กลุ่มที่6 การบัญชีของกิจการซื้อขายสินค้า

1 การบญั ชีของกจิ การซื้อขายสินค้า สาระสาคญั การบญั ชีของกิจการซ้ือขายสินคา้ จะตอ้ งมีการซ้ือสินคา้ มาจาหน่าย มีค่าขนส่งออก มีส่วนลดการคา้ ส่วนลดเงินสด หากกิจการขนาดใหญ่มีการซ้ือขายสินคา้ ในแต่ละวนั จานวนมาก หากใชส้ มุดรายวนั ทว่ั ไป อาจทาให้เกิดความผิดพลาด ดงั น้นั กิจการจะใชส้ มุดรายวนั เฉพาะเรื่องใดเร่ืองหน่ึง เช่น สมุดรายวนั ซ้ือ สินคา้ จะใชส้ าหรับการบนั ทึกซ้ือเป็นเงินเชื่อ หากมีการซ้ือสดจะบนั ทึกไวใ้ นสมุดรายวนั จ่ายเงินเป็นตน้ สาระการเรียนรู้ 1. ลกั ษณะของกิจการซ้ือขายสินคา้ 2. เงื่อนไขการซ้ือสินคา้ สมรรถนะย่อย 1. แสดงความรู้เกี่ยวกบั การบญั ชีของกิจการซ้ือขายสินคา้ 2. ปฏิบตั ิงานเก่ียวกบั การบนั ทึกบญั ชีและจดั ทางบทดลองของกิจการซ้ือขายสินคา้ จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายลกั ษณะของกิจการซ้ือขายสินคา้ ได้ 2. อธิบายและเขา้ ใจเกี่ยวกบั เงื่อนไขการซ้ือขายสินคา้ ได้

2 แบบทดสอบก่อนเรียน คาชี้แจง : ใหน้ กั ศึกษากาเครื่องหมาย x ขอ้ คาตอบท่ีเห็นว่าถกู ตอ้ งท่ีสุดในกระดาษคาตอบ 1.ขอ้ ใดคือความหมายของ กิจการซ้ือขายสินคา้ ก. สินคา้ ของกิจการท่ีมีไวส้ าหรับใหเ้ ช่า ข. สินคา้ ที่มีไวจ้ าหน่ายตามลกั ษณะของธุรกิจ ค. สินคา้ ท่ีสามารถทาใหเ้ กิดผลกาไรแก่กิจการ ง. สินคา้ ท่ีสามารถนาไปใชป้ ระโยชน์ในกิจการได้ จ. สินคา้ สาเร็จรูปซ้ือมาขายไป 2.ขอ้ ใดหมายถึงธุรกิจเกี่ยวกบั สินคา้ ก.หา้ งหุน้ ส่วนจากดั และบริษทั จากดั ข.บริษทั จากดั และบริษทั มหาชนจากดั ค.ธุรกิจพาณิชยกรรมและธุรกิจอุตสาหกรรม ง.กิจการที่ผลิตและจาหน่ายโดยเจา้ ของคนเดียว จ.ไม่มีขอ้ ใดถกู 3.ธุรกิจอุตสาหกรรม คือขอ้ ใด ก.ธนาคารพาณิชย์ ข.กิจการหา้ งสรรพสินคา้ ค.กิจการผลิตชิ้นส่วนรถยนต์ ง.กิจการโทรคนาคม จ.ขอ้ ก และ ข ถกู

3 4. เง่ือนไขการซ้ือสินคา้ มีกี่วิธี ก. 5 วธิ ี ข. 6 วิธี ค. 3 วธิ ี ง. 4 วธิ ี จ. 2 วิธี 5. ขอ้ ใดต่อไปน้ีหมายถึงการขนส่งที่ผขู้ ายเป็นผรู้ ับผดิ ชอบ ก. F.O.B Shipping Point ข. C.I.F ค. F.O.B Destination ง. ขอ้ ก.และ ขอ้ ข. จ. ไมม่ ีขอ้ ใดถกู

