เสียงในภาษาไทย

รายวิชาภาษาไทย ( ท ๒๑๑๐๒) ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๑ ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑/๕ ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๑/๖ ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ ๑/๙ ผู้สอน นางสาวอัมพรพรรณ ยาหอม นักศึกษาฝกึ ประสบการณว์ ิชาชพี ครู ครูพเี่ ลย้ี ง นายปลมื้ ปรีชา ครู ชานาญการพิเศษ โรงเรยี นบางปะอิน“ราชานุเคราะห์ ๑” อาเภอบางปะอนิ จังหวัดพระนครศรอี ยุธยา สานกั งานเขตพื้นที่การศึกษามธั ยมศึกษา เขต ๓ ............................................................................

1 เสียงในภาษาไทย เสยี งในภาษา หมายถงึ เสียงทม่ี นษุ ยเ ปลงออกมาเพอ่ื ส่ือความหมายระหวางกัน ซง่ึ การทีเ่ สยี งในภาษาจะเกดิ ขึ้น ไดน ้นั ก็ตอ งอาศัยอวัยวะตาง ๆ ทท่ี ําใหเ กดิ เสยี ง สําหรับอวยั วะทที่ าํ ใหเกดิ เสยี ง ไดแก ริมฝป าก ปมุ เหงือก ฟน ล้ิน เพดานปาก ลิน้ ไก กลองเสยี ง หลอดลม และปอด เสยี งในภาษาไทย มี ๓ ชนดิ คอื เสียงในภาษาแบงออกเปน ๓ ชนิด คอื ๑.) เสียงสระ หรือเสียงแท ๒.) เสียงพยัญชนะ หรอื เสยี งแปร และ ๓.) เสยี งวรรณยกุ ต หรือเสยี งดนตรี ๑.) เสยี งสระ หรือเสยี งแท คือ เสยี งทเี่ ปลงออกมาจากลาํ คอโดยตรง ไมถูกสกดั กัน้ ดว ยอวัยวะสวนใดในปาก แลว เกิดเสยี งกองกงั วาน และออกเสยี งไดย าวนาน ซง่ึ เสยี งสระในภาษาไทยแบง ออกเปน สระเดีย่ ว มจี าํ นวน ๑๘ เสยี ง โดยสระเดี่ยว แบงออกเปน สระเสยี งสัน้ (รัสสระ) ไดแ ก อะ อิ อึ อุ เอะ แอะ โอะ เอาะ เออะ สระเสียงยาว (ทฆี สระ) ไดแก อา อี อื อู เอ แอ โอ ออ เออ สระประสม มีจํานวน ๖ เสยี ง โดยสระประสม แบง ออกเปน สระเสียงสัน้ (รสั สระ) ไดแก เอียะ เกิดจากการประสมของ สระอิ + สระอะ เออื ะ เกดิ จากการประสมของ สระอึ + สระอะ

2 สระเสยี งยาว (ทฆี สระ) ไดแก อวั ะ เกดิ จากการประสมของ สระอุ + สระอะ เอีย เกดิ จากการประสมของ สระอี + สระอา เอือ เกดิ จากการประสมของ สระอื + สระอา อวั เกดิ จากการประสมของ สระอู + สระอา สระเสยี งสน้ั (รสั สระ) สระเสยี งยาว (ทีฆสระ) สระเด่ียว (๑๘ เสียง) อะ อา อี อิ อื อู อึ เอ แอ อุ โอ ออ เอะ เออ แอะ เอยี (อ+ี อา) เออื (อื+อา) โอะ อัว (อ+ู อา) เอาะ เออะ สระประสม (๖ เสียง) เอยี ะ (อ+ิ อะ) เอือะ (อึ+อะ) อัวะ (อุ+อะ) ขอ สงั เกต จากการทส่ี ระเด่ยี วมี ๑๘ เสียง เมื่อรวมกบั สระประสมอีก ๖ เสียง กจ็ ะพบวามีแคเพยี ง ๒๖ เสียง ทั้งทต่ี อน เรียนมาคณุ ครูสอนวาเสยี งสระ มีทงั้ หมด ๓๒ เสียง... อา วแลว เสยี งสระหายไปไหนอกี ๘ เสียงหละ เน่ยี ? คาํ ตอบกค็ อื ... นอกจากเสียงสระทงั้ ๒๔ เสียงนแ้ี ลว ยังมีรูปสระอีก ๘ รปู ทไี่ มรวมอยูในเสียงขา งตน ซ่ึงสาเหตุท่ี มนั ไมถูกรวมอยูดวยกเ็ พราะ สระเหลานม้ี เี สียงซํ้ากับเสียงแทน่นั เอง แถมยังมีเสยี งพยญั ชนะประสมอยดู ว ย สําหรับสระ ๘ รปู จาํ พวกนี้เรียกวา “สระเกิน” ไดแก “อาํ ไอ ใอ เอา ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ” ดังน้ี อาํ = อะ + ม (เกิดจากเสียงสระอะ ผสมกับเสียงพยัญชนะ ม.มา) ไอ = อะ + ย (เกิดจากเสยี งสระไอ ผสมกับเสียงพยัญชนะ ย.ยกั ษ) ใอ = อะ + ย (เกิดจากเสียงสระใอ ผสมกบั เสียงพยัญชนะ ย.ยักษ) เอา = อะ + ว (เกดิ จากเสยี งสระเอา ผสมกับเสยี งพยัญชนะ ว.แหวน) ฤ = ร + อึ (เกิดจากเสยี งพยัญชนะ ร.เรอื ผสมกบั เสยี งสระอึ) ฤๅ = ร + อื (เกิดจากเสียงพยัญชนะ ร.เรือ ผสมกับเสยี งสระอี) ฦ = ล + อึ (เกดิ จากเสยี งพยญั ชนะ ล.ลงิ ผสมกบั เสยี งสระอ)ึ ฦๅ = ล + อื (เกิดจากเสียงพยญั ชนะ ล.ลงิ ผสมกบั เสยี งสระอ)ี

