บทที่ 3

ใหผ้ ู้เรยี นสแกน QR Code การตดั สินใจเข้าสู่อาชีพ เรื่อง การตดั สินใจเข้าสอู่ าชีพ https://www.youtube.com/watch?v=Nyk648xh9ZA ใบความรู้

เรือ่ งการตัดสินใจเข้าสอู่ าชีพ เรือ่ งที่ 1 ตัดสินใจเข้าสอู่ าชีพด้วยปรชั ญาคิดเป็น ปรัชญา “คดิ เปน็ ” เช่ือวา่ มนษุ ยท์ กุ คนมีพ้ืนฐานชีวติ แตกตา่ งกนั มีวธิ ีการดาเนนิ ชวี ติ ท่ีแตกต่างกัน มี ความต้องการทแ่ี ตกต่างกัน แต่ทุกคนล้วนมีความตอ้ งการทจ่ี ะมีความสขุ เหมือนกนั เม่อื ทกุ คนต้องการมีความสขุ เหมอื นกัน จงึ ตอ้ งมีกระบวนการเพ่อื ให้เกิดความสขุ คือ กระบวนการคดิ เปน็ โดยมฐี านข้อมูลดา้ นวิชาการ ดา้ น สงั คมและสงิ่ แวดล้อม และขอ้ มลู ของตนเองมาเป็นตัวการในการช่วยตัดสนิ ใจได้แลว้ จึงเลอื กหนทางในการดาเนนิ ชวี ิต ก็จะเกดิ ความสขุ จากการตัดสินใจถกู ต้อง เมอ่ื ดาเนินการแล้วและยังเกดิ ปัญหา หรอื ยงั ไมเ่ กดิ ความสุข จึง กลบั มายอ้ นดคู วามผดิ พลาดจากขอ้ มลู ว่าวเิ คราะหข์ ้อมูลครบหรือยงั แลว้ จึงตดั สินใจใหม่ ตามวัฏจกั ร “คดิ เป็น” เพอ่ื การแกป้ ญั หาท่ียัง่ ยนื แล้วเกิดสขุ อยา่ งอตั ภาพ หลกั ของการคดิ เปน็ 1. คิดเปน็ เชอ่ื ว่าสงั คมเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ก่อใหเ้ กดิ ปัญหา ซึ่งปัญหาน้นั สามารถแกไ้ ขได้ 2. คนเราจะแกไ้ ขปญั หาตา่ งๆ ได้อย่างเหมาะสมท่ีสุด โดยใช้ข้อมูลมาประกอบการตัดสนิ ใจ อย่างนอ้ ย 3 ประการ คือ ข้อมูลเก่ียวกับตนเอง สงั คม และวชิ าการ 4. เมือ่ ไดต้ ัดสนิ ใจแก้ไขปญั หาดว้ ยการไตร่ตรองรอบคอบทง้ั 3 ดา้ นแล้ว ยอ่ มก่อให้เกดิ ความพอใจในการ ตดั สินใจ และควรรบั ผิดชอบต่อการตัดสินใจนนั้ 5. แต่สังคมเปล่ยี นแปลงอยตู่ ลอดเวลา การคดิ ตดั สินใจอาจจะตอ้ งเปลีย่ นแปลง ปรับปรงุ ใหมใ่ ห้เหมาะสม กับสภาพและสถานการณท์ ีเ่ ปลย่ี นไป ลักษณะของคนคิดเป็น มี 8 ประการ 1. มคี วามเชือ่ วา่ ปญั หาทเ่ี กิดขนึ้ เปน็ สง่ิ ธรรมดา สามารถแกไ้ ขได้ 2. การคิดท่ีดตี อ้ งใชข้ อ้ มูลหลาย ๆ ด้าน (ตนเอง สงั คม วิชาการ) 3. รู้ว่าข้อมลู เปลยี่ นแปลงอยเู่ สมอ 4. สนใจท่ีจะวเิ คราะหข์ ้อมูลอย่เู สมอ 5. รู้ว่าการกระทาของตนมผี ลต่อสังคม 6. ทาแลว้ ตดั สินใจแล้วสบายใจ และเตม็ ใจรับผิดชอบ 7. แก้ปัญหาชวี ติ ประจาวันอยา่ งมีระบบ 8. รู้จกั ชั่งนา้ หนักคุณคา่ สมรรถภาพของคนคดิ เปน็ 1. เผชิญปญั หาในชวี ิตประจาวันอย่างมรี ะบบ

