ระบบเครื่องยนต์

หนว่ ยท่ี 2 ระบบเครอ่ื งยนต์

หน่วยที่ 2 ระบบเครื่องยนต์ เคร่อื งยนต์ คือ อุปกรณท์ ี่ใชส้ ำหรบั เปล่ียนพลงั งำนควำมรอ้ นใหเ้ ป็ นพลงั งำนกล ถำ้ แบง่ ชนิดของเครื่องยนตต์ ำมลกั ษณะกำรเผำไหมแ้ ลว้ สำมำรถแบง่ ไดเ้ ป็ น 2 ชนิดใหญ่ ๆ คือ 1. เครื่องยนตส์ นั ดำปภำยนอก (External Combustion Engine) 2. เครอ่ื งยนตส์ นั ดำปภำยใน (Internal Combustion Engine) วชิ า งานจกั รยานยนต์ วิทยาลัยเทคนคิ บูรพาปราจนี ผสู้ อน นายศริ ศิ กั ด์ิ ทิพมาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเครื่องยนต์ 1. เคร่อื งยนตส์ นั ดำปภำยนอก (External Combustion Engine) เป็ นเครอื่ งยนตท์ ี่มกี ำรเผำไหมห้ รอื กำรเกดิ พลงั ควำมรอ้ นอยภู่ ำยนอกระบอกสบู เชน่ กำร ขบั เคลื่อนของรถไฟ วิชา งานจกั รยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนิคบูรพาปราจีน ผสู้ อน นายศริ ศิ กั ดิ์ ทิพมาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเครื่องยนต์ 2. เครื่องยนตส์ นั ดำปภำยใน (Internal Combustion Engine) เป็ นเคร่ืองยนตท์ ี่มีกำรเผำไหมห้ รือกำรเกดิ พลงั งำนควำมรอ้ นอยภู่ ำยในกระบอกสบู โดยตรง ชนิดของเครอื่ งยนต์ สำมำรถแบง่ ออกได้ เชน่ 1. แบง่ ตำมชนิดของน้ำมนั เช้ ือเพลิง 2. แบ่งตำมกลวตั รกำรทำงำน วิชา งานจกั รยานยนต์ วทิ ยาลัยเทคนคิ บูรพาปราจนี ผู้สอน นายศริ ิศักดิ์ ทิพมาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเคร่ืองยนต์ 2.1 แบ่งตำมชนิดของน้ำมนั เช้ ือเพลิง แบ่งไดเ้ ป็ น - เคร่ืองยนตแ์ กส๊ โซลีน - เคร่อื งยนตด์ ีเซล 2.2 แบ่งตำมกลวตั รกำรทำงำน แบง่ ไดเ้ ป็ น เคร่อื งยนต์ 2 , 4 จงั หวะ และ เครื่องยนตโ์ รตำรี่ เป็ นตน้ วิชา งานจกั รยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนิคบูรพาปราจีน ผู้สอน นายศิริศักดิ์ ทิพมาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเคร่ืองยนต์ เคร่อื งยนต์ 4 จงั หวะ เครือ่ งยนต์ 2 จงั หวะ วิชา งานจักรยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนคิ บรู พาปราจนี ผ้สู อน นายศิรศิ ักด์ิ ทพิ มาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเครื่องยนต์ ตำแหน่งท่ีสำคญั ต่ำง ๆ ของเครอ่ื งยนต์ ศนู ยต์ ำยบน (TDC = Top Dead Center) คอื ตำแหน่งลกู สูบเคลื่อนที่ข้ นึ สงู สุดและไม่ สำมำรถจะเคล่ือนท่ีตอ่ ไปไดอ้ ีก ศนู ยต์ ำยล่ำง (BDC = Bottom Dead Center) คือ ตำแหน่งที่ลูกสบู เคล่ือนที่ตำ่ สุดและ ไมส่ ำมำรถเคลื่อนที่ตอ่ ไปไดอ้ ีก ระยะชกั (Stroke) หมำยถึง