ก็ ในสมัยนัน้ อ. เศรษฐีชื่อว่าเมณฑกะ เป็ นผู้เจริญที่สุด เนกจปชนาาฏเมฺทฺร€จฺ ,ปปตตกนส.ิทปเฺนมฺมมุตุํฺจณมิาฺโตหฺฑจฺ ากมธนปเสหนาสุ มามฏฺปเฺ€ยฺชุสิาโยฺสนฺเตมํ สาทนณเชเฺ าาสฺฑฏโมวนฺส€โ,ากโกมเตปชสณคุฏหฺสหฺ“€ฺโตุเปณกมภฺวภตณราิยริ นฺฑิยาตาเาโสสมสก,ฏฺมามุ ฺ€ตึตนเิฏ.ิสสนาฺ€เเฺฏคาทสฺ€เนววรี,ํี (แห่งชน ท.) ผู้มีบุญมาก ๕ เป็ น (ยังบุคคล) ให้กระท�ำอยู่ ซง่ึ ต�ำแหนง่ แหง่ เศรษฐี ในพระนคร นนั้ ฯ ชื่อ (อ. ชน ท.) ผู้มีบุญมาก ๕ คือ อ. เศรษฐีชื่อว่าเมณฑกะ, อ. ภรรยาผู้เจริญท่ีสุด ของเศรษฐีนัน้ ชื่อว่าจันทปทุมานั่นเทียว, อ. บุตรผู้เจริญท่ีสุด ของเศรษฐีนัน้ นั่นเทียว ชื่อว่าธนญชัย, อ. ภรรยา ของเศรษฐีนนั้ ชื่อวา่ สมุ นาเทวี, อ. ทาส ของเศรษฐีช่ือวา่ เมณฑกะ ช่ือวา่ ปณุ ณะ ฯ ก็ อ. เศรษฐีช่ือวา่ เมณฑกะนน่ั เทียว (ยอ่ มมี) อยา่ งเดียว ชปฏนิโลนว,ิชเิเเกตมวณปลฺฑโจฺจฺ ก,เอมปมณณุ ิตฺฑฺณโภกโคกเสา,ฏฺ€นกีเยาาวมก,วลพอลฺ ิมเหโิ พฺยสิสตํุ า.ิ “รโรชตโฺโิ ย, หามิได้, ก็ ชื่อ (อ. ชน ท.) ผ้มู ีโภคะอนั บคุ คลนบั ไมไ่ ด้แล้ว ๕ คือ อ. เศรษฐีชื่อวา่ กากวลั ลยิ ะ อ. เศรษฐีชื่อวา่ โชตยิ ะ อ. เศรษฐีชื่อวา่ ชฏิละ อ. เศรษฐีชื่อวา่ เมณฑกะ อ. เศรษฐีช่ือวา่ ปณุ ณกะ ได้มีแล้ว ในแวน่ แคว้น ของพระราชาพระนามวา่ พิมพิสาร ฯ ในเศรษฐี ท. เหลา่ นนั้ หนา อ. เศรษฐีชื่อวา่ เมณฑกะ นี ้ รู้แล้ว ธปตอปนีตายคุจรรฺหฺจรุํยจฺํคุเํปหฺหตสิฺคสิวมมมิสุปฺ นางปทตํฺคขาฺตอํลกรยภฺจิกํ,โํารหทาอหวสิามเํีตเรมหฺติก.ิทณาหํ ตากิฺฑสปฺวํปสีกาิกสเเฺโตสทปกมฏหฺธสตุ ฺงิ€ึาฺตฺคี เสปลปสฺทํ;ตรปสิฺววธาตพุ ตนาลฺจวอสาฺชฺสทหยปรสเถรอสพิวส“ตฏาอลตฺฺต€เมสาริโโมฺนนนหฺสิิ ซง่ึ ความท่ีแหง่ พระทศพลเป็นผ้เู สดจ็ ถงึ พร้อมแล้ว ซง่ึ พระนคร ของตน (ยงั บคุ คล) ให้ร้องเรียกแล้ว ซงึ่ เดก็ หญิง ช่ือวา่ วสิ าขา ผ้เู ป็นธิดาของเศรษฐีช่ือวา่ ธนญชยั ผ้เู ป็นบตุ ร กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ แม่ อ. มลคล (จะมี) แม้แก่เจ้า, อ. มงคล (จะมี) แม้แก่เรา ท. ; อ. เจ้า ขนึ ้ แล้ว สรู่ ้อยแหง่ รถ ท. ๕ กบั ด้วยร้อยแหง่ เดก็ หญิง ท. ๕ ผ้เู ป็นบริวารของเจ้าผ้อู นั ร้อยแหง่ ทาสีท.๕แวดล้อมแล้วจงกระท�ำ ซง่ึ การต้อนรับ แก่พระทศพล เถิด ดงั นี ้ฯ อ. นางวิสาขานนั้ ฟังตอบแล้ว วา่ อ. ดีละ ดงั นี ้ได้กระท�ำแล้ว สา “สาธตู ิ ปฏิสฺสณุ ิตฺวา ตถา อกาส.ิ อยา่ งนนั้ ฯ ก็ อ. ภาคพืน้ แหง่ ยานมีประมาณเพียงใด (มีอย)ู่ , (อ. นาง- ปยอฏาตฺน€ฺตาสกกิ สฺสาา.ิรวณภสมูากติ, าฺถยราาเรเณนํ นสอุปุ คสนงปฺกฺตนมฺวิตาฺวกายสุาวลนนตาฺทฺติตาปฺวจาฺโจเยโอารกหวมติตนกิฺวฺตาาํ วิสาขา) ไปแล้ว ด้วยยาน (โดยภาคพืน้ มีประมาณเพียงนนั้ ) ลงเฉพาะแล้ว จากยาน เป็นผ้ไู ปด้วยเท้าเทียว (เป็น) เข้าไปเฝ้ าแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ถวายบงั คมแล้ว ได้ยืนแล้ว ณ ท่ีสดุ แหง่ หนงึ่ เพระความที่แหง่ ตนเป็นผ้ฉู ลาด ในเหตแุ ละเหตอุ นั ไมส่ มควร ท. ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระศาสดา ทรงแสดงแล้ว ซงึ่ ธรรม ด้วยอ�ำนาจ อถสสฺ า ปพุ ฺพจริยวเสน สตฺถา ธมมฺ ํ เทเสส.ิ แหง่ ความประพฤตใิ นกาลก่อน แหง่ นางวสิ าขานนั้ ฯ ในกาลเป็นที่สดุ ลงแหง่ เทศนา อ. นางวสิ าขานนั้ ตงั้ อยเู่ ฉพาะ สอปขนสาททตุิมริทวฺวาฺธนิสนาสึสสเฺเมตติี.ิเาตยณตฺวโฺถสนาฺวฑฺาตาโเกสาอภเเทปตเทสตปสตาฏฺทโเนนปฺฺุตนภ€ิยปาทีตผิวชนิวิวฺตเนคลสโเผิีเขอสเายรเปุเลนสนยาปตอถเตยถฺตาพฏิานภฺตฺรปทุ€ปิรโํหนฺธตนออิ.ปฏิฺตปุฑฺจฺปฺ€ํสหวนฺฒามงิหิิเยกฺขวุมรมสํิาตติเสฺวทนวฺําาาสรภมปวฺิกปิกหกธาาณมตฺขฺกาสมสทฺุนาีเเตตมงกาาฺฆนนหถยิ. ํํํิ แล้ว ในโสดาปัตตผิ ลกบั ด้วยร้อยแหง่ เดก็ หญิง ท. ๕ ฯ แม้ อ. เศรษฐีช่ือวา่ เมณฑกะแล เข้าไปเฝ้ าแล้ว ซง่ึ พระศาสดา ฟังแล้ว ซง่ึ วาจาเป็นเครื่องกลา่ วซง่ึ ธรรม ตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว ใน- โสดาปัตตผิ ล ทลู นมิ นตแ์ ล้ว เพอ่ื ภตั รบริโภคอนั มใี นวนั พรุ่ง องั คาสแล้ว ซง่ึ หมแู่ หง่ ภิกษุ มีพระพทุ ธเจ้าเป็นประมขุ ด้วยของอนั บคุ คล พงึ บริโภค อนั ประณีต ในนิเวศน์ ของตน ในวนั รุ่งขนึ ้ ได้ถวายแล้ว ซง่ึ มหาทาน ตลอดเดือนด้วยทงั้ กง่ึ โดยอบุ าย นนั่ นน่ั เทียว ฯ อ. พระศาสดา ประทบั อยแู่ ล้ว ตามความพอพระทยั อยา่ งไร ในเมืองช่ือวา่ ภทั ทิยะ เสดจ็ หลีกไปแล้ว ฯ ก็ โดยสมยั นนั้ แล อ. พระเจ้าพิมพิสารด้วย อ. พระจ้า- ปเสนเตทนิโกสโลโขจ อปฺน มฺสมํ เยภนคนิ ีปพติมกิ พฺ าิสาโโหรนฺตจ.ิ ปเสนทิโกศลด้วย เป็นพระสวามีของพระภคนิ ี ยอ่ มเป็น กะกนั - และกนั ฯ ครัง้ นนั้ ในวนั หนงึ่ อ. พระราชาผ้เู ป็นใหญ่ในแวน่ แคว้น วชิ ิเตอเถปกทจฺ ิวสํอมโิตกสโภลคราาชามหจาิปนฺเุ ตสฺ ิ า“พวสิมนพฺ ฺติส,ิ ารสสฺ ชื่อวา่ โกศล ทรงด�ำริแล้ว วา่ (อ. ชน ท.) ผ้มู ีบญุ มาก ผ้มู ีโภคะอนั บคุ คลนบั ไมไ่ ด้แล้ว ๕ ยอ่ มอยู่ ในแวน่ แคว้น ของพระเจ้าพิมพิสาร, 46 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
กซ(องึ่ร.ชะไนชรนผห้)มู นีบผอ้ญเุู ชอน่ม.นากเนั้ราคนแไหมป้นคแงึ่นล้วหดนงัสงึ่ นสู่ ี �ำ้ฯยนอ่ กั มไขมอม่ งีพรใะนเแจว้าน่พแิมคพวิส้นารขอพงงึเรขาอ; มยฺหํ วิชิเต เอโกปิ ตาทิโส นตฺถิ; ยนฺนนู าหํ พิมพฺ ิสารสสฺ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา เอกํ มหาปุ ฺํ ยาเจยฺยนฺต.ิ ตออแผอขน((ใอ้อล.นนมััรูนัน้.ัส้งพวบพยีชพพแงรอัญนุรวจรลระตะ.า่กัะะทม้อวรรไพเอา)ะ.างจปงรชค๕กกว้าอคะาา่์ลูพ).ผเ์ดรทปใเห้ิมอามทูหงัหร็นชม.พ.นโีงลญ,ภาหผอ่กีิสา่้ น้อคเูม่มรนายสท.ะนะัอ่้ฉรนัอ่ด้.อทหมนัหมจ็นใั�ำตมฉนหเมเเแบปสรอ่นปั้าหาลัส็คุดน็มนแ้ววไแคจ็ซ,ฉมลผนั่ลลงไึ่นั้้วมูไ่ไ้ปผอชวนดหา้)น.ูยแบัพ้แวแวลอ่(ไลาพลอคา่้มดมวเ้ว้วนัอรนไ่งัเอะดปใาพจนห(นันอด็้แกันีรน้หซง้พฯวละไง่ึคงเ่ึมยม้รวรพ(ช์าะคไ่ออ่แ๕รนปชนทว.มกาาาคย.หพ่ฉะ)ดมอร่เมนคัรหขนงัคมะอ่นตนอตนัเดิอ้มรหทจจีอุ้ย)ัสฯฉ้นา.งผะ่วูถนปัพใงไึ่้ไมูา่นามรเเรถีปสมจแ(อ่ะดอดิานฏวแรางั.กน่าลทิสจชนดชชแ้วนิโันีงนกัท้คตเถนพทศาวรวาี๕้นนัสล.่ื้อฯา่ร) โส ตตฺถ คนฺตฺวา รฺ า กตปฏิสนฺถาโร ป“กกึ จฺารณอามิตโภอคาคาโตมสหีตาิ ปุ ปฺฏุ ฺโา€ “ตมุ หฺ ากํ วิชิเต วสนฺต,ิ ตโต เอกํ คเหตฺวา คมิสสฺ ามีติ อาคโตมหฺ ิ, เตสุ เม เอกํ เทถาติ อาห. “มหากลุ านิ อมเฺ หหิ จาเลตํุ น สกฺกาต.ิ “อหํ อลทฺธา น คมิสฺสามีต.ิ ชซเพธดตวรธเใชจมหาา่นนื่่ืงออ่ึงรัร้าณช้กหันสะญญพแบาอ,ีวอฑ้นวอิมชชอรรนุ่ัง.า่ตะ่กุษยย.ัั.พคไพอพทะรหน์)ิสระ.อาอ่่เวนกัาะ้ทศเมใน.รตเรรห.รอทีอาหอาเรจษต้รทป.บียยชีนยัม้งอร็ฐรพนาว,ู่ทไมยอ่ัสงงีชปเรลทูงเัมอสแช่ือรจะตจแกร.ลฉงี่น่ยวรกังรลงไบ้ัวนัากา่กหปถะปไ้ว)ชธแบปัมกวรอด)พวนาลึกาดเลูอ่้ยวา่ผถา้ญวยษ้ววใมย,ู่้เิเดูแหา่อยปาพฉชนซซญแ็าออนยนััรดงึ่ะ่ง่ึลขน.ัะใ่เคพงั้้าวศรหซขยปน�ำแาอ่ผ้รงาึ่ญงทัรีตกชต้ษ้เเูแพฯึกถ.ศปาบอั่ใพ่ผฐ้รษา็นรนนบีะน่รชอษามแนดับะ้อ่ือดยแฐว้ีเวเอแตุงวศถนิา่ลีน่ผยคงกรา่งดิร้ใ้วมอแคู์่พธนษหจคำ�ด์ีผทน้รนัหกฐข้มกั้วงสัูระญีบชวัอ้นไนาัพออมปน่ืั่องตชี.ชยง้ฯมมวดไยทยัคื่อ์ดหตา(่้หว์นา่์วอทงคโวัเิยานา่ดทนช.ัน้.นเเโเตงพัศศตีศกก(ห้ นฯย(ยิรรรรรศตนีัสษษอ่ะษะ้ค(ลรง่ึ(แอเมทฐฐฐัรทสปล.ีีจ�เำีชชันช็้แรปนย้วแพกื่่ืออัอ่ืเงล็ตนอม่ลยไววววร้ว้ปมน)ื่้อะาาาาว่่่่งั), ราชา อมจฺเจหิ สทฺธึ มนฺเตตฺวา “โชตยิ าทีนํ มหากลุ านํ จาลนํ นาม ป€วยิ า จาลนสทิส,ํ เอมตณฺถิ,ฺฑกเตมนหาเสสทฏฺธฺ€ึ สิ มฺสนฺเตปตตุ ฺวฺโาตว ปธฏนิวจนชฺ ํยเเตสฏทฺ€สี ฺสนามามีติ วตฺวา ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา “ตาต โกสลราชา `เอกํ ธคนจเฺฉสาฏหฺ€ีตึ .ิ คเห“ตตมฺุวเฺาหสคุ มปิสหฺสาิณมนีตฺเิตวสท,ุ ต,ิ คตมฺวิสํ ฺสเตามนิ สทฺธึ เทวาต.ิ “เตนหิ ปริวจฺฉํ กตฺวา คจฺฉ ตาตาต.ิ ไ(เพศดปงึ ้รวเกถษยรอแิดพฐะม.ีนทร้ดเะนั�ำศ้อดงั ร.ขน�ำษอพีร้ทฯฐังสรีรตน)ะงนนัวร้สาา่ ง่ฯชไไอดาป.้กแพทรละรร้วะทงอก�ำงรแคะซลท์งึ่้วทพ�ำ.แ(รทซะลรง่ึร้วงกาพิจชซา)างึ่ เพสออกรันาั ะกคซนาวงึ่ารรเมะศแวรลา่ษ้วอปฐแนั เีนกสใ่กีหน้ จิจญทงอิโเ่ นักสตศดแนลกจ็ ่ โส อตฺตโน กตฺตพฺพยตุ ฺตกํ อกาส.ิ ราชาปิ สสฺ มหนฺตํ สกฺการํ กตฺวา “อิมํ อาทาย คจฺฉถาติ ปเสนทิโกสลราชานํ อยุ ฺโยเชส.ิ ปแหระง่ ทหอบนั. พงอ่ึ ยรทะสู่ รรนิ ้งารถชาือาตนเรอนัีห้านแทลงึ่ร้วงใพนซาทง่ึเอก่ีทาางั้ รปซพวง่ึ กังเศแเรรสมษดฐฯจ็ ีนถนั้งึ แเลส้วดจ็ ซไงึ่ปทอี่อยนั ู่ โสดำ� ยรกาาญร โส ตํ อาทาย สพฺพตฺถ เอกรตฺตวิ าเสน คจฺฉนฺโต เอกํ ผาสกุ ฏฺ€านํ ปตฺวา นิวาสํ คณฺหิ. น(แออว.นั้.น่เมวแพคือา่ครรงะวัง้อช้นรน.่ือานั)้แวชขา่วาอสน่องา.ตแเวครรเศตััสาวรถ้แน(ษียลน(ฐ้มอ่วี ้ีช)เมีอป่ือยเ็วนปว)ู่า่็า่แนธแว)ดนตน่ ดกู ญท่แงั่อค่ีนนชนวีีย้ั้เ้ฯนไศกร(ขลอษทอ.เฐพลูงเีศใถีย(ครางอษรไม.รฐแ(แยีลดทวอ่้วงัน่ลูมนแถเซีปค้าฯงึ่็มนวพ้นแ)รลนดะ้วีรงั้ )เานปชวี็้นฯาา่ อถ เนสํ ฏธฺ€นตี ญ.ิ ฺชย“กเสีวทฏฺโ€ู รี ปจุ ฺฉิ “อิทํ กสฺส วชิ ิตนฺต.ิ “มยฺหํ อิโต สาวตฺถีต.ิ ผลิตส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 47 www.kalyanamitra.org
(อ. พระราชา ตรัสแล้ว วา่ อ. เมืองชื่อวา่ สาวตั ถี มีอย)ู่ ในท่ีสดุ “สตฺตโยชนมตฺถเกต.ิ แหง่ โยชน์ ๗ ดงั นี ้ฯ (อ. เศรษฐี กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้มู ีสมมตเิ ทพ สเจ “โอรนเจฺโถต,นคอิเรธํ วสมวฺพเสายธฺยํ,ามอมเทหฺ วาากตํ .ิ ปริชโน มหนฺโต, อ.ภายในแหง่ พระนคร เป็นสถานที่คบั แคบ (ยอ่ มเป็น), อ.ชน- ผ้เู ป็นบริวาร ของข้าพระองค์ ท. เป็นหมใู่ หญ่ (ยอ่ มเป็น), ถ้าวา่ อ. พระองค์ ?ท. ยอ่ มพอพระทยั ไซร้, อ. ข้าพระองค์ ท. พงึ อยู่ ในที่ นีน้ น่ั เทียว ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา ทรงรับพร้อมแล้ว วา่ อ. ดีละ ดงั นี ้ทรงสร้างแล้ว นมคาเรปสตรตาฺสสฺวชฺมาา“ึ ส“สตาปาสเกเธฺสทตตู เนสิ สทฺเตมตฺวสปฺฺววาาฏยิจํนฺฉอาิตวคมสฺวมํานาอฏสโหฺ.ิ€ตสาสน.ิ มฺ สึ ฺส€าคเนหิตตนฺตคารํ ซง่ึ พระนคร ในทนี่ นั้ พระราชทานแล้ว แกเ่ ศรษฐีนนั้ ได้เสดจ็ ไปแล้ว ฯ (อ. ค�ำ) วา่ สาเกต ดงั นี ้ นนั่ เทียว เป็นชื่อของพระนคร ได้เป็น แล้ว เพราะความท่ีแหง่ ที่เป็นท่ีอยใู่ นประเทศนนั้ เป็นที่ (อนั เศรษฐี) ถือเอาแล้ว ในเวลาเยน็ ฯ ชอ่ื อ. กมุ ารชอ่ื วา่ ปณุ วฒั นะ ผ้เู ป็นบตุ ร ของเศรษฐีชอื่ วา่ มคิ าระ ปณุ ฺณสวาฑวตฺฒฺถนิยกมมุ ฺปาิ โร โนขาม มวิคยปารปฺ เตสฺโฏตฺ €ิโนอโหสป.ิ ุตฺโต แม้ในเมืองชื่อวา่ สาวตั ถีแลเป็นผ้ถู งึ แล้วซงึ่ วยั ได้เป็นแล้ว ฯ ครัง้ นนั้ อ. มารดาและบดิ า ท. กลา่ วแล้ว กะกมุ ารช่ือวา่ เอกํ อทถารินกํํ อมปุาตธาาปเริตหโีตร.ิ วทสึ ุ “ตาต ตว รุจจฺ นฏฺ€าเน ปณุ วฒั นะนนั้ วา่ แนะ่ พอ่ อ. เจ้า จงใคร่ครวญ ซงึ่ เดก็ หญิง คนหนงึ่ ในท่ีเป็นที่ชอบใจ ของเจ้า ดงั นี ้ฯ (อ. กมุ ารชื่อวา่ ปณุ วฒั นะ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. กิจ ด้วยภรรยา “มยฺหํ เอวรูปาย ภริยาย กิจฺจํ นตฺถีต.ิ ผ้มู ีอยา่ งนีเ้ป็นรูป ยอ่ มไมม่ ี แก่กระผม ดงั นี ้ฯ (อ. มารดาและบดิ า ท. กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ ลกู อ. เจ้าอยา่ กสตรมฏิ ิสฺน€สฺตนโ“ฺ าสปีตามตุค.ิ ตี ฺตปติ ํนุ อปมาปฺ าหนุ ท.ํ าเรวอิกจุ วํจฺ ํ มากลโรภนิ,มาก“โเลุนตํ นนหาิตมปมุ หฺ อาจฺ ปกกตุํลฺตยฺ กาวณํ จนน-ํ กระทำ� แล้ว อยา่ งน,ี ้ ชอื่ อ. ตระกลู อนั ไมม่ บี ตุ ร ยอ่ มไมต่ งั้ อยู่ ดงั นี ้ฯ อ. กมุ ารชอื่ วา่ ปณุ วฒั นะนนั้ ผู้ (อนั มารดาและบดิ า ท.) กลา่ วอยู่ บอ่ ย ๆ กลา่ วแล้ว วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. กระผม เมื่อได้ ซงึ่ เดก็ หญิง ผ้มู าตามพร้อมแล้ว ด้วยความงาม ๕ อยา่ ง จกั กระท�ำ ซงึ่ ค�ำ ของทา่ น ท. ดงั นี ้ฯ (อ. มารดาและบิดา ท. ถามแล้ว) ว่า แน่ะพ่อ ก็ ชื่อ ตฉวากิตลา““กเตฺยกา.ิาสนณกิ ํลวยฺ ยปากณเลนยฺํ ตาาณนินมฺตํส.ิ กปลฺยจฺ าณกํ ลฺยาอณฏาฺ€นิกิ ลยฺ นาาณมํ อ. ความงาม ท. ๕ เหลา่ นนั่ เหลา่ ไหน ดงั นี ้ฯ (อ. กมุ ารชื่อวา่ ปณุ วฒั นะ กลา่ วแล้ว) วา่ (อ. ความงาม ท. ๕ คือ) อ. ความงามแหง่ ผม อ. ความงามแหง่ เนือ้ อ. ความงามแหง่ กระดกู อ. ความงามแหง่ ผิว อ. ความงามแหง่ วยั ดงั นี ้ฯ จริงอยู่ อ. ผม ท. ของหญิง ผ้มู ีบญุ มาก เป็นเชน่ กบั ด้วยก�ำ นหิวตุ ตฺวฺตามติหฺวามาปุ ุ ฺจอฺ ิตทุ ฺวาฺธยาคฺคหาวิ ิสอฺสตติ ฏฏิถฺ ฺฺ€€ยิ านาฺต,ิเนกิวสาาสนโนมรฺตกํ ลปาปหสริทตสิฺวาา หางแหง่ นกยงู เป็น (อนั หญิงนนั้ ) ปลอ่ ยสยายแล้ว กระทบแล้ว ซงึ่ ชายแหง่ ผ้าเป็นเคร่ืองนงุ่ กลบั แล้ว เป็นอวยั วะมีปลายในเบือ้ ง บน (เป็น) ยอ่ มตงั้ อยู่ ฯ อ. ความงามนี ้ชื่อวา่ ความงามแหง่ ผม ฯ อ. เนือ้ เป็นเคร่ืองปิ ด พอิทิมํพฺ มอผํสิทลกํสลทฺยิสาํ ณเกวํ สณนกาฺณลมฺยส.มาณปฺ นํ ฺนํ นสามมํ . สผุ สุ ทฺสนติ ฺตํ าวโหรณต,ิ ํ ซงึ่ ฟัน เป็นเชน่ กบั ด้วยผลแหง่ ต�ำลงึ เป็นอวยั วะถงึ พร้อมแล้วด้วยสี เป็นอวยั วะเสมอ เป็นอวยั วะสนิทดีแล้ว ยอ่ มเป็น, อ. ความงามนี ้ ชื่อวา่ ความงามแหง่ เนือ้ ฯ อ. ฟัน ท. ขาว เสมอ ไมม่ ีชอ่ ง ยอ่ มงาม ราวกะ อ. ระเบียบแหง่ โ€สปภิ ตนวทฺตชนิร,ิ ฺตปาอนิทฺตสํี กุ อฺกฏาวฺ€ยิ กิ ลสยฺ มสาามณจุ ํ ฺฉอนินวาฺนิวมสร.างฺขปนอฺตสุ ี สฺ าวเิยปตฺวจา เพชรอนั บคุ คลให้ยกขนึ ้ แล้วตงั้ ไว้แล้วด้วย ราวกะ อ. ระเบียบแหง่ สนิ ิทกฺโธาฬนิยีลาปุ ปฺวลณทฺณามกสาททีหิโสิ อโวหลิ ตติ ,ิ ฺโตเอว ฉววิ ณฺโณ สงั ข์อนั บคุ คลขดั ดีแล้วด้วย, อ. ความงามนี ้ ช่ือวา่ ความงามแหง่ กระดกู ฯ อ. สแี หง่ ผิวของหญิงด�ำ (อนั มลทิน ท.) มีไฝเป็นต้น ไมแ่ ปด เปื อ้ นแล้วนน่ั เทียว เป็นอวยั วะสนิท เป็นเชน่ กบั ด้วยพวงแหง่ ดอก อบุ ลเขียว ยอ่ มเป็น, 48 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
(อ. สแี หง่ ผิว) ของหญิงขาว เป็นเชน่ กบั ด้วยพวงแหง่ ดอก โอทาตาย กณฺณิการปปุ ผฺ ทามสทิโส โหต;ิ อิทํ กรรณิการ์ ยอ่ มเป็น; อ. ความงามนี ้ช่ือวา่ ความงามแหง่ ผิว ฯ ฉวิกลฺยาณํ นาม. ก็ (อ. หญิง) แม้ผ้คู ลอดแล้ว ๑๐ ครัง้ แล เป็นผ้มู ีความเป็นแหง่ ทสกฺขตฺตํุ วิชาตาปิ โข ปน สกึ วิชาตา สาวอนั ไมไ่ ปปราศแล้วเทยี ว ยอ่ มเป็น ราวกะ (อ. หญิง) ผ้คู ลอดแล้ว วิย อวิคตโยพฺพนาว โหต,ิ อิทํ วยกลยฺ าณํ นามาต.ิ คราวเดียว, อ. ความงามนี ้ชื่อวา่ ความงามแหง่ วยั ดงั นี ้แล ฯ ครัง้ นนั้ อ. มารดาและบดิ า ท. ของกมุ ารช่ือวา่ ปณุ วฒั นะนนั้ อถสสฺ โมภาเชตตาฺวปาิ ตโร“ปอฺจฏกฺ€ลตุ ฺยฺตารณสสตมพนฺราฺนหาฺมคเตณา นิมนฺเตตฺวา เชือ้ เชิญแล้ว ซงึ่ พราหมณ์มีร้อยอนั ย่ิงด้วยพราหมณ์ ๘ เป็น อิตฺถิโย นาม โหนฺตีติ ปจุ ฺฉึส.ุ ประมาณ ท. ให้บริโภคแล้ว ถามแล้ว วา่ ช่ือ อ. หญิง ท. ผ้มู าตาม พร้อมแล้วด้วยความงาม ๕ อยา่ ง ยอ่ มมีหรือ ดงั นี ้ฯ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ เออ (อ. หญิง ท. “อาม โหนฺตีต.ิ ผ้มู าตามพร้อมแล้วด้วยความงาม ๕ อยา่ ง) ยอ่ มมี ดงั นี ้ฯ (อ. มารดาและบดิ า ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ “เตนหิ เอวรูปํ ทาริกํ ปริเยสติ ํุ จอโฏวฺ €กาตชพนฺพาํ คจฺฉนฺตตู ิ พหธุ นํ ทตฺวา “อาคตกาเล อ. ชน ท. ๘ จงไปเพ่ืออนั แสวงหา ซง่ึ เดก็ หญิง ผ้มู ีอยา่ งนีเ้ป็นรูป ชานิสสฺ าม, คจฺฉถ, เอวรูปํ ปิ ทาริกํ ปริเยสถ, นทมจอดกงนััีเอาั ้ปนรแงป็ู้นีนล้(รใซร้ีวะห้ใูปง่ึ,ก้แนก,ออลกจิ .อ้บวาทนอแลซา่นังึ่ลงึ่(นข้วทแอ้าดรหท.พพั้วง่.ทเยยเจจา่ดอค์้งานก็นัา่ไทหปแมท.ญเสา).ถกนพพิงิดหองึใ,งึ หนกนัปจ้แรงึ่ทงระลแะา่ ท(้วดสนดำ� วบั้ซวแทงงยึ่กห.ซร)คท่ะงา่ึ เ�ำเา่รหบซ)ะนน็ยีงึ่เวบเทแบดา่ ีลย.อก็ ้ใบวนักหนเอ็ดปญกนัอง็ันาินง.เลวปีแกิขแ้็ฯน้มาาหวร้พผง่กิแท้มเูหาจา่ีอรง้่านแทยหอา่ททงงง่ .. ทสวุิฏณฺ €กฺณาเมลาลจํ อิมํ ปิ ลนฺเธยฺยาถาติ สตสหสฺสคฺฆนิกํ ทตฺวา อยุ ฺโยเชสํ.ุ อใขแฝงยใจนเแหปเเเสขหปนนาั่สอมา.อ่งรนญั้้็ามน็นมวะพแก้เงวมคหไริดงนอแัตเหงเรปนไอใใอใอคกอ๕ารนรนบลห้แัะปนนนนง่าืดแอ....็ชหราีมไ้นหแวทาอ้กขวังพ้ล่ือนพว้ปพยนทสีมกองงค่นยัน(ัณา้ย้วเรอ่รแง่ึฝ่ซปรู.นยาดน่รา่ลนกันซาตา้าลม่ัจงึ่งะสวลนกฯไัู่กง็�อำหนงบ่ึแัหนัห้นเ้แ้มวงนกัยศ่ฝูษนัดเห.กลม้นัดมไมหด้สเื่นนัาผนสจ้แก็ัตญดลห้ณวณฯงกณ่็อำ�ล้อออูกัแมู่้หรยนบยัน็แ๑เหิง.อาน์า.อัม์ค้์รญืนทบกมัแแทเ๕ญศ.อท็รจตนัลน่ฯมแษล.้ลน่รอ.ิงย.เั.้รเทอนิ�ำิวงลฆ้้ดหวว้ยปห�)ำัตแะ้บแแง.า้าซวิงแลัจรดมรกมผดตลรหตงุซนง่ึืหดออาก่ั้้ฯเลูเมาู้ววหดงมงัง่่ึรผหี้้งนนว่มัอ้ออิสขยาเ๑ตอนเูียรยลดนเัาีดสทยน้้ัตนาึเอรปย๖้ทแกาท่บก็กร็.ขถู่ะไาแิไยู่ลดีนาล้รมาหหปากมงึไ(เลหด้ะงวเปขนเม่ัุมโญอ่ญ้ลูผแ้พทว้นงาัด็อเนแคเ่อ(ลยนปีเยเรงิหนัิงย(อง้หปขดิ้ก้วอแย็ีวนผผอน็ล้นทั้็ถาง่ๆกไนลผมงั้้สิสปยููหแำ�ป.รฯไปงึนฝั้้ปวมูแ(ปพ่ะูดรงลั๕แรญัใดจนแลราชใเะ้นแบลวรั้จบวละจ)้ติงวนแดะล้ภวยแยยั้มอวใียใด(วานบ้ัวลใาหอ่คหอซดนาทับ้มววคสนเ้ย้วม้เะวณตงึ่ลฉยบ.าพ่อศรู่เ)ซนดปไาม้อกดพคคุิบรราใง่ึทมองัมรมี้แก็อวนาคเลอนะ.กคๆมีกแลไาหะมวลาาเทีสป)ดิล้้ษมือวแทฯนญัทแบพนิงั้แวห)้้งลงไัตศลน.ฯใงึิมลปงชาว้ลว้(หรวีอแี้้คนมา่ื่อวอป่ติผดยงัดทญสอดิหว.้นั้มาก์ูมวอ้้ว.กด๕แา่ก)่ทมนยปีช.หยโฯไงสลาดิงเเลังึ่เาปดคา้ขอคร้หวราใยตำ�ศแแวนาึใง)ยหเร้ลดเอิกกาาลาลื่อววา่รทญา่ บมนนัตัลล้้็าวาวว่่งง-.้่ เต มหนฺตมหนฺตานิ นครานิ คนฺตฺวา ปริเยสมานา ปฺจกลฺยาณสมนฺนาคตํ ทาริกํ อทิสวฺ า นิวตฺตติ ฺวา อาคจฺฉนฺตา ววิ ฏนกฺขตฺตทิวเส สาเกตํ อนุปฺปตฺตา “อชฺช อมฺหากํ กมฺมํ นิปฺปชฺชิสฺสตีติ จินฺตยึสุ. ตสมฺ ึ ปน นคเร อนสุ วํ จฺฉรํ วิวฏนกฺขตฺตํ นาม โหต.ิ ตทา พหิอนิกฺขมนกลุ านิปิ ปริวาเรน สทฺธึ เคหา นิกฺขมิตฺวา อปปฺ ฏิจฺฉนฺเนน สรีเรน ปทสาว นทีตีรํ คจฺฉนฺต.ิ ตสฺมึ ทิวเส ขตฺตยิ มหาสาลาทีนํ ปตุ ฺตาปิ “อตฺตโน สมานชาตกิ ํ มนาปํ กลุ ทาริกํ ทิสวฺ า มาลาคเุ ลน ปริกฺขิปิ สสฺ ามาติ ตํ ตํ มคฺคํ นิสสฺ าย ตฏิ ฺ€นเตฺตป.ิ ิ พฺราหฺมณา นทีตีเร เอกํ สาลํ ปวิสติ ฺวา อฏฺ€สํต.ุสมฺ ึ ขเณ วิสาขา ปณฺณรสโสฬสวสสฺ ทุ ฺเทสกิ า หตุ วฺ า สพพฺ าภรณปปฺ ฏมิ ณฑฺ ติ า ปจฺ หิ กมุ ารีสเตหิ ปริวตุ า “นทึ คนฺตฺวา นหายิสสฺ ามีติ ตํ ปเทสํ ปตฺตา. อปถโขจฺ สเตมาโฆกมุ อาฏุ รฺ€ิโหยิตฺวาเวปเคานวสฺส.ิ คนฺตฺวา สาลํ ปวิสสึ .ุ พฺราหฺมณา โอโลเกนฺตา ตาสุ เอกํปิ ปฺจ- กลยฺ าณสมนฺนาคตํ น ปสฺสสึ .ุ ผลิตสอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 49 www.kalyanamitra.org
อ. นางวสิ าขา ได้เข้าไปแล้ว สศู่ าลา ด้วยการไปตามปกตนิ น่ั เตมสึ ว.ุสิ าขา ปกตคิ มเนเนว สาลํ ปาวสิ .ิ วตถฺ าภรณานิ เทียว ฯ อ. ผ้าและเครื่องอาภรณ์ ท. เปี ยกแล้ว ฯ อ. พราหมณ์ ท. เหน็ แล้ว ซงึ่ ความงาม ท. ๔ ของนางวิสาขา เทมอนตฺเสิเฺตพฺสฺราตาปิหสฺมอฺสสณติ ากุมฺาาิโตมกมสาฺสฺาก“ํอจลกฺชตสถิกฺตชยมาาสึ ตรต.ิุ ฺติกมากปฺ ลิ ยฺอามณนหฺ าากนํลิ ภทธิสิสีตฺสฺวาตา,ิ นนั้ เป็นผ้ใู คร่เพ่ืออนั เหน็ ซง่ึ ฟัน ท. (เป็น) กลา่ วแล้ว กะกนั และ กนั วา่ อ. ธิดา ของเรา ท. เป็นหญิงมีชาตแิ หง่ บคุ คลผ้เู กียจคร้าน (ยอ่ มเป็น), อ. สามี ของธิดานนั่ เหน็ จะจกั ไมไ่ ด้ (ซงึ่ วตั ถ)ุ แม้สกั วา่ ข้าวปลายเกรียน ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ อ. นางวสิ าขา กลา่ วแล้ว กะพราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ วา่ “ตํ กอเถถม เนอมมฺ วาสิ ตา.ิขา อาห “กํ วเทถ ตมุ เฺ หต.ิ อ. ทา่ น ท. ยอ่ มกลา่ วถงึ ซง่ึ ใคร ดงั นี ้ฯ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ อ. เรา ท. ยอ่ มกลา่ วถงึ ซงึ่ เธอ ดงั นี ้ฯ ได้ยินวา่ อ. เสียง ของนางวสิ าขานนั้ ไพเราะ ยอ่ มเปลง่ ออก นิจฺฉรมตธ.ิโุ ร กิร ตสฺสา สทฺโท กํสตาลสสฺ โร วิย ราวกะ อ. เสยี งแหง่ กงั สดาล ฯ ครัง้ นนั้ (อ. นางวสิ าขา) ถามแล้ว ซงึ่ พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ ชชธเวออคป“มก“เกอเปอววตกาาววหาาจึรงนจุนเสาตรวหมมคคฺคคฺฉํฺฉตณาตเอํมตาาลนํิ.อมเนาีตยอนโหานลโถานสพิํตสา“ตีฬอมลอคสจตภา;ินิตฺถภภตฺหตาตรเวหตฺธนีนปฺถสิตฺตนตาลามเฺติ;ิิตกิีติชยสมํ,ิหฺาปฺววพโาฺปฺมปฺโโีตปตปาลรรสโออลิรุา.ินสิุววํิสภโลิตวราฏิสภค“ตณงคฺถกนานรกชรฺห€ตฺกรชีเจมาิฺตตวึตคิกาถาวป,ิโาชฺฉอธมฺถ,ตฺถํรม,ิยอตชงนรุมิหโาิ,ปตาฺคสยวิโ`ฺโคนตกมฺเตกกาธมตรเมทจายณาุาวมึ.ิาวาววฺเรฺฉตวฺหชทว“ปฺนตวณตตนส.ิวอํตินยิฺถานมฺถาพฺโยํีต“ชเาตเตาตอาพํฺิลวอปโภธว“ลาโสตามานภกคกาโนนรงสตภภฺตสาณํวตรกึฺกมารกภตโหสตโ,ิามกาณนาสโํ;ิลิตนีตรเณจาานภรณโปฺลพฺิตน€รตสสิ ตกปณาฺิฺพเอนาฺตมอภอ;ินฺเฏปาาเเขํิตตควอกตตํมิวโตพํค,ิหิฺมอรเรเเณโโเถวฺวมมฺพมีสสตวมฺ โทเาถชฑตตฺเเชภภหทฺถานฺโคตนาวฺฺววิโโ`ิีตตตตตถนนตตตฺกยิถชาาาิ,.ิ,.ิิ,ิ,ิึุ ด้วยเสียงอนั ไพเราะ อีก วา่ อ. ทา่ น ท. ยอ่ มกลา่ ว เพราะเหตอุ ะไร ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. หญิงผ้เู ป็น บริวาร ท. ของเธอ ยงั ผ้าและเครื่องอลงั การ ท. ไมใ่ ห้เปี ยกแล้ว เข้าไปแล้ว สศู่ าลา โดยเร็ว, (อ. เหต)ุ แม้สกั วา่ การมา สทู่ ่ี มีประมาณเทา่ นี ้ โดยเร็ว ยอ่ มไมม่ ี แก่เธอ, อ. เธอ ยงั ผ้าและ เครื่องอาภรณ์ ท. ให้เปี ยกแล้ว เป็นหญิงมาแล้ว ยอ่ มเป็น; เพราะ เหตนุ นั้ อ. เรา ท. ยอ่ มกลา่ ว ดงั นี ้ฯ (อ. นางวสิ าขา กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ อ่ ท. อ. ทา่ น ท. จงอยา่ กลา่ ว อยา่ งนี,้ อ. ดฉิ นั เป็นผ้มู ีก�ำลงั กวา่ กวา่ เดก็ หญิง ท. เหลา่ นนั่ (ยอ่ มเป็น), แตว่ า่ อ. ดฉิ นั ก�ำหนด แล้ว ซงึ่ เหตุ เป็นผ้ไู มม่ าแล้ว ด้วยการวง่ิ ไป ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ ถามแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ (อ. เหต)ุ อะไร ดงั นี ้ ฯ (อ. นางวสิ าขา กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ อ่ ท. อ. ชน ท. ๔ เม่ือว่ิงไป ยอ่ มไมง่ าม, อ. เหตุ อยา่ งหนง่ึ แม้อื่นอีก มีอยู่ ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ ถามแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ (อ. ชน ท.) ๔ เหลา่ ไหน เมื่อวิง่ ไป ยอ่ มไมง่ าม ดงั นี ้ฯ (อ. นางวสิ าขา กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแต่ พอ่ ท. อ. พระราชา ผ้อู นั มหาชนอภิเษกแล้ว ผ้ทู รงประดบั เฉพาะ แล้วด้วยเคร่ืองอาภรณ์ทงั้ ปวง ทรงเหน็บแล้ว ซงึ่ พระกจั ฉา เสดจ็ วิ่งไปอยู่ ที่เนินของพระราชา ยอ่ มไมง่ าม ก่อน, (อ.พระราชานนั้ ) ยอ่ มทรงได้ ซงึ่ ความตเิ ตียน แนแ่ ท้ วา่ อ. พระราชานี ้ ยอ่ มเสดจ็ ว่ิงไป ราวกะ อ. คฤหบดี ท�ำไม ? ดงั นี,้ (อ. พระราชานนั้ ) เสดจ็ ไป อยู่ คอ่ ย ๆ เทียว ยอ่ มงาม, แม้ อ. ช้างตวั เป็นมงคล ของพระ ราชา ตวั อนั บคุ คลกระท�ำให้พอแล้ว ว่ิงไปอยู่ ยอ่ มไมง่ าม, (อ.ช้าง ตวั เป็นมงคลนนั้ ) ไปอยู่ ด้วยอนั เยือ้ งกรายแหง่ ช้างเทียว ยอ่ มงาม; อ.บรรพชิต วงิ่ ไปอยู่ ยอ่ มไมง่ าม, (อ. บรรพชิตนนั้ ) ยอ่ มได้ ซงึ่ ความตเิ ตียน อยา่ งเดียวนน่ั เทียว วา่ อ. สมณะนี ้ ยอ่ มว่ิงไป ราวกะ อ. คฤหสั ถ์ ท�ำไม ? ดงั นี,้ แตว่ า่ (อ.บรรพชิตนนั้ ) ยอ่ มงาม ด้วยการไปอนั สงบแล้ว, อ. หญิง วงิ่ ไปอยู่ ยอ่ มไมง่ าม, (อ. หญิง นนั้ ) เป็นผู้ (อนั ชน ท.) พงึ ตเิ ตียนเทียว วา่ อ. หญิงนน่ั ยอ่ มวงิ่ ไป ราวกะ อ. บรุ ุษ ท�ำไม ? ดงั นี,้ 50 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
(อ. หญิงนนั้ ) ยอ่ มงาม ด้วยการไปตามปกติ : ข้าแตพ่ อ่ ท. อ. ชน ท. ปกตคิ มเนน โสภต:ิ อิเม จตฺตาโร ชวมานา น โสภ ๔ เหลา่ นี ้วิง่ ไปอยู่ ยอ่ มไมง่ าม ดงั นี ้ฯ นฺติ ตาตาต.ิ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ ถามแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ ก็ อ. เหตุ “กตมํ ปเนกํ อปรํ การณํ อมมฺ าต.ิ อ่ืนอีก อยา่ งหนง่ึ เป็นไฉน ดงั นี ้ฯ (อ. นางวิสาขา กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ อ่ ท. ช่ือ อ. มารดาและ “ตาตา มาตาปิตโร นาม ธตี รํ องคฺ ปปฺ จจฺ งคฺ านิ สณฺ€เปตฺวา โปเสนฺติ, มยํ หิ วิกฺกีณิยภณฺฑํ บดิ า ท. ตงั้ ไว้ดีแล้ว ซงึ่ อวยั วะและอวยั วะเฉพาะ ท. ยอ่ มเลยี ้ งดู นาม, อมเฺ ห ปรกลุ ํ เปสนตฺถาย โปเสนฺต,ิ สเจ ซง่ึ ธดิ า, เพราะวา่ อ. ดฉิ นั ท. ชอ่ื วา่ เป็นภณั ฑะ (อนั มารดาและบดิ า ท.) ชวมานานํ นิวตฺถทสุ ฺสกณฺเณ วา อกฺกมิตฺวา พงึ ขาย (ยอ่ มเป็น), (อ. มารดาและบดิ า ท.) ยอ่ มเลยี ้ งดู ซงึ่ ดฉิ นั ท. ภมู ิยํ วา ปกฺขลติ ฺวา ปตติ กาเล หตฺโถ วา ปาโท เพื่อประโยชน์แก่อนั สง่ ไป สตู่ ระกลู อื่น, ถ้าวา่ ในกาลแหง่ ดฉิ นั ท. วา ภิชฺเชยฺย, กลุ สเฺ สว ภาโร ภเวยฺยาม, ผ้วู ิ่งไปอยู่ เหยียบแล้ว ท่ีมมุ แหง่ ผ้าอนั ตนนงุ่ แล้วหรือ หรือวา่ พลาด ปสาธนภณฺฑํ ปน เตเมตฺวา สกุ ฺขิสสฺ ต;ิ อิมํ แล้ว ล้มไปแล้ว บนแผน่ ดนิ อ. มือหรือ หรือวา่ อ. เท้า พงึ หกั ไซร้ การณํ สลฺลกฺเขตฺวา น ธาวิตมหฺ ิ ตาตาต.ิ อ. ดฉิ นั ท. เป็นภาระ ของตระกลู นน่ั เทียว พงึ เป็น, สว่ นวา่ อซแแปขต(ออไเรซขเแแอเดสแสเปจปปอปถ้ามหอหหกงงึึ่่.ย.ะมมนงัก้็็็า.นนนใขแนไ้ดง่นา่งงง่่่โคบนตทซพบภรหดตา่ตผวเทนเงีฉิาจสค((อ(((อว,ิง้ง่ึ่รตุั.ศฯรวแกิ้้ณนอออออัยญพม่นดูอางนราแัรรร..ว่๕ะิรส(หาอ.....วแนถิงังงาั,งอัง่นลอน้พ้ษคฑิแงทารกนวพิสนงน่นอทัพ,แพ้ฯนวา.ว(กแรณแทุฐส.ติสะ�ำนา้ยทลัาีเอรรองร้าา้่าฯกห่เีเรเ)จย.์เน,หาาขาง้าว่าวู.ธป.)ด.หงปา(เ่ดอ�งำ่ชอล่ขวหาแหนถสิห)ออ็อวด็ชเนอก็มนเทเ.ทสิฉิ่ือานมหกม.ดงึสิาจ.มดนมดื่ก็อ.หตทณเใอนาน.วัอน่พบนลขัาณาก็คแณ้นมิณวั่หนนญรไาข่งา่นับยากาาข่์ด้ิาลหา่รมะเทญเนมา์ทา์ก์งนทนื่า่นาบอเดิดิ้ปงทาวกญทเ่(ท.งมวิค.ลงแิคนงียันงถกทันาไัือ.ณุ้ลู้ว้สด้.ิ(ซ.นือถเทวิาปาง่ตวยาล)ม.เง*หสิม(าเงงั้ึ่ขทหงเราวนัณ.กย่มบรเห้ขเา่บหขีอานยน็เ(ีชชเปหมอแะ.ลหยางอศวัแนลาขเ)นลนักวี็าแื่อ(ลงนน็ดห้แคา่ล(แอน่ตงลอราา่,ฒัตา่ใขลบอเว้วเลนผบแลันษ�ำลเ้ปมนนนน.หวุัหน้น้าึ่อิปวิ(สา่้้้มว)ลู้นาน่็ัวา)ค)้ฐเ้นนีนัรันวสล็นัน้แน้้ัรนปเ)้ใ้น้ว)งซาูกี)วเถรา่ปเชาาา่หกล็เดปน่ัวทแหนงน่ึกันัาว่มววุา(ส็ก้้มวงนนน้้ลีอวสิยงสลัเยแ่ีปา่ตม)ลาา่่)เวมตลาัทอาอนผา่ยม้าอ่วมนกดแาสิ)่รุรซทา่ถแอออี.ย้วกยขไูีทู่อ่ือมะแบวะ้่ลงฯาจฯงั่ึวมลี.กแตด..วอน่า.บใดั(แล้แนเชวขตาแั้ลวยมวน่สปัรนงบัยมี้ลฯมบแวัา้กาีบลแิะ้นง่ิซ้็วอ่ปมายอน่นัแก้ยว้นล(เ้่ไวหกตดุง)่ึีรมมยอ่มบรห้อ)ร)ป้ฯแวจพน)ั้ดลงู่ร้ววะะอ่ซอเมืดส.ไง่ตัหวแกัฟขป)ร(ยวา่แาดปทงมตง่ึงขดัง่า่าิสลง่แ็อา่ัแเหนนรไยมบัน�ำแไาหเน้ึทผว้หมว้หงะลปปแ(ง)่อ่ีอลนแีแ้มย้เาดใาเ้้ใเงนบ็เะนซฉยนจดมแยลบน)นะ่หศคณ้วบ้ตงั่ึพแะ่อ่าล)้งไัา่แวย้กะ่ใียรแย�ำแ;รมพดินแ์้นิหมวดนงษามอแ่า)บล่ทมยมซมนไ่าีนง่ะั่รเงกัขมมลว่้้ฐว.ฯ้าอง่ึหดนป(ผะนซีเ่้า่าาีเ้อเทร่เนป็น้(ัซรน้ัคนปปหชเสาง(่ึี้แลอะ.้เอปื็ส.ออเงนึ่็็รสื่อณพลยุ่นนูตเเ.ปบท็้ด.ขสง่นอ.บไปราวาา่ทื่็อพ่ตตมไนห.อตุงดูัา็ยปสเนียฎา่น)นปอ่ีรกชรรนอ่จมธ่วรรงแัอมนบักทาตะะม้นแืัลื่ออขเนิกกุีงีอหะ้ปบฯออกก่ีมาลสอไีราวว่วาาีททยไง็่้ฯปมนนนตััลลถ้ัููววาาาา่่่งง่รรร-.,.ู่ ิ พฺราหฺมณา ตสฺสา กถนกาเล ทนฺตสมปฺ ตฺตึ ทิสวฺ า “เอวรูปา โน สมปฺ ตฺติ น ทิฏตฺ€ยุ ปฺเหพุ เฺพวาสตาิ ตสสฺ า สาธกุ ารํ ทตฺวา “อมมฺ อนจุ ฺฉวกิ าติ วตฺวา ตํ สวุ ณฺณมาลํ ปิ ลนฺธยสึ .ุ อถ เน ปจุ ฺฉิ “กตรนครโต อาคตตฺถ ตาตาต.ิ “สาวตฺถิโต อมมฺ าต.ิ “เสฏฺ€กิ ลุ ํ กตรํ นามาต.ิ “มิคารเสฏฺ€ี นาม อมมฺ าต.ิ “อยฺยปตุ ฺโต โก นามาต.ิ “ปณุ ฺณวฑฺฒนกมุ าโร นาม อมมฺ าต.ิ สา “สมานชาตกิ ํ โน กลุ นฺติ อธิวาเสตฺวา ปิ ตุ สาสนํ ปหิณิ “อมหฺ ากํ รถํ เปเสนฺตตู .ิ กิจฺ าปิ หิ สา อาคมนกาเล ปทสา อาคตา, สวุ ณฺณมาลาย ปน ปิ ลนฺธนกาลโต รปถฏาฺ €ทาีหยิ ตถา คนฺตํุ น ลภต,ิ อิสสฺ รทาริกา คจฺฉนฺต,ิ อิตรา ปกตยิ านกํ อภิรุหนฺติ, ฉตฺตํ วา ตาลปณฺณํ วา อปุ ริ กโรนฺต,ิ ตสฺมปึ ิ อสต,ิ นิวตฺถสาฏกสสฺ ทสนฺตํ อกุ ฺขิปิ ตฺวา อํเส ขิปนฺตเิ อว. ตสสฺ า ปน ปิ ตา ปฺจ รถสตานิ เปเสส.ิ ผลติ สอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 51 www.kalyanamitra.org