2. สามารถทจี่ ะแสวงหาและใชข้ อ้ มูลหลาย ๆ ด้าน ในการคิดแก้ไขปัญหา 3. ร้จู ักชง่ั นา้ หนกั คณุ ค่า และตดั สนิ ใจหาทางเลอื กใหส้ อดคล้องกบั คา่ นยิ ม ความสามารถ และ สถานการณ์ หรือเงือ่ นไขสว่ นตัวและระดับความเป็นไปไดข้ องทางเลือกตา่ งๆ กระบวนการไปส่กู ารคิดเป็น มีดงั น้ี แผนภมู ิ ข้นั ตอนกระบวนการแก้ปัญหา “คิดเปน็ ” แผนภูมิ ข้ันตอนกระบวนการแกป้ ญั หา “คดิ เปน็ ” 1. ขน้ั สารวจปญั หา เม่ือเกดิ ปญั หาย่อมต้องเกดิ กระบวนการคิดแก้ปญั หา 2. ขัน้ หาสาเหตุของปัญหา เปน็ การหาขอ้ มูลมาวิเคราะหว์ า่ ปัญหาทีเ่ กิดขน้ึ น้ัน เกิดขึ้นได้อยา่ งไร มอี ะไร เปน็ องคป์ ระกอบของปญั หาบ้าง - สาเหตุจากตนเอง พ้ืนฐานของชวี ติ ครอบครวั อาชีพ การปฏบิ ัตติ น คณุ ธรรม ฯลฯ - สาเหตุจากสังคม บคุ คลท่อี ยู่แวดลอ้ ม ตลอดจนความเช่อื ประเพณี ฯลฯ - สาเหตุจากขาดวิชาการความรู้ต่างๆ ทีเ่ ก่ยี วข้องกับปญั หา 3. ขน้ั วเิ คราะหห์ าทางแกป้ ญั หา เป็นการวเิ คราะหท์ างเลอื กในการแกป้ ญั หา โดยใช้ขอ้ มูลด้านตนเอง สังคม วชิ าการ มาประกอบในการวิเคราะห์ 4. ข้นั ตดั สินใจ เมื่อไดท้ างเลอื กแลว้ จึงตดั สนิ ใจเลอื กแกป้ ญั หาในทางทมี่ ีขอ้ มูลตา่ งๆพรอ้ ม สมบูรณท์ สี่ ุด

