ประโยชนท์ คี่ าดว่าไดร้ บั วิธีดาเนนิ การทดลอง 1. ได้เครื่องหนูท่ีมีประสิทธิภาพ และ ตอนท่ี 1 การศึกษา รวบรวมข้อมลู ความเหมาะสมใช้งานไดจ้ รงิ อ อ ก แ บ บ ป ร ะ ดิ ษ ฐ์ เ ค รื่ อ ง ดั ก ห นู ข อ ง ภู มิ ปัญญา 2. ได้เคร่ืองดักหนูท่ีสามารถรู้ได้ทันท่ี หนูโดนกับดัก หนูยังสด หากเป็นหนูท้องขาว 1.1 สารวจเครอ่ื งดักหนูของภูมิปัญญา สามารถขายสร้างรายได้เสรมิ ระหวา่ งเรียนได้ ในเขตพนื้ ทอ่ี าเภอโพนทอง 3 . ไ ด้ เ รี ย น รู้ วิ ช า วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ 1.2 สอบถามเกี่ยวกับวิธีการใช้ และ คณิตศาสตร์ตามมาตรฐานการเรียนรู้ โดยการ ปัญหาเกี่ยวกับการใช้งานเครือ่ งดักหนูที่พบ ลงมอื ปฏบิ ตั ิจริง 1.3 สรุปผลการสารวจ และสืบค้น 4. ได้พัฒนาความสามารถการคิด ขอ้ มูลเกยี่ วกับเคร่อื งดักหนูเพม่ิ เตมิ สร้างสรรค์ นวตั กรรม ของตนเอง และส่งเสริม การเรียนรู้ตามโครงการเรียนมาตรฐานสากล ตอนที่ 2 การศึกษาแนวคิดและ ของโรงเรียน ประยุกต์ใช้ข้อมูลออกแบบประดิษฐ์เคร่ือง เครื่องดักหนูท่ีสามารถรู้ทันทีได้ และเขียน วัสดุ/อปุ กรณ์ และสารเคมี แบบรา่ งเคร่ืองดักหนู วัสดุ/อุปกรณ์ มีดังน้ี 1) สมุดบันทึก/ 2.1 วิเคราะห์องค์ความรู้ทางด้าน ปากกา 2) คอมพิวเตอร์ท่ีมีอินเทอร์เน็ต วทิ ยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ทเี่ ก่ยี วขอ้ ง สาหรับสืบค้น 3) เชือกไนล่อน 4) มีดตัดและ เหลาไม้ 5) เลื้อย 6) ชุดคิด LED ตรวจจับ 2.2 สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับแนวคิดและ ความช้ืน 7) ขวดพลาสติกเหลือใช้ 8) หัวแล้ง ประยุกต์ใช้ข้อมูลออกแบบประดิษฐ์เครื่อง เจาะพลาสติก เช่ือมสายไฟ 9) ไม้บรรทัด เคร่ืองดักหนูที่สามารถรู้ทันที รายบุคคล เพื่อ 10) สายไฟ 11) เทปพนั สายไฟ อ อ ก แ บ บ ป ร ะ ดิ ษ ฐ์ เ ค รื่ อ ง เ ค ร่ื อ ง ดั ก ห นู ที่ สามารถร้ทู ันทไี ด้ สารเคมี/พืช มีดังน้ี 1) ไม้ไผ่ 2) ขา้ วสารเหนยี ว 2.3 ใช้เทคนิค Place Match ระดม ความคิดเหน็ สนทนาพดู คุยกนั ภายในกลุ่มเพ่ือ ลงข้อสรุป 2.4 เขียนแบบรา่ ง 48