อ. นางวสิ าขานนั้ ผ้เู ป็นไปกบั ด้วยบริวาร ขนึ ้ แล้ว สรู่ ถ ไปแล้ว ฯ สพาฺราหสฺมปณริวาาปริ าเอรกถโํ ตอวารอุยคฺหมํสค.ุตา. แม้ อ. พราหมณ์ ท. ได้ไปแล้ว โดยความเป็นอนั เดียวกนั เทียวฯ ครัง้ นนั้ อ. เศรษฐี ถามแล้ว ซง่ึ พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ วา่ “““กออ“มจปสมาาตาิคณุรรหฺ วกเฺตาอณาฺณตฺขรากถเฺถมฬนวสํ ิโตฑีสาฏธตตฺตฺฺฒน€เนิาีมํ นอยหอธกปุาิวมุเโเลาสนากสาททเฏาฏโฏสฺารมฺธ€ฺิโ€สยยีกาตี .ิ ตา.ิ กลป.ิ น“าโมจุเตากสหฺฉมณฏิาาฺ“€เปิกตสปี “ฏม.ิฏตุกฺฺ€ต€ฺโโุ าตตกตีฺต“ยธต.ิํ, นโทรํอกโ“ากาธึ รกคนิกิตอตนนําฺตตาายกมมฺถตเฺ นาาาาปฺตตตตวนน.ิ.,.ิิ.ิ อ. ทา่ น ท. เป็นผ้มู าแล้ว จากเมอื ไหนยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตม่ หาเศรษฐี (อ. เรา ท. เป็นผ้มู าแล้ว) จากเมืองช่ือวา่ สาวตั ถี (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ (อ. เศรษฐี ถามแล้ว) วา่ อ. เศรษฐี ชอื่ วา่ อะไร ดงั นี ้ฯ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ (อ. เศรษฐี) ช่ือวา่ มิคารเศรษฐี ดงั นี ้ ฯ (อ. เศรษฐี ถามแล้ว) วา่ อ. บตุ ร) ชอื่ วา่ อะไร ดงั นี ้ฯ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ (อ. บตุ ร) ช่ือวา่ ปณุ วฒั นกมุ าร ดงั นี ้ ฯ (อ. เศรษฐี ถามแล้ว) วา่ อ. ทรัพย์ มีประมาณเทา่ ไร ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตม่ หาเศรษฐี อ. โกฏิ ท. ๔๐ ดงั นี ้ฯ (อ. เศรษฐี ยงั ค�ำ) ให้อยทู่ บั แล้ว (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. ทรัพย์ (จงยกไว้) ก่อน, (อ. ทรัพย์นนั้ ) เป็นทรัพย์มีกากณิกเป็นประมาณ (ยอ่ มเป็น) เพราะ อนั เทียบเคียง ซงึ่ ทรัพย์ ของเรา ท., แตว่ า่ อ. ประโยชน์ อะไรด้วย เหตุ อ่ืน จ�ำเดมิ แตก่ าล (แหง่ กิริยา) สกั วา่ การอารักขา อนั เดก็ หญิง ได้แล้ว ดงั นี ้ฯ อ. เศรษฐีนนั้ กระท�ำแล้ว ซงึ่ สกั การะ แก่พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ อยุ ฺโยโเสชสเต.ิ สํ สกกฺ ารํ กตวฺ า เอกาหํ ทวฺ หี ํ วสาเปตวฺ า (ยงั พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ ) ให้อยแู่ ล้ว สนิ ้ วนั หนง่ึ สนิ ้ วนั สอง สง่ ไปแล้ว ฯ อ. พราหมณ์ ท. เหลา่ นนั้ , ไปแล้ว สเู่ มืองชื่อวา่ สาวตั ถี อ“อมาาหโเนราเจตตกยํุลุ สึ วส.ุฏสฺ ฺฏส“าตกวีตสเตมิสฺ ฺถตึ ธตคทีตฺถนาารฺตตคิกฺว.ิ มาาน“ตธ“นฺถลลํททรฺธฺธฺชาาย,โฺเสโขฏนฺิป€ิโปอฺ นทาเตมาโรร.ิวิเกจาโสนตส.ิ ํิ บอกแล้ว วา่ อ. เดก็ หญิง อนั เรา ท. ได้แล้ว, อ. อนั (อนั เรา) น�ำมา ซง่ึ เดก็ หญิงนนั้ พลนั นนั่ เทียว ยอ่ มควร ดงั นี ้ กราลทลู แล้ว แก่- พระราชา เพื่ออนั ไป ในเมืองนนั้ ฯ อ. พระราชา (ทรงด�ำริแล้ว) วา่ อ. ตระกลู ใหญ่ นนั่ อนั เรา กสานตฺตํุรกิ วาาฏชฺาฏอตาีตเ“น,ิ มต“หฺวอาาหกํปลุสิ ําคเกมเเิสอตฺสตาํ นมิเีตวมสิ ยติอาาํ, หต.สพฺสิมพฺ สิสมามฺรสานสฺ ํ น�ำมาแล้ว จากสำ� นกั ของพระเจ้าพิมพิสาร ให้อยอู่ าศยั แล้ว ในเมืองช่ือวา่ สาเกต, อ. อนั (อนั เรา) กระท�ำ ซงึ่ ความยกยอ่ งแก่ ตระกลู นนั้ ยอ่ มควร ดงั นี,้ ตรัสแล้ว วา่ แม้ อ. เรา จกั ไป ดงั นี ้ ฯ (อ. เศรษฐีนนั้ ) กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ เมกปาหเตสนํุโสฺตสิํสก“ร“ฺสขมาิสาชยธฺสพิ ุสลเอิท,ํ าวนคเาอจตฺตฉสิ วนฺตกตฺกเฺขตฺวสิส,าสฺสฺ สธรตีนาช.ิชนาสชฺปสฺ ยิ เสกฏาฺอต€โิาพนคฺพมยสิสตุาฺสสฺตตนกิ,ํํ อ.ดีละ ดงั นี ้ สง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ วสาส์น แก่เศรษฐีชื่อวา่ ธนญชยั (มีอนั ให้รู้) วา่ ครัน้ เมื่อข้าพเจ้า มาอย,ู่ แม้ อ. พระราชา จกั เสดจ็ มา, อ. พลของพระราชา หมใู่ หญ่, อ. ทา่ น จกั อาจเพ่ืออนั กระท�ำ (ซง่ึ กิจ) อนั ควรแล้ว แก่กิจอนั ทา่ นพงึ กระท�ำ แก่ชน มีประมาณเทา่ นี ้(หรือ หรือวา่ ) จกั ไมอ่ าจ ดงั นี ้(เป็นเหต)ุ ฯ อ. เศรษฐี แม้นอกนี ้สง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ วสาสน์ ตอบ (มอี นั ให้รู้) วา่ อาคจอฺฉิตนโรฺตปตู ิ ิ “ปสฏเจิสปาิสนทํ สเปเรสาสช.ิ าโน อาคจฺฉนฺต,ิ แม้ถ้าวา่ อ. พระราชา ท. สบิ พระองค์ จะเสดจ็ มาไซร้, (อ. พระราชา ท. เหลา่ นนั้ ) ขอจงเสดจ็ มาเถิด ดงั นี ้(เป็นเหต)ุ ฯ อ. เศรษฐี ช่ือวา่ มิคาระ พาเอา ซง่ึ ชนผ้เู หลือ เว้น (ซงึ่ ชน) €€ตเปฺวตามฺวิคา“อาราเเสคสสตฏชมฺ€นหฺี ํ าตตอาิาวทสมาาหสยนนฺเํตคปนหฺตนิณฺวคาิเ.รอฑเคฺฒหโโยคชปนกมมคตฺเฺตคํ สกั วา่ ผ้เู ฝ้ าซงึ่ เรือน ในพระนคร อนั ใหญ่เพียงนนั้ ไปแล้ว ยืนแล้ว ในหนทางมีโยชน์ด้วยทงั้ กงึ่ เป็นประมาณสง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ วสาส์น (มีอนั ให้รู้) วา่ อ. เรา ท. เป็นผ้มู าแล้ว ยอ่ มเป็น ดงั นี ้(เป็นเหต)ุ ฯ 52 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อ. เศรษฐีช่ือวา่ ธนญชยั สง่ ไปแล้ว ซงึ่ เครื่องบรรณาการอนั สทฺธึธนมนฺเชฺตยสเิสฏ“อฺ€มี มฺ พหสปุ สณโุ รฺณกาิรการเํ ตเปเสโกตสฺวลารธีตฺ ราา มากปรึกษาแล้ว กบั ด้วยธิดา วา่ แนะ่ แมไ่ ด้ยินวา่ อ. พอ่ ผวั ของ สทฺธึ อาคโต, ตสฺส กตรํ เคหํ ปฏิชคฺคติ พฺพํ, เจ้า มาแล้ว กบั ด้วยพระราชาผ้เู ป็นใหญ่ในแวน่ แคว้นช่ือวา่ โกสล, รโฺ กตรํ, อปุ ราชาทีนํ กตรานีต.ิ อ. เรือน หลงั ไหน (อนั เรา ท.) ควรจดั เพื่อพอ่ ผวั นนั้ , อ. เรือน หลงั ไหน (อนั เรา ท. ควรจดั ) เพ่ือพระราชา, (อ. เรือน ท.) เหลา่ ไหน (อนั เรา ท. ควรจดั เพ่ืออิสรชน ท. ( มีอปุ ราชเป็นต้น ดงั นี ้ฯ อ.ธิดาของเศรษฐี ผ้ฉู ลาด ผ้มู ีความรู้อนั กล้าเพียงดงั ปลาย ปณฺฑิตา ปตเสฺถฏิตฺ€ปธิ ปฺีตตาฺถนาวชิรอคภฺคินตีหขิ าิณรสมฺปฺ านณฺนาา กปปฺ สตสหสฺสํ แหง่ เพชร ผ้มู ีความปรารถนาอนั ปรารถนาแล้ว สนิ ้ แสนแหง่ กปั ป์ “สสรุ สฺส เม อสกุ ํ เคหํ ปฏิชคฺคถ, รโฺ อสกุ ํ, ผ้ถู งึ พร้อมแล้วด้วยอภินิหาร จดั แจงแล้ว วา่ อ. ทา่ น ท. จงจดั อปุ ราชาทีนํ อสกุ านีติ สวํ ิทหิตฺวา ทาสกมมฺ กเร ซงึ่ เรือน หลงั โน้น เพ่ือพอ่ ผวั ของเรา, (อ. ทา่ น ท. จงจดั ซงึ่ เรือน ปกฺโกสาเปตฺวา “เอตฺตกา รโฺ กตฺตพฺพกิจฺจํ ( หลงั โน้น เพ่ือพระราชา (อ. ทา่ น ท. จงจดั ซงึ่ เรือน ท.) เหลา่ โน้น กโรถ, เอตฺตกา อปุ ราชาทีนํ, หตฺถิอสฺสาทโยปิ (เพื่ออิสรชน ท.) มีอปุ ราชเป็นต้น ดงั นี ้ (ยงั บคุ คล) ให้ร้องเรียก ตมุ เฺ หเยว ปฏิชคฺคถ; อสฺสพนฺธาทโยปิ อาคนฺตฺวา เเแแ(เรเแแมแซ((ไเรจม(ไไเ(ซแปหทปพกอเอมรมมมักาหลลลหลงงกึ่ึ่ัปหหี ็็ย.นลาตั่นนีชอื่อไออขส่่่ษ้้งะ็วะวเ่ง่ รานดเนกสาา่เพนออุัา่ภตาากแทัมสาศล(ใออออ(ศเจซ้ วแดีแวจจะ้นออัใกลนหกาน้้ซอใพ(ารด....ร�ำง่ึแลหสจไลจ็เ้ห..รวกษาง่ึเ,ตงวษทพาอเเรเล้ชขป้ว้ะางรไป้มวดรมมพเพลนอัอ)ุวฐ้นฐาัปู้ปอ็่ือ)กนวสขะเน้แ?รามิือีาส.่นีตรนซื่อััฯ)ศีส็)ง)เอรอน์นะ(กตเะววปทงแสีงึ่พอถถนจัระแป(ทซใ้นแพังต้ต่รธาช่็นดววกษกาน่นุนงาัท็ุรลวนขึ่ง.นตาก้ิาดนื่ตอา่รัแงะนรั่เทมดา่้มกเฐช�ะำานชั่;้กรฬใ่ตะรเูนทาวอถนก้ี.วหพซกแานงาน(ะาเ้เอาท)อซนา่แงี่ี)ยอ่เุวอนั่ทตยคล้มง่ึขรลทกรศลค.สง.่ึลท.า่วะ.กมรเ(รีย้ะลอไนา่า�กำทปรนเ์(ทาอนะ.ไีมไมยชา(ทรอีซรวทงนษลนิจอปัรเเรแน..ัียดน้น่ัาน้มะกลเ่เกพงง)่ึา่.นนะัอ.ฐทรห้อวงอนัเๆเ่ัครรเแนตฯชทตไทาบีทีนชทปัน่ียนัง่ต.ผซ้น,ัดเ์ลยรทๆอล.็บ่ืสัทอีพยียบ.้นวีงเ่ึานดูกบ้(แ้เ้ว)ทอ่ฯปไ..อปอวง่กวบีอไยซ(งรคุทงกะัรคดปิแมจ็.ปจไ็า่ดนะ.วงานย่ึวเนแ้ะค(่ีไ)จปดิามงแววเดธทัเสิแอรปรเปแ่จูตลทีปลพงเด้รตล้กลแวันผเาแล(.งาปล้งขร็นะดลา�)พนยำ้าง่่ืถอลั้านวแัวคผู้ญจข็วะก้อนวขยีแูนซมง้ัแใกชง้ึหวุอแ์กา)งูชทรฯสองอด)สลบงช่ึกีงหีเนแะลนะง่้ัมมุนฯ.งท.่งแสูอบทย)ัจครุเวลง่้ทวส้(ินๆแาหาดลน่ีิอะชนั;ซดฤาซัา่อค้้ทกว�ำมเหงแอกทะ็นนัวยขปงึ่วงยด่ึแงล(ร.วคมลวง่มก)มสห้นข�ั็ำา่าเะออจ่นฝูชิส)เดปา่วทะีนาแาตพ่ีอัญทเดมม.งทนื่แอตา็ใลรแงอัรน.วลกัแอนวั�ำือรคหีกข้แรซงนันบิงก็ก้.สม้์พะษะลบอ.ใอวนพ้ปากม่องใ่ึด้ีนว�ำาหอผ้้เงทรวมห(ยาาเัตยท่ิสวราศงัมร้ดคส,อ้ค(้งา๔ร้งห่าู่าะแรงุนแงหอยร้รอูณ(คง์นร)ัยอเพลนเแอลนชซล้ษปงีงื่ันอานย้.์ส;(ขกลว้งมนว้ีบ็งะแึ่วเเนวงฐที)ือา่วง่อค้ก้ทปอรกวปซ,ลสีปคุา่ีแงตไตฯงทท.ะัแ็ง์็.ผรงิจ่ึนกะนปยุนจคนรก้(อถมทนนก..งพ้ สูออแเ)นะ)อ่กแปันอลั่เิตนสยทุห�่พีำป้านมรนันักัดมแนมัลเน)ั)เยน้า่รง่ง.ัตารรส้้ปแมว)ใบมั้ีอดวกไะวซไเ์ไทะะใอเ)คุว็มหศปด้นตด้มปมสิชพุวมหรงึ่มรงันยัฯร้้กดรงุ่ะแแ้พยเื่ิอขเาา้ปีกีชรรราาทปหษลท้ทดลลงาชขั้ออาซวาราวณณๆฯ็ พมม่ินน้้ชฐ.ะะ�ำวาาวาา่งงงงง่ึร),ีีู่ ้ มงฺคลจฺฉณํ อนภุ วิสฺสนฺตีติ สวํ ิทหิ. น กกิกึ จฺ าิ รณลภาิม?หฺ “,มยอํ สวฺสสิ รากขฺขาณยาทมีนงิฺคกลโฏรฺ€นาฺตนาํ คนฺตฺวา วจิ ริมหฺ าติ เกจิ วตฺตํุ มา ลภสึ .ุ สขุ ํ น ตํทิวสเมว วิสาขาย ปิ ตา ปฺจสเต สวุ ณฺณกาเร ปกฺโกสาเปตฺวา “ธีตุ เม มหาลตาปสาธนํ นาม กโรถาติ รตฺตสวุ ณฺณสสฺ นิกฺขสหสฺสํ ตทนรุ ูปานิ จ รชตมณิมตุ ฺตาปวาฬวชิราทีนิ ทาเปส.ิ กสาาตสนํ,ุราํ ชทปาาหริณิกาิ “ยนกตคสปิ มกานฺกหกาํ าลเสํ วฏชสฺ€าติ นินฺวาาาตอตูมธ.ิหฺ นากํฺชภยรเณสฏโปฺ€สิสนฺสํ โสปิ รฺโ สาสนํ เปเสสิ “อิทานิ วสสฺ กาโล อาคโต, น สกฺกา จาตมุ มฺ าสํ วจิ ริตํ;ุ ตมุ หฺ ากํ พลกายสสฺ ยํ ยํ ลทฺธํุ เทวโฏวฺฏตค,ิมิสสสฺ พตีตฺพิ.นฺตํ มม ภาโร; มยา เปสติ กาเล ตโต ปฏฺ €าย สาเกตนครํ นิจฺจนกฺขตฺตํ วิย อโหส.ิ ราชานํ อาทึ กตวฺ า สพเฺ พสํ มาลาคนธฺ วตถฺ าทนี ิ ปฏิยตฺตาเนว โหนฺต.ิ เต เต ชนา จินฺตยสึ ุ “เสฏฺ €ี อมหฺ ากเมว สกฺการํ กโรตีต.ิ ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัติธรรม วดั พระธรรมกาย 53 www.kalyanamitra.org
อ. เดือน ท. ๓ ก้าวลว่ งแล้ว อยา่ งนี,้ แตว่ า่ อ. เคร่ืองประดบั ภต“อาตวฺตกเฺปอนมจวํิฏมฺนํอฺ€าทสาตธานติโฏรฺ.ิตยฺูน€ํ าิ ยนมิกปนาาสปฺามาโอหานอคฺตตนนีตกิฺตต.ิ ฺกฺวฺถนาิ, ฺตาเสพฏลปฺ€กสโิ นาายธสนอสฺําปโรนเปจนนสํุ ยอ่ มไมส่ �ำเร็จ ก่อน ฯ (อ. ชน ท.) ผ้ดู แู ลซง่ึ การงาน มาแล้ว บอกแล้ว แก่เศรษฐี วา่ (อ. วตั ถ)ุ ชื่อวา่ ไมม่ ีอยู่ อยา่ งอื่น ยอ่ มไมม่ ี, แตว่ า่ อ. ฟื นเป็นเครื่อง หงุ ซง่ึ ข้าวสวย ท. เพ่ือหมแู่ หง่ พล ยอ่ มไมเ่ พียงพอ ดงั นี ้ฯ (อ. เศรษฐี กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ ท. อ. ทา่ น ท. จงไปเถิด, หปตจถฺถาิ“สคตาจ.ิลฺฉาถทโย ตเาจตวา,ชิณอฺณิมกสามฺ นึ ิ จนคเคเรหานปิ คริชเหิณตฺณฺวา- อ. ทา่ น ท. ถือเอาแล้ว (ซง่ึ โรง ท.) มีโรงแหง่ ช้างอนั คร�่ำคร่าแล้ว เป็นต้นด้วยนน่ั เทียว ซง่ึ เรือน ท. อนั คร่�ำคร่าแล้วด้วย ในพระนคร นี ้ จงหงุ เถิด ดงั นี ้ฯ (เม่ือชน ท. เหลา่ นนั้ ) แม้หงุ อยู่ อยา่ งนี,้ อ. เดือนด้วยทงั้ กง่ึ เอวํ ปจนฺตานํปิ , อฑฺฒมาโส อตกิ ฺกนฺโต. ก้าวลว่ งแล้ว ฯ ในลำ� ดบั นนั้ (อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ) บอกแล้ว แม้อีก วา่ อ. ฟื น ท. ตโต ปนุ ปิ “ทารูนิ นตฺถีติ อาโรจยสึ .ุ ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ฯ (อ. เศรษฐี กลา่ วแล้ว) วา่ (อนั ใคร ๆ) ไมอ่ าจ เพอื่ อนั ได้ ซง่ึ ฟืน ท. กทตสุ ฺวสฺ าโ“กอเฏิมตฺ€สลาฺมจคึ าาฏราีสกนาุ เิเลตเมววิตนรฺวิตาฺวาภสตกถฺตฺกลู ําสปาจฏถเทกาาหตริูนิ. ิ วฏลฺฏทิโฺธยํ,ุ ในกาลนี,้ (อ. ทา่ น ท.) เปิ ดแล้ว ซงึ่ เรือนคลงั แหง่ ผ้า ท. กระท�ำแล้ว ซง่ึ เกลยี ว ท. ด้วยผ้าสาฎกเนือ้ หยาบ ท. ชบุ แล้ว ในตมุ่ แหง่ น�ำ้ มนั ท. จงหงุ ซงึ่ ข้าวสวยเถิด ดงั นี ้ฯ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ได้กระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ สนิ ้ เดอื นด้วยทงั้ กง่ึ ฯ เปเอตสวาํ ธจอนตฑมฺตปฺฺฒาิ มโรนาสิฏมฺํ€าติ สตํ. าถา อตอกิกฺกํสน.ุ ฺตา. อ. เดือน ท. ๔ ก้าวลว่ งแล้ว อยา่ ง นี ้ฯ แม้ อ. เคร่ืองประดบั สำ� เร็จแล้ว ฯ อ. ทะนานแหง่ เพชร ท. ๔ ได้ถงึ แล้ว ซง่ึ อนั ประกอบเข้า พอคาวมีสตํสต,สุ ิมฺ มึนตุาปฺตฬิ ลาิโนยนฺธ,ํ เนมเณอจกีนตาํ ทสเตสฺโสตฺตสึวนชาิรฬนนิโาายฬฬ,ิโิโยย.ปวอาปุ ฬโยสคฺสํ ในเครื่องประดบั นนั้ , อ. ทะนาน ท. ๑๑ แหง่ แก้วมกุ ดา ท. (ได้ถงึ แล้ว ซง่ึ อนั ประกอบเข้า ในเคร่ืองประดบั นนั้ ), อ. ทะนาน ท. ๒๒ แหง่ แก้วประพาฬ (ได้ถงึ แล้ว ซง่ึ อนั ประกอบเข้า ในเครื่องประดบั นนั้ ), (อ. ทะนาน ท. ๓๓ แหง่ แก้วมณี ท. (ได้ถงึ แล้ว ซง่ึ อนั ประกอบเข้า ในเครื่องประดบั นนั้ ) ฯ (อ. เครื่องประดบั นนั้ ) ได้ถงึ แล้ว ซง่ึ ความสำ� เร็จ (ด้วยรัตนะ ท.) อคมอาสิต.ิิ เอเตหิ จ อฺเหิ จ รตเนหิ นิฏฺ€านํ เหลา่ นน่ั ด้วย ด้วยรัตนะ ท. เหลา่ อ่ืนด้วย ด้วยประการฉะนี ้ฯ อ. เครื่องประดบั อนั ส�ำเร็จแล้วด้วยด้ายหามิได้, (อ. ชน ท. สเี ส อปสฏตุ ิมฺตมกุ ฺกยํํ ปปสาาทธปนปฺ ํ,ิ ฏฺร€ชึ เตคนจฺฉตส.ิตุ ฺตกิจฺจํ กรึส,ุ ตํ ผ้กู ระท�ำซง่ึ ทอง) กระท�ำแล้ว ซง่ึ กิจด้วยด้าย ด้วยเงิน, อ. เครื่อง ประดบั นนั้ อนั นางวสิ าขาสวมแล้วที่ศีรษะ ยอ่ มไป สหู่ ลงั แหง่ เท้า ฯ อ. ลกู ดมุ ท. (อนั ชน ท. ผ้กู ระท�ำซงึ่ ทอง) ประกอบแล้ว สกเมทปวุตฺวณปฺถฺ ,ตกเฺณรมสสมมฺชคุ เยฺเึลทฌาวฺวตา,ฏสทเคอมฺเฺวกกณึีสาฺุ€ก€เกิ ฏอามาเกิปนทุ าปฺ ฺทโ,เหิกททมนาเฺวสทุ,ฺตีสสฺท,ิ ุ ุทิกชเฺวราทนชีสฺวฺนตุ ตเุมโก.ิกยยสณเาชุ ฺณเตทฺวปปฺวา,าปฺ สิทฏกกฺตฺว€าีสีสา,ุุ ซง่ึ วงแหวน ท. กระท�ำแล้ว ในท่ีนนั้ ๆ เป็นของสำ� เร็จแล้วด้วยทอง ย่อมเป็ น, อ. ห่วง ท. เป็ นของส�ำเร็จแล้วด้วยเงิน (ย่อมเป็ น), อ. แหวน วงหนง่ึ (มีอย)ู่ ในทา่ มกลางแหง่ กระหมอ่ ม, (อ. แหวน ท.) สองวง (มีอย)ู่ มีหลงั แหง่ หู ท. ๒, (อ. แหวน) วงหนง่ึ (มีอย)ู่ ท่ีหลมุ แหง่ คอ, (อ. แหวน ท.) สองวง (มีอย)ู่ ท่ีเขา่ ท. ๒, (อ. แหวน ท.) สองวง (มีอย)ู่ ท่ีศอก ท. ๒, (อ. แหวน ท.) สองวง (มีอย)ู่ ท่ีสว่ นแหง่ สะเอว ท. ๒, ดงั นีแ้ ล ฯ ก็ (อ. ชน ท. ผ้กู ระท�ำซงึ่ ทอง) กระท�ำแล้ว ซง่ึ นกยงู ตวั หนง่ึ ตสฺมึ โข ปน ปสาธเน เอกํ โมรํ กรึส.ุ ในเร่ืองประดบั นนั้ แล ฯ 54 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เดปออแแเบบี้กก..วกืืออ้้แยว้้วรทงง้มปขอซข(.้งณรยเ้วาปเะแปทายี็พนห็(.นไขขา(ง่(ดขขอเฬอข้ปเอองงปน็งนน(สง็นปไสนขกำ�ดีแกำ� อกเย้เลรเปงยรงู็จท้ว็ส็จนนงูแ).�ำแนอนัแล้ เ๕ล.นัล,้ร้ว้ว็้จออ)วด,ดอแ)ย.้ว,้นวอัลรา่ย้อยอ.้สงวแ.นเยดำ�จกงนน้แเัวะ้ิน้วรยหัยง็มจค(อนเง่แไณงอืขยด์ตลินวนี้ปเา้วไาป่ ไปาดด็ทดนีกอ้ก้เว้เ.ปแ.ยปท็เเลน็คทปปน.้วแ็็ออนนแ๕)ลดง,ลขข้ว้อว้(วออ)ไไย.),งงดดอสสฯอ้้มมอยำ�ำ�.ี.แีแา่เเกลลรรแง้็็าจจ้้วววนนแแว)นั้ณแลลหณ้้หววคาดดงง่ือขขข้้วว้้วาาทนยยา่งง. ตสสฺ ทกฺขิณปสเฺ ส สวุ ณฺณมยานิ ปฺจ ปตฺตสตานิ อเหส,ํุ วามปสฺเส ปจฺ ปตฺตสตานิ, ตณุ ฺฑํ จป,วาปฬตมฺตยนํ,าฬอิโกยฺขีนริ ชมตณมิมยยา,านติ, ถตาถชางคฺฆีวาา. จ ปิ ฉฺ านิ หวปนอไดิส.ตกรั ้เะายถปเพขก็งออ(ออูกนอาอนล....รแน.บรงนัแร้ลเกมขชาแสเเส้วปคบยวันลนยีฯ็กรงนูฯ้อวแง่ือทนะดสนัหง.นั้ตว้ัเอแ)ง่ปปยวทห.ยเ็รนข์อมนรง่ะอ่ ้ทางัพพิใกดมคไชิพยยนับัปปน่์ ย์งู๕แแ(รกต์ดอหาลยดเ้วัวนักง่้ปวงู้ยวยดเฏ็นศยืนส้ฯาขรรใรทนู่ฯาษนอ�ำี่ใแวงแทฐกหกมพี)า่ลง่ะีรมใ้นนขาหกนนอั่คบ้แล.ปเาลนทาีมกเ้วยียงสีโแอวยี(กยกหดงฏยอ่รง่กแิะอ่มกหกึ ทมรเ๙กง่ปะ�ำรภ้อ็้นหู)เูงซใไมขเแง่ึหปปาอ่หค็้เทนมปฯง่ววปั่็ดานขรมนคอระทตา่างมร่ีแแวนาีอกหหาณนัะงงง่่ โส วิสาขาย มตฺถกมชฺเฌ ปพฺพตกเู ฏ €ตฺวา นจฺจนปมตยฺตโูนราฬวิสิยหสขฺสาสยฺสต.ิ สทฺโท ทิพฺพสงฺคีตํ วยิ ปจฺ งฺคกิ ตรุ ิยโฆโส วิย จ ปวตฺตต.ิ สนฺตกิ ํ อปุ คตาเยว ตสฺส อโมรภาวํ ชานนฺต.ิ ปสาธนํ นวโกฏิอคฺฆนกํ อโหส.ิ สตสหสสฺ ํ หตฺถกมมฺ มลู ํ ทียิตฺถ. (เ((ดแทซใดอ๕ดซซซห้้หงึ่นัววองงง่ึ่ึ่ึืออ้รแยยง่เงร้ลรอนตนัล้ส้แเดอออ้อคย้ม็เวดำ�้ยาย.ตแรทแรดยงแแื่ม็อหซหดม.้วหแห(งงดง่่ึง่หซยลง๔่อง่รเ้(เวง่ึกเเ้าะกซอเปุกนยรกเวผงึ่วย้อศวอกยขวียร้ียาแยีย้รย้ราใียอนอนหษณนสา่วแนยนังง่สฐหแ์มทนเสทีาท(ง่กหท.ีไซำ�น.ัรเก)้.ถวง่.กง)เแ่ึ )๕รียร๕เแรวหกเะ็๕จ้นอลมียอทง่วแยะ๕อ่ือนขียนั�ำลอทผแ้นใัานแเ้นวัท.หหาตวเลดเต.้ลสมอง็่๕ต)ท้ว้วม็ซเเานัด๕ม็ก.ปยงึ่)ดล้อเวซ็วดไนไต้อีวยนัห๕ง่ึียทซ้วตม็ยนันกเมนงึ่ยย้ตนดภเาำ�รอภ้ธต้ม็้อวรอานฯั(รทาม็ตย้ดซยชอรเช.ดร้ภตงมึ่นยวแ)นะ้รวยหม็าะ้(อเะย๕ชกแซอตง่ดอยภเนกงห่ึน้ัรวกนแัรีาย่นะายเอ้วอหเปชอมปาผปนัียย็ง่นนนงั้็ณานนเเแวตะวกเเอวหพปสิะกิอทม็วนัิก็ง,า่ือนานัีย.ดสเาขรธก๕วไนเ้วรำ�ปแดาิดกิวแยเ็้นหอในรยีาาหทนห็จนันง่ัรนว้ง่.�ำ้ทแแแ้)โเกิ เมตดทลลงหอไา๕มิ็นนดัย้้.ววงง่ร)้ “กิสสฺ ปน นิสสฺ นฺเทน ตาเยตํ ปสาธนํ ลทฺธนฺต.ิ สา กิร กสสฺ ปสมมฺ าสมพฺ ทุ ฺธกาเล วีสติยา ภิกฺขสุ หสฺสานํ จีวรสาฏกํ ทตฺวา สตุ ฺตมปฺ ิ สจู ิโยปิ รชนมปฺ ิ อตฺตโน สนฺตกเมว อทาส.ิ ตสฺส จีวรทานสฺส นิสฺสนฺเทน อิมํ ปสาธนํ ลภิ. อิตฺถีนํ หิ จีวรทานํ มหาลตาปสาธเนน มตฺถกํ ปปโฺ ปติ, ปรุ ิสานํ อิทฺธิมยปตฺตจีวเรนาต.ิ เอวํ มเทหยาฺยเสธมฏฺ มฺ€ี ํ จตหู ิ มาเสหิ ธีตุ ปริวจฺฉํ กตฺวา ตสสฺ า ททมาโน กหาปณปรู านิ ปฺจ สกฏสตานิ อทาส,ิ สวุ ณฺณภาชนปรู านิ ปจฺ สกฏสตานิ รชตภาชนปรู านิ ปฺจ ตมพฺ ภาชนปรู านิ ปฺจ กํสภาชนปรู านิ ปฺจ สตุ ฺตวตฺถโกเสยฺย- วตฺถปรู านิ ปฺจ สปปฺ ิ ปรู านิ ปจฺ เตลปรู านิ ปฺจ ผาณิตปรู านิ ปฺจ สาลติ ณฺฑลุ ปรู านิ ปจฺ นงคฺ ลผาลาทอิ ปุ กรณปรู านิ ปจฺ สกฏสตานิ อทาส.ิ ออขส..อง่ ไคมงปเวหไรแดาาาล้มยเ้ศวตินไร้ปอว(ษซา่งแงฐ่ึกลบี(า(อ้วคุยร.คงัดดคบล้วังวคุ)ยนาคสวมี ้ลตปัู่ ไค)ถดรดิ ะใ้ชุม)หตื่อีแ้ใอแูโลหนยห้้วแ้นา่ง่ ลงเร(แ้นวมือกี ้ซีอนว่เงึ่ยศา่ ขเ)ู่รคอ(ษแรอง่ืกอฐ.บ่เงีนธรคุอาิดันค้ปุ าดลกข;งอัรอน่ืนณเงพี ้ใเ์ท(รนรดงาัา้้ทวปนะย่ีแวนัเ้คหหง)�ำง่ ตทอธ)ุน.ิดยวฯันาาา่่้ เอวํ กิรสสฺ อโหสิ “มม ธีตาย คเคตหฏทฺ €ฺวาาเนรํ `อสเุ กน นาม เม อตฺโถติ มา ปรสฺส ปหิณีต;ิ ตสฺมา สพฺพปุ กรณานิ ทาเปส.ิ ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วัดพระธรรมกาย 55 www.kalyanamitra.org
อ. มหาเศรษฐี ได้ให้แล้ว ซงึ่ ร้อยแหง่ รถ ท. ๕ ตงั้ ไว้ ซง่ึ นาง ทนอตอิทลิยหสฑฺงาโาสฺกเเสฺฒปอโิ,เนรสกนฺตวหกฺตโิณสส“ยิโเฺสมฺฺณอยปึตรทรโฺตเิจภถาวกาิสจเชราสิรโิกนพยถาฺตฺพาโโิตยานย€ลิ หเงปาฺอกเตอทาปอลฺวรานปทงาสฺฺกตปาฺ.ิ โิโสฏปรยิ,นิมฺตณฺจโิ ยฺฑโภ“ิตรเเวถอาชจิ สตนตรตฺตถฺตสิ ากาิโโฺ นตสยาิิ วรรณทาสี ท. สาม ๆ ผ้ปู ระดบั เฉพาะแล้วด้วยเครื่องอลงั การทงั้ ปวง บนรถ คนั หนง่ึ ๆ, ได้ให้แล้ว ซงึ่ หญิงผ้รู ับใช้มีพนั ท่ีสองด้วยทงั้ กง่ึ เป็นประมาณ ท. (ด้วยค�ำ) วา่ (อ. เจ้า ท.) มีประมาณเทา่ นี ้(ยงั ธิดา ของเรา) ให้อาบอยู่ ให้บริโภคอยู่ กระท�ำให้พออยู่ (ซงึ่ ธิดา ของเรา) จงเท่ียวไป ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ อ. ความคดิ นนั่ วา่ อ. เรา จกั ให้ ซง่ึ โค ท. แกธ่ ิดา ของเรา อถสสฺ เอตทโหสิ “มม ธีตุ คาโว ทสสฺ ามีต.ิ ดงั นี ้ได้มีแล้ว แก่มหาเศรษฐีนนั้ ฯ อ. มหาเศรษฐีนนั้ ยงั บรุ ุษ ท. ให้รู้ทว่ั แล้ว วา่ แนะ่ พนาย อ. เจ้า ท. อเจเทภฬโูุ ถภรวิโ,สยชโุสสเอปฺสควสเหํ ฺเปทสต€ฺวสุรฺวติ ิาเาุ สกรตําตฏิเลฏิฺ€วฺ€อถวิ ถาเ,รภ,ณิตรคฺวปิสาาาถุเวปลุีนฺสโํ ตติ ํ ตีสกโุ ตอ“เรสคุคยภจาปฺยวฺมฉราเุํตถตถฺเคสาตนตุ .ิฺตภต€ํุ สิเาณมฺโเนสา, จงไป, อ. เจ้า ท. เปิ ดแล้ว ซง่ึ ประตู แหง่ คอกน้อย จงยืนถือเอา ซง่ึ กลอง ท. ๓ ในคาวตุ ท. ๓, อ. เจ้า . จงยืน ในข้าง ท. ทงั้ สอง ในที่ มอี สุ ภะเป็นประมาณ โดยสว่ นกว้าง, อ. เจ้า ท. จงอยา่ ให้ เพอ่ื อนั ไป สทู่ ี่อ่ืน จากท่ีนนั้ แก่แมโ่ ค ท., อ. เจ้า ท. พงึ กระท�ำ ซงึ่ สญั ญาแหง่ - กลอง ในกาลแหง่ แมโ่ ค ท. ยืนแล้ว อยา่ งนี ้ดงั นี ้ฯ อ. บรุ ุษ ท. เหลา่ นนั้ ได้กระท�ำแล้ว อยา่ งนนั้ ฯ เอภกรํสิส,ุเเตตปฺนุ ตคํตอถาคิ กวาาํสีนว,ุํ ตอุ ปกํวคนุํสชตโ.ุ ตอกฑาเฺฒนลิกโปยฺขถุ ชมลุนิตโํฺวตคาคตมกคานาเลวตุ จฺ เํ ภนคริวติสากเารฺเสลํ.ุ ํ อ. บรุ ุษ ท. เหลา่ นนั้ ได้กระท�ำแล้ว ซง่ึ สญั ญาแหง่ กลอง ให้กาล ในกาลแหง่ แมโ่ ค ท. ออกแล้ว จากคอก ไปแล้ว สนิ ้ คาวตุ หนงึ่ , ได้กระท�ำแล้ว ซงึ่ สญั ญาแหง่ กลอง ในกาล (แหง่ แมโ่ ค ท.) ไปแล้ว สนิ ้ โยชน์ด้วยทงั้ กงึ่ อกี , แตว่ า่ (อ. บรุ ุษ ท. เหลา่ นนั้ ) ห้ามแล้ว ซง่ึ การไป โดยสว่ นกว้าง ในกาล (แหง่ แมโ่ ค ท.) ไปแล้ว สนิ ้ คาวตุ ๓ อีก ฯ อ. แมโ่ ค ท. ได้ยืนเสียดสซี ง่ึ กนั แล้วกนั อยแู่ ล้ว ในท่ี มีคาวตุ €าเนเอวคํ าวิโทยีฆโตอฺตมคิ าวฺเุ ตํ นปิฆถุ ํสลุ นโตฺตโิ ยอสุ ภอมฏตฺ€ฺเํสต.ุ สามเป็นประมาณ โดยสว่ นยาว มีอสุ ภะเป็นประมาณ โดยสว่ น กว้าง ด้วยประการฉะนี ้ฯ อ. มหาเศรษฐี (ยงั บรุ ุษ ท.) ให้ปิ ดแล้ว ซงึ่ ประตแู หงคอก ทฺวารมํ หปาิ ทเสหฏถฺ€าี ติ “วมชมทฺวาธรีตํ ปุ ิ ทเหอาตเฺตปกสา.ิ คาโว อล,ํ (ด้วยค�ำ) วา่ อ. โค ท. มีประมาณเทา่ นี ้ เป็นสตั ว์เพียงพอ แก่ธิดา ของเรา (ยอ่ มเป็น), อ. เจ้า จงปิ ด ซง่ึ ประตู ดงั นี ้ฯ ครัน้ เมื่อประตนู นั้ (อนั บรุ ุษ ท. เหลา่ นนั้ ) ปิ ดแล้ว, อ. โคตวั จ เธตนสโุ ฺมยึ ปจิ ทหิเอตปุ, ปฺ วติสติาขฺวาาย นปิกุ ฺขมฺสึ ผ.ุ เลน พลวคาโว มีก�ำลงั ท. ด้วย อ. แมโ่ คนม ท. ด้วย กระโดดขนึ ้ แล้ว ออกไปแล้ว ด้วยผลแหง่ บญุ ของนางวิสาขา ฯ เมอื่ มนษุ ย์ ท. ห้ามอยนู่ นั่ เทยี ว, อ. แมโ่ คตวั มกี ำ� ลงั ท. มพี นั หกสบิ อตพเตลหฺตวสคมก.ํุ าานโสุ วพฺสาลนจวํวจสฺฉฏานฺ,€ิวิสาตหเารสสนฺสํฺตาาเธนนเเธมนู นวํ โ,ุ อยสุ ภจาสฏนอฺ€ิกนิสฺขพหุ นสนฺตฺสฺธาาา, เป็นประมาณด้วย อ. แมโ่ คนม ท. มีพนั หกสบิ เป็นประมาณด้วย ออกไปแล้ว, อ. ลกู โคตวั มีก�ำลงั ท. มีประมาณเทา่ นนั้ (ออกไป- แล้ว), อ.โคอสุ ภะ ท. ของแมโ่ คนม ท. เหลา่ นนั้ เป็นสตั วต์ ดิ ตามแล้ว ได้เป็นแล้ว ฯ (อ. อนั ถาม) วา่ ก็ อ. โค ท. ไปแล้ว อยา่ งนี ้ ด้วยวิบากเป็น “กิสสฺ ปน นิสฺสนฺเทน เอวํ คาโว คตาต.ิ เคร่ืองไหลออก แหง่ กรรมอะไร ดงั นี ้ฯ (อ. อนั แก้) วา่ (อ. โค ท. ไปแล้ว อยา่ งนี)้ ด้วยผล แหง่ ทาน นิวาเรนฺตานํ นิวาเรนฺตานํ ทินฺนทานสสฺ ผเลน. (อันนางวิสาขา) ถวายแล้ว (แก่ภิกษุหนุ่มและสามเณร ท.) ผู้ห้ามอยู่ ๆ (ดังนี)้ ฯ ได้ยินวา่ ในกาลแหง่ พระสมั มาสมั พทุ ธเจ้าพระนามวา่ กสั สปะ สวีสตตฺตยินสาาฺนํภกิกิรธฺขีตกสุ าสหนฺสสํ ปสฺ สกามนนมฺํิฏฺา€สปามพฺ สฺจทุ โงคฺธฺฆกรทสาาทเลสาี นกํิกนิสาทมสฺ ทรมหาตุ นฺโฺวาา, อ. นางวิสาขานนั้ เป็นผ้ทู รงพระนามวา่ สงั ฆทาสี ผ้เู ป็นพระกนิษฐา ของพระธิดา ท. ๗ ของพระราชา พระนามวา่ กิกิ เป็น ถวายอยู่ ถวายซงึ่ รสแหง่ โค ๕ แก่พนั แหง่ ภิกษุ ท. ๒๐, 56 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เม่ือภิกษุหนมุ่ ท. ด้วย เม่ือสามเณร ท. ด้วย แม้ ปิ ดแล้ว ซงึ่ บาตร ทหรานฺจ สามเณรานจฺ ปตฺตํ ปิ ทหิตฺวา “อลํ ห้ามอยู่ วา่ อ. พอละ ๆ ดงั นี,้ (ตรัสแล้ว) วา่ อ. โภชนะนี ้ เป็นของ อลนฺติ นิวาเรนฺตานํปิ , “อิทํ มธรุ ํ, อิทํ มนาปนฺติ มีรสอนั อร่อย (ยอ่ มเป็น), อ. โภชนะนี ้ เป็นของยงั ใจให้เอิบอาบ อทาส.ิ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ได้ถวายแล้ว ฯ อ. โค ท. แม้ (อนั บรุ ุษ ท.) ห้ามอยู่ เหลา่ นนั้ ออกไปแล้ว ด้วย เอวํ ตสสฺ นิสสฺ นฺเทน ตา วาริยมานาปิ คาโว นิกฺขมสึ .ุ วิบากเป็นเคร่ืองไหลออก แหง่ ทานนนั้ ด้วยประการฉะนี ้ฯ เเสวยฏฺฺย€เภิาสวรฏิจยฺ€ฺจานิ กาอราาห เอตฺตกสสฺ ธนสสฺ ทินฺนกาเล ในกาลแหง่ ทรัพย์มีประมาณเทา่ นีอ้ นั เศรษฐีให้แล้ว อ. ภรรยา กกึ ารณาต.ิ “ตมุ เฺ หหิ มยหฺ ํ ธีตุ สพพฺ ํ สวํ ทิ หติ ,ํ ปน ทาสทาสโิ ย น สํวิทหิตา, ขจจ(เแมไจขพซมวกองงกัีคง่ึรจไอ่นง่ธกวชปาดเยัิดขลา(ศนะเอา่แวมาา่ถเรไ.จหาวริทดษปยงักขต,.ฐเแว)อออดศุี(า่ล(องอผะงรักอ้วด.ษน้กไไู(ลนั)รมฉิอชแีฐ้า่ใท.นัเไ่ดนลีนวพปา่้,งวัชแกกน่ือทอนนลาใแลอ.ยี้นว)้ลฯตา่นัทู่ทธผเววก่ร.ปว.ิด้)้แไาูู่)บั็า่นมาล(ผซไทใ่้อวดมขอ้ง่ึคใู ่ีข).้วอคช.จ่รนึย้งน่รดเัทกวพแ่เธเแารา่พิจลิดื่อทาจสท่ือ้วาอ,.งแ)ง(ัอสน้นแเัอลปพนยัู่ผนัลไ้.ะวรปา้ไ้เูวทปงปานท,ท็าะ(นไ่ีคกาอสวกป(ไอสอบันัา่ีปบันแ.ททกอสน่ัดลดา่.ขบั.ง่้เวะน้ท้วไอเดยผทรปยียน้วธ้ากูาท,ธวนิยั่ดสรจิด.แคะ)าดีะาตทขจวงัไขท(ว่อาดนั�ำมยอ.า่มซงแี่อ่้งฯจเง่ึรจมรเออบััคกรงา.เนัาแแแวปนนเเาลลล็รรนน่ั มน่ั้้ะวาาว)) “มม ธีตริ สสเิ นหนิสสฺ เิ นหานํ ชานนตฺถํ, อหํ หิ ตาย สทฺธึ อคจฺฉมานเก คีวายํ คเหตฺวา น ปหิณามิ, ยานํ อารุยฺห คมนกาเลเยว ปน `เอตาย สทฺธึ คนฺตกุ ามา คจฺฉนฺต,ุ มา อคนฺตกุ ามาติ วกฺขามีต.ิ ซดแไดหง่ึัง้ฟโนง่ อัผงีอค้วแวัร.นาลงั้ทร่ัง้เนวักศแนั้วษซรลา่ษง่ึ้(าวอโฐอแซ.ีชใวนเง่ึ ศ่ือนามะ่ รวทหรแษา่้รมอขฐมยง่ีอ)ิคาอง(ทาค.ยเรศดินอังะรแธนัี ้ษดลิดแ้้วฐว(ามอ)ียช้นนัวื่อๆใีา่ห้วหนยา่ญอ้นง่ัธอ่.่ังแิงนมธ)แลดิญค้ลวชาว้ชว่ือรขยใั วอนดใา่ ฯงหงนัผเน้รอ้ทอู าีง้ยี่ฯใอจกอู่ นกััลยไไู้่ปมใไมน่ ใดนตีร้ใะวรหหนัะ้แพกวลา่ลูร้วุ่งง- อถ “เสวฺ มม ธีตา คมิสฺสตีติ คพฺเภ นิสนิ ฺโน ธีตรํ สมีเป นิสีทาเปตฺวา “อมมฺ ปตกิ เุ ล วสนฺติยา นาม อิมฺจ อิมจฺ อาจารํ รกฺขิตํุ วฏฺ ฏตีติ โอวาทํ อทาส.ิ ธนอฺชยยมเสปฺ ฏิ ฺ€ิโนมิคาโอรเวสาฏทฺ€ํ ี อนนฺตรคพฺเภ นิสนิ ฺโน อสฺโสส.ิ ปผอสแไอออ(ลพบใหกอนทไกมนม้ห....น้ลอบดัูนมงราั่ังึ้โรพ่ต่ปพะนงยาง่่ภาหาเเดะไททม,ไธรวงึวยอ่อูึงอฟญชทจฟมะินดวียแงาใ(ย,บ.นด�ำกอีรใดิง(หลณว�าำู่น)ะอเนา(ลนูั้,ขอา้วศใชอใ้(อคนัดภนแใหอ(อหออร่ือนัใมนแ(าวหงหัาตงษ้กนญันปัอวหหมา่นกภยขญง่รไา่หฐ.เ้รดเญิ้งีโ่ีปาปชพใะาป้ผะีถญวกิงงันพ็กย็นแปน้อ่ชิ้นงอูาชตนัฏชใลใิูงเมมผ)ุครวย่ืผอถีจนื่อิน้แะ้คชา่น(ว๙้ัาก่อู่วรูุ้าผวภชอดหอื่)อัรบแา่นนัยัไา(้่้่ือูไอนาัันบพอเังป่นวห้ัผร่ผูแมปวย.ใหพาใ่้นอกัแอหูงงแ่ึ้ลอู็นา่่ในนหโผญใจอ่งลลหยล้ญหวยผทต้ห้อปแอูณุ้ผ้าว่อ่วูญ้้อ่อิููงอษร้ลกิงยรววไั(ย)ใะยยเยใ้ะแิซงว,สอู่นปซู่กน่อจูู่มู่ใ,กรไชอ็ยใอทง่ึนชซ้ชลูนวมะย,น่ชาื่อนธ่(ู.ื่องา่ื่ึ่อเนัเแตู่พ่ณอ(นตวคิดกใแโมวไอวใหรรอา.่งนึ)รริดฟาลนาุ่่งา่ก.ะง่ใ่ืผะอวผใต้ขผขววผใตพหกลหโ้กาอู้งใูน้รนนึึั้ตดอูทอู้ร้้ลูาเอ้่ทอหลแูยซะขภ้ะยวถยงษแผ้าลแอกง่ึอู่้แากยอาู่มอุู่หบยธน้วัหวยลูยกไลยูเอยยีอิด)งป่ดึแคนับ่งู่แ่่ธู้นแยซันู่พู่ยพาหพแริ)หด้าใใหกงึ่อห่ืา่ใออ่ลใงง่ึนนองาง่ท(อขงน่กนงใเ้งผญวอพผตตพ(สรสนยึหภปตข้แวันััพวอ่ัรร(นิบ้งิอา่่แอาร)รกอะะ(ท)ซผยงาผละพะแยง่ชนกกังชา่ึ่นนวั์พขโ้ดกขววกัใงึนกลลููกหนื่)อีีอ้น)าลบงูนึั่้ช้ ยส)ฎแแวุฏญวงนพ,แนอชพพผทา่งหหยัู่มิพ่างั่หเิื่องน)๕เ(้ไงูึ.างึงง่่จผพสอร))แมง่ผวบบพพน้๔สสา้ะูนอ.ีพนา้่ใใู่พช�ำรรบบออ่่ ยียหหมะ่วอ่ใิโทื่อเเางึผผาารปนภ์ู้้่อตแัออหผชใว.ทยยอววัั็๘มหทนคยยถยวาาา่ั )),,.,้ีููุู่่่่่ โสปิ นเาสมฏฺ€อี นธฺโตีตอรํคฺคเอิ วํ โอวทิ “อมมฺ สสรุ กเุ ล วสนฺตยิ า พหิ น นีหริตพฺโพ, พหิอคฺคิ อนฺโต น ปเวเสตพฺโพ, ททนฺตสเฺ สว ทาตพฺพํ, อททนฺตสสฺ น ทาตพฺพํ, ททนฺตสสฺ าปิ อททนฺตสสฺ าปิ ทาตพฺพํ, สขุ ํ นิสีทิตพฺพํ, สขุ ํ ภุ ฺชิตพฺพํ, สขุ ํ นิปชฺชิตพฺพํ, อคฺคิ ปริจริตพฺโพ, อนฺโตเทวตา นมสสฺ ติ พฺพาติ อิมํ ทสวธิ ํ โอวาทํ ทตฺวา ปนุ ทิวเส สพฺพา เสนิโย สนฺนิปาเตตฺวา ตครามเุ หชเฺ เตหสฺวหนาิ าย“สโเสจมเชธเฺเตมฌพคฺโพตตฏอิฺฏ€าฺ€วเนตฺวธกาีตฏุ ุมุ นพฺโทวิเกโโสกฏิออปคปุ าฺฆปฺฏนชิโภเฺชกเตนค,ิ มหาลตาปสาธเนน ธีตรํ ปสาเธตฺวา นหาน- จณุ ฺณมลู กํ จตปุ ปฺ ณฺณาสโกฏิธนํ ทตฺวา ยานํ อาโรเปตฺวา ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 57 www.kalyanamitra.org