5. ข้นั ตัดสินใจไปสู่การปฏบิ ตั ิ เม่อื ตัดสินใจเลือกทางใดแลว้ ต้องยอมรับว่าเป็นทางเลอื กทีด่ ที ่ีสุด ใน ขอ้ มลู เท่าท่ีมีขณะน้นั 6. ขนั้ ปฏบิ ัติในการแกป้ ญั หา ในขน้ั นีเ้ ปน็ การประเมนิ ผลพรอ้ มกนั ไปดว้ ย ถา้ เป็นผลท่ี - พอใจ ก็จะถือว่าพบความสุข เรียกว่า คิดเปน็ - ไม่พอใจ หรือผลออกมาไม่ไดเ้ ปน็ ไปตามท่คี ิดไว้ หรอื ข้อมูลเปล่ยี น ต้องเรมิ่ ตน้ กระบวนการคิดแก้ปัญหา ใหม่ ข้อมลู ประกอบการตดั สนิ ใจ มี 3 ด้าน 1. ขอ้ มูลที่เกี่ยวกบั ตนเอง คอื ข้อมูลของสง่ิ ตา่ งๆ ทเี่ กีย่ วขอ้ งกับการประกอบอาชพี ทีต่ นเองมอี ยูใ่ น ขณะนัน้ อาจจะแบง่ เป็นดังน้ี 1.1 ปัจจยั การผลิต เชน่ เงินทุน ทด่ี ิน แรงงาน เคร่ืองมือ เครอ่ื งใช้ วัสดุ 1.2 ความถนดั ของแตล่ ะบุคคล การท่จี ะประกอบอาชีพให้ได้ผลดีจะต้อง พิจารณาถึงความถนัดของ ตนเองดว้ ยเสมอ เพราะความถนัดจะชว่ ยให้การกระทาในสิ่งท่ตี นถนัดนนั้ เป็นไปอยา่ งสะดวก รวดเร็ว คลอ่ งแคล่ว และ มองเหน็ ช่องทางท่จี ะพัฒนาอาชพี ใหร้ ุดหน้าไดด้ กี วา่ คนทไี่ มม่ ีความถนดั ในอาชพี นนั้ ๆ แต่ตอ้ งตัดสินใจเลือก ประกอบอาชีพน้ันๆ 1.3 ความรกั และความจรงิ ใจ เป็นองคป์ ระกอบท่ีเกดิ จากความรสู้ กึ ภายใจของ แต่ละคนซ่ึงความรู้สกึ มักจะ เป็นแรงผลักดนั ให้เกดิ ความมานะ อดทน กลา้ สู้ กล้าเสยี่ ง ซึ่งถือวา่ เปน็ องค์ประกอบในการตัดสนิ ใจที่สาคญั อย่างหนง่ึ หากการพิจารณาตัดสินใจมิไดค้ านงึ ถึงสงิ่ น้แี ลว้ การทีจ่ ะประกอบอาชพี อยา่ งเดด็ เด่ยี วปญั หาจะลดนอ้ ยลงไดง้ า่ ยใน โอกาสตอ่ ไป 2. ขอ้ มูลเกี่ยวกับสิง่ แวดล้อมและสงั คม คอื ขอ้ มลู ตา่ งๆ ทีอ่ ยรู่ อบ ๆ ตัวเรา หรอื จะต้องเขา้ มาเกย่ี วข้อง ท่ีจะส่งผลดี ผลเสยี ตอ่ การประกอบอาชพี ของตน เชน่ ทาเล ตลาด สว่ นแบ่งของตลาด ทรัพยากรทีเ่ อ้ือในทอ้ งถน่ิ แหลง่ ความรู้ ตลอดจนผลท่ีจะเกดิ ขึน้ ต่อชุมชน หากเลอื กอาชพี นัน้ ๆ 3. ข้อมูลทีเ่ ก่ียวกับความรูพ้ น้ื ฐานทางวชิ าการของอาชพี คอื ขอ้ มูลความรู้และเทคนคิ ต่างๆ สาหรบั การ ประกอบอาชพี นั้น ๆ เชน่ วธิ บี งั คบั ใหเ้ กดิ ผล ผลิตออกนอกฤดกู าล การคานวณสตู รปุ๋ย เทคโนโลยีในการผลิต เครอ่ื งมือ เครือ่ งใช้เอง ใบงาน

การแลกเปลย่ี นเรยี นรู้ ครใู หผ้ ูเ้ รยี นแต่ละคนนาเสนอสาระสาคญั ในการประกอบอาชพี แต่ละอาชพี ทีไ่ ดไ้ ปศึกษาและจดบนั ทึกผลการ คดิ ท่ีเป็นประโยชน์โดยพิจารณาอาชีพมา 3 อาชพี ท่ผี ู้เรียนรูจ้ กั และได้ศึกษาหาความรมู้ าจากแหลง่ ความรู้อ่นื แบบบันทึก สรปุ ความคิดเหน็ ตอ่ 1. อาชีพที่ 1 …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. อาชีพท่ี 1 …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. อาชีพที่ 1 …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ใบงาน

การใชป้ รชั ญา “คิดเป็น” กับการดาเนินชีวิต 1. การนาไปใชใ้ นชวี ติ ประจาวนั เพอ่ื แก้ปญั หา …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. สาเหตุของปญั หา …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ข้อมลู 3 ด้าน ไดแ้ ก่ 3.1 ด้านตนเองประกอบดว้ ย …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.2 ด้านวิชาการ ประกอบดว้ ย …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.3 ดา้ นสงั คมและสง่ิ แวดลอ้ ม …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. วเิ คราะหห์ าทางแก้ปญั หา …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. ขนั้ ตัดสนิ ใจ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6. สรปุ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ใบงาน

