รายงานเรื่องภัยพิบัติล่าสุด

ภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติ สุธิดา ศรัทธา สรัลพร แดงขา อฐั จิมา เขียวยอ้ ย ศิริญาภรณ์ สิงหาแกว้ กลุม่ เรียน 63080.122 รายงานน้ีเป็นส่วนหน่ึงของการศึกษาวชิ าสารสนเทศเพื่อการศึกษาคน้ ควา้ ภาคเรียนที่ 1 ปี การศึกษา 2564 มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั สุราษฎร์ธานี



ภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติ สุธิดา ศรัทธา สรัลพร แดงขา อฐั จิมา เขียวยอ้ ย ศิริญาภรณ์ สิงหาแกว้ กลุม่ เรียน 63080.122 รายงานน้ีเป็นส่วนหน่ึงของการศึกษาวชิ าสารสนเทศเพื่อการศึกษาคน้ ควา้ ภาคเรียนที่ 1 ปี การศึกษา 2564 มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั สุราษฎร์ธานี

ก คำนำ รายงานน้ีเป็นส่วนหน่ึงของรายวิชาสารสนเทศเพอ่ื การศึกษาคน้ ควา้ เพื่อศึกษาหาความรู้ในเร่ือง ภยั พิบตั ิทางธรรมชาติ ปัจจุบนั ภยั พิบตั ิทางธรรมชาติไดก้ ลายเป็นภยั คุกคามร้ายแรง อนั นามาซ่ึงความ สูญเสียท้งั ชีวิตและทรัพยส์ ินอย่างมหาศาล โดยเฉพาะภยั พิบตั ิท่ีเกิดจากแผ่นดินไหว สึนามิ อุทกภยั วาตภยั อคั คีภยั ดินโคล่นถล่ม และภยั แลง้ เป็ นภยั พิบตั ิท่ีส่งผลกระทบในวงกวา้ งและมีแนวโน้มทวี ความรุนแรงข้ึนเป็ นลาดบั การเรียนรู้เกี่ยวกบั ภยั พิบตั ิมีความสาคญั ยิ่งต่อความปลอดภยั ในชีวิตและ ทรัพยส์ ินของประชาชน ท้งั น้ีคณะผูจ้ ดั ทาไดจ้ ดั ทารายงานเล่มเพื่อเป็ นแนวทางปฏิบตั ิให้กับผูท้ ่ีสนใจไดอ้ ่าน และได้ ศึกษาอยา่ งเขา้ ใจเพ่อื เป็นประโยชน์กบั การเรียน คณะผจู้ ดั ทา 8 ตุลาคม 2564

ข สำรบัญ เร่ือง หน้ำ คำนำ………………………………………………………………………………..…………………..ก สำรบัญ………………………………………………………………………………………….……...ข สำรบัญรูปภำพ……………………………………………………………………………….………...ค สำรบัญตำรำง…………………………………………………………………………………………...ง ภัยพบิ ัติทำงธรรมชำติ………………………………………………………………………..…………1 ควำมหมำยของภัยพบิ ัติทำงธรรมชำติ…………………………………….……………………………1 ภยั พบิ ตั ิทำงธรรมชำติ………………………………………………………….……………………….1 แผน่ ดินไหว……………………………………………….……………………..…………….1 คลื่นใตน้ ้า (สึนามิ)………………………………………………………………..…………...3 อุทกภยั …………………………………………………….……………………….………….3 วาตภยั (พาย)ุ ………………………………….…..………………………….….…......………5 อคั คีภยั ……………………………………………………………..………………….……….7 ดินถล่มและโคลนถล่ม………………………………………….…………………..…...…….9 ภยั แลง้ …………………………………………………………...…..…………..….……..…..9 บรรณำนุกรม………………………………………………………………………………………….12

ค สำรบญั ภำพ ภำพท่ี หน้ำ ภาพท่ี 1 แผน่ ดินไหว………………………………………………………………...………………….1 ภาพที่ 2การเกิดคลื่นสึนามิ……………………………………………………………...………………3 ภาพที่ 3 ฝนฟ้าคะนอง……………………………………………………………………...……………5 ภาพที่ 4 พายทุ อร์นาโด……………………………………………………………………...…………..7 ภาพท่ี 5 ไฟป่ า………………………………………………………………………………...…………8 ภาพที่ 6 รูปแบบของดินถลม่ ………………………………………………………………….....……...9