ระยะกำรเคล่ือนที่ของลูกสบู ท่ีวดั จำกจุดศนู ยต์ ำยบนไปยงั จุดศนู ยต์ ำยล่ำงท่ีมรี ะยะชดั ของลกู สูบหน่วยวดั เป็ น มลิ ลิเมตร วิชา งานจักรยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนิคบูรพาปราจีน ผสู้ อน นายศริ ศิ ักดิ์ ทิพมาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเคร่ืองยนต์ 2.2.1 ช้ ินส่วนและหนำ้ ท่ีสำคญั ของเครอื่ งยนต์ - ฝำสบู (Cylinder Head) ทำหนำ้ ท่ีปิ ดสว่ น Q ของ กระบอกสูบ เป็ นส่วนหนึ่งของหอ้ งเผำไหม้ เป็ นท่ีติดต้งั ของหวั เทียน ฝำสูบสว่ นใหญจ่ ะมำจำกอะลูมิเนียมผสม (Aluminium Alloy) วิชา งานจกั รยานยนต์ วิทยาลยั เทคนิคบูรพาปราจนี ผู้สอน นายศิรศิ กั ด์ิ ทพิ มาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเครื่องยนต์ 2.2.1 ช้ ินส่วนและหนำ้ ที่สำคญั ของเครื่องยนต์ - เส้ ือสบู และกระบอกสบู (Jacket And Cylinder) เป็ นส่วนประกอบเขำ้ ดว้ ยกนั โดยกระบอกสูบจะสวม อดั อยใู่ นเส้ ือสบู ทำหนำ้ ที่เป็ นสว่ นหนึ่งของหอ้ งเผำ ไหมแ้ ละประคองกำรเคล่ือนท่ีข้ นึ ลงของลกู สูบ วิชา งานจักรยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนิคบรู พาปราจนี ผูส้ อน นายศิรศิ กั ดิ์ ทิพมาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเครื่องยนต์ 2.2.1 ช้ ินส่วนและหนำ้ ที่สำคญั ของเคร่ืองยนต์ - ลกู สบู (Piston) เป็ นช้ นิ ส่วนท่ีเคลื่อนท่ีข้ นึ ลงภำยใน กระบอกสบู เป็ นส่วนหนึ่งของหอ้ งเผำไหม้ ทำหนำ้ ที่รบั เรง่ ที่เกดิ จำกกำรเผำไหมส้ ง่ ไปยงั กำ้ นสบู ไปยงั เพลำขอ้ เหวยี่ ง วิชา งานจกั รยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนคิ บูรพาปราจีน ผ้สู อน นายศริ ิศกั ด์ิ ทิพมาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเครื่องยนต์ 2.2.1 ช้ ินสว่ นและหนำ้ ที่สำคญั ของเครอ่ื งยนต์ - แหวนลูกสูบ (Piston Ring) ประกอบอยใู่ นรอ่ งส่วนบน รอ่ งสว่ นบนของลูกสูบ ทำหนำ้ ท่ี ป้องกนั กำรไหลของแกส๊ ภำยในกระบอกสบู ไมใ่ หร้ วั่ ไหลลงสหู่ อ้ งเพลำขอ้ เหวย่ี ง และยงั ชว่ ย ลดกำรเสียดสีระหวำ่ งลูกสบู กบั กระบอกสบู ใหน้ อ้ ยลง วิชา งานจกั รยานยนต์ วิทยาลยั เทคนิคบูรพาปราจีน ผ้สู อน นายศิริศักด์ิ ทิพมาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเครื่องยนต์ 2.2.1 ช้ นิ ส่วนและหนำ้ ท่ีสำคญั ของเคร่อื งยนต์ - สลกั สบู (Piston Pin) ทำหนำ้ ที่ยดึ ระหวำ่ งลูกสบู กบั กำ้ นสูบใหเ้ ชื่อมต่อกนั เพอ่ื ถ่ำยถอด กำลงั งำน วชิ า งานจักรยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนคิ บูรพาปราจีน ผสู้ อน นายศริ ศิ ักด์ิ ทิพมาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเครื่องยนต์ 2.2.1 ช้ ินสว่ นและหนำ้ ท่ีสำคญั ของเคร่อื งยนต์ - กำ้ นสบู (Connecting Rod) ทำหนำ้ ที่ถ่ำยทอดกำลงั จำกลูกสบู ในแนวตรง แลว้ สง่ ไปยงั เพลำขอ้ เหวยี่ ง วชิ า งานจกั รยานยนต์ วิทยาลัยเทคนคิ บรู พาปราจนี ผู้สอน นายศิรศิ กั ดิ์ ทิพมาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเคร่ืองยนต์ 2.2.1 ช้ ินสว่ นและหนำ้ ที่สำคญั ของเครอ่ื งยนต์ - เพลำขอ้ เหวย่ี ง (Crankshaft) ทำหนำ้ ที่รบั กำลงั ออกจำกลกู สูบแลว้ เปลี่ยนกำรเคล่ือนท่ีใน แนวเสน้ ตรงจำกกำ้ นสูบ ใหเ้ ป็ นกำรเคล่ือนที่ใน แนววงกลมเพือ่ ส่งไปใชง้ ำน วชิ า งานจกั รยานยนต์ วิทยาลัยเทคนคิ บรู พาปราจนี ผสู้ อน นายศริ ศิ ักด์ิ ทิพมาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเคร่ืองยนต์ 2.2.1 ช้ ินส่วนและหนำ้ ท่ีสำคญั ของเครื่องยนต์ - ลอ้ แมเ่ หล็ก (Flywheel Magneto) ในรถจกั ยำนยนตส์ ่วน ใหญจ่ ะใชล้ อ้ แมเ่ หล็กเป็ นลอ้ ชว่ ยแรง ประกอบดว้ ยแมเ่ หล็ก ถำวร 2 คู่ เพือ่ หมุนตดั กบั ขดลวดผลิตกระแสไฟฟ้ำและทำ หนำ้ ที่ตุนกำลงั งำนจำกกำรหมุนของเพลำขอ้ เหวยี่ ง เพ่อื ใช้ ในจงั หวะท่ีเครือ่ งยนตไ์ มม่ กี ำลงั วิชา งานจักรยานยนต์ วทิ ยาลัยเทคนิคบรู พาปราจีน ผู้สอน นายศริ ศิ ักด์ิ ทิพมาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเครื่องยนต์ 2.2.2 หลกั กำรทำงำนของเครื่องยนต์ 4 จงั หวะ กำรทำงำนของเครอ่ื งยนต์ 4 จงั หวะ แยกเป็ นแต่ละจงั หวะไดด้ งั น้ ี 1. จงั หวะดดู (Intake Stoke) 2. จงั หวะอดั (Compression Stroke) 3. จงั หวะระเบิดหรอื จงั หวะงำน (Power Stroke) 4. จงั หวะคำย (Exhaust Stroke) วชิ า งานจักรยานยนต์ วิทยาลัยเทคนคิ บูรพาปราจนี ผสู้ อน นายศริ ิศกั ด์ิ ทิพมาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเคร่ืองยนต์ 2. จงั หวะอดั 1. จงั หวะดูด วิชา งานจกั รยานยนต์ วทิ ยาลัยเทคนิคบรู พาปราจีน ผสู้ อน นายศริ ศิ กั ดิ์ ทพิ มาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเครื่องยนต์ 4. จงั หวะคำย 3. จงั หวะระเบิดหรอื จงั หวะงำน วชิ า งานจกั รยานยนต์ วิทยาลยั เทคนิคบรู พาปราจนี ผูส้ อน นายศิรศิ กั ด์ิ ทพิ มาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเคร่ืองยนต์ ไดอะแกรมแสดงกำรปิ ด-เปิ ดของวำลว์ (Valve Timing Diagram) 1. ล้ ินไอดีเปิ ด (Inlet Valve 2. ล้ ินไอดีปิ ด (Inlet Valve Open) เปิ ดกอ่ น TDC Close) ปิ ดหลงั BDC 3. ล้ ินไอเสียเปิ ด (Exhaust