(ยงั บรุ ุษ ท.) ให้ยงั กลองให้เทยี่ วไปแล้ว ในบ้านอนั ตนบริโภคแล้ว ท. ป“สมารุ มมเกตตธฺเสตีตฺสสราุ สสจทาทุ ฺธมฺทึนสฺตคสานุ ฺตอกุ ภตาตฺุตมฺตโานคาคเจมสฺฉสนนุ ฺตฺตเเภตูกร.ิสิุ จฺ าอรนารุ เาปธส-ิ ๑๔ มีเมืองชื่อวา่ อนรุ าธปรุ ะเป็นประมาณ อนั เป็นของมีอยู่ แหง่ ตน โดยรอบ แหง่ เมืองช่ือวา่ สาเกตุ (มีอนั ให้รู้) วา่ (อ. ชน ท.) ผ้ใู คร่เพ่ือ อนั ไป กบั ด้วยธิดา ของเรา จงไป ดงั นี ้(เป็นเหต)ุ ฯ อ. บ้าน ๑๔ ต�ำบล ท. ฟังแล้ว ซง่ึ เสยี งเทียว ออกไปแล้ว ไมย่ งั อนอสมยกุิกฺโฺกฺหฺขยมาสธาเรนกสชทึ ํ ํส.ฺุทก.ิํ ฺชสอตยตุิธฺวเาฺวาสตาฏวิฺ€โถีป“จิกอทุํ มรฺทหฺอสนาฺโคกคุ าํ นมฺตอาจฺวยาฺยกมาิยญเิคตาฺจหริคิเสมสฏอนทฺเ€กสฺธิโานเึ สเลตธีตฺวกจารํึ อะไร ๆ ให้เหลือ (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. ประโยชน์อะไร ของเรา ท. ในท่ีนี ้ในกาลเป็นที่ไป แหง่ แมเ่ จ้า ของเรา ท. ดงั นี ้ฯ แม้ อ. เศรษฐีชอื่ วา่ ธนญชยั กระทำ� แล้วซงึ่ สกั การะ แกพ่ ระราชา ด้วย แก่เศรษฐีชื่อวา่ มิคาระด้วย ตามไปแล้ว หนอ่ ยหนง่ึ สง่ ไปแล้ว ซงึ่ ธิดา กบั ด้วยชน ท. เหลา่ นนั้ ฯ อ. เศรษฐีชื่อวา่ มิคาระ นง่ั แล้ว บนยานน้อย ไปอยู่ ข้างหลงั คจฺฉนมฺโิคตารเพสลฏฺก€าี ยํสพทฺพิสฺวปาจฺฉ“โตเก นยาาเนมเเกตติ นปิสจุที ฺฉิติ.ฺวา แหง่ ชนทงั้ ปวง เหน็ แล้ว ซง่ึ หมแู่ หง่ พล ถามแล้ว วา่ อ. ชน ท. เหลา่ นนั่ ช่ือวา่ เหลา่ ไหน ดงั นี ้ฯ (อ. กรรมกร ท. กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ทาสีและทาส ท. ผ้กู ระท�ำซงึ่ “สณุ ิสาย โว เวยฺยาวจฺจกรา ทาสีทาสาต.ิ ความขวนขวาย แก่หญิงสะใภ้ ของทา่ น ท. ดงั นี ้ฯ (อ.เศรษฐี กล่าวแล้ว) ว่า อ. ใคร จักเลีย้ งดู ซึ่งชน ท. ทปปสลนสฺาเต“ปเ“ีตออถิตเ,ปฺตอถอเาก,ปหล. มายโากนวฺเตาเรโอปถิโ,เตสสพฺสนลติกเ,ิฺกมฑวฺฒโปพถเาลถตสต.ิ สฺฺวาวสิ ภาตขเฺตตาํ มีประมาณเทา่ นี,้ อ. เจ้า ท. โบยแล้ว ยงั ชน ท. เหลา่ นนั้ จงให้หนีไป, อ. เจ้า ท. จงคร่าออก ซงึ่ ชน ท. ผ้ไู มห่ นีไปอยู่ จากท่ีนี ้ ดงั นี ้ ฯ แตว่ า่ อ.นางวสิ าขา กลา่ วแล้ว วา่ อ. ทา่ น ท. จงหลกี ไป, อ. ทา่ น ท. จงอยา่ ห้าม, อ. พลนน่ั เทียว จกั ให้ ซงึ่ ภตั ร แก่พล ดงั นี ้ฯ อ. เศรษฐี, ครัน้ เมื่อค�ำอยา่ งนี ้ (อนั นางวิสาขา) แม้กลา่ วแล้ว, โเเออปตเถตฺตาหเเเสกปิ ฏอหตฺ€ตีตฺว,ี ฺโาิ ถค,เอเปโหวกลํตาฺวเวเอาปตุ เตตฺเตปฺวโปาาปิ ย,เสา“สอสเส.ิมฺสสตมฺ เีตกิ เล“นฑอตลฺฑฺถํ ทุิ ณออฺฑมมาหฺหฺ ทาาีหกกิํํ กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ แม่ อ. ความต้องการ ด้วยชน ท. เหลา่ นน่ั ยอ่ มไมม่ ี แก่เรา ท., อ. ใคร จกั เลยี ้ งดู ซง่ึ ชน ท. เหลา่ นนั่ ดงั นี ้ (ยงั กรรมกร ท.) ให้โบยแล้ว (ด้วยวตั ถุ ท.) มีก้อนดนิ และทอ่ นไม้ เป็นต้น (ยงั ชน ท. เหลา่ นนั้ ) ให้หนีไปแล้ว พาเอา ซง่ึ ชน ท. ผ้เู หลอื ได้ไปก่อนแล้ว (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. พอละ ด้วยชน ท. ผ้มู ีประมาณ เทา่ นี ้มีอยู่ แก่เราท. ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ อ. นางวิสาขา คดิ แล้ว วา่ อ. เรา นงั่ แล้ว บนยาน จปินวสิฺเตสิอสฺสถิ ามวิ,สิ “าปอขฏทุ าิจาฺฉหนุสฺนารยวเถตานฺถีนส€ตฺมคฺวรึ าทตฺวน.ิารุ ํ โขสมปฺ นติสฺตที กิตาฺวเลา (อนั ปัจจยั อะไร ๆ) ปกปิ ดแล้ว จกั เข้าไป หรือหนอแล, หรือวา่ (อ. เรา) ยืนแล้ว บนรถ (จกั เข้าไป) ดงั นี ้ ในกาลแหง่ ตนถงึ พร้อม แล้วซง่ึ ประตแู หง่ เมืองช่ือวา่ สาวตั ถี ฯ ครัง้ นนั้ อ. ความคดิ นน่ั วา่ เม่ือเรา เข้าไปอยู่ ด้วยยาน ปป“เ€อเตญอวตฺวิสสสิฺญาสอสานสฺ ถาาาฺตานวยสิยวกติสคฺสิราฺถสฺราส,อํีวตกวนาีตปลิสสจุ .ิามนาโิฺฉเวนขคหอวสิ าตริกา.ิสทลาสฺตโตนวหิาาิสสมปาอิ อ,ขสาาตหายเฺตํสธอ“า.นุปวนรสฏูํปฺสิสจาฺฉมทนปฺ อสฺนตวยเฺยิฺตเสสําึนโเสนสฺตมนีทปฺ ิสรตฺวเเมนฺตถาิ (อนั ปัจจยั อะไร ๆ) ปกปิ ดแล้ว, อ. ความวเิ ศษ แหง่ เคร่ืองประดบั ช่ือ วา่ มหาลดา จกั ไมป่ รากฏ ดงั นี ้ได้มีแล้ว แก่นางวสิ าขานนั้ ฯ อ. นางวิสาขานนั้ แสดงอยู่ ซง่ึ ตน แก่พระนครทงั้ สนิ ้ ยืนแล้ว บนรถ ได้เข้าไปแล้ว สพู่ ระนคร ฯ (อ. ชน ท.) ผ้อู ยใู่ นเมอื งชอ่ื วา่ สาวตั ถโี ดยปกติ เหน็ แล้ว ซงึ่ สมบตั ิ แหง่ สางวิสาขา กลา่ วแล้ว วา่ ได้ยินวา่ อ. หญิงนนั่ ชื่อวา่ เป็นนาง วสิ าขา (ยอ่ มเป็น), อ. สมบตั ิ นี ้ มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป เป็นของสมควร แก่นางวิสาขานนั่ เทียว (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ อ. นางวิสาขานนั้ ได้เข้าไปแล้ว สเู่ รือน ของเศรษฐี ด้วยสมบตั ิ อิติ สา มหาสมปฺ ตฺตยิ า เสฏฺ€โิ น เคหํ ปาวิส.ิ ใหญ่ ด้วยประการฉะนี ้ฯ 58 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
แทคกกว็งั้ าส่เใรมนนิ ้าควโทดดินั )ย.แผปหว้ถูกาง่่ งึนตพอาิ .รงส้อวเง่ ศิสมไรปาแษขแลฐาล้วีชน้วซอื่ นั้ งวึ่ซมพา่ งึ่ าธรเแนคะลญรนื่้อวคชงรยับ(อขรไ.อรดณง้กชตรานนะกทาดทำ� รงัแ.)นลตี้ว้ฯาผซม้อู งึ่ กยส�ำใู่กั นลกพงัารร(ะะดใน้หวคยญร-่ อาคตทิวเส จสสฺ า สกลนครวาสโิ น “อมหฺ ากํ มธนหาสฺชกยฺกาเสรํ ฏอฺ €กี าสตี อิ ตยฺถตาโพนลํ นครํ สมฺปตฺตานํ ปณฺณาการํ ปหิณึส.ุ ป(นอนรั่ นั ะเชทโอยนีย.ชวทนนฯ.์ใานเงหทวลี่ทสิ า่ งาั้นปขนั้าว)งนส(ยน่ัง่ ไงัเปทบแียคุ ลวค้วลใแ)นลตะใรสหะ้ง่ใกหไลูป้แแลทล้ว.้วอซก่ืนงึ่รเะๆคทร�ำใ่ือนงใพบหร้รเปะร็นณนคขารอกนงามนั้รี วสิ าขา ปหิตปปฺ หิตํ ปณฺณาการํ ตสมฺ เึ ยว นคเร อฺมฺเสุ กุเลสุ สพฺพตฺถกเมว ทาเปส.ิ ขรไจขแดาอองก้วกใงง่นกหรชด้ออะ้ะนฉิ .งทซวนันหา่งึ่�ำท,าญวญแ.องตัลาวเิ.งถ้หวตสิทนุลาิา่ข(ดีา่ข้ซนอ้แวนาง่ึ งยกนทชนั้ด่ปพนนั.้ ิฉรๆ่ีชจกะันาทงกวลใย.า่ห)าา่ ดรว้ขผอซฉังแอ้อูง.่ึนะลงวย้นีวทด้ตัใู่ีา่้สิฉซนฯถน่งงนั่ึพนุ คไ,ีรท้ปแำ� ะอ.อกอน.นัจ่บยคทเงดิู่ รปใ่าาท็ซหนนงั้ึ่งข้ทสซเอรี่ทคนิง่ึัก้ง.รวโด่ืดอตอัจฉิ ยงนถังนั บปใสนุ ,หรมกี ้อ้รแตค.ซณกิวทง่ึ่มรใาวา่หแากตัน้กเราปถดว่ ท็รนนุยัา.,ี ้ อิติ สา “อิทํ มยฺหํ มาตุ เทถ, อิทํ มยฺหํ ปิ ตุ เทถ, อิทํ มยฺหํ ภาตุ เทถ, อิทํ มยฺหํ ภคนิ ิยา เทถาติ เตสํ เตสํ วยานรุ ูปํ ปิ ยวจนํ วตฺวา ปณฺณาการํ เปเสนฺตี, สกลนครวาสโิ น าตเก วิย อกาส.ิ สเปว่ ็นนแแคมหรข่ังง่้ อนรางนั้ ตม้ราอี อฯ. าอชนัาอไนอยกแขหอง่งสนตัาวง์ผวสิ้เู กาิดขแาลน้วนั้ ในไดค้มรรีแภล์้วขใอนงลนำ� าดงบัลแาตหวัง่ อถสสฺ า รตฺตภิ าคสมนนฺตเร อาชฺ วฬวาย คพฺภวฏุ ฺ€านํ อโหส.ิ ใไปห้แทลาอ้แว.ลนใ้วนาทงดว้่ีนวสิ ยนั้านขย�ำา้ งัมนนนันัา้ งไยลดงั ้าไทปใาแหสล้อี ้ทวา.บสใแทู่หล่ีเ้ถป้วอื็นเดอท้วาี่อยแยนลู่ �ำข้ว้ ออซนังงึ่ตรป้อนรนนะนท่ั (ยปเี ทงัมีทยดี วา้าสฯมี ทฯท.). สา ทาสีหิ ทณฺฑทีปเก คาหาเปตฺวา ตตฺถ คนฺตฺวา วฬวํ อณุ ฺโหทเกน นหาเปตฺวา เตเลน มกฺขาเปตฺวา อตฺตโน วสนฏฺ€านเมว อคมาส.ิ แใสปใเมขแปหนกอมง่ีรรล้้หวไอะบ่ง้แปอืิหเมยงุตุอกรแยแามาาร.่พลลรณิใทเจอไ้ร้ววชศมงะ.นัห่(รซมก่ผยตใษนซง่ึรก้างูเักัขงง่ึึ่ฐะป,อลเขา่ีทช็ตจ้เน(้วาจ่ือำย�งือเสวลไวไงัจผนวปาหบกา่้า้้อูอใสาวมคุนนัยท้์นยิคคซใทคู่.าจา(แงึ่ล.เสวคแรพหก)าอะดิลขล่นรมในั้แวะอา่หากรมลอนง้งักเซร้วีชนรวเะนังึ่้รห)ิญสิ�ำทพ้)านัอวาอ�ำรใแา่ขอตะหอนัลดากต์้ยเตอ้วทขังแถ(ู่.งั้.น้ามซลซาอเดไีีอ้คงร่ึวง้่ึยปงัามอนใัตเู่แนนฉเงใเจใจลจีคหพว้น(กั้ล้วาเ้ลันราภปก้กู)ใสะหแ็ารนนวแภู่มะชทนเา่เลห้ทาผนพ.ึ่ง้อวย้ต�ปำูะรม.ใ)อาุร(ีรซนหยะะ้ฯนัอง่ึใแทญอังใยนสหบบหนัั หิกสงั ง่อมนุคส้ากมเย�ำร่คเะาณปืออมู่ใรลท็ภนนยะะา).ู้่ ธมรุิควาิหราเสเรฏฺ€วี สนฺตปํปิตุ ฺตตสถฺสาคตอํ าอวามหนมสงกิ ฺคตลฺวํา กโรนฺโต น“มคยฺคฺหสํ มเณอยสฺยุ านํปปิ ตฏิ สฺ€กเิ ตฺกนารํ ทีฆรตฺตํ เปเมน โจทิยมาโน กริสสฺ ามีติ เอกทิวสํ อเนกสเตสุ นวภาชเนสุ นิรุทกปายาสํ ปจาเปตฺวา ปจฺ สเต อเจลเก นิมนฺตาเปตฺวา อนฺโตเคหํ ปเวเสตฺวา “อาคจฺฉตุ เม สณุ ิสา, อรหนฺโต วนฺทตตู ิ วิสาขาย สาสนํ ปหิณิ. สดอแหเหลรท่งูาั ลิยนมะี่เาป่สโีิไอ้ไ็นอดนาป.ตนั้ว,ท้นแิกตอ่ีบาลตาป.ั ง้รวเิพิปวโตผภสิสอ่ะีย้โู ทคู่าผสนขี่เวัดมแปขาา(็ลีอนนอยบ้วยทงนังั้นัา่อบี่อซฟงเยคุงึ่จเนังป่เูคลีเขแศ้็ปนลกอลร็ผน)้ษงว้รใูรทตฐซ่หาูปน.ี ง่ึเ้รวรน้คเอิงา่หชน่ั�ำงแล่ือเเ(ลวรทาอ่วี้า่ยวียนา่.แกอเวนัช้ปลแ.น็พฯะนลแยร้วพลทะินรซดอ.ดะ)งึ่แูรอีแดหผลรลิฉ้เู้นัวห้ววนั ต้นนั ซ์เเตแทปพง่ึ ล์อ็.นร้วดเายจจงะัมอ่ ลานเมาหกกี แ้เเตหปปลทไุ็็ิรนน้วริ-. สา “อรหนฺโตติ วจนํ สตุ ฺวา โสตาปนฺนา ออาริคยนสตาฺ ววฺ ิกาาเตหโฏอฺ€โลตเฏุกฺ€ตาวฺ า ห“เตุอฺววารูปาเตหสโิ ํรตโตฺ ภปชปฺ นวฏริ ฺห€าติ นาํ อรหนฺโต นาม น โหนฺต,ิ กสมฺ า มํ สสโุ ร ปกฺโกสาเปสตี ิ เสฏฺ €ึ ครหิตฺวา อตฺตโน วสนฏฺ €าน- เมว คตา. ผลิตส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัติธรรม วัดพระธรรมกาย 59 www.kalyanamitra.org
อ. อเจลก ท. เหน็ แล้ว ซงึ่ นางวสิ าขานนั้ ทงั้ ปวง ตเิ ตยี นแล้ว โเเวสคเฏตคฺ€มนอึ สเคจฺสตรลํหกอสึ าิมุสส“ากมฺ วตึ าิกํตํ ฺวเคทํ มคหิสหหาวฺ าปากนตาิกิ อฬสฺกกพฑณฺฺเฺฒพฺณํ านเึ าเปอลหอกตีติธปฺถ.ิ ปฺ, สหปมาเวเณรเสเสนสฺสว,ิ ซง่ึ เศรษฐี โดยการประหารครงั้ เดยี วนนั่ เทยี ว วา่ ดกู อ่ นคฤหบดี อ. ทา่ น ไมไ่ ด้ได้แล้ว ซง่ึ หญงิ อนื่ หรือ ?, (อ. ทา่ น) ยงั หญงิ ผ้เู ป็นสาวกิ า ของพระ สมณะ ผ้โู คดม ให้เข้าไปแล้ว ในทนี่ ,ี ้ อ. ทา่ น (ยงั บคุ คล) จงให้คร่าออก ซงึ่ นางวสิ าขานนั้ จากเรือน นี ้โดยเร็ว ดงั นี ้ฯ อ. เศรษฐีนนั้ คดิ แล้ว วา่ อนั เรา ไมอ่ าจ เพอื่ อนั (ยงั บคุ คล) ให้คร่า “มมนกอเิกธหรยปฺุกายฺยรฑาโฺยาสเย;หฺฒาทสาหอต“เํ นปรามุ าสตเฺปหเํ,ุนนรสิภากมมุนตฺกหิณสุาฺชาทีชตกฺหาิต.ิลุีมนฺวสยิาตโสฺ าหฺวสาถสวุาอณาติเวมิ ฺณาสธเปํีตตาอาวตตชจยิาอิ นนํยุ จมิตอฺโินยตปฺวฺเเาฺเตโฺชตปตตเทนฺฺวววกาาาวํ ออก (ด้วยเหต)ุ สกั วา่ คำ� ของอเจลก ท. เหลา่ นีน้ นั่ เทยี ว, (เพราะวา่ ) อ. นางวิสาขานนั้ เป็ นธิดา ของตระกลู ใหญ่ (ย่อมเป็ น) ดงั นี ้ (กล่าวแล้ว) ว่า ข้าแต่พระผ้เู ป็ นเจ้า ท. ช่ือ อ. หญิงสาว รู้แล้วหรือ หรือว่าไม่รู้แล้ว พึงกระท�ำ ; อ. ท่าน ท. เป็ นผ้นู ่ิง จงเป็ นเถิด ดงั นี ้ สง่ ไปแล้ว ซง่ึ อเจลก ท. เหลา่ นนั้ นง่ั แล้ว บนอาสนะ อนั ควรแกค่ า่ มาก เรม่ิ บรโิ ภค ซง่ึ ข้าวมธปุ ายาส มนี ำ� ้ อนั น้อย ในถาดอนั เป็นวกิ ารแหง่ ทอง ฯ ในสมยั นนั้ อ.พระเถระผ้มู ีอนั เท่ียวไปเพื่อบิณฑะเป็ นปกติ จเ“อสรวสนํ รฺุโตวอตสิสสปฺสามฺตคขึอํนาสนาฺตมจิเฺววิกเาสสยฺขสนิตอรุํ ํฏุํเอปฺอ€โายาวกวสีชตุ สิ ม.ิฺต.ิปานิ ณนฺตา,ิฺฑจยาถ€รติาิกาตโสฺเถโเตรถํรปํ ิปณทสฺฑิสฺสาวฺตยา;ิ รูปหนง่ึ เท่ียวไปอยู่ เพ่ือบณิ ฑะ ได้เข้าไปแล้ว สนู่ ิเวศน์ นนั้ ฯ อ. นางวสิ าขา ยนื พดั อยแู่ ล้ว ซง่ึ พอ่ ผวั เหน็ แล้ว ซงึ่ พระเถระนนั้ (คดิ แล้ว) วา่ อ. อนั (อนั เรา) บอก แกพ่ อ่ ผวั ไมค่ วรแล้ว ดงั น,ี ้ อ. พอ่ ผวั นนั้ จะเหน็ ซงึ่ พระเถระ โดยประการใด ; ได้หลกี ไปยนื แล้ว โดยประการ นนั้ ฯ แตว่ า่ อ. พอ่ ผวั นนั้ เป็นคนพาล (เป็น) แม้เหน็ แล้ว ซง่ึ พระเถระ หกปโตุรุ ราฺวตณาวโีตสสิ ํิ อาขโขาปธาทนมตโุตข“ีตเฺวพถิ าภาอรโํุาลห“ทฺชอ.ิสเเตตถวฺ จิวารฺฉ.ํปถิ ทิเสมฺวภานสปสฺเิตโุอ,รปสมสฺ ยสนฺหฺโํตฺ สํ สวโุนิยร เป็นราวกะวา่ ไมเ่ หน็ อยู่ เป็น ผ้มู หี น้าในเบอื ้ งตำ�่ บริโภคอยนู่ น่ั เทยี ว ฯ อ. นางวสิ าขา รู้แล้ว วา่ อ. พอ่ ผวั ของเรา แม้เหน็ แล้ว ซงึ่ พระเถระ ยอ่ มไมก่ ระทำ� ซง่ึ ความสำ� คญั ดงั นี ้ กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. ขอจงปรารถนาลว่ งเถดิ , อ. พอ่ ผวั ของดฉิ นั ยอ่ มเคยี ้ วกนิ ซงึ่ ของเกา่ ดงั นี ้ฯ อ. เศรษฐีนนั้ แม้ (ยงั ความโกรธ) ให้อยทู่ บั แล้ว ในกาล (แหง่ คำ� ) “นน“อปิากิมรุมฺกาํ ฑโณสปฺฒกําโถยรต,านขีตสาิคอิํ ทฺคยออตณําิโีตมหตฺเิ€ํ.หวเหอิตุ วรฺตถรกูเก,ปฺขถเิตณมกเงอเายฺคตเวลลํ กหาอเติมลอฺถสธํ มฺิวออาาสปเสจุ เิขตนเาคฺวตทาหฺวปกาาิํ อนั นริ ครนถ์ ท. กลา่ วแล้ว นำ� ไปปราศแล้ว ซงึ่ มอื ในขณะแหง่ คำ� วา่ (อ.พอ่ ผวั ของดฉิ นั ) ยอ่ มเคยี ้ วกนิ ซง่ึ ของเกา่ ดงั นี ้ (อนั นางวสิ าขา) กลา่ วแล้วนน่ั เทยี ว กลา่ วแล้ว วา่ อ. ทา่ น ท. จงนำ� ไป ซง่ึ ข้าวปายาสนี ้ จากทนี่ นั้ , อ. ทา่ น ท. จงคร่าออก ซงึ่ นางวสิ าขานนั่ จากเรือน น,ี ้ อ. นาง วสิ าขานี ้ยอ่ มกระทำ� ซง่ึ เรา ชอ่ื วา่ ให้เป็นผ้เู คยี ้ วกนิ ซง่ึ ของอนั ไมส่ ะอาด ในกาลอนั เป็นมงคล มอี ยา่ งนเี ้ป็นรูป ดงั นี ้ฯ ก็ อ. ทาสและกรรมกร ท. ทงั้ ปวง ในนเิ วศน์ นนั้ แล ผ้เู ป็นคนมอี ยู่ กเวกอสิมเุ ตถาภฺ ตฺตขโตวทเํุากกสิสาสยเาสฺมนนมขีึํวสตาหนวโฺโมตขถิยฺตยฺเสปถกํิสปนาอรุนวกินาสตวขฺนฺสาอฺถมีตนปุิ.าาิเปมคกว, าส,นถเนเํฺตทนาํุ สนหตวุสํวาฺวพิสตาหฺมเุ คพนเฺ ณหอฺตหาฺห.ิ ทหิ ิสาอสฺ สทุ ต“กกต,ิ มตามฺตตมิ กถฺเุ ขโรนนตา ของนางวสิ าขาเทยี ว ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั เข้าไปใกล้ ฯ อ. ใคร จกั จบั ซงึ่ นางวสิ าขานนั้ ทมี่ อื หรือ หรือวา่ ทเ่ี ท้า, อ. บคุ คล แม้ผ้สู ามารถ เพอื่ อนั กลา่ ว ด้วยปาก ยอ่ มไมม่ ี ฯ อ. นางวสิ าขา ฟังแล้ว ซงึ่ วาจาเป็นเครื่องกลา่ ว ของพอ่ ผวั กลา่ ว แล้ว วา่ ข้าแตพ่ อ่ อ. ดฉิ นั ท. ยอ่ มออกไป ด้วยเหตมุ ปี ระมาณเทา่ นนี ้ นั่ เทยี ว หามไิ ด้,อ. ดฉิ นั เป็นผ้อู นั ทา่ น ท. น�ำมาแล้ว ราวกะ อ. นาง กมุ ภทาสี (อนั บคุ คล น�ำมาอย)ู่ จากทา่ แหง่ น�ำ้ (ยอ่ มเป็น) หามิได้, ช่ือ อ. ธิดา ท. ของมารดาและบดิ าผ้ทู รงอยู่ ท. ยอ่ มออกไป นิกฺขมธรนมฺตาิ;นกมาตาปิ ตนู ํ ธีตโร นาม น เอตฺตเกเนว ด้วยเหตมุ ีประมาณเทา่ นีน้ นั่ เทียว หามิได้ ; 60 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เเใโพหหทนึงลลษกใาา่่าหนนจอล้หะนน.ััเ้้ มปเบ,ก็ยดนดิอิดงัทจา.โขดี่มททนึข้ าษา่อดแนใงขังนกดนอท่ธทฉิ งี ิ้ด.ี่นนัดตา(ีฉิัง้ย้(ดไยนัขงั้ววงับอย้จแบงคุเงลหคุขคใ้ว้าคตหลพ้ลุห)ซนเ)มึ่งจใีน้ใดห้ดานห่ั ้ไิรจฉ้เร้ซอดทั้นอรงเีย้ง,ถเใรเวอิดรนียีย.กกมดกลทแืองัแา่า่ลนลวน้ขวี้แ้วฯอลซทซง้วงึ่.งก่ึ กก(วุฎฎุยฎุา่ ุมงมัุ มุ ถโพพทพ้าีีษีวทททา่น...นัอ้๘๘๘). เอเตเนว เม การเณน ปิ ตา อิธาคมนกาเล โอทฏโฺส€ อกปฏุุ ปมฺุ พฺชฺชิเกต,ิ ปกฺโกสาเปตฺวา `สเจ เม ธีตุ หตฺเถ โสเธยฺยาถาติ วตฺวา มํ เตสํ €เปส,ิ เต ปกฺโกสาเปตฺวา มยฺหํ โทสํ โสธาเปถาต.ิ ยออซเแรลงึ่นนกััือข้วขเงน้ปา)านึอ้น็วนมแ.วีป้มดลเา่ าดศง้งัวยงคันรอนาษซลี .้ฯสีง่ึฐ้ (โวมเียทดา่(ีนงคัษก็ �ำบเ้ดิหปอคุขแ็ญนอคอลกผิง้ลงว้แเูเ))คดลนียวใก็้้วี ้หา่วหย้กรญใออ่้อินน.มงิงซถนเกนงึ่ราาลีีขย้ดจงา่อกอวงวงแนิสัคไลามเรซ้ปว่าขส่งึ่ ็นอาขะซนอ้วาองึ่ กิกพน่ัากาดเฎุ ซจยรมุ้แงา่ึอ่ดเหพมงัดผง่นีกก็ ท้ทนูี,ลห้ อ.ง่ัอา่ญบง๘ว. ริงทิ(โใน(ซภา่นกี ง้่ึนคกจลคอาาา่ท�ำลกยว).ู่ ปกฺโกเสสฏาฺเ€ปี “ตกฺวลายฺ า“ณอยํ ํเอทสาาริกกาเถตมีตงฺคิ ลกอาฏเฺล€ นกิสฏุ ีทมุ ิตพฺ ฺวิเกา สวุ ณฺณปาตยิ ํ นิรุทกปายาสํ ปริภุ ชฺ นฺตํ มํ `อสจุ ิขาทโกติ วทต,ิ อิมิสสฺ า โทสํ อาโรเปตฺวา อิมํ อิโต นิกฺกฑฺฒถาต.ิ ไขกซอบปหอดอง่ึ..รารก้กพะิโองมพตภลทดยริไ((ิอ่า่คออะด�ำฉิา่ รผวเ้อ..,งนัูปถแซวันยนลรหงึ่ก(นู่ัขะ้จบ้วาแนฎุ ซหรองกัตญุวงึ่มุูปวงึ่งรมาว่่ พขิสืดอนี)า่ยใ้ขาาีฉินันใ้ด้่ืนาวขนันท,อแงัมแาคเอ.นตตัลพธย.รทีก่ภ้ปุว้เอ่ฯรันด้หาล่าาามเนฉิลพา่ะใมยเผนกัวเาค่นาื่อห้เแูลนียสจีพ้ค้ตล้ยปนัรว้รดิ้นุวิญอ่กระมแ)ีะมิน้เกดีนลถตวเอลงั�ำ้ควร้ซแาุ่น.า่อะียงห่ึ้วทวีนผัอ้ขวฯงา่่แา่้มนูก.อเนลรอ้ินีองอดื้อว.เทนยัฉิก)นซพ.เนั่า,ทงึ่ขอ่วยบอ่ียดผา่อยอ่ ญุจวงวัั.มอ่ งไนแเมปไปขกพีมน้กรอเ;่าอ่พากะ่่ ลงนอผรแรื่อดา่ถน่ั.ะวัมบฉิวนเทโ่ทนณิัทาข�ำอไียลษไอดฑยยววว่ ้งอย่า่ะ้งใอดงดมเินนเถะปนิฉงัไวใดไิ็มนนนนััจา่้ร,ี่ ้ “เอวํ กิร อมมฺ าติ. “นาหํ เอวํ วทาม,ิ เอกสมฺ ึ ปน ปิณฑฺ จาริตเฺ ถเร ฆรทฺวาเร €เิ ต, สสโุ ร เม อปโฺ ปทกํ มธปุ ายาสํ ปริภุ ชฺ นฺโต ตํ น มนสกิ โรต,ิ อหํ `มยฺหํ สสโุ ร อิมสฺมึ อตฺตภาเว ปุ ฺํ น กโรติ ปรุ าณปุ ฺเมว ขาทตีติ จินฺเตตฺวา `อติจฺฉถ ภนฺเต, มยฺหํ สสโุ ร ปรุ าณํ ขาทตีติ อวจํ; เอตฺถ เม โก โทโสติ. อไกยอดน.่ออ่ั ้ไอมนคปย,ไ(ว((แอออมา่รล...แงแม่ ้วนลตเีกกศ้นัวสว่ใ้ฎุฎุร,นา่หภู่ ษมุมุอเราอพพฐพื.อยี.รทีีหกดานทา่ทลละงัาน..นงเัา่งหแวยีฯเว้เหตหแหสิอ่ ลนุลง่ามลเา้่ี,วข้า่รโน)กืาอนอนันรนว้นั.้ธธีา่ ้ ใผิดกเนก้ขพอูาล้มลานัรา่ แา่ชาัขทวตวะฌอแาแเเ่ลงสหจิมลเ้ว้แาตร้ยว)ลาไุ)าทระมว.ททวดา่ ใา่อ.างั นส.นขยว้ีแาีโ้อ่นฯทัทนแมห.ษตะ่ กนแแเ่นจลวงึ่มนั่้าดา่ ่ดวลจไงัอ้อดงน.ซอ้มยี ้ง่ึฯยโแินคทา่ลว�ำษม้าว่ -ี “อยฺย อิธ โทโส นตฺถิ, อมหฺ ากํ ธีตา ยตุ ฺตํ กเถต,ิ ตฺวํ กสฺมา กชุ ฺฌสีต.ิ “อยฺยา เอส ตาว โทโส มา โหต,ุ อยํ ปน เอกทิวสํ มชฺฌิมยาเม ทาสทาสหี ิ ปริวตุ า ปจฺฉา เคหํ อคมาสตี .ิ “เอวํ กิร อมมฺ าต.ิ ออ((ย(มเยพยอ้..อ่างังัันรทโอมบบาทเาา่ก((คะุรคุษออชนรคาเค..หาะ)ลอยนลไทตก)ะนไอ่า)�ำอุฎุมไใงมยใรื่หนมุว่ซกหเ้ถสิหขคพงึ่ร้(กอืากอยลน็ะี รเขงรอ่ทอทอะซารดมดา.�ทำมง่ึฉิแกเแแ�ำโกแปลนัลทลแลล็ม้วนา่้ษ้วลว(า่้อว)จ้ซววในแัอแกัหง่ึแกลซทะปมมาลล้วไง่ึาร้มี)้ซว้รเ)กะสรใ)ิไึ่งวทาใือีดนคาท่นรวปี้น,เวบา่.เพขมนกพาร้ไารดีี็,มิขมหร้แาค้า้าา(พ่าสตะมรอะแรเ�พังำึ่น้.เหตทกหคเอ่แดตเ่ม.รตัญจกฉิทนุะื่อไ้นาุ่นปนัท.ีน้ดีานอแ้�ำดอางงคัล.ั่งงงั.ลนใด้ดิวนลนาไธีฉิแ้ฯีากมเ้ิดฯนลรัตตบั่คืาอ้ววัวัเวน)ปดเคขปร็้วนวลอข็แนยา่ผอองลทแ้ไเูดง้อวรปมาทแา.ดสแข่ า่ลอีังลอทนท้วนนั้วง.,.,ี ้ “ตาตา นาหํ อเฺ น การเณน คตา, อมิ สมฺ ึ ปน เคเห อาชานียวฬวาย วิชาตาย, `สฺํปิ อกตฺวา นิสีทิตํุ อยุตฺตนฺติ ทณฺฑทีปเก คาหาเปตฺวา ทาสีหิ สทฺธึ คนฺตฺวา วฬวาย วชิ าตาย ปริหารํ การาเปส,ึ เอตฺถ เม โก โทโสต.ิ “อยฺย อมหฺ ากํ ธีตา ตว เคเห ทาสหี ิปิ อกตฺตพฺพกมมฺ ํ กโรต,ิ ตฺวํ เอตฺถ กึ โทสํ ปสสฺ สตี .ิ ผลิตสอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 61 www.kalyanamitra.org
(อ. เศรษฐี กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตเ่ จ้า ท. อ. โทษ ในเร่ือง แม้นี ้จงอยา่ มี เท“ปมอิตสยาอฺยโตาออฺถวอธิ ําาิธกเคาทเมปถินตอก;ุทตาาาเลสว,ิ อโเมิทตํโสสโํ ออวมตทาฺถนํโฺ ตนโหตคช,ุยุ าหฺ อนปิมาปฺ ิสมฏสฺ ิ,จิ าฉฺ เนปตเฺ นนสํ กอ่ น, แตว่ า่ อ. บดิ า ของนางวสิ าขานี ้ กลา่ วสอนอยู่ ซงึ่ นางวสิ าขานี ้ ในกาลเป็นทม่ี า ในทน่ี ี ้ ได้ให้แล้ว ซงึ่ โอวาท ท. ๑๐ อนั บคุ คลพงึ ซอ่ น และอนั บคุ คลปกปิดแล้ว, อ. ข้าพเจ้า ยอ่ มไมร่ ู้ ซง่ึ เนอื ้ ความ แหง่ โอวาท ท. ๑๐ เหลา่ นนั้ , อ. นาวสิ าขา จงบอก ซงึ่ เนอื ้ ความ แหง่ โอวาท ท. ๑๐ เหลา่ นนั้ แกข่ ้าพเจ้า ; ก็ อ. บดิ า ของนางวสิ าขานี ก้ ลา่ วแล้ว วา่ อ. ไฟในภายใน (อนั หญงิ ออคาหฺค,ึอมิ สอสิ กทสฺ ฺกตาาฺวาปนนุ วโปสขิตติ านุอฺตม`อ.ิเฺ หนหโฺ ติ ออคภุ คฺ โิตพหปิ ฏนิวิสนสฺหี กริตเคพหโฺ พานตํิ ชอื่ วา่ ผ้อู ยอู่ ยู่ ในตระกลู แหง่ พอ่ ผวั ) ไมพ่ งึ นำ� ออกไป ในภายนอก ดงั น,ี ้ อนั เรา ท. อาจหรือหนอแล เพอื่ อนั ไมใ่ ห้แล้ว ซง่ึ ไฟ แกเ่ รือนของบคุ คลผู้ ค้นุ เคยกนั ท. โดยข้างทงั้ สอง อยู่ ดงั นี ้ฯ หรือ ด(องั .นกี ้ฯฎุ มุ พี ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ ได้ยนิ วา่ อ. อยา่ งนนั้ “เอวํ กิร อมมฺ าต.ิ (อ. นางวสิ าขา กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ อ่ ท. อ. บดิ า ของดฉิ นั กลา่ ว อนปกคเตนถณฺุถสี“ตํีตตส.ิ ,ิานทตฺธิสเาอาวฺ วยามรูเยปพกฺหนหเํ ถิปสหิ ตติ ิ า`สออฺมมนคึ มฺฺคเตนิ อตสาตวฺมํ ึสสทนสเคิโสฺธสเาฺสหยสุ อส€คกรุ ตเฺคสถฺวาิ สาม,ิ นิกอามามิทนาํํ แล้ว หมายเอา ซงึ่ คำ� นนั่ หามไิ ด้, แตว่ า่ (อ. บดิ า ของดฉิ นั ) กลา่ วแล้ว หมายเอา ซง่ึ คำ� นี ้วา่ แนะ่ แม่ อ. เจ้า เหน็ แล้ว ซง่ึ โทษมใิ ชค่ ณุ ของแม่ ผวั และพอ่ ผวั และสามี ท. ของเจ้า อยา่ ยนื กลา่ วแล้ว ทเ่ี รือนนนั้ ๆ ใน ภายนอก ดงั น,ี ้ เพราะวา่ ชอื่ อ. ไฟ อนั เชน่ กบั ด้วยไฟ มอี ยา่ งนเี ้ป็นรูป ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ฯ (อ. เศรษฐี กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตเ่ จ้า ท. อ. คำ� นนั่ จงมี กอ่ น, ก็ อส`พคกาฺกฺคหาึ“ิรออโยนตอฺยามาหอเฺรคหิตเฺคหอนุ ิติ ฺตนํ .ิ อนอตฺโนาตวฺโอตคโฺคหปมิตเวหฺ,ุ เิสอติมนพิิสพฺโพฺสฺพาตเุ ติ ,ปอพนาาหห,ปิริ ตโตกาึ อ. บดิ า ของนางวสิ าขานี ้กลา่ วแล้ว วา่ อ. ไฟ จากภายนอก (อนั หญงิ ชอื่ วา่ ผ้อู ยอู่ ยู่ ในตระกลู แหง่ พอ่ ผวั ) ไมพ่ งึ ให้เข้าไป ในภายใน ดงั น,ี ้ ครนั้ เมอ่ื ไฟในภายใน ดบั แล้ว, อนั เรา ท.อาจ เพอื่ อนั ไมน่ ำ� มา ซง่ึ ไฟ จากภายนอก หรือ ดงั นี ้ฯ ((ออ..กนฎุามงุ วพสิ ี ทาข.กาลกา่ ลวา่แวลแ้วล)้วว)า่ วแา่ นขะ่ ้าแแมต่ไพ่ดอ้ย่ นิ ทว.า่ ออ. .บอดิ ยาา่ ขงนอนงั้ ดหฉิรอืนั ดกงัลนา่ ี ฯว้ อเออตติิคทหถฺณํุ ิ โิ““ปํยตเกอนากถววตเิตําถาสํกตปนิรมอีตรฺธุ ยาิสิอาหฺหายมปรํ มฺวินตุปากาิฺวตตเาสาถม.ิสสาสฺ`ินอสุ `สกสสโุเรุเถกเจสอยาตฺยมนเํ าตกิาสามสีตนปน,ิํ ฏอตฺธิวคามุ ิสยณุหฺ สฺ าํ กกกเเกํคถเเนถเหอตสฺ สว,,ิิ ํุ แล้ว หมายเอา ซงึ่ คำ� นน่ั หามไิ ด้, แตว่ า่ (อ. บดิ า ของดฉิ นั ) กลา่ วแล้ว หมายเอา ซง่ึ คำ� นี ้วา่ ถ้าวา่ อ. หญงิ ท. หรือ หรือวา่ อ. บรุ ุษ ท. ในเรือน ของบคุ คลผ้คู ้นุ เคยกนั ท. ของเจ้า ยอ่ มกลา่ ว ซงึ่ โทษมใิ ชค่ ณุ ของแมผ่ วั และพอ่ ผวั และสามี ท. ไซร้, อ. เจ้า อยา่ พงึ นำ� มาแล้ว (ซงึ่ คำ� ) อนั ชน ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว กลา่ ว อกี วา่ (อ. บคุ คล) ชอ่ื โน้น ยอ่ มกลา่ ว ซงึ่ โทษ มใิ ชค่ ณุ ของทา่ น ท. อยา่ งนี ้ดงั นี ้ฯ, เพราะวา่ ชอ่ื อ. ไฟ อนั เชน่ กบั ด้วยไฟ นน่ั ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ฯ เเออเวตํ นอิมหสิ มฺอึคฺคกนิาราเณสทิโสสา อนคฺคิทิฺโทนสาาม นอตโหฺถสีต.ิ .ิ อ. นางวสิ าขานนั้ เป็นหญงิ มโี ทษออกแล้ว ได้เป็นแล้ว ในเพราะ- เหตนุ ี ้อยา่ งนี ้ฯ เหมอื นอยา่ งวา่ (อ. นางวสิ าขานนั้ เป็นหญงิ มโี ทษออกแล้ว ได้เป็น ยถา จ เอตฺถ, เอวํ เสเสสปุ ิ . แล้ว ในเพราะเหต)ุ นี ้ ฉนั ใด, (อ. นางวสิ าขา เป็นหญงิ มโี ทษออกแล้ว ได้เป็นแล้ว ในเพราะเหตุ ท.) แม้อนั เหลอื ฉนั นนั้ ฯ ก็ อ. อธบิ าย นี ้ในโอวาท ท. สบิ เหลา่ นนั้ (อนั บณั ฑติ พงึ ทราบ) วา่ ป`น“ทยอาฏามติเจทมฺทพเิตตานฺพํเตสฺตยนอพุ,ิ ฺตปฺุพปทิกเนนตทรฺตสณสนิํอนฺตํ นยฺธิอคําิทเยหทอํปเติธตาสิปตฺวเํว“าพปฺยเตุ ยาฺพวฺตเโนยยํ.ฺตทย: ิาปา“ยตจฏสเยํปิตพินเิทกฺพฺธหนนํ านิ ฺตยตฺตคเิ,สิทเหฺสนววตาตฺุตตุเตฺวฺต,ิฺตปาสํ.ิํ,ตเเํ ตยรนตสาวํํ ก็ อ. คำ� แม้ใด อนั บดิ า ของนางวสิ าขานนั้ กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ แม่ อ. ชน ท. เหลา่ ใด ยอ่ มให้, (อ. วตั ถ)ุ (อนั เจ้า) พงึ ให้ แกช่ น ท. เหลา่ นนั้ นนั่ เทยี ว ดงั น,ี ้ อ. คำ� นนั้ (อนั บดิ า ของนางวสิ าขานนั้ ) กลา่ วแล้ว หมายเอา (ซง่ึ คำ� น)ี ้ วา่ อ. ชน ท. เหลา่ ใด ถอื เอาแล้ว ซงึ่ เครื่องอปุ กรณ์ อนั ตนยมื แล้ว ยอ่ มให้คนื , (อ. วตั ถุ อนั เจ้า) พงึ ให้ แกช่ น ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้ฯ 62 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ใอแนพกหลน็ัางึ อ้แใงะใ.หกวหมค้ิส้่ชคิตแ�ำานืนรกนขหท่ชทีา้วรน.น.า่ือเผนั้หผ(้ขู)อห้ลใู ดั.หรา่กสือว้อนลตนัวยนัา่้า่ถบู่วนถุ้แาอจงึน่ั ลงพนงัเ้ทวอรหแ้อียยกญหมวา่ ่ชมิงอแนยาาลชอ่ จยผ้ว่ือมเ้,ไูวอค(มอา่เาวพใ่ผ.รห่ือ้ชอู(้อซดอนยยงึ่งนััอู่ คทนบู่ ใย�ำ.้หีาู้่ฯนใเ้งคหนี)ื้นดลต)วงัา่ร,า่นนะอีกนั้้(ค.ลูอรจอแนััน้งนัหบเอม(ง่ดิาอพ่ือาจนั ญอ่ เขเผจพาอ้าวั ตื่อง))ิ “ททนฺตสสฺ าปิ อททนฺตสฺสาปิ ทาตพฺพนฺติ อิทํ ปน “ทลทิ ฺเทสุ าตมิ ิตฺเตสุ สมปฺ ตฺเตส,ุ เต ปฏิทาตํุ สกฺโกนฺตุ วา มา วา, เตสํ ทาตเุ มว วฏฺฏตีติ สนฺธาย วตุ ฺตํ. พ(นซงงั่ึ งึ่ นคใง่ันอำ� นทส)ีี่อบค้ วนัา�ำา่ยตแอนดม.พ้งนัอนงึ นีั้ลีว้ (กุ(า่ ออขนัน(ั นึอ้บเจนัดิย้าหาอ่ )ญมเขหไิองมน็ งชค่แนื่อลวาว้รงววา่ ดซสิผงง่ึัา้อู แนขยมีา้ฯอู่ ผน่ ยวนัั้ ู่แ)ใลนกะตลพรา่ อ่ะวผกแลวลูั ้แวแลหหะง่ มสพาาอ่ยมผเีอทวั า). “สขุ ํ นิสที ิตพฺพนฺติ อิทํปิ “สสสฺ สุ สรุ สามิเก ทิสฺวา ววฏุตุ ฺ€ฺตาํ.ตพฺพฏฺ€าเน นิสีทิตํุ น วฏฺ ฏตีติ สนฺธาย กแทผหลววงัมั้ ปา่)ะาแสพวยกมงาเงึ็ออมผ่บไ.ดาีวัครท้แิแโ�ำ.(ภลลซนเ้หวคะง่ึีวห้ลคพสา่ รา่�ำอ่ บืออนนผ.ไานัโี)ม้วั้ยภแไ่รวช้ดดูแลา่ น้แลงะั ะนล้วอส้(วี.า(้(อซมอบอนัง่ึนัีรนัวหิโทบตัภญ.ดิ(ถคอิงา)ุเนัเชลออขเ่ือยีนัจง้อวง้แางใา่ด)มนนผแูผภ่าไ้อูลมวงัาย้ววแยบ่ อู่สิลหรยซาะิโลภง่ึ่ขูพใงัแนาคอ่ ยมนตแผอ่ผ่นัรลว้ัมะวั้)แวคกแลกวลลูกะลรแะ่อสา่ ดพหนาวงัมง่อ่แกนพผลีวที้อ่้ฯาวว่ั . “สขุ ํ ภุ ชฺ ิตพฺพนฺติ อิทํ ปน “สสฺสสุ สรุ สามิเกหิ ปเุ รตรํ อภุ ฺชิตฺวา เต ปริวิสติ ฺวา สพฺเพหิ ลทฺธาลทฺธํ ตฺวา ปจฺฉา สยํ ภุ ชฺ ิตํุ วฏฺฏตีติ สนฺธาย วตุ ฺตํ. หแพพกคแรหแาหลก่อวมมอ่ึงว้ร่แวนง่นผาากแพมยยกกอวอั ะลอ่ผ่เเว.็นว้ออวแาผ่วัคอซา่ าามแดวั�นำง.ึ่สก้ซล)วงัซา(วบแงซ่ึนคะพตัง่ึคา่ มาสพงึ่ค�ำีรงึแผ้ฯ้ยคาแนบ�ำอ่ม้นพูม�ำลนีผ�ำผ่้ีรดน้ีะวเีววัะว้ักรวีัง)วา่แา่้แรอรา่นตั ลาวละ(ีรดอช้ะา่อ(ทะต(องานััส.พ�ำออนนดอัาหอ่ันบไ้ี.วเมใ้ญ(ผจฟบหยอีอ้าวั้ิงิเดนัทนัย)ปแ(บาช.็อลออ่นไ่ือดิ(มนมันะัรเอขวหาสพ่าคหคนัอา่ วลาวงขวึญเผงกมา่จรรอ้นอูขิงแะ้นาีงดทยานึวล)้นนั้งัง.อ่าู่้ชแว,านเวกยื่ลแอหงอนีิสอ้้่กูวววฯน็.อใางา่สิ่วนอนสแขผตัาแนตั ทหู่้าอูขรมรเอ่ีนเง่าย(้อะซปอไนนัอั่นูกง้็งฟ่ึนนั ตนัยแ)ลู้ ดทเใน่)ูมจแ้วก่ีนน้กพาใผ่หยลอภน)ลวังึง่ น่าาตกกพา่ใวยหแวรรรอ่ นแะหะะ้มแเผปอกลททล้ลซวั็นน้ลู้��ววำำงงึ่ั) “สขุ ํ นิปชฺชิตพฺพนฺติ อิทํปิ “สสสฺ สุ สรุ สามิเกหิ ปเุ รตรํ สยนํ อารุยฺห น นิปชฺชิตพฺพํ, เตสํ กตฺตพฺพยตุ ฺตกํ วตฺตปปฺ ฏิวตฺตํ กตฺวา ปจฺฉา สยํ นิปชฺชิตํุ ยตุ ฺตนฺติ อิทํ สนฺธาย วตุ ฺตํ. “อคฺคิ ปริจริตพฺโพติ อิทํ ปน “สสฺสํปุ ิ สสรุ ํปิ สามิกํปิ อคฺคกิ ฺขนฺธํ วิย อรุ คราชานํ วิย จ กตฺวา ปสฺสติ ํุ วฏฺฏตีติ สนฺธาย วตุ ฺตํ. ดนอซกใผอวด(มนิส้งลึ่.มงงยูงัั่ั ีอตพนนแาโา่่ีโาทยทรขลวีีอ่งคออ((้้(ฯะษ)่ออแู้าษวผนด..รก)ล..ัวงงัอััน้ฯแ้ลเูคอ้วยนนดศเอหกแศ.�ำอ่้นีั)วรหกไ้้หง่ฎุแรมษยมฯแมธทษงม่มุอไฐ่เิลดาพซ้า่มนฐ.หพี้ยวานง่ึอ่ีม่ีก็ฟนี้เสผกขอวีฎุังอทดาวัลา่จอา(แมุยม.)งัยาาง่ล(พนู่พีดอเงกวัซ้วรกซี้บีว.แงึเง้ึ่าฯทลร่ึนงยคลคุซืเอ.าค่ทอ้ทำ�วคงึ่นกว�ถ.ำนบ)เวลแรนแตาด)ีน)้ะวลือมมอ้้วาดอทา่้วค้แาอ่ใ้บมวใ�ำ)นวล่ืหนขยอดาใภ้้้วาคเเว.หมมหงัปแารา่อนซ้เีอ็ต่ยตานปนังึ่ียออ้ใ(ุเ่็ผเคนแอจนู่ศอ(นั้หูมห้รรอนัากรไันาร้นีง่ัหบ(มษแือวอโทเเดินสม่ลอฐกจนั.ด้าี้ม้านื่วอวาะหง(ัาใ)ขควคนัอ้ญนนทา่อเววซ.หีวเเง้าริงฯง่ึทบน็โทาน่มนทวือ.าช้เซาขเดษปงง่ือพงส้ง่ึา็าวตนววแรแบิสิแ�่า่สิำาอมยตาหผะายอ่ผ่เเ่ข้ง่(หเอขศูา่มวัหาเนายลงรปดคนตานนษ็อู่้า่วนวนัไุง้นนนััยยฐ้้รร))-ีีู่ ้ “อนฺโตเทวตา นมสสฺ ติ พฺพาติ อิทํปิ “สสสฺ ุ จฺ สสรุ จฺ สามิกฺจ เทวตํ วิย กตฺวา ทฏฺ €ํุ วฏฺ ฏตีติ สนฺธาย วตุ ฺตํ. สตุ ฺวาเอวปํ ฏเิวสจฏนฺ€ํ ี อิเมสํ ทสนฺนํ โอวาทานํ อตฺถํ อปสสฺ นฺโต อโธมโุ ข นิสที ิ. ธีตุ อถ นอํ ตกฺถฏุ ีตมุ ิ พฺปิกจุ าฺฉึส“.ุ กึ เสฏฺ €ิ อโฺ ปิ อมหฺ ากํ โทโส “นตฺถิ อยฺยาติ. “อถ กสมฺ า นํ นิทฺโทสํ อการเณน เคหา นิกฺกฑฺฒาเปสตี .ิ ผลติ สอื่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 63 www.kalyanamitra.org
