คู่มือทรัพยากรดินจังหวัดสระบุรี

คำนำ ทรัพยากรดินเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญในการดำรงชีพ ของมนุษย์ ประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรมที่ต้องใช้ที่ดินเป็น ปัจจัยหลักในการเพิ่มขึ้นของประชากร ดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ มี ธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชอย่างครบถ้วนนั้น เกิด ขึ้นมาได้โดยการผุพังสลายตัวอย่างช้าๆของหินและแร่ ที่เป็นวัตถุต้น กำเนิดของดิน รวมทั้งเศษซากพืชซากสัตว์สะสมกันมาเป็นเวลานาน โดยดินที่เกิดขึ้นนั้น จะมีสีสัน ส่วนประกอบ และคุณภาพในการใช้ ประโยชน์แตกต่างกันตามลักษณะของวัตถุต้นกำเนิด แร่ธาตุ ภูมิประเทศ และสิ่งแวดล้อม มนุษย์จึงใช้ประโยชน์จากทรัพยากรดิน ในด้านการเกษตรกรรม เลี้ยงสัตว์ เป็นแหล่งที่อยู่อาศัย และเป็น แหล่งกกั เกบ็ นำ้ ดังนั้น สถานีพัฒนาที่ดินสระบุรี จึงได้จัดทำคู่มือ “ทรัพยากร ดินจังหวัดสระบุรี” ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการรวบรวมชุดองค์ความรู้ ทรพั ยากรดนิ และการจัดการของจงั หวัดสระบรุ ีขึน้ เพือ่ เป็นประโยชน์ ในการใช้เป็นเอกสารในการศึกษา ถ่ายทอด และการเผยแพร่องค์ ความรู้ใหแ้ ก่เกษตรกร และประชาชนผูท้ ส่ี นใจต่อไป (นายศักดา จนั ทร์แกว้ ) ผูอ้ ำนวยการสถานพี ัฒนาที่ดนิ สระบรุ ี



สารบญั หนา้ 1 เนอ้ื หา 2 ทรัพยากรดนิ จังหวัดสระบุรี 3 แผนที่ชดุ ดินจังหวดั สระบุรี 4 ตะกอนน้ำพาเชงิ ซ้อน 5 ชดุ ดนิ บ้านหมี่ (Bm) 6 ชดุ ดนิ บางเขน (Bn) 7 ชุดดินบา้ นโภชน์ (Bpo) 8 ชดุ ดินชอ่ งแค (Ck) 9 ชุดดนิ ชัยนาท (Cn) 10 ชุดดินหนิ กอง (Hk) 11 ชดุ ดินโคกกระเทยี ม (Kk) 12 ชุดดนิ มหาโพธิ์ (Ma) 13 ชุดดนิ มโนรมย์ (Mn) 14 ชุดดนิ องครกั ษ์ (Ok) 15 ชดุ ดินรังสิต (Rs) 16 ชุดดนิ สระบุรี (Sb) 17 ชดุ ดนิ สิงห์บรุ ี (Sin) 18 ชุดดนิ ทา่ เรือ (Tr) 19 ชุดดินบ้านจอ้ ง (Bg) 20 ชุดดินเชยี งของ (Cg) 21 ชดุ ดินเชียงใหม่ (Cm) 22 ชดุ ดินดงลาน (Dl) 23 ชดุ ดินดงยางเอน (Don) 24 ชดุ ดินหนิ ซอ้ น (Hs) 25 ชุดดนิ แกง่ คอย (Kak) 26 ชุดดนิ กลางดง (Kld) 27 ชดุ ดนิ ลพบรุ ี (Lb) ชดุ ดินลำนารายณ์ (Ln)

เน้อื หา หนา้ ชดุ ดินลำสนธิ (Ls) 28 ชุดดินมวกเหลก็ (Ml) 29 ชุดดินมว่ งค่อม (Mm) 30 ชุดดนิ ปา่ สัก (Pa) 31 ชุดดนิ ปากชอ่ ง (Pc) 32 ชดุ ดนิ ไพศาลี (Phi) 33 ชุดดินตาคลี (Tk) 34 ชดุ ดินทบั กวาง (Tw) 35 ชุดดินวังไห (Wi) 36 ชุดดนิ วงั สะพุง (Ws) 37