ง สำรบัญตำรำง ตำรำงท่ี หน้ำ ตารางท่ี 1 แสดงหน่วยวดั ความรุนแรงของแผน่ ดินไหว………………………………...……...……...2 ตารางที่ 2 ช่ือเรียกพายตุ ามพ้นื ที่ที่เกิด……………………………………………...………………….6

ภัยพบิ ัตทิ ำงธรรมชำติ ควำมหมำยของภยั พบิ ตั ิทำงธรรมชำติ ภยั พิบตั ิทางธรรมชาติ หมายถึง เหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึนตามธรรมชาติท่ีก่อให้เกิดความเสียหายต่อชีวิต และทรัพยส์ ิน โดยส่งผลกระทบต่อภาวะเศรษฐกิจ และวิถีชีวิตของผูค้ นในสังคมท้งั ในระยะส้นั และ ระยะยาว ภยั พบิ ัติทำงธรรมชำติ ภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติมีรายละเอียดดงั น้ี 1. แผ่นดินไหว เป็ นปรากฎการณ์ท่ีเกิดจากการส่ันสะเทือนของพ้ืนดิน ซ่ึงมีสาเหตุมาจากการเคล่ือนท่ีอย่าง ฉับพลนั ของเปลือกโลก มกั เกิดตรงบริเวณรอยต่อของแผ่นเปลือกโลกท่ีเป็นแนวแผ่นดินไหวของโลก ที่เกิดจากการหลอมละลายของข้นั หินที่อยู่ภายใตเ้ ปลือกโลก ซ่ึงไดร้ ับพลงั งานความร้อนจากแกนโลก และลอยตัวผลกั ดันให้บริเวณรอยต่อของชิ้นเปลือกโลกชนกัน เสียดสีกัน หรือแยกจากกันอย่าง ฉบั พลนั ของรอยเล่ือน อาจส่งผลใหเ้ กิดจากภเู ขาไฟระเบิดได้ ภำพที่ 1 แผน่ ดินไหว ที่มำ : https://researchcafe.org

2 1.1 ผลกระทบจากแผน่ ดินไหวมีท้งั ทางตรงและทางออ้ ม เช่น ทาใหเ้ กิดพ้ืนดินแตกแยก ภูเขา ไฟระเบิด อาคารสิ่งก่อสร้างพงั ทลาย ไฟไหม้ แก๊สรั่ว ท่อระบายน้าและท่อประปาแตก เกิดคลื่นสึนา มิ แผ่นดินถล่ม เส้นทางการคมนาคมเสียหายและถูกตดั ขาด ถนนและทางรถไฟบิดเบ้ียวโคง้ งอ เกิด โรคระบาด ปัญหาดา้ นสุขภาพจิตของผูป้ ระสบภยั ความสูญเสียในชีวิตและทรัพยส์ ิน รวมถึงทาง เศรษฐกิจ เช่น การส่ือสารโทรคมนาคมขาดช่วง 1.2 หน่วยวดั ความรุนแรงของแผ่นดินไหว การวดั ความรุนแรงของแผ่นดินไหวจะใชม้ าตรา “ริกเตอร์”ซ่ึงเป็นหน่วยที่ใชว้ ดั พลงั งานซ่ึงปลดปล่อยออกมาจากศูนยก์ ลางแผน่ ดินไหว ตำรำงท่ี 1 แสดงหน่วยวดั ความรุนแรงของแผน่ ดินไหว ขนำด (ริกเตอร์) ควำมสัมพนั ธ์ของขนำดโดยประมำณกบั ควำมส่ันสะเทือนใกล้ศูนย์กลำง 1-2.9 เกิดการสั่นไหวเลก็ นอ้ ย ผคู้ นเร่ิมมีความรู้สึกถึงการสัน่ ไหวบางคร้ัง รู้สึกเวียน ศีรษะ 3-3.9 เกิดการส่ันไหวเลก็ นอ้ ยผคู้ นท่ีอยใู่ นอาคารรู้สึกเหมือนรถไฟว่ิงผา่ น 4-4.9 เกิดการส่ันไหวปานกลาง ผทู้ ี่อาศยั อยทู่ ้งั ภายในอาคาร และนอกอาคารรู้สึกถึง การสั่นสะเทือน วตั ถหุ อ้ ยแขวนแกวง่ ไกว 5-5.9 เกิดการสนั่ ไหวรุนแรงเป็นบริเวณกวา้ ง เครื่องเรือนและวตั ถุมีการเคลื่อนท่ี 6-6.9 เกิดการสัน่ ไหวรุนแรงมาก อาคารเริ่มเสียหาย พงั ทลาย 7.0 ข้นึ ไป เกิดการส่ันไหวร้ายแรง อาคาร สิ่งก่อสร้างมีความเสียหายอยา่ งมาก แผ่นดิน แยก วตั ถทุ ี่อยบู่ นพ้นื ถกู เหว่ยี งกระเด็น ที่มำ : https://sites.google.com