อ. นา(คงรวันิส้ เามขื่อาคก�ำล) า่ อวแยลา่ ้งวนวี ้า่ (อขนั้ากแตฎุ พ่มุ อ่พี ท. เหลา่ นนั้ ) กลา่ วแล้ว, ม“ปมยิํยตาตาฺหาโนมุ ตเํ าอหฺ ,ทปวาสํีนอนกสิทิํ รุวหาสสเตุตนมสฺชฺเฺเิตถฺช,าอ€มเวาเปยจปวคถเฺหิสสมนาํา,ินตนขตกิ าคมุาอปนเฺเาหล€ฺตณอมหํุาาเิ มหมเจปมยวสตุ เ“.ิฺตมคโตทนมาสฺตนนตโิิําทสทฺโนธทกานิสสตยีทภจฺฺถตุาาาาเฺตโปสยวํ,ิ ท. อ. การไป ก่อนนนั่ เทียว ตามค�ำ ของพอ่ ผวั แหง่ ดฉิ นั ไมค่ วรแล้ว แม้ก็จริง,ถงึ อยา่ งนนั้ อ. บดิ า ของดฉิ นั ตงั้ ไว้แล้ว ซง่ึ ดฉิ นั ในมือ ของทา่ น ท. เพ่ือ ประโยชน์แก่อนั ยงั โทษของดฉิ นั ให้หมดจด ในกาลเป็นท่ีมา, ก็ อ. ความท่ีแหง่ ดฉิ นั เป็นผ้มู ีโทษออกแล้ว อนั ทา่ น ท. รู้แล้ว,ในกาลนี ้ อ. อนั อนั ดฉิ นั ไป ควรแล้ว ดงั นี ้ ยงั ทาสแี ละทาส ท. ให้รู้ทวั่ แล้ว วา่ (อ. ทา่ น ท. ยงั กนั และกนั ) จงให้จดั แจง (ซง่ึ พาหนะ ท.) มยี านเป็นต้น ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. เศรษฐี ยดึ เอาแล้ว ซง่ึ กฎุ มพี ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว มยาออถชานนํิตฺวเาสฏกฺ€ถี ิตเํ,ตขมกาฏุ หมุ ิ พฺเมิเกติ คอเาหหต.ฺวา “อมมฺ กะนางวสิ าขานนั้ วา่ แนะ่ แม่ (อ. คำ� นนั้ ) อนั เรา ไมร่ ู้แล้ว กลา่ วแล้ว, อ. เจ้า จงอดโทษ ตอ่ เราเถดิ ดงั นี ้ฯ (อ. นางวสิ าขา กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ อ่ อ. ดฉิ นั ยอ่ มอดโทษ ภพมยิกทุ ํฺขฺธสุ“สวตงาินาฺฆสาตเํ นปตภอฏมุิกเวิชหฺฺขจคสุาฺจฺคกงปฺเติํ ฆปฺํุขนสลมนภิตฺนาวพมตสฺพิ,ฺตฺสํ าวตมสา,สิวกสฺ ลุ สาขสเมมจฺสีตาม.ิ มิ,ธมีตอาหร,ํ ุจปิยนนา (ซงึ่ โทษ) (อนั ดฉิ นั ) พงึ อดโทษ ตอ่ ทา่ น ท. กอ่ น, แตว่ า่ อ. ดฉิ นั เป็น ธดิ า ของตระกลู อนั เลอื่ มใสแล้วไมห่ วนั่ ไหว ในศาสนาของพระพทุ ธเจ้า (ยอ่ มเป็น), อ. ดฉิ นั ท. ยอ่ มเป็นไป เว้น จากหมแู่ หง่ ภกิ ษุ หามไิ ด้, ถ้าวา่ อ. ดฉิ นั ยอ่ มได้ เพอ่ื อนั ปฏบิ ตั ิ ซงึ่ หมแู่ หง่ ภกิ ษุ ตามความชอบใจ แหง่ ดฉิ นั ไซร้, อ. ดฉิ นั จกั อยู่ ดงั นี ้ฯ (อ. เศรษฐี) กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ แม่ อ. เจ้า จงปฏบิ ตั ิ ซง่ึ สมณะ ท. ปนสอสคาตาหุิเฏวหสฺวปิยสนา.ววอ“นตานอํสสิิทถคิ ํคมเาาิโคฺสปนตมฺนขขปสมเาา,ฺตํสเมณวอตฺวสณเสาาสฺวส.ิ ทสคําสฺสเยทโกุคนป.ิรถสฺิขหฺตโาพคิโํกุเสณรปตมลาุจตรมํทมิยิถวฺ สกํอาาุ สฺําเมนรคคอิตติมทสนาาวฺวนตนฺตชราฺตฺวเตฺฺวีวสนสาากาิกฏเมิสําปฺ€ทีเทคตโ“ิณสนึสจสฺว.ุพฉฺพา“ปเมาฺโลคพตฏาํหิิชคปปนคสโมรนุขวิฺคกิวนาทฺากสิ ภเิวหารตตาเสโีตตสฺูววร.ํุิํํิ ของเจ้า ตามความชอบใจอยา่ งไร ดงั นี ้ฯ อ. นางวสิ าขา (ยงั บคุ คล) ให้ทลู นมิ นตแ์ ล้ว ซงึ่ พระทศพล (ยงั พระ- ทศพล) ให้เสดจ็ เข้าไปแล้ว สนู่ เิ วศน์ ในวนั รุ่งขนึ ้ ฯ แม้ อ. สมณะเปลอื ย ท. ฟังแล้ว ซง่ึ ความเป็นคอื อนั ไปสเู่ รือน ของ เศรษฐีชอ่ื วา่ มคิ าระ แหง่ พระศาสดา ไปแล้ว นง่ั แวดล้อมแล้ว ซงึ่ เรือน ฯ อ. นางวสิ าขา ถวายแล้ว ซงึ่ นำ� ้ เพอื่ ทกั ษิณา สง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ ว สาสน์ (มอี นั ให้รู้) วา่ อ. สกั การะ ทงั้ ปวง (อนั ดฉิ นั ) ตระเตยี มแล้ว, อ. พอ่ ผวั ของดฉิ นั มาแล้ว จงองั คาส ซง่ึ พระทศพล ดงั นี ้(เป็นเหต)ุ ฯ ครงั้ นนั้ อ. อาชวี ก ท. ห้ามแล้ว ซง่ึ เศรษฐีนนั้ ผ้ใู คร่เพอื่ อนั มา วา่ ดกู อ่ นคฤหบดี อ. ทา่ น จงอยา่ ไป สสู่ ำ� นกั ของพระสมณะ ผ้โู คดม แล ดงั นี ้ฯ อ. เศรษฐีนนั้ สง่ ไปแล้ว (ซงึ่ ขา่ วสาสน์ ) (มอี นั ให้รู้) วา่ อ. หญงิ สะใภ้ โส “สณุ ิสา เม สยเมว ปริวิสตตู ิ ปหิณิ. ของเรา จงองั คาส เองนน่ั เทยี ว ดงั นี ้(เป็นเหต)ุ ฯ อ. นางวสิ าขานนั้ องั คาสแล้ว ซง่ึ หมแู่ หง่ ภกิ ษุ มพี ระพทุ ธเจ้าเป็น ภอาตคฺตนสกฺตาิจฺวฺเพจา,ทุ ฺธธปมปฺปมฺ มนุกขุถํ ํ ภสสิกาณุ สฺขสนุาตงํ ฺฆตู ํ.ิเปปเสรสิวิสิ ติ ฺว“าส,สโุ นริฏฺ€เเิ มต ประมขุ , ครนั้ เมอื่ กจิ ด้วยภตั ร สำ� เร็จแล้ว, สง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ วสาสน์ อกี (มอี นั ให้รู้) วา่ อ. พอ่ ผวั ของดฉิ นั มาแล้ว จงฟัง ซงึ่ วาจาเป็นเครื่องกลา่ ว ซงึ่ ธรรม ดงั นี ้(เป็นเหต)ุ ฯ ครงั้ นนั้ อ. อาชวี ก ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น ปธนสมมิสริกมฺทีณฺขํอิตสิปโถฺวฺสสึสาต.ุนกุ ํ โาส“คมอณุ ตติทมาาาหสยนีตสฺ ิ ิคอจคปฺฉธมเุ รมนนตมฺฺตํ รํํ เมนปวาสนุ สมณุ สฺ เนตอฺโตตคอวิ นายิ ฺตหพฺวํสอาหุยิส“ตุ เสาตฺตณานนณหฺติยํิิึ เมอ่ื ฟัง ซงึ่ ธรรม ของพระสมณะ ผ้โู คดม จงนง่ั ฟัง ในภายนอกแหง่ มา่ น ดงั นี ้อกี (กะเศรษฐี) นนั้ ผู้ (คดิ แล้ว) วา่ ในกาลนี ้ชอื่ อ. การไมไ่ ป ไมค่ วรแล้ว เกนิ เปรียบ ดงั นี ้ ไปอยู่ เพราะความทแี่ หง่ ตนเป็นผ้ใู คร่เพอ่ื อนั ฟัง ซงึ่ ธรรม ไปแล้ว กอ่ นกวา่ กวา่ เศรษฐีนนั้ นนั่ เทยี ว แวดล้อมแล้ว ซง่ึ มา่ น ฯ อ. เศรษฐีนนั้ ไปแล้ว นงั่ แล้ว ในภายนอกแหง่ มา่ น ฯ ปรเสโสเสลตฺถคาวนาฺต“ตฺวปาฺวรํ จพพกหหฺกิสิสวาาาณณเฬิยิยํํ ววนาาิสีทนปิ.ิสนที นปิสทีรก,ฑุ ฺเฑ วา อ. พระศาสดา (ตรสั แล้ว) วา่ อ. ทา่ น จงนง่ั ในภายนอกแหง่ มา่ น หรือ หรือวา่ (จงนง่ั ) ทฝี่ าเรือนของบคุ คลอนื่ (จงนงั่ ) ทภี่ เู ขาหนิ อนื่ หรือ กห็ รือวา่ จงนง่ั ทจี่ กั รวาลอนื่ , 64 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ซทใซหงงึ่ึ่รเธ้หงสรเวยีอรรน่ัิ่มมง. ไเแฯรหขลาวอ้วชองอ่ืเยรซวาดู่ งึ่า่ ้ววเปดยา็งนัจนพารี เ้ารประวา็นพกวเทะุกควธะรเา่ว่ือจทา่้างทรก(งรเลงยปจา่็งันวบัฝ)โแนยดลออ่ย้วนมัลอเ�ำทปาด็ลี่นจบัำ� อเตพม้นเอ่ืตพขอะ่ืออนัใงอหยตนั ้งัต้นททกหาร่ อวงน้ายแใใด่หูสห้้ฟวดญยังง่ อหํ พทุ โฺ ธ นาม สกโฺ กมิ ตํ มม สททฺ ํ สาเวตนุ ตฺ ิ มหาชมพฺ กุ ฺขนฺเธ คเหตฺวา จาเลนฺโต วยิ อมตวสฺสํ วสฺสนฺโต วยิ จ ธมมฺ ํ เทเสตํุ อนปุ พุ ฺพีกถํ อารภิ. อแ(ยแผใอกเปทผทขปอหนกห้้..บยยึ่รรอัููร้็ น.้แงงาส่นนงแืื่พดพมบตรลกจตลัแแ้วรไจกไพรกาด้วรฏกัั้ดดววยลละะรว็ิจลรแครท์้้จิ้้เยยงพววศกซะาพวเ่าลรอนงนนปัิิังะจึ่ราค้ใานวัข้อว่ืปย้พ็ะทนวววนนสลัแ้าเปวนู่าาา่่่รรมททรดลซงองร์ทะาาซหอแว่ื้่ีงรว่ึ.าะ(อเงวรงอ์พต่ึห่าพนนท)พโกง.ซกพ.ยงรง้ัต่ารเ.้รณงัะ่ึจอนะตผใชยัะกะรพพววดรอเยนสลแงเอ่หัดศ็ศ้าาป่จ่รแรอแ.ห่มูนแ์ัมาาีะยพี็ะานหยลผกงปมช่สอีโทพรอ้ รทง้้แจ่อวยู่คูเ่น.ิดรายประหทุ)ลกรหั่ี(นะืวสาางพ็อู่ศสนนธ้วรกทายแใมแั นรวัเเนาผงม่ึบบัลอจัซทปสพะาพสลเเ้้(ดวายง็่ึจ.บดลนปดทเุ ใรดปปดนืนผักน็้งรอะวืขธนแ้็าชทนีาแ้ทเยดอู้็เงททาหทชจาวล.)บงชรงซี.า่งนา้่่บาก์ห้ฉควผทนนมงึ่ทสยทก(ะดท้นล)ยั์ธูรนตกา่อใวบรัขงีขรงนรนืันนงนลทงััา่มย้้ดงอกรอทอแนมัทาอทร้แมง้งัดๆวท็ง.ยลงงนพีนมรเั่ีสบเยกนีแร้แว่รูดงน่ัพรผดหผี ชคุงาหรแแอลื้ะว้เ้้ยเงนรููาะแใคทลก้แงชวจ่ยอะนดลนทื้าลทล)ดหยนี่นเ่ัพยภยเงรีแำั�้อดอวอฉงกซู่ทในา่ทูใุอลพ่ ซหนง่ืนยูพงบ่ึัหรฯนีธ้มวฟง้ชึ่พท์เเู่ฉด้าพ้(เปบธนั่ซเซอ่ืายจยรกะัปน้วั็รองนอเ่ึืะว้งึ่าอ่้้็ารยทนใใชแงาเธเ่(มมดวหคพรขนียบลอดิทยฯลเ,้าเอรรน้ววปกนพาอ.่;(วื่อ่นะงอ็นนนัมงกิ้ยงสนเททน่ั.ขหดฏิ)เปขอต่าั.ชซๆรปอเลงฯัฐนึรมงงทวผ้นง่ึรงนาาะ่คดมแร์ท้ียีเเยู น้กกชีรททอ้ลววท้ั บรวาฏนนด่กยย็ั..้ฯัวงร้ )),,,ีี สมมฺ าสมพฺ ทุ ฺเธ ปน ธมมฺ ํ เทเสนฺเต, ปรุ โต €ิตาปิ ปจฺฉโต €ิตาปิ จกฺกวาฬสตํ จกฺกวาฬ- สหสฺสํ อตกิ ฺกมิตฺวา โ€อติ โาลปเกิ ตอ,ิ กนิฏมฺ€ยภฺหวเมเนว €ิตาปิ “สตฺถา มเฺ ว ธมมฺ ํ เทเสตีติ วทนฺต.ิ สตฺถา หิ ตํ ตํ โอโลเกนฺโต วยิ เตน เตน สทฺธึ สลลฺ ปนฺโต วยิ จ โหต.ิ จนฺทปุ มา กิร พทุ ฺธา, ยถา จนฺโท คคณมชฺเฌ €ิโต “มยฺหํ อปุ ริ จนฺโท, มยฺหํ อปุ ริ จนฺโทติ สพฺพสตฺตานํ ขายต;ิ เอวเมว ยตฺถ กตฺถจิ €ติ านํ อภิมเุ ข €ิตา วยิ ขายนฺต.ิ อิทํ กิร เตสํ อลงฺกตสีสํ ฉินฺทิตฺวา สอุ ชฺ นอกขฺ นี ิ อปุ ปฺ าเฏตวฺ า หทยมสํ ํ อพุ พฺ ตเฺ ตตวฺ า ปรสสฺ ทาสตถฺ าย ชาลสิ ทเิ ส ปตุ เฺ ต กณหฺ าชนิ าสทสิ า ธีตโร มทฺทีสทิสา ปชาปติโย ปริจฺจชิตฺวา ทินฺนทานสฺส ผลํ. ไเแจตเคสพสดใบศรอขปท้กดูแ้ตาำ้.�งนำาาวิ�คนุั้ยลี้ลลสแกเบแสยก่กขคหดวย้้ี่วพตยหรฝดั้าแาาลอแ(อนมินะ่พอลร่อพนาลลเาต).ม.งพึ่ะทแมอ)แน้.รมวงม่รง้ัถบน้รปะกแ�ตำะอืนอัปีหนซ้าวมอใาาอหแลแว่ยรงะาาหึ่าฯทองางนงลลงงั่ทะนเ่เูอย้งคทฉตวคอ.ศม้้วนวม.เมาแวิสผร์ทพาย์ศราีาศใิสลง้(ด้ษมดเาู.รขู่านรณซจสย้วัาดง้ขวัพๆอะฐษเรขรง่ึดขนปายเแาซีงตัิญใรคอทปฐบ็าั้นีหนลซอง่ึน้ฯงี�ำ(ชาล่นไแห้ผงจญพดวมึ่พะด)นื่อออล่พนัญ้บ้ชูวูแ้รร้,แวีงิทยวใ.้ว้ยะรอ)่ืลอะนสา่งิลา่แะ.ศควขผ้ยวใสเะโ้สมธลวนา้าซป่อา้ำสม�ูู่ใะร้าวมิคสพ็ง)ก่ึภ.ดน(พใีรซดมชซนคซิภาาม้รมวาผง้ร่ึวดองื่่ึะลงราาึ่้าเป่ะเบิค้ยชพูขป้วทนอะรนนภัตศาตอ่ื็ุอยอะรนงศม๓ีีาต้ร้ระงคป.วรเนคปทะย(ัข(ขบผิา่เ์ายอคา็ใจ้เอากนธลมาคยกจดอ.,่นร้พาางขทท้อรา่ิคันมงั้หตกอนนอรึงัผาม้้เนาเเะนงญปาัันงแนัปน่ัล้มทไรีไอ็ลแ้ไลนม็ปวใมวแวนม.ง่ือิมง)ลหอ้าว้่ดมแทหสร่ผี)าคพห่้ว้ะนเัลฟาะรงลดซ่ร,ด์ปวรดา้ทรวขใเดัง้มนวึ่็้ะนใงปั่ันภดบบ้ัามายนาซนาอต็ไ้นาแชนเมปไุกงหภยึ่ฉีถต้วปื่อสเ)นกแาขว่าูพกาา่พ(่แว่าหรกซอยยขิดาคอาลงนรดงงงึ่่นอ(่อะเแนบวะตั้วอพมปเใ้วมอแรงสอิลขทน.เ็ายหรน่าลกบเจาง้้าวะปนลภูมทผ้ว้แคขาตพุบ(็แน(้าดมอจาหูามผจ์ยรราลย)น้งบวนคีง้่เนะ�ำาูงทั้วจเยมหดนแแวอพเทปันั้ร้ดนอาาลล่ลงง็ใัวรนริญทมิมนนนนคยั้้ฯะัวาว่งงั).์ี ้ วนิ ิวตมฺเคิตานรฺเเตส,ฏฺ€ปี พิ,หิสตาถณาคิยเตํ ธมมฺ เทสนํ วนิ วิ ตเฺ ตนเฺ ต ปฏิมณฺฑิเต นิสนิ ฺโนว สหสสฺ นยป-ฺ สมนฺนาคโต โสตตาีสปุ ตฺตผิ รเตลเนปสตุ ฏิ ฺ€านยิกฺกงอฺโขจลสหทตฺธุ าฺวยา สาณิกณฺณํ อกุ ฺขิปิ ตฺวา อาคนฺตฺวา สณุ ิสาย ถนํ มเุ ขน คเหตฺวา “ตฺวํ เม อชฺชโต ปฏฺ €าย มาตาติ ตํ มาตฏิ ฺ€าเน €เปส.ิ ตโต ปฏฺ€าย มิคารมาตา นาม ชาตา. ปจฺฉาภาเค ปตุ ฺตํ ลภิตฺวา “มิคาโรตสิ ฺส นามํ อกาส.ิ ภควโมตหาเสปฏาฺ€เที สสุณุ ิสปาตยิตฺวถานํ วิสสฺ ชฺเชตฺวา คนฺตฺวา ปาเท ปาณีหิ จ ปริสมพฺ าหนฺโต มเุ ขน จ ปริจมุ พฺ นฺโต “มิคาโร อหํ ภนฺเตติ ตกิ ฺขตฺตํุ นามํ สาเวตฺวา “อหํ ภนฺเต เอตฺตกํ กาลํ `เอตฺถ ทินฺนํ มหปผฺ ลนฺติ น ชานามิ, อิทานิ เม สณุ ิสํ นิสฺสาย ญาตํ, ผลติ สอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 65 www.kalyanamitra.org
อ. ข้าพระองค์ เป็นผ้พู ้นแล้ว จากทกุ ข์ในอบาย ทงั้ ปวง วเคตหฺวําสออพาิมคฺพํจาคฉฺ านอถตฺปมีาามยหมทกุ อฺขตาถฺ ามยตุ ฺโหตติ มาหฺยิ, สสณขุุ าิสยาอาเมคตอาติมิํ ยอ่ มเป็น, อ. หญิงสะใภ้ ของข้าพระองค์ เมื่อมา สเู่ รือนนี ้ มาแล้ว เพ่ือประโยชน์ เพ่ือเกือ้ กลู เพื่อความสขุ แก่ข้าพระองค์ ดงั นี ้ ตรัสแล้ว ซง่ึ พระคาถานีว้ า่ (อ. ทาน อนั บคุ คล) ใหแ้ ลว้ ในเขตใด เป็นทานมีผลมาก “โสหํ อชฺช ปชานามิ ยตฺถ ทินนฺ ํ มหปผฺ ลํ, (ย่อมเป็ น) อ. ข้าพระองค์นนั้ ย่อมรู้ทวั่ (ซ่ึงเขตนนั้ ) อตฺถาย วต เม ภทฺทา สณุ ิสา ฆรมาคตาติ. ในวนั นี้, อ. หญิงสะใภ้ ผู้เจริญ มาแล้ว สู่เรือน เพื่อประโยชน์ แก่ข้าพระองค์ หนอ ดงั นี้ ฯ อ. นางวสิ าขา ทลู นิมนต์แล้ว ซง่ึ พระศาสดา แม้เพ่ือประโยชน์ วิสาขา ปนุ ทิวสตฺถายปิ สตฺถารํ นิมนฺเตส.ิ ในวนั รุ่งขนึ ้ ฯ แม้ในวนั รุ่งขนึ ้ อ. แมผ่ วั บรรลแุ ล้ว ซงึ่ โสดาปัตตผิ ล ฯ €นภโปทปอปสเโิาวสิกสณปหฬมาาฺขาตฺณสสธธสุตปตฺว.ิหนนงปโโานุจาตตฺฆ,ํิํกสทสนาํคาิวตปรรจิธกนเเตมฺถสฏจฺนนสาฺโฺโฺาสปกธ€เิมํฏตรริาสฺาทฺน€กํสยลาสวกีฺเาฺสํนตจสฆเาตรตฺทจปฺสเมตํฏินกฺวาุสีตสฺวเาเหรฺเาคโปาพติิสธิสห,สสฺพสฺสิตตสนํ.ิิกาิรตํุาตสหิยมฺกสปนสา“าาิ,จมฺพตสหเปฺจปึฺตหนสสเํเตถนผิอปสูกฺสฺวสลิตฏสฺกฺกคโาฺภุํิสา€าฺฆเิ,วรเฺสปนตชาวิสสาป,ิกตตฏตลสํพเฺตฺวทฺถลฺมาาหฆาทฺุวหุธ.ิฺธานกสุนสปรมมณุภโวมํ ปฺยฏสิสามฺิสคฺมสฺ€ารเุาิฺคกยขขขุา,ํํํํํ อ. เรือนนนั้ เป็นเรือนมีประตเู ปิ ดแล้ว เพื่อพระศาสนา ได้เป็น แล้ว จ�ำเดมิ แตก่ าลนนั้ ฯ ในลำ� ดบั นนั้ อ. เศรษฐี คดิ แล้ว วา่ อ. หญิงสะใภ้ เป็นผู้ มีอปุ การะมาก แก่เรา (ยอ่ มเป็น) อ. เรา จกั กระท�ำ ซง่ึ เคร่ือง บรรณาการ แก่หญิงสะใภ้นนั้ , เพราะวา่ อ. เครื่องประดบั ของ หญิงสะใภ้นนั่ หนกั , (อนั หญิงสะใภ้) ไมอ่ าจ เพ่ืออนั ประดบั ตลอด กาลเนืองนิตย์, อ. เรา (ยงั บคุ คลผ้กู ระท�ำซงึ่ ทอง) จกั ให้กระท�ำ ซงึ่ เครื่องประดบั อนั เบาพร้อม อนั ควรแก่การประดบั ในอิริยาบถ ทงั้ ปวง ท. ในกลางวนั ด้วย ในกลางคืนด้วย แก่หญิงสะใภ้นนั้ ดงั นี ้ (ยงั บคุ คลผ้กู ระท�ำซงึ่ ทอง) ให้กระท�ำแล้วซง่ึ เคร่ืองประดบั ชื่อวา่ ฆนมฏั ฐกะ อนั ประกอบแล้วด้วยคา่ แสนหนงึ่ , ครนั้ เมอื่ เคร่ือง ประดบั นนั้ สำ� เร็จแล้ว, นิมนต์แล้ว ซง่ึ หมแู่ หง่ ภิกษุ มีพระพทุ ธเจ้า เป็นประมขุ ให้ฉนั แล้ว โดยเคารพ ยงั นางวิสาขา ให้อาบแล้ว ด้วยหม้ออนั เตม็ แล้วด้วยน�ำ้ หอม ท. ๑๖ ตงั้ ไว้แล้ว ในที่มีหน้า พร้อม ของพระศาสดา (ยงั นางวสิ าขา) ให้ถวายบงั คมแล้ว ซง่ึ พระศาสดา ฯ อ. พระศาสดา ทรงกระท�ำแล้ว ซง่ึ การอนโุ ทนา เสดจ็ ไปแล้ว สตฺถา อนโุ มทนํ กตฺวา วิหารเมว คโต. สวู่ ิหารนน่ั เทียว ฯ แม้ อ. นางวสิ าขา กระท�ำอยู่ ซง่ึ บญุ ท. มีทานเป็นต้น จ�ำเดมิ วเอจเเปกตตอีสนเโาหวสสราปฺทมนปสุุธณตวเุ ิฺตส.ํลิุกิสเสเสฺีอิ.ขาอาฺสสาเนาขเกาตกิากปกฺถปวสจตุสิุยิ สฺกตฺตฺสสิรฺตนตปนาตทโฺตทตรฺตสิทกิสปฺ สาสนปทาตทตอยฏาสสฺตฏฺมน€ปฺสา€าิตุ ปยนนอปฺตตวฺุตาฏาตุเฺตาฺร€ฺตทานาาปลวจทจนเภตุ สสาิตจฺตธปนทีฺวตธาธีนาีตโณีตธิราีตโคปสหปรจโคหิุวรณออตสวฺจเเฺตฺสฑุตหหาาาาฺฒเตสสนนนล,ํิ:,ํุุ ิิิึ แตก่ าลนนั้ ได้แล้ว ซงึ่ พร ท. ๘ จากสำ� นกั ของพระศาสดา ปรากฏ อยู่ ราวกะ อ. รอยเขียนแหง่ พระจนั ทร์ ในพืน้ แหง่ ท้องฟ้ า ถงึ แล้ว ซงึ่ ความเจริญ ด้วยบตุ รและธิดา ท. ฯ ได้ยินวา่ อ. บตุ ร ท. ๑๐ อ. ธิดา ท. สบิ ได้มีแล้ว แก่นางวิสาขา นนั้ , อ. บตุ ร ท. ด้วย อ. ธิดา ท. ด้วย สบิ ๆ ได้มีแล้ว ในบตุ ร ท. เหลา่ นนั้ หนา แก่บตุ รคนหนงึ่ ๆ , อ. บตุ ร ท. ด้วย อ. ธิดา ท. ด้วย สบิ ๆ ( ได้มีแล้ว ) ในบุตร ท. แม้เหล่านัน้ หนา แก่บุตรคนหน่ึง ๆ อ. ร้อย ท. ส่ี อนั ย่ิงด้วยสตั ว์มีลมปราณ ๒๐ ด้วย อ. พนั แหง่ สตั ว์มี ลมปราณ ท. ๘ ด้วย อนั เป็นไปทวั่ แล้ว ด้วยสามารถแหง่ ความสบื ตอ่ แหง่ ลกู และหลานและเหลน ได้มีแล้ว แก่นางวิสาขานนั้ อยา่ งนี ้ ด้วยประการฉะนี ้ฯ (อ. นางวสิ าขานนั้ ) ได้ตงั้ อยแู่ ล้ว ตลอดร้อยแหง่ ปี ๒๐ เอง ฯ นามสยนํ าโหวสีส,ิวสฺสสตํ อฏฺ €าส,ิ สีเส เอกํปิ ปลติ ํ ชื่อ อ. ผมหงอก แม้เส้นหนง่ึ บนศีรษะ ไมไ่ ด้มีแล้ว, 66 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
(อ. นางวิสาขานนั้ ) เป็นราวกะวา่ หญิงผ้อู นั บคุ คลพงึ แสดงขนึ ้ วา่ นิจฺจํ โสฬสวสสฺ ทุ ฺเทสกิ า วยิ อโหส.ิ หญิงนีม้ ีกาลฝน ๑๖ ได้เป็นแล้ว เนืองนิจ ฯ (อ. ชน ท.) เหน็ แล้ว ซงึ่ นางวสิ าขานนั้ ผ้มู ีลกู และหลานเป็น ตํ ปตุ ฺตนตฺตปริวารํ วิหารํ คจฺฉนฺตึ ทิสวฺ า “กตมา เอตฺถ วสิ าขาติ ปฏิปจุ ฺฉิตาโร โหนฺต.ิ บริวาร ผ้ไู ปอยู่ สวู่ หิ าร เป็นผ้ถู ามตอบ วา่ ในหญิง ท. เหลา่ นีห้ นา อ. นางวิสาขา คนไหน ดงั นี ้ยอ่ มเป็น ฯ อ. ชน ท. เหลา่ ใด ยอ่ มเหน็ ซงึ่ นางวสิ าขานนั้ ผ้ไู ปอยู่ (อ. ชน ท. เย นํ คจฺฉนฺตึ ปสสฺ นฺติ “อิทานิ โถกํ คจฺฉต,ุ คจฺฉมานาว โน อยฺยา โสภตีติ จินฺเตนฺต.ิ เหลา่ นนั้ ) ยอ่ มคดิ วา่ ในกาลนี ้(อ. แมเ่ จ้า ของเรา ท.) จงไป หนอ่ ย หนงึ่ , อ. แมเ่ จ้า ของเรา . ไปอยเู่ ทียว ยอ่ มงาม ดงั นี ้ฯ อ. ชน ท. เหลา่ ใด ยอ่ มเหน็ ซงึ่ นางวสิ าขานนั้ ผ้ยู ืนแล้ว ผ้นู งั่ เย นํ €ติ ํ นิสนิ ฺนํ นิปนฺนํ ปสฺสนฺติ “อิทานิ โถกํ นิปชฺชต,ุ นิปนฺนาว โน อยฺยา โสภตีติ แล้ว ผ้นู อนแล้ว (อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ) ยอ่ มคดิ วา่ ในกาลนี ้(อ. แมเ่ จ้า จินฺเตนฺต.ิ ของเรา ท.) จงนอน หนอ่ ยหนงึ่ , อ. แมเ่ จ้า ของเรา ท. นอนแล้ว เทียว ยอ่ มงาม ดงั นี ้ฯ อ. นางวสิ าขานนั้ เป็นผู้ (อนั ใคร ๆ ) ไมพ่ งึ กลา่ ว วา่ (อ. นาง- อิติ สา “จตสู ุ อิริยาปเถสุ อสกุ อิริยาปเถ นาม น โสภตีติ น วตฺตพฺพา อโหส.ิ วสิ าขา) ยอ่ มไมง่ าม ในอิริยาบถ ท. ๓ หนา ช่ือ ในอิริยาบถโน้น ดงั นี ้ได้เป็นแล้ว ด้วยประการฉะนี ้ฯ ก็ (อ. นางวิสาขา)ยอ่ มทรงไว้ ซงึ่ เร่ียวแรง ของช้าง ท. ๕ แล ฯ ปจฺ นฺนํ โข ปน หตฺถีนํ ถามํ ธาเรต.ิ อ. พระราชา ทรงสดบั แล้ว วา่ ได้ยินวา่ อ. นางวสิ าขา ยอ่ ม- ราชา “วสิ าขา กิร ปฺจนฺนํ หตฺถีนํ ถามํ ธาเรตีติ สตุ ฺวา ตสฺสา วหิ ารํ คนฺตฺวา ธมมฺ ํ ทรงไว้ ซง่ึ เรี่ยวแรง ของช้าง ท. ๕ ดงั นี ้เป็นผ้ใู ครเพื่ออนั ทรงทดลอง สตุ ฺวา อาคมนเวลาย ถามํ วีมํสติ กุ าโม หตฺถึ ซงึ่ เรี่ยวแรง (เป็น) (ทรงยงั ราชบรุ ุษ) ให้ปลอ่ ยแล้ว ซง่ึ ช้าง ในเวลา วสิ สฺ ชฺชาเปส.ิ เป็นท่ี ไปแล้ว สวู่ ิหาร ฟังแล้ว ซงึ่ ธรรม มา แหง่ นางวิสาขานนั้ ฯ โส โสณฺฑํ อกุ ฺขิปิ ตฺวา วิสาขาภิมโุ ข อคมาส.ิ อ. ข้างนนั้ ยกขนึ ้ แล้ว ซงึ่ งวง เป็นสตั ว์มีหน้าเฉพาะตอ่ นาง วิสาขา (เป็น) ได้ไปแล้ว ฯ อ. หญิงผ้เู ป็นบริวาร ท. ของนางวิสาขานนั้ มีร้อยห้าเป็น ตสสฺ า ปริวาริตฺถิโย ปฺจสตา เอกจฺจา ปลายสึ ,ุ เอกจฺจา นํ อปริจฺจชิตฺวา, “กิมิทนฺติ กชซโหมใอขใ(วพหดซปคดนห้สิา่ืงงอ่่ึึ.รางารัรึงดิ้ยชืเะนรแนอมะากวฉรเะ้แหคา้ตขมาว่อหี่ีไิยิอออใอ บ้ฯหดงลสาา่วยเแน่มาตว....ปหน้้วเนาวาณงม่แพนกนมปุ็นา่ีม)าชวนกนั้รเ่็ล้เานอีัหนงหจ้้ผวยตาปัสง็า)งบบโอั.แ้าผ้า่านง็มูไถงวดนวบขะาชหท้มู(วีไสหีีัถิสดยออาไงฯหนปไไลงว่ิส่ัไ่้ดลาารสพังงมดงนัดลแ้ลม,าวขาีพไนทม้้ยไว่มมฯกลูขาดดาไ่นาอดีวา่กยัิน้ป้หแนวีแา้ใงัม้.อกนอคจลนวหลาแนนฯหา.าดิเา่ับ้ช้ะลนไวัแี(นั้รกเจ้้นแมเแรหน้ลวาแ(ปฯแมแีไาออลล่้)ลวล็ผเปนทล้ลร้ค.นปวัจะจา้้้เวูู้พซแว)ี่เ็ปนแนกนักนอันวพลง่ึร(็ลหจนผาาจ.่้ินทสอ้รเททว้นวง้บพับมนัไูะอขราม,่ี.งวปาลงรีื่อง่ึซธอ.มวแซ(สิงากยซกอปอกุูงึ่งงลง่ึีปวาชงบึ่งัันพม.นาัรช้วชสิขรชราดะรา้โีตหารวื่อดะาาา้ารโง้ะวงา่ฯง)ญมัช้ขวคงวยเ้วนรยเไปา่บนาายหปชสิาวกิง็บนัเน้ณน็รัุ้ผนนชาพานผป้ลรุษผ้มอขาม้็์ูิเวูมิรนาเว่้อ้ปใ้อูท)ยาไิอิคมวางฯผะค็ดนยนา่ใา่มคแราื้อไถูร้หนา่งบนัรลรล้เงึเ้มงปมพนไ้ั,ปรวซด้แยไทดินั่วล็(า,หื่อง้ึ่นรลวง่ิค้ไ.ารไตอห่อ้นยยผวปกซรรดยนนนัซ้กอา่มูัน๒ลแร้าแท้,งึ่ทอาม,หีลาเ่(เคลมอรอ.รว้มลปวเ(้ววแงป.ื่อ.แเข็ายีนใหทาล็ชลคนลอนนซสังผม้น็ดกาู้�ำวงสมง่ึชเเู่้มูงตดมแหรล)นช้ตัโีาืนอีลลางั้รออืรววาาวงืนนนคัยก้อูวาา่่ง้งงง์-)ี ้ วตุ ฺเต, “ราชา กิร เต อยฺเย ถามํ วีมํสติ กุ าโม หตฺถึ วสิ สฺ ชฺชาเปสีติ วทสึ .ุ วสิ าขา “อิมํ ทิสฺวา กึ ปลายิเตน, กถนฺนุ โข ตํ คณฺหิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา “สเจ ตํ ทฬฺหํ คณหฺ สิ สฺ าม,ิ วนิ สเฺ สยยฺ าติ ทวฺ หี ิ องคฺ ลุ หี ิ โสณฑฺ าย คเหตฺวา ปฏิปปฺ ณาเมส.ิ หตฺถี อตฺตานํ สณฺ€าตํุ นาสกฺขิ, ราชงฺคเณ อกุ ฺกฏุ ิโก หตุ ฺวา ปต.ิ มหาชโน สาธกุ ารํ อทาส.ิ สา สปริวารา โสตฺถินา เคหํ อคมาส.ิ เตน โข ปน สมเยน สาวตฺถิยํ วสิ าขา มิคารมาตา พหปุ ตุ ฺตา โหติ พหนุ ตฺตา อโรคปตุ ฺตา อโรคนตฺตา อภิมงฺคลสมฺมตา. ตาวตเกสุ ปตุ ฺตนตฺตสหสเฺ สสุ เอโกปิ อนฺตรา มรณปปฺ ตฺโต นาม นาโหส.ิ ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัติธรรม วดั พระธรรมกาย 67 www.kalyanamitra.org
อ. ชน ท. ผ้อู ยใู่ นเมืองชื่อวา่ สาวตั ถีโดยปกติ เชือ้ เชิญแล้ว นิมนสฺเตาตวฺวตาฺถีวโาภสเโิชนนฺต.ิมงฺคเลสุ ฉเณสุ วิสาขํ ป€มํ ซงึ่ นางวสิ าขา ก่อน (ยงั นางวสิ าขา) ให้บริโภคอยู่ ในงาน ท. อนั เป็นมงคล ฯ ครัง้ นนั้ ครัน้ เมื่อมหาชน ผ้ปู ระดบั แล้วและตกแตง่ แล้ว ไปอยู่ ออคมสสอภธมทาททาจุุ รมวฺฺฉาาฺธชฺาฺจตสสสึตวออมติิตฺถสฺ,ิิิสว.ิเถวฺถํฺวิวยหิาโ“าากยนขํขคาหสําารจนอมยํมฺอปสฺฉฺทสุหิตคุึนวนฺสาฺตวนหิอฺธฺตโลมสิเรฺตาาวสุช.ิติคาารยฺวสฺ ําสขาาวอโปครงาหทวิมมฺเสจอคตวติุ ําฉาฺ าเ,ิฺตภตธสนภํภนาณเมฺ รมตมํณิคณ“,ฺนฑหเาอฺฑสตุาาิกปวรลชนฺสนิกสิํมสงเาิาํ านาฺกคขมเตพตณธามุอานโปตปณขฺหลิฺธวฺฏฺจนางิาตฑฺิติยฺกหมิปฺวฺวตติตอีตนนาามฺตปาปต.ิฺ หาปภฺตฏิททสาสรฏิยาามวชณฺา€ตสสหิเเธานยาฺตยยิิาิเเนนนนตาาารํิ สวู่ ิหาร เพื่ออนั ฟังซงึ่ ธรรม ในวนั แหง่ มหรสพ วนั หนง่ึ , แม้ อ. นาง- วสิ าขา บริโภคแล้ว ในทแ่ี หง่ ตน (อนั มหาชน) เชอื ้ เชญิ แล้ว ประดบั แล้ว ซง่ึ เคร่ืองประดบั ช่ือวา่ มหาลดา ไปแล้ว สวู่ หิ าร กบั ด้วยมหาชน เปลอื ้ งแล้ว ซง่ึ เครื่องอาภรณ์ ท. ได้ให้แล้ว, (อ. ค�ำ) วา่ ก็ โดยสมยั นนั้ แล อ. มหรสพ ยอ่ มมี ในเมืองชื่อวา่ สาวตั ถี, อ. มนษุ ย์ ท. ผ้อู นั บคุ คลกระท�ำให้พอแล้วและตกแตง่ แล้ว ยอ่ มไป สอู่ าราม ฯ แม้ อ. นางวิสาขา ผ้มู ิคารมารดา ผ้อู นั บคุ คลกระท�ำให้พอแล้ว และตกแตง่ แล้ว ยอ่ มไป สวู่ หิ าร ฯ ครัง้ นนั้ แล อ. นางวิสาขา ผ้มู ิคารมารดา เปลอื ้ งแล้ว ซง่ึ เครื่อง อาภรณ์ ท. ผกู แล้ว (กระท�ำ) ให้เป็นหอ่ มีภณั ฑะ ท่ีผ้าหม่ ได้ให้แล้ว แก่ทาสี (ด้วยค�ำ) วา่ แนะ่ สาวใช้ เอาเถิด อ. เจ้า จงรับ ซงึ่ หอ่ มี ภณั ฑะ นี ้ดงั นี ้ๆ (อนั พระธรรมสงั คาหกาจารย์) กลา่ วแล้ว หมายเอา (ซงึ่ ทาสี) ใด, แก่ทาสี (นนั้ ) ฯ ได้ยินวา่ อ. นางวสิ าขานนั้ ไปอยู่ สวู่ ิหาร (คดิ แล้ว) วา่ อ. อนั กวหสิหตเีตสาฺวฺถราิสตปํ าฺถฏาิมอปกมตกุวริธฺตฺสิกรวํติาโนหิยยํุ าารวํอทปปยคาาุ สตุจทฉฺยิฺตเฺ ปนานปฺ ตฺเฺตินฏีิหฺว€“ตเึตอฺเํถอวนรลมิพูปองุํ ฺพทฺกมฺจาาตรสิตหฺตํ .ิฺวคาอายฆฺ ลํ งภปฺกปณสริตาฺฑธฺวจฺ านิก-ํํ (อนั เรา) กระท�ำให้พอแล้ว ซง่ึ เคร่ืองประดบั อนั มีคา่ มาก มีอยา่ งนี ้ เป็นรูป (กระท�ำ) ให้เป็นเคร่ืองประดบั อนั มีคา่ มาก มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป (กระท�ำ) ให้เป็นเคร่ืองประดบั อนั เราสวมแล้ว ท่ีศีรษะ เพียงใด แตห่ ลงั แหง่ เท้า เข้าไป สวู่ หิ าร ไมค่ วรแล้ว ดงั นี ้ แก้แล้ว ซงึ่ เคร่ือง ประดบั นนั้ กระท�ำแล้ว ให้เป็นหอ่ มีภณั ฑะ ได้ให้แล้ว ในมือ ของ ทาสี ผ้ทู รงไว้ซง่ึ เร่ียวแรงของช้าง ๕ ผ้บู งั เกิดแล้ว ด้วยบญุ ของตน นน่ั เทียว ฯ อ. ทาสนี นั้ นน่ั เทียว ยอ่ มอาจ เพื่ออนั รับ ซงึ่ เครื่องประดบั นนั้ , น“อิวมตฺมฺตสนากาเออเิมลวํ ปตสปํ าคสเธณาสธฺหสฺนิตาํ ํมุ สิ คกนณฺโนกฺหฺตต,.ิ ิ, สเตตฺถนุ ตสํ นฺอตาิกหา เพราะเหตนุ นั้ (อ. นางวิสาขา) กลา่ วแล้ว กะทาสนี นั้ วา่ แนะ่ แม่ อ. เจ้า จงรับ ซงึ่ เครื่องประดบั นี,้ อ. เรา จกั ประดบั ซง่ึ เคร่ืองประดบั นนั้ ในกาลเป็นท่ีกลบั จากสำ� นกั ของพระศาสดา ดงั นี ้ฯ ก็ (อ. นางวสิ าขา) ครัน้ ให้แล้ว ซงึ่ เคร่ืองประดบั นนั้ ประดบั แล้ว สตฺถาตรํ ํ ปนอปุ ทสตงฺกฺวามิตฆฺวานมธฏฺม€กมฺ ํํ ปอสสาโฺ ธสนสํ.ิ ปสาเธตฺวา ซงึ่ เคร่ืองประดบั ชื่อวา่ ฆนมฏั ฐกะ เข้าไปเผ้าแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ได้ฟังแล้ว ซงึ่ ธรรม ฯ ในกาลเป็นท่ีสดุ ลงแหง่ การฟังซงึ่ ธรรม (อ. นางวิสาขา) ถวาย ปกฺกธามมมฺิ. สสฺ วนาวสาเน ภควนตฺ ํ วนทฺ ติ วฺ า อฏุ ฺ€ายาสนา บงั คมแล้ว ซงึ่ พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากอาสนะ หลีกไป แล้ว ฯ อ. ทาสี ของนางวิสาขานนั้ แม้นนั้ ลมื ทวั่ แล้ว ซงึ่ เครื่องประดบั สาปิ สสฺ า ทาสี ตํ ปสาธนํ ปมมฺ ฏุ ฺ€า. นนั้ ฯ ก็ ครัน้ เมื่อบริษัท ฟังแล้ว ซงึ่ ธรรม หลีกไปแล้ว, ถ้าวา่ อ. ปมมฺ ธฏุ มฺ€มฺํ โํ หสตตุ ,ิ วฺ าตํ ปอนานปนกฺทฺกตนฺเถตฺ โารยปปฏริสิสาาเยม,ตส.ิ เจ กิจฺ ิ สงิ่ ของอะไร ๆ เป็นของ (อนั ใคร ๆ) ลมื ทว่ั แล้ว ยอ่ มเป็นไซร้, อ. พระ เถระช่ือวา่ อานนท์ ยอ่ มเก็บง�ำ ซง่ึ สงิ่ ของนนั้ ฯ เพราะเหตนุ นั้ อ. พระเถระนนั้ เหน็ แล้ว ซง่ึ เคร่ืองประดบั ช่ือวา่ อคาตโารตอเจ.ิิตสิ ิ โส“ภตนํ ฺเตทิวสวํ ิสมาหขาาลตปาปสสาธานธนํ ํ ปทมิสมฺฺวาสุ ฺสสติ ตฺวฺถาุ มหาลดา ในวนั นนั้ กราบทลู แล้ว แก่พระศาสดา วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ ผ้เู จริญ อ. นางวิสาขา ลืมแล้ว ซง่ึ เคร่ืองประดบั ไปแล้ว ดงั นี ้ฯ 68 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
(อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ ดกู ่อนอานนท์ อ. เธอ จงเก็บไว้ “เอกมนฺเต €เปหิ อานนฺทาต.ิ ณ ท่ีสดุ แหง่ หนงึ่ ดงั นี ้ฯ อ. พระเถระ ยกขนึ ้ แล้ว ซง่ึ เคร่ืองประดบั นนั้ คล้องเก็บไว้แล้ว เถโร ตํ อกุ ฺขิปิ ตฺวา โสปาณปสเฺ ส ลคฺเคตฺวา €เปส.ิ ท่ีข้างแหง่ บนั ได ฯ แม้ อ. นางวสิ าขา เท่ียวไปแล้ว ในภายในแหง่ วิหาร กบั ด้วย วิสาขาปิ สปุ ปฺ ิ ยาย สทฺธึ “อาคนฺตกุ คมิก- สมซ(แกนดงล่ึิจาาีถ้วอ้มงวอายบุสภนดเักเณาปุิกภเเ็ สปรอปษรสาก็ิ.นิ ยุชไัพทาภตขา.งึท้้ิกเนกเป(.หษทด็รนเลหุ้.ะหยว)ตาท่ยลอ่น้นนาค�ำม่มุ่ นมนัวเ้ดขนทีเัา)(้งัน้แาม.กนใกไยดนครีป้่ภใฯะ้ภวดินหิกทยา)แาษ�ำยวลอแใุา่ ะโ.นลสดทนอแ้วาย.�ำห.)อ้มปผงเ่ยเรวมกงึณ้า่าหิแตีภงราลจนเิิกทรกะัทนัษ้ียถนร.นุ้ผูอวื�ำด(้น้ั่จูเซม้อวเรฯงึ่นัทายมกแเียาปิจผ(ลวอแ็)้นมู้วล.ใอภตีค(นะซนั้ินกวภวงึ่คาษนภัิกมวุหาษรแเตชนหแุผม้อนมุ่น็ล้จู้นงะ้แแวะกนั้ทแลลไาปก้.ะฯวร)่ คลิ านาทนี ํ กตตฺ พพฺ ยตุ ตฺ กํ ชานสิ สฺ ามตี ิ อนโฺ ตวหิ าเร วจิ ริ. ตา ปน อปุ าสกิ าโย อนฺโตวิหาเร ทิสฺวา สปปฺ ิ มธเุ ตลาทีหิ อตฺถิกา ปกตยิ าว ทหรา จ สามเณรา จ ถาลกาทีนิ คเหตฺวา อปุ สงฺกมนฺติ. ตสมฺ ปึ ิ ทิวเส ตเถว กรึส.ุ อ(ใ(ขซดอยคน้าง่ึน.ังั อ่รกแพนคตันม้ติจีรวงคั้้เมะพอ่อามรไศนีัมรังย่ือม้แะนาตตตู่คไ่กผสนั้นดอา้�ำ่อ้เูด้มอพงป)อาาก็วยปนงึ.ตาา่ก่ฯูนกเมจรร(ตาา้ซอาะ(งิเ)งึ่ด.ททส(เอคด้ว�ำปีนยุ .วยงั วือปค้นาวดิอยวมีตั้้วนั(าาตถอยมเ้เอ)ปุไนเัหตนดง็อนภน็้อ้กือเ้ะกิปกแงาแไ็ปกัษลนรรห้า)วปุแนง่(ร(ิลยยขนัซดน้ ้วาอะ่ง่ึ)้วน่ั อภอมยก)ีกอ่กิมเลจในนษนี)งา่ ือมุไ้ววแข)ขแนเีัก้ถเออลรพท่พดิงัูปง้ว่ีสรรค,ตห,าะออวนะน(ผง.รกค้ง่ึเูแดลปเวกถฉิป็า่กนา่ก็านันวรมเมาจแะผจเรแ้ลทลา้มูกัปล้่อืว�ำสีสดก้ว)แมง่รงัปลไวีวใรนิปดส้าะาว่่ ี,้ อเถกํ คลิ านํ ทิสวฺ า สปุ ปฺ ิ ยา “เกนตฺโถ อยฺยสฺสาติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “ปฏิจฺฉาทนีเยนาติ วตุ ฺเต, “โหตุ อยฺย, เปเสสฺสามีติ ทตุ ยิ ทิวเส กปปฺ ิ ยมํสํ อลภนฺตี อตฺตโน อรู ุมํเสน กตฺตพฺพกิจฺจํ กตฺวา ปนุ สตฺถริ ปสาเทน ปากตกิ สรีราว อโหส.ิ มอเวซบย(เถอเอแดอถปปอิส้หงืึ่....ออ่าวร็็ร.นนสิจาดเทแมเง่ยดะรอหผขงิ่วาลฉิา่เแแ(ไาชฉิเาข้ปอหิาคมูดญ้นวคผนัมม่ือนัแ็อจนใ.้นแาาย้้รู้เวินลงจกงอัเอปรน่ืแัลอไินย้า่ปลนล้อวงขซ.ป็.้ลว)งนกอ็อว่มืนถืมานนัณรพ้ปรวจกา่ลามไ้แืงอ,ทผทมะารงขรนละา่วเก้เองยลดูวั่ะวมะ่ัน้ปออวนาสิ่นว่พแ.อ่แเืมบดั็.าษอุนแาวถาสินัทล้รนลมทบัเแลอขยรา;เดะ์้ถ้ววาเจผวล้่ันะวากข์กดปผงัิดง้้แา้เอูวทานั็ไ้น็งเเู้ัซปววนถลหป.ปดก.น)อี็าิส่อแงึ่นอ้้้็าฯวน็นลงแัเอีเลยาล้ยวเแคพทนแเาย่ลจกอขด(า่มืา่นจา่รอ่ือีา้วล้าอ่านไงวั้แู่ื้ฯทพอาะ่สป(แน้ปันวนมลเอขนงวแั่งึรลีทแโรี้นัวเปซอ้.้นแนมาฯั่ด้ปะวลาง่ึเงนลรซ�ำเ็่โ)ยย้คนสวทอทเะ้ยมงวนึ่ัร้อ่เปรนีด.าภียชวกดาาื่อมเสนัรดบัาว่กิน้,็บงกจังยระรีน)งัษน์้อ้ปาลไดูู้อกแตนขนถวัวีะุห้า่รง้ั.ลขกฯจู้ีอ้า่แาเไ้ะนวน้นึทวลง;อร้งลอเดแอีม่นคุ้แาแีย่ื่น้ฯยวเลบัด.พร�ำวลมวททา่้ซวื่อนงพัมแ้รวเ่ยง่ีข.งถ่ึนจงลานัราน้้คืดานเา้ปี,าะะ้วก)้นวง้ัววซม้แเเร,(็บเแา่ยหถาง่ึขคะแปลหไมเรตออกด็้ลรซวคนวะง่ทันน.ง้ลุบ้วั้ง่ึขแรขบดี่สเื่า่ณนย้อันาลอ้วมเนัฉิวาจอแ่ง้วาน่งั(ื่อ้ไมแ้นัป(แาตมดออใคออลเไหรแ่เนอณ.ปุน.ป�ำั้กเวะง่มปนัทท)แพด็บนจตรน็เ่เน่ีอา่ลจบววาัางรรนนท่ั ื่นนผ้้ะ�ำาาาวา่่งร,).,ู้ วสิ าขาปิ คลิ าเน ทหเร จ สามเณเร จ โอโลเกตฺวา อเฺ น ทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา วิหารุปจาเร €ิตา “อมฺม ปสาธนํ อาหร, ปสาเธสสฺ ามีติ อาห. ตสมฺ ึ ขเณ สา ทาสี ปมมฺ สุ ฺสติ ฺวา นิกฺขนฺตภาวํ ตฺวา “อยฺเย ปมมฺ ฏุ ฺ€มหฺ ีติ อาห. “เตนหิ คนฺตฺวา คณฺหิตฺวา เอหิ; สเจ ปน มยฺหํ อยฺเยน อานนฺทตฺเถเรน อกุ ฺขิปิ ตฺวา อฺสมฺ ึ €าเน €ปิ ตํ โหต,ิ มา อาหเรยฺยาส,ิ อยฺยสฺเสว ตํ มยา ปริจฺจตฺตนฺต.ิ เถโรชาปนฏาิสตาิ เมกติรีต;ิ สาตส“มฺ มานสุเอสฺ วามนาํ ห.ปมมฺ ฏุ ฺ€ภณฺฑกํ เถโรปิ ตํ ทาสึ ทิสฺวาว “กิมตฺถํ อาคตาสตี ิ ปจุ ฺฉิตฺวา, “อยฺยาย เม ปสาธนํ ปมมฺ สุ สฺ ติ ฺวา อาคตมหฺ ีติ วตุ ฺเต, “เอตสฺมึ เม โสปาณปสเฺ ส €ปิ ตํ, คณฺหาหีติ อาห. ผลิตส่ือการเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 69 www.kalyanamitra.org
