จักวรรดินิยม ล่าสุด

The PP NEWS แนวคดิ ทางจกั รวรรดนิ ิยม ลทั ธิจักรวรรดนิ ิยมยคุ เก่า คืออะไร ?? และ ยุคใหม่ เป็นแนวความคิดของชาติมหาอานาจในยโุ รป ท่ีจะ ในช่วงก่อนปลาย คริสตศ์ ตวรรษที่ 19 เป็น ยคุ ขยายอานาจและอิทธิพลของตนเขา้ ครอบครองดินแดน ลทั ธิจกั รวรรดินิยมในแบบ เก่า คือ การใช้ ท่ีลา้ หลงั และดอ้ ยความเจรญิ ในทวปี ตา่ งๆ เพ่ือแสวง อานาจทาง การทหารเขา้ ยดึ ครองดินแดน ที่ ผลประโยชนท์ งั้ ทางการเมืองและเศรษฐกิจ ชาวยโุ รป อ่อนแอกวา่ แลว้ จึงขยาย อานาจทางการเมือง เขา้ ยดึ ครองดินแดนของชนชาตติ า่ งๆ ในรูปแบบ เขา้ ไป อ่านตอ่ หนา้ 3 ของ การล่าอาณานิคม ผลของจักรวรรดนิ ิยม มี อา่ นตอ่ หนา้ 2 อะไรบ้าง อ่านต่อหนา้ 4 สาเหตุทที่ าให้เกดิ ลทั ธิ หนังสือ จักรวรรดนิ ิยม น่า อ่าน 1. ความสาเร็จของการปฏิวตั ิอุตสาหกรรมของประเทศ Theory of ยโุ รป Imperialism ทาใหเ้ กิดความตอ้ งการ ยดึ ครองดินแดนที่มีวตั ถุดิบอนั เป็นประโยชนต์ ่อ การอุตสาหกรรม อา่ นตอ่ หนา้ 3 อา่ นตอ่ หนา้ 4 การเผชิญลทั ธิจักรวรรดนิ ิยม ตะวนั ตกของไทย เซอร์จอห์น เบาวร์ ิง ราชทูตองั กฤษ ไดเ้ ขา้ มาทาสนธิสญั ญาเบาวร์ ิง อนั นามาสู่ การทาสนธิสญั ญากบั ชาติอื่น ๆ ดว้ ยเง่ือนไขที่คลา้ ยกนั หากกน็ ามาซ่ึงการพฒั นาเศรษฐกิจในกรุงเทพมหานครและการคา้ ระหวา่ งประเทศ อ่านต่อหนา้ 4

หนา้ 2 วนั พฤหสั บดีท่ี 28 มกราคม พ.ศ.2564 ข้ึน ๑๕ ค่า เดือนสาม 3 ปี ชวด แนวคดิ ทางจกั รวรรดนิ ิยม แนวคิดจกั รวรรดินิยมเกิด การขยายตวั ของแนวคิด แสวงหาอาณานิคมและเมืองข้ึน จกั รวรรดินิยมของชาติตะวนั ตก จึงกลายเป็นนโยบายต่างประเทศ เมื่อ ยโุ รปเขา้ สู่ยคุ แห่ง มีแรงผลกั ดนั หลายประการ ที่สาคญั อยา่ งหน่ึงขององั กฤษ การคน้ พบและ ประกอบดว้ ย แรงผลกั ดนั ทาง ฝรั่งเศส เบลเยยี ม และเยอรมนี การสารวจทางทะเล และทาใหเ้ กิดแนวคิดลทั ธิ โปรตุเกสเป็นชาติแรกที่เริ่ม การเมืองเพ่ือการมีสิทธิ แสวงหาดินแดนโพน้ ทะเล ครอบครองดินแดนมากข้ึน จกั รวรรดินิยมใหม่ ตามดว้ ยสเปน องั กฤษ และ แรงผลกั ดนั (New Imperialism) ซ่ึงหมายถึง เนเธอร์แลนด์ ฝรั่งเศส ทางเศรษฐกิจเพื่อแสวงหา การขยายอานาจเขา้ ครอบงาและ การแสวงหาดินแดนโพน้ ทะเล วตั ถุดิบ ตลาดการคา้ และวตั ถุ เขา้ ปกครองท้งั ทางตรง และ และการแข่งขนั กนั เขา้ ไป อ่ืนๆ ท่ีจาเป็น การขยายอานาจ ทางออ้ ม ตลอดจนมีการ ครอบครองหรือมี อิทธิพลไดท้ า ทางการทหารเพ่ือจดั ต้งั ฐาน ผสมผสานนโยบายทางดา้ น ใหแ้ นวคิดจกั รวรรดินิยมขยาย ทพั เรือและฐานที่มนั่ ทาง เศรษฐกิจและการเมืองเขา้ ดว้ ยกนั ตวั และพฒั นาอยา่ งต่อเน่ือง การทหารเพื่อควบคุม จุด ยทุ ธศาสตร์ท้งั ทางบกและทาง ตลอดช่วงสี่ศตวรรษ อยา่ งไรกต็ าม ในระยะแรก ทะเล และแรงผลกั ดนั จากปัจจยั อื่นๆ เช่น การผจญภยั การเผยแผ่ จกั รวรรดินิยมมุ่งหวงั ผลประโยชนท์ างดา้ นเศรษฐกิจ ศาสนา เป็นตน้ มากกวา่ ทาง การเมือง โดยประเทศตะวนั ตกพยายาม จกั รวรรดินิยมใหม่ เขา้ ไปควบคุมการคา้ ท้งั ใน (New Imperialism) รูปของการเขา้ ไปปกครอง โดยตรง หรือไดร้ ับสิทธิพิเศษ ต่างๆ เหนืออานาจการควบคุม ของประเทศเจา้ ของดินแดนน้นั การแสวงหาวตั ถุดิบ การพฒั นาอุตสาหกรรมท่ี เจริญกา้ วหนา้ ของนานาประเทศ ในยโุ รปต้งั แต่ กลาง คริสตศ์ ตวรรษท่ี ๑๙ เป็นตน้ มา ทาใหก้ ารผลิตสินคา้ มีปริมาณ มากเกินความตอ้ งการใช้ ภายในประเทศ และนาไปสู่ความ จาเป็นที่ตอ้ งแสวงหาตลาดการคา้ การคน้ พบและการสารวจทางทะเล และแหล่งลงทุนใหม่ๆ นอก ประเทศ ความคิดเร่ืองการ

หนา้ 3 วนั พฤหสั บดีที่ 28 มกราคม พ.ศ.2564 ข้ึน ๑๕ ค่า เดือนสาม 3 ปี ชวด ลทั ธิจกั รวรรดิ ลทั ธิจกั รวรรดิ สาเหตุทท่ี าให้เกดิ นิยมเก่า นิยมใหม่ ลทั ธิจกั รวรรดิ เร่ิมตน้ ต้งั แต่การสารวจทาง ในระยะแรกเม่ือการปฏิวตั ิ นิยม ทะเล เมื่อคริสตศ์ ตวรรษที่ 15 อุตสาหกรรมเร่ิมข้ึนในองั กฤษ จนถึงคริสตศ์ ตวรรษที่ 19 มีการ ตอน ปลายคริสตศ์ ตวรรษท่ี 1.ความสาเร็จของการปฏิวตั ิ คน้ พบทวปี อเมริกา และการคน้ 18 องั กฤษเป็นชาติผนู้ าการผลิต อุตสาหกรรมของประเทศยโุ รป พบเสน้ ทางเดินเรือไปทวปี เอเชีย อุตสาหกรรมผา้ และเหลก็ แต่เพยี ง ทา ใหเ้ กิดความตอ้ งการ ยดึ ครอง เมื่อคริสตศ์ ตวรรษท่ี 15 สเปน ผเู้ ดียว ในขณะที่ประเทศใน ดินแดนท่ีมีวตั ถุดิบอนั เป็น และโปรตุเกสเป็นชาติผนู้ าการ ภาคพ้ืนยโุ รปและสหรัฐอเมริกา ประโยชน์ต่อ การอุตสาหกรรม สารวจและคน้ พบดินแดน ยงั มีอาชีพทางกสิกรรมเป็นส่วน โดย ใหม่ และไดส้ ร้างความมง่ั คง่ั ให้ ใหญ่ จึงจาตอ้ งพ่ึงสินคา้ แก่ชาติท้งั สองเป็นอนั มาก สเปน อุตสาหกรรมจากองั กฤษ ต่อมา