3 2. คลื่นใต้น้ำ (สึนำมิ) เป็นปรากฏการณ์ท่ีใตพ้ ้ืนทอ้ งทะเล เกิดแผน่ ดินไหวหรือบริเวณใกล้ ๆ กบั พ้นื ทอ้ งทะเลเกิดการ สั่นสะเทือนอย่างรุนแรง เช่น รอยแยกเปลือกโลกเคลื่อนตวั แผ่นดินถล่มใตน้ ้า หรือภูเขาไฟชายฝ่ัง หรือใตน้ ้าทะเลระเบิด ทาใหเ้ กิดการกระเพ่ือมของน้าอย่างรุนแรง ทาใหม้ วลของน้าเกิดการเคลื่อนที่ ดว้ ยแรงกระทามหาศาลที่แผก่ ระจายออกมาจากแผน่ ดินไหว ภำพที่ 2 การเกิดคลื่นสึนามิ ท่ีมำ : https://sites.google.com 3. อทุ กภยั ภยั และอนั ตรายทีเกิดจากสภาวะน้าท่วมหรือน้าท่วมฉับพลนั หรืออนั ตรายเกิดจากสภาวะน้า ไหลเอ่อลน้ ฝังแม่น้า ลาธาร หรือทางน้า เนื่องจากมีน้าเป็นสาเหตุอาจเป็นน้าท่วม น้าป่ าไหลหลากหรือ อื่นๆ โดยปกติอุทกภยั เกิดจากฝนตกหนักต่อเนื่องเป็ นเวลานานทาให้เกิดการสะสมน้าบนพ้ืนท่ีซ่ึง ระบายออกไม่ทันทาให้ พ้ืนที่น้ันมีน้าท่วม ภัยร้ายท่ีเกิดข้ึนโดยธรรมชาติและเป็ นส่ิงท่ีไม่สามารถ ควบคุมได้ 3.1 ลกั ษณะของปัญหาอุทกภยั แบ่งไดเ้ ป็น 2 ลกั ษณะใหญ่ ๆ คือ - น้าท่วมขงั เกิดข้ึนเนื่องจากระบบระบายน้ามีประสิทธิภาพหรือระบายน้าไม่ทนั มกั เกิดข้ึน ในบริเวณท่ีราบลมุ่ แมน่ ้าและบริเวณชมชนเมืองใหญ่