4 ลกั ษณะของธุรกจิ ซื้อขายสินค้า กิจการซ้ือขายสินคา้ (Merchandising Business) ธุรกิจซ้ือมาขายไปหรือท่ีเรียกกนั ว่า Trading น้นั เอง เป็นธุรกิจเก่ียวกบั การซ้ือมาขายไป (Trading Business) เป็นธุรกิจประเภทที่รับสินคา้ มาแลว้ เอามาเพิ่มราคา และขายต่อเพ่ือกินส่วนต่างของราคาสินคา้ ท่ีนามาขาย ราคาของสินคา้ ข้ึนอย่กู บั ความตอ้ งการของผูบ้ ริโภค สาหรับธุรกิจ ประเภทน้ีไม่จาเป็ นต้องมีประสบการณ์มาก สามารถเริ่มต้นทาได้ง่ายเหมาะสาหรับ ผปู้ ระกอบการขนาดเลก็ แต่ส่ิงท่ีสาคญั ที่สุดคอื แหล่งที่มาของสินคา้ ของสินคา้ วา่ สามารถสั่งซ้ือมาขายไดจ้ าก ที่ไหนบา้ ง ปัจจยั สาคญั ที่ผปู้ ระกอบการตอ้ งนามาพิจารณาในการหาแหล่งส่ังซ้ือไดแ้ ก่ ราคาของสินคา้ หรือ ตน้ ทนุ ของสินคา้ ที่ซ้ือมาขายควรหาแหลง่ ซ้ือที่มีตน้ ทนุ ต่าสุด มีส่วนลดการคา้ หรือส่วนลดเงินสดในการซ้ือขายหรือไม่ การจดั ส่งสินคา้ หรือค่าขนส่งสินคา้ ใครเป็นผรู้ ับภาระค่าขนส่งสินคา้ ผซู้ ้ือหรือผูข้ ายตอ้ งตกลงและระบุให้ ชดั เจนในการทาสัญญาซ้ือขาย จานวนเงินลงทุน ที่ตอ้ งใชใ้ นธุรกิจน้นั ๆ สาหรับธุรกิจซ้ือมาขายไปถือว่าเงินลงทุนเร่ิมตน้ ที่ทาน้นั มีน้อย มากถา้ เทียบกบั ธุรกิจประเภทอ่ืน เพราะเงินทุนจะเป็นลกั ษณะเงินหมนุ เวยี นกบั สินคา้ (ท้งั น้ีการซ้ือขายข้นึ อยู่ กบั มูลคา่ สินคา้ น้นั ดว้ ย) ข้นั ตอนในการซื้อสินค้า (Purchasing Procedures) ถา้ เป็นธุรกิจขนาดเลก็ การสงั่ ซ้ือสินคา้ อาจจะไมย่ งุ่ ยาก เพราะส่วนใหญ่เจา้ ของเป็นผดู้ าเนินการเอง สามารถ ตดั สินใจทาไดท้ นั ที การส่งั ซ้ือสินคา้ อาจจะผา่ นพนกั งานขาย แต่ถา้ เป้นกิจการขนาดใหญม่ กั มีแผนหรือฝ่าย จดั ซ้ือทาหนา้ ที่จดั ซ้ือโดยเฉพาะ กิจการเหล่าน้ีมีการควบคมุ ภายในท่ีดี ดงั น้นั ข้นั ตอนในการส่ังซ้ือสินคา้ ข้นั ตอนในการขายสินค้า (Sales Procedures) ในการขายสินคา้ น้นั ถา้ เป็นกิจการขนาดเลก็ การขายสินคา้ ไมย่ งุ่ ยากและมีวิธีการปฏิบตั ิเหมือนกบั การซ้ือ สินคา้ ของกิจการขนาดเลก็ แต่ถา้ เป็นกิจการขนาดใหญ่มกั มีแผนกหรือฝ่ายขาย/ฝ่ายการตลาด ทาหนา้ ที่ขาย สินคา้ โดยเฉพาะกิจการเหล่าน้ีมีการควบคมุ ภายในท่ีดี ดงั น้นั ข้นั ตอนในการขายสินคา้