วิทยาลัยเทคนคิ บรู พาปราจนี 4. ล้ ินไอดีปิ ด (Inlet Valve Valve Open) เปิ ดหลงั BDC Open) ปิ ดกอ่ น TDC วิชา งานจักรยานยนต์ ผูส้ อน นายศิริศักด์ิ ทิพมาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเคร่ืองยนต์ 2.3 หลกั กำรทำงำนของเคร่อื งยนต์ 2 จงั หวะ เคร่อื งยนต์ 2 จงั หวะไมม่ วี ำลว์ สำหรบั กำรปิ ด-เปิ ดไอดี ไอเสีย ซงึ่ แตกตำ่ งจำกเคร่ืองยนต์ 4 จงั หวะ กลไกตำ่ ง ๆ จะงำ่ ยกวำ่ โดยจะตอ้ งใชช้ อ่ ง (Port) แทนในกำรบรรจุไอดีและคำย ไอเสีย เชน่ -ชอ่ งไอดี (Intake Port) -ชอ่ งทำงไอดี (Transfer Port) -ชอ่ งไอเสีย (Exhaust Port) วิชา งานจักรยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนิคบรู พาปราจนี ผสู้ อน นายศิรศิ ักดิ์ ทพิ มาลา

หน่วยที่ 2 ระบบเครื่องยนต์ วชิ า งานจักรยานยนต์ วิทยาลัยเทคนคิ บรู พาปราจนี ผู้สอน นายศริ ศิ ักด์ิ ทิพมาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเคร่ืองยนต์ เคร่ืองยนต์ 2 จงั หวะ สำมำรถแบ่งไดเ้ ป็ น 4 แบบ 1. แบบลกู สูบ (Piston Valve Type) เครอ่ื งยนตแ์ บบน้ ี กำรบรรจุไอดี และกำรถ่ำยไอเสีย จะใชส่ ว่ นบนและล่ำงของลกู สบู เป็ น ตวั กำหนด เวลำชอ่ งปิ ดเปิ ดช่องไอดี-ไอเสีย ดงั น้ันตำแหน่งกำรบรรจุไอดี และคำยไอเสียจงึ คงท่ีตลอดเวลำ 2. แบบรดี วำลว์ (Reed Valve) เครื่องยนตแ์ บบน้ ีไดม้ ีกำรปรบั ปรุงเพอ่ื ป้องกนั สำเหตุท่ีไอดีสำมำรถไหลยอ้ นกลบั ไปทำง คำรบ์ เู รเตอร์ โดยกกำรติดต้งั ล้ ินกบั กลบั ท่ีเรยี กวำ่ \"รดี วำลว์ “ (Reed \"Valve) ซึ่งทำจำก แผ่นเหล็กสปรงิ ที่มคี วำมเหนียวและแข็งแรงต่อแรงกระแทกไดด้ ี วิชา งานจักรยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนิคบูรพาปราจีน ผู้สอน นายศิรศิ ักด์ิ ทิพมาลา

หน่วยท่ี 2 ระบบเคร่ืองยนต์ เครอื่ งยนต์ 2 จงั หวะ สำมำรถแบง่ ไดเ้ ป็ น 4 แบบ 3. แบบโรตำร่ี (Rotary Valve) เคร่ืองยนตแ์ บบน้ ีกำรคำยไอเสียจะใชส้ ว่ นบนของลกู สูบเปิ ดหรอื ปิ ดชอ่ งไอเสีย กำรบรรจุไอ ดีเขำ้ หอ้ งเพลำขอ้ เหวย่ี งจะใชแ้ ผ่นโรตำรีว่ ำลว์ เปิ ดหรือปิ ดชอ่ งไอดี ดงั น้ันกำรบรรจุไอดีเพิ่ม หรอื ลดจึงทำไดโ้ ดยงำ่ ย อตั รำแรง่ และกำลงั ของเครื่องยนตจ์ ะมมี ำกท่ีควำมเร็วตำ่ และสงู 4. แบบเพำเวอรร์ ดี (Power Reed) เครือ่ งยนตแ์ บบน้ ีจะเป็ นกำรทำงำนรว่ มกนั ระหวำ่ งแบบลูกสูบกบั แบบรีดวำล์ว ซึง่ ทำให้ ประสิทธิภำพของเคร่อื งยนตส์ ูง ท้งั ขณะท่ีเคร่อื งยนตม์ คี วำมเร็วรอบตำ่ และสูง วชิ า งานจักรยานยนต์ วทิ ยาลยั เทคนคิ บูรพาปราจนี บรุ ี ผู้สอน นายศริ ศิ กั ดิ์ ทิพมาลา