แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1

แผนการจัดการเรยี นร้ทู ี่ 1 กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ รายวิชาเพ่ิมเตมิ วิทยาศาสตร์ เคมี หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 7 แก๊สและสมบตั ิของแก๊ส ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 5 เร่อื ง กฎแก๊สอุดมคติ เวลาเรียน 100 นาที ครูผสู้ อน นางสาวจิดาภา ดวงแก้ว สอนวันท่ี 1. สาระการเรยี นรเู้ พิ่มเติมเคมี สาระท่ี 1 เข้าใจโครงสรา้ งอะตอม การจดั เรียงธาตุในตารางธาตุ สมบัติของธาตุ พนั ธะเคมแี ละสมบตั ิของ สาร แก๊สและสมบัติของแก๊ส ประเภทและสมบตั ิของ สารประกอบอนิ ทรยี ์และพอลิเมอร์ รวมทัง้ การนำความรู้ไป ใชป้ ระโยชน์ 2. ผลการเรยี นรู้ ม.5/3 คำนวณปริมาตร ความดัน อุณหภมู ิจำนวนโมล หรือมวลของแกส๊ จากความสัมพันธ์ตามกฎของ อา โวกาโดร และกฎแก๊สอุดมคติ 3. สาระการเรียนร้เู พิ่มเติม ความสัมพันธ์ระหว่างปรมิ าตร และจำนวนโมล หรอื มวลของแก๊ส อธบิ ายความสัมพนั ธ์ได้ดว้ ย กฎของอา โวกาโดร สำหรบั ความสมั พันธร์ ะหวา่ ง ปริมาตร ความดัน อุณหภูมิและจำนวนโมล ของแก๊ส อธิบายได้ดว้ ยกฎแก๊ส อดุ มคติซงึ่ สามารถ นำมาใช้ในการคำนวณและการอธิบายการ เปลีย่ นแปลงท่เี กีย่ วขอ้ งกับจำนวนโมลของแกส๊ ที่ ภาวะตา่ ง ๆ ได้ 4. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1.นกั เรยี นสามารถอธิบายความสัมพันธร์ ะหวา่ ง ปริมาตร ความดัน อณุ หภมู ิและจำนวนโมล ของแกส๊ ได้ ด้วยกฎแก๊สอุดมคติ (K) 2.นกั เรียนสามารถคำนวณปริมาตร ความดนั อุณหภมู แิ ละจำนวนโมลตามกฎแก๊สอุดมคติได้ (P) 3.นักเรยี นมีความตรงต่อเวลา มงุ่ มนั่ ตั้งใจในการเรยี นรู้ ช่วยเหลือ และเคารพในความคิดเหน็ ของเพ่ือนใน กลุ่ม (A)

5. สาระสำคัญหรือความคิดรวบยอด แก๊สทม่ี สี มบัตเิ ป็นไปตามกฎรวมแกส๊ และกฎของอาโวกาโดร สามารถพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่าง ปริมาตร (V) ความดัน (P) อุณหภมู ิ (T) ในหน่วยเคลวนิ และจํานวนโมล (n) ของแก๊ส ไดด้ ังนี้ จากกฎรวมแกส๊ V∝ T เม่ือ n คงท่ี P จากกฎของอาโวกาโดร V ∝ n เมอื่ T และ P คงท่ี ดังนนั้ V ∝ nT P V = คา่ คงท่ี × nT P กำหนดให้ R เป็นค่าคงท่ขี องแก๊ส2 ดังนั้น V= R × nT P โดยท่ัวไปเขยี นในรูปของสมการ ดังน้ี PV = nRT แก๊สใด ๆ ทมี่ ีสมบัตเิ ปน็ ไปตามสมการข้างต้นจัดเป็น แก๊สอุดมคติ และสมการดังกลา่ วเรียกวา่ กฎแกส๊ อดุ มคติ 6. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รยี น 6.1 ความสามารถในการสอ่ื สาร การอธิบายในการถ่ายทอดความรู้ การแลกเปลยี่ นความรู้ 6.2 ความสามารถในการคิด การคิดวิเคราะห์ การคดิ สังเคราะห์ การคิดเป็นระบบ