5 เงื่อนไขการขนส่งสินค้า 1.เงื่อนไขเก่ียวกับค่าขนส่งสินคา้ (Terms of Transportation) ค่าขนส่งสินคา้ เป็ น ค่าใช้จ่ายสาคญั รายการหน่ึง เพราะเป็นส่วนหน่ึงของตน้ ทนุ ของสินคา้ หรือค่าใชจ้ ่ายในการขาย ดงั น้นั ผซู้ ้ือและผขู้ ายตอ้ งตก ลงกนั ใหช้ ดั เจนวา่ ค่าขนส่งสินคา้ จะเป็นภาระหรือหนา้ ที่ของฝ่ายใด ไดแ้ ก่ F.O.B. shipping point เป็นเง่ือนไขท่ีกาหนดให้ผขู้ ายรับผิดชอบค่าขนส่งสินคา้ จากร้านคา้ ถึงท่าเรือ ค่าขนส่งจากท่าเรือถึง ร้านคา้ หรือจุดหมายปลายทางของผูซ้ ้ือ ผูซ้ ้ือตอ้ งเป็นฝ่ ายออกเอง ค่าขนส่งดงั กล่าวเรียกว่า ค่าขนส่งเขา้ ซ่ึง ถือเป็นตน้ ทุนของสินคา้ F.O.B. Destination เป็ นเงื่อนไขท่ีกาหนดให้ผูข้ ายรับผิดชอบค่าขนส่งสินค้าจากร้านคา้ ของผูข้ ายจนถึงร้านคา้ หรือ จุดหมายปลายทางของผซู้ ้ือเรียกวา่ ค่าขนส่งออก ซ่ึงถือเป็นค่าใชจ้ ่ายในการขาย C.I.F Insurance and freight เป็ นเง่ือนไขในการขายสินค้าท่ีระบุให้ราคาสินคา้ ท่ีซ้ือขายสินคา้ กันน้ันรวมตน้ ทุนสินค้าเบ้ีย ประกนั ภยั และคา่ ขนส่งสินคา้ ไวดว้ ย โดยค่าขนส่งในที่น้ีจะตอ้ งระบุใหช้ ดั เจนว่าเร่ิมตน้ ที่ไหนและสิ้นสุดท่ี ไหน ส่วนค่าขนส่งนอกเหนือจากที่ตกลงกนั ถือเป็นความรับผิดชอบของผซู้ ้ือ