4 - น้าท่วมฉับพลนั และน้าป่ า เป็นสภาวะน้าท่วมท่ีเกิดข้ึนเน่ืองจากฝนตกหนกั ในบริเวณพ้ืนที่ ซ่ึงมีความชนั มากและมีคุณสมบตั ิในการกกั เก็บน้าหรือตา้ นน้านอ้ ย เช่น บริเวณตน้ น้าซ่ึงมีความชนั ของ พ้ืนท่ีมาก พ้ืนท่ีป่ าถูกทาลายไปทาให้การกกั เก็บน้าหรือตา้ นน้าลดนอ้ ยลง น้าท่วมฉับพลนั มกั เกิดข้ึน หลงั จากฝนตกไม่เกิน 6 ชว่ั โมง และมกั เกิดข้นึ ในบริเวณที่ราบระหวา่ งภูเขา เน่ืองจากน้าท่วมฉับพลนั มี ความรุนแรงและเคลื่อนท่ีดว้ ยความรวดเร็ว โอกาสท่ีจะป้องกันและหลบหนีจึงมีน้อย ดังน้ันความ เสียหายจากน้าทว่ มฉบั พลนั จึงมีมากท้งั ชีวิตและทรัพยส์ ิน 3.2 ผลกระทบของอุทกภยั - อนั ตรายและความเสียหายต่อชีวิต ทรัพยส์ ิน อาคาร บา้ นเรือน โดยตรง เกิดน้าท่วมใน บา้ นเมือง โรงงาน คลงั พสั ดุ โกดงั สินคา้ บา้ นเรือนไมแ่ ขง็ แรง อาจถกู กระแสน้าไหลเช่ียวพงั ทลาย หรือ คล่ืนซดั ลงไปทะเลไปได้ ผคู้ น สัตวพ์ าหนะ สัตวเ์ ล้ียง อาจจมน้าตาย หรือถกู พดั พาไปกบั กระแสน้าไหล เช่ียว – เส้นทางคมนาคมถูกตดั ขาดท้งั ทางถนน ทางรถไฟ ชารุดเสียหาย โดยทว่ั ไป รวมท้งั ยานพาหนะ ว่งิ รับส่งสินคา้ ไม่ได้ เกิดความเสียหายและชะงกั งนั ทางเศรษฐกิจ – กิจการสาธารณูปโภคจะไดร้ ับความ เสียหาย เช่น กิจการโทรเลข โทรศพั ท์ การไฟฟ้า การประปา และระบบการระบายน้า เป็นตน้ ท่าอากาศ ยาน สวนสาธารณะ โรงเรียน - ความเสียหายของแหล่งเกษตรกรรม ได้แก่ แหล่งกสิกรรมไร่นา สัตว์เล้ียง สัตว์พาหนะ ตลอดจนแหล่งเก็บเมลด็ พนั ธพ์ ืชยงุ้ ฉาง - ความเสียหายทางเศรษฐกิจ รายได้ของประเทศลดลง ผลกาไรจากภารกิจต่าง ๆ ถูก กระทบกระเทือน รัฐตอ้ งมีรายจ่ายสูงข้ึนจากการซ่อมบูรณะซ่อมแซม และช่วยเหลือผูป้ ระสบอุทกภยั และเกิดขา้ วยากหมากแพงทวั่ ไป - ความเสียหายทางด้านสุขภาพอนามัยของประชาชน ขณะเกิดอุทกภยั ขาดน้าดีในการ อุปโภคบริโภค ขาดความสะดวกดา้ นห้องน้า ห้องส้วม ทาให้เกิดโรคระบาด เช่น โรคน้ากดั เทา้ โรค อหิวาตกโรค รวมท้งั โรคเครียด มีความวิตกกงั วลสูง โรคประสาทตามมา - ความเสียหายท่ีมีต่อทรัพยากรธรรมชาติ ฝนตกที่หนกั น้าท่ีท่วมทน้ ข้ึนมาบนแผน่ ดิน และ กระแสน้าท่ีไหลเชี่ยวทาให้เกิดแผ่นดินถล่ม (landslides) ได้ นอกจากน้ันผิวหน้าดินที่อุดมสมบูรณ์จะ ถูกน้าพดั พาลงสู่ท่ีต่า ทาให้ดินขาดป๋ ุยธรรมชาติ และแหล่งน้าเกิดการต้ืนเขิน เป็ นอุปสรรคในการ เดินเรือ