เขา้ ยดึ ครองดินแดนในอเมริกา เม่ือการปฏิวตั ิอุตสาหกรรม ใต้ แลว้ บรรทุกแร่เงินและทองคา แพร่หลายไปทวั่ ยโุ รป ประเทศ จากโลกใหม่จานวนมหาศาล อุตสาหกรรมหนกั เกิดความ ส่วนโปรตุเกสมงั่ คง่ั จากการ จาเป็นตอ้ งแสวงหาตลาดสินคา้ • องั กฤษ ยดึ ครอง อินเดีย จีน ผกู ขาดการคา้ ขายกบั อินเดียและ ใหม่ๆ และแหล่งวตั ถดุ ิบเพิม่ มาก อียปิ ต์ หมู่เกาะเครื่องเทศ ต่อมาการ ข้ึน นบั แต่ตน้ คริสตศ์ ตวรรษท่ี • ฝร่ังเศส เขา้ ยดึ ครองแอลเจียร์ ผกู ขาดเสน้ ทางเดินเรือของสเปน 19 การล่าอาณานิคมในยคุ น้ี และอินโดจีน และโปรตุเกสกถ็ ูกแขง่ ขนั โดย ชาวยโุ รปตอ้ งการเขา้ ไปควบคุม • รัสเซีย ไดข้ ยายอิทธิพล องั กฤษ ฝร่ังเศสและฮอลนั ดา ท้งั การปกครองและเศรษฐกิจของ ดินแดนระหวา่ งแม่น้าอามูร์ ในคริสตศ์ ตวรรษที่ 17 สเปน ประเทศอาณานิคมอยา่ งเตม็ ท่ี กบั แม่น้าอุสซูรี และ ดินแดน และโปรตุเกสกส็ ูญเสียความ ในเขตแปซิฟิ กและขยาย ยง่ิ ใหญ่ดา้ นการคา้ และอาณานิคม อานาจเจา้ สู่เอเชียกลาง ใหแ้ ก่องั กฤษ ฮอลนั ดา และ • เนเธอร์แลนด์ สามารถ ฝรั่งเศส และเกิดการขดั ครอบครองหมู่เกาะอินเดีย ผลประโยชน์ระหวา่ งองั กฤษ ตะวนั ออก (อินโดนีเซีย) และฝรั่งเศส 2.เพ่ือเผยแผค่ ริสตศ์ าสนาและ อารยธรรมตะวนั ตก 3. ความตอ้ งการหาแหล่งระบาย พลเมือง 4. ความจาเป็นในการรักษาและ ป้องกนั อาณานิคม

หนา้ 4 วนั พฤหสั บดีที่ 28 มกราคม พ.ศ.2564 ข้ึน ๑๕ ค่า เดือนสาม 3 ปี ชวด 5. ความต่ืนตวั ในลทั ธิชาตินิยม หนังสือ ในคริสตศ์ ตวรรษที่ 19 ในดินแดน ต่างๆ ในยโุ รป ทาใหเ้ กิดความ น่า ทะเยอทะยานท่ีจะเป็ นชาติ มหาอานาจ 4. ดินแดนที่เป็นอาณานิคมตอ้ ง อ่าน สูญเสียเอกราชและอธิปไตย ตอ้ ง ผลของยคุ จกั รวรรดนิ ิยม สูญเสียทรัพยากรใหเ้ มืองแม่ 5. ชาติมหาอานาจไดร้ วมดินแดน อาณานิคมเขา้ เป็นส่วนเดียวกนั โดย 1. สมยั จกั รวรรดินิยมเป็นสมยั ที่ดิน ไม่ คานึงถึงเช้ือชาติ ที่แตกต่างกนั แดนส่วนต่างๆ ของโลกถูกเชื่อมโยง 6. การแข่งขนั กนั แสวงหาอาณานิคม เขา้ ดว้ ยกนั ในสมยั จกั รวรรดินิยม ทาใหเ้ กิดความ บาดหมาง นาไปสู่สงครามโลก คร้ังที่ 1 2. สมยั จกั รวรรดินิยมเป็นสมยั ท่ี 7. หลายประเทศกลบั ถูก หนงั สือน่าอ่านที่อยากจะแนะนา คือ Theory of Imperialism เป็น ชาติยโุ รปมีอานาจสูงสุด มีอิทธิพล