อ. ทาสีนนั้ กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระผ้เู ป็น อ. สงิ่ ของ อนั มือ โวโอตอกกวสอมตกกติกุิยาตมปามจยุ จฏฺมกฺเฺฺยฉฺถฺมฺหปตฺ ติิโีณฏิาิหโสํฺาถยย,สยฺนคเ€ตาํภถกรภํนฺถณาฺขทณฺตออาตอิสล“ุปฺฑปวยคฺวอิาฺฺสฑลฺนาสฺยํปฺฆโยตภอกราากฺยตค,ิเาําธยอจฺโ,ิตนห.ปนกอปุสํฺต.ฏํสาต.ิเหนฺวกหิปชามุ ิตาสาิเคอรลหฺปติร.ฺส“ยฺคปนนาาอต“ฺตาาติาสกฺธกปมฺวมกเหิํสุาํึวนาณมฺํิ,ธรฺสสิอณทหนิยาธามอกตุํํมขนคียมฺ€คนฺขฺเาิ,จํเํปาถปฺฆปํ,าฺฉตสนทหตนาิาปตเํฺวตตกปเวฺวราธตํํอตสิิสจาตํมานาฺจ.ิสํุวมอมขฺตต“ติสคอปาฏอเเิฺตสตสฺาตณิยฺนล€ํหหชนหภนจฺุหอฺเรสหิปณฺฉชฺธวยิตามสฺิิตตตฏวฺุเ“หํุยฺฑนยนฺิกฺฺฺววว€ีตานนฺตตกาาาวาา,ิ.ํํิ ของทา่ น ท. ถกู ต้องแล้ว อนั แมเ่ จ้า ของดฉิ นั กระท�ำแล้ว ให้เป็น ของอนั ใคร ๆ ไมพ่ งึ น�ำมา ดงั นี ้เป็นผ้มู ีมือเปลา่ เทียว (เป็น) ไปแล้ว ผ้อู นั นางวสิ าขา ถามแล้ว วา่ แนะ่ แม่ อ. อะไร ดงั นี ้ บอกแล้ว ซง่ึ เนือ้ ความ นนั้ ฯ (อ. นางวิสาขา กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ อ. เรา จกั ประดบั ซงึ่ สง่ิ ของอนั พระผ้เู ป็นเจ้า ของเรา ถกู ต้องแล้ว หามิได้, (อ. เครื่องประดบั นนั้ ) อนั เรา บริจาคแล้ว, แตว่ า่ อ. อนั อนั พระผู้ เป็นเจ้า ท. ปฏิบตั ิ เป็นความล�ำบาก (ยอ่ มเป็น), อ. เรา จ�ำหนา่ ย แล้ว ซง่ึ เครื่องประดบั นนั้ จกั น้อมเข้าไป ซงึ่ ภณั ฑะอนั เป็นกปั ปิ ยะ, อ. เจ้า จงไป จงน�ำมา ซงึ่ เคร่ืองประดบั นนั้ ดงั นี ้ ฯ อ. ทาสีนนั้ ไป แล้ว น�ำมาแล้ว ฯ อ. นางวิสาขา ไมป่ ระดบั แล้ว ซงึ่ เครื่องประดบั นนั้ (ยงั บคุ คล) ให้ร้องเรียกแล้ว (ซง่ึ ชน ท.) ผ้กู ระท�ำ (ซง่ึ ทอง) (ยงั ชน ท. เหลา่ นนั้ ) ให้ตีราคาแล้ว ฯ (ครัน้ เมื่อค�ำ) วา่ (อ. เคร่ือง ประดบั นนั้ ) ยอ่ มถงึ คา่ ซง่ึ โกฏิ ท. ๙, แตว่ า่ อ. แสนแหง่ ทรัพย์ เป็น ที่ตงั้ แหง่ การยงั บคุ คลให้กระท�ำ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ (อนั ชน ท.) เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว, (อ. นางวิสาขา) ตงั้ ไว้แล้วซง่ึ เคร่ืองประดบั บนยาน กลา่ วแล้ว วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น ท. จงขาย ซง่ึ เครื่องประดบั นนั้ ดงั นี ้ฯ อ. ใคร ๆ จกั อาจ เพื่ออนั ให้แล้ว ซง่ึ ทรัพย์ มีประมาณเทา่ นนั้ รับไว้ หามิได้, เพราะวา่ อ. หญิง ท. ผ้สู มควร เพื่ออนั ประดบั ซง่ึ เคร่ืองประดบั นนั้ เป็นหญิงอนั บคุ คล หาได้โดยยาก (ยอ่ มเป็น) ฯ จริงอยู่อ. หญิง ท. สามเทียว คือ อ. นางวิสาขา ผ้มู หาอบุ าสกิ า, ธออนวววปปปเสเย“สยปีิิหิิหกตาตตุหวสลจนนฺมกาาโาาฺตสฺนาเจกามตรรจีณฏธหํปฺธเปํํฏียฺน;ินว€ิตวส€าตีหเสส,ํกํทสิวํ,สฺอุเนสิิปฺีมสุาาฺลวตาาตตสฺเตเนณาธนภํตสขฺวปํุิกฺตเนสภึกนตาฺมฺฑรอนามีฺทุมตูา.ิาาลภูลมต“ิเรส`รส“มวรวํปฺฏเภอตยวิยิสสฺมถิสวฺนฺ€ปสิิ.ตฺถุาาเงึสฺ กครวาาฺตจฺขฆชฺนาโขารหฺํจากฺเสํลหาคชํิภเมฏฺสโยณตวามนตลิโตนเฺวสยหฺเมฺหปคลฺสิาตฺทยามิ,กณิตฺโปติตเวอสมาฺวกฏิฺวฺหสปุอว,วสาฺปาว€ิตนาุปอกาสิปฺปสํอุฏปเยเติา“ยพนกฏฺิิตส€รอภขสสํามฺาถาาาาานมฺส,นธรหิโนิ คอฺเยาตนิตํตพปตุณอสฺถํมฏุนาเากมํมกลสูนฺโน€,ฺธฺกภหยารํเีสมอหลุวสาเนตาฺหสฺปทาทโมตฏลํฺุํเกจามนตติสฺตฺเล€ตฏมตถอสยฺฺวววฺโิเลฺตาีนหนีตตูสยาาาาา--ิ.ฺิิุ อ. นางมลั ลกิ า ผ้เู ป็นภรรยา ของเสนาบดคี อื เจ้ามลั ละชอื่ วา่ พนั ธลุ ะ, อ. ธิดา ของเศรษฐีในเมืองช่ือวา่ พาราณสี ในมณฑลแหง่ แผน่ ดนิ ได้แล้ว ซงึ่ เคร่ืองประดบั ชื่อวา่ มหาลดา ; เพราะเหตนุ นั้ อ. นาง วสิ าขา ให้แล้ว ซง่ึ คา่ แหง่ เคร่ืองประดบั นนั้ เองนนั่ เทียว (ยงั - บคุ คล) ให้ยกขนึ ้ แล้ว ซงึ่ โกฏิ ๙ ท. อนั ย่ิงด้วยแสนแหง่ ทรัพย์ บนเกวียน น�ำไปแล้ว สวู่ หิ าร ถวายบงั คมแล้ว ซง่ึ พระศาสดา (กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ. เคร่ืองประดบั ของ หมอ่ มฉนั อนั พระเถระช่ือวา่ อานนท์ ผ้เู ป็นเจ้า ของหมอ่ มฉนั ถกู ต้องแล้ว ด้วยมือ, อนั หมอ่ มฉนั ไมอ่ าจ เพ่ืออนั ประดบั จ�ำเดมิ แตก่ าล (แหง่ เครื่องประดบั ) (อนั พระเถระชื่อวา่ อานนท์) นนั้ ถกู ต้องแล้ว, แตว่ า่ อ. หมอ่ มฉนั นนั่ เทียว (ยงั บคุ คล) ให้ขายอยู่ ซงึ่ เครื่องประดบั นนั้ (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. เรา จ�ำหนา่ ยแล้ว จกั น�ำเข้าไป ซง่ึ ภณั ฑะอนั เป็นกปั ปิ ยะ ดงั นี ้ ไมเ่ หน็ แล้ว ซงึ่ บคุ คล อื่น ผ้สู ามารถ เพื่ออนั รับไว้ (ยงั บคุ คล) ให้ถือเอาแล้ว ซง่ึ คา่ แหง่ เคร่ืองประดบั นนั้ เป็นผ้มู าแล้ว (ยอ่ มเป็น), ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ. หมอ่ มฉนั จะน้อมเข้าไป ในปัจจยั ท. ๔ หนา ซง่ึ ปัจจยั เหลา่ ไหน ท. ดงั นี ้ ฯ (อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ ดกู ่อนวิสาขา อ. อนั (อนั เธอ) กระท�ำ ซง่ึ ที่เป็นที่อยู่ แก่พระสงฆ์ ใกล้ประตใู นทิศปราจีน ควรแล้ว ดงั นี ้ ฯ อ. นางวสิ าขา (กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จิรญ (อ. อนั อนั หมอ่ มฉนั กระท�ำ ซง่ึ ที่เป็นท่ีอยู่ แก่พระสงฆ์ ใกล้ประตใู น ทิศปราจีน ควรแล้ว ดงั นี ้ ผ้มู ีใจยินดีแล้ว ถือเอาแล้ว ซงึ่ พืน้ ดนิ นนั่ เทยี ว ด้วยโกฏิ ๙ ท., เริ่มแล้ว เพอื่ อนั กระทำ� ซง่ึ วหิ าร ด้วยโกฏิ ๙ ท. เหลา่ อื่นอีก ฯ 70 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ครัง้ นนั้ ในวนั หนงึ่ อ. พระศาสดา ทรงตรวจดอู ยู่ ซงึ่ โลก อเถกทิวสํ สตฺถา ปจฺจสู สมเย โลกํ โวโลเกนฺโต ในสมยั อนั ขจดั เฉพาะซง่ึ มืด ทรงเหน็ แล้ว ซงึ่ ความถงึ พร้อมแหง่ เทวโลกา จวิตฺวา ภทอฺทนนิยาานถมคปเิ ณร ฺฑเสิกฏสฺ€ฺสเสปิ ฏตุ ฺ€เฺตคิกสเเุ หฺสล อปุ นิสยั แหง่ บตุ รของเศรษฐี ช่ือวา่ ภทั ทิยะ ผ้เู คลือ่ นแล้ว จาก นิพฺพตฺตสฺส ภทฺทิยสสฺ บทเทรณิ วงโกฑลริกกะะทเบ�ำปแงั็นลเกผ้วิด้มู แีพซลรง่ึ้วะกพิจใกัดนต้วตรยร์เภฉะตกัพลรูาแะหตในง่อ่ เเปศรืรอระษนตฐใู ี นขใอทนงิศเเมอศดุือรษรงชฐไื่อดีช้วเ่ือปา่ ว็นภา่ แทัอลทน้วิยาถฯะ อปุ นิสฺสยสมปฺ ตฺตึ ทิสวฺ า ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา อตุ ฺตรทฺวาราภิมโุ ข อโหส.ิ ดเบใอใพจเอไใเหอสปปปนหนก...ังมณัิร็็พดนน้แกบพนพะเาหสลจ็ฑรผกรพีพุรยร(((ใอ(้ะฯ้มวดอะ้ออออะาใูนะกิกัเพ.อคทออจ่็อรเ....โอะวตชพาดงไรห�กำมาชงนัปตรคร่ยพรอพคไเลนฉเ์เนานวส์ะไเปพฉซยร์กีรนรัมมนนััาศด้ททะแ็วพงื่ึ่อ่ะูทไแงก่,าจ็ปศลป.ศ.อแาถ.บว)มซลทสอ้ารวนะามัขวิส้งึ่รสเตบเรัดอะสสตา้หอปไิจวางท่ตูาอกาแปยดด็อ่หิจขน็รานม.ไี่จใลูบาับสาปาคงาทแปผนน้ปาวงเัทู่แรแรล้รใแสูทรคโากะลตี่จ(งคล้ดิวกตลดงิศมยตกต้รว้ารวร้เยววรจ็แัออ่บซพดรัิส่รใเูัสสิปฯซพกลาินดงมึุ่กแงแัื่อซโแางึ่ร้พบวล่ือนดรทเลลงพึ่ภขลยะปนบทัรอ้กียท้วิศว้้าตร็กวิอฯ่ะนน่ันรเแัปู)รอะ)ษใถมูซผาฟ)ัพลเเอรนดุทบิ้ดสงเ่ึมาูัด้ะวงวยปงรทวภีทยดแีพาต่)งคั็ใด์า่นิศิก(วลลจ็นูนใูร์มงเั ทนษ้แไปวะีเดดน้ีปวฯรปทยลดก็ทัภานงัืกีูวอา่ร้้วอฯ่.กษูศินา)า่,่อนะใม่อสคปวิณีมนเน้อฯาส่นรขทู่เรขขเาว้จ.ูาอดร้้ว่ีจขาาณสิ้พาืวอจง้ิสจ็าแแาาา่เรนีนแเไราผตตศขทะปิตกข้เูพพ่่ราศอยขา่สยพแ่าษรรนอ.าอ่ดอ่ลรยะะฐสองมีะ้มจ็ว้พอ่ออีชเน.ดอ(ปอไปมงงยอื่รดปางาอรคคะรงวเัคกงงัอะปะศเ์์บผผา่วนผา์ปทย็ทน้้อาเเููสิคุ้รอเีเู็จจนู้่บจับัทสนไหาทค.รรรปเผออดียาขรริิลิรญญญ้มืนูยถยอาวาาง)ีีูู่่ ้ ปกตยิ าปิ สตฺถา วิสาขาย เคเห ภิกฺขํ คณฺหิตฺวา ทกฺขิณทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา เชตวเน วสต,ิ อนาถปิ ณฺฑิกสสฺ เคเห ภิกฺขํ คณฺหิตฺวา ปาจีนทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา ปพุ ฺพาราเม วสติ. อตุ ฺตรทฺวารํ สนฺธาย คจฺฉนฺตํเยว ภควนฺตํ ทิสฺวา “จาริกํ ปกฺกมิสสฺ ตีติ ชานนฺต.ิ วสิ าขาปิ ตํทิวสํ “สตฺถา อตุ ฺตรทฺวาราภิมโุ ข คโตติ สตุ ฺวาว เวเคน คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา อาห “จาริกํ คนฺตกุ ามตฺถ ภนฺเตต.ิ “อาม วิสาเขต.ิ “ภนฺเต เอตฺตกํ ธนํ ปริจฺจชิตฺวา ตมุ หฺ ากํ วิหารํ กาเรมิ, นิวตฺตถ ภนฺเตต.ิ “อนิวตฺตคมนํ อิทํ วสิ าเขต.ิ ซซใรขูหป้างงึ่ึ่ ้ใภกแหคตลิกนอ(รอบพ่ษัง่ึ..นแรุใๆพะดลาอร้,งวผะวงผอ้ถจูศคสิ้.รู งงึ้าูา์ผแเเพธสข้จสเู จอรา้ดงด้อรนซาจจ็ิญมนงัึ่้งัไตกแปรคริจลับเถัสดิถ้อว้าแซแิดดนั อลลงึ่้วหย้ดบว้วยมา่)งัาวเงอ่นวหตา่นา่มีตร้ฯอนัฉ้ดุข.นักูแอพอก่อนงร.ภรนแ่ะะทผวิกพทิส้้มษู ร�ำาดพีุะนแขงอัรนัล้านะง้เวภถคีอ้หิาด์.กรคเรทือธดาเ.ไอจงับม้านยททก่ ีจอ่้รฯลูระงมะแทยทชลรงั อ้�ำวงภแบเิกหลวใษน็้จาว่ ุ สา “อทฺธา เหตสุ มปฺ นฺนํ กฺจิ ปสสฺ ติ ภควาติ จินฺเตตฺวา “เตนหิ ภนฺเต มยฺหํ กตากตวิชานนกํ เอกํ ภิกฺขํุ นิวตฺตาเปตฺวา คจฺฉถาติ อาห. “ยํ โรเจส,ิ ตสสฺ ปตฺตํ คณฺห วสิ าเขต.ิ ดจชแจพอมื่งกังัากนว้สเโอดาล่ีำ�อออ้ราอมยบัเั...บรแน.หแเพ็จแลถพพาทารล้วิดงโ้เร,ระ้รมววะะถซ็เวดิสคเถศซงงึึ่ถงัาคเรภอางึ่นพรขะลบัสยิกะีรา้ลฯา่ดาแนษานางตลานะัุ้นันทน้รดอไนะ.ั(้าแูขดตมยศลอเ(้กรปีรออ่้ยัวง้ัสรอ็น.มพะแซยซนผปรทลง่ึหง่ึ้ามะูร�พำ้พว้างเะฤีแ)ถรวเรพทปละะรสิ ็วฤ้ธศะวนเาถา่์ิตาปข(อฯรยสริารยะดักอ่ดนะชา่ กุมมานัง่ือ้ ่อเซนา)วฯปนงึ่ณคนัา่็้นพโมดิม)ฯรผ,หแคะ้เูอลาปเคถ.้โว็นลัมกรวบละคาา่ าชรรคิวนงอื่อลั าาะ.วลนรพา่ าขออรขนอาะ.อะนงเงถเเนนเธธรรทนั่ออะา์ สา กิฺจาปิ อานนฺทตฺเถรํ ปิ ยายติ, “มหาโมคฺคลฺลานตฺเถโร อิทฺธิมา, เอตํ เม นิสสฺ าย กมมฺ ํ ลหํุ นิปปฺ ชฺชิสฺสตีติ ปน จินฺเตตฺวา เถรสสฺ ปตฺตํ คณฺหิ. เถโร สตฺถารํ โอโลเกส.ิ สตฺถา “ตว ปริวาเร ปฺจสเต ภิกฺขู คเหตฺวา นิวตฺต โมคฺคลลฺ านาต.ิ โส ตถา อกาส.ิ ผลติ สอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 71 www.kalyanamitra.org
อ. มนษุ ย์ ท. ผ้ไู ปแล้ว เพ่ือประโยชน์แก่ต้นไม้ด้วย เพื่อ- รตมเอทุกาํทหฺวฺขโิวนภรตสตเฺเมูปฺถตเสมิกานฺสวยํ ฺตมาาปหนอานจุภกาสฺเาตคิลาเจมทวปฺฉนรํนาุกนฺตสกฺเฺติ,าขร,ิึณสน.ุจตเนอฺถปวปกายฺโาขสสฺากภจเาเณฏสสฺชคตฏตรฺจ,ิ€ุกาิโฺขนยปคชจมาเนิรนสหสาาสุตเฺนเสสฺฺวณิปวาาิ ประโยชน์แก่แผน่ หินด้วย แม้สนิ ้ โยชน์ห้าสบิ และโยชน์หกสบิ ท. ถือเอา ซงึ่ ต้นไม้ ท. ด้วย ซง่ึ แผน่ หิน ท. ด้วย อนั ใหญ่ ๆ ยอ่ มมา ในวนั นนั้ นน่ั เทียว ด้วยอานภุ าพ ของพระเถระนนั้ , (อ. ชน ท.) ผ้ยู ก ขนึ ้ อยู่ ซง่ึ ต้นไม้และแผน่ หิน ท. บนเกวียน ยอ่ มลำ� บาก หามิได้ นน่ั เทียว, อ. เพลา ยอ่ มหกั หามิได้, (อ. ชน ท.) พระท�ำแล้ว ซงึ่ ปราสาท อนั ประกอบแล้วด้วยชนั้ สอง ตอ่ กาลไมน่ านนน่ั เทียว ฯ อ. ปราสาท เป็นปราสาทประดบั เฉพาะแล้วด้วยพนั แหง่ ห้อง อคเสออทโาุพวหวกฺภสตฆ“สป.ิเฺถมหฏตสาึ ฏาาคสตอฺเน€ฺคสาฺถคาีตณทหามภิกิฺหามู ฏู สนยนินํ.ิํกิฏควปฺํพ€หฆวติิสิฺภนกํ.าสจฺโามขกหเาาฏรคสเยสิมพสสฺ ป.ิ รหภฺปิ ติสฏฺตปติมจสาาณาสวุนรณาฺฑิิกเอทฺเิโํ ณตปุ จรเกินภริมตวมู ฺวฺมปยิ าํําสปสนาฏปวโฺ€ทนหุจฺ -ิ ิ คือ อ. ร้อยแหง่ ห้อง ท. ๕ ในชนั้ ภายใต้ อ. ร้อยแหง่ ห้อง ท. ๕ ในชนั้ เบือ้ งบน ได้เป็นแล้ว ฯ อ. พระศาสดา เสดจ็ เที่ยวไปแล้ว สทู่ ี่จาริก โดยเดือน ท. ๙ ได้เสดจ็ ไปแล้ว สเู่ มืองชื่อวา่ สาวตั ถี อีก ฯ อ. การงาน ในปราสาท แม้ของนางวสิ าขา สำ� เร็จแล้ว โดยเดือน ท. ๙ นนั่ เทียว ฯ (อ. นางวสิ าขา) (ยงั บคุ คล) ให้กระท�ำแล้ว ซง่ึ ยอดแหง่ ปราสาท ให้เป็นของจซุ ง่ึ หม้ออนั เตม็ แล้วด้วยน�ำ้ ๖๐ หม้อ ด้วย ทองมีสสี กุ อนั บคุ คลพงึ บโุ ดยความเป็นแทง่ นน่ั เทียว ฯ (อ. นางวสิ าขา) ฟังแล้ว วา่ ได้ยนิ วา่ อ. พระศาสดา ยอ่ มเสดจ็ ไป ปปคอธเฏจหิวฺจิตาคุ“เฺวฺสฺคสาตมสํ ฺถอ.ินาิเคํธณวกตฺหวฺวิ สเาช“ถภต,นสวปตนฺเตาฺถมสาหอาราํิมทวํมอหิ หตจารฺาตํ ํตกโนมุริสมฺคสฺวาจาหิสฺฉมาํตีตรภีตํ .ิ ิิกเฺขสนสสุตตตุ งฺถฺฺววฺฆาาาํ สมู่ หาวิหารชื่อวา่ เชตวนั ดงั นี ้ กระท�ำแล้ว ซง่ึ การต้อนรับ น�ำเสดจ็ ไปแล้ว ซง่ึ พระศาสดา สวู่ ิหาร ของตน รับแล้ว ซงึ่ ปฏิญญา วา่ ข้า แตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ. พระองค์ ท. ขอจงทรงพาเอาซงึ่ หมแู่ หง่ ภิกษุ ประทับอยู่ในวิหารนีน้ ั่นเทียว ตลอดประชุมแห่งเดือน ๔ นี,้ อ. หมอ่ มฉนั จกั กระท�ำ ซงึ่ การฉลองซง่ึ ปราสาท ดงั นี ้ ฯ อ. พระ ศาสดา (ทรงยงั ค�ำนิมนต์) ให้อยทู่ บั แล้ว ฯ อ. นางวสิ าขานนั้ ยอ่ มถวาย ซงึ่ ทานในวหิ าร แก่หมแู่ หง่ ภิกษุ วตวอติหตวฺถาฺถเํรสอรปณอเถายาาสฏสวทฺสฺต€าาาโาทเตยทนาเํอนอปกํเภามาฏเมุทคฺ€มฺตนาอติ.ยฺตสาฺถฺวหจาราพิกณยฺทขุ ิกสถ“ฺธสางาปหฺเตปฺขาิ เมยสปอขุิเหนกาสสหสฺ ฺส.ออคหตภฺฆํฺถิกนอรฺขิกิติมสุ ํกุํงาฺฆวเมตสอาฺถสฺก,ํํ มีพระพทุ ธเจ้าเป็นประมขุ นน่ั เทียว จ�ำเดมิ แตก่ าลนนั้ ฯ ครัง้ นนั้ อ. หญิงสหาย คนหนง่ึ ของนางวสิ าขานนั้ ถือเอา ซง่ึ ผ้า ผืนหนง่ึ อนั ประกอบแล้วด้วยคา่ พนั หนง่ึ มาแล้ว กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ หญิงสหาย อ. เรา เป็นผ้ใู คร่เพ่ืออนั ลาด ซงึ่ ผ้า นี ้โดยสงั เขปวา่ เป็นเคร่ืองลาดท่ีพืน้ ดนิ ในปราสาท ของทา่ น (ยอ่ มเป็น), อ.ทา่ น ท. ขอจงบอก ซง่ึ ที่เป็นท่ีลาด แก่เรา ดงั นี ้ฯ (อ. นางวิสาขา กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ หญิงสหาย ถ้าวา่ อ. เรา ปอตตฺวาํสฺถ`าร“เมสณทหสฏโาฺสอฺ€ยกาเิเาทนกสฺํวํ สชอเภาทจมนูาิโาตตยหกฺุยีตาาคม.ิหพาํ ต`ฺภโิสอหกมาสโฺสสฺสินจฺ ฺสตสฺถโ,ิอีตโิ ลวสกเกยฺขตเามฺวมวาิ, จกั กลา่ ว วา่ อ. โอกาส ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ แก่ทา่ นไซร้, (อ. ทา่ น) จกั สำ� คญั วา่ อ. ทา่ น เป็นผ้ไู มใ่ คร่เพ่ืออนั ให้ ซง่ึ โอกาส แก่เรา (ยอ่ ม เป็น) ดงั นี,้ อ. ทา่ น ตรวจดแู ล้ว ซงึ่ ชนั้ ท. สอง แหง่ ปราสาทด้วย ซงึ่ พนั แหง่ ห้องด้วย จงรู้ ซง่ึ ท่ีเป็นที่ลาด เองนน่ั เทียว ดงั นี ้ฯ อ. หญิงสหายนนั้ ถือเอา ซงึ่ ผ้า อนั ประกอบแล้วด้วยคา่ พนั วปเปอิจาจุ กรสฺฉสนาิ.สอฺมฺตเถาทสึี ตาส€โนปตาหตํเุสนมออสฺ ฺตปาคฺถโนภปฺฺฆรํ นาทตนอคฺทรนาิกมํตฺตโํ รลฺูเี ถเวํจลโอวตสรภตฏฺถ.ิ าฺฺถ€ํ ทมาํ อิสสีตคทฺว.ิิเหาิสตฺวโาฺวท“กาม“สนนมฺตาสาหตฺสํฺถปโอปฺริมทตตสสตฺตมฺีตฺถาิึ หนงึ่ เท่ียวไปอยู่ ในที่นนั้ ๆ ไมเ่ หน็ แล้ว ซง่ึ ผ้า มีคา่ น้อยกวา่ (กวา่ ผ้า ของตน) นนั้ ผ้ถู งึ แล้วซง่ึ ความโทมนสั วา่ อ. เรา ยอ่ มไมไ่ ด้ ซง่ึ สว่ น แหง่ บญุ ในปราสาท นี ้ดงั นี ้ได้ยืนร้องไห้อยแู่ ล้ว ในที่ แหง่ หนง่ึ ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระเถระชื่อวา่ อานนท์ เหน็ แล้ว ซงึ่ หญิงนนั้ ถามแล้ว วา่ อ. ทา่ น ยอ่ มร้องไห้ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ ฯ อ. หญิงนนั้ บอกแล้ว ซงึ่ เนือ้ ความนนั้ ฯ อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว วา่ อ. ทา่ น อยา่ คดิ แล้ว, อ. เรา จกั บอก กตอมาตตหจฺวฺถปิกาเผฺ ถฺขปลโิสรําฺสอภทาต“วํ มฺถมิสปีตราฺสาุิ ตหฉฺีติ,จวิติ ินตอฺวฺตฺวภาาายหิกิ,ฺข.อูน`ฺโอโตสปหปาํ าเปทเวเณติสสิ โฺสธอปนวติตฺาตฺถทฺว,ิ ราปณเุอฏวฺฉปฺ€นนา€ฺเมนตกํํํ ซง่ึ ท่ีเป็นท่ีลาด แก่ทา่ น ดงั นี ้กลา่ วแล้ว วา่ อ. ทา่ น จงลาด กระท�ำ ให้เป็นผ้าเป็นเคร่ืองเช็ดซง่ึ เท้า ที่บนั ได, อ. ภิกษุ ท. ล้างแล้ว ซง่ึ เท้า ท. เช็ดแล้ว ซงึ่ เท้า ท่ีผ้านนั้ ก่อน จกั เข้าไป ในภายใน, ครัน้ เมื่อความเป็นอยา่ งนนั้ (มีอย)ู่ อ. ผลอนั ใหญ่ จกั มี แก่ทา่ น ดงั นี ้ฯ 72 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
(ยอ่ มไเดป้ย็นิน)วฯา่ อ. ท่ีนน่ั เป็นที่ อนั นางวิสาขา ไมก่ �ำหนดแล้ว วิสาขาย กิเรตํ อสลฺลกฺขิตฏฺ€านํ. ซมทแหง่ึงีพั้ พปง่รภนัวะอออ(อองิพกแ.....นษหผนทในุโหาก้ง่าุาธาใ้งทฏเสงเงนตจวววราิ ว้ม็ิาสัพทสิิสฎนัเาาา.ยปกฯเขขข์็ป๙เนฯพาาา็นป)ื่อไไทรดดจไะ่ีส้้ีหวถดไมดุดร้มวถขุลอ้าถวดนงัยใาวไนภแปฯยาภลิกแยแ้าวษลลแย้้ววุลผซใ้้ใูวง่ึนใซหเนภแงึ่มเหผสพใ่ ซ้ง่าชนั รึ่งวสสายทิหาะงงัาาฎฆกบรนกา์ไาตเดรตพบ้ลแรื่อรลอแิจจท้วดกีาว.เ่หทครดขม.ซืออทถู่แงึ่นงท.งึหภคทร่งิกแัพา่.ภษกแ๔ยิก่หุล์ทษม้ฯฯว.ุู่ วิสาขา จตฺตาโร มาเส อนฺโตวิหาเร พทุ ฺธปปฺ มขุ สสฺ ภิกฺขสุ งฺฆสสฺ ทานํ อทาส.ิ โอสานทิวเส ภิกฺขสุ งฺฆสฺส จีวรสาฏเก อทาส.ิ สงฺฆนวเกน ลทฺธจีวรสาฏกา สหสฺสํ อคฺฆสึ .ุ สพฺเพสํ ปตฺตานิ ปเู รตฺวา เภสชฺชํ อทาส.ิ ทานปริจฺจาเค นว โกฏิโย อคมํส.ุ ซใซนงงึ่่ึ โวกกหิา(ฏรอายิร. ทงั ในบ.นาคุพ๙งควรละสิ ใพใานหขทุก้กาธาร)ศระถาบทือสร�ำเนิจซอาางึ่าควซดิหแงึ่้วลพาย้รวืนป้,ดรซะ(นิ งึ่ซกโงึ่กาแโรฏกหฉิฏง่ ะทวิ นิห.ที ้าฯ๒.ร)๗, ๙(ซแงึ่มใโ้ทนกงกัฏ้ ปาิ รวทฉง.ล)คอ๙ือง อิติ “วิหารสสฺ ภมู ิคฺคหเณ นว โกฏิโย, วิหารการาปเน นว, วิหารมเห นวาติ สพฺพาปิ สตฺตวีสติ โกฏิโย พทุ ฺธสาสเน ปริจฺจชิ. ผผ้้ตมูู งีคั้ อชวยาื่อแู่มลอเห้ว.น็ กผใานิดรคบฯวราิจมาเคป็นมแีอหยง่ า่ หงญนีเิ้งป็นอรยูปอู่ ยยู่อ่ ใมนไเมรืม่อนี (แ(กข่หอญงบิงคุ) คอลื่น) วสมาอนิตาฺถยีภาเเวอวรูโป€ตฺวปาริจฺจมาโิจคฺฉาทนิฏาฺ€มิกสฺสอฺเิสคสฺ เหา นตฺถิ. เผ(ทปอ้อูงั้.ลปนั ง่ผลวใแลนกงู ลน)แว้วลนนั่ัใะดซเแทหงึ่หียๆอลง่ วาทุกอนาานัแถนรวเฉงึ รนดแลาลีล้อด้อ้ปวง้วมซรยแาซงึ่ เลรวสง่ึ ถ้วหิทยี นาี่สง(ารอใดุ นแนั เลไวสด้วพลำ�งั าเนเใรร)นีา็จ้ มะกเแวเีาลงดียลา้ว้วนเกยจร่อรคออิญนาบ.,ถออ(ายยนอนูู่่า.(ี ้คงซวผวดา่ง่ิึ ลิสปแาลรนขา้วนัา้ส)นาวๆทนัา่้) สา วหิ าปรตุ มฺตหนสตสฺ ฺตปริวนตุ ิฏาฺ€ิต“ทยิวํ เสยํ วฑฺฒมาน- กจฺฉายาย มยา ปพุ ฺเพ ปตฺถิตํ, สพฺพเมว มตฺถกํ ปตฺตนฺติ ปาสาทํ อนปุ ริยายนฺตี ปจฺ หิ คาถาหิ มธรุ สทฺเทน อิมํ อทุ านํ อทุ าเนสิ อ. ความด�ำริ วา่ ในกาลไร อ. เรา จกั ถวาย ซึ่งปราสาทใหม่ “กทาหํ นวปปฺ าสาทํ สธุ ามตฺติกเลปนํ อนั ฉาบทาดว้ ยปนู ขาวและดินเหนียว (กระท�ำ) ใหเ้ ป็น- วิหารทานํ ทสฺสามิ, สงฺกปโฺ ป มยฺห ปรู ิโต. วิหารทาน (ดงั นี้) เต็มแล้ว แก่เรา ฯ อ. ความด�ำริ ว่า `กทาหํ มจฺ ปี €จฺ , ภิสิพิมฺโพหนานิ จ ในกาลไร อ. เรา จกั ถวาย ซึ่งเตียงและตงั่ ดว้ ย ซ่ึงฟกู และ- เสนาสนภณฺฑํ ทสสฺ ามิ, สงฺกปโฺ ป มยฺห ปรู ิโต. หมอน ท. ดว้ ย (กระท�ำ) ใหเ้ ป็นเสนาสนภณั ฑ์ (ดงั นี)้ เตม็ แลว้ `กทาหํ สลากภตฺตํ, สจุ ิมํสูปเสจนํ แก่เรา ฯ อ. ความด�ำริ ว่า ในกาลไร อ. เรา จกั ถวาย โภชนทานํ ทสฺสามิ, สงฺกปโฺ ป มยฺห ปรู ิโต. ซึ่งสลากภตั ร อนั เขา้ ไปเจือดว้ ยเนือ้ อนั สะอาด (กระท�ำ) `กทาหํ กาสิกวตฺถํ โขมกปปฺ าสิกานิ จ ใหเ้ ป็นโภชนทาน (ดงั นี)้ เตม็ แลว้ แก่เรา ฯ อ. ความด�ำริ วา่ จีวรทานํ ทสสฺ ามิ, สงฺกปโฺ ป มยฺห ปรู ิโต. ในกาลไร อ. เรา จกั ถวาย ซ่ึงผา้ อนั บคุ คลน�ำมาแลว้ จาก `กทาหํ สปปฺ ิ นวนีตํ มธเุ ตลฺจ ผาณิตํ แว่นแควน้ ชือ่ ว่ากาสีดว้ ย ซ่ึงผา้ เปลือกไมแ้ ละผา้ ฝ้ าย ท. เภสชฺชทานํ ทสฺสามิ, สงฺกปโฺ ป มยฺห ปรู ิโตติ. ดว้ ย (กระท�ำ) ใหเ้ ป็นจีวรทาน (ดงั นี)้ เต็มแลว้ แก่เรา ฯ อ. ความด�ำริ ว่า ในกาลไร อ. เรา จกั ถวาย ซึ่งเนยใสและ- เนยขน้ ดว้ ย ซึ่งน้�ำผึ้งและน้�ำมนั ดว้ ย ซึ่งน้�ำออ้ ยดว้ ย (กระท�ำ) ใหเ้ ป็นเภสชั ทาน (ดงั นี)้ เต็มแลว้ แก่เรา ดงั นี้ ฯ ผลิตสอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 73 www.kalyanamitra.org
อ. ภิกษุ ท. ฟังแล้ว ซงึ่ เสียง ของนางวิสาขานนั้ กราบทลู แล้ว ปคน“ภิาาตนยมฺตฺเมภํตาิกกนนฺขอปุ าู ิมตทเฺํ,ตหิฏปสหฺ€อาฺสิปสทุ าเพุาาอทหฺพตํสุํ,ฺตทเออกฺทสนมุําปุมฺอสรตทิยอตฺุตฺธาชฺวาิกยฺชาเานต,ิ ปสชวาตตุิสกตฺถฺตาินาขุนฺนตาตุอ.ิยฺตาขปโคฺวรรจาสิวยยตฺสุ นสึาาํุ แก่พระศาสดา วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ ช่ือ อ. การขบั แหง่ นาง วสิ าขา เป็นกิริยา อนั ข้าพระองค์ ท. ไมเ่ คยเหน็ แล้ว ในกาลยืดยาว มีประมาณเทา่ นี ้(ยอ่ มเป็น), ในวนั นี ้อ. นางวิสาขานนั้ ผ้อู นั ลกู และ หลายแวดล้อมแล้ว ขบั อยู่ ยอ่ มเวียนรอบ ซงึ่ ปราสาท, อ. ดี ของ นางวสิ าขานนั้ ก�ำเริบแล้ว หรือหนอ แล, หรือวา่ (อ. นางวสิ าขานนั้ ) เป็นหญิงบ้า เกิดแล้ว ดงั นี ้ฯ อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. อ. ธิดา ของเรา ภวเปปมจินนตรสฺถฺเตตมสสิฺตีตตตตาาิิฺถตฺถวกอติุาวํชฺเวตตฌฺปต“ุ ฺว,นตฺเาาอตฺตส,ต,ภาโีตยติก““ํกสฺขิอทปณุเาตวารหฏุิสิปฺร€มสฺ ณิุ:ปมถยนาโฺ ฺหณนํ ส,ภภธาีนติกสาฺเฺาขอตเท`ุวคปตาตาตน,ิ ยาถฺ ํ ยต“ติ อส,ิปทุณุ ปปฺอาิตสตตเนฺสฺถถฺฺตนานนโมนฺตาาี ยอ่ มขบั หามิได้, แตว่ า่ อ. อธั ยาศยั ของตน ของธิดาของเรานนั้ เตม็ รอบแล้ว, อ. ธิดาของเรานนั้ ผ้มู ีใจยินดีแล้ว วา่ อ. ความ- ปรารถนาอนั เราปรารถนาแล้ว ถงึ แล้ว ซงึ่ ท่ีสดุ ดงั นี ้ ยอ่ มเที่ยวไป เปลง่ อยู่ ซง่ึ อทุ าน ดงั นี,้ (ครัน้ เม่ือค�ำ) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ ก็ อ. ความปรารถนา อนั นางวิสาขานนั้ ปรารถนาแล้ว ในกาลไร ดงั นี ้(อนั ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กราบทลู แล้ว, (ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. เธอ ท. จกั ฟังหรือ ดงั นี,้ (ครัน้ เมื่อค�ำ) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ. ข้าพระองค์ ท. จกั ฟัง ดงั นี ้(อนั ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กราบทลู แล้ว, ทรงน�ำมาแล้ว ซงึ่ เรื่องอนั ลว่ งไปแล้ว วา่ : ดูก่อนภิกษุ ท. อ. พระพุทธเจ้า พระนามว่าปทุมุตระ นนสตาามมสหภรตพสิกาสทชฺุสฺขสฺ าเฺํโวธ,ปวรโอิวลสิโาเสฺ ตกโสร,ตกนนสปิพหคปฺฺพรสํ สสฺตหตํฺตํสสอ,ิ วหาตยสีฺุสนอมโาตหมฺถส,เก,ิ ปิ ตขปาีณทสามุ นสุ ตุ วนฺตาฺโโทนรํ ทรงบงั เกิดแล้ว ในโลก ในท่ีสดุ แหง่ แสนแหง่ กปั ป์ แตภ่ ทั ทกปั ป์ นี ้ฯ อ. แสนแหง่ ปี เป็นพระชนมายุ ของพระพทุ ธเจ้าพระองค์นนั้ ได้เป็นแล้ว, อ. แสน แหง่ พระขีณาสพ ท. เป็นบริวาร (ของ พระพทุ ธเจ้าพระองค์นนั้ ) (ได้เป็นแล้ว), อ. พระนคร ชื่อวา่ หงสวดี, อ. พระบดิ า เป็นพระราชา พระนามวา่ สนุ นั ทะ (ได้เป็นแล้ว), อ. พระมารดา เป็นพระเทวี พระนามวา่ สชุ าดา (ได้เป็นแล้ว) ฯ ปวเจรฺจเมตยสายหตสฺ าิ าจปิตฏสฺวสิชตาชุ คฺถาฺคุ ตมนาอาฺตคตี ฺคนิฏสฺปุา€ามาฏยเฺ€นํ เาทยปวิก€าี.ตาตฺวํ าออปุ ปุ สฏาฺต€สาฺถกิ นาาํรํคจจอฺฉตฏตหฺู€.ิ ิ อ. อบุ าสกิ า ผ้เู ป็นอปุ ัฏฐายิกาผ้เู ลศิ ของพระศาสดา พระองค์ นนั้ ทลู ขอแล้ว ซง่ึ พร ท. ๘ ตงั้ อยแู่ ล้ว ในต�ำแหนง่ เพียงดงั มารดา ปฏิบตั อิ ยู่ ซง่ึ พระศาสดา ด้วยปัจจยั ท. ๔ ยอ่ มไป สทู่ ี่เป็นที่บ�ำรุง ในเวลาเยน็ ในเวลาเช้า ฯ อ. หญิงสหาย คนหนงึ่ ของอบุ าสกิ านนั้ ยอ่ มไป สวู่ หิ าร กบั วหิ ารตํ สคสฺ จาฺฉตเอ.ิ กา สหายิกา ตาย สทฺธึ นิพทฺธํ ด้วยอบุ าสกิ านนั้ เนืองนิจ ฯ อ. หญิงสหายนนั้ เหน็ แล้ว ซง่ึ การกราบทลู ด้วยความ วเวอลลสลฺลฺ าภภสอภาาิตาตฺถวสโี หตสฺ ตฺจมุาีตหฺ ทสิาติสกจวฺฺถํ ินาากฺเรตึา“ตกโินฺวหสาฺนทตฺุธีตึโ.ิสขตวฺถกิสาตฺสรฺวาํ าเสปนเอจุ วฺฉกํ ิพถ“ทุภนฺธนาฺเนตจฺ ํ ค้นุ เคยด้วย ซง่ึ ความเป็นแหง่ หญิงผ้คู ้นุ เคยด้วย กบั ด้วยพระ ศาสดา แหง่ อบุ าสกิ านนั้ คดิ แล้ว วา่ (อ. หญิงนี)้ กระท�ำแล้ว ซงึ่ กรรม อะไร หนอ แล เป็นหญิงค้นุ เคย ของพระพทุ ธเจ้า ท. ยอ่ มเป็น อยา่ งนี ้ ดงั นี ้ ทลู ถามแล้ว ซง่ึ พระศาสดา วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ. หญิงนน่ั ยอ่ มเป็น อะไร แก่พระองค์ ท. ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ (อ. หญิงนนั้ ) เป็นผ้เู ลศิ (แหง่ - หญิง ท.) ผ้เู ป็นอปุ ัฏฐายิกา (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ “อปุ ฏฺ€ายิกานํ อคฺคาต.ิ (อ. หญงิ นนั้ ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ (อ. หญงิ นนั้ ) กระทำ� แล้ว ซงึ่ กรรมอะไร เป็นผ้เู ลศิ (แหง่ หญิง ท.) ผ้เู ป็นอปุ ัฏฐายกิ า “ภนฺเต กึ กตฺวา อปุ ฏฺ€ายิกานํ อคฺคา โหตีต.ิ ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ 74 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
(อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ (อ. หญิงนนั้ ) ตงั้ ไว้แล้ว “กปปฺ สตสหสฺสํ ปตฺถนํ ปฏฺ เ€ตฺวาต.ิ ซงึ่ ความปรารถนา สนิ ้ แสนแหง่ กปั ป์ (เป็นผ้เู ลศิ แหง่ หญิง ท. ผ้เู ป็น- อปุ ัฏฐายิกา ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ (อ.หญิงนัน้ กราบทูลแล้ว) ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ “อิทานิ ปฏฺเ€ตฺวา ลทฺธํุ สกฺกา ภนฺเตต.ิ “อาม สกฺกาต.ิ (อนั หมอ่ มฉนั ) อาจ เพื่ออนั ปรารถนาแล้วได้ ในกาลนีห้ รือ ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ เออ (อนั เธอ) อาจ (เพอื่ อนั ปรารถนา แล้วได้ ในกาลน)ี ้ ดงั นี ้ฯ (อ. หญงิ นนั้ กราบทแู ล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ ถ้าอยา่ งนนั้ “เตนหิ ภนเฺ ต ภกิ ขฺ สุ ตสหสเฺ สน สทธฺ ึ สตตฺ าหํ มยฺหํ ภิกฺขํ คณฺหถาติ อาห. อ. พระองค์ ท. ขอจงทรงรบั ซงึ่ ภกิ ษา ของหมอ่ มฉนั ตลอดวนั เจด็ เตไขหใเสกพปดห้บาางมัั็้น้อแ่ืญอฏแอดลอใยตกบ)ออห่้้วนวัแู่เพ่ล..ญยพอปลพรซงแย้ื่วหอฏ่แะงรึ่สา่จญบิลพใะอทนงนีวศ้วตงัร.ใงิแ)รตคดานิหดณทำส�อ์ทผนัม้งว่้แ.ด้ยเู.ภยคีหจาทา๘่ใถกปิวรง่งนใ่ี(วษิาเัญจหกทพวใามจเุลนนรนัถยยีเยงั้แงสป่ึดแเิงยอปห็ำทด�นลง.ัดด็นง่นง.้วใั ้ควพงมัหก๔ัทหยนำ�ราญซ่ีสมผนะพีขร้ฯงึ่ดุบอ่ใลด่มอิงทึ นลมเาางนาปเแพทงฉทนตเ็นปหรนัว)ถ์ ็ตะงน่ดโใตวทพลงัหผง้ัาลยไากท้นุ้อเูวยอลนอ่เธ้ยแีปบ้ดฯศิมเลทู่็จนวงนัป้(วบ้ัานคัตแี ้รแเ้หหมนซาจผลงาห่งแ่ึรด้็เู้วหคชมถนลญนวฯ่ไิ้นาวถดากางวิม้ซ,บัา(ทง่ึปซอดย(พ.งรึ่แ.้)วแคารหยผลหระว้พส้วงู่ถมาศคารนมอ่าะมซวาเมสอปงาาึ่ ฉดผง็รวมนนคถั้าาา่--์ สตฺถา อธิวาเสส.ิ สา สตฺตาหํ ทานํ ทตฺวา โอสานทิวเส จีวรสาฏเก ทตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา ปาทมเู ล นิปชฺชิตฺวา “ภนฺเต นาหํ อิมสฺส ทานสฺส ผเลน เทวิสสฺ ริยาทีนํ ปอจอฺจฏฺเฺ€ยตหริ วํ เรปปฏฏลฺเิช€ภคมิตฺคิ,ฺวติ าํุ ตมุ หฺ าทิสสฺส พทุ ฺธสสฺ สนฺตเิ ก มาสตมฏิ ตฺ€ฺถาาเนนํ €ตฺวา จตหู ิ อคฺคา ภเวยฺยนฺติ ปตฺถนํ ปฏฺเ€ส.ิ ทจวใใพมปนนา่กััราจรโกสงุ่งรสจคตเดาำ�ำย�ัทออดลนราเยี..รวมทนกั็จสวจเพ.นัปห้มด๔ไขร็นรดบแูะออือจจผ้ลเศต.ังปกก้ััเ้วูาพนิเห็ลนธเเสสปนรซันศิอ้แดะ็ดง่ึนอลขพาแเจ(็้วอปแดสทแุอ(็งหนฯงนัลทธบุหนง่อเแรตัญจหดีบงุห้ฯ้ิาญดงัางิง่พนำ�นกสงิรรีปใกนัิั้ะ้ิแทนทาปอลเร์กป.งง้ว)ชตา็คนใ)อ่ืลรผคน์รวสัวเ้เราูปนัปา่า่แ้่คว็ว็นนลกรอสิตทว้วอะ.างญัสี่ปวุ้วขอคาดุ่ัฏา่อายวล(ฐยแอู่าอเงาปล่มู.นรั(ย็้พวนปอซหกิ งบร่ึรญาใไกะาแดนพรางิหผ้แตถลนทุง้่ปลูำน�)นัแธ้้วแฏา)เอสหจบิพซนนัแ้านตงั่ึงไแึหง่พมพไอิหงเ่ดมพยร่รหง่้ะใากู่ยีญทนนดแปงั .าว้ลวงิดป๘มนนยั้์วงั,ี ้ สตฺถา “สมิชฺฌิสฺสติ นุ โข อิมิสสฺ า ปตฺถนาติ อนาคตํ อาวชฺเชนฺโต กปปฺ สตสหสฺสํ โอโลเกตฺวา “กปปฺ สตสหสสฺ ปริโยสาเน โคตโม นาม พทุ ฺโธ อปุ ปฺ ชฺชิสสฺ ต,ิ ตทา ตฺวํ วสิ าขา นาม อปุ าสกิ า หตุ ฺวา ภตจวสตสิ ฺสหู ฺสิ สสปีตนิจฺตอฺจเิ าเกยหห.อิ ฏปฺ€ฏิชวคเรฺคนลฺตภีนิตํฺวอาปุ มฏาฺ€ตาิฏยฺ€ิกาาเนนํ €ตฺวา อคฺคา ตสฺสา สา สมปฺ ตฺติ เสฺวว ลทฺธพฺพา วิย อโหส.ิ ใกซซทกใพเเแวจไศพปนนาห่ำงงาน�่ึึ่รทุรยีกบบอกสเงสงษ่ิธษดกงสยาำอั�ญญีุุเฐอมิดฐรจลนพสาู่ ใา.ะีชง้าัยอกปทรนัททมหอื่แพะนขุัะ.เ.ขเำาญ�วตทนอรมไคมอแรา่มะกว่า;งลทาีงิดงเลนดพมาม่มนกกอพื่าา้วลาาวราณนนน็ัร้ใมแะนาแ่(ซะเนเแอธลปกฑวปลกนังพึ่้ลศด.ิ็าะก่็ิ้คนวรนก้ทวุากมาะหิวผเะตสธปดเทสันาจญ้เป้ทูนเน็ลงสนำมั�จาษเุ็น.นปงาศิแิสปก้ธปาย๗น็แลีนดนิอิะข้รผไ้์นม้(ัทวามาตอ้กัข้แเู้ใ)รชบ.งภาเ่ซอหนณสถเนเ่ขลงทังาปง่ึรง่กดนเอกนบพาพห็อ่กนาจา็งทบ(ัาญงรุญนดิลผดเไนะใเี่ดศวปนแ้ทแัทงูกั้งิรา้ว่รสนลแหกยรี่าลษยบน้งิวล)ีบชทงอวั่้้แ้พพฐงพั้ฯกวไา..หเด)ีปชใรรผากรหง่นะ้ะสวอื่อะร้เผูดพิมปอยนอกวตสู่ย้ถแูรอ็่งาพตนำ่า�ัรม่ัูะวลคมธะหมใภใรมาบ้วนน์หกฉะนวตายาาเพลญญานู่ัใพดงซสทัท้นสออนี่มงมึ่วชัใข่ไเงน่ืัยปานนดดปทียพอัฆแงู่ัจแ้,แีาวรงทุ้ททลจทะวแพโลผไธรล้าวนมย่ลั้.ดว้รเูงเสกปเจแะซาะใ้กกห็นี้๔ณาสนมคง่ึผรรทลพพตมะะบวน้ัเูอเ่าป่้ททนำพ�รรพมษตุุนง็ะนแำำช��ยางีรเึทยนันทหแแพ้อขเื่สง.์ปาลลยนี่อใวไรมทั็๘มนดด้้ะาววว่งง่-.้ สา ยาวตายกุ ํ ปุ ฺํ กตฺวา ตโต จตุ า เทวโลเก นิพฺพตฺตติ ฺวา เทวมนสุ เฺ สสุ สํสรนฺตี กสสฺ ปสมมฺ าสมพฺ ทุ ฺธกาเล กิกิสฺส กาสีรโฺ สตฺตนฺนํ ธีตานํ กนติฏาฺ €หาิ สงฺฆทาสี นาม หตุ ฺวา ปรกลุ ํ อคนฺตฺวา ภคนิ ีหิ สทฺธึ ทีฆรตฺตํ ทานาทีนิ ปุ ฺ านิ กตฺวา กสฺสปสมมฺ าสมพฺ ทุ ฺธ- ปาทมเู ลปิ “อนาคเต ตมุ หฺ าทิสสฺส พทุ ฺธสฺส สจตนปฺุตปเิฺ กจฺจยอทฏฺา€ยิกาวนเรํ ลภิตฺวา ภมเาวตยฏิ ฺยฺ €นาฺตเิน €ตฺวา อคฺคา ปตฺถนํ อสธอนิกามสาสสเฺนมชฺ ;ิ ยึ เพตสโฏหตฺ€นูอิโิตนปฺปตฏุภฺ€ธาาฺีตเยวาานปิ หนอตุกเฺวมาเาทสณว.ิ ฺฑมนนกิพสุ เสฺพฺเสฏตสฺ ฺต€ุ ิ,ิปสุตสํ ฺตมรสนยฺฺหฺตสํี ผลติ สือ่ การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 75 www.kalyanamitra.org
* ก. ๒๓ * อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. อ. ธิดา ยเจปรออาิตทถุตวสฺตาาฺถเึมเํ“ิตนนอนวปตมกิตาปฺีตตตมิ ติฺวีตวฺถาิโวเวิสนขฉตตาาโฺวขฺวกยาาานภยามอปิกสนิมานฺขตปลํเคฺถปวฺานาากกนาถาาินปมโนเธปผฺรรามตปฺหมฺนฺตกมําึามยนรเทฺาหาาลนเํปทสาิิสปุ นคกธวฺผฺฺโเุีสุตาตณาลานาํ “นคภมอกิาิกหทุกโยฺขรนาาตตเนฺตตวิิ;,ํํํุ ของเรา ยอ่ มไมข่ บั ด้วยประการฉะนี ้แล, แตว่ า่ (อ. ธิดาของเรานนั้ ) เหน็ แล้ว ซง่ึ ความส�ำเร็จ แหง่ ความปรารถนา (อนั ตน) ปรารถนา แล้ว ยอ่ มเปลง่ ซงึ่ อทุ าน ดงั นี ้ เมื่อทรงแสดง ซงึ่ ธรรม ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. อ. นายมาลาการ ผ้ฉู ลาด กระท�ำแล้ว ซง่ึ กองแหง่ - ดอกไม้ตา่ ง ๆ ท. กองใหญ่ ยอ่ มกระท�ำ ซง่ึ กลมุ่ แหง่ ระเบียบ ท. มีประการตา่ ง ๆ ชื่อ ฉนั ใด ; อ. จิต ของนางวิสาขา ยอ่ มน้อมไป เพ่ืออนั กระท�ำ ซง่ึ กศุ ล ท. มีประการตา่ ง ๆ ฉนั นนั้ นน่ั เทียว ดงั นี ้ ตรัสแล้ว ซง่ึ พระคาถานีว้ า่ (อ. นายมาลาการ) พึงกระท�ำ ซ่ึงกล่มุ แห่งระเบียบ ท. “ยถาปิ ปปุ ผฺ ราสิมฺหา กยิรา มาลาคเุ ณ พหู: มาก จากกองแห่งดอกไม้ แม้ฉนั ใด, อ. กุศล มาก เอวํ ชาเตน มจฺเจน กตฺตพพฺ ํ กสุ ลํ พหนุ ตฺ ิ. อนั สตั ว์ผู้มีอนั จะพึงตายเป็ นสภาพ ผู้เกิดแล้ว พึงกระท�ำ ฉนั นนั้ ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ จากกอง แหง่ ดอกไม้ ท. มีประการตา่ งๆ (ดงั นี ้ ปนาปุ นผฺ ปกตมายนปฺาตลิรํกฺถาาารตครา:ิาเุสณมิ “กมปหฺ เราาุปพยล.ฺผฺยหาร.วตู าิก:ิ สติมเโิอยฺหก.าโตติ: นานปฺปการานํ ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ ปุปผฺ ราสมิ หฺ า ดงั นี ้ฯ วณฺฏิกมาลาทิเภทา (อ.อรรถ) วา่ พงึ กระท�ำ (ดงั นี)้ (แหง่ บท) วา่ กยริ า ดงั นี ้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ ซงึ่ ชนิดแหง่ ระเบียบ ท. มีประการตา่ งๆ อนั ตา่ ง ด้วยระเบียบมีระเบียบมีขวั้ ข้างเดียวเป็นต้น (ดงั นี ้ แหง่ หมวดสอง แหง่ บท) วา่ มาลาคุเณ พหู ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อ.กศุ ล อนั ตา่ งด้วยกศุ ลมีการถวายซง่ึ จีวร ลกตทฺตฺธนพมาฺพจเฺเํ.มจนนาตสิ:ตฺเตนมริตจพีวรฺพทสาภนาาวทติเภาทยํ พห`มํุ จกฺโจสุ ตลํิ เป็นต้น ช่ือวา่ มาก อนั สตั ว์ ผ้มู ีช่ืออนั ได้แล้ว วา่ มจั จะ ดงั นี ้เพราะ ความที่ (แหง่ ตน) เป็นผ้มู ีอนั จะพงึ ตายเป็นสภาพ พงึ กระท�ำ (ดงั นี ้ แหง่ บท) วา่ มจเฺ จน ดงั นี ้ฯ อ.ศพั ท์ คือ ปปุ ผฺ ราสิ ในพระคาถานนั้ เป็นศพั ท์มีอนั แสดงซงึ่ สเจ ตหติ ฺถอปปฺ านปิปุ ปผฺ ปุราผฺ สาคินฺคิ หโหณนํฺต,ิ พหปุ ปุ ผฺ ทสสฺ นตฺถํ. ดอกไม้มากเป็นอรรถ (ยอ่ มเป็น) ฯ ก็ถ้าวา่ อ.ดอกไม้ ท. อนั น้อย ยอ่ มมีไซร้, สว่ นวา่ อ. นาย เจโกสมวกปฉภิชสโกุนนโรคฺชฺโลกฺเตโกทามาสมภ;ิตสานทาเจ;ิคเุิลเฺธนมอสอาาพกสาวจ,จุกยาลหุเฺเามตฉนาู นโอวํก,ุโรโฬกุ าภสสมาโสกเสจปรวํคเนเฺโรกจนชิสกฺสทฺโฺชเ,ทตุกุาฉนเเิกตจยอโยฺตนอกฺโ;ิกวข,ิปโจ;จภเฺอสฺจเปเพนกฬุกคสสเปวหสฺุนโสาฺสปุกนสูโรวุิพลตาุสสหยเิปตยทพูสน,ิพวมสฺธหท;จหาากสสฺูธปลฺูโกาปอมุปกปุาฺโยิฬมุนตนคกเฺ ผาาฺทิตเุ ณสลรสปมา;ิ าาุทนปุ พยโคกฺธฺเหเสฺ หทผเุาาณตตนตูสสยจิ,,ิ ิํุุุ มาลาการ เป็นผ้ฉู ลาด (เป็น) ยอ่ มไมอ่ าจ เพ่ืออนั กระท�ำ ซง่ึ กลมุ่ แหง่ ระเบียบ ท. มากนนั่ เทียว; สว่ นวา่ (อ.นายมาลาการ) ผ้ไู ม่ ฉลาด ครัน้ เมื่อดอกไม้ ท. น้อยบ้าง มากบ้าง มีอยู่ ยอ่ มไมอ่ าจนน่ั เทียว; แตว่ า่ ครัน้ เมื่อดอกไม้ ท. มาก มีอย,ู่ อ.นายมาลาการ เป็นผู้ ฉลาด เป็นผ้ขู ยนั เป็นผ้เู ฉียบแหลม (เป็น) ยอ่ มกระท�ำ ซงึ่ กลมุ่ แหง่ ระเบียบ ท. มาก (ฉนั ใด) ; ถ้าวา่ อ.ศรัทธา ของบคุ คลบางคน เป็น ธรรมชาตนิ ้อย ยอ่ มเป็น, สว่ นวา่ อ.โภคะ ท. เป็นของมาก ยอ่ มมี พร้อมไซร้, (อ.บคุ คลนนั้ ) ยอ่ มไมอ่ าจนน่ั เทียว เพื่ออนั กระท�ำ ซงึ่ กศุ ล ท. มาก, กแ็ ล ครนั้ เมอ่ื ศรทั ธา เป็นธรรมชาตนิ ้อย (มอี ย)ู่ ด้วย ครัน้ เม่ือโภคะ ท. เป็นของน้อย (มีอย)ู่ ด้วย, (อ.บคุ คลนนั้ ) ยอ่ มไม่ อาจ (เพ่ืออนั กระท�ำ ซงึ่ กศุ ล ท. มาก;) ก็แล ครัน้ เมื่อศรัทธา เป็น ธรรมชาตโิ อฬาร (มีอย)ู่ ด้วย ครัน้ เมื่อโภคะ ท. เป็นของน้อย (มีอย)ู่ ด้วย, (อ.บคุ คลนนั้ ) ยอ่ มไมอ่ าจนนั่ เทียว (เพื่ออนั กระท�ำ ซง่ึ กศุ ล ท. มาก); ก็ แล ครัน้ เมื่อศรัทธา เป็นธรรมชาตโิ อฬาร (มีอย)ู่ ด้วย ครัน้ เม่ือโภคะ ท. เป็นของโอฬาร (มีอย)ู่ ด้วย, (อ.บคุ คลนนั้ ) ยอ่ มอาจ (เพ่ืออนั กระท�ำ ซง่ึ กศุ ล ท. มาก) ฉนั นนั้ นนั่ เทียว; 76 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
(ยอ่ มอ (เอ.ปอ.็นนบุ า)า,ยส(มอกิ า.าคล�ำาอกนัาชเรป)่ือ็นวพา่พึงวกริสะราคะขทาาถ�ำาซ)ึ่งนกเนั่ ลป็่มุนวา่แผห้มู ่งีอรยะา่เบงนียนับ้ เปท็น. รูปเทียว ตถารูปาว วสิ าขา อปุ าสกิ า, “ยถาปิ ปปุ ผฺ ราสิมฺหา กยิรา มาลาคเุ ณ พหู; มาก จากกองแห่งดอกไม้ แมฉ้ นั ใด; อ.กศุ ล มาก เอวํ ชาเตน มจฺเจน กตฺตพพฺ ํ กสุ ลํ พหนุ ตฺ ิ. อันสตั ว์ผู้มีอันจะพึงตายเป็ นสภาพ ผู้เกิดแล้ว พึงกระท�ำ ฉนั นนั้ วดสิงั นาขี ้ า(นอนันั้ พฯระผ้มู ีพระภาคเจ้า) ตรัสแล้ว ทรงหมายเอา ซงึ่ นาง ตํ สนฺธาเยตํ วตุ ฺตํ อแกริย่มบหใอนคุ.ากคชเทานลศลมดนเีพปงัา็รนนะเีทป้แโ็ส่ีสนลดดุเทฯาลศบงนแนั หาเปเง่ ป็เน็ทนตศไ้นปนกไาดบั ้เด(ปอ้ว็น.ยแวลชา้วนจาฯมทีป.)ระมโยาชกน์ เป็ นพระ เทสนาวสาเน พหู โสตาปนฺนาทโย อเหส.ํุ เกิดแล้ว มหาชนสสฺ สาตฺถิกา เทสนา ชาตาต.ิ อ. เร่ืองแห่งนางวสิ าขา วสิ าขาวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ ๙. อ. เร่ืองแห่ง(อปันัญขห้าาพขเอจ้งาพจระะกเลถ่ารวะ)ช่ฯือว่าอานนท์ ๙. อานนฺทตเฺ ถรปญหฺ วตถฺ ุ. (๔๑) นซง่ึี ้วปา่ ัญอน.หพาปรุปะขศอผฺ างคพสนดรฺโะาธเถเมปรอ่ืะฏปชวิ ื่อราะวตทา่ เอบั มาอตนยินู่ดใทนงั ์นเตมีเ้รปอื ัส็นงแชตลื่อ้น้ววา่ฯซสงึ่ าพวรตั ะถธี รเมรมอื่ เททรศงนแกา้ “น ปุปผฺ คนฺโธ ปฏวิ าตเมตตี ิ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา สาวตฺถิยํ วหิ รนฺโต อานนฺทตฺเถรสสฺ ปหฺ ํ วิสฺสชฺเชนฺโต กเถส.ิ ดจอสสคา.ทง่ดิอูู สกคกี่แทดรุนัลไวามไ้ธนวดกท้ ชแ้ย.าวกอินสตา่อ่ลนั วาน.มพา่มอนั้ร.อก;ะเมอ.ลหผกพีอ.นิ่ล้มูลยกรอา่ีพนิ่ะู่ลนนัหอรเนิ่นถัเะร้นักือรภขสิดยะหาองูแอ่ หนคสงลมลเอคดุ้วจไีกนัปจ้แาเธทาลรส้ชกน.ตดทาู่แแรสตงัี่กตลัสนาใ่นา้วแดมีม้ฯลใซนย้วอคง่ึอ่ส,.ือลมมมอไยกั อปน.เลก.ปนั่ นิ่ลแ็นเกอนม่ิททล้นัสียี่สน่ิ เทู่วขกนิอ้ี่ทอิดยไนั วงปแอ่เกนกแลมลแิด้หวไน่ิกมจแง่ ่ลอวลาไ่ ปมนนััก้ว เถโร กิร สายณฺหสมเย ปฏิสลฺลโี น จินฺเตสิ “ภควตา `มลู คนฺโธ สารคนฺโธ ปปุ ผฺ คนฺโธติ ตโย อตุ ฺตมคนฺธา วตุ ฺตา, เตสํ อนวุ าตเมว คนฺโธ คจฺฉติ โน ปฏิวาตํ; อตฺถิ นุ โข ตํ คนฺธชาตํ ยสสฺ ปฏิวาตํปิ คนฺโธ คจฺฉตีต.ิ ไเอใอไวพดดดิน.อ้้รกม,ิจการีแฉคอแะเาลขยพั.รลเบ้้หวาัง้ร้พวทไนดตะแปรลู้ผวนันุก้ะเแ้ยมูนฝั่พเ้อ้ลจถตีพาร.้วารนแะรคะ(ก,ะลซเอวนถท้ภงวึ่.อานรัค่ี้เาม.คะป�ำค(นค�ำเ็เโนนขเร)ดดินัจ้้าาทนั่ ย้นาวไฯี่หสา่ปกจนั่ ลว่ะกัเฝวีนกพท้ค(า่าแเยรลูรรแอหะัอง่้ถ้นลผ.นง่มา้ว้ปทมูนัมป้ ริศีพแซระใ)ลซะงึ่รโนพะทงึ่ยนพสภบรัชอนัะมาร้นอ.ะศคัยย์อพศาเ;เ่ะูจสาปรไ้าะส็คดรนอดรวโาขทดาันา่า้ อี่สนทยเนงขินนสลู้น่ัเ้ารวไท่ถเไาปทนา์ปียดแมแเผฝ้วหหวแ้้มูายลง่่งดีอแทก้ววลางัาัิศนนย้ฯวร),ีุ ้ อถสฺส เอตทโหสิ “กึ มยฺหํ อตฺตนา วินิจฺฉิเตน, สตฺถารํเยว ปจุ ฺฉิสฺสามีติ. โส สตฺถารํ อปุ สงฺกมิตฺวา ปจุ ฺฉิ. เตน วตุ ฺตํ “อถโข อายสมฺ า อานนฺโท สายณฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วภฏุ คฺ€วิโนตฺต, ํ เยน ภควา, เตนปุ สงฺกมิ; อปุ สงฺกมิตฺวา เอตทโวจ ผลิตสือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 77 www.kalyanamitra.org
ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. กลน่ิ ของคนั ธชาต ท. เหลา่ ใด ยอ่ มไป คนฺโธ“ตคณี จมิ ฺฉาตนิ ิ โนภนปเฺ ตฏิวคานตธฺํ.ชาตาน,ิ เยสํ อนวุ าตเมว สทู่ ต่ี ามซงึ่ ลมนน่ั เทยี ว, ยอ่ มไมไ่ ป สทู่ ท่ี วนแกล่ ม อ. คนั ธชาต ท. เหลา่ นี ้๓ ฯ อ. คนั ธชาต ท. ๓ เหลา่ ไหน ? ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. กลน่ิ ปเยปุ สผฺ ํ กคอตนนมฺโวุ ธาาตตนิ.เิ มวอตคิมีณนานฺโิ?ธิ โคขจมฺฉภูลตนคิฺเตนโนฺโตธ,ปีณฏิ ิวคานสตฺธาํ.ชรคาตนาฺโนธิ,, ของคนั ธชาต ท. เหลา่ ใด ยอ่ มไป สทู่ ตี่ ามซงึ่ ลมนนั่ เทยี ว ยอ่ มไมไ่ ป สทู่ ท่ี วนแกล่ ม อ. คนั ธชาต ท. สาม เหลา่ นี ้แล คอื อ. กลน่ิ อนั เกดิ แล้ว จากราก, อ. กลน่ิ อนั เกดิ แล้วจากแกน่ , อ. กลน่ิ อนั เกดิ แล้วจากดอกไม้ ฯ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. กลน่ิ ของคนั ธชาตใด ยอ่ มไป สทู่ ต่ี าม ออนนววุุ าาอตตตํปปฺถิ ปฺิ ฏคนิวนุาฺโตธโํปขิ คจคภฺฉนนตฺโฺเธต,ิ ปคกฏจิิวฺฉาฺจตติีตํป.ิ ิคนคฺธนชฺโาธตํ,คจยฺฉสตสฺ ิ, ซง่ึ ลมบ้าง, อ. กลน่ิ (ของคนั ธชาตใด) ยอ่ มไป สทู่ ท่ี วนแกล่ มบ้าง, อ. กลน่ิ (ของคนั ธชาตใด) ยอ่ มไป สทู่ ต่ี ามซง่ึ ลมและทท่ี วนแกล่ มบ้าง อ. คนั ธชาต อะไร ๆ (นนั้ ) มอี ยหู่ รือ หนอ แล ดงั นี ้(ดงั น)ี ้ (อนั พระธรรม สงั คาหกาจารย)์ กลา่ วแล้ว ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระผ้มู พี ระภาคเจ้า เมอ่ื ทรงแก้ ซง่ึ ปัญหา ของพระเถระ คคนนฺฺธโธชอาถตคสํ,จฺสฺฉยตภส,ิ คฺสอวนาอวุ นาปวุตาปตหฺ ปฺ ํปํ ฏิ วิวิสคาสฺนตชฺโํปธฺเิชนคคฺนโจตฺฺฉโธต“,ิอคปตจฏฺถฺฉิวาตานีตตน.ิ ํปฺทิ นนั้ (ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นอานนท์ อ. กลนิ่ ของคนั ธชาตใด ยอ่ มไป สทู่ ่ี ตามซงึ่ ลม บ้าง, อ. กลนิ่ (ของคนั ธชาตใด) ยอ่ มไป สทู่ ท่ี วนแกล่ มบ้าง, อ. กลนิ่ (ของคนั ธชาตใด) ยอ่ มไป สทู่ ต่ี ามซง่ึ ลมและทที่ วนแกล่ มบ้าง อ. คนั ธชาต (นนั้ ) มอี ยู่ ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ ก็ อ. กลน่ิ ปคนฏฺโิวธา“กตคตํปจมิ ฺฉํคตปน,ินฺโธปตฏคํ ิวจภาฺฉนตตเฺํปตีติ .ิ คคนนธฺ ฺโชธาตค,ํ จยฺฉสตสฺ ,ิ ออนนวุ วุาาตตปปํ -ฺ ิ ของคนั ธชาตใด ยอ่ มไป สทู่ ต่ี ามซง่ึ ลมบ้าง, อ. กลน่ิ (ของคนั ธชาตใิ ด) ยอ่ มไป สทู่ ท่ี วนแกล่ มบ้าง, อ. กลนิ่ (ของคนั ธชาตใด) ยอ่ มไป สทู่ ตี่ าม ซง่ึ ลมและทท่ี วนแกล่ มบ้าง อ. คนั ธชาตนนั้ เป็นไฉน ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ดกู อ่ นอานนท์ อ. หญงิ หรือ หรือวา่ เสป`ทโโปคปวกจอวหาาํวโิสฏฏรุ ตสสตติเิโภาิิววมฺสสสปกุ;ิ สาริริ“สคาสรุอโโโคสุวิโตตฺุหคฺมิธารสลี รตามึโวอโโตน,ิิจสวตาหคนตนฺฉามตาสพาิ.ฺทาโโณร,ิมงหพหจทุํ ฺฆตสาตพทฺุธยยอํริรุํ,ิฺธฺารสคาชาาํสจกมฺาเฺฌสสหโรมอลเึยปรณรมฺมารทฺยณโณฏยวณคินําสิวมํํณฺนคควาิรตคชาาโาคโธิฺชโตตทเทโมตมปตมาาโฺนมนนมตวุโโิควาหหณาส;ฺตโาทโเตตวํจหมหฺณฏว;ิภิ,ิาตตปฺนคิ€โําธิ,,ิคปาฏิคตควมนาิวเมารมฺมฯาณริโลปเมํตโปมตยาอ,สปุวภฯตจติตาาฏาฺเปิปวฺถฉิวสโสทตอาาาีหิรเรนิตสาทรตณวโณตนตนฺตฺสฺถาาาิ,ิ ํีิ อ. บรุ ุษ ในบ้านหรือ หรือว่าในนิคม ใด ในโลกนี ้ เป็ นผ้ถู ึงแล้ว ซงึ่ พระพทุ ธเจ้า วา่ เป็นสรณะ ยอ่ มเป็น, เป็นผ้ถู งึ แล้ว ซงึ่ พระธรรม วา่ เป็นสรณะ ยอ่ มเป็น, เป็นผ้ถู งึ แล้ว ซง่ึ พระสงฆ์ วา่ เป็นสรณะ ยอ่ มเป็น ; เป็นผ้เู ว้นเฉพาะแล้ว จากเจตนาธรรมเป็นเหตยุ งั สตั วม์ ลี มปราณให้ตก ลว่ งไป ยอ่ มเป็น, เป็นผ้เู ว้นเฉพาะแล้ว จากการถอื เอาซง่ึ วตั ถอุ นั เจ้าของ ไมใ่ ห้แล้ว ยอ่ มเป็น, เป็นผ้เู ว้นเฉพาะแล้ว จากความประพฤตผิ ดิ ในกาม ท. ยอ่ มเป็น, เป็นผ้เู ว้นเฉพาะแล้ว จากการกลา่ วเทจ็ ยอ่ มเป็น, เป็นผ้เู ว้นเฉพาะแล้ว จากนำ� ้ เมาคอื สรุ าและเมรยั อนั เป็นทตี่ งั้ แหง่ ความ ประมาท ยอ่ มเป็น ; เป็นผ้มู ศี ลี เป็นผ้มู ธี รรมอนั งาม ยอ่ มเป็น ; มใี จอนั มคี วามตระหนอี่ นั เป็นมลทนิ ไปปราศแล้ว ผ้มู กี ารสละอนั ปลอ่ ยแล้ว ผ้มู ฝี ่ามอื อนั ล้างแล้ว ผ้ยู นิ ดแี ล้วในการสละลง ผ้คู วรแกก่ ารขอ ผ้ยู นิ ดี แล้วในการจำ� แนกซง่ึ ทาน ยอ่ มอยคู่ รอบครอง ซง่ึ เรือน, อ. สมณและ- พราหมณ์ ท. ในทิศ ท. ยอ่ มกลา่ ว ซง่ึ คณุ อนั บคุ คลพงึ พรรณนา (ของหญงิ หรือ หรือวา่ ของบรุ ุษ) นนั้ วา่ อ. หญงิ หรือ หรือวา่ อ. บรุ ุษ ในบ้านหรือ หรือวา่ ในนคิ ม ชอ่ื โน้น เป็นผ้ถู งึ แล้ว ซง่ึ พระพทุ ธเจ้า วา่ เป็น สรณะ ยอ่ มเป็น, ฯลฯ ผ้ยู นิ ดแี ล้วในการจำ� แนกซง่ึ ทาน (ยอ่ มอยคู่ รอบ ครอง ซงึ่ เรือน) ดงั นี ้ฯ แม้ อ. เทวดา ท. ยอ่ มกลา่ ว ซงึ่ คณุ อนั บคุ คลพงึ พรรณนา (ของ เทวตาปิ สฺส วณฺณํ ภาสนฺติ หญงิ หรือ หรือวา่ ของบรุ ุษ) นนั้ วา่ 78 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อ. หญิงหรือ หรือวา่ อ. บรุ ุษ ในบ้านหรือ หรือวา่ ในนิคม ช่ือโน้น `อสุกสฺมึ นาม คาเม วา นิคเม วา อิตฺถี แเปล็น้วผใน้ถู กงึ แาลรจ้ว�ำซแงนึ่ พกรซะง่ึ พททุานธเจ(ย้าอ่ วมา่ อเยป็ู่นคสรอรณบคะรยองอ่ มซเง่ึ ปเ็รนือ,นฯ)ลดฯงั นผี้ยู้ฯินดี วา ปุริโส วา พุทฺธํ สรณํ คโต โหติ, ฯเปฯ ทานสํวภิ าครโตต.ิ ซตงึ่รลัสมแดลบกู ้ว้า่องซน,งึ่ออพา.รนกะนลคทน่ิ า์ ถ(ขอาอ.ทง.คกเนัลหธน่ิ ลชา่ านขตอี ้วใงดา่ ค)นั อธ.ชคานั ตธใชดาตยนอ่ นั้ มนไปี ้แลสดทู่ งั ่ีตนาี ้ไมด-้ อิทํ โข ตํ อานนฺท คนฺธชาตํ, ยสสฺ อนวุ าตํปิ คนฺโธ คจฺฉต,ิ ปฏิวาตํปิ คนฺโธ คจฺฉต,ิ อนวุ าตป-ฺ ปฏิวาตํปิ คนฺโธ คจฺฉตีติ วตฺวา อิมา คาถา อภาสิ อ. กล่ินของดอกไม้ ย่อมไป สู่ทีท่ วนแก่ลม หามิได,้ “น ปปุ ผฺ คนโฺ ธ ปฏิวาตเมติ, อ. (กลิ่น) จนั ทน์หรือ หรือว่า อ. (กล่ิน) กฤษณาและ น จนทฺ นํ ตครมลฺลิกา วา; (กลิ่น) กะล�ำพกั (ย่อมไป สู่ทีท่ วนแก่ลม) หามิได,้ สตฺจ คนโฺ ธ ปฏิวาตเมติ. ส่วนว่า อ. กลิ่น ของสัตบุรุษ ท. ย่อมไป สพพฺ า ทิสา สปปฺ รุ ิโส ปวายติ. สู่ทีท่ วนแก่ลม ฯ (เพราะว่า) อ. สตั บรุ ุษ ย่อมฟ้ งุ ไป จนทฺ นํ ตครํ วาปิ อปุ ปฺ ลํ อถ วสฺสิกี สู่ทิศ ท. ทง้ั ปวง ฯ เอเตสํ คนธฺ ชาตานํ สีลคนโฺ ธ อนตุ ฺตโรติ. อ. (กล่ิน) จนั ทน์หรือ แมห้ รือว่า อ. (กล่ิน) กฤษณา อ. (กล่ิน) ดอกอบุ ลหรือ หรือว่า อ. (กล่ิน) ดอกมะลิ อ. กล่ินแห่งศีล เป็นกลิ่นยอดเยีย่ ม กวา่ คนั ธชาต ท. เหลา่ นน่ั (ยอ่ มเป็น) ดงั นี้ ฯ อสส๕เปนปยททูู่่นรั๐้็นะา่่ีี่ทตห)กงท(าวน,นออมน.าอ,.ีเบ้อซอแป.(รแงก.่ึร็แนกัศลลร่ลหรลถม้วมมูปง่ นิ่)ีดนบแ้ยวนั่ทวห(แยอ่ยาเ่)ง่มทรมอ่ ด้วอ้สียไมอา่อยปนิว้ไ.กนแต,ปนสไห้น)ิวแมทู่้ปง่แมต้ส่ีทโุปคทือว่ยนิว้ ฝผฺา่.ดชนร้อ้ควนขอแ(ยยอยอ์นกโทง.แ่ลฺดโกตใงธหัม้ยลน้กนง่ ยดน่ิภหงึ่โแาย,งนัาพควนชมนัฝ้ชดอีน้ิไ)ฯอ่ือ้ว.ด์,กยวยย้ อา่(ลนอ่ ดโ.ดน่ินัมกด้งัาขลไนยวยมอน่ิกีด้ใอ่งอ่ แวนงึดมา้ามสบอจไง้น์ปทกดนัเเ้ไ้วปพทสมย็นย.ื่อนิ้้)ตอ่อโ(เแยยห้มนนั มอ่ชลไไไ้ปปมมมนา่ ้์ี ตตฺถ “น ปุปฺผคนฺโธติ: ตาวตึสภวเน ปาริจฺฉตฺตกรุกฺโข อายามโต จ วิตฺถารโต จ โยชนสตโิ ก, ตสฺส ปปุ ผฺ านํ อาภา ปฺ าสโยชนานิ คจฺฉต,ิ คนฺโธ โยชนสตํ, โสปิ อนวุ าตเมว คจฺฉติ, ปฏิวาตํ ปน อฑฺฒงฺคลุ ํปิ คนฺตํุ น สกฺโกต,ิ เอวรูโปปิ น ปปุ ผฺ คนฺโธ ปฏิวาตเมต.ิ ภจอนรนันา่ั ิงคเเอปทเออจ็ยนีย..้าู่กกวเ)ล(ลลอยทศิ นนิิ่่ .อ่รกคแงมขลือปหไอนิ่ จรมง่ ง)ะกนัไ่คสปลทขนั งนิ่นอสคธอง์ชท่เ์ูชจอนั า่ีทื่อนัาเตกววแทาน่ิดลทนแ้แวจ.์แกลนั(ดแ้ใ่ลวทมงนจมก้เบนาห็ดฯกทะลี แนา่ขฯก)ีน้อ่นวีง้า่นกทน่ัฤต.เษคยทณอ่รียมมวาไลแป(ลฺลอกสิะนั กทู่าพะ่ีตรวละาาำ�มผดพ้มูซงักัง่ึีพนลกรี ้ม็ดฯะี จนฺทนนฺต:ิ จนฺทนคนฺโธ. ตครมลลฺ ิกา วาต:ิ อิเมสํปิ คนฺโธ เอว อธิปเฺ ปโต. สารคนฺธานํ อคฺคสฺส หิ โลหิตจนฺทนสฺสาปิ ตครมลลฺ กิ ายปิ อนวุ าตเมว ยาติ โน ปฏิวาตํ. พทวระนพแ(อกทุ .่ลธอเมรจร้า(ถดแ)งัลวนะา่ ีพ้แสรหว่ ะง่นปหวัจมา่ เวจอดก.กสพลอทุ นิ่งธแแเหจห้าง่ง่ บแศลทีละ)ขพวอา่รงะสสสตัตาบวญกรุ จฺุษทคท. น.ยคฺโอ่ ธือมวไดา่ปงั ขนสอี ้ทู่ฯงี่ สตญจฺ คนฺโธต:ิ สปปฺ รุ ิสานํ ปน พทุ ฺธป-ฺ ปจฺเจกพทุ ฺธสาวกานํ สีลคนฺโธ ปฏิวาตเมต.ิ เไพปรสา(ทู่ะอเิศ.หอตทนั อุ.ถะทาไงัม้รป?ววา่ง(ดดองั ง.ันกนี)ล้ ี ้((นิ่ ออ..ขอออนัธงิบแสกาตั้ยวบ)า่ รุวุษเา่พรทา.ะยวอ่ า่ ม) ไอป.สสตั ทู่บ่ีทรุ ุษวนยแอ่ กม่ลฟม้ งุ) กกึ ารณา? สพฺพา ทิสา สปปฺ รุ ิโส ปวายตีต:ิ ผลติ สื่อการเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 79 www.kalyanamitra.org
อ.สตั บรุ ุษ ยอ่ มทว่ มทบั ไป สทู่ ิศ ท. ทงั้ ปวง ด้วยกลนิ่ แหง่ ศีล ปยอชสฏฺโฺมิวฌาาตตเฺถมสรตปิตีตปฺวฺ ิารุ วิโสตฺตคพจฺโฺฉพต;ส;ิ ลีเตคนตนสฺเวธฺมตุนาฺตํ ““ปตสฏพสฺสิวฺพาาตเมคตทนีติสฺโ.ิ ธา เหตใุ ด; เพราะเหตนุ นั้ (อ.สตั บรุ ุษ นนั้ ) (อนั บณั ฑิต) พงึ กลา่ ว วา่ อ.กลน่ิ ของสตั บรุ ุษนนั้ ยอ่ มไป สทู่ ่ีทวนแก่ลม ดงั นี;้ เพราะเหตนุ นั้ (อ.ค�ำ) วา่ ปฏวิ าตเมติ ดงั นี ้ (อนั พระผ้มู ีพระภาคเจ้า) ตรัสแล้ว (ดงั นี ้อนั บณั ฑิต พงึ ทราบ) ฯ อ.ดอกมะลโิ ดยชาติ ช่ือวา่ วัสสิกี ฯ คอสนทฺธโิโวเอตสสเฺสตกิอสสีตปนีล:ิปฺฺตว:ิฏชนาิภฺตตาาอสิโนิเคมุมํ ตนสส.ิ ปาํ .ปฺ จรุ ิสนาฺทนนํ าสทีลีนคํ นฺโธควนฺธอชนาตุ ตฺตาโนรํ (อ.อรรถ) วา่ อ.กลนิ่ แหง่ ศีล ของสตั บรุ ุษ ท. ผ้มู ีศีล เทียว เป็นกลน่ิ ยอดเย่ียม กวา่ กลน่ิ ของคนั ธชาต ท. มีจนั ทน์เป็นต้น เหลา่ นี ้คือวา่ เป็นกลน่ิ ไมม่ ีกลนิ่ อ่ืนเชน่ กบั คือวา่ เป็นกลน่ิ ไมม่ ีสว่ น เปรียบ (ยอ่ มเป็น) (ดงั นี ้แหง่ บท) วา่ เอเตสํ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ในกาลเป็นท่ีสดุ ลงแหง่ เทศนา (อ. ชน ท.) มาก บรรลแุ ล้ว เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปตฺตา. (ซง่ึ อริยผล ท.) มีโสดาปัตตผิ ลเป็นต้น ฯ อ. เทศนา เป็นเทศนาเป็นไปกบั ด้วยวาจามีประโยชน์ เกิดแล้ว เทสนา มหาชนสสฺ สาตฺถิกา ชาตาต.ิ แก่มหาชน ดงั นีแ้ ล ฯ อ.เร่ืองแห่งปัญหาของพระเถระช่ือว่าอานนท์ อานนฺทตเฺ ถรปญหฺ วตถฺ ุ. (จบแล้ว) ๑๐. อ. เร่ืองแห่งการถวายซ่งึ บณิ ฑบาต ๑๐. มหากสสฺ ปตเฺ ถรปิ ณฺฑปาตทานวตถฺ ุ. แก่(พอรันะขเถ้าพระเชจ้่าือวจ่าะมกหลา่ากวัส) สฯปะ อ. พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเวฬวุ นั ทรงปรารภ ปสิตณฺถฺฑา“อปปาตปฺ เทวมฬาตนวุ โฺ ํเตนอารอพยฺภวํ หิ กรเนคถฺโนสตฺโ.ิ ธมตหิ าอกิมสํ ฺสธปมตมฺ ฺเถเทรสสนฺสํ ซงึ่ การถวายซงึ่ บณิ ฑบาต แก่พระเถระชื่อวา่ มหากสั สปะ ตรัสแล้ว ซงึ่ พระธรรมเทศนา นี ้วา่ อปปฺ มตโฺ ต อยํ คนฺโธ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ดงั จะกล่าวโดยพิสดาร ในวนั หน่ึง อ. พระเถระ ออกแล้ว วนฏุิกฺ€ฺขามเอยิ.กส“รมฺ าึ ชคหเิหทิวเสสปทเถาโนรํ สปติ ณฺตาฺฑหาจยฺจเยจนริสนฺสิโารมธีตาิ จากสมาบตั ิชื่อว่านิโรธ โดยอนั ล่วงไปแห่งวนั เจ็ด ออกไปแล้ว (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. เรา จกั เท่ียวไป เพ่ือบณิ ฑะ ตามลำ� ดบั ตรอก ในเมืองช่ือวา่ ราชคฤห์ ดงั นี ้ฯ ในสมยั นนั้ อ. นางอปั สร ท. มีร้อยห้าเป็นประมาณ ผ้มู ีเท้า ปปก€กติิโกณณรฺวฏุ ถฺฺฑฑาปตาปปสาตาาท“ฺมิ ภตตินึ วนํสิโทยฺสเตตสึ มา.ุนเทอยิ สิมปฺสสํสาชปมกฺจฺเิ ณชสาฺกตตฺตสฑฺวิฺสาปาาตเออทํ อาสุวคจทสฺรณฺฉาารยฺหหาโฺ ถชโย,าอตนสาฺตปงฺครร“าิจหเถมปาํ รรคสิกโฺเนคสฺจฺา เพียงดงั เท้าแหง่ นกพิราบ ผ้เู ป็นบริจาริกา ของท้าวสกั กะ ผ้พู ระ ราชาแหง่ เทพ ผ้มู ีความอตุ สาหะเกิดแล้ว วา่ อ. เรา ท. จกั ถวาย ซง่ึ บณิ ฑบาต แก่พระเถระ ดงั นี ้ ตระเตียมแล้ว ซงึ่ ร้อยแหง่ บณิ ฑบาต ท. ๕ ถอื เอา ยนื แล้ว ในระหวา่ งแหง่ หนทาง กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. ขอจงรับ ซงึ่ บณิ ฑบาต นีเ้ถิด, อ. ทา่ น ท. ขอจงกระท�ำ ซง่ึ การสงเคราะห์ แก่ดฉิ นั ท. เถิด ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. เจ้า ท. จงไปเถิด, อ. เรา “คจฉฺ ถ ตมุ เฺ ห อหํ ทคุ คฺ ตานํ สงคฺ หํ กริสสฺ ามตี .ิ จกั กระท�ำ ซง่ึ การสงเคราะห์ (แก่ชน ท.) ผ้ถู งึ แล้วซง่ึ ยาก ดงั นี ้ฯ (อ. นางอปั สร ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ “ภนฺเต มา โน นาเสถ, สงฺคหํ โน กโรถาต.ิ อ. ทา่ น ท. ขอจงอยา่ ยงั ดฉิ นั ท. ให้ฉิบหาย, อ. ทา่ น ท. ขอจงกระท�ำ ซง่ึ การสงเคราะห์ แก่ดฉิ นั ท. ดงั นี ้ฯ 80 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อ. พระเถระ รู้แล้ว ห้ามแล้ว อกี ดดี แล้ว ซงึ่ นวิ ้ มอื (มอี นั ให้รู้) วา่ เถโร ตฺวา ปนุ ปฏิกฺขิปิ ตฺวา อปคนฺตํุ อ. เจ้า ท. ยอ่ มไมร่ ู้ ซงึ่ ประมาณ ของตน, อ. เจ้า ท. จงหลกี ไป อนิจฺฉมานา ยาจนฺตโิ ย “อตฺตโน ปมาณํ น ชานาถ, ดงั นี ้(เป็นเหต)ุ (กะนางอปั สร ท.) ผ้ไู มป่ รารถนาอยู่ เพ่ืออนั หลีกไป อปคจฺฉถาติ อจฺฉรํ ปหริ. ตา เถรสฺส อจฺฉรสทฺทํ ผ้อู ้อนวอนอยู่ ฯ อ. นางอปั สร ท. เหลา่ นนั้ ฟังแล้ว ซงึ่ เสยี งแหง่ สตุ ฺวา สนฺถมภฺ ิตฺวา €าตํุ อสกฺโกนฺตโิ ย ปลายิตฺวา นิว้ มือ ของพระเถระ สะด้งุ แล้ว ไมอ่ าจอยู่ เพื่ออนั ยืนได้ หนีไป ทเ“ทสสวมฺสโาลาปมกตาเมฺตตววิิ ฏุ ฺ€คคิตนตสฺตมฺสฺวฺหาามสหเกทาฺเกวกาสนตฺส.ิป“กตห“ฺเทถํ ินรคสฺโตนสฺ ตฺถปปาิ ณตนิ ฺฑปปโฏุ วฺา€ตตา.ิ ํ แล้ว ไปแล้ว สเู่ ทวโลกนนั่ เทียว ผ้อู นั ท้าวสกั กะ ตรัสถามแล้ว วา่ “คณฺหิตํุ น อิจฺฉตีต.ิ “กึ กเถสีต.ิ “ทคุ ฺคตานํ อ. เจ้า ท. เป็นผ้ไู ปแล้ว ในท่ีไหน ยอ่ มเป็น ดงั นี ้(กราบทลู แล้ว) สงฺคหํ กริสสฺ ามีติ อาห เทวาต.ิ “ตมุ เฺ ห วา่ ข้าแตเ่ ทพเจ้า อ. หมอ่ มฉนั ท. เป็นผ้ไู ปแล้ว (ด้วยความคดิ ) วา่ เกนากาเรน คตาต.ิ “อิมินาว เทวาต.ิ สกฺโก อ. เรา ท. จกั ถวาย ซงึ่ บณิ ฑบาต แก่พระเถระชื่อวา่ มหากสั สปะ “ตมุ ฺหาทิสโิ ย เถรสฺส ปิ ณฺฑปาตํ กึ ทสสฺ นฺตีติ ผ้อู อกแล้วจากสมาบตั ิ ดงั นี ้ เป็นแล้ว ดงั นี ้ ฯ (อ. ท้าวสกั กะ สยํ ทาตกุ าโม หตุ ฺวา ชราชิณฺโณ มหลฺลโก ตรัสถามแล้ว) วา่ ก็ (อ. บณิ ฑบาต) อนั เจ้า ท. ถวายแล้วหรือ ขณฺฑทนฺโต ปลติ เกโส โอภคฺคสรีโร มหลฺลกตนฺตวาโย ดงั นี ้ ฯ (อ. นางอปั สร ท. กราบทลู แล้ว) วา่ อ. พระเถระ ยอ่ มไม่ หตุ ฺวา สชุ มปฺ ิ เทวธีตรํ ตถารูปเมว มหลฺลกิ ํ ออก(อขข(เกผแผแปนยอ้้้.งลามึ.าบรใมัููร.อ่รคเซาแ้กา้วชีผดรมพมทบงึ่รตรเาาื่อ้มวพิต่หถเ้รเารทเ่วพยจปหทะแรนกวูลาู่อก็เั่ือเานงพลสจอาสถแะกอะอ้)้วกาัยเชรลุไรชจกนัดรกะะแู่้าจเวซ้ราถพทงะลัด(ผ)กาัง่ึ ยนวำก้่ื�อว้ถามูถ(าอ่ีลอซน้ตอวีสฯฯผวยใมาน่ังึ่า.รนร้หา่ถูกเวอัสียรรหแ้ปเเือาแับะ.ปอถ็หมซนเรลน็ทงอาขนสง่งึ่อ่)้้ว้อ้มาาาบบหงมดเวมแซเดแปญคุณิคฉซงัสตงึ่ลลงั็นคนรงน่ึัคกินังฑ้เ่งวาคลทีแวก้แีฯ)ะบ้ทเ�ำผพฯกาลหะปว(าอ้.กูม่้เ็วอ์นา่(ต(จ(ะเรเแอ.ตป้บปาไเะกแน.ป็รร็นมอทคุนชกั่ส็าทน(.ผีอค�ำแนอ่พดงแ้า้ซไูเยลหอ.ทลงจัรวปทงึ่า่ผง่ปนั้ะ้รวสาพ.หแงบ้)ทงูเ)ีสกั้นลถกรูผกทคุอฯรวกะ้วรนั้ถรู้.คซา่สเะะทะเงึถดง(ล่ึาปแ.ท(อเหร้ออย็ผวปลนก�ำตะ.กูย้ย็.หใู้นวรรแ)รหผอา่นหซูานปผัลส้งญกแาูบง่ึาญ้ง่ึ้นไวถูไยกกลงปทรน่า่ัปิงาอซา่า่แลูมเกรรผปผงดึ่ัวททลแแะ)เ้้แมูคดูงสั้ีย.ทวลลท)นนลงีฟรัรว้วพ้วบัน�่้ผำวีเีั้น้)ท)ดธเ้คททีเู้ๆปหช้ิดียววววรรรท็นน่กยัฯ่าวาาาา่่่งง. กตฺวา เอกํ เปสการวีถึ มาเปตฺวา ตนฺตํ ปสาเรนฺโต อจฺฉิ. ซอขพไคกหจกอพผเผม(ผไจดมด้้้้างก่ึ..รรัถมมนูููนารร้้าว้ยเค่ะอวะะอเถงึีาหแง่ึหนยททเตืนอวแนนยวอกแนทน็คฯนัว้า้�มำยลอาคค่ยูม่,้าววอดม้ย่วยูกเรรขู่้เด(ซาปยาซกสซฉนนอแู่้รามาง่ึ็ซอผู่งึ่นละง่ึงพล.ีนงั่กหผ้ค้งก่ึ.พยูเบเนา้่วาเบร้คจบหลพูดิาทาวรวีะะงพ้รคุอรณิน็อ)ทรกะแียยทตนางะคดร.วรจล่ีปวหะ�ำอ่ฑาง่ัะราา่ลเะ้วรอหนน,ฯธเาเชบอดระแถอยชอ์ง่ึาวอืยออา่ืตนแงลัร.าแู่พา่.อ่นตนซ.ะจกแ)ูดเพมเรรมพงึ่งีอห่ชรดอู้ผ้ารดใะกเาไขนนัเรง่กูยน้ะปถูนงมปัทาเะเออ็่อนู่กนหนงึร็าจรมท่นเ.งนืไนัแอาถางมีน็หกัล้ช.ี,ดผกมลาชลนนรวกแญวน้้มเูะอน้ะนวทวเาหา่ลรงหนฯีห.ซิาง่งะสี่(แ้น็ควขทแรลสาผงนึ่ทเกลัอดิแอารยหงท้.า้่กเูัาำ้�กว.ลาจวแงสานง่.เกซะต้กเเฉรวลชซชตกุีหซหะริง้่ึญ้นะดนพวง่ึากขนงับ่ึถลลซวพงดักงาึว)วนๆาาแ่่เทา่ง่ึนเออระาา่าหา่ปนนลชนะ.ี.นยตรไ้็น็้ฯีถนฯนนวักอนผสม้้แพู่อ่นั่ แซว้ผเว.เงูนัมเ่ออเ้ทเรแปลหาง้ึ่เทาม่ถชทู้ะ.เ.ค็มีย้หยวนชหน็นื.ืออียผพพร้วแกนูเลองเใ้วาเูจ๒(รอรทลปนซยา่ซะ้ะอาะรทา้ไ็.วงนึ่นภหง่ึู่(เนดเ.อซซฯเพเ.ถวถน์ัเาปห้้นนเแังึ่งใ่ึจ้ตัรรเปร(ย็นคจนลพลห้าแาะะะร็ถโนน้กังวาขว่)กดลนารเ)ุขถอมแสานะกณวช่าย่นัห้อลกรมไสชผาุกรีนนข้ปยนะะ้งะ้แวแากเเเัูะีณปปป้นนเอ่ทออ่ทดลหใววร็็็มนนนนนนััยย้.ฯะ�าาวาาำ่่้ง้่)ู่ เถโรปิ “ทุคฺคตานํ สงฺคหํ กริสฺสามีติ นคราภิมโุ ข คจฺฉนฺโต พหินคเร เอว ตํ วีถึ ทิสวฺ า โอโลเกนฺโต เทฺว ชเน อทฺทส. ตสมฺ ึ ขเณ สกฺโก ตน“อฺติเํมปมสหาเลรฺลตก,ิ กสาเชุ ลาปติ ากมตมฺ สํ รกํ โวรฏนฺฺตเฏ,ิ ตอิ. ิมเถสโฺมรึ จินฺเตสิ นคเร อิเมหิ ทคุ ฺคตตโร นตฺถิ มเฺ , อิเมหิ ทินฺนํ อฬุ งุ ฺกมตฺตมปฺ ิ คเหตฺวา อิเมสํ สงฺคหํ กริสฺสามีต.ิ โส เตสํ เคหาภิมโุ ขว อโหส.ิ สกฺโก ตํ อาคจฺฉนฺตํ ทิสวฺ า สชุ ํ อาห “ภทฺเท มยฺหํ อยฺโย อิโต อาคจฺฉต,ิ ตํ อปสฺสนฺตี วยิ หตุ ฺวา นิสที , ขเณน นํ วฺเจตฺวา ปิ ณฺฑปาตํ ทสสฺ ามาต.ิ เถโร อาคนฺตฺวา เคหทฺวาเร กอฏโรฺ €นาฺตสา.ิ เตปิ อปสสฺ นฺตา วิย อตฺตโน กมมฺ เมว โถกํ อาคมสึ .ุ ผลติ สอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 81 www.kalyanamitra.org