6 เง่ือนไขเกย่ี วกบั ส่วนลด เป็นเง่ือนไขที่จูงใจใหผ้ ซู้ ้ือสินคา้ ซ้ือสินคา้ จานวนมากและชาระหน้ีใหโ้ ดยเร็ว เงื่อนไขเกี่ยวกบั ส่วนลดประกอบดว้ ย ส่วนลดการคา้ เป็นส่วนลดที่จูงใจใหผ้ ซู้ ้ือสินคา้ ซ้ือสินคา้ เป็นจานวนมาก โดยผู้ (Trade Discounts) ซ้ือและผขู้ ายมีการต่อรองกนั หรือผูข้ ายอาจต้งั เกณฑไ์ วล้ ่วงหนา้ และใหผ้ ซู้ ้ือตดั สินใจ ส่วนลดเงินสด ส่วนลดเงินสดน้ี ต่างจากส่วนลดการคา้ คือ เป็นส่วนลดท่ีเกิดข้ึน (Cash Discount) หลงั จากมีการตกลงซ้ือขายสินคา้ เป็นเงินเชื่อแลว้ ส่วนลดเงินสด เป็ นส่วนลดที่จูงใจให้ผูซ้ ้ือสินคา้ ชาระหน้ีโดยเร็วหรือก่อนวนั ครบกาหนด ส่วนลดเงินสดทางด้านผูไ้ ด้รับหรือผูซ้ ้ือเรียกว่า ส่วนลดรับหรือส่วนลดซ้ือ ส่วนลดเงินสดทางดา้ นผใู้ หห้ รือผูข้ าย เรียกวา่ ส่วนลดจ่ายหรือส่วนลดขาย 3.เงื่อนไขเกยี่ วกบั การชาระเงนิ เป็ นเงื่อนไขทกี่ าหนดระยะเวลาในการชาระเงนิ พร้อม ท้งั ส่วนลด (ถ้าม)ี การนบั วนั ครบกาหนดชาระหน้ี ในการซ้ือสินคา้ เป็นเงินเช่ือ เมื่อท้งั สองฝ่ายตกลงเงื่อนไขในการชาระ หน้ีแลว้ ท้งั ผูซ้ ้ือและผูข้ ายควรคานวณวนั ครบกาหนดไวล้ ่วงหนา้ ในแง่ของผูซ้ ้ือจะไดท้ ราบวนั ที่ท่ีตอ้ งนา เงินไปชาระและจะไดว้ างแฟนในการจดั หาเงิน และเพื่อรักษาผลประโยชน์ขอบงกิจการในกรณีที่มีส่วนลด เงินสด ในแง่ของผูข้ ายจะไดท้ ราบวนั ท่ีท่ีกิจการจะไดร้ ับเงินจากผูซ้ ้ือ เพ่ือทวงถามหรือติดตามหน้ีไดอ้ ยา่ ง ถูกตอ้ ง

7 กรณีที่กาหนดวนั ครบกาหนดไวแ้ น่นอน เช่น วนั สิ้นเดือน หรือวนั สิ้นเดือนของเดือนถดั ไป ก็ไม่จาเป็นตอ้ ง นบั หรือคานวณวนั ที่ครบกาหนด แต่ในกรณีท่ีกาหนดเป็ นจานวนวนั เช่น 30 วนั 60 วนั ก็ควรนับวนั ท่ีจะ ครบกาหนดไวล้ ว่ งหนา้ การนบั วนั ครบกาหนดใหเ้ ร่ิมนบั ถดั จากวนั ท่ีที่มีการซ้ือสินคา้ เป็นวนั ท่ี 1 และนบั ไป เรื่อย ๆ จนครบกาหนดเวลาหรืออาจจะใชข้ ้นั ตอนดงั ต่อไปน้ีคานวณหาวนั ที่ครบกาหนดได้ คือ 1. นาวนั สุดทา้ ยของเดือนท่ีมีการซ้ือขายสินคา้ ตวั ต้งั 2.นาวนั ที่มีการซ้ือขายสินคา้ เป็นตวั ต้งั 3.นาจานวนวนั ท่ียงั ขาดอยขู่ องแตล่ ะเดือนถดั ไปบวกเขา้ ไปเร่ือย ๆ จนกวา่ จะครบกาหนด การซ้ือขายสินคา้ ผา่ นระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ปัจจุบนั ธุรกิจตา่ งๆ มีการแขง่ ขนั กนั สูง เนื่องจากสาเหตุหลายประการกิจการจึงนาเทคโนโลยสี ารสนเทศที่ ทนั สมยั เขา้ มาใชใ้ นกิจการ ซ่ึงเป็นท่ีนิยมและไดร้ ับการสนบั สนุนจากท้งั ภาครัฐและเอกชนในการนามาใช้ พฒั นาและปรับปรุงกระบวนการขายของกิจการซ่ึงเรียกวา่ พาณิชยอ์ ิเลก็ ทรอนิกส์ หมายถึงการทาธุรกรรม ทางเศรษฐกิจที่ผา่ นสื่ออิเลก็ ทรอนิกส์ เช่น การซ้ือขายสินคา้ การโฆษณาสินคา้ หรือบริการต่างๆ การโอน เงินทางอิเลก็ ทรอนิกส์ เป็นตน้ ตวั อย่าง ที่ 1 ขายสินคา้ ราคา 30,000 บาท เป็นเงินสด ใหส้ ่วนลดการคา้ 2% จากกรณีตวั อยา่ ง คานวณไดด้ งั น้ี ราคาสินคา้ ที่กาหนดไว้ 30,000 บาท หัก ส่วนลดการคา้ 2% (30,000 x 2/100 600 บาท ราคาสุทธิตามใบกากบั ภาษี 29,400 บาท จากตวั อยา่ งขา้ งตน้ แสดงวา่ ผขู้ ายสินคา้ จะไดร้ ับเงินสดจากผซู้ ้ือและบนั ทึก จานวน 29,000 บาท เท่าน้นั ผซู้ ้ือสินคา้ จะจ่ายเงินสดใหผ้ ขู้ ายสินคา้ และบนั ทึกบญั ชี จานวน 29,000 บาท เช่นกนั