ทรพั ยากรดนิ จังหวัดสระบุรี จากการศึกษาแผนที่ชุดดินของจังหวัดสระบุรี พบว่าใน จังหวัดสระบุรี สามารถจำแนกดินตามหลักการจำแนกดินของกอง สำรวจดินและวิจัยทรัพยากรดิน ซึ่งได้ใช้ระบบการจำแนกดินตาม หลักอนุกรมวิธานดินโดยกระทรวงเกษตรประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นเกณฑ์ พบว่าจำแนกออกได้เป็น 34 ชุดดิน (Soil series) ชุดดิน ในกลุ่มดินลุ่ม ได้แก่ ชุดดินบ้านหมี่ (Bm) เนื้อที่ 61,717.9 ไร่, ชุดดิน บางเขน (Bn) เนื้อที่ 181.68 ไร่, ชุดดินบ้านโภชน์ (Bpo) เนื้อที่ 21,463.3 ไร่, ชุดดินช่องแค (Ck) เนื้อที่ 9,142.63 ไร่, ชุดดินชัยนาท (Cn) เนื้อที่ 10,985.2 ไร่, ชุดดินหินกอง (Hk) เน้ือที่ 132,548 ไร่, ชุดดินโคกกระเทียม (Kk) เนื้อที่ 56,315.8 ไร่, ชุดดินมหาโพธิ์ (Ma) เนือ้ ที่ 60,111.4 ไร่, ชุดดนิ มโนรมย์ (Mn) เนอื้ ท่ี 40,416.6 ไร่, ชดุ ดิน องครกั ษ์ (Ok) เนอื้ ท่ี 56,119.4 ไร่, ชุดดนิ รงั สิต (Rs) เน้อื ที่ 9,745.19 ไร่, ชุดดินสระบรุ ี (Sb) เนอื้ ท่ี 17,743.1 ไร่, ชุดดินสิงหบ์ รุ ี (Sin) เนอ้ื ท่ี 10,307.8 ไร่, ชุดดินท่าเรือ (Tr) เนื้อที่ 228,534 ไร่, และชุดดินใน กลุ่มดินดอน ได้แก่ ชุดดินบ้านจ้อง (Bg) เนื้อที่ 15,438.3 ไร่, ชุดดิน เชียงของ (Cg) เนื้อที่ 638.487 ไร่, ชุดดินเชียงใหม่ (Cm) เนื้อที่ 203.391 ไร่, ชุดดินดงลาน (Dl) เนื้อที่ 39,292.8 ไร่, ชุดดินดงยาง เอน (Don) เนอื้ ท่ี 2,732.66 ไร่, ชดุ ดนิ หนิ ซอ้ น (Hs) เนื้อที่ 51,227.1 ไร่, ชุดดินแก่งคอย (Kak) เนื้อที่ 2,259.94 ไร่, ชุดดินกลางดง (Kld) เนื้อท่ี 4,246.7 ไร่, ชุดดินลพบุรี (Lb) เนื้อที่ 202,308 ไร่, ชุดดินลำ นารายณ์ (Ln) เนื้อที่ 3,765.18 ไร่, ชุดดินลำสนธิ (Ls) เนื้อท่ี 1,748.03 ไร่, ชุดดินมวกเหล็ก (Ml) เนื้อที่ 131,132 ไร่, ชุดดินม่วง ค่อม (Mm) เนื้อที่ 51,106.2 ไร่, ชุดดินป่าสัก (Pa) เนื้อท่ี 21,132 ไร่, ชุดดินปากช่อง (Pc) เนื้อที่ 22,216.4 ไร,่ ชุดดินไพศาลี (Phi) เนื้อที่ 52,813.9 ไร่, ชุดดินตาคลี (Tk) เนื้อที่ 73,493.8 ไร่, ชุดดินทับกวาง (Tw) เนื้อที่ 71,148.1 ไร่, ชุดดินวังไห (Wi) เนื้อที่ 36,713.4 ไร่ ชุด ดินวงั สะพุง (Ws) เน้อื ที่ 81,911.3 ไร่ พ้ืนทอ่ี ่นื ๆ 598,426.44 ไร่ 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37