ครอบงาโดยลทั ธิจกั รวรรดินิยม หนงั สือที่เก่ียวกบั ทฤษฎีจกั รวรรดิ นิยม ครอบคลุมไปทวั่ โลก ชาวยโุ รปจึง ทางเศรษฐกิจแทน เช่น ไดน้ าอารยธรรมของตนไปเผยแพร่ ธนาคารโลก (World Bank) และ Theory of Imperialism ในทุกมุมโลก ท้งั ความรู้ทาง องคก์ ารกองทุนระหวา่ งประเทศ ทฤษฎีท่ีสรุปมาจากส่วนหน่ึงของ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (IMF) ท่ีสหรัฐอเมริกา แนวความคิดเกี่ยวกบั ลทั ธิ จกั รวรรดินิยม โดยมีสาระสาคญั แนวความคิดการปกครองระบอบ ขยายอิทธิพลทางการเงินมาสู่ ในเชิงขอ้ เสนอวา่ ระบบทุนนิยม สามารถผอ่ นผนั การพงั ทลายมา ประชาธิปไตย ความเชื่อมนั่ ในสิทธิ ประเทศต่างๆ จนถึงขณะน้ีไดก้ โ็ ดยการทาให้ และเสรีภาพ การเผยแพร่อารยธรรม ประเทศท่ีมิไดเ้ ป็นอุตสาหกรรม ท้งั หลายข้ึนต่อระบบทุนนิยมได้ ตะวนั ตก เป็นผลใหเ้ กิด โดยอาศยั กระบวนการของการทา ใหป้ ระเทศอ่ืนเป็นอาณานิคมของ แนวโนม้ ท่ีจะนาไปสู่อารยธรรมท่ี ตนหรือการใชอ้ านาจรูปแบบอื่น ๆ คลา้ ยคลึงกนั ไปทว่ั โลก 3. ดินแดนที่เป็นอาณานิคมมีความ เจริญกา้ วหนา้ ข้ึน เช่น ดา้ น สาธารณสุขและการแพทย์ ดา้ น การศึกษา

หนา้ 5 วนั พฤหสั บดีที่ 28 มกราคม พ.ศ.2564 ข้ึน ๑๕ ค่า เดือนสาม 3 ปี ชวด และบงั คบั ใหป้ ระเทศเหล่าน้นั เปิ ด เนื่องจากมีขบวนการและความ 1.ยทุ ธศาสตร์การแกป้ ัญหาตามลทั ธิ ตลาดสาหรับขาดสินคา้ และทาการ เคล่ือนไหวในประเทศอาณานิคม มาร์กส์ของสหภาพโซเวียต ซ่ึงเป็นที่ ลงทุนหาผลประโยชน์ การตกต่าลง ต่าง ๆ เพ่ือใหไ้ ดอ้ ิสระ ความ รู้จกั กนั ในนาม การพฒั นาที่ไม่ใช่ ของระบบน้ีเป็นสิ่งท่ีหลีกเล่ียง เคล่ือนไหวเหล่าน้ี มกั จะไดร้ ับการ ทุนนิยมคือ จะตอ้ งพฒั นาแรงงาน ไม่ได้ เพราะการแผข่ ยายของระบบ สนบั สนุนโดยผทู้ ี่ต่อตา้ นจกั รวรรดิ ทรัพยากรธรรมชาติและความรู้ทาง ทุนนิยมเหล่าน้ีทาใหเ้ กิดความ นิยมและทุนนิยม จึงเป็นเหตุให้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยซี ่ึงเป็น ขดั แยง้ ทางสงั คม ท่ีมีแนวโนม้ ไป ระบบทุนนิยมตอ้ งปรับเปลี่ยน ส่วนประกอบของพลงั การผลิต เม่ือ สู่ขบวนการปลดปล่อยแห่งชาติข้ึน กลวธิ ีโดยยกเลิกระบบการปกครอง เปล่ียนแปลงพลงั การผลิตไดแ้ ลว้ จึง และลทั ธิทุนนิยมกจ็ ะสูญเสีย แบบอาณานิคมไปใชใ้ นการ ทาใหก้ ารปฏิวตั