ จิตใจ การกระทำผดิ ทางเพศตอ่ เด็ก การใช้ให้เดก็ กระทำหรือประพฤตใิ นลักษณะที่น่าจะเป็นอันตรายแก่ รา่ งกายหรอื จติ ใจหรอื ขดั ต่อกฎหมายหรือศีลธรรมอนั ดี ท้ังน้ีไม่วา่ เดก็ จะยินยอมหรือไมก่ ต็ าม 11

“เด็ก” ตาม พ.ร.บ.ค้มุ ครองเดก็ ปี พ.ศ. 2546 มาตรา 4 เด็ก หมายถงึ บุคคลซงึ่ อายตุ ่ำกวา่ 18 ปบี ริบรู ณ์แต่ไมร่ วมถงึ บรรลุนติ ภิ าวะดว้ ยการสมรส ซึ่งสอดคล้องกับอนสุ ญั ญาว่าด้วยสทิ ธิเดก็ ซึง่ เปน็ สิทธิ สากล (Universal Rights) ทต่ี ้องได้รับการรับรอง และคมุ้ ครองดว้ ยจุดมุง่ หมายเพ่ือการพฒั นาเดก็ ทั้ง รา่ งกาย จติ ใจ อารมณ์ สังคมสตปิ ัญญา ใหม้ กี าร เจรญิ เตบิ โตอย่างเตม็ ศกั ยภาพและไมเ่ ลอื กปฏิบตั ดิ ้วย การรว่ มมือกันในทุกสถาบนั ในโลก 12

การสัมผัสท่กี ระทบจติ ใจและอารมณข์ องเดก็ เด็กเรียนรู้และแยกแยะการสัมผัสต่างๆ ได้ดว้ ย ตนเองสามารถสือ่ สารอารมณ์ได้ 2 รปู แบบ คือ อารมณ์เชงิ สนุ ทรยี รส ได้แก่ รกั เหน็ ใจ และซาบซง้ึ และอารมณท์ ่ีมคี วามเขม้ ขน้ ได้แก่ โกรธ กลวั และ ขยะแขยง การสมั ผัสทีไ่ มด่ ีจะส่งผลกระทบอย่างมากตอ่ สขุ ภาพจิตและพฒั นาการทางอารมณ์ของเดก็ ได้แก่ 13

สมั ผสั ทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ ความเจ็บปวด สัมผสั ที่สร้าง ความรูส้ กึ ไมด่ ี ขยะแขยง สมั ผสั ภายใต้เสื้อผ้าหรอื จกั จี้ ใต้เส้ือผา้ สัมผสั ในจดุ ทที่ ำให้รูส้ กึ ประหมา่ และ หวาดกลวั (จดุ สงวนของรา่ งกาย) สมั ผสั โดยไม่ได้ขอ อนุญาต สัมผัสและมีการกำชับว่าห้ามบอกใครหรอื พยายามบอกวา่ สงิ่ ท่ีทำอยู่เป็นเรอ่ื งปกติ สมั ผสั และ ขม่ ขู่ว่าหากไม่ยอมจะทำรา้ ยรา่ งกายหรือดุด่าเพอื่ ให้ยอม ผูเ้ ขียนจงึ อยากให้พ่อ แมผ่ ปู้ กครองใส่ใจและ สอนให้เดก็ รู้จกั แยกแยะสัมผัสท่ีดแี ละทไี่ มด่ ี การ สรา้ งพ้ืนทส่ี ่วนตวั ท่ปี ลอดภัยให้เด็ก 14

การสร้างพ้นื ที่สว่ นตวั ของเด็ก เมอื่ เดก็ อายปุ ระมาณ 8-9 ปี เดก็ จะเรม่ิ เรยี กรอ้ งการมีพนื้ ทส่ี ่วนตวั เพ่ิมมากขน้ึ ตามวยั เรม่ิ มี ความเปน็ เจา้ ของ เริ่มอยากมีห้องสว่ นตวั ในบา้ นซ่งึ เป็น ส่วนหนึ่งของความสขุ ของเดก็ รวมทัง้ พื้นที่ส่วนตัวบน ร่างกายท่ีตอ้ งใสใ่ จและคำนึงถงึ ความรู้สึกของเดก็ ด้วย แบง่ ตามชว่ งวัยมี 3 ชว่ งวยั ดังน้ี ชว่ งที่ 1 อายุตำ่ กว่า 2 ขวบ ในเดก็ เลก็ ยงั ไมส่ ามารถดูแลตนเองได้ ผ้ดู ูแล พอ่ แมผ่ ปู้ กครอง ยัง สามารถจับส่วนต่างๆ ของ ร่างกายเด็กไดท้ งั้ เพ่ือดแู ล 15