6.3 ความสามารถในการแก้ปญั หา ความสามารถในการแก้ปญั หาและอุปสรรคตา่ ง ๆ ที่เผชิญได้อย่างถูกต้องเหมาะสมบนพ้ืนฐาน ของหลักเหตผุ ล 6.4 ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ิต การเรียนร้ดู ว้ ยตนเอง การเรียนร้อู ยา่ งต่อเนื่อง 6.5 ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สารในการเรยี นรู้ 6.6 ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ การสังเกต การจำแนก การวิเคราะห์ และแปรผลข้อมูล การสรปุ ผลขอ้ มลู ได้อย่างรวดเรว็ ถูกต้อง และแมน่ ยำ 6.7 ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 การร่วมมือ และภาวะผนู้ ำ 6.8 จติ วิทยาศาสตร์ ความใจกว้าง การใช้วจิ ารณญาณ 7. กระบวนการจดั การเรียนรูห้ รอื กจิ กรรมการเรยี นรู้ (แบบสบื เสาะหาความร,ู้ 5E) 1. ขน้ั กระตนุ้ ความสนใจ (Engagement) ( 15 นาท)ี 1. ครูทบทวนความรู้เกี่ยวความสัมพันธต์ ามกฎตา่ ง ๆ ของแกส๊ กฎของบอยล์ กฎของชาร์ล กฎของ เกย-์ ลูสแซก กฎรวมแกส๊ และกฎของอากาโด ให้นักเรยี นได้ทำกิจกรรมที่ 1 ฉนั คือใคร โดยครจู ะแจกคำใบ้ให้ นักเรยี นคนละ 1 คำใบ้ ให้นักเรยี นในคำใบมาต่อกนั ใหม้ ีความหมายตามความสัมพันธ์กฎตา่ ง ๆ ของแก๊ส เช่น กฎของบอยล์ ปรมิ าตร แปรผกผนั ความดนั กลมุ่ นักเรียนที่ได้ความหมายตามความสัมพันธก์ ฎตา่ ง ๆ ของแกส๊ กอ่ นเปน็ ผชู้ นะ นกั เรยี นกจ็ ะไดท้ ดทวนกฎต่างๆ ขจะอแงแปกร๊สผคกรผูแนั ลกะบั นคกั วเารมียดนันรว่ (มPก) ันคอวภามปิ สรมัายพันเชน่นี้เรกยี กฎวข่าองกบฎอขยอลง์บเมอ่ือยอลุณ์ สหามภามู รแิ ถลเะขจยี ำนนแวทนนโสมมลกขาอรงไแดกด้ ส๊ ังคนง้ี ทV่ีปร∝ิมา1ตPร (V)

2. ขนั้ สำรวจและค้นหา (Exploretion) ( 50 นาท)ี 1. ครูให้นักกเรฎยี รนวพมิจแากร๊สณาสมการตามVก∝ฎรTPวมแกส๊ และกฎเขมอือ่ งอnาคโวงกทาี่ โดร กฎของอาโวกาโดร V ∝ n เมอื่ T และ P คงที่ 2. จากน้นั ครูใหน้ กั เรียน รวมสมการท้ังสองและนำเสนอสมการที่ได้ ดังน้ัน V∝ nT P V=คา่ คงท่ี × nT P กำหนดให้ R เป็นค่าคงท่ขี องแกส๊ 2 ดังนน้ั V= R × nT P จึงเขยี นในรปู ทวั่ ไปไดด้ งั น้ี PV = nRT แก๊สใด ๆ ทม่ี สี มบัติเป็นไปตามสมการข้างตน้ จดั เปน็ แก๊สอดุ มคติ และสมการดงั กล่าวเรียกว่า กฎแกส๊ อุดมคติ 3. ครูใหน้ กั เรยี นตอบคำถามชวนคิด จากความรู้เรื่องปรมิ าตรของแก๊สท่ี STP จะคำ นวณค่าคงท่ี ของแก๊สได้อย่างไร ตอบ ที่ STP หรอื ทอ่ี ุณหภูมิ 0 °C ความดัน 1 atm แกส๊ 1 mol จะมปี รมิ าตร 22.4 L เมื่อนำ ข้อมูลดังกลา่ วแทนค่าในสมการกฎแก๊สอดุ มคติ จะสามารถหาค่า R ได้ ดังน้ี จาก PV = nRT R = PV nT แทนคา่ จะได้ R = (1 atm)(22.4 L) (1 mol)(0+273 K) = 0.0821 L∙atm∙mol-1∙K-1 ดงั นนั้ ค่าคงทขี่ องแก๊สมีคา่ เทา่ กับ 0.0821 L∙atm∙mol-1∙K-1