ครัง้ นนั้ อ. ท้าวสกั กะ ตรัสแล้ว ว่า (อ. สมณะ) รูปหน่ึง อปุ ธาอเถรหิสตกาฺโวกาต“ิเคอหาหท.ฺวา“เครนฺตเอฺวโากอปุเถธโารเรถวิยสา€มิโีตต.ิ, เป็ นราวกะว่าพระเถระ (เป็ น) ยืนแล้ว ท่ีประตแู ห่งเรือน, อ. เธอ จงใคร่ครวญ กอ่ น ดงั นี ้ฯ (อ. นางสชุ าดานนั้ ทลู แล้ว) วา่ ข้าแตน่ าย อ. ทา่ น ท. ไปแล้ว จงใคร่ครวญเถิด ดงั นี ้ฯ อ. ท้าวสกั กะนนั้ เสด็จออกไปแล้ว จากเรือน, ทรงไหว้แล้ว โหโอวนนอนติตตสฺทฺถฺฺถถกมิิตํโนุ ฺกสนหฺว€นิตเาาฺุโปฺว,ตกโเตาขคส,อฺวหอสฺ โาุ “ฏกุาปภอฺิ€ตหอกาฺเิทุนจฺฺขยถฺธิีินก,โํรเฺขิ ค“หโมเกอเมตจหิตตโิรฺเลตฺวรถธสาเติ หมูกฺส,อฺเิาตํถายฺวโชเเหรมถนาน.,รฺตฺนนํ“ีตกกุอุปโ.ิฏุาโขหนิทวิฺจตฺวอทาปฺวโยอรกุาปฺ ํฺโลฺ,ขตยมํอ,นตฏิ าฺพฺอิล€คิติเโยาตโถฺวฺโเตฏนกยา,ํ ซงึ่ พระเถระ ด้วยอนั ตงั้ ไว้เฉพาะแห่งองค์ ๕, ทรงเท้าแล้ว ซง่ึ พระชานุ ท. ด้วยพระหตั ถ์ ท. ทงั้ สอง ทรงทอดถอนอยู่ เสดจ็ ลกุ ขนึ ้ แล้ว, (ตรัสแล้ว) วา่ อ. พระผ้เู ป็นเจ้า เป็นพระเถระรูปไหน หนอ แล (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ ทรงยอ่ ลงแล้ว หนอ่ ยหนง่ึ , ตรัสแล้ว วา่ อ. นยั น์ตา ท. ของกระผม ยอ่ มประพฤตเิ พียงดงั ควนั ดงั นี,้ ทรงวางไว้แล้ว ซงึ่ พระหตั ถ์ ที่พระนลาฏ ทรงแลดแู ล้ว ในเบือ้ งบน, ตรัสแล้ว วา่ โอ ! อ. ความลำ� บาก, อ. พระเถระช่ือวา่ มหากสั สปะ ผ้เู ป็นเจ้า ของเรา ท. มาแล้ว สปู่ ระตแู หง่ กระทอ่ ม ของเรา สนิ ้ กาลนาน, อ. วตั ถุ อะไร ๆ ในเรือน มีอยหู่ รือ หนอ แล ดงั นี ้ฯ อ. นางสชุ าดา เป็นราวกะวา่ วนุ่ วาย เป็น หนอ่ ยหนง่ึ ได้ให้แล้ว กทสปรงินฏิสฺคฺนิวสฺหจสสํ าํนชกุสมาํฺโาโีกตตนอกิาทํ “ปวาภกาตสโนโถฺต.ิรฺเโกํถตหอําตทต`อุลาิ าขูสกกปํ .ิณุลุ วตาาฺฑฺตํกปวมคยิณฏุณีฺตห€ฺหิํตุ ิ.ววฺวาาาต,เถ“ิ อสโอรตงจฺคฺถินห“ิ ฺเเสตํอาตเเมตนฺวหีตสาิํิ ซงึ่ ค�ำตอบ วา่ ข้าแตน่ าย (อ. วตั ถุ อะไร ๆ) มีอยู่ ดงั นี ้ฯ อ. ท้าวสกั กะ (ตรัสแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. ไมค่ ดิ แล้ว วา่ (อ. ทาน) เศร้าหมอง หรือ หรือวา่ ประณีต ดงั นี ้ ขอจงกระท�ำ ซงึ่ การสงเคราะห์ แก่กระผม ท. เถิด ดงั นี ้ รับแล้ว ซงึ่ บาตร ฯ อ. พระเถระ (คดิ แล้ว) วา่ (อ. ทาน) (อนั ชน ท.) เหลา่ นน่ั ถวายแล้ว เป็นน�ำ้ ผกั ดองหรือ หรือวา่ เป็นก�ำแหง่ ร�ำ จงเป็น, อ. เรา จกั กระท�ำ ซง่ึ การสงเคราะห์ แก่ชน ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้ ได้ให้แล้ว ซง่ึ บาตร ฯ อ. ท้าวสกั กะนนั้ เสดจ็ เข้าไปแล้ว สภู่ ายในแหง่ เรือน ทรงคด- €สฆเกฏปลิโสตรโ.ิ สาชอคโสทุหฺธอนรนคิตอฺโรโฺวตํหาเสคคิหนปํปฺเตธิ ณนฺตปํฺฑวอปิสปชติาเู รฺโโฺวตฌตาฺวตาอฺถฆเรนิเ.ฏถกิโรสอสปูทฺสพนฺยํ หนชฺตาโฺเมนถ ขนึ ้ แล้ว ช่ือซง่ึ ข้าวสกุ ในหม้อ จากหม้อ ทรงยงั บาตร ให้เตม็ แล้ว ปนิุณโฺฑขตปทาาเอโตโเสถตโร.ิมเหจสินกฺเตฺโขสิ “สอกยฺกํ สฺสปรุ ิโโสภชนอสปทเฺ ปิโสส,กฺโโขก, ทรงวางไว้แล้ว ในมือ ของพระเถระ ฯ อ. บิณฑบาตนัน้ เป็นบณิ ฑบาตมแี กงและกบั มใิ ช้หนงึ่ ได้เป็นแล้ว ทว่ มทบั แล้ว (ซยง่ึ อ่เมมใือเนปงก็ชนา่ือ)ล,วนา่ อรนั้.าอชบ.คณิ พฤฑรหะบ์ทเถางั้ สตระนิ ้ เคปดดิ็้นวแยบลกณิ ้วลฑวนิ่ า่บฯอาต. บมรุีศุษกั ดนิ์ใี ้เหปญ็นผ่ ้เมู ปีศ็นกั เชดน่ิ์น้กอบัย ด้วยโภชนะ ของท้าวสกั กะ (ยอ่ มเป็น), อ. บรุ ุษนนั่ เป็นใคร หนอ แล (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ (อ. พระเถระ) รู้แล้ว ซงึ่ บรุ ุษนนั้ วา่ เป็นท้าวสกั กะ* ททเสตคุ ฏฺฺวคฺ€าอติฏถาฺ€นาโนํนกํ ํจ“สสิเวทมกาวปฺฺโกตตลฺติเึภทวยคุ ติลฺยฺคฺวมุาโาตปฺตอน.ิ าฺเตหเนส“,นภาอาปรชิยฺตชํ ฏิ เตฺม€ายกนฺหมํ ํ มฺ ทํ กาวนตาํํ ดงั นี ้ กลา่ วแล้ว วา่ อ. กรรม อนั หนกั อนั พระองค์ ผ้ทู รงปล้นอยู่ ซง่ึ สมบตั ิ (ของชน ท.) ผ้ถู งึ แล้วซง่ึ ยาก ทรงกระท�ำแล้ว, ในวนั นี ้ (อ. บคุ คล) ผ้ถู งึ แล้วซงึ่ ยาก บางคนนนั่ เทียว ถวายแล้ว ซงึ่ ทาน แก่อาตมภาพ พึงได้ ซึ่งต�ำแหน่งแห่งเสนาบดีหรือ หรือว่า ซงึ่ ต�ำแหนง่ แหง่ เศรษฐี ดงั นี ้ฯ (อ. ท้าวสกั กะ ตรัสแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ (อ. บคุ คล) ผ้ถู งึ “มยา ทคุ ฺคตตโร นตฺถิ ภนฺเตต.ิ แล้วซงึ่ ยากวา่ กวา่ กระผม ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ ถามแล้ว) วา่ อ. พระองค์ ทรงเสวยอยู่ ซงึ่ สริ ิใน อนภุ “วกนกึ ฺโตารตณ.ิ า ตฺวํ ทคุ ฺคโต เทวโลเก รชฺชสริ ึ ความเป็นแหง่ พระราชา ในเทวโลก เป็นผ้ถู งึ แล้วซง่ึ ยาก (ยอ่ มเป็น) เพราะเหตอุ ะไร ดงั นี ้ฯ 82 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ยคซพคยอดบ(สอผอย้.ง่ึนออ่่ตเ่ัดงิ.ููรังรั จอ่เะมนัเนมม�ำท)้ทกรมเพหีหทไ(าเ่ิท้ญวพฯิดเอทมมุานนา่ปว่พแธ.รธื่ท่อ็มกทันิถดลทบเออว่กจ้,ทา้เ)วา..ุต.ทม้าวาบั;ผเกเพพรทใสลกไใร้บูลนผมคบาบกัรัซ็เ�ำาอ่้ทูเปาเ่รตกุง่ึสสเวท.็ะ่ีใสรรนะซดแกมก.วอเรง่ึอทปจล็รา่ลีอจรส็.อท้ะ่ีวนเ้ะเกักรสอตคบผอุ).ผีเรันเดีรยขตล.มขนั้นะถู ัส้องาแ็น่ิจ,นั่เกงึ แดทมลงคแอวขแ(ลกซ้ชวล.รรลุอยบห้,งึ่วรรันง้้วงอ่ง่ัตณอนะ๓จ)แเซเกมมผ.ิทากแัลเง่ึรกเทกม่ือษพ้หยวปเะรวพสหเ,็่าบัตงผรนทสา่ รบมลกพอรตมุ)พีรู่รตอกุ่า.ะรระชดบนรเนวัะหเ่ือปขงัตุดา่งขีทกพว้็อ้นานารชอรา่.คแยุทมี,ผกะ้ทงงืตอา่้ธหจทเมูเวแอ.หงทท่เาาำ่น�หีเนเันจลดพหอา่แกกีไง่ก้นัาา่นลช้ปส.ลบรถรน้ะวกผราะ่แน;ตุ จีผนร้ัวผนเูล้แซรนจะูฬา่ม,ม้นตวังึ่้รทก(รว่ิญเกขกขดพยถรป(.า่้อวรา้ยวรอ่็าเะนา่เมแงคยทอ่เมหทกกอตไอครมพเล(ำ�ปรราันนขท่ั้วอเแบาะะ่แ้ปาองเาา่.ลนผผมคาุล็ตไมนนย้วปมมมนัื่้อ�ำว้ร)--ู่,, “ภนฺเต เอวนฺนาเมตํ; มยา ปน, อนปุ ปฺ นฺเน พุทฺเธ, กลฺยาณกมฺมํ กตํ, พุทฺธุปฺปาเท วตฺตมาเน, กลฺยาณกมฺมํ กตฺวา `จฬู รถเทวปตุ ฺโต มหารถเทวปตุ ฺโต อเนกวณฺณเทวปตุ ฺโตติ อิเม ตโย ม`สนมยกาาฺขนตเเทฺตตวํ ชปวตุนกฺตีฺฬตาติสรสฺ าา;มมมาตอิ หปอารฺหิสจิ,ฺจนาฺนรฏเิกตฺ€าสาโเยุ น นิพฺพตฺตา เทวปตุ ฺเตสุ คเหตฺวา อนฺตรวีถึ โอตณิ ฺเณส,ุ ปลายิตฺวา เคหํ ปวสิ ามิ; เตสํ หิ สรีรโต เตโช มม สรีรํ โอตฺถรต,ิ มม สรีรโต เตโช เตสํ สรีรํ น โอตฺถรต,ิ โก มยา ทคุ ฺคตตโร ภนฺเตต.ิ ออเ(มแลปย.ต.วีอ็อ่นงกก่ทยมแอศุาา่((((ู่ ลดอเอออยนลลป้ว.งั...า่น)็นนพงอทถียทพ้)นดียร้ว้าฯ้อ่าระดนงาัั่าว้วมะเนไงยัสถสดมเไนีแถกรั้มฯ้กลัีอีะลร้กฯมว่กยะ้วะงกะี,ู่ แ(แลชแตกลกาต่่ือกรล้ววท่รั่สกา่อแัสา่ถรแวล.นถะวลแ้กวาาผ้ทลว)ายมม)้ว.รว,แ)ก)า่วซอลดรา่ง่ึ.คว้วะทงักา่รข)ทนานศัุ้า้น�ำีว้เลดฯแซมา่ ตกูแงม่ึอื่ ทก่ก่อคอีคอ่นศาุ่วยรานาลทันู่้ แตมผา่เเกมม้เปเนู ปจก่ภ่ือ็นผ็นรราท้มิูภญะอพาผีอายนมราา่อคะงยยร((นหุันาข่อ้ นัง(รอ้เนั อนมืองกแ.ีื่อก้หมรจครกะ้รมำ� ะวือผศุเอีผดาวมลยมมมิา่ )),ู่ “เอวํ สนฺเตปิ , อิโต ปฏฺ €าย มยฺหํ มา เอวํ วเฺ จตฺวา ทานํ อทาสีต.ิ “วฺเจตฺวา ตมุ หฺ ากํ ทาเน ทินฺเน, มยฺหํ กสุ ลํ อตฺถิ นตฺถีต.ิ “อตฺถิ อาวโุ สต.ิ “เอวํ สนฺเต, กสุ ลกมมฺ กรณํ นาม มยฺหํ ภาโร ภนฺเตต.ิ ใยทเซถกงึ่่อกั รลอษมะ้เทุ อเิมปณพา.ทือรนระรงทางชฯซท้ะาพ่ือง่ึเับวหพาวสอเตา่รกัอยระนุ กาาู่เนัแะถ้ชในลรคอนะ้วนัฤ้.พหครซคเ์ �ำะสฯง่ึรเนดัน้ววาจ็ตา่ฬงเรหุใวสัสนันาชุแสะาลขมด้วอนึยัา้ ันไอปหเทยปแนร็า่นลง่ึงง้ทวกนอรี่ใี.้ะหทสพท้ซรฟู่ ร�ำ้่ึงงะาแไเผหหล้มู้วยวท้แีพ่ือรลซงรแ้วเะงึ่กปกภ่กลซาารงง่่ึรคะแพปเแลจรรต้้ะะวา โส เอวํ วตฺวา เถรํ วนฺทิตฺวา สชุ ํ อาทาย เถรํ ปทกฺขิณํ กตฺวา เวหาสํ อพฺภคุ ฺคนฺตฺวา “อโห ทานํ ปรมทานํ กสสฺ เป สปุ ตฏิ ฺ€ติ นฺติ อทุ านํ อทุ าเนส.ิ เตน วตุ ฺตํ “เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วหิ รติ เวฬวุ เน กลนฺทกนิวาเป. โผเสผโใปดดน้้เมมููู่ ็มนยยถีีอออือบผ�ำ้าาคกคกง้นชัถูลัยย็็รรช่ืองลึลโัังงุุ้้โอ่ืดผใทวนนว่ดงัหว้อยาู่วกงั่นนัยัา้่้้ไปไอแส์เแสรแดปดิลกปมาล้ลมเีย้ฉวแชยผัแยัอวคลพหลอ.น้ฤวตา,ิ.ง่ พนซนหัวะล้จคนรังึ่น้ซั์อาเะคเวแปง่ึเพดกมาจวล็บแนสอ่ืวมหา็ดลณิผนับมมอคา้นนูเณิาก.ฑขดิจอนังธั่ส้วัรน็ดบฑ.เิ้นอสขนนฯั่าะย้ยพขปานัต้ อ่แแวดระวฯมยาหละา่งัผย้มอ่นวเง่ ้ปมูกเซมหี ้ท็ไอีนงร่ึเาดวปาะสเก้ฯพมด็ยไมนสัรแีา่ือุาอหสฯลอธอทปน้วนัิ ก.อะยแแมองักลอผยีพหพ่้ว.้มูา่้ารรจงเะีอเะรปใามามาด็กนยหหอสปุพาายมรยกกงึ า่ะาเอ่สัสังขมธมสสห้าิานปปอนไณปนัยะะง้ึ่ ู่ เตน โข ปน สมเยน อายสมฺ า มหากสฺสโป ปิ ปผฺ ลคิ หุ ายํ วิหรต,ิ สตฺตาหํ เอกปลลฺ งฺเกน นิสนิ ฺโน โหติ อฺ ตรํ สมาธึ สมาปชฺชิตฺวา. อถโข อายสมฺ า มหากสสฺ โป ตสฺส สตฺตาหสฺส อจฺจเอยถนโขตมหฺอาายสสฺมมโาตธิมหฺ ามหวาฏุ กฺ€สาสฺ สป.ิ สสฺ ตมหฺ า ปสิมณาฺฑธิมายหฺ าปววิเฏุสฺ€ยติ ฺยสนสฺ ฺต.ิ เอตทโหสิ `ยนฺนนู าหํ ราชคหํ เตน โข ปน สมเยน ปจฺ มตฺตานิ เทวตาสตานิ อสุ สฺ กุ ฺกํ อาปนฺนานิ โหนฺติ อายสมฺ โต มหากสสฺ ปสฺส ปิ ณฺฑปาตปปฺ ฏิลาภาย. ผลติ สอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 83 www.kalyanamitra.org
ครัง้ นนั้ แล อ. พระมหากสั สปะ ผ้มู ีอายุ ห้ามแล้ว ซง่ึ ร้อยแหง่ ปนเทิาวววาตสิเอสา.ิถตสโขฺวตาาอนาิ ยปสตมฺ ฺตาปจีวฏมรหิกมาฺขากิปทสิ ตาสฺ ฺวยโาป รตาาชนคปิ หปุพํฺพปจณฺ ิมณฺหตฺฑสตฺ มาานยยํิ เทวดา ท. มีห้าเป็นประมาณ เหลา่ นนั้ นงุ่ แล้ว ในสมยั อนั เป็นเบือ้ ง ต้นแหง่ วนั ถือเอา ซง่ึ บาตรและจีวร ได้เข้าไปแล้ว สเู่ มืองช่ือวา่ ราชคฤห์ เพ่ือบณิ ฑะ ฯ ก็ โดยสมยั นนั้ แล อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ เป็นผ้ใู คร่ อโสหาชุ ตยาิตสเเตมฺาปนโสตอกสาโรุขรกกมวหปณฺานกณฺ าสํ สฺสตอมปสภเสรนิยํสฺ มินวฏมฺ ฺเนิ ปฏสติิ ณตกวฺ .ิ าฺโฺฑกปตานตเตฺํทํ ววทาาายนตมมกุ าินาโโฺโนมท, เพอื่ อนั ทรงถวาย ซงึ่ บณิ ฑบาต แกพ่ ระมหากสั สปะ ผ้มู อี ายุ ยอ่ มเป็น ทรงเนรมิตเฉพาะแล้ว ซง่ึ เพศแหง่ บคุ คลผ้กู ระท�ำซงึ่ หกู ทรงทออยู่ ซง่ึ หกู , อ. นางอสรุ กญั ญา ชื่อวา่ สชุ าดา กรออยู่ ซง่ึ หลอด ฯ ครัง้ นนั้ แล อ. พระมหากสั สปะ ผ้มู ีอาย,ุ อ. นิเวศน์ ของท้าว อสหอเอทาททกุตวคฺโฺาธฺถากจสรอโนิตตฺฉ.ิถมเฺวนโทินาขฺตปวฺทํ;าตปสนอฺตทฺสตมาํิสฺตยินวฺํคสนฺโาทปเมฺิเหวเูาตรสอตฆฺวนาฺวามรํ,ยาาหสเาฆฺมตอนกนรานิกสํ ฺยตปฺขุ สฺ สํมสโปมฺปิตงมวโฺกฺ,วหตสิ มาาติ ิเ;กยมฺวปสานหอจสฺ าทฺจปกฆคฺุทํ สสฺคฏสทฺสกนาิโรูปอฺกฺตโทสสตฺวโนฺสฺสขาวํ สกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ (มีอย)ู่ โดยสว่ นแหง่ ทิศใด, เข้าไปหาแล้ว โดยสว่ นแหง่ ทิศนนั้ ; อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ ได้ทรงเหน็ แล้วแล ซ่ึงพระมหากัสสปะ ผู้มีอายุ ผู้มาอยู่ แต่ท่ีไกลเทียว ; ครัน้ ทรงเหน็ แล้ว เสดจ็ ออกไปแล้ว จากเรือน ทรงต้อนรับแล้ว ทรงรับแล้ว ซง่ึ บาตร จากมอื เสดจ็ เข้าไปแล้ว สเู่ รือน ทรงคดขนึ ้ แล้ว ซึ่งข้าวสุกในหม้อ ทรงยังบาตร ให้เต็มแล้ว ได้ถวายแล้ว แก่พระมหากสั สปะ ผ้มู ีอายุ ฯ อ. บณิ ฑบาตนนั้ เป็นบณิ ฑบาตมีแกงมิใชห่ นง่ึ เป็นบณิ ฑบาต พฺยโชฺสโน. อโหสิ ปิ ณฺฑปาโต อเนกสโู ป อเนก มีกบั มิใชห่ นง่ึ ได้เป็นแล้ว ฯ ครัง้ นนั้ แล อ. ความคดิ นนั่ วา่ อ. อานภุ าพแหง่ ฤทธิ์ มีอยา่ งนี ้ “โก นอุ ถโขโขอยํ อสาตยโฺ สตฺม, โยตสสฺ ายมํหเาอกวสรูโสฺ ปปสอสฺทิ ธฺ าเอนตภุ ทาโโวหตส.ิ ิ เป็นรูป นี ้ ของสตั ว์ใด อ. สตั ว์นี ้ คือ อ. ใครหนอ แล ดงั นี ้ ได้มีแล้ว แก่พระมหากสั สปะ ผ้มู ีอายุ ฯ ครัง้ นนั้ แล อ. ความคดิ นนั่ วา่ อ. สตั ว์นี ้ คือ อ. ท้าวสกั กะ “สกฺโอกถโโขข ออยาํ เยทสวฺมานโตมินฺโทมตห.ิ ากสสฺ ปสฺส เอตทโหสิ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพแล ดงั นี ้ได้มีแล้ว แก่พระมหากสั สปะ ผ้มู ีอายุ ฯ (อ. พระมหากสั สปะ) ครัน้ ทรงรู้แล้ว ได้กลา่ วแล้ว ซง่ึ ค�ำนน่ั เต อวิทิทํ ิตโกฺวาสยิ ส, กมฺกาํ ปเทนุ วปาิ นเอมวินรฺทูปํ มเกอาตสทตี โ.ิวจ “กตํ โข กะท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ วา่ ดกู ่อนท้าวโกสยี ์ อ. กรรมนี ้ อนั พระองค์ ทรงกระท�ำแล้ว แล, อ. พระองค์ อยา่ ได้ทรงกระท�ำแล้ว ซงึ่ กรรม มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป แม้อีก ดงั นี ้ฯ (อ. ท้าวสกั กะ ตรัสแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นกสั สปะ ผ้เู จริญ อมหฺ “าอกมํปิฺหาปกํุปิ ฺเภนนกฺเตรณียกนสฺตฺส.ิ ป ปฺุเนตฺโถ, อ. ความต้องการ ด้วยบญุ (มีอย)ู่ แม้แก่กระผม ท., (อ. กิจ อนั บคุ คล) พงึ กระท�ำ ด้วยบญุ (มีอย)ู่ แม้แก่กระผม ท. ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ แล อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ ทรงอภิวาทแล้ว ออมพทุหาฺภาเกอคุนสถฺคสฺสโนิขปฺตํ ฺวาอภสกิวอาฺโากเกทาตเฺวสาเทปอวานทนฺตกมลฺขินิณกิ ฺโฺเํทข ตกตกิ ฺขฺวอาตาฺตยํุเสอวมฺทุหนาานฺตสํํํ ซง่ึ พระมหากสั สปะ ผ้มู ีอายุ ทรงกระท�ำแล้ว ซงึ่ การประทกั ษิณ เสดจ็ เหาะขนึ ้ ไปแล้ว สฟู่ ้ า ทรงเปลง่ แล้ว ซงึ่ อทุ าน ๓ ครัง้ ในอากาศ อนั เป็นที่เหน็ ซง่ึ รูปในระหวา่ ง วา่ 84 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
โอ ! อ. ทาน อนั เป็นทานอย่างย่ิง (อนั เรา) ตง้ั ไวด้ ีแลว้ “อโห ทานํ ปรมทานํ กสสฺ เป สสสปุปปุุ ตตติฏิิฏฏฺ€ฺฺ€€ิติิตตํ,ํน, ตฺ ิ. ในท่านกสั สปะ, โอ ! อ. ทาน อนั เป็ นทานอย่างย่ิง อโห ทานํ ปรมทานํ กสฺสเป (อนั เรา) ตงั้ ไว้ดีแล้ว ในท่านกสั สปะ, โอ ! อ. ทาน อโห ทานํ ปรมทานํ กสสฺ เป อนั เป็นทานอย่างยิ่ง (อนั เรา) ตง้ั ไวด้ ีแลว้ ในท่านกสั สปะ ดงั นี้ (ดงั นี)้ (อนั พระธรรมสงั คาหกาจารย์) กล่าวแลว้ ฯ สแตหดรัสง่บั เแอแทล.ลพ้ว้วพผวรซ้า่ทูะงึ่ ผรดเง้สมูกู เียีพป่องลรนะง่ภขภแอิกลางษ้ควทุ ซเท้าจง่ึ ว.้าอสอทุ ปก.ั าเกรธนะะอเทนสบทันัด้ .ยจ็ จตืนไงปรแดัสลอูเ้ยวซรีย่งูึ่ โใทกดน้ามยววาอิหสแาากัลกรก้นวาะศนั่ ซผเดง่ึท้เูภงัปียนิก็วนีษ้จฯทุอรทมง. ภควา วิหาเร €โิ ต เอว ตสฺส สทฺทํ สตุ ฺวา ภิกฺขู อามนฺเตตฺวา “ปสฺสถ ภิกฺขเว สกฺกํ เทวานมนิ ทฺ ํ อทุ านํ อทุ าเนตวฺ า อากาเสน คจฉฺ นตฺ นตฺ ิ อาห. ออสเอทอแยปมะน..อ่กัรั ็นงไ้มมกเทออรลว้ะทน((((านังตอัวอออ(นวรษุอง.ร...ฯสงนั(แ้นัยภภพเพอชกั)ปล์ทกิิกรนัื่อรกทค้ว้ลษาะะษเผะ.รรวงศ่ศทุุ้ันนเู้ทายซสทชาารนทั).อ่งึ่้กัสน่.งสอทรมถทกดถกทดงทุลูปวะลูวาบัราถถาานา)งรถดวนายตาทยตนัาา้้วมรแรรมรย)เยถแัสสลาซัสแแทบลนบ้แงดว่ึแลลร้ตวุบาลแจ็ล้ง้แวว)ร้ณวิล้ไกว)ก(วซป)้ซวขรว่กา่วฑงึ่อะงึ่อวา่า่สอับภขทบยา่งยสข้าณิดเิก�ำู่า้รดอาา่แปกแูตษาฑแงต.งัะล่อุ)ไนตพ่บดบ้แรนวผผีพ่รงาั้ณิกฯ้ภเดู้ดะมูนตปร่พิกองัฑงัะีอ็ีนน้นรทงนษอนับนะัคบ้ีรีุง้้ฯเฯเาทผ์งตุทคถผต้เเ.ูร์้ี่ผยจปรมู แะ้รวเูขอลีพมจิญไอนัง่ร้รปยแงอะิทญอ่(เเล.ทอ้พารม้เว.ายวัก่ือทค,เสย็ซกหพอว(กัิน้งึ่ออตร.กอทดน.นกุ ะทุ.ดีแทข)ีร้นแาล้้งรัาาวมมนนนั้าววว่้ ้ี ้ “กึ ปน เตน กตํ ภนฺเตต.ิ “วเฺ จตฺวา เตน มยฺหํ ปตุ ฺตสสฺ กสฺสปสฺส ปิ ณฺฑปาโต ทินฺโน, ตํ ทตฺวา ตฏุ ฺ€มานโส อทุ านํ อทุ าเนนฺโต คจฺฉตีต.ิ “เถรสฺส ปิ ณฺฑปาตํ ทาตํุ วฏฺ ฏตีติ กถนฺเตน ภนฺเต าตนฺต.ิ “ภิกฺขเว มม ปตุ ฺตสทิสนฺนาม ปิ ณฺฑปาตกิ ํ เทวาปิ มนสุ สฺ าปิ ปิ หยนฺตีติ วตฺวา สยํปิ อทุ านํ อทุ าเนส.ิ ผได้เู ส้ทดรกงจ็ ็ส(เหอด.าบั คะแข�ำล)นึ ้้วมไแปีปลแรละ(้มวซงึ่าสเณสฟู่ ียเ้ ทางา่)ทนรขีนง้อเน่ั ปงเทลท้าง่ียวอวสยวกัู่ า่กซะองึ่ อ. พทุ ผาร้เูะนปผ็น้มูวจา่ีพอรมะแภหาง่คเเทจพ้า สตุ ฺเต ปน เอตฺตกเมว อาคตํ “อสฺโสสิ โข ภควา ทิพฺพาย โสตธาตยุ า วิสทุ ฺธาย อตกิ ฺกนฺต- มานสุ กิ าย สกฺกสฺส เทวานมินฺทสฺส เวหาสํ อพฺภคุ ฺคนฺตฺวา อากาเส อนฺตลกิ ฺเข ตกิ ฺขตฺตํุ อทุ านํ อทุ าเนนฺตสสฺ โอ ! อ. ทาน อนั เป็ นทานอย่างย่ิง “อโห ทานํ ปรมทานํ กสฺสเป สสปุปุ ตติิฏฏฺฺ€€ิติตนํ, ตฺ ิ. (อนั เรา) ตั้งไว้ดีแล้ว ในท่านกัสสปะ, อโห ทานํ ปรมทานํ กสสฺ เป โอ ! อ. ทาน อันเป็ นทานอย่างย่ิง (อนั เรา) ตง้ั ไว้ดีแล้ว ในท่านกสั สปะ ซดด้งวึ่ังโยนสพีเต้ ปรธะ็ นาโสตตต้อนุ ธนั าเ๓ตป็ุนอคขนั อรเังปง้ ม็นใอีทนยพิ อแู่ ยาห์ กง่ อมานันศหษุ มอยด์ัน(จดเดปงั ว็นนเิ ศ)ีท้ ษมี่เหแาลแ็น้ลวซ้ว่ึงอรใูนปั นกใพ้านรวระละสว่ หตูงแวรล่า้ฯวง นน่ั ทครรงัง้เนปนัล้ แง่ แลลอ้ว.ซพงึ่ รอะทุ ผา้มู นีพนระี ้ใภนาเควลเจา้านทนั้ รวงา่ทราบแล้ว ซงึ่ เนือ้ ความ อถโข ภควา เอตมตฺถํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมํ อทุ านํ อทุ าเนสิ อ. เทพและมนุษย์ ท. ย่อมกระหย่ิม ต่อภิกษุ “ปิ ณฺฑปาติกสสฺ ภิกฺขโุ น ผมู้ ีอนั เทีย่ วไป เพือ่ กอ้ นขา้ วเป็นวตั ร ผเู้ ลีย้ งซ่ึงตน อตฺตภรสสฺ อนญฺญโปสิโน มิใช่ผูเ้ ลีย้ งซึ่งบคุ คลอืน่ โดยปกติ ผูค้ งที่ ผูเ้ ขา้ ไป เทวา ปิ หยนตฺ ิ ตาทิโน สงบแลว้ ผูม้ ีสติ ในกาลทกุ เมือ่ ดงั นี้ ฯ อปุ สนตฺ สสฺ สทา สตีมโตติ. ผลิตส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 85 www.kalyanamitra.org
ก็ (อ. พระผ้มู ีพระภาคเจ้า) ครัน้ ทรงเปลง่ แล้ว ซงึ่ อทุ านนี ้ ตรัสแล้ว เปทิ ณวาฺฑนปอมิมาินตฺโํทจฺ อทมอามทุสาตี นปิ ํตุ วฺตตอสฺวทุ สฺาาเนอสติมีลฺวํ คคาานถฺเธ“มภนาิกหฺขอเวาคนสฺตกฺวฺโกา วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. อ. ท้าวสกั กะ ผ้เู ป็นจอมแหง่ เทพ เสดจ็ มาแล้ว ได้ทรงถวายแล้ว ซงึ่ บณิ ฑบาต แก่บตุ ร ของเรา เพราะกลน่ิ แหง่ ศีล ดงั นี ้ ตรัสแล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้วา่ (อ.กลนิ่ ) นีใ้ ด คือ อ. (กลน่ิ ) กฤษณาและ (กลนิ่ ) “อปปฺ มตฺโต อยํ คนโฺ ธ ยฺวายํ ตครจนทฺ นี, จนั ทน์ อ. กลน่ิ นี ้เป็นกลนิ่ มีประมาณน้อย (ยอ่ มเป็น), โย จ สีลวตํ คนโฺ ธ วาติ เทเวสุ อตุ ฺตโมติ. สว่ นวา่ อ. กลนิ่ (ของบคุ คล ท.) ผ้มู ศี ลี ใด (อ. กลน่ิ นนั้ ) เป็นกลน่ิ สงู สดุ (เป็น) ยอ่ มฟ้ งุ ไป ในเทพและมนษุ ย์ ท. ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ เป็นกลนิ่ มีประมาณนิดหนอ่ ย (ดงั นี ้ ในบท ท.) ตตฺถ “อปปฺ มตโฺ ตต:ิ ปริตฺตปปฺ มาโณ. เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ อปปฺ มตโฺ ต ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ สว่ นวา่ อ.กลน่ิ แหง่ ศีล (ของบคุ คล ท.) ผ้มู ีศีล ใด, สอเโทสตพเววิฺพตสยิโตคยุ ฺถเอรอกตุ จฬเุตฺวมิยาโวมสโรีลโวลวาวโหตวตริติปิ นโเจอผฺสฺตนตาฏ:ิฺทรฺถฺโิโโ€เรยตนน,หฺโปวตตุ ยินเวฺ ตคาจเสจนลีเฺฉทวปวตเนวรีติกตสฺต.ิ าฺตุาจรนโเกมํณสนนีลนสุ คเฺ สนวโสหฺโาธุตตจ,ิิ อ.กลนิ่ แหง่ ศีลนนั้ เป็นกลน่ิ นิดหนอ่ ย ราวกะ (อ.กลนิ่ ) ในกฤษณา ด้วย ราวกะ (อ.กลน่ิ ) ในจนั ทน์แดงด้วย ยอ่ มเป็น หามิได้ คือวา่ เป็นกลนิ่ โอฬาร (เป็น) เป็นกลน่ิ แผซ่ า่ นไปแล้ว เกินเปรียบ (ยอ่ ม เป็ น), เเปพ็นรกาละเนิ่ หปตรนุ ะนัเ้ สนรน่ัิฐเทคียือววา่ (เอป.็กนลกน่ิลแน่ิ หปง่ รศะีลเสนรนัิ้ฐ)ท่ี่สเปดุ ็น(กเปล็นน่ิ )สยงู อ่สมดุ คือวา่ ฟ้ งุ ไป ในเทพและมนษุ ย์ ท. คือวา่ ยอ่ มขจรไป อนั เป็นประโยชน์ทงั้ ปวงนนั่ เทียว ในเทพ ท. ด้วย ในมนษุ ย์ ท. ด้วย คือวา่ ยอ่ มทว่ ม ทบั ไปอยู่ ดงั นี ้ (แหง่ หมวดสองแหง่ บท) วา่ โย จ สีลวตํ ดงั นี ้ ฯ ในกาลเป็นท่ีสดุ ลงแหง่ เทศนา (อ. ชน ท.) มาก บรรลแุ ล้ว เทสนาวสาเน พหู โสตาปตตฺ ผิ ลาทนี ิ ปตตฺ า. (ซงึ่ อริยผล ท.) มีโสดาปัตตผิ ลเป็นต้น ฯ เทสนา มหาชนสสฺ สาตฺถิกา ชาตาต.ิ อ. เทศนา เป็นเทศนาเป็นไปกบั ด้วยวาจามีประโยชน์ เกิดแล้ว มหากสสฺ ปตเฺ ถรปิ ณฺฑปาตทานวตถฺ ุ. แก่มหาชน ดงั นีแ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งการถวายซ่งึ บณิ ฑบาต แก่พระเถระช่ือว่ามหากัสสปะ (จบแล้ว) ฯ ๑๑. อ. เร่ืองแห่งการปรินิพพาน ๑๑. โคธิกตเฺ ถรปรินิพพฺ านวตถฺ ุ. (๔๓) แห่งพระเถระช่ือว่าโคธิกะ (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ.พระศาสดา เมื่อเสด็จเข้าไปอาศัย ซึ่งเมืองช่ือว่า สโคตธฺถิกา“ตเตฺเถสรรํ สาชฺสคสหปมํ รปฺ ินนอิพฺนปุ ฺพสนาิสีลนฺสาํ นาอยนาฺตรพิ เฺภวฬอวุิมกเํนเถสธม.ิ วมฺหิ เรทนสฺโนตํ ราชคฤห์ ประทบั อยู่ ในพระเวฬวุ นั ทรงปรารภ ซง่ึ การปรินิพพาน แหง่ พระเถระชื่อวา่ โคธิกะ ตรัสแล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนา นี ้ วา่ เตสํ สมปฺ นฺนสีลาน ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ 86 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อใดนอห้ิสวันนั้ ้รยีคบ้ออลิดังนำ�อิงัเนทเกยจปาว่ัิอดู่ะ็นจกยเแปผลู่ลแ็้ไูนา่้วมหใผวใป่ง่น้โมูนโดรปรีตสะยครนมมะพอาอเัยิสทนัทนั ดศสแปาชง่ลรร่ืไอ้ะวเปสวกแเา่ื่ออป(ลกอบม็น้วา.แรพผล(ลอ้เมูรศ้วปบะีคิลด็นเแวาถ้ว)ลายรถ้วมะกกูณชเาพต่ือร้นียอวจงรอา่ ขเแโนา้ปาคลกต็งนธ้วแเาิเกจมหซคะโง่ึง่รต)่ืเชภอจวนงเู โิมขยดิตผาุตงัห้วมูชกติมนีอื่อิเินตงุล่ึาวันตสยฯา่้ ิุ โส หิ อายสมฺ า อิสคิ ลิ ปิ สฺเส กาลสลิ ายํ วหิ รนฺโต อปปฺ มตฺโต อาตาปิ ปหิตตฺโต สามายิกํ เจโตวิมตุ ฺตึ ผสุ ติ ฺวา เอกสฺส อนสุ ายิกสฺส โรคสสฺ วเสน ตโต ปริหายิ. (ซปอคขงึ่.รลอศัง้เงงรสัเลบอาสตงค.ุอ่ื ซเรคพปมางึ่ ล็รนรผ)ะใอผมนเบผ้ถเู กสน้มูแราอ่ือะฌลี ลมนน้วานรนแั(้นอีนยล้ เยบนสั่ง้ัวฌงัอแ่ืเบทฌมลาีนย้รวานอวเนต)จบใดียาแทหงกังลี่้เนนฌ๒้กว้ีอแ้ิดถาบลยขนือ้านึเ้เไงพอ๖มแา่ือทลเ่ ทคแอ้ี่วย๓่ีลรนั ใังง้ว้นตแบ(วดัลซ้ยาา้วงึ่งอ่ซร,ศมะง่ึใสัอกหเทปต.้า้บี่็๗รนเนงรัา)แาเคเ,กปหดิกิดจ็ง่นแ็กัแคอเลนลคอ.้วำ้�วรคฯม่ือว๖ตาา่งิ โส ทตุ ยิ มปฺ ิ ตตยิ มปฺ ิ ฉกฺขตฺตํุ ฌานํ นิพฺพตฺเตตฺวา ปริหีโน สตฺตเม วาเร อปุ ปฺ าเทตฺวา จินฺเตสิ “อหํ ฉกฺขตฺตํุ ฌานา ปริหีโน, ปริหีนชฺฌานสฺส โข ปน อนิยตา คต,ิ อิทาเนว สตฺถํ อาหริสฺสามีติ เกโสโรปนสตฺถํ คเหตฺวา คลนาลึ ฉินฺทิตํุ มฺจเก นิปชฺชิ. แเเนกออปขลร.ร�ำ้็านหะ้มวภไทผตัปาิกออ้ใ�ำู,ษเ.ยคฝซม้ถุา่ซรง่ึาท้า่งาเง่ึศแพ.นวรคสลั ื่เอา่ีว�ำ้ร้หตว้อาู่แลรอขซนัลาา่.อง่ึ้นวนงพแเ�ำรเซนั้ลรรมาง่ึะาาเจศเ,รจปิติ่มซาอกั็นสงตึ่.ขหศผดงัอ้้เา้คสแูรัางมาลตวพด้าวรรยซ้วมาะงงซึ่ัยเเภพ(ง่ึยเถยพวิกร่ือรอ่ิปะศษะใมศัยสนอุนเาใสนนััปน้่ันสนใ็นไ(ชดคาซค)ีวาร,รดิยิต้,กๆแจอ่อ็อลกัมอ(ไ.้อมวใกบห).ภร่แรู้้ทแภวริกลลา่รลิก้ษวง้วุษอุนหแยุ.ก้มนัา้ทอ่ ภร้มซม.าิก)จงึ่ บเดพษกัปเทมงั็ไรุนมนนลื่อูะ,ีี่ ้ มาโร ตสสฺ จิตฺตํ ตฺวา “อยํ ภิกฺขุ สตฺถํ ้ อาหริตกุ าโม, สตฺถํ อาหรนฺตา โข ปน ชีวเิ ต ปนิราเปปณุ กฺขนาฺต,ิ โหสนจฺตา,ิหํเตเอวตปิ ํ สวฺสานเรํสปสฺ ฏาฺ€มเิ,ปตนฺวา อรหตฺตํปิ เม วจนํ กริสฺสต,ิ สตฺถารํ วาราเปสสฺ ามีติ อฺ าตกเวเสน สตฺถารํ อปุ สงฺกมิตฺวา เอวมาห ข้าแต่พระมหาวีระ ผู้ทรงมีบุญมาก ผู้ทรงรุ่งเรือง “มหาวีร มหาปญุ ฺญ อิทฺธิยา ยสสา ชล ดว้ ยพระฤทธ์ิ ดว้ ยพระยศ ผูท้ รงล่วงไปแลว้ ซ่ึงเวรและ สพพฺ เวรภยาตีต ปาเท วนทฺ ามิ จกฺขมุ . ภยั ทงั้ ปวง ผทู้ รงมีพระจกั ษุ อ. ขา้ พระองค์ ขอถวายบงั คมอยู่ สาวโก เต มหาวีร มรณํ มรณาภิภู ซึ่งพระบาท ท. ฯ ขา้ แต่พระมหาวีระ อ. สาวก ของ อากงฺขติ เจตยติ, ตํ นิเสธ ชตุ ินธฺ ร. พระองค์ ผูอ้ นั ความตายครอบง�ำ ย่อมหวงั ย่อมคิดถึง กถํ หิ ภควา ตยุ ฺหํ สาวโก สาสเน รโต ซ่ึงความตาย, ขา้ แต่พระองค์ผูท้ รงไวซ้ ึ่งความรุ่งเรือง อปปฺ ตฺตมานโส เสโข กาลํ กยิรา ชเนสตุ าติ. อ. พระองค์ ขอจงทรงห้าม ซ่ึงสาวกนนั้ เถิด ฯ ขา้ แต่พระผูม้ ีพระภาคเจ้า ผูท้ รงปรากฏแลว้ ในหมู่ชน อ. สาวก ของพระองค์ ยินดีแลว้ ในศาสนา ผูม้ ีธรรม- มีในใจอนั ไม่บรรลุแล้ว ผู้ยงั ต้องศึกษา พึงกระท�ำ ซึ่งกาละ อย่างไร แล ดงั นี้ ฯ ย(ยอ่ อ่ มมเใปเนป็น็ขนณ)ฯดะองัน.นัน้ ีพ้ตรระอัสศ.แาลส้วศดัสซาตง่ึ พทรารระงทคเารปาถ็ นบาขนแอลีว้ ้าง่วอวันา่ พอระ. เบถรุ รุษะนนี�ำ้ เมป็านแมลา้วร ตสมฺ ึ ขเณ เถเรน สตฺถํ อาหริตํ โหต.ิ สตฺถา “มาโร อยนฺติ วิทิตฺวา อิมํ คาถมาห อ. นกั ปราชญ์ ท. ย่อมกระท�ำ อย่างนีแ้ ล ย่อมไม่จ�ำนงหวงั “เอวํ หิ ธีรา กพุ พฺ นตฺ ิ นาวกงฺขนตฺ ิ ชีวิตํ, ซ่ึงชีวิต, อ. โคธิกะ ถอนข้ึนแลว้ ซ่ึงตณั หา อนั เป็นไป สมูลํ ตณฺหํ อพพฺ ยุ ฺห โคธิโก ปรินิพพฺ โุ ตติ. กบั ดว้ ยราก ปรินิพพานแลว้ ดงั นี้ ฯ ผลิตสือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 87 www.kalyanamitra.org
ครงั้ นนั้ แล อ. พระผ้มู พี ระภาคเจ้า ได้เสดจ็ ไปแล้ว สทู่ ่ี แหง่ พระเถระ อวอวโวปตวขิิิิาถมิฏหโิริสฺฺฺฺขปรภตตนิตาาาาุํสิกฺธฺวภณเณณภมฺฺิขวณฺโาคิเคชึํํํ วนวขวฺสสานเาปณมมโิปวมาคตนนสิยณนาธธฏิมฺฺมเเโฺนมูิโววฺํร€าฺพกฏตสสติโจฺหตตมิ€รนหปาเุ.ิิิรฺตลปตกปุนาภ,ิ`หลฺุวตปาํากาิิปปฏิมวตอิฺมตํุภ€าอฺถคิตภฺโาิกปมตนิกฺขปฺสโาโ“ฺฺตขหูคคกตสพนูิปิธตธ.ิฏิฺพสํิกริกฺฺถ€ทิทนทสสิเิสตสิพฺธฺสธสฺ นาึเเฺมฺูพนสุเสรถโุตวกกโุตารขฺวลลุุสตสาปปิิฺสภเตตอุุ ถ“อิกิมเฺฺตตสรอาฺขตสสสสวหโเฺสฺสสฺสสฺฺิยถว.ํ นำ� มาแล้ว ซง่ึ ศสั ตรา นอนแล้ว กบั ด้วยภกิ ษุ ท. ผ้มู ากพร้อม ฯ ในขณะนนั้ อ. มาร ผ้มู บี าป (คดิ แล้ว) วา่ อ. ปฏสิ นธวิ ญิ ญาณ ของพระโคธกิ ะนี ้ตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว ในทไ่ี หนหนอ แล ดงั นี ้เป็นราวกะวา่ กลมุ่ แหง่ ควนั ด้วย เป็นราวกะวา่ ก้อนแหง่ หมอกด้วย เป็น ยอ่ มตามหา- ด้วยดี ซงึ่ วญิ ญาณ ของพระเถระ ในทศิ ทงั้ ปวง ท. ฯ อ. พระผ้มู พี ระภาคเจ้า ทรงแสดงแล้ว ซง่ึ ความท่ี (แหง่ มาร) เป็นควนั และหมอก นนั้ แกภ่ กิ ษุ ท. ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. มาร ผ้มู บี าป นน่ั แล ยอ่ มตามหาด้วยดี ซงึ่ วญิ ญาณ ของกลุ บตุ ร ชอ่ื วา่ โคธกิ ะ (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. วญิ ญาณ ของกลุ บตุ ร ชอื่ วา่ โคธกิ ะ ตงั้ อยเู่ ฉพาะ- แล้ว ในทไ่ี หน ดงั น,ี ้ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. กลุ บตุ ร ชอ่ื วา่ โคธกิ ะ มวี ญิ ญาณ อนั ไมต่ งั้ อยเู่ ฉพาะแล้วนนั่ เทยี ว ปรินพิ พานแล้ว ดงั นี ้ฯ แม้ อ. มาร ไมอ่ าจอยู่ เพอื่ อนั เหน็ ซง่ึ ทเ่ี ป็นทต่ี งั้ แหง่ วญิ ญาณ อกปมุุ าสรมงวฺกาณมโริตฺโปณฺวิ าตปหสจฺุสตุ ฺฉฺววิาิเพฺ ลาวุ ณปฏณฺ€ฺฑานวุ ีณํ ทํ ฏอฺ€าํุทอายสกสฺโกตนฺถฺโาตรํ ของพระโคธกิ ะนนั้ เป็นผ้มู เี พศเพยี งดงั เพศแหง่ กมุ าร เป็น ถอื เอาแล้ว ซงึ่ พิณสีเหลืองเพียงดงั ผลมะตมู เข้าไปเฝ้ าแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ทลู ถามแล้ววา่ อ. ข้าพระองค์ ตามหาอยู่ ในเบื้องบนด้วย ในเบื้องต�่ำด้วย “อทุ ฺธํ อโธ จ ติริยํ ทิสาสุ จ วิทิสาสุ จ ในเบือ้ งขวางดว้ ย ในทิศ ท. ดว้ ย ในทิศตา่ ง ท. ดว้ ย ยอ่ มไมถ่ งึ ทบั , อนเฺ วสํ นาธิคจฺฉามิ, โคธิโก โส กหุ ึ คโตติ. อ. พระโคธิกะนนั้ ไปแล้ว ในทีใ่ หน ดงั นี้ ฯ ครงั นนั้ อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว กะมารนนั้ วา่ อถ นํ สตฺถา อาห (อ. โคธิกะ) ใด ผเู้ ป็นปราชญ์ ผถู้ งึ พรอ้ มแลว้ ดว้ ยปัญญาเป็นเครือ่ งทรง “โย ๔- ธีโร ธีติสมฺปนโฺ น ฌายี ฌานรโต สทา จ�ำ ผเู้ พง่ โดยปกติ ผยู้ ินดีแลว้ ในฌาน ในกาลทกุ เมือ่ ตามประกอบอยู่ อโหรตฺตํ อนยุ ุ ฺชํ ชีวิตํ อนิกามยํ (ซึ่งความเพยี ร) ตลอดวนั และคืน ผไู้ มใ่ คร่อยู่ ซึ่งชีวิต (ยอ่ มเป็น) อ. ชิตฺวาน มจฺจโุ น เสนํ อนาคนตฺ ฺวา ปนุ พภฺ วํ โคธิกะ (นน้ั ) ชนะแลว้ ซึ่งเสนา ของมาร ไมม่ าแลว้ สภู่ พใหม่ ถอนขน้ึ สมูลํ ตณฺหํ อพพฺ ยุ ฺห โคธิโก ปรินิพพฺ โุ ตติ. แลว้ ซ่ึงตณั หา อนั เป็นไปกบั ดว้ ยราก ปรินิพพานแลว้ ดงั นี้ (ครนั้ เมอื่ คำ� ) อยา่ งนี ้(อนั พระศาสดา) ตรสั แล้ว,วา่ เอวํ วตุ ฺเต, อ.พิณ ไดพ้ ลดั ตกแลว้ จากรกั แร้ (ของมาร) นน้ั “ตสฺส โสกปเรตสสฺ วีณา กจฺฉา อภสสฺ ถ ผูม้ ีความโศกอนั ไปแลว้ ในเบือ้ งหนา้ ในล�ำดบั นนั้ ตโต โส ทมุ ฺมโน ยกฺโข ตตฺเถวนตฺ รธายถาติ. อ. ยกั ษ์นน้ั ผมู้ ีใจอนั โทษประทษุ ร้ายแลว้ หายไปแลว้ ในทีน่ นั้ นน่ั เทียว ดงั นี้ ฯ แม้ อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนมารผ้มู ีบาป อ. ประโยชน์ นตวตมิพุ ฺวหฺฺพาสาตทอตฺติมิสฺถฏาาํฺ€คนปาาิํเถน“มนสกา,ตินหมฺเตปฺ ติ สปฺสสาปหิ มสฺสมหโคปฺ ิ ิธิกทสฏฺสนฺ€ิพุํ นกฺพลุ ตสปฺตกตุฏฺโกฺตฺ€ตสานีตสฺ ํิ อะไร ของทา่ น ด้วยที่แหง่ กลุ บตุ รชื่อวา่ โคธิกะบงั เกิดแล้ว, เพราะวา่ แม้ อ. ร้อย แม้ อ. พนั (แหง่ ชน ท.) ผ้เู ชน่ กบั ด้วยทา่ น ยอ่ มไมอ่ าจ เพ่ืออนั เหน็ ซงึ่ ท่ีแหง่ กลุ บตุ รช่ือวา่ โคธิกะนนั้ บงั เกิดแล้ว ดงั นี ้ ตรัสแล้ว ซง่ึ พระคาถานีว้ า่ อ. มาร ย่อมไม่ประสบ ซ่ึงหนทาง (แห่งพระขีณาสพ ท.) “เตสํ สมฺปนนฺ สีลานํ อปปฺ มาทวิหารินํ ผูม้ ีศีลอนั ถึง พร้อมแลว้ ผูอ้ ยู่ดว้ ยความไม่ประมาทโดยปกติ สมฺมทฺ า วิมตุ ฺตานํ มาโร มคฺคํ น วินทฺ ตีติ. ผูห้ ลดุ พน้ วิเศษแลว้ เพราะรู้โดยชอบ เหล่านน้ั ดงั นี้ ฯ 88 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