เกีย่ วกับการเจ็บป่วยต่างๆ และการทำความสะอาด การสมั ผัสทเ่ี หมาะสมสำหรับเด็กวัยนคี้ อื สมั ผัสจดุ สงวนหรอื อวยั วะเพศใหน้ อ้ ยที่สดุ เท่าท่จี ะทำได้ สอนลกู อยา่ งสมำ่ เสมอวา่ ไมค่ วรใหใ้ ครจับจุดสงวน และร้องบอกเม่ือถกู สัมผัสโดยไม่ยินยอม 16

ชว่ งที่ 2 อายุ 3-5 ขวบ วัยน้ีรูว้ ่าสว่ นไหนในร่างกายท่ีควรถูกสมั ผสั หรือไมค่ วรถกู สมั ผัส แต่ละจุดมคี วามอ่อนไหวแตกต่าง กัน ต้องถามความสมคั รใจกอ่ น บางจุดไมค่ วรอยา่ ง ยงิ่ ท่จี ะสมั ผัส เราแบง่ เปน็ โซนสี ดังน้ี ภาพ 1 จาก https://www.brainkart.com/article/Bad-Touch_37828/?fbclid=IwAR10- rZ4vejqQToLLPPgvl5mb7Jk0CFDki3zx76C-cE1l31pz96UYS2ajHI 17

ความหมายของโซนสีพ้ืนทรี่ า่ งกาย โซนแดง คอื โซนทไี่ มค่ วรแตะตอ้ งอยา่ งมาก ยกเว้น การพาไปพบแพทยเ์ พือ่ ตรวจสขุ ภาพ โซนเหลอื ง คอื โซนทตี่ อ้ งได้รบั การยนิ ยอมจากเดก็ กอ่ น เพราะอาจเปน็ สว่ นที่เขาไม่ชอบใจ หรือรู้สึกไม่ ปลอดภัย โซนเขียว คือโซนทีส่ ามารถจับต้องได้ เปน็ ส่วนที่อยู่ นอกรม่ ผ้า ขอ้ แนะนำในการสัมผสั ทเ่ี หมาะสม ทกุ การกระทำของพ่อแมแ่ ละคนรอบขา้ งสามารถ สรา้ งปมหรอื ความร้สู ึกตา่ งๆ ให้เดก็ ได้โดยไม่รตู้ วั ก่อนจะจับส่วนไหนของเด็กให้ขออนญุ าตกอ่ น 18

ช่วงที่ 3 อายุ 6-8 ขวบ กำลังกา้ วสูว่ ัยรุ่น การจบั ตอ้ งร่างกายเปน็ เรื่องทีต่ ้องถามและขออนญุ าตอย่างจรงิ จงั ตอ้ งใช้ วิจารณญาณในการสัมผสั ท่มี ากกว่าหอม กอด หรือ ยมุ่ ยา่ มกับบรเิ วณใตร้ ม่ ผา้ ของลูกวา่ ตอ้ งมีความเหมาะสม และให้เกยี รติรา่ งกายของลูกด้วย การสอนตอ้ งปลูกฝงั ใหล้ กู เรยี นร้เู กี่ยวกบั สิทธิ ในร่างกายของตนเองแบบเหน็ ภาพ เพอ่ื ปกป้อง 19

ร่างกายของตนเองจากทกุ คน ไม่ว่ากบั ใครหากเขาไม่ ยนิ ยอมใหจ้ ับกส็ ามารถปฏิเสธได้ไม่วา่ คนขอสมั ผสั น้ัน จะเปน็ พอ่ แม่กต็ าม สอนให้รวู้ า่ หากไม่สบายใจหรือรูส้ กึ หวาดกลวั ต้องแสดงอาการออกมาและรบี มาบอกพอ่ แม่ หรือ หากไมพ่ อใจพ่อ แม่กจ็ ำเป็นต้องบอก 20

8 เทคนิคสอนลกู ใหห้ ่างไกล คนใจรา้ ย 1.สอนใหร้ ้จู กั รา่ งกาย บอกใหล้ กู เรียนรู้เรอ่ื งอวัยวะ สว่ นต่าง ๆ ของรา่ งกาย รวมถงึ อวยั วะเพศ ตัง้ แตเ่ ด็กเรมิ่ เรยี กอวัยวะได้ สอนเรยี กอวยั วะเพศโดยใชช้ อื่ ท่เี ด็กเขา้ ใจ ไม่ ตอ้ งเป็นชื่อทางการ แต่เมื่อโตขนึ้ สอนให้เรยี กด้วยคำที่ ถกู ตอ้ ง ความแตกต่างระหว่างเพศชายและเพศหญงิ 21