ครูให้ความร้วู า่ ตัวเลขค่าคงที่ของแก๊สข้นึ อยู่กบั หน่วยทใี่ ช้ ทงั้ นหี้ ากตัวแปรท่เี กีย่ วขอ้ งใชห้ นว่ ยอน่ื ตวั เลขค่าคงที่ของแก๊สจะเปล่ียนไปข้ึนอยู่กับหน่วยทใี่ ช้ เชน่ ในหนว่ ยเอสไอมีคา่ 8.314 m3∙Pa∙mol-1∙K-1 หรอื 8.314 J∙mol-1∙K-1 4. ครอู ธิบายการคำนวณโดยใชก้ ฎแก๊สอุดมคติในตัวอย่าง 11–14 (ในหนงั สือเรียนหน้า 29- 31) จากน้นั ให้นักเรยี นตอบคำถามตรวจสอบความเข้าใจ คำถามท่ี 1 การเติมแก๊สไนโตรเจนในยางรถยนต์ทม่ี ีความจุ 12 ลิตรให้มคี วามดนั 29.4 ปอนด์ตอ่ ตารางน้ิว (psi) ท่ีอณุ หภูมิ 27 องศาเซลเซยี ส ต้องใชแ้ ก๊สไนโตรเจนกกี่ รมั คำถามท่ี 2 ยางรถยนตเ์ สน้ หน่ึงมปี ริมาตร 10 ลิตร อัดอากาศจนมีความดัน 32 ปอนดต์ อ่ ตารางน้วิ ทอ่ี ุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส เม่อื ใช้งานไประยะหนึง่ พบว่า ความดนั ลดลงเหลือ 28 ปอนด์ตอ่ ตารางน้ิว ท่ีอุณหภูมิ เดียวกัน จำนวนโมลของอากาศทร่ี ่วั ออกจากยางรถยนต์ เป็นเท่าใด เมื่อกำหนดให้ยางรถยนตม์ ปี ริมาตรคงท่ี คำถามท่ี 3 ภาชนะใบหน่งึ มีขนาด 5.0 ลิตร บรรจุแก๊สชนิดหนึ่ง 3.25 กรัม ทีค่ วามดัน 1.0 บรรยากาศ อุณหภมู ิ 27 องศาเซลเซียส มวลต่อโมลของแก๊สชนดิ นเ้ี ปน็ เทา่ ใด 3. ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป (Explaination) (10 นาท)ี 1.ครอู ธิบาย แก๊สที่มสี มบัติเป็นไปตามกฎรวมแกส๊ และกฎของอาโวกาโดร สามารถพิจารณา ความสัมพนั ธร์ ะหว่างปรมิ าตร (V) ความดนั (P) อุณหภูมิ (T) ในหนว่ ยเคลวิน และจํานวนโมล (n) ของแกส๊ ตาม สมการ PV = nRT แก๊สใด ๆ ที่มีสมบัตเิ ป็นไปตามสมการข้างต้นจดั เปน็ แก๊สอุดมคติ และสมการดังกลา่ ว เรยี กวา่ กฎแกส๊ อุดมคติ 4. ขั้นขยายความรู้ (Elaboration) (15 นาท)ี 1.ครูอธิบาย เพ่มิ เติม แก๊สอุดมคติ (Ideal gas) หรือแกส๊ สมบูรณ์ เป็นแกส๊ ที่ นักวทิ ยาศาสตรก์ ำหนดข้ึน เพ่ืออธิบายสมบัติต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวกบั แก๊ส โดยให้มีพฤตกิ รรมเปน็ ไปตามทฤษฎจี ลนข์ องแก๊สไมว่ า่ ทีอ่ ุณหภมู ิหรอื ความดนั ใด แกส๊ สมบูรณ์เป็นแก๊สทไ่ี มม่ แี รงยึดเหน่ียวระหว่างโมเลกุล แกส๊ จริง (Real gas) เปน็ แก๊สท่มี ีอยูจ่ ริงในธรรมชาติ และไมเ่ ป็นไปตามกฎต่าง ๆ ของแก๊สสมบรู ณ์ มี แรงยดึ เหนีย่ วระหว่างโมเลกุลน้อย แต่ในบางสภาวะแกส๊ จริงอาจมสี มบัติใกลเ้ คยี งกบั แก๊สสมบรู ณไ์ ด้ คือท่ีอุณหภูมิ สูงและความดนั ตำ่ มาก ๆ แก๊สจริงท่มี ีสมบตั ิใกล้เคียงกบั แก๊สสมบรู ณใ์ นสภาวะปกติมากท่ีสดุ คอื แก๊สเฉอื่ ยหรือแก๊ส ในหมู่ที่ 8 ของตารางธาตุ 2.ครใู หน้ ักเรียนทำแบบฝึกหดั ทา้ ยบท 5. ขั้นประเมนิ (Evaluation) (10 นาท)ี 1.ประเมนิ จากการทำโจทย์คำถาม 2.ประเมนิ นกั เรียนจากการทำแบบฝกึ หัดทา้ ยบท 3.ประเมนิ นักเรยี นจากการสังเกตพฤตกิ รรม