8 ตวั อย่างที่ 2 ขายสินคา้ ราคา 10,000 บาท เป็นเงินเช่ือ ใหส้ ่วนลดการคา้ 5% จากกรณีตวั อยา่ งคานวณไดด้ งั น้ี ราคาสินคา้ ตามท่ีกาหนดไว้ 10,000 บาท หัก ส่วนลดการคา้ 5% (10,000 x 5/100) 500 บาท ราคาสุทธิตามใบกากบั ภาษีสินคา้ 9,500 บาท จากตวั อยา่ งขา้ งตน้ แสดงวา่ ผขู้ ายสินคา้ จะไดร้ ับเงินสดจากผซู้ ้ือเป็นลกู หน้ี และบนั ทึกบญั ชี จานวน 9,500 บาท เทา่ น้นั ผซู้ ้ือสินคา้ จะบนั ทึกผขู้ ายเป็นเจา้ หน้ี และบนั ทึกบญั ชี จานวน บาท เช่นกนั

9 แบบทดสอบหลงั เรียน คาช้ีแจง:ให้นกั ศึกษากาเคร่ืองหมาย X ขอ้ คาตอบท่ีเห็นวา่ ถกู ตอ้ งที่สุด 1. ส่วนลดที่มีจุดประสงคใ์ ห้มีการซ้ือสินคา้ จานวนมาก คือส่วนลดในขอ้ ใด ก.ส่วนลดการคา้ ข.ส่วนลดเงินสด ค.ส่วนลดการซ้ือ ง.ส่วนลดการขาย จ.ถูกท้งั ขอ้ ก และ ข 2. คา่ ขนส่งสินคา้ ท่ีผซู้ ้ือเป็นผจู้ ่ายเรียกวา่ อะไร ก.คา่ ขนส่งเขา้ ข. ค่าขนส่งออก ค.ค่าพาหนะ ง.คา่ ใชจ้ ่ายในการขาย จ.ส่วนลด 3. ขอ้ ใดหมายถึง เง่ือนไข n/30 ก.ชาระวนั ที่30 ข.ชาระเงินภายใน30วนั ค.ชาระภายใน 30 วนั นบั วนั ที่ปรากฏในใบกากบั สินคา้ ง.ชาระภายใน 30 วนั นบั จากวนั สิ้นเดือน จ.ชาระภายใน30 วนั นบั จากวนั ท่ีชาระคร้ังเเรกเเลว้

10 4. รายการคา้ ใดบนั ทึกในสมุดรายวนั จ่ายเงิน ก.รับคนื สินคา้ เป็นเงินสด ข.การรับชาระหน้ีจากลกู หน้ี ค.รับรายไดค้ า่ นายหนา้ เป็นเช็ค ง.การรับเงินจากการส่งคนื สินคา้ จ. ถูกท้งั ขอ้ ก เเละ ข 5. ขอ้ ใดหมายถึงผซู้ ้ือไดร้ ับส่วนลดเม่ือชาระหน้ีภายในเวลาท่ีกาหนด ก.ส่วนลด ข.ส่วนลดจ่าย ค.ส่วนลดเงินสด ง.ส่วนลดการคา้ จ.ส่วนลดชาระเงิน