5 4. วำตภยั (พำยุ) ภัยท่ีเกิดข้ึนจากพายุลมแรง จนทาให้เกิดความเสียหายแก่อาคารบ้านเรื อน ต้นไม้ และ สิ่งก่อสร้าง สามารถแบง่ ออกเป็น 2 กลมุ่ หลกั ไดแ้ ก่ พายุฝนฟ้าคะนอง (Thunderstorm) เป็ นพายุที่มักเกิดข้ึนเป็ นประจาในพ้ืนท่ีเขตร้อนช้ืน (Tropical zone) โดยเฉพาะบริเวณใกลเ้ ส้นศนู ยส์ ูตรของโลก พายฝุ นฟ้าคะนอง เกิดจากเมฆขนาดใหญ่ท่ี ก่อตวั ข้ึนในแนวดิ่ง หรือ “เมฆคิวมูโลนิมบสั ” (Cumulonimbus) ซ่ึงเกิดจากมวลอากาศร้อนลอยตวั ข้ึน สูง ก่อนเย็นตัวลงจนทาให้เกิดการควบแน่นและกลั่นตัวเป็ นไอน้า เกิดเป็ นเมฆขนาดใหญ่ ใน ขณะเดียวกนั ความร้อนแฝงจากการกลนั่ ตวั ของไอน้าช่วยเร่งอตั ราการลอยตวั ของกระแสอากาศภายใน กอ้ นเมฆ ทาให้เมฆมีขนาดใหญ่ข้ึนและสูงข้ึน จนเคลื่อนท่ีข้ึนถึงจุดอ่ิมตวั กลายเป็ นเมฆคิวมูโลนิมบสั เมื่อเวลาผ่านไปการลดลงของอุณหภมู ิภายในกอ้ นเมฆส่งผลใหเ้ กิดการเคลื่อนที่ลงของมวลอากาศอยา่ ง รวดเร็ว ก่อใหเ้ กิดเป็นพายุฝนฟ้าคะนองท่ีมีท้งั กระแสลมกระโชกแรง ฟ้าแลบ ฟ้าร้อง และมีฝนตกหนกั หรืออาจมีลูกเห็บตกไดใ้ นบางพ้ืนที่ ซ่ึงในประเทศไทยมกั เกิดพายฝุ นฟ้าคะนองเป็นประจา โดยอยู่ใน รูปแบบของลมแรงและฝนตกหนักติดต่อกนั หลายวนั โดยเฉพาะในเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม พายฝุ นฟ้าคะนองสามารถพฒั นาจนมีความรุนแรงเกินกวา่ ระดบั ปกติในลกั ษณะท่ีเรียกวา่ “พายฤุ ดูร้อน” รวมไปถึง “พายทุ อร์นาโด” ไดอ้ ีกดว้ ย ภำพที่ 3 ฝนฟ้าคะนอง ทมี่ ำ : https://sites.google.com

6 พายุหมุนเขตร้อน (Tropical Cyclone) เป็ นพายุขนาดใหญ่ที่ก่อตวั ข้ึนในทะเลและมหาสมุทร แถบเส้นศูนยส์ ูตร โดยก่อตวั ข้ึนบริเวณผิวน้าทะเลหรือมหาสมุทรที่มีอุณหภูมิสูงกวา่ 27 องศาเซลเซียส พายุในกลุ่มน้ี จะมีขนาดเส้นผ่านศูนยก์ ลางเกินกว่า 100 กิโลเมตร และมีความเร็วลมสูงสุดใกล้จุด ศูนยก์ ลางต้งั แต่ 50 ไปจนถึง 250 กิโลเมตรต่อชวั่ โมง โดยมีทิศทางการหมุนของพายุตามแรงท่ีเกิดจาก การหมุนรอบตวั เองของโลก โดยพายุหมุนเขตร้อนจะหมุนทวนเข็มนาฬิกาในซีกโลกเหนือและหมุน ตามเขม็ นาฬิกาในซีกโลกใต้ พายหุ มุนเขตร้อนท่ีมีอิทธิพลต่อสภาพอากาศในประเทศไทย มีการแบ่ง เกณฑค์ วามรุนแรงของพายตุ ามความเร็วลมใกลศ้ นู ยก์ ลางพายเุ ป็นเกณฑ์ ดงั น้ี - ดีเปรสชนั่ (Tropical Depression) เป็นพายุที่มีความเร็วลมต่าที่สุด โดยมีความเร็วลมสูงสุด ใกลจ้ ุดศูนยก์ ลางไม่เกิน 63 กิโลเมตรต่อชว่ั โมง (34 นอต) เป็ นเพียงกลุ่มเมฆหมุนวนท่ีไม่มีตาพายุท่ี ชดั เจน ก่อใหเ้ กิดกระแสลมไม่แรงนกั แต่อาจทาใหเ้ กิดฝนตกหนกั ติดตอ่ กนั หลายวนั - พายุโซนร้อน (Tropical Storm) เป็ นพายุที่ก่อตวั ข้ึนในทะเลก่อนเคล่ือนที่เขา้ หาฝั่ง โดยมี ความเร็วลมไมเ่ กิน 118 กิโลเมตรต่อชวั่ โมง (64 นอต) ก่อใหเ้ กิดลมกระโชกแรงและฝนตกหนกั - ไตฝ้ ่นุ (Typhoon) หรือ เฮอร์ริเคน (Hurricane) เป็นพายทุ ี่มีความเร็วลมสูงกวา่ 118 กิโลเมตร ต่อชว่ั โมง (64 นอต) มีตาพายุชดั เจน ซ่ึงบริเวณจุดศูนยก์ ลางของพายุ หรือ “ตาพาย”ุ จะมีสภาพอากาศ โปร่งใส อาจมีฝนตกเพียงเล็กน้อยและกระแสลมสงบ ต่างกับสภาพรอบนอกของตาพายุ ซ่ึงมีความ รุนแรงมากถึงข้นั สร้างความเสียหายต่อสิ่งปลกู สร้าง และเป็นอนั ตรายตอ่ ส่ิงมีชีวิตไดเ้ ลยทีเดียว ตำรำงท่ี 2 ชื่อเรียกพายตุ ามพ้ืนที่ท่ีเกิด ชื่อ ไต่ฝ่นุ (Typhoon) พืน้ ทที่ ่ีเกดิ พำยุ ไซโคลน (Cyclone) มหาสมุทรแปซิฟิ ก วลิ ลี-วลิ ลี (Willy-Willy) มหาสมุทรอินเดีย อ่าวเบงกอล และทะเลอาหรับ บาเกียว (Baguio) มหาสมุทรรอบออสเตรเลียและบริเวณหมเู่ กาะตา่ ง ๆ เฮอร์ริเคน (Hurricane) หม่เู กาะฟิ ลิปปิ นส์ มหาสมทุ รแอตแลนติก ทวปี อเมริกา ท่มี ำ : https://ngthai.com