กาหนดขอ้ มลู 3 ดา้ น จากการท่ผี ู้เรียนศกึ ษากระบวนการประกอบอาชีพและปรัชญาคดิ เปน็ จนเข้าใจแลว้ ใหน้ ามากาหนด ขอ้ มูล 3 ดา้ น ท่ีสอดคล้องกับอาชีพ ทั้ง 3 อาชีพที่กาหนดไว้ ขอ้ มูล 3 ดา้ นไดแ้ ก่ 1. ด้านตนเอง 2. ดา้ นสงั คมและส่งิ แวดลอ้ ม 3. ด้านวชิ าการ โดยกาหนดขอ้ มูลแต่ละด้านลงในแบบบันทกึ ท่ีกาหนดไว้ แบบบันทึก การกาหนดข้อมลู 3 ดา้ น ข้อมูลดา้ นตนเอง อาชีพท่ี 1 ข้อมลู ดา้ นวิชาการ เชน่ 1. ความรู้ในอาชีพ ข้อมลู ด้านสังคมและสง่ิ แวดล้อม 2. ตน้ ทนุ 3. 1. ทาเลที่ต้ัง 1. ความรู้อาชพี 4. 2. ส่วนแบ่งของการตลาด 2. เทคนคิ การประกอบอาชีพ 5. 3. 3. 6. 4. 4. 7. 5. 5. 8. 6. 6. 9. 7. 7. 10. 8. 8. 9. 9. 10. 10. อาชีพท่ี 2

ขอ้ มลู ดา้ นตนเอง ขอ้ มลู ด้านสงั คมและส่ิงแวดล้อม ขอ้ มลู ด้านวชิ าการ เช่น 1. 1. 1. 2. 2. 2. 3. 3. 3. 4. 4. 4. 5. 5. 5. 6. 6. 6. 7. 7. 7. 8. 8. 8. 9. 9. 9. 10. 10. 10. อาชพี ที่ 3 ข้อมูลดา้ นตนเอง ขอ้ มลู ด้านสงั คมและสิง่ แวดลอ้ ม ข้อมูลด้านวชิ าการ เช่น 1. 1. 1. 2. 2. 2. 3. 3. 3. 4. 4. 4. 5. 5. 5. 6. 6. 6. 7. 7. 7. 8. 8. 8. 9. 9. 9. 10. 10. 10. ใบงาน

ครใู ห้ผ้เู รียนนาเสนอข้อมลู แต่ละด้านรวบเปน็ แบบบันทึกใหส้ รปุ ผลในแบบบนั ทกึ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- แบบบนั ทกึ ขอ้ มลู 3 ด้านเพิ่มเตมิ 1. ข้อมูลด้านตนเอง อาชพี ท่ี 1 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… อาชพี ท่ี 2 …………………………………………………………………………………………………………………………………………… อาชพี ที่ 3 …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ข้อมลู ด้านสงั คมและสง่ิ แวดลอ้ ม อาชีพที่ 1 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… อาชพี ที่ 2 …………………………………………………………………………………………………………………………………………… อาชีพที่ 3 …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ข้อมูลด้านวชิ าการ อาชพี ท่ี 1 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… อาชพี ที่ 2 …………………………………………………………………………………………………………………………………………… อาชพี ที่ 3 …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ใบงาน

ให้ผูเ้ รยี นรวบรวมและกรอกในแบบบันทกึ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ แบบบันทึก การตรวจสอบขอ้ มูล 3 ดา้ น อาชพี ที่ 1 ขอ้ มูลดา้ น ท่านสามารถปฏิบัตกิ ารเพื่อหาทางออกได้เพยี งใด เงอื่ นไข ทาไดแ้ น่นอน พอทาได้ ทาไม่ได้ (2 คะแนน) (1 คะแนน) ( 0 คะแนน) ตนเอง สังคมและ ส่งิ แวดล้อม วชิ าการ แบบบันทึก

การตรวจสอบข้อมูล 3 ด้าน --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- อาชพี ที่ 2 ข้อมลู ด้าน ท่านสามารถปฏิบัติการเพอื่ หาทางออกได้เพยี งใด เงอื่ นไข ตนเอง ทาไดแ้ น่นอน พอทาได้ ทาไม่ได้ (2 คะแนน) (1 คะแนน) ( 0 คะแนน) สังคมและ ส่งิ แวดล้อม วิชาการ แบบบนั ทกึ

การตรวจสอบข้อมลู 3 ดา้ น อาชีพท่ี 2 ข้อมลู ดา้ น ท่านสามารถปฏบิ ตั ิการเพื่อหาทางออกไดเ้ พียงใด เงอ่ื นไข ตนเอง ทาได้แนน่ อน พอทาได้ ทาไมไ่ ด้ (2 คะแนน) (1 คะแนน) ( 0 คะแนน) สงั คมและ สงิ่ แวดลอ้ ม วชิ าการ ใบงาน