8. สื่อ วสั ดุ อปุ กรณ์ และแหล่งการเรยี นรู้ แหล่งการเรียนรู้ ส่ือ วัสดุ อุปกรณ์ หนังสอื เรียน -แบบฝกึ หัดหลังเรียน -สไลดก์ ารสอน -ชุดกิจกรรมท่ี 1 ฉนั คอื ใคร 9. การประเมนิ การเรยี นรู้ วิธกี ารวัดผล เคร่ืองมอื ทใ่ี ช้วัดผล เกณฑ์การประเมนิ ผล จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ -การทำโจทยก์ ารคำนวณ -แบบฝกึ หัดทา้ ยบท รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์ นักเรียนสามารถอธบิ าย -การตอบคำถามในชั้นเรียน ความสัมพันธ์ระหว่าง -การทำแบบฝึกหัดทา้ ยบท -แบบฝกึ หดั ทา้ ยบท รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ ปรมิ าตร ความดัน -โจทย์การคำนวณ อณุ หภูมิและจำนวนโมล -การมสี ว่ นรว่ มเมอ่ื ครูถาม -ระดับคุณภาพ 2 ข้นึ ของแก๊สได้ดว้ ยกฎแกส๊ -การทำโจทยก์ ารคำนวณ -แบบสงั เกต ไปผา่ นเกณฑ์ อดุ มคติ -การทำแบบฝึกหัดท้ายบท พฤติกรรมรายบคุ คล นักเรยี นสามารถคำนวณ -แบบสงั เกต ปริมาตร ความดนั -สังเกตการมีส่วนรว่ ม พฤติกรรมรายกลุ่ม อณุ หภูมิและจำนวนโม พฤติกรรม เช่น ตัง้ ใจเรยี น ลตามกฎแก๊สอุดมคติได้ เป็นรายบคุ คลล นกั เรยี นมีตรงต่อเวลา -สังเกตการทำงาน การมี ความมุ่งม่นั ตัง้ ใจในการ สว่ นร่วมภายในกลุ่ม เรยี นรู้ ช่วยเหลอื และ เคารพในความคิดเห็น ของเพอ่ื นในกลมุ่