2.5 วางแผนเกย่ี วกับอุปกรณ์ท่ีต้องใช้ 3.2 นาเครอ่ื งดักหนูตน้ แบบตอ่ เข้ากับ ในการจัดทา เครื่องดักหนูต้นแบบ และ วงจรชุดตรวจสอบความชื้น และทดสอบ มอบหมายหน้าท่คี นรับผิดชอบ ประสทิ ธิภาพคร้ังที่ 1 ตอนที่ 3 การศึกษา และทดสอบ 3.3 สรุปและประเมินประสิทธิภาพ ประสทิ ธิภาพเครอื่ งดักหนูใช้งานไดจ้ ริง และปญั หาท่ีพบ 3.1 เรียนรู้การทาเครื่องดักหนู 3.4 ปรับปรุงช้ินงานเคร่ืองดักหนู ต้นแบบจากภูมิปัญญาท้องถิ่น และลงมือทา จากสภาปัญหาท่ี พบปรับปรุง และทดสอบ เคร่อื งดักหนูตน้ แบบ ดังนี้ ประสิทธภิ าพครง้ั ท่ี 2 ( 1 ) ตั ด ไ ม้ ไ ผ่ ย า ว 8 0 3.6 ทดสอบประสิทธิภาพซ้า และ เซนติเมตร เหลาให้ไดข้ นาด จัดทาคู่มอื การใช้ (2) ตัดกระบอกไมไ้ ผ่ขนาด 9 ตอนที่ 4 การศึกษาความพึงพอใจ เซนติเมตร เส้นผ่านศูนย์ 4 เซนติเมตร (ดัก ของผู้ใช้ และปรับปรุงประสิทธิภาพเคร่ือง หนขู นาดเล็ก) ดังภาพสว่ นประกอบ ดกั หนู ( 3 ) ตั ด ไ ม้ ไ ผ่ ข น า ด 5 4.1 สาธิตวิธีการใช้ให้คณะครู และ เซนติเมตร ใช้เชือกผูกกับสลัก และปลาย นักเรียนโรงเรียนโพนทองพัฒนาวิทยา จานวน ส่วนบนของไมไ้ ผ่ 3 ครัง้ (4) เจาะรูท่ีกระบอกไม้ไผ่ 2 คร้ังละ 5-10 คน รวมท้งั สิ้น 60 คน รู ห่างจากขอบกระบอก 1 เซนติเมตร 4.2 สอบถามความพึงพอใจของผู้ใช้ (5) เจาะรูขนาดใหญ่กว่าห่าง โดยใชแ้ บบสอบถาม จากขอบกระบอก 2.5 เซนติเมตร เพื่อเก่ียว สลัก และหยอดเมลด็ ขา้ วสาร 4.3 สรุปผลการดาเนนิ การ และเขียน รายงาน (6) กว้านขอบกระบอกไม้ไผ่ ด้านในให้เป็นร่องโดยรอบ เพ่ือซ่อนบ่วงเชือก สรปุ ผล อภิปรายผลการดาเนินการ ไนลอน ตอนท่ี 1 ผลการศึกษา รวบรวม (7) เจาะรูขนาดเล็กที่ด้าน ข้อมูล ออกแบบประดิษฐ์เคร่ืองดักหนูของ ตรงกนั ขา้ ม เพือ่ ปักไม้และตงึ เชือกตอนใชง้ าน ภมู ิปัญญา 49
1.1 การสารวจเคร่ืองดกั หนูของภูมิ เกี่ยวข้องโดยการสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับแนวคิด ปัญญา ในเขตพื้นที่อาเภอโพนทอง จานวน 4 และประยกุ ตใ์ ช้ขอ้ มลู ออกแบบประดิษฐเ์ คร่ือง ชุมชน ภูมิปัญญาท้องถ่ินเรื่องเคร่ืองดักหนู เครื่องดักหนูที่สามารถรู้ทันที รายบุคคลเพื่อ ยังมีอยู่เป็นจานวนมากเนื่องจากเป็นเคร่ืองมือ อ อ ก แ บ บ ป ร ะ ดิ ษ ฐ์ เ ค ร่ื อ ง เ ค รื่ อ ง ดั ก ห นู ท่ี หน่ึงที่ใช้ดักหนูในบ้านสร้างความราคาญและ สามารถรู้ทันทีได้ ระดมความคิดเห็นจาก เป็นพาหะนาเชื้อโรค ทาลายส่ิงของ หนูในทุง่ นั ก เ รี ย น ทุ ก ค น ภ า ย ใ น ห้ อ ง โ ด ย ใ ช้ เ ท ค นิ ค นาเป็นศัตรูพืช การล่าหรือดักหนูดังกล่าวได้ Place Match นาเสนอและร่วมกันคัดเลือก ประโยชน์ทั้งกาจัดสัตว์ท่ีเป็นศัตรูพืช สร้าง หลักการ แนวคิดท่ีน่าสนใจและเป็นไปได้มาก ความราคาญ และพาหะนาเชื้อโรคแล้ว หนนู า สุด ในบริบทของนักเรียน งบประมาณ และ ยังนามาประกอบอาหารได้หลายรูปแบบ เวลา และเขียนแบบรา่ งอย่างได้ง่าย สามารถขายสร้างรายได้ 2.2 การวางแผนเกี่ยวกับอุปกรณ์ท่ี 1.2 เกี่ยวกับวิธีการใช้เป็นเคร่ืองมือที่ ต้องใช้ในการจัดทา เครื่องดักหนูต้นแบบ ได้ ใช้ง่าย เก็บรักษาง่ายราคาถูก มีวิธีการใช้ไม่ มอบหมายหน้าท่ีใหน้ ักเรยี นกลมุ่ ที่เปน็ เจ้าของ ยงุ่ ยากเพยี งวางกลไก และใส่ข้าวสารเป็นเหย่ือ ความคิดเป็นผู้รับผิดขอบหลัก โดยความ ล่อ แล้วนนาไปวางบริเวณที่หนูเดินผ่าน ชว่ ยเหลือของครูทีป่ รึกษาและผ้ปู กครอง ช่วงเวลากลางคืนหรือกลางวันท่ีไม่มีใครอยู่ บ้าน หรือมุมสงบเงียบสลัว ๆ สักพักหนูจะติด ตอนที่ 3 การศึกษา และทดสอบ กับดัก และปัญหาเก่ียวกับการใชง้ านคือ ผู้วาง ประสิทธิภาพเครื่องดกั หนูใช้งานไดจ้ ริง ลืมทาให้หนูตาย และส่งกลิ่นเหม็นยุ่งยากแก่ การกาจัด 3.1 การทดสอบประสิทธิภาพครงั้ ท่ี 1 ทาให้นักเรียนรู้ปัญหาเกี่ยวกับตาแหน่งการ 1.3 สรุปผลการสารวจ และสืบค้น วางแผง LED ไม่เหมาะสม การเลือกวาง ข้อมูลเก่ียวกับเครื่องดักหนูเพ่ิมเติมทาให้ได้ ต า แ ห น่ ง เ ค รื่ อ ง ดั ก ร ว ม ถึ ง ร ะ ย ะ เว ลา รายละเอียดโครงสร้าง ท่ีเป็นประโยชนต์ ่อการ สภาพแวดล้อมไม่ค่อยเหมาะสมจึงนาปรับ วางแผนแกป้ ัญหา ร่วมกนั พจิ ารณาปรับปรงุ ตอนท่ี 2 การศึกษาแนวคิดและ 3.2 การทดสอบประสทิ ธิภาพครั้งท่ี 2 ประยุกต์ใช้ข้อมูลออกแบบประดิษฐ์เครื่อง ประสิทธิภาพสูงข้ึนคือ วางจานวน 5 จุด หนู เครื่องดักหนูท่ีสามารถรู้ทันทีได้ และเขียน โดนกับดัก 4 จุด เครื่องดักท่ีส่งสัญญาณไฟ แบบรา่ งเครือ่ งดักหนู และเสียงได้หนูนา 2 ตัว ทาให้สามารถ แก้ปัญหาลืม หรือท้ิงระยะเวลานานเกินไปจน 2.1 การวิเคราะห์องค์ความรู้ทางด้าน หนูตาย ไม่เหมาะที่จะนาไปประกอบอาหาร วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยีที่ หรือขายสร้างรายได้ สอดคล้องกับสมมติฐาน 50