ิแห่งชาติเพื่อ อาณาจกั รสาคญั ยงิ่ ไปในที่สุด ควบคุมที่ดีกวา่ ส่วนวตั ถุประสงค์ ปลดปล่อยใหพ้ น้ จากลทั ธิทุนนิยม หลงั สงครามโลกคร้ังท่ีสอง ทฤษฎี ของการเป็นจกั รวรรดินิยมยงั มีอยู่ 2. ยทุ ธศาสตร์การพฒั นาท่ีไม่เป็นไป จกั รวรรดินิยมดงั กล่าวไดข้ ยายตวั เหมือนเดิม เพราะพวกศกั ดินาและ ตามเจา้ ลทั ธิน้ีเป็นผลงานของ ออกมาเป็นทฤษฎีการพฒั นา คนช้นั สูงของประเทศดอ้ ยพฒั นา พอล เอ. บารัน (Pual A. Baran) และ โดยมีกลยทุ ธ์ทางความคิดที่ ยงั คงมี พอล เอม. สวีซี (Pual M. Sweezy) แตกต่างออกไป แต่ยงั คงมีวธิ ีการ พฤติกรรมท่ีสนบั สนุนระบบ ซ่ึงปฏิเสธตน้ แบบของสหภาพโซ วเิ คราะห์เหมือนเดิม สาระสาคญั ดงั กล่าวอยู่ ดงั น้นั ระบบน้ีจึงไม่มี เวียต เพราะไม่มีความเหมาะสมกบั ของทฤษฎีพฒั นาแนวใหม่น้ีจะเห็น ทางที่จะลม้ เลิกไปโดยสมคั รใจ สภาพที่เป็นอยใู่ นประเทศกาลงั ไดจ้ ากขอ้ เสนอท่ีวา่ ความยากจนใน จึงพอสรุปสาระสาคญั ของทฤษฎี พฒั นา การท่ีจะนาเอาตน้ แบบที่เนน้ ประเทศกาลงั พฒั นาท้งั หลายเกิด จกั รวรรดินิยมไดอ้ ีกตอนหน่ึงวา่ เรื่องการเมืองมากเกินไป ใน จากการแสวงประโยชน์ของ ตราบใดที่สภาพการดารงอยขู่ อง ขณะเดียวกนั กล็ ะเลยการวเิ คราะห์ ประเทศอุตสาหกรรม ซ่ึงเป็น ประเทศโลกท่ีสามเป็นเช่นน้ีจะ ทางเศรษฐกิจและสงั คมไปอยา่ งมาก ผจู้ ดั ใหม้ ีระบบการข้ึนต่อกนั ระดบั ไม่มีความเป็นไปไดใ้ นการจะ โลกข้ึน ซ่ึงมีโครงสร้างท่ีประกอบ เอาชนะความดอ้ ยพฒั นา นอกเสีย ไปดว้ ยประเทศโลกท่ีสามเป็น จากจะมีการปฏิวตั ิแห่งชาติเพื่อลม้ บริวารทางการเมืองเป็นตลาด ลา้ งโครงสร้างทางสงั คมเก่าแก่ สินคา้ และกลายเป็นดินแดนที่มี ด้งั เดิมท่ีมีอยเู่ สียและกาจดั ความสาคญั ต่อการผลิตตาม ความสมั พนั ธแ์ บบพ่ึงพาของ รูปแบบของทุนนิยมท่ีมีพลวตั ประเทศกาลงั พฒั นากบั ประเทศทุน ต่อไป นิยมเสียดว้ ย ท้งั น้ี เพ่ือเตรียมตวั ที่จะ เขา้ สู่กระบวนการพฒั นาตาม แนวทางของทฤษฎีจกั รวรรดินิยม ต่อไป ซ่ึงมีอยู่ 2 ยทุ ธศาสตร์ คือ