2.บอกพน้ื ทสี่ ว่ นตัว วา่ ส่วนไหนบนร่างกายทีค่ นอื่นห้าม สัมผสั หา้ มจอ้ งมอง หา้ มถ่ายรูป เชน่ หน้าอก อวยั วะเพศ ไมว่ า่ ใครกไ็ ม่สามารถทำส่ิงนีก้ ับลกู ได้ สว่ นไหนบนร่างกาย ทีพ่ ่อแมเ่ ท่าน้ันที่สัมผัสได้ และเมื่อลกู โตเป็นหนุ่มสาวแล้วพ่อ แม่ต้องคอยดแู ล แนะนำ โดยให้ระมดั ระวังการสัมผัส รา่ งกายของลกู และให้ลูกมีพนื้ ทส่ี ว่ นตัว เชน่ หอ้ งนอน ภาพ 2 จาก https://i.pinimg.com/originals/41/fd/11/41fd111c156a4b9 246dfa793964a3d2c.jpg 22

3.เนน้ ย้ำสิทธใิ นร่างกายตัวเอง ลกู มสี ทิ ธใิ นร่างกาย ของลูกคนเดียวเทา่ นน้ั หากไม่ยอมให้ใครมาสัมผัส ไมว่ า่ ใคร กไ็ ม่มีสิทธมิ าสมั ผัส นอกจากการสมั ผัสเพือ่ ทำความสะอาด หรอื การรักษาจากแพทย์ หากใครมาสมั ผัสแลว้ ร้สู กึ อึดอดั ไม่ สบายใจ ตอ้ งกล้าบอกไปว่าไม่ชอบหรือไม่พอใจ 4.สอนใหร้ ู้จักปฏิเสธ ถ้ามใี ครมาสมั ผัสพืน้ ที่สงวนของ ร่างกาย สอนให้ลกู รู้จักปฏเิ สธ ต้องพดู ไปเลยวา่ “ไมไ่ ด้” และส่งเสียงขอความช่วยเหลอื ดงั ๆ และว่งิ หนีออกมาไมต่ อ้ ง เกรงใจ 23

5.บอกสมั ผัสท่ีปลอดภัยและไม่ปลอดภยั บอกลูกว่า สัมผสั แบบใดคอื สัมผสั ทีป่ ลอดภยั สามารถทำได้ เช่น สัมผสั ของ พ่อแม่ ญาติ พี่เล้ยี ง ที่จำเปน็ ต้องช่วยลกู ในการ ทำความสะอาดรา่ งกาย สมั ผัสของแพทย์เพอื่ ตรวจรักษา ร่างกาย แตพ่ ่อ แมต่ ้องอยู่ดว้ ย 6.สอนลูกวา่ อยา่ ไว้ใจคนเเปลกหน้าท่มี าคุยด้วย เอาขนมมาให้ กิน เอาของมาให้ตอ้ งไมร่ ับ หรอื อา้ งว่ารจู้ ักกับพอ่ เเม่ก็ตาม ไมต่ อ้ งเกรงใจแมว้ ่าคน ๆ นนั้ จะเป็นคนที่เดก็ เคารพก็ตาม เพราะหลายคดีคนทท่ี ำอนาจารเดก็ เปน็ คนใกลช้ ิด 24

7.ไม่ปิดบงั กำชับลกู เสมอว่า ไมว่ า่ คนท่ีทำลูกจะขอร้อง หรือข่อู ยา่ งไร หากลูกไม่พอใจในสิ่งท่ีถูกกระทำ ลกู ตอ้ ง บอกพ่อแม่ทันที ไม่ต้องปิดเปน็ ความลับ ไมม่ ีใครทำอะไรลูก ไดเ้ ด็ดขาด เพื่อให้ลกู ม่ันใจว่าพอ่ แม่สามารถปกป้องเขาได้ 8.พดู คยุ กบั ลกู เรือ่ งการล่วงละเมิดทางเพศ ยกตัวอยา่ ง จากสอื่ ต่างๆ สอนใหล้ กู เขา้ ใจตนเอง และความหมายการ ล่วงละเมดิ สิทธิทจี่ ะปกป้องตัวเอง หากลูกสงสัยจะไดถ้ าม พ่อแม่ได้ตรง ๆ ไมร่ ูส้ กึ กดดัน เพือ่ ทลี่ ูกเกิดความวางใจและ ม่ันใจ 25