3 เสยี งและรปู สระ สระลดรปู - สระเปลี่ยนรปู สระในภาษาไทย เม่อื นําไปประสมกับพยญั ชนะเพ่อื ใหเกดิ พยางคห รอื คาํ จะมวี ธิ ีใช ๓ แบบ คือ ๑. นําสระไปใชไ ดท ันที เชน จะ พา ไป เท่ยี ว สวน เงาะ ๒. เปลย่ี นรูปเม่ือมตี วั สะกด ไดแ ก ๓. ลดรูปเมื่อมีตัวสะกดไดแ ก

4 การเขียนรปู สระ การเขียนรูปสระในภาษาไทย มดี งั น้ี ๑. เขยี นหนา พยญั ชนะ เชน เป แก โอ ใช ไหม ๒. เขยี นหลังพยญั ชนะ เชน จะ มา ขอ กวน หนอ ย ๓. เขียนเหนือพยัญชนะ เชน วิ ธี ฝก ปรอื ครับ ก็ ๔. เขียนใตพยญั ชนะ เชน คุณ หนู ๕. เขียนหนาและหลังพยัญชนะ เชน เละ และ โปะ เรา เกาะ เธอ เลอะ ๖. เขียนเหนอื และหลังพยัญชนะ เชน จาํ ตัว ผัวะ ๗. เขยี นหนาและเหนือพยัญชนะ เชน เหน็ เกดิ เทิด ๘. เขียนหนา เหนอื และหลงั พยญั ชนะ เชน เสยี เกีย๊ ะ เรือ ๒.) เสยี งพยญั ชนะ หรือเสียงแปร คอื เสยี งท่ีเปลงออกมาจากลาํ คอ แลว กระทบกบั อวยั วะสว นใดสว นหน่ึงใน ปาก เชน คอ ปุม เหงอื ก ฟน รมิ ฝปาก ซึง่ ทาํ ใหเกดิ เปน เสยี งตาง ๆ กัน โดยพยญั ชนะไทยมี ๒๑ เสยี ง ๔๔ รปู ดงั ตอ ไปน้ี พยัญชนะ ๒๑ เสยี ง พยญั ชนะ ๔๔ รูป ๑. ก ก ๒. ค ขฃคฅฆ ๓. ง ง ๔. จ จ ๕. ช ชฌฉ ๖. ซ ซศษส ๗. ด ดฎ ๘. ต ตฏ ๙. ท ทธฑฒถฐ ๑๐. น นณ ๑๑. บ บ ๑๒. ป ป ๑๓. พ พภผ ๑๔. ฟ ฟฝ ๑๕. ม ม ๑๖. ย ยญ ๑๗. ร ร ๑๘. ล ลฬ ๑๙. ว ว ๒๐. ฮ ฮห ๒๑. อ อ