สรปุ ผลการตดั สินใจเลือกอาชีพ ครูให้ผู้เรยี นรว่ มกนั วิเคราะห์อาชีพทงั้ 3 อาชพี แล้ว ให้นามาสรปุ ผลคะแนนเพอื่ ตดั สินใจเลอื กอาชพี อาชพี ที่ 1 คะแนน เงอื่ นไข 1 2 3 สรุปการตัดสินใจ ขอเลือกอาชพี …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… อธบิ ายเหตผุ ลในการเลอื กอาชพี …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ผู้เรยี นขอเลอื กอาชีพ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ใบความรู้

การตัดสนิ ใจเขา้ สู่อาชีพด้วยการวิเคราะห์ศักยภาพ การตดั สนิ ใจทีจ่ ะดาเนินการส่ิงใดสง่ิ หนึ่ง มีวิธกี ารหลากหลาย เชน่ ทาการวิจยั ทดลองทาก่อนลงมือทา จริง การใชก้ ระบวนการคดิ เป็น นอกจากนีย้ ังมีวธิ ีการวเิ คราะห์ศักยภาพตา่ ง ๆ ที่เกยี่ วข้องว่าสามารถดาเนนิ การ ประกอบอาชพี ไดห้ รอื ไม่ ซ่ึงเร่อื งนจี้ ะได้ศกึ ษาต่อไป เพื่อใชเ้ ปน็ แนวทางในการตัดสนิ ใจเข้าสอู่ าชีพโดยการ วเิ คราะห์ศักยภาพ 5 ดา้ น ได้แก่ 1. ศักยภาพของทรัพยากรธรรมชาตใิ นแตล่ ะพ้นื ท่ี ทรพั ยากรธรรมชาติ หมายถงึ สงิ่ ที่เกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ ซงึ่ มนุษยส์ ามารถนาไปใชใ้ ห้เกิดประโยชน์ตอ่ ชวี ติ ประจาวนั และการประกอบอาชีพ ทรพั ยากรธรรมชาติ ไดแ้ ก่ ป่าไม้ แมน่ ้า ลาคลอง อากาศ แร่ธาตตุ ่าง ๆ ทรพั ยากรธรรมชาติบางชนิดใช้แลว้ หมดไป เชน่ แรธ่ าตตุ า่ ง ๆ บางชนดิ มนษุ ย์สามารถสรา้ งทดแทนข้นึ ใหมไ่ ด้ เช่น ปา่ ไม้ เมอ่ื มนษุ ย์ตดั ไปใช้ประโยชนแ์ ล้วก็สามารถปลูกทดแทนขน้ึ ใหม่ได้ ดังนั้น การประกอบอาชีพตอ้ งพิจารณาว่า ทรพั ยากรท่ีจะตอ้ งนามาใชใ้ นการประกอบอาชีพในพืน้ ที่มีหรอื ไม่ มีเพยี งพอหรอื ไม่ ถ้าไมม่ ีผู้ประกอบการตอ้ ง พิจารณาใหมว่ ่าจะประกอบอาชีพท่ตี ดั สินใจเลือกไวห้ รือไม่ หรือพอจะจัดหาไดใ้ นพ้นื ท่ใี กล้เคยี ง ซึง่ ผปู้ ระกอบการ ต้องเสียคา่ ขนส่งจะคมุ้ ค่ากับการลงทุนหรอื ไม่ เช่น ตดั สนิ ใจจะประกอบอาชพี จักสานตะกรา้ จากไม้ไผ่ แต่ในพ้ืนท่ี ไม่มีต้นไผ่ ซ่งึ ตอ้ งพิจารณาแลว้ ว่าจะประกอบอาชีพนี้ไดห้ รือไม่ ถา้ ตอ้ งการประกอบอาชีพจริง ๆ เน่ืองจากตลาดมี ความตอ้ งการมาก ก็ตอ้ งคิดต่อไปว่าจะคมุ้ คา่ กบั ค่าขนส่งหรอื ไม่ 2. ศักยภาพของพื้นทตี่ ามลักษณะภูมอิ ากาศ ในแต่ละพนื้ ทจ่ี ะมลี ักษณะภูมอิ ากาศแตกตา่ งกัน เช่น ประเทศไทยภาคกลางมีอากาศรอ้ น ภาคใต้มี ฝนตกเป็น เวลานาน ภาคเหนอื มอี ากาศเยน็ โดยเฉพาะอาชพี เกษตรกรรมขึ้นอยู่กบั สภาพภูมอิ ากาศเป็นส่วนใหญ่ เช่น การ ปลูกล้นิ จี่ ลาไย ตอ้ งการอากาศเย็นจึงจะออกผลได้ แก้วมังกรตอ้ งการอากาศรอ้ น ทวีปอเมริกามอี ากาศหนาวเย็น มากก็สามารถปลกู พชื เมืองหนาวได้ เชน่ เชอร่ี แอป๊ เป้ลิ ดงั นัน้ การปลกู พืชจาเปน็ ต้องพจิ ารณาสภาพภมู ิอากาศ ด้วยว่าเหมาะสมกับชนิดของพชื นน้ั ๆ หรือไม่ 3. ศักยภาพของภูมิประเทศและทาเลท่ตี ง้ั ของแตล่ ะพ้นื ท่ี สภาพภมู ิประเทศและทาเลท่ีตงั้ ของแต่ละพืน้ ที่จะแตกตา่ งกัน เช่น เป็นภเู ขา เป็นทีร่ าบสูง ท่รี าบล่มุ แตล่ ะพื้นที่มี ผลต่อการประกอบอาชพี ต่าง ๆ เช่น - อาชพี เกษตรกรรม ขึน้ อยกู่ ับสภาพภูมปิ ระเทศ เช่น อาชีพทานา สามารถทานาไดท้ ้งั ในทร่ี าบลุ่มทเี่ รา เห็นกนั อยู่ท่ัวไป แตใ่ นทีร่ าบสงู หรอื บนภูเขากท็ านาได้โดยไมใ่ ช้นา้ ข้ึนอยู่กบั การใชพ้ นั ธุ์ข้าว อาชพี อตุ สาหกรรม ภมู ิประเทศและทาเลท่ตี ้ังในการประกอบอาชีพอุตสาหกรรมก็มีผลดี ได้แก่ การอยู่ใกลแ้ หล่งวตั ถุดิบ การคมนาคม สะดวกในการขนส่งสนิ ค้า ถา้ เปน็ อาชพี อตุ สาหกรรมการท่องเทยี่ วต้องมีลกั ษณะภมู ปิ ระเทศทด่ี งึ ดูดนักทอ่ งเท่ยี วได้

4. ศักยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณแี ละวิถีชวี ติ ของแตล่ ะพ้ืนท่ี แตล่ ะพน้ื ท่ีทง้ั ในประเทศไทยและ ต่างประเทศมีศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวถิ ชี วิ ตท่แี ตกต่างกัน ดงั นัน้ แตล่ ะพ้ืนที่สามารถนาเอาสิ่งเหล่านมี้ าใช้ เปน็ อาชีพได้ เชน่ เป็นสถานทที่ อ่ งเท่ยี วเข้าชมศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณีพื้นบา้ น หรอื พาชมวถิ ชี ีวิต ซ่ึงกจ็ ะมี อาชีพอ่ืน ๆ เกดิ ตามมา เชน่ การขายของทร่ี ะลกึ การนวดแผนไทย การขายอาหาร ผูป้ ระกอบการตอ้ งพจิ ารณาว่า ศลิ ปะ วฒั ธรรม ประเพณแี ละวถิ ชี ีวิตในพนื้ ท่ีมีความโดนเดน่ สามารถนามาใช้ประกอบอาชีพได้หรอื ไม่ 5. ศกั ยภาพของทรพั ยากรมนุษย์ในแต่ละพ้ืนที่ ทรพั ยากรมนษุ ย์ในแตล่ ะพนื้ ที่ หมายถงึ ความรู้ ความสามารถของมนุษย์ท่ีเป็นภูมิปัญญาทั้งในอดีตจนถึงปัจจุบัน ด้านการประกอบอาชีพต่าง ๆ ในพ้ืนที่นั้น ๆ เช่น จังหวัดพระนครศรีอยุธยามีภูมิปัญญาทามีดอรัญญิก ปลา ตะเพยี นจากใบลาน งานหล่อทองเหลอื ง ดังน้ัน ทรัพยากรมนุษย์ในแต่ละพื้นที่มีผลต่อการประกอบอาชีพ ซ่ึงต้อง นามาพิจารณาว่าอาชีพที่จะตัดสินใจเข้าสู่อาชีพนั้นในพื้นท่ีมีภูมิปัญญาที่จะเรียนรู้ใช้เป็นความรู้หรือนาไป ประยุกตใ์ ช้ในการประกอบอาชีพได้หรือไม่ การประกอบอาชีพจะประสบความสาเร็จมากน้อยเพียงใดส่วนหนึ่ง ขึ้นอยู่กับการวิเคราะห์ศักยภาพด้านต่าง ๆ ท่ีเก่ียวข้องกับการประกอบอาชีพอย่างมีประสิทธิภาพ จะวิเคราะห์ ศกั ยภาพใดบา้ งน้ัน ข้นึ อย่กู บั อาชพี น้ัน ๆ เชน่ - กล่มุ อาชีพเกษตรกรรม ศกั ยภาพทีต่ ้องวเิ คราะห์ ได้แก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ลกั ษณะภมู อิ ากาศ ลักษณะ ภมู ปิ ระเทศ ทรัพยากรมนษุ ย์ - กลมุ่ อาชีพอุตสาหกรรม ศกั ยภาพทต่ี อ้ งวเิ คราะห์ ไดแ้ ก่ ทรพั ยากรธรรมชาติ ท่ีตอ้ งอยู่ใกลแ้ หล่งวตั ถุดบิ ลักษณะภมู ปิ ระเทศ เพ่ือสะดวกในการขนสง่ ถา้ เป็นแหล่งท่องเที่ยวตอ้ งคานึงถงึ สภาพภูมอิ ากาศ ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถชี วี ติ - กลุ่มอาชีพพาณชิ ยกรรม ศกั ยภาพที่ต้องวิเคราะห์ ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติ ภูมิอากาศ ภูมปิ ระเทศ และทาเลทตี่ ้ัง