และพบปัญหาใหมท่ ี่ต้องรว่ มกันแก้ไขต่อไปคอื 3. ใช้ไม้คานของกลไกเกี่ยวเข้ากับ หนูนาท่ีมีขนาดใหญ่จะเกิดการเรียนรู้และกัด บ่วงบริเวณรูเล็ก 2 รู เชือกกอ่ นกินเหย่อื ทนี่ ามาลอ่ 4. จับไม้ไผ่สลักเกาะที่รูขนาดใหญ่ที่ 3.3 ระยะ เวลาสถานที่ การวางเหย่อื เจาะห่างขอบกระบอก 2.5 เซนติเมตรด้วย ล่อที่ดี และตาแหน่งการวางเคร่ืองดัก รวมทั้ง ความระมดั ระวัง ลักษณะการวางที่เหมาะสมจะให้เครื่องดักมี ประสิทธิภาพสูง ทั้งน้ีขึ้นอยู่กับความชุกชม 5. ใช้ไม้แข็งเก่ียวบ่วงด้านในค่อย ๆ ของหนูภายในบ้าน และหากหนูที่ดักได้เป็น ถึงให้เชือกวางลงในร่องขอบปากกระบอก หนูท้องขาว ท่ีบริโภคก็สามารถขายได้ตัวละ โดยรอบ ด้วยความระมัดระวัง เพราะหาก ประมาณ 40-60 บาทขึ้นอยู่กับขนาด การ สลักหลุดอาจรัดมือตนเอง และเร่ิมทาขั้นตอน พัฒนาต่อยอดเครื่องดักหนูด้วยชุดคิด LED ท่ี 2 ใหม่ และการซ่อนเชือกลงในร่องไม้ต้อง ตรวจจับความช้ืนจะเป็นการเตือนให้ทราบว่า ทาอย่างอย่างเพอ่ื ไมใ่ ห้หนูเรียนร้วู า่ คือกบั ดกั มีหนูมาติดกับดักแล้วด้วยสัญญาณเสียง และ แสงไฟฟ้าขนาดจิ๋ว ทาให้อานวยความสะอาด 6. วางเหยื่อล่อบริเวณด้านหน้า ในการใช้งาน ขจัดความราคาญ และสร้าง ภายในกระบอกเล็กน้อย พอให้สงั เกตเหน็ รายไดไ้ ด้มากขึน้ ดังภาพประกอบ 1 ผลการทดสอบประสิทธิภาพเครื่อง ดกั หนู (คู่มอื การใช)้ 7. วางเหย่อื ลอ่ ภายในกระบอกลึกเข้า ไปอีก หรืออาจหยอดลงบริเวณรูขนาดใหญ่ที่ ในการนาเคร่ือง LED และภูมิปัญญา เก่ียวสลัก จานวนค่อนข้างมาก เพ่ือล่อให้หนู ไทยดักหนู ไปใช้ มีวิธีการใช้ และข้อควรระวัง เขา้ ไปในกระบอกมากข้นึ ดังน้ี 8. นาไปวางในที่ที่หนูเดินในบริเวณ 1 . ว า ง แ ผ ง LED ใ ส่ ท่ี ส่ ว น ท้ า ย บ้าน ใหก้ ระบอกวางราบกบั พืน้ ทรงตัวได้ กระบอกไม้ไผ่ ห่างจากรูปักประมาณ 3 เชนติ เมตร และยดึ ใหแ้ น่น 9. เมื่อหนูเห็นเหย่ือล่อส่วนหน้าของ กระบอก ซ่ึงมีปริมาณน้อยก็ จะเข้าไปกิน 2. ใช้ปลายไม้ไผ่เสียบเข้าที่รูด้านหลัง ภายในกระบอกลึกเข้าไป ทาให้กระทบกับ ของกระบอกซึ่งจะทาให้เชอื กตงึ สลัก และสลักจะหลุดรัดลาตัวหนูพอดี 10. เม่ือลาตัวหนูสัมผัสกับแผ่น LED ตรวจจับความชน้ื สัญญาณดงั ขึน้ ไฟสวา่ งขึน้ 51