5 อักษรควบ - อักษรนํา มาตราตัวสะกด

6 ๓.) เสียงวรรณยกุ ต หรือเสยี งดนตรี กค็ อื เสียงสระ หรือเสยี งพยญั ชนะ ซง่ึ เวลาเปลงเสยี งแลวเสียงจะมีระดบั สงู ตา่ํ เหมือนกบั เสียงดนตรี สาํ หรบั เสยี งวรรณยกุ ตท ่ใี ชในภาษาไทยมี ๕ เสยี ง ดังตอไปนี้ เสียงวรรณยกุ ต รปู วรรณยุกต ตัวอยา ง ๑. เสยี งสามัญ (ไมมรี ปู ) กนิ ตา งง ๒. เสียงเอก  ขาว ปาก ศัพท ๓. เสยี งโท  ชอบ นง่ั ใกล ๔. เสียงตรี  งว้ิ รัก เก๊ียะ ๕. เสียงจตั วา  ฉนั หนังสือ เก ทบทวนความรู : บอกเสียงของพยางคในประโยคตอ ไปนี้ ประโยค เสียงวรรณยกุ ต โท ตรี จัตวา สามัญ เอก ได ลาน พอก - หวั / หวี หวั ลา นไดหวี - - หนา - หาง / หมู ดนิ พอกหางหมู ดิน - ข้ี - - ฝน / หมู / แผนดนิ กลบหนา ดนิ แผน / กลบ - ชาง / ตั๊ก ไหล ฝนตกข้ีหมูไหล - ตก - ขี่ชางจบั ตั๊กแตน แตน ข่ี / จับ

7 เสยี งวรรณยุกต ลักษณะของเสยี งดนตรี หรอื เสียงวรรณยกุ ต ๑. เปน เสียงท่ีมรี ะดบั เสยี งสูงต่าํ เหมือนเสียงดนตรี ๒. เสียงวรรณยุกต ทาํ ใหค าํ มีความหมายแตกตางกนั ไป เชน เสือ เสอ่ื เสอื้ ๓. เสียงวรรณยุกตมี ๔ รูป คอื รปู  เรียกวา ไมเ อก รูป  เรียกวา ไมโท รูป  เรียกวา ไมต รี รปู  เรียกวา ไมจตั วา และมี ๕ เสียง คอื เสียงสามัญ เสียงเอก เสียงโท เสียงตรี เสียงจตั วา อกั ษร ๓ หมู (ไตรยางค) เสียง อักษร ๓ หมู หรือไตรยางค หมายเหตุ สามญั เสยี ง เสียง เสยี ง เสียง เอก โท ตรี จตั วา อักษรกลาง (๙ ตัว) ปา ปา ปา ปา ปา คําเปน พ้ืนเสยี งเปน เสยี งสามญั กจดฎตฏบปอ กัด ก้ดั ก๊ัด กั๋ด คําตายพืน้ เสยี งเปน เสียงเอก คําเปน คําตาย อักษรสูง (๑๑ ตัว) - ขา ขา - ขา คําเปน พื้นเสยี งเปนเสยี งจัตวา ขฃฉฐถผฝศษสห - คําเปน ขะ ขะ - - คาํ ตายพนื้ เสยี งเปนเสยี งเอก คําตาย อกั ษรตาํ่ คา - คา คา - คําเปน พน้ื เสยี งเปน เสยี งสามัญ (อักษรทีเ่ หลอื ๒๔ ตวั ) - - คะ คะ คะ หากผนั รวมกับอกั ษรสูงจะผัน คฅฆงชซฌญฑ - - คาด คาด คา ด ไดครบ ๕ เสียง เชน คา ขา คา (ขา ) ฒณทธนพฟภม คา ขา ยรลวฬฮ คําเปน คําตายเสยี งสน้ั คําตายเสียงยาว พยางคใ นภาษาไทย พยางค หมายถึง เสียงท่ีเปลงออกคร้งั หน่งึ ๆ โดยเสียงนน้ั จะมีความหมายหรือไมมีความหมายกไ็ ด โดยเสียงท่ี เปลง ออกมา ๑ ครั้ง เรียกวา ๑ พยางค หรือถาเปลงเสียงออกมา ๒ ครงั้ เรยี กวา ๒ พยางค เชน ประวตั ิศาสตร อา นวา ประ-หวดั -ต-ิ สาด มีจาํ นวน ๔ พยางค สวรรค อานวา สะ-หวัน มจี ํานวน ๒ พยางค

8 องคประกอบของพยางค พยางคห น่ึงจะประกอบดวยเสียงอยา งนอยท่สี ดุ ๓ เสียง คอื เสยี งพยญั ชนะตน เสียง สระ และเสยี งวรรณยกุ ต (บางพยางคอ าจมีเสยี งพยัญชนะทา ยเพมิ่ อกี ๑ เสยี ง ซึ่งเรยี กวา “ตวั สะกด” ) เชน คาํ วา “ ทหาร” (อา นวา ทะ- หาน) ประกอบดวย - เสยี งพยญั ชนะตน คอื ท. - เสยี งสระ คอื สระอะ (ทะ) และสระอา (หาน) - เสียงวรรณยกุ ต คือ เสยี งสามัญ (ทะ) และเสียงจัตวา (หาน) - เสียงพยญั ชนะทา ยพยางค คอื หาน ซึ่งตรงกบั มาตราตัวสะกด แม กน