- กลุ่มอาชพี ความคิดสร้างสรรค์ ศกั ยภาพทจ่ี าเป็นมาก ไดแ้ ก่ ศักยภาพของทรพั ยากรมนษุ ย์ทีต่ ้องใช้ ความคิดสร้างสรรคผ์ ลติ งานใหม่ ๆ - กลุม่ อาชพี อานวยการและอาชพี เฉพาะทาง ศกั ยภาพทต่ี ้องวเิ คราะห์ ได้แก่ ทรพั ยากรธรรมชาติ ลักษณะภมู ิอากาศ ภูมปิ ระเทศ ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวิถีชีวิต และทรัพยากรมนุษย์

ใบงาน การสรปุ ผลการตัดสนิ ใจ ครใู ห้ผเู้ รียนสรปุ ผลการตัดสนิ ใจเขา้ สู่อาชีพของตนเอง ใหอ้ ธบิ ายเหตุผลการตัดสนิ ใจเลือกอาชพี 1. เลอื กอาชพี ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. อธิบายเหตผุ ลการเข้าสอู่ าชีพ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. ถ้าสนใจเลือกอาชพี ใหม่ เลือกอาชพี …………………………………………………………………………………………….. 4. อธบิ ายต้องการทอี่ ยากเลือกอาชีพใหม่ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ใบงาน ให้ผู้เรยี นตรวจสอบอาชีพความเปน็ ไปไดใ้ นการประกอบอาชีพทั้ง 5 ดา้ นอกี คร้ังหนึ่ง ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- แบบบันทกึ ตรวจสอบความพรอ้ มในการเลอื กอาชีพ ด้าน พร้อม ไม่พร้อม เหตผุ ล 1.ครอบครวั 2.สงั คมและชมุ ชน 3.ตลาด 4.ความพรอ้ มของปจั จยั การผลติ 5.ความยากงา่ ยในการ ดาเนินงาน สรปุ ผลการตดั สนิ ใจเลือกอาชีพเพราะเหตใุ ด……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แบบทดสอบก่อน – หลงั เรยี น 1. ข้อใดใกลเ้ คียงกบั หลักการปรัชญาคิดเปน็ ก. การแกไ้ ขกระบวนการท่ที าใหเ้ กิดความสขุ ข. การมคี วามสุขคอื ปรัญชา ค. ความรกั บนโลกนีท้ ้ังหมด ง. ทุกอยา่ งคอื ชีวติ 2. ลกั ษณะของการคดิ เปน็ มกี ีป่ ระการ ก. 5 ประการ ข. 6 ประการ ค. 7 ประการ ง. 8 ประการ 3. สมรรถนะภาพของคน “คิดเปน็ ” ข้อใดถูกตอ้ งทสี่ ุด ก. การเผชญิ ปัญหาในชีวติ ประจาวันอยา่ งมรี ะบบ ข. การต่อสเู้ พอ่ื ให้ได้สิ่งที่ดที ีส่ ุด ค. การรู้จักตนเองและเรียนรู้ได้ ง. ความรับผดิ ชอบ 4. ขอ้ ใดถูกตอ้ งเกี่ยวกบั การนาไปใช้ของปรัญชาคิดเปน็ มกี ารกาหนดขอ้ มลู ไว้ 3 ด้าน ก. ด้านตนเอง ด้านวชิ าการ ดา้ นสังคม ข. ดา้ นตนเอง ดา้ นสังคม ด้านส่ิงแวดล้อม ค. ด้านตนเอง ดา้ นวิชาการ ด้านสังคม ง. ด้านตนเอง ดา้ นสงั คมและส่ิงแวดลอ้ ม ด้านวชิ าการ 5. กลุ่มอาชพี เกษตรกรรม ต้องมีอะไรสาคัญทส่ี ุด ก. วัฒนธรรม ประเพณแี ละวถิ ชี วี ิต ข. ลักษณะการสร้างสรรค์ผลติ ผลงานใหม่ ค. ทรัพยากรมนุษย์และทรพั ยากรธรรมชาติ ง. การท่องเทย่ี วและการขนส่งของมนษุ ย์