ภาพประกอบ 1 โครงสรา้ งเครือ่ งดักหนูตน้ แบบ ตอนท่ี 4 การศึกษาความพงึ พอใจของผู้ใช้ และปรับปรุงประสทิ ธิภาพเครือ่ งดักหนู จากการนาเครื่องดักหนูไปสาธิต ปจั จัยสคู่ วามสาเร็จ ให้กับผู้ใช้ซ่ึงได้แก่คณะครู และนักเรียนใน โรงเรียนโพนทองพัฒนาวิทยา จานวน 60 คน โครงงานน้ีถือได้วา่ ประสบผลอยา่ ง ส่วนใหญ่พึงพอใจในระดับมากที่สุด ทุก รวดเร็วในการจดั การเรียนการสอน การศึกษา รายการยกเว้นด้านราคาแต่ผู้ใช้พึงพอใจมาก ค้นควรอสิ ระ ในภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศึกษา เป็นพิเศษเน่ืองจากประสบปัญหาเกี่ยวกับการ 2562 เพียง 2 เดอื นเศษ ใช้สารเคมีกาจัดหนู และหนูวิ่งขึ้นไปตายที่ตู้ แอรแ์ ละเน่าเหมน็ นกั เรียน 1. ความมงุ่ ม่ัน และเอาใจใส่เมอ่ื เกิด ประเดน็ สนใจ ข้อเสนอแนะ 2. ความรู้พ้นื ฐาน และการสืบค้น เพิม่ เติม และการสนบั สนนุ จากผู้ปกครอง และ ในการพัฒนาช้ินงานเคร่ืองดักต่อครั้ง ภมู ปิ ัญญา ตอ่ ไปควรแก้ปัญหาทพ่ี บคือ การเรียนรู้ของหนู ขนาดใหญ่ และกดั เชือกขาดก่อนการติดกากับ 3. มวี นิ ัยในตนเอง ไม่ละเลยท่ีจะลง มือปฏบิ ัตติ ามทีน่ ัดหมาย 52
4. ประเมนิ จุดดอ้ ยที่ควรพัฒนา 4. ผบู้ ริหารโรงเรียนเห็น แลว้ ฝึกปฏิบัติ ความสาคัญ และสรา้ งโอกาสในการเขา้ ร่วม เวทีวิชาการตา่ ง ๆ ตามโอกาส ครูทปี่ รึกษาโครงการ ผู้ปกครอง และชุมชน 1. พัฒนาการจัดการเรียนการสอน นวัตกรรมอย่างตอ่ เนื่องโดยใช้ 1. ส่งเสริมและสนับสนนุ ด้าน กระบวนการวจิ ยั ความรูพ้ นื้ ฐาน (ภมู ิปญั ญา ปราชญ์ทอ้ งถิน่ ใน เรอื่ งน้ัน) 2. การจดุ ประกาย ประเด็นสนใจท่ี ตรงกบั ความรู้พืน้ ฐาน ความสนใจท่ีนกั เรียน 2. สนบั สนนุ งบประมาณ สรา้ งเสรมิ กาลงั ใจ ใหโ้ อกาสเข้าเรียนรู้จากภูมิปญั ญา 3. การได้รับการสนบั สนุนนักเรียน ปราชญท์ อ้ งถ่นิ ในเรื่องนั้น ๆ ดว้ ยความเต็มใจ เมื่อพบว่า นักเรียนมีความสนใจและความ ถนัดในเรือ่ งในเร่ืองจุดประกายเป็นพิเศษ การปรับคุณภาพเพ่ือมงุ่ พัฒนาต่อไป 4. อาจารย์ทปี่ รกึ ษาโครงงาน การพฒั นาต่อยอดชน้ิ งานให้มี เสยี สละและสนบั สนนุ ช่วยเหลอื (facilitator) ประสิทธิภาพสงู ข้ึน และข้อเสนอแนะอืน่ ๆ ท่ี ชีแ้ นะสอนแนะ (Coaching) และเปน็ พเ่ี ลี้ยง ไดจ้ ากการแลกเปล่ียนเรียนรู้แต่ละครงั้ ดังนี้ (Mentoring) ให้นักเรียน 1. แกไ้ ขปัญหาการกดั เชอื กขาดจาก ผบู้ รหิ าร โรงเรียน และหนว่ ยงาน การเรยี นรูข้ องหนู ตน้ สังกัด 2. การไล่หนชู นดิ อื่น ๆ โดยไม่ตอ้ ง 1. สนบั สนุนงบประมาณ โรงเรยี น ฆ่า เปน็ ศูนยฝ์ ึกอบรมและใหค้ าปรึกษาหลักสตู ร สะเตม็ ศึกษา จึงไดร้ ับการสจัดสรรงบประมาณ การเผยแพร่ สนบั สนนุ โครงการ จากสพฐ. สสวท. โครงการ บูรณาการสะเต็มศึกษา 1. นิทรรศการและแสดงผลงานใน วนั ท่ี 20 มิถุนายน พ.