7 - พายทุ อร์นาโด (Tornado) เป็นพายุที่มีขนาดเส้นผา่ นศูนยก์ ลางค่อนขา้ งเล็ก โดยมีรัศมีราว 50 ถึง 500 เมตร เท่าน้นั แต่มีความเร็วลมต้งั แต่ 300 ไปจนถึง 500 กิโลเมตรต่อชว่ั โมง ทอร์นาโด เกิดจากการปะทะกนั ของมวลอากาศร้อนและมวลอากาศเยน็ ซ่ึงโดยปกติแลว้ มกั พบในทวีปอเมริกา เหนือ และมหาสมทุ รแอตแลนติก เนื่องจากมีความแตกตา่ งของสภาพอากาศสูง โดยพายทุ อร์นาโดร้อย ละ 90 เกิดข้นึ บนบก มีความเร็วลมสูงจนเกิดลมหมุนบิดเป็นเกลียวจากฐานเมฆลงสู่พ้นื ดินหรือท่ีเรียก กนั วา่ “ลมงวง” สามารถพดั พาเอาส่ิงปลูกสร้างลอยข้ึนไปในอากาศได้ เป็นพายทุ ่ีก่อตวั รวดเร็วและ คาดเดาไดย้ าก ถึงแมพ้ ายทุ อร์นาโดเป็นพายทุ ี่คงตวั อยไู่ ดไ้ ม่นาน แตค่ วามรุนแรงของพายุ และความไม่ แน่นอนของการก่อตวั ส่งผลใหพ้ ายุทอร์นาโดเป็นพายทุ ี่อนั ตรายที่สุด ความรุนแรง และความคาดเดา ไมไ่ ดข้ องพายทุ อร์นาโด ทาใหน้ กั พยากรณ์อากาศเรียกช่ือเล่นของพายชุ นิดน้ีวา่ “เจา้ แห่งพาย”ุ ภำพท่ี 4 พายทุ อร์นาโด ท่มี ำ : https://i1.wp.com 5. อคั คภี ัย อคั คีภยั หรือไฟป่ า คือไฟท่ีเกิดข้ึนจากสาเหตุอนั ใดก็ตามแลว้ ลุกลามไปไดโ้ ดยอิสระปราศจาก การควบคมุ ท้งั น้ีไมว่ า่ ไฟน้นั จะลุกลามเขา้ ป่ าธรรมชาติหรือสวนป่ า