หนา้ 6 วนั พฤหสั บดีท่ี 28 มกราคม พ.ศ.2564 ข้ึน ๑๕ ค่า เดือนสาม 3 ปี ชวด การเผชิญลทั ธิจกั รวรรดินิยม สนธิสัญญา เบาว์ริง ตะวนั ตกของไทย คืออะไร?? การยกดินแดนใหฝ้ รั่งเศสและ พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ องั กฤษ ระหวา่ ง พ.ศ. 2393-2451 เจา้ อยหู่ วั มีพระราชดาริใหส้ ยาม หนงั สือสญั ญาทางพระ ในรัชสมยั พระบาทสมเดจ็ พระ เขา้ ร่วมสงครามโลกคร้ังท่ีหน่ึง ราชไมตรีประเทศองั กฤษแล จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั เซอร์จอห์น โดยอยฝู่ ่ ายเดียวกบั ฝ่ าย ประเทศสยาม หรือบนปกสมุด เบาวร์ ิง ราชทูตองั กฤษ ไดเ้ ขา้ มา สมั พนั ธมิตร ทาใหป้ ระเทศได้ ไทย ใชช้ ื่อวา่ หนงั สือสญั ญา ทาสนธิสญั ญาเบาวร์ ิง อนั นามาสู่ รับการยอมรับจากนานาประเทศ เซอยอนโบวริง หรือที่มกั เรียกกนั การทาสนธิสญั ญากบั ชาติอ่ืน ๆ นาไปสู่การแกไ้ ขสนธิสญั ญาอนั ทว่ั ไปวา่ สนธิสญั ญาเบาวร์ ิง เป็น ดว้ ยเง่ือนไขที่คลา้ ยกนั ไม่เป็นธรรมท้งั หลายเพื่อใหช้ าติ สนธิสญั ญาที่ราชอาณาจกั รสยาม หากกน็ ามาซ่ึงการพฒั นา มีอธิปไตยอยา่ งแทจ้ ริง แต่กวา่ ทากบั สหราชอาณาจกั ร ลงนาม เศรษฐกิจในกรุงเทพมหานคร จะเสร็จกล็ ่วงถึงรัชสมยั เมื่อ 18 เมษายน พ.ศ. 2398 โดย และการคา้ ระหวา่ งประเทศ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั เซอร์จอห์น เบาวร์ ิง ราชทูตที่ ต่อมา การคุกคามของจกั รวรรดิ อานนั ทมหิดล ไดร้ ับการแต่งต้งั จากสมเดจ็ นิยม ทาใหส้ ยามยอมยกดินแดน พระบรมราชินีนาถวิกตอเรีย เขา้ ใหฝ้ ร่ังเศสและองั กฤษในรัชสมยั มาทาสนธิสญั ญา ซ่ึงมีสาระสาคญั พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ ในการเปิ ดการคา้ เสรีกบั เจา้ อยหู่ วั และดารงบทบาทของ ต่างประเทศในสยาม มีการ ตนเป็นรัฐกนั ชนระหวา่ งเจา้ อาณา ปรับเปล่ียนกฎระเบียบการคา้ นิคมท้งั สอง หากแมจ้ ะถูกกดดนั ระหวา่ งประเทศ โดยการสร้าง อยา่ งหนกั จากชาติมหาอานาจ ระบบการนาเขา้ และส่งออกใหม่ สยามกย็ งั สามารถธารงตนเป็นรัฐ เพ่ิมเติมจากสนธิสญั ญาเบอร์นี เดียวในเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ สนธิสญั ญาฉบบั ก่อนหนา้ ซ่ึง ซ่ึงไม่ตกเป็นอาณานิคมของชาติ การยกดินแดนใหฝ้ รั่งเศสและ ไดร้ ับการลงนามระหวา่ งสยาม ตะวนั ตก แต่กต็ อ้ งรับอิทธิพล องั กฤษ ระหวา่ ง พ.ศ. 2393-2451 และสหราชอาณาจกั รใน จากประเทศตะวนั ตกเขา้ มา พ.ศ. 2369 อยา่ งมาก จนนาไปสู่การปฏิรูป ทางสงั คมและวฒั นธรรมในเวลา ต่อมา สนธิสญั ญาเบาวร์ ิง ผจู้ ดั ทา กนกพร คุม้ รักษา เลขที่9 ม.6/5