ศ. 2562 ณ โรงเรียน 2. การพัฒนาบุคลากรเฉพาะดา้ น เมยวดีพิทยาคม ในการประเมนิ โรงเรยี นเพื่อ (STEM Education) อย่างต่อเน่ืองจากปี เปน็ ศนู ย์เศรษฐกจิ พอเพยี ง ข้อเสนอแนะท่ีได้ การศกึ ษา 2559-2562 คือ ทาอยา่ งไรจึงจะไล่หนไู ปโดยไม่ต้องฆ่า กรณที ่เี ปน็ หนูอืน่ ๆ ทข่ี ายไม่ได้ 3. จัดสรรงบประมาณสนบั สนุนให้ นักเรยี นได้ลงมือทาในสิง่ ที่คดิ และสนใจ 53
2. นิทรรศการและแสดงผลงานใน 3. นิทรรศการและแสดงผลงานใน วันท่ี 28 มถิ ุนายน พ.ศ. 2562 ณ โรงเรยี น วนั ที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 ณ โพนทองพฒั นาวทิ ยา ในการประเมนิ โรงเรยี น มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอด็ ในการนาเสนอ เพือ่ เปน็ รับรางวัลโรงเรียนทมี่ ีการบรหิ าร ผลงานการปฏิบัตทิ เี่ ปน็ เลิศ (Best Practices) จัดการด้วยระบบคณุ ภาพตามเกณฑ์รางวัล ด้านการพัฒนาการเรียนรตู้ ามแนวทางการ คณุ ภาพ (OBECQA) ประเมินนกั เรยี นรว่ มกับนานาชาติ (PISA) ด้านการร้เู ร่ืองคณิตศาสตรก์ ับหลกั สตู ร แกนกลางการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน บรรณานกุ รม เปิดประตสู ่อู ีสาน. ภูมปิ ัญญาไทยกบั การเล้ยี งชีพ. (ออนไลน)์ สบื คน้ ได้จาก https://www.isangate.com/new/32-art-culture/knowledge/462-tools-4- bird.htm.(สบื คน้ เม่ือ : 20 พฤษภาคม 2562). วนิ ิต ชินสุวรรณ และคณะ. (2544). ความสูญเสยี ในการเกบ็ เกยี่ วขา้ วหอมมะลโิ ดยใช้แรงงานคน และใช้เครือ่ งเกยี่ วนวด. หน้า 4-12. สถาบนั วจิ ัย และพัฒนาขา้ ว . องคค์ วามรู้เรือ่ งข้าว; ศตั รูขา้ ว และการป้องกนั กาจดั (ออนไลน)์ ; สบื ค้นได้จาก http://www.ricethailand.go.th/Rkb/disease%20and%20insect/index.php- file=content.php&id=24.htm. (สบื คน้ เม่อื วนั ที่ 20 พฤษภาคม 2562). สถาบันวิจัยข้าว. 2547. เรื่องเล่าข้าวไทย. สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร . [ ออนไลน์] สืบค้น ได้จาก ; http://www.brrd.in.th/library/index. (สืบคน้ เมอ่ื : 20 พฤษภาคม 2562). 54
ภาคผนวก ตวั อย่างชิ้นงาน โครงงาน STEM Education 55
Search