8 ภำพที่ 5 ไฟป่ า ท่มี ำ : https://sites.google.com 5.1 องคป์ ระกอบของไฟป่ า (สามเหลี่ยมไฟ) ไฟเป็นผลลพั ธ์ที่เกิดจากขบวนการทางเคมี เม่ือมีองคป์ ระกอบท้งั 3 ประการมารวมตวั กนั ใน สัดส่วนที่เหมาะสมและเกิดการสนั ดาปใหเ้ กิดไฟข้ึน คือ 5.1.1 เช้ือเพลิง ไดแ้ ก่ อินทรียส์ ารทุกชนิดท่ีติดไฟได้ เช่น ตน้ ไม้ ไมพ้ ุ่ม ก่ิงไม้ กา้ นไม้ ตอ ไม้ กอไผ่ รวมไปถึงดินอินทรีย์ และช้นั ถา่ นหินท่ีอยใู่ ตผ้ วิ ดิน 5.1.2 ความร้อน ซ่ึงจะมาจาก 2 แหล่ง คือแหล่งความร้อนตามธรรมชาติ เช่น ฟ้าผ่า การ เสียดสีของก่ิงไมแ้ ละแหล่งความร้อนจากการกระทาของมนุษย์ เช่น การจุดไฟในป่ าดว้ ยสาเหตุต่าง ๆ 5.1.3 ออกซิเจน เป็นกา๊ ซท่ีมีโดยทวั่ ไปในป่ า ซ่ึงจะมีการแปรผนั ตามทิศทางของลม 5.2 ผลกระทบจากไฟป่ า - เปลี่ยนแปลงโครงสร้างป่ า - ลดการเจริญเติบโตและคณุ ภาพของเน้ือไม้ - ทาลายแหล่งอาหารและท่ีอยอู่ าศยั ของสัตวป์ ่ า - การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เนื่องจากอณุ หภูมิของโลกท่ีสูงข้ึน - การเกิดปรากฏการณ์เรือนกระจก - เกิดการสูญเสียหนา้ ดินโดยการกดั ชะและการพงั ทลาย - สมดุลของน้าเปล่ียนแปลงทาใหเ้ กิดอุทกภยั และภยั แลง้

9 6. ดนิ ถล่มและโคลนถล่ม แผ่นดินถล่มมกั เกิดภายหลงั จากที่ฝนตกหนักมากบริเวณภูเขา ซ่ึงเป็ นตน้ น้าลาธารบริเวณ ตอนบนของประเทศ จากเขาท่ีความลาดชนั สูงและขาดความสมดุลในตวั เอง หรือบริเวณไหลเ่ ขาที่ขาด พืชพนั ธุ์ไมน้ อ้ ยใหญ่ปกคลุม ซ่ึงเป็ นการเคล่ือนท่ีของมวลดินและหินลงมาตามลาดเขา ดว้ ยอิทธิพล ของแรงโน้มถ่วงโลกดินถล่มมกั เกิดตามมาหลงั จากน้าป่ าไหลหลากในขณะที่เกิดพายุฝนตกหนัก รุนแรงต่อเนื่อง หรือหลงั การเกิดแผน่ ดินไหว ภำพที่ 6 รูปแบบของดินถลม่ ทมี่ ำ : กรมอตุ ุนิยมวิทยา 7. ภัยแล้ง เป็ นภัยธรรมชาติท่ีเกิดจากการขาดแคลนน้าเป็ นระยะเวลานานเป็ นเดือนๆ หรือเป็ นปี โดยทว่ั ไปเกิดข้นึ เมื่อพ้ืนท่ีที่ไดร้ ับน้าอยา่ งสม่าเสมอเกิดฝนตกต่ากวา่ คา่ เฉลี่ย เกิดผลกระทบอยา่ งมากต่อ การดารงชีวิต การเกษตร และระบบนิเวศในพ้ืนท่ีเกิดภยั สาเหตุการเกิดภยั แลง้ อาจเกิดข้ึนไดจ้ าก สาเหตุต่าง ๆ ดงั น้ี - การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิโลก เช่น ระบบการหมุนเวียนหรือส่วนผสมของบรรยากาศ เปลี่ยนแปลง สภาวะอากาศในฤดูร้อนท่ีร้อนมากกวา่ ปกติ - การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม เช่น ฝนทิ้งช่วง ฝนตกน้อย ดินเก็บ ความช้ืนต่าไดไ้ ม่ดี ปริมาณน้าใตด้ ินมีนอ้ ย