สง่ิ ของท่ีลกู ควรพกตดิ ตวั เดก็ เลก็ ควรให้พกนกหวีด สำหรับใช้เปา่ ในสถานการณ์ ฉุกเฉนิ และควรฝึกให้ลกู รู้จกั การวิง่ หนีเอาตัวรอด ตะโกน ขอความช่วยเหลอื ให้ลกู การเรียนร้ศู ลิ ปะการปอ้ งกันตวั สถานท่เี กิดเหตกุ ารณก์ ารถูกลว่ งละเมิด 50% เกิดทีบ่ า้ นทเ่ี หลือเปน็ โรงเรียน บา้ นเพ่ือน บ้านญาติ สถานทีเ่ ปลีย่ ว ถนนเปลย่ี ว ผู้เขียนหวงั ว่า พอ่ แม่ ผ้ปู กครองไดเ้ ริม่ ใช้เทคนิค ดงั กลา่ วในการสอนลกู ใหร้ เู้ ท่าทนั คนใจร้ายที่มอี ย่ใู นสงั คม 26

เอกสารอ้างอิง 1.การรบั รแู้ ละการเรยี นรูข้ องเดก็ ปฐมวัย .(2021) .http://elearning.psru.ac.th http://elearning.psru.ac.th/courses/77/file_unit3.pdf 2. กรุงเทพธุรกิจ. (27 ตุลาคม 2564). บทเรยี นดราม่าเป็นหนึ่งจักรวาล พ่อแม่แสดงความรักลูกไดร้ ะดับไหน .www.bangkokbiznews.com .https://www.bangkokbiznews.com/social/968269 3.คุณพอ่ คุณแม่ควรรู้อวยั วะใดของลกู ไม่ควรจับ !เม่อื ลูกโตขึ้น ./www.parentsone.com./https://www.parentsone.com/parents- donot-sexaul-harassment-your- kid/?fbclid=IwAR0LGmOEVdxAreA5of6h0aaY8nBXJanUB4t3443 qwCCQrC6SLBWsCiYP1Vc 4.เจนนิเฟอร์ ชวโนวานิช. (2564). พลงั ของการสมั ผัสเพียงไม่กี่ วินาท.ี www.gqthailand.com. https://www.gqthailand.com/views/article/power-of-a-few- second-touch 5.บริษัท แปลน ฟอร์ คิดส์ จำกดั . (2018). 5 ประสาทสัมผัส ชว่ ยพัฒนาลกู น้อย. www.planforkids.com. https://www.planforkids.com/kids_corner/5_%E0%B8% 27

6.บรษิ ัท จอห์นสนั แอนด์ จอหน์ สนั คอนซูเมอร์ (ประเทศไทย) จำกัด. (19 มกราคม 2022)ประโยชน์จากการนวดตัวใหล้ ูกนอ้ ย .www.johnsonsbaby.co.th. https://www.johnsonsbaby.co.th/baby-massage/benefits 7.พ.ร.บ.คุ้มครองเด็ก พ.ศ.2546 https://dcy.go.th/webnew/upload/regulation/regulation_th_20 170105023516_1.pdf 8.สำนกั อนามัยการเจรญิ พันธ.์ุ (17 เมษายน 2563). 8 เทคนิค สอนลูกให้ปลอดภยั ไมต่ กเป็นเหย่ือลว่ งละเมดิ ทางเพศ. https://multimedia.anamai.moph.go.th. https://multimedia.anamai.moph.go.th/infographics/sexual- harassment-2/ ภาพ 1 จาก https://www.brainkart.com/article/Bad- Touch_37828/?fbclid=IwAR10- rZ4vejqQToLLPPgvl5mb7Jk0CFDki3zx76C-cE1l31pz96UYS2ajHI ภาพ 2 จาก https://i.pinimg.com/originals/41/fd/11/41fd111c156a4b9246dfa 793964a3d2c.jpg 28

ประวตั ิผู้เขยี น ชอื่ สมจติ เกยี รติวัฒนเจรญิ เกิดวันท่ี 25 กันยายน 2507 จบปรญิ ญาตรี คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ ปรญิ ญาโท สาขาวิชาการส่งเสริมสขุ ภาพ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ ทำงานด้านการพฒั นาเด็กปฐมวัยและจดั กิจกรรมดา้ นการ พฒั นาบุคลากรทดี่ ูแลเด็กปฐมวัย, สง่ เสรมิ การอา่ นในเด็ก และในครอบครัว มากกวา่ 30ปี อยากเหน็ เด็กไทย..เตบิ โตเปน็ ประชากรท่ีมีคณุ ภาพ 29

30