6. การตัดสินใจเลอื กอาชพี ตอ้ งอาศัยหลกั อะไรทสี่ าคญั ที่สดุ ก. ขอ้ มลู การผลิตและการตลาด ข. ข้อมลู การขายและการตลาด ค. ข้อมูลการทนุ และการตลาด ง. ขอ้ มลู การสินคา้ และการตลาด 7. ปรชั ญา “คดิ เปน็ ขอ้ ใดถูกต้องทีส่ ดุ ก. วเิ คราะหก์ ารตลาดโลกได้ ข. ทาแล้วมคี วามคิดเร่มิ เริ่มไปเรื่อยๆ ค. แก้ปัญหาในชีวิตประจาวนั อย่างมรี ะบบ ง. รสู้ ึกเก่ยี วกับสถานการณ์วงการอุตสาหกรรม 8. เรยี งลาดับข้ันตอนการแก้ปญั หา “คิดเป็น” ก. สารวจ หาสาเหตุ วเิ คราะหป์ ัญหา ตัดสินใจ ปฏิบัติ ข. หาสาเหตุ สารวจ วเิ คราะห์ปัญหา ปฏบิ ัติและแกป้ ญั หา ตัดสินใจ ค. สารวจ หาสาเหตุ วเิ คราะหป์ ญั หา ตดั สินใจ ปฏิบัตแิ ละแกป้ ัญหา ง. สารวจ หาสาเหตุ วเิ คราะห์ปัญหา ปฏิบตั ิและแก้ปัญหา ตัดสนิ ใจ 9. ปัจจยั สาคญั เกี่ยวกับการผลิตในการประกอบอาชพี มอี ะไรบา้ ง ก. เงินทนุ ท่ดี ิน แรงงาน เครื่องมือ เคร่ืองใช้ สนิ ค้า ข. เงินทุน ทด่ี ิน แรงงาน เคร่ืองมอื เครอ่ื งใช้ วสั ดุ ค. เงนิ ทุน ที่ดิน แรงงาน เครือ่ งมือ เครอื่ งใช้ ง. เงนิ ทุน ทดี่ ิน แรงงาน เคร่อื งมอื วัสดุ 10. ขอ้ มูลการตัดสนิ ใจมขี ้อใดไม่ถูกตอ้ ง ก. เทคโนโลยี ข. เกยี่ วกับตนเอง ค. สิ่งแวดลอ้ มและสงั คม ง. ความรู้พ้นื ฐานทางวิชาการของอาชพี

ข้อ 1 ตอบ ก เฉลยแบบทดสอบกอ่ น – หลัง ขอ้ 6 ตอบ ก ขอ้ 2 ตอบ ง ขอ้ 3 ตอบ ก ขอ้ 4 ตอบ ง ขอ้ 5 ตอบ ค ข้อ 7 ตอบ ง ข้อ 8 ตอบ ค ขอ้ 9 ตอบ ข ข้อ 10 ตอบ ก