10 - การเปลี่ยนแปลงของระดบั น้าทะเล - ความผิดปกติของตาแหน่งร่องมรสุมทาใหฝ้ นตกในพ้นื ท่ีไม่ต่อเนื่อง - ความผดิ ปกติเน่ืองจากพายหุ มนุ เขตร้อนเคลื่อนที่ผา่ นประเทศนอ้ ยกวา่ ปกติ ผลกระทบของภยั แลง้ ผลกระทบท่ีอาจเกิดข้ึนไดจ้ ากภาวะภยั แลง้ มีดงั น้ี - ผลิตผลทางการเกษตรลดลง ไมเ่ พยี งพอต่อการบริโภค และการเล้ียงปศุสัตว์ - เกิดการกดั เซาะ กดั กร่อนภูมิทศั น์ พ้นื ดินแหง้ แลง้ และเกิดการพงั ทลายของผิวดิน - เกิดฝ่นุ ละออง พายฝุ ่นุ เพราะพ้นื ดินแหง้ แลง้ ขาดน้า - ประชาชนเกิดความอดอยากเน่ืองจากการขาดน้าในการอุปโภคบริโภค - เกิดความเสียหายตอ่ ที่อยอู่ าศยั ของสตั ว์ ท่ีไดร้ ับผลกระทบท้งั บนบกและในน้า - เกิดภาวะขาดน้า ขาดสารอาหาร และเพิ่มโอกาสเกิดโรคระบาด - เกิดการอพยพยา้ ยถิ่นของประชากร - ผลผลิตกระแสไฟฟ้าลดลง เน่ืองจากการไหลของน้าผา่ นเข่อื นลดลง - การประกอบการด้านอุตสาหกรรมต้องหยุดชะงัก เพราะขาดแคลนน้ าที่ใช้ในการ ขบวนการผลิต

บรรณำนุกรม

บรรณำนุกรม ทวิดา กมลเวชช. (2554). คู่มือกำรจัดกำรภยั พบิ ัติท้องถนิ่ (พิมพค์ ร้ังที่ 2). กรุงเทพฯ : ธรรมดาเพลส. อนนั ต์ วรธิติพงศ.์ (2551). ภยั พบิ ตั ิใกล้ตัว. กรุงเทพฯ : โบนสั พรีเพรส. อภิชา สืบสามคั คี. (2548). มหันตภัยสึนำมิ. กรุงเทพฯ : มายกิ : เคลด็ ไทย. อัครนัย ขวญั อยู่. (2561, กรกฎาคม-ธันวาคม). “พฤติกรรมการปรับตวั ของผูป้ ระสบภัยพิบตั ิทาง ธรรมชาติ,” วำรสำรมนุษยสังคมปริทศั น์. 20,163-166. ควำมหมำยของภัยพบิ ัติ. (ม.ป.บ.) [ออนไลน]์ , เขา้ ถึงไดจ้ าก : http://www.harnkaew.go.th [2564. กนั ยายน 13] ภยั พบิ ตั ธิ รรมชำติมีอะไรบ้ำง. (ม.ป.บ.) [ออนไลน์], เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://sites.google.com [2564. กนั ยายน 13] ภยั ธรรมชำติ. (ม.ป.บ.) [ออนไลน]์ , เขา้ ถึงไดจ้ าก : http://www.cmmet.tmd.go.th [2564. กนั ยายน 14] ปัญหำอทุ กภยั . (2556) [ออนไลน]์ , เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://krupenka.wordpress.com [2564. กนั ยายน 14] กำรเกดิ วำตภยั . (ม.ป.บ.) [ออนไลน]์ , เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://ngthai.com [2564. กนั ยายน 15] ภยั แล้ง. (ม.ป.บ.) [ออนไลน]์ , เขา้ ถึงไดจ้ าก : http://ndwc.disaster.go.th [2564. กนั ยายน 16]