10. บนั ทกึ หลงั การจดั การเรยี นรู้ 10.1 จำนวนนกั เรยี นที่สอน ........................................................................................... ......................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... 10.2 ผลท่ีเกดิ ข้ึนจากการเรียนรู้ (ความรู้ / ทักษะ / จิตวทิ ยาศาสตร)์ .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ...................................................................................................................................................................... .............. 10.3 บรรยากาศการเรียนรู้ .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... 10.4 การปรับเปลย่ี นแผนการจัดการเรียนรู้ (ถ้าม)ี .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ................................................................................................................................................................................ .... 10.5 ปญั หา / วธิ ีการแก้ไข / ผลการแก้ไข ........................................................................................... ......................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. .......................................................

ลงช่ือ..................................................................ผเู้ ขยี นแผนการจัดการเรยี นรู้ (.................................................................) ......................./................/.................... ลงชอื่ ..................................................................ผตู้ รวจ (.................................................................) ......................./................/...................

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล คำช้ีแจง : ให้ ผู้สอน สงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องว่างท่ี กำหนด พฤติกรรม รวม ลำดับ ช่ือ-สกุลของผรู้ ับการประเมิน ความตั้งใจ ความ การตรงต่อ ผลสำเรจ็ 12 ในการ รบั ผิดชอบ เวลา ของงาน คะแนน ทำงาน 321321321321

ลงชอื่ ............................................................ผปู้ ระเมนิ .........................../………………….…../……………..……… เกณฑ์การให้คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมอย่างสมำ่ เสมอ 3 คะแนน ปฏบิ ัติหรอื แสดงพฤตกิ รรมอย่างบ่อยคร้ัง 2 คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมอย่างบางครั้ง 1 คะแนน 10 – 12 ดี 7 – 9 พอใช้ ต่ำกวา่ 7 ปรบั ปรุง

แบบสังเกตพฤติกรรมรายกลุ่ม คำชี้แจง : ให้ ผูส้ อน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรยี น แลว้ ขดี ✓ ลงในช่องว่างทต่ี รงกับระดบั คะแนน กล่มุ ท.่ี ........... สมาชกิ ของกลุ่ม 1....................................................... 2........................................................... 3..................................................... 4............................................................5........................................................... ลำดับที่ พฤตกิ รรม คณุ ภาพการปฏิบัติ 43 2 1 1 มกี ารแลกเปลย่ี นความคิดเห็นกนั ภายในกลมุ่ 2 มคี วามรบั ผิดชอบในงานท่ีได้รับมอบหมาย 3 มีการชว่ ยเหลือและเกอ้ื กลู กันภายในกลุ่ม 4 เคารพในความคดิ เห็นของเพื่อนภายในกลุ่ม 5 มคี วามม่งุ มนั่ ตั้งใจ และกระตือรอื ร้นในการทำงาน รวม ลงชอื่ ...................................................ผูป้ ระเมนิ ............../.................../................ เกณฑก์ ารให้คะแนน เกณฑก์ ารตดั สิน ระดับคณุ ภาพ ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ = 4 คะแนน ดมี าก ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยคร้ัง = 3 คะแนน ช่วงคะแนน ดี ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครัง้ = 2 คะแนน 16-20 พอใช้ ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมน้อยคร้ัง = 1 คะแนน 11-15 ปรับปรุง 6-10 4-5

กิจกรรม ฉนั คือใคร คำใบ้ ปริมาตร แปรผกผัน ความดนั กฎของบอยล์ ปรมิ าตร แปรผันตรง อณุ หภมู ิ กฎของชาร์ล ความดนั แปรผันตรง อุณหภูมิ ปรมิ าตร ความดัน อุณหภูมิ กฎของเกย์-ลสู แซก ปรมิ าตร แปรผนั ตรง จำนวนโมล กฎรวมแก๊ส กฎของอาโวกาโด