แ(ดคปอเยสวใแไแนฉซมน้มกิหหัอ่ืวอมสัปบงพ่ึป่บย่มมงง่่วุตสอปฺพปฺ าพพรทา่ตหปอใ((((ทัตรฺนระมะออออนิทรรย้.า(รธอาทโแส...ฺอะะนา.ิกนชเผงดิัอออวอนลมท.บมคท.คานส)มิิพลรรรยอ้รวํแศาหลรรรววเีลดตกุรรพหดทคถลถถถนิมเาหิรปถางตาัปา้งาลือั.)))วขถาตุนรา)รน)็ินนน)าว่วีณ)ววิณนดตรีเมํ้ีแวนาฯ่่ทปาา่า่วว้วิ้นดิพวิาีโ์า่ล็คนาา่่ี่สัด่ฉนาสย้ง(ัผํสอพยดด้วดหวนมุันเนดฯ้อหู.พอ่ทามยางงััลผนนีา.าิสผ้ลนมฯกศนนมว้างโูปทอาน้ัสมูดุ้แไลุนีกิรีรแไ้้ัย.ตฯ,รมีศแ(พลบมขหาแณแผู่อมต้หไ่ีลว้นเมั่ตุง่อห(้ดมปมูยผิคอง่แวเวภรย้้ฉง่็เทแีบอ่นูลิมนหัคฺเิฉบนู่ปชนัสศศยเไาดเตงุ่พํปทวื่อปตวใรษนทนา่้พวต็าดมิานวง)ม็งกแาแยริะหา,่ศนตุววตบรัะหลเคโพาา่อน้ิกตีเจนข้ด(้วคง่คปวออบ็ริาีณพฺท้เว็ธือาอนฯดดยา.ตกแยิกรตวม้ะ.้ารว่วูลสสะพวดะชาู่ปรสิยยไ้คว้าดตํู้รนวมพดสวมโจะายไงิยั ่ิมปดมงัีวปถขานอ่เท((นทตญิยุจรรุมีณแาดดีม้ี่.ียฯ.ะเตเ)้ลีป)ฯง)ัังหญฉไาวมิ้นมวนวรตททสแมาาเะีา่เ่ี้หดพวุ.ร้หณทโาคงิมแย๕งลแัสน็กทือทนตหชหุา่อมองวัเี.น้นต่ง่ง้นซหับ(มปฺัาน่ บบแ์นิังึ่ไ้ลเรวทเดบหมหกทโหทรา่ง้ดวญัณิดงล่ต่น)นล)(ยยยบดแแุงทัา่ี้ญฺฑ้ปนอ่คอาลลงัวใวาิฏมนทดตยยื้้อั่าววาา่งีิู่ ้ ตตฺถ “เตสนฺต:ิ ยถปารินอิพปฺพปฺ โุตตฏิ ,ฺ€เิ ตเนย วิ ฺ าเณน โคธิโก กลุ ปตุ ฺโต จ เอวํ ปรินิพฺพายนฺต,ิ เตสํ. สมปฺ นฺนสีลานนฺต:ิ ปริปณุ ฺณสีลานํ. อปปฺ มาทวิหารินนฺต:ิ สติอวิปปฺ วาสสงฺขาเตน อปปฺ มาเทน วิหรนฺตานํ. สมมฺ ทญญฺ า วมิ ุตตฺ านนฺต:ิ เหตนุ า นเยน การเณน ชานติ วฺ า “ตทงคฺ วมิ ตุ ตฺ ยิ า วกิ ขฺ มภฺ นวมิ ตุ ตฺ ยิ า สมจุ ฺเฉทวิมตุ ฺตยิ า ปฏิปสฺสทฺธิวิมตุ ฺตยิ า นิสฺสรณ- วิมตุ ฺตยิ าติ อิมาหิ ปจฺ หิ วมิ ตุ ฺตีหิ วมิ ตุ ฺตานํ. มาโร มคฺคํ น วินฺทตีติ: เอวรูปานํ มหาขีณาสวานํ สพฺพตฺถาเมน มคฺคนฺโตปิ มาโร คตมคฺคํ น วินฺทติ น ปฏิลภติ น ปสสฺ ตีต.ิ เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปตฺตา. เทสนา มหาชนสสฺ สาตฺถิกา ชาตาต.ิ อแ.หเ่รง่ืพองรแะ(จหเถบ่งรกแะาลชร้ว่ือป)วฯร่าินโิพคธพิกาะน โคธิกตเฺ ถรปรินิพพฺ านวตถฺ ุ. ๑๒. อ. เร่ือง(แอหนั ่งขส้าาพวเกจข้าอจงะนกคิ ลร่านวถ)์ชฯ่อื ว่าครหทนิ ๑๒. ครหทนิ ฺนวตถฺ ุ. (๔๔) ยขอถงานอิค.สพรงรนกฺะถศา์ ารสชธดื่อาาวนา่ สเคมมฺ รอ่ื ึหปดทรงะัินนทีเบั้ปตอ็นรยัสตู่ แ้ในนลฯพ้วระซเชง่ึ พตวรนัะธทรรรงมปเทราศรนภาซง่ึนสี า้ ววกา่ “ยถา สงกฺ ารธานสมฺ นิ ฺติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตถฺ า เชตวเน วหิ รนโฺ ต ครหทนิ นฺ ํ นาม นคิ คฺ ณ€ฺ สาวกํ อารพฺภ กเถส.ิ เผกผอออข้้...ลโโูู้าคคคคา่อไดรรวปดนัอดใหหสมนหม.งัททนอ(สาจนอนนนคิิิแทหะนนัั้รดลก�ำาโเทนปด้้ววลยไา่็์ยมดนยา่ นซทวปท,สงัไ)งโึ่.ดน.ารอดเกะ้วมร๒ี ้.ยยากกลแีกพอา่ขทา่เละหทรสวิมอ้า่วนสล.แดงกนในิลนราั่าล้จนิคน้วรคิกา่จจัเนตุมัรวใ้ะกัวอนหหอืไาไ่.มถ้นงดอผชซ์คอ่้าสย้(เู อยื่ง.ปึ่วซหา่ ไอวอร็่งทงน่ึาทา.่มนอหยา่ยสสสเีนะร้ธปหารือิไทเร็วินคนารยร.ตดัตย)อุมือ่ ถงใัฯ๒งมนนเี แฯปเขฯีสข้กๆ็คนอ้า�ำเ่อืองรไนปกาทบุ กั ะอเ่าาฝ..้สนขาโคก,สอดซรริงย(ห(งิค่ึยพอปพทตุอ่ร.รรนิดมะะะน้วเสกสสปยนัามิ้รม็นิรคณณใ)ควตุดอืฯะะา่), สาวตฺถิยํ หิ สริ ิคตุ ฺโต จ ครหทินฺโน จ เทฺว สหายกา อเหส.ํุ เตสุ สิริคุตฺโต อุปาสโก. ครหทินฺโน นิคฺคณฺ€สาวโก. ตํ นิคฺคณฺ€า อภิกฺขณํ เอวํ วทนฺติ “ตว สหายกํ สริ ิคตุ ฺตํ `กึ ตฺวํ สมณํ โคตมํ อปุ สงฺกมส,ิ ตสสฺ สนฺตเิ ก กึ ลภิสฺสสตี ิ วตฺวา, ยถา อมเฺ ห อปุ สงฺกมิตฺวา อมหฺ ากํ เทยฺยธมมฺ ํ ทสฺสต,ิ กึ เอวํ โอวทิตํุ น วฏฺฏตีต.ิ ผลิตสื่อการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 89 www.kalyanamitra.org
อ. ครหทนิ ฟังแล้ว ซงึ่ คำ� ของนคิ รนถ์ ท. เหลา่ นนั้ ไปแล้ว เนอื ง ๆ กม“ลเพทต€อสิตินภาามหวมนวนฺเิสคทุํตมฺิสํสฺรอิววเหนิทสเเมยทสตทฺนา,ิฺเ,สสยตฺวนิฏมติํํฺุโฺ€กเนว`อนอาณสินตปุนภมฺเณอุนตวาสิกเณยตฏทฺหงฺขฺยสฺฺกํีสฏณี าํโมมโุตควํคมิตหีตจตกตฺวตสุอ.ินึเมอามริฺวาชํ สํิคยานคาสริอฺเเตุ,นนิยตคตุปฺุตฺตนสตุวนฺสํ ฺวฺตตําฺโิพงอตาีตํทฺกฺพเปุอ.ิอามิชตภสอนวมิตฺชสงกิปํุํํฺวิตฺกฺสขฺสามฺวณเ€วงทาิตกติเฺกกํทหฺวถฏมึ ีสตคาฺํ€ิตลเิ,ินอสาฺวภนตฺกตุ“ากิสสวฺทาฺวเเฺสมาทถตาิวสปมฺหีสสสก,ิิิํํึุ กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้ กะสริ ิคตุ (ในท่ี ท.) มที ่ี (แหง่ สริ ิคตุ ) ยนื แล้วและนงั่ แล้วเป็นต้น วา่ แนะ่ สหาย อ. ประโยชนอ์ ะไร ของทา่ น ด้วยพระสมณะ ผ้โู คดม, อ. ทา่ น เข้าไปเฝ้ าแล้ว ซงึ่ พระสมณะ ผ้โู คดมนนั้ จกั ได้ ซง่ึ อะไร, อ. อนั อนั ทา่ น เข้าไปหาแล้ว ซง่ึ พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของเรา ให้ ซงึ่ ทาน (แกพ่ ระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของเรา) เหลา่ นนั้ จะไมค่ วร หรือ ดงั นี ้ฯ อ. สริ ิคตุ แม้ฟังแล้ว ซง่ึ วาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว ของครหทินนนั้ เป็นผ้นู ่ิง เป็น สนิ ้ วนั มาก ท. เบอ่ื หนา่ ยแล้ว ในวนั หนง่ึ (กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ สหาย อ. ทา่ น มาแล้วเนอื ง ๆ กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้กะเรา (ในที่ ท.) มที ่ี (แหง่ เรา) ยืนแล้วเป็นต้น วา่ อ. ทา่ น เข้าไปเฝ้ าแล้ว ซงึ่ พระสมณะ ผ้โู คดม จกั ได้ ซง่ึ อะไร, อ. ทา่ น เข้าไปหาแล้ว ซง่ึ พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของเรา จงให้ ซง่ึ ทาน (แกพ่ ระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของเรา) เหลา่ นนั้ ดงั น,ี ้ อ. ทา่ น จงบอก แกเ่ รา กอ่ น, อ. พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของทา่ น ยอ่ มรู้ ซงึ่ อะไร ดงั นี ้ฯ (อ. ครหทนิ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตน่ าย โอ ! อ. ทา่ น อยา่ กลา่ วแล้ว อสพฺพฺ “ํ อาตกโหนายนฺ วสาจมาีมมโนิ นตกมถฺ ม,าิ มฺ สํ พ`อเพฺอิทํวํ ํอภตวตี วสิ าทฺสนิ,ตาคิ ตมปมปฺ จจฺอปุยปฺฺยนานนฺ ํํ อยา่ งน,ี ้ ชอื่ (อ. เหต)ุ อนั พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของเรา ไมร่ ู้แล้ว ยอ่ มไมม่ ,ี (อ. พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของเรา) ยอ่ มรู้ ซงึ่ เหตอุ นั ลว่ งไปแล้วและเหตอุ นั ไม่ มาแล้วและเหตอุ นั เกดิ ขนึ ้ เฉพาะแล้ว ทงั้ ปวง ซง่ึ กายกรรมและวจกี รรม และมโนกรรม ทงั้ ปวง ซงึ่ เหตอุ นั สมควรและเหตอุ นั ไม่สมควร ทงั้ ปวง วา่ อ. เหตุ นี ้จกั มี อ. เหตนุ ี ้จกั ไมม่ ี ดงั นี ้ดงั นี ้ฯ (อ. สริ ิคตุ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ทา่ น กลา่ วแล้ว วา่ (อ. พระผู้ เป็นเจ้า เว“อชจตาาเนณนม““อนนตยอาิทฺตฺถาทนํ มํีตินภุ นิิมาเออววภโนนวเเววททฺเาํ,ตสิ มสจหสฺ ภิตีกีตีตตฺข.ิา.ิ า.ิีตรนโิยิตฺเตน,สนฺเคพต,จฺพฺฉกํ อตภชํพสฺชเฺพมอามฺตภฺตมพกยฺพํ อาํ กยชาฺเยาลอนํ ยนมฺยฺตมยาีตมฺหน.ิ ํํ ท. ของเรา) ยอ่ มรู้ ดงั นี ้หรือ ดงั นี ้ฯ (อ. ครหทนิ กลา่ วแล้ว) วา่ เออ อ. เรา ยอ่ มกลา่ ว (อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ฯ (อ. สริ ิคตุ กลา่ วแล้ว) วา่ ผิวา่ ครัน้ เม่ือความเป็นอยา่ งนนั้ (มีอย)ู่ , อ. กรรม อนั หนกั อนั ทา่ น ผ้ไู มบ่ อกอยู่ ซงึ่ เนือ้ ความนน่ั แก่เรา สนิ ้ กาล มีประมาณเทา่ นี ้ กระท�ำแล้ว, ในวนั นี ้ อ. อานภุ าพ แหง่ ญาณ ของพระผ้เู ป็นเจ้า . อนั เรา รู้แล้ว, แนะ่ สหาย อ. ทา่ น จงไป จงนมิ นต์ ซงึ่ พระผ้เู ป็นเจ้า . ตามคำ� ของเรา ดงั นี ้ฯ อ. ครหทินนนั้ ไปแล้ว สสู่ �ำนกั ของนิครนถ์ ท. ไหว้แล้ว น“มิมยนฺห“โฺเสตสํ ริติคีตนสตุ ิิคหฺเอฺคตาาณยนหโฺ€.กาสนาํมสสํ ริ นิคตฺตตฺุวกิ ํฺโํตวตุ คฺโตนสตฺตฺว.ิฺวาาตนเตาย วนฺทติตมุ ฺวเฺ หา ซง่ึ นิครนถ์ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว วา่ อ. สริ ิคตุ ผ้เู ป็นสหาย ของ กระผม ยอ่ มนมิ นต์ ซง่ึ ทา่ น ท. เพอ่ื ภตั รบริ โภคอนั มใี นวนั พรุ่ง ดงั นี ้ฯ (อ. นิครนถ์ ท. กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ทา่ น เป็นผ้อู นั สริ ิคตุ กลา่ ว แล้ว เอง (ยอ่ มเป็น) หรือ ดงั นี ้ฯ (อ. ครหทิน กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระผ้เู ป็นเจ้า ท. ขอรับ “อาม อยฺยาต.ิ (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ฯ อ. นิครนถ์ ท. เหลา่ นนั้ เป็นผ้รู ่าเริงแล้วและยินดีแล้ว เป็น นสริาิคมตุเตฺตสสมสฺ หปฺ ฏตฺ€ฺตอติ มฏุ อฺเฺ€หมาสหฺ ุ ากหํปตุ ฺวสนานฺนภก“วนาิสิปลสฺ โผฺ ตตนีตฺนิ ปํ วฏโทฺ€นสึา.ุยกิจกฺจาํ, กลา่ วแล้ว วา่ อ. กิจ ของเรา ท. สำ� เร็จแล้ว, อ. สมบตั ิ ชื่ออะไร จกั ไมม่ ี แก่เรา ท. จ�ำเดมิ แตก่ าลแหง่ สริ ิคตุ เล่อื มใสแล้ว ในเรา ท. ดงั นี ้ฯ อ. นิเวศน์ แม้ของสริ ิคตุ เป็นสถานท่ีใหญ่ (ยอ่ มเป็น) ฯ พรอเทตชาีฆหสฺชวิอํ ุเุาสโกาฏสวริสรอสิคาชุ าสฺเตฺุชฏว€ฺตโุาปยสตฏาทปสฺสํเฺวปราฺุมีสพิมปสึ ุขนิปิ นปฺธมทสาารฺเหฺวิเยสเนิปปนนฺนตฺตตฺเํตฺวํฺว€าาสนปเุิเคาวอขหคเสปาาาถูนนสตนกํ.นเฺุวํลกาาลนอสโนํ กสฺ ฺตปอฏเจฺปุฏรปฺฉราิริูมมเาปอปปเตภุปาาฺวโเเสททตา,ิ อ. สริ ิคตุ นนั้ (ยงั บคุ คล) ให้ขดุ แล้ว ซงึ่ หลมุ อนั ยาว โดยข้างทงั้ ๒ ในระหวา่ ง แหง่ เรือน ท. ๒ ในท่ีเป็นที่อยนู่ นั้ (ยงั หลมุ ) ให้เตม็ แล้ว ด้วยเปือกตมอนั ระคนแล้วด้วยคถู , (ยงั บคุ คล) ให้ตอกแล้ว ซงึ่ หลกั ท. ณ ท่ีสดุ รอบ ท. ๒ ในภายนอกแหง่ หลมุ (ยงั บคุ คล) ให้ผกู แล้ว ซงึ่ เชือก ท. ท่ีหลกั ท. เหลา่ นนั้ (ยงั บคุ คล) ให้ตงั้ ไว้แล้ว ซงึ่ เท้า อนั มีในเบือ้ งหน้า แหง่ หลมุ (ยงั บคุ คล) ให้ตงั้ ไว้แล้ว ซงึ่ เท้าอนั มีในเบือ้ งหลงั ท. (แหง่ อาสนะ ท.) บนเชือก ท. สำ� คญั อยู่ วา่ 90 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อ. นคิ รนถ์ ท. เป็นผ้มู หี วั ลง (เป็น) จกั ตกไป ในกาลแหง่ ตนนง่ั แล้ว “เอวํ นสิ นิ นฺ กาเลเยว อวสํ ริ า ปตสิ สฺ นตฺ ตี ิ มฺ มาโน, อยา่ งนนี ้ น่ั เทยี ว ดงั น,ี ้ อ. หลมุ จะไมป่ รากฏ โดยประการใด ; ยถา อาวาโฏ น ปฺายต;ิ เอวํ อาสนานํ อปุ ริ (ยงั บคุ คล) ให้ให้แล้ว ซง่ึ เครื่องปลู าด ท. ในเบอื ้ งบน แหง่ อาสนะ ท. ปจจฺ ตถฺ รณานิ ทาเปส,ิ มหนตฺ มหนตฺ า จาฏโิ ย โดยประการนนั้ , (ยงั บคุ คล) ให้ล้างแล้ว ซง่ึ ตมุ่ ท. ทงั้ ใหญ่ ๆ โธวาเปตฺวา กทลปิ ณฺเณหิ จ ปิ โลตกิ าหิ จ มขุ านิ (ยงั บคุ คล) ให้ผกู แล้ว ซงึ่ ปาก ท. ด้วยใบแหง่ กล้วย ท. ด้วย ด้วยผ้า พนฺธาเปตฺวา ตา ตจุ ฺฉา เอว เคหสฺส ปจฺฉาภาเค อขเ(ตแถแตนหเปกใาลน.ลมร่นรุ่ันื่าอ้ืมะอ้อวมะเตทนทเแ)ทาเเ(((อตดมุ่ม.ปลอออแียสณ..ียงัม็้วล...ลนวนทดคนมีปสค้สว็ดตท้ะวว.รทีฯแ)้ใริรรริห้า่ยแน่ีไ่ีสิทนลคิหะคมหทหอว้่ม.ภวต(ุทตุีปนนิ(ย่ง.น(าอาิน(รอกขงสักภดเณยไนัะ้พบนาัลกปถัลงาันมเวเเคาก่่ืุอราแนา่ยทรอาสวาาพมลควีาหณก้า่ฯแรว้แวลแ)รลนะตลยละฯเล)ปงสัีท้วร้้(ผแเว้วใลอูเหู่ะ)า่แ้)รลเหู)นาัปเลนือวห้วตะวตด็ทาน่าน่ี,ง่า่า่้เียงัแา้่นนเ(เอไมรอขนจกแลี,วยื.อ้้อ.แา้็น)ว้อแอขในงวลตะ่.ลสท้.ดาสตั้วสรข้กวสวแ.รงิัะถ้)าหิครตนกลัเ(ใุวดะตา้ตซุทมีกนะ้สฯทงัยยีงนึ่.านตนว()ต�ำมนรัอ�ำ้เมุ่ย้ีมม่แะุอ้ฯในัอโลนีเห(อ้ดเนอทอท้วร้น่ัเยยย(นปั..าอ))เเ็(ใแพเรนตอ.รเส็วมลหอื่ตารนสัแะีปพละใมุ่กทัตลนจเรรา่อกาต่ะระเะุณนวนะันานียผมลนัเรอ้แ�้ำมเูต้าตาปะนัอหอแณียเ็รน้ชอขอ่งลนะัม้เา้เายขน้ัจเวเทแเตวป้แทนา)เลา่รตียลลยใีม้นทาว้มมนะาว่ ))-ี,.้ พหิยาคภุ ตฺตสติ ฺถสปปฺ ิ ผาณิตปวู จณุ ฺณมกฺขิตา กตฺวา €ปาเปส.ิ ครหทินฺโน ปาโตว ตสฺส ฆรํ เวเคน คนฺตฺวา “อยฺยานํ สกฺกาโร สชฺชิโตติ ปจุ ฺฉิ. “อาม สมมฺ สชฺชิโตต.ิ “กหํ ปเนโสต.ิ “เอตาสุ เอตฺตกาสุ จาฏีสุ ยาค,ุ เอตฺตกาสุ ภตฺตํ, เอตฺตกาสุ สปปฺ ิ ผาณิตปวู าทีนิ, อาสนานิ ปฺ ตฺตานีต.ิ แแมต(แซไสอเยซเแพหเมหกหหงงึ่ึ่ยอ่เ่งพูีรั ้ รล้รรเเ่ไอ่บมา่งงง่่่ ื่ือหคอ้ าูวแา่ นนคยงรรุออท้นะรตเลน้นุูษหถฉิิคคู่ื.อ.วา่้ทุซวนสัี้้พาครร้งา่อนงึ่งัริทจนน้เปรขาอนเัจปิปคกหั.หอถถะลอูทย็กัปวตนุ โท(์์.ตแงาา่เบังมฏปทนขิเหทดุ.เขทอรยีอฐป้.ราน้ง่งาัาอ.้ผืนอะัาทไอ้อนปัเว้ดก้ปเเมูกหนัใ.นงตหขวแงหกัไาลคต้(้ใแงาขมลนซล้ลอรณนา่์ไา่ไลอ้า่รู้)ีวาซ.่ป้นงเ้้วยง,น;วบรว๕ดมแนัท้จอ่้แี,คดา่อือ้้ววลา้ยา่ลาม้อ.รวงยต้ัแควนืนอก้วไันบย.้ยเลถดิเม.เแหวครขทนทรสืน้วุแลทม่าาืต่ออดิ.า่เู่ปล้วใราี่นแมนุงกทนแอ้นืรวอทยนหไน่ัีเ.ลล.ะมกนหงี่ัข)ไ.ง่เด้าวคว่ ทหท้ทาส่าตอจลาว่ี อล.ขวาง่ียะาอุองแมะง้อแนอแรอสวอไนัยลแี้ขูแนดดลัหงานย้ลา่้วลาลเ้้เงวทยมัดง่ า่ะงรพว่้ววน้แวคิน.าีนใเงสซดื่อขีกทนร)้วไไี ซวใ้้ง่ึทางัหปป่เ.เไา่ หซยงรน่ึ,;บนไดา่ ทแแาค้งปึ่ตเิคอีื้อนอถใลป้้ลินอ(วก;ห.ร้เง.้า็ว้วสนญันาปนถไ้หทแเวเทมเ็่ปูคฯตนั้นปาถ้าลรล่ช.า่้เรนแื็วไอเ์้อนลวงปั ่ืหอนผปทลา่อน.็ีตน้งเตูพ้แวซ..นอข้ นปทคยขล)ุงง่ึึข้คิดา.ท*,ล.ูืน้ใอสนอ่ว้ า้รไทวา่นฯางปอญมน�ัำยงยฯา่นอหเดหอนถัอไแ่ รอนญ.มลอน์าคลนมนัททททมมุ่้ก้�าาวำงรั่ -..;..้ ูี โส “สาธตู ิ วตฺวา คโต. ตสฺส คตกาเล ปจฺ สตา นิคฺคณฺ€า อาคมสึ .ุ สริ ิคตุ ฺโต เคหา นิกฺขมิตฺวา อปชฺ ฺจลปึ ปฺ ตปฏิ คฺ€ฺคเิ ตยฺนห นิคฺคณฺเ€ วนฺทิตฺวา เตสํ ปรุ โต €ิโต จินฺเตสิ “ตมุ ฺเห กิร อตีตาทิเภทํ สพฺพํ ชานาถ, เอวํ ตมุ หฺ ากํ อมปุ ยฏฺฺห€าํ เกเนคหํ มยฺหํ กถิตํ; สเจ สพฺพํ ตมุ เฺ ห ชานาถ, มา ปวิสถ; สมเมจเคอหชําปนวิตฏิ ฺวฺ€าานปํ วหสิ ิ โสิ วฺสเถน,ว ยาคุ อตฺถิ น ภตฺตาทีนิ; คถู อาวาเฏ โว ปาเตตฺวา โปเถสฺสามีต;ิ เอวํ จินฺเตตฺวา ปรุ ิสานํ สฺํ อทาสิ “เอเตสํ นิสที นภาวํ ตฺวา ปจฺฉิมปสฺเส €ตฺวา อาสนานํ อปุ ริ ปจฺจตฺถรณานิ อปเนยฺยาถ, มา ตานิ อสจุ ินา มกฺขิยสึ ตู .ิ อขบจ้าง.คุ อแทคยตา่คอคลา่ท่น.รรปนาัั่นง้้ลนทู งน่ันนาิค.นัผก้นัด้จร้เู่อนแงจออนมลรถ..สิญ้าว์ดมริทงขัทิคน(.น้า.ตอุษุ ีงเฯ้.ฯขกนยท้าล์ี ้ดไา่ทา่ ปนงัว.นแแกทลีล้ฯล้.ว้ว)า่ ก(วเยระแ่ิมงั นลกแ้ิควาลรล้วกน)ะถเจนพ์ ทงิคื่อใ.รอหวน้นัา่มถนาข์ เ้ง่ัาทถแ.ิดบต,เนท่หออา่ล.านา่ ทสผนา่น้เูนั้จนะรอวิทญนัา่ . อถ นิคฺคณฺเ€ “อิโต เอถ ภนฺเตติ อาห. นิคฺคณฺ€า ปวสิ ติ ฺวา ปตฺถริตาสเนสุ นิสีทิตํุ อารภสึ .ุ อถ เน มนสุ ฺสา วทสึ ุ “อาคเมถ ภนฺเต, มา ตาว นิสที ถาต.ิ ผลติ ส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 91 www.kalyanamitra.org
(อ. นิครนถ์ ท. ถามแล้ว) วา่ (อ. เรา ท. จงอยา่ นงั่ ก่อน) สอวตาพวฺตฺเพโุํ“สกหตกึิ .ิ าตเรอฺวณ“กาอปาตตปฺนฺติ.หิสโนาที“เอิตรมเํอุ นหฺตววาฺตฏกโฺฏนํนติสเคีตีทปห.ิ ิตตํ“ํฺุตกปาวึ วสฏฏิ ฺนฏกฺ€มตาาเูตนีตลํุํ.ิสอุ วย€ฏฺยตฺฏาฺวนตาํิ เพราะเหตอุ ะไร ดงั นี ้ฯ (อ. มนษุ ย์ ท. กลา่ วแล้ว) วา่ อ. อนั อนั พระ ผ้เู ป็นเจ้า ท. ผ้เู ข้าไปแล้ว สเู่ รือน ของเรา ท. รู้แล้วซงึ่ ธรรมเนียม นงั่ ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ (อ. นคิ รนถ์ ท. ถามแล้ว) วา่ ดกู อ่ น ทา่ นผ้มู อี ายุ ท. อ. อนั (อนั เรา ท.) กระท�ำ ซงึ่ อะไร ยอ่ มควร ดงั นี ้ ฯ (อ. มนษุ ย์ ท. กลา่ วแล้ว) วา่ อ. อนั (อนั พระผ้เู ป็นเจ้า ท.) ทงั้ ปวง ยืนแล้ว ในท่ี ใกล้แหง่ อาสนะอนั ถงึ แล้ว ท. แก่ตน ๆ นง่ั โดยการประหารครัง้ เดียวนน่ั เทียว ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ ได้ยินวา่ อ. สริ ิคตุ นนั้ (ยงั บคุ คล) ให้กระท�ำแล้ว ซง่ึ เหตนุ ี ้ อกวถเิตสกอสถิทาํํ อกนมิริสเฺ ีทหโสึหสตูิ ิ ก“เกาอาตกเํุ รสสวมฺ .ิฏึ ฺเฏตตอีต“สาิ วาจาธินเตู ฏฺติ วยตปสึ ฺว.ตุ าเิ ต“,อิเมมหาิ (ด้วยความคดิ ) วา่ (ครัน้ เมื่อนิครนถ์) คนหนงึ่ ตกไปแล้ว ในหลมุ , อ. นิครนถ์ ท. ผ้เู หลอื ลง อยา่ นงั่ แล้ว ดงั นี ้ฯ อ. นิครนถ์ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว วา่ อ. ดีละ ดงั นี ้ คดิ แล้ว วา่ อ. อนั อนั เรา ท. กระท�ำ ซง่ึ วาจาเป็นเคร่ืองกลา่ วอนั ชนท.เหลา่ นีก้ ลา่ วแล้วยอ่ มควรดงั นีฯ้ ครัง้ นนั้ อ. นิครนถ์ ท. ทงั้ ปวง ได้ยืนแล้ว ตามลำ� ดบั ในที่ใกล้- ปปนวติสฏจฺวฺจนิิปาตออฺนาฺถถถฏาเร,ิยเตณนราสชสา“ํ ฺชอนภพนูฏินฺเนฺพํ€ฺเิสตนํสอีท.ีหุ ปุอขนรรติึปสภิ ฺต.ุปฺาํโ€วนปํเนอิ ติคกาฺคปอตณปฺตฺวอฺ€หาฺตาาโาสนเอนรเเาอปนสกปาวนปทตาปฺาฺตนนหาิสํ สาทีภเนถฏรอมเาฺ€นปุ ตเูาลวริ.ิ แหง่ อาสนะอนั ถงึ แล้ว แก่ตน ๆ ฯ ครัง้ นนั้ อ. มนษุ ย์ ท. กลา่ วแล้ว กะนิครนถ์ ท. เหลา่ นนั้ วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. จงนงั่ โดยการประหารครัง้ เดียว นนั่ เทียว พลนั ดงั นี ้ รู้แล้ว ซง่ึ ความเป็นคืออนั นงั่ แหง่ นิครนถ์ ท. เหลา่ นนั้ น�ำออกแล้ว ซง่ึ เคร่ืองปลู าด ท. ในเบือ้ งบน แหง่ อาสนะ ท. , อ.เท้าแหง่ อาสนะท.(อนั บคุ คล) ตงั้ ไว้แล้ว ในเบือ้ งบน แหง่ เชือก ท. พลดั ตก แล้ว ฯ เอกอสุตเตมฺฺตสานสิณํริิควนฺิณคฺคฏตุ ฺณุชตฏฺโาฺตติสฺ€นิาส,ณาตฺถเอีตณาวเิ ตตํสทิสริ าทฺวุ าณอรํป“ฺเาฑอววติวตหาเิ รตเีติ ฏาโสาปเ,ปุนปถสาาตท.ิคเสึ ปฺวต.ุ ตาปรฺวฺํปาจปฺจ“ิ ทุเปอหฺปติตนฺตฺวฺนกาํํ อ. นิครนถ์ ท. เป็นผ้มู ีหวั ลง (เป็น) ตกไปแล้ว ในหลมุ ฯ อ. สริ ิคตุ ครัน้ เมื่อนิครนถ์ ท. เหลา่ นนั้ ตกไปแล้ว, ปิ ดแล้ว ซง่ึ ประตู (ยงั บคุ คล) ให้โบยแล้ว (ซง่ึ นิครนถ์ ท.) ผ้ขู ้ามขนึ ้ แล้วและ ข้ามขนึ ้ แล้ว ด้วยทอ่ นไม้ ท. (ด้วยค�ำ) วา่ อ. ทา่ น ท. ยอ่ มไมร่ ู้ ซ่ึงเหตุอันล่วงไปแล้ วและเหตุอันไม่มาแล้ วและเหตุอันเกิ ดขึน้ เฉพาะแล้ว เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ (กลา่ วแล้ว) วา่ (อ. การกระท�ำ) มีประมาณเทา่ นี ้ จกั ควร แก่นิครนถ์ ท. เหลา่ นนั่ ดงั นี ้ (ยงั บคุ คล) ให้เปิ ดแล้ว ซง่ึ ประตู ฯ ปิ จฺฉิลเคตํมนกนมาิกรคฺขาฺเมคเปิตสฺวา.ิปนปลาเตยสิตํํุ อสาทุรภฺธาสึ ป.ุ ริกมมฺ กตํ อ. นิครนถ์ ท. เหลา่ นนั้ ออกไปแล้ว เร่ิมแล้ว เพ่ืออนั หนีไป ฯ ภมู ึ ก็ (อ. สริ ิคตุ ยงั บคุ คล) ให้กระท�ำแล้ว ซง่ึ แผน่ ดนิ มีการ บริกรรมด้วยปนู ขาวอนั บคุ คลกระท�ำแล้ว ให้เป็นท่ีลนื่ ในหนทาง เป็นท่ีไป แหง่ นิครนถ์ ท. เหลา่ นนั้ ฯ โปถาเเตปตฺวตาต“ฺถอลํ อเสอณตฺตฺ€กหํ ิตตฺวมุาหฺ าปกนตฺตเิ ติ อยุ ปฺโตยเเิ ชตส.ิ ปนุ (อ. สริ ิคตุ ) (ยงั บคุ คล) ให้โบยแล้ว (ซง่ึ นิครนถ์ ท.) เหลา่ นนั้ ผ้ไู มย่ ืนด้วยดีแล้วล้มไปแล้ว ๆ ในท่ีนนั้ อีก สง่ ไปแล้ว (ด้วยค�ำ) วา่ (อ. การกระท�ำ) มีประมาณเทา่ นี ้ควร แก่ทา่ น ท. ดงั นี ้ฯ กนฺทเนตฺตา“นอาปุ สฏติ ฺ€มาหฺ กาสสฺ ตยเคาห, ทฺวนาารสํ ติ อมคหฺ มาํส.ุ ตยาติ อ. นิครนถ์ ท. เหลา่ นนั้ คร�่ำครวญอยู่ วา่ อ. เรา ท. เป็นผ้อู นั ทา่ นให้ฉิบหายแล้ว เป็นแล้ว, อ. เรา ท. เป็นผ้อู นั ทา่ นให้ฉิบหาย แล้ว เป็นแล้ว ดงั นี ้ได้ไปแล้ว สปู่ ระตแู หงเรือน ของอปุ ัฏฐาก ฯ อ. ครหทิน เหน็ แล้ว ซงึ่ ประการอนั แปลก นนั้ ของนิครนถ์ ท. ป“ฉปนาุ าเเปสฺ ทคติสวรกตีมโหฺเลิขหฺทเติกินฺตสฺโภนริ ิคเู ตตุยเฺเถตตามสนรมํ,ุจิยหตาอํตยฺถวฺเํ ยิปปทปฺ สากโาตปาเํุรถรตํ าฺวเปสทามติสวฺววฺตนาาฺเถฺทพนกฺยนฺตทุ สาาฺโมนนธํํ เหลา่ นนั้ โกรธแล้ว (คดิ แล้ว) วา่ อ. เรา เป็นผ้อู นั สริ ิคตุ ให้ฉิบหาย แล้ว ยอ่ มเป็น, (อ. สริ ิคตุ ) (ยงั บคุ คล) ให้โบยแล้ว ซงึ่ พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของเรา ผ้เู ป็นเนือ้ นาแหง่ บญุ เป็นแล้ว ช่ือวา่ ผ้สู ามารถ เพ่ืออนั ให้ ซงึ่ เทวโลก ท. ๖ (แก่ชน ท.) ผ้เู หยียดออกแล้ว ซงึ่ มือ ไหว้อยู่ ตาม ความชอบใจอยา่ งไร (ยงั พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของเรา) ให้ถงึ แล้ว ซง่ึ ความฉิบหาย ดงั นี ้ 92 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ไปแล้ว สรู่ าชตระกลู (ยงั พระราชา) ให้ทรงกระท�ำแล้ว ซง่ึ พนั แหง่ ราชกลุ ํ คนฺตฺวา ตสฺส กหาปณสหสสฺ ํ ทณฺฑํ กหาปณะ ให้เป็นสนิ ไหม แก่สริ ิคตุ นนั้ ฯ กาเรส.ิ ครัง้ นนั้ อ. พระราชา ทรงสง่ ไปแล้ว ซงึ่ ขา่ วสาสน์ แกส่ ริ ิคตุ นนั้ ฯ อถสฺส ราชา สาสนํ เปเสส.ิ อ. สริ ิคตุ นนั้ ไปแล้ว ถวายบงั คมแล้ว ซงึ่ พระราชา กราบทลู โส คนฺตฺวา ราชานํ วนฺทิตฺวา “เทว แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ อ. พระองค์ ท. ทรงใคร่ครวญ อปุ ปริกขฺ ติ วฺ า ทณฑฺ ํ คณหฺ สิ สฺ ถ, มา อนปุ ปริกขฺ ติ วฺ าติ แล้ว จกั ทรงปรับ ซง่ึ สนิ ไหม, (อ. พระองค์ ท.) ไมท่ รงใคร่ครวญ อาห. “อปุ ปริกฺขิตฺวา คณฺหิสสฺ ามีต.ิ “สาธุ เทว, แล้ว จงอยา่ ทรงปรับเถิด ดงั นี ้ ฯ (อ.พระราชา ตรัสแล้ว) วา่ อ. เรา เตนหิ คณฺหาหีต.ิ ใคร่ครวญแล้ว จกั ปรับ ดงั นี ้ ฯ (อ. สริ ิคตุ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแต่ พระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ อ. ดีละ, ถ้าอยา่ งนนั้ อ. พระองค์ ขอจงทรง ปรับเถิด ดงั นี ้ ฯ (อ. พระราชา ตรัสแล้ว) วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น จงกลา่ ว ดงั นี ้ฯ “เตนหิ ภณาหีต.ิ อ. สริ ิคตุ กราบทลู แล้ว ซง่ึ ความเป็นไปทว่ั นนั้ ทง่ั ปวง กระท�ำ “เทว มยฺหํ สหายโก นิคฺคณฺ€สาวโก มํ ซง่ึ เร่ือง นี ้วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ อ. สหาย ของข้าพระองค์ อวเปุ ทสสงิ ฺกมิต`สฺวามมฺ €ิตนกิสินนิ ฺเฺนตฏฺ€านสามทเีสณุ น อภิณฺหํ เอวํ เป็นสาวกของนิครนถ์ (เป็น) เข้าไปหาแล้ว ซงึ่ ข้าพระองค์ กลา่ ว โคตเมน, ตํ แล้ว อยา่ งนี ้ เน่ือง ๆ (ในที่ ท.) มีที่แหง่ ข้าพระองค์ยืนแล้วและ อปุ สงฺกมิตฺวา กึ ลภิสฺสตีติ อิทํ อาทึ กตฺวา นง่ั แล้วเป็นต้น วา่ แนะ่ สหาย อ. ประโยชน์อะไร ของทา่ น ด้วยพระ สริ ิคตุ ฺโต สพฺพํ ตํ ปวตฺตึ อาโรเจตฺวา “เทว สเจ สมณะ ผ้โู คดมล อ. ทา่ น เข้าไปเฝ้ าแล้ว ซงึ่ พระสมณะ ผ้โู คดมนนั้ อิมสมฺ ึ การเณ ทณฺฑํ คเหตํุ ยตุ ฺตํ, คณฺหถาติ. จกั ได้ ซง่ึ อะไร ดงั นี ้ (ดงั นี)้ ให้เป็นต้น (กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแต่ พระองค์ผู้สมมติเทพ ถ้าว่า อ. อัน (อันพระองค์ ท.) ทรงปรับ ซงึ่ สนิ ไหม ในเพราะเหตนุ ี ้ ควรแล้วไซร้, อ. พระองค์ ท. ขอจงทรง ปรับเถิด ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา ทรงแลดแู ล้ว ซงึ่ ครหทิน ตรัสแล้ว วา่ ได้ยินวา่ ราชา ครหทินฺนํ โอโลเกตฺวา “สจฺจํ กิร เต อ. ค�ำ อยา่ งนี ้ อนั ทา่ น กลา่ วแล้ว จริงหรือ ดงั นี ้ ฯ (อ. ครหทิน เอวํ วตุ ฺตนฺติ อาห. “สจฺจํ เทวาต.ิ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ (อ. ค�ำอยา่ งนี ้ อนั ข้า พระองค์ กลา่ วแล้ว) จริง ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรัสแล้ว) วา่ อ. ทา่ น ยอ่ มเที่ยวคบอยู่ “ตวฺ ํ เอตตฺ กมปฺ ิ อชานนเฺ ต `สตถฺ าโรติ คเหตวฺ า วิจรนฺโต `สพฺพํ ชานนฺตีติ กกึ ารณา ตถาคต- (ซง่ึ นคิ รนถ์ ท.) ผ้ไู มร่ ู้อยู่ ซงึ่ เหตแุ ม้มปี ระมาณเทา่ นี ้ ด้วยสำ� คญั ) วา่ สาวกสฺส กเถส,ิ ตยา อาโรปิ ตทณฺโฑ ตยุ ฺหเมว เป็นพระศาสดา ดงั นี ้ บอกแล้ว แก่สาวกของพระตถาคตเจ้า วา่ โหตตู .ิ (อ. พระผ้เู ป็นเจ้า ท. ของเรา) ยอ่ มรู้ ซง่ึ เหตทุ งั้ ปวง ดงั นี ้เพราะเหตุ อะไร, อ. สนิ ไหมอนั ทา่ นยกขนึ ้ แล้ว จงมี แก่ทา่ นนนั่ เทียว ดงั นี ้ฯ อ. ครหทินนนั้ นนั่ เทียว (อนั พระราชา) ทรงให้ถงึ แล้ว ซง่ึ สนิ ไหม เอวํ เสวฺ ว ทณฺฑํ ปาปิ โต, ตสฺเสว กลุ ปุ กา โปเถตฺวา นีหฏา. อยา่ งนี,้ (อ. นิครนถ์ ท.) ผ้เู ข้าถงึ ซง่ึ ตระกลู ของครหทินนนั้ นนั่ เทียว (อนั สริ ิคตุ ) โบยแล้ว น�ำออกแล้ว ฯ อ.ครหทินนนั้ โกรธแล้ว ซง่ึ สริ ิคตุ นนั้ ไมก่ ลา่ วแล้ว โส ตํ กสชุ ทฺฌฺธึิตฺวอากเถตตโตฺวาปฏจฺ€ินาฺเยตสอิ ฑ“ฺฒเอมวําสวมิจตริฺตตํํุ สริ ิคตุ ฺเตน กบั ด้วยสริ ิคตุ (สนิ ้ กาล) สกั วา่ เดือนด้วยทงั้ กงึ่ จ�ำเดมิ แต่ มยฺหํ อยตุ ฺตํ, เอตสสฺ กลุ ปุ กานํปิ มยา พฺยสนํ กาตํุ กาลนนั้ คดิ แล้ว วา่ อ. อนั เที่ยวไป อยา่ งนี ้ ไมค่ วรแล้ว แก่เรา, สวฏริ ิฺคฏตุตฺตีตาิ ติ.สริ ิค“ตกุ ึฺตํ อปุ สงฺกมิตฺวา อาห “สหาย อ. อนั อนั เรา กระท�ำ ซง่ึ ความฉิบหาย (แก่ภิกษุ ท.) แม้ผ้เู ข้าถงึ สมมฺ าต.ิ “ญาติสหุ ชฺชานํ นาม ซงึ่ ตระกลู ของสริ ิคตุ นนั่ ยอ่ มควร ดงั นี ้ เข้าไปหาแล้ว ซงึ่ สริ ิคตุ กลโหปิ โหติ วิวาโทปิ , ตฺวํ กิญฺจิ น กเถส,ิ กสฺมา กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ สริ ิคตุ ผ้สู หาย ดงั นี ้ ฯ (อ. สริ ิคตุ กลา่ วแล้ว) วา่ เอวํ กโรสตี .ิ แนะ่ สหาย อ. อะไร ดงั นี ้ ฯ (อ. ครหทิน กลา่ วแล้ว) วา่ อ. การ ทะเลาะบ้าง อ. การววิ าทบ้าง ยอ่ มมี ชอ่ื แกญ่ าตแิ ละบคุ คลผ้มู ใี จดี ท., อ. ทา่ น ไมก่ ลา่ วแล้ว ซง่ึ ค�ำอะไร ๆ, อ. ทา่ น ยอ่ มกระท�ำ อยา่ งนี ้ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ ผลติ ส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 93 www.kalyanamitra.org
(อ. สริ ิคตุ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ สหาย อ. เรา ยอ่ มไมก่ ลา่ ว เพราะ “สมมฺ ตว มยา สทฺธึ อกถนโต น กเถมิ, ยํ กตํ, การไมก่ ลา่ ว กบั ด้วยเรา แหง่ ทา่ น, (อ. กรรม) ใด (อนั เรา) กตเมว ตํ; น มยํ เมตฺตึ ภินฺทิสฺสามาต.ิ กระท�ำแล้ว, (อ. กรรม) นนั้ เป็นกรรม (อนั เรา) กระท�ำแล้วนนั่ เทียว (จงเป็น) ; อ. เรา ท. จกั ไมท่ �ำลาย ซงึ่ ไมตรี ดงั นี ้ฯ อ. สหาย ท. แม้ทงั้ สอง ยอ่ มยืน ยอ่ มนง่ั ในที่แหง่ เดียวกนั วนม“กาิสมินีทฺเตกนตสินโฺตตตฺเน.ิ ฺถติคอาฺคเรนปถํ ณกฏอวฺฺเท€€ฏปุ าิวหฺฏสยสิ,ตงํ ฺกีตเตม.ิอิตสโุ อภํุริ ปุิปควิสตุางฺโฺกตเอมอยกิตฺยฏฺวคาฺา€รนาหํเทนกทินึ าฺนลนํตภํ ฏิ ิสฺทอ€ฺสนาาสหฺตต,ิ ํิุ จ�ำเดมิ แตก่ าลนนั้ ฯ ครัง้ นนั้ ในวนั หนง่ึ อ. สริ ิคตุ กลา่ วแล้ว กะ ครหทิน วา่ อ. ประโยชน์อะไร ของทา่ น ด้วยนิครนถ์ ท., อ. ทา่ น เข้าไปหาแล้ว (ซงึ่ นิครนถ์ ท.) เหลา่ นนั้ จกั ได้ ซงึ่ อะไร, อ. อนั เข้าไป เฝ้ า ซงึ่ พระศาสดา ของเรา หรือ หรือวา่ อ. อนั ถวาย ซงึ่ ทาน แก่ พระผ้เู ป็นเจ้า ท. จะไมค่ วร แก่ทา่ น หรือ ดงั นี ้ฯ อ. ครหทินแม้นนั้ ยอ่ มหวงั เฉพาะ ซงึ่ ค�ำนนั่ นน่ั เทียว, เพราะ €าเนโสนปิเขนเอตวเเิมลวขิตปํ จวฺจยิาสสึ อตโห,ิ สเต.ิ นสฺส กณฺฑวุ ณฏฺ- เหตนุ นั้ (อ. ค�ำ ของสริ ิคตุ นนั้ ) เป็นราวกะวา่ การเกา ด้วยเลบ็ ในท่ี แหง่ แผลของฝี ได้เป็นแล้ว แก่ครหทินนนั้ ฯ อ. ครหทินแม้นนั้ ถามแล้ว ซง่ึ สริ ิคตุ วา่ อ. พระศาสดา ของ ภสกสน“อสตตติกมฺมฺฺตถฺขฺถโฺ สาุิาาโ;ภสรนเตํปมํอิหยมสตจิฺหฺวาีตสิตาํสาริ ตฺตเิทคทอเนํอิเตฺธุตภาวึฺตฺตยํทปํกมํ วรํม“นิจทกตสิมฺฉ,าพวินภนลฺพสํฺทิกฺเสตํนตฺขตตหชํฺถีตฺถากิ,ุ.ิาคนเถโณเาภมกส“ตเฺหึเ;ิอ,ิชอิตวชสชโํุํเาสฺสาตวนฬานนเนทามสิตหตหิ,หพิ ีตีตชาฺพปิา.ิกํปนคานจจาุเฺจารมฺฺฉฉมหหิิ,,.ิิ ทา่ น ยอ่ มรู้ ซง่ึ อะไร ดงั นี ้ ฯ (อ. สริ ิคตุ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ ทา่ นผู้ เจริญ อ. ทา่ น จงอยา่ กลา่ ว อยา่ งนี,้ ชื่อ (อ. เหต)ุ อนั พระศาสดา ของเรา ไมพ่ งึ รู้ ยอ่ มไมม่ ี ; (อ. พระศาสดา ของเรา) ยอ่ มรู้ ซงึ่ เหตทุ งั้ ปวง อนั ตา่ งด้วยเหตมุ ีเหตอุ นั ลว่ งไปแล้วเป็นต้น, ยอ่ มทรงก�ำหนด ซง่ึ จิต ของสตั ว์ ท. ด้วยอาการ ท. ๑๖ ดงั นี ้ ฯ (อ. ครหทิน กลา่ ว แล้ว) วา่ อ. เรา ยอ่ มไมร่ ู้ อยา่ งนี,้ อ. ทา่ น ไมบ่ อกแล้ว แก่เรา ตลอด กาล มีประมาณเทา่ นี ้ เพราะเหตไุ ร ; ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น จงไป จงทลู นิมนต์ ซงึ่ พระศาสดา เพ่ือภตั รบริโภค อนั มีในวนั พรุ่ง, อ. เรา (ยงั พระศาสดา) จกั ให้เสวย, อ. ทา่ น จงกราบทลู เพ่ืออนั ทรง รับ ซงึ่ ภิกษา ของเรา กบั ด้วยร้อยแหง่ ภิกษุ ท. ๕ ดงั นี ้ฯ อ. สริ ิคตุ เข้าไปเฝ้ าแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ถวายบงั คมแล้ว ตนเอสิมวฺสนมสฺตาภริาหิคิกเปตฺุขต“ฺโํ ภต,ิคนณฺเปตฺหสถตมจฺ;ฺถหมาริ ํ สกหิรอาปุ ยสภโงิกกฺกฺขมสุ คิตเรตฺวหหาทิ ินสฺโนทวนฺธึฺทติตมุเสฺวเฺ หวฺา กราบทลู แล้ว อยา่ งนี ้ วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ. ครหทิน ผ้เู ป็นสหาย ของข้าพระองค์ (ยงั ข้าพระองค์) ยอ่ มให้นิมนต์ ซงึ่ พระองค์ ท., ได้ยินวา่ อ.พระองค์ ท. ขอจงทรงรับ ซง่ึ ภิกษา ของครหทินนนั้ กบั ด้วยร้อยแหง่ ภิกษุ ท. ๕ ในวนั พรุ่ง ; ก็ (อ. กรรม) ช่ือนี ้ อนั ข้าพระองค์ กระท�ำแล้ว (แก่นิครนถ์ ท.) สกออตาธทุ ิววํ,ฺธชามจปสฺเิตยรุชยิมฺาเตติตทฺวนฺถกิวาาตเ,สตสิ.ยสฺภโตุขิกฺตปฺขปํฏนิกฺเจฺกทต,ราสณตสฺอกุํปธิกาิวมลุานปเตุ สํปกชถิาา,นนําโมนนมยิ,า อชเตจิทามุ นํ นฺหามาามมกาิ,ํ ผ้เู ข้าถงึ ซง่ึ ตระกลู ของครหทินนนั้ ในวนั อนั มีในก่อนแล, อ.ข้า พระองค์ ยอ่ มไมร่ ู้ แม้ซง่ึ การกระท�ำตอบ (แก่กรรม) อนั ข้าพระองค์ กระทำ� แล้ว, อ. ข้าพระองค์ ยอ่ มไมร่ ู้ แม้ซงึ่ ความท่ี (แหง่ ครหทนิ นนั้ ) เป็นผ้ใู คร่เพ่ืออนั ถวาย ซงึ่ ภิกษา แก่พระองค์ ท. ด้วยจิตอนั หมดจด แล้ว, อ. พระองค์ ท. ทรงใคร่ครวญแล้ว, หากวา่ (อ. กรรมนนั้ ) ควร แล้วไซร้, (ทรงยงั ค�ำนิมนต์) จงให้อยทู่ บั เถิด, หากวา่ (อ. กรรมนนั้ ) ไม่ (ควรแล้ว) ไซร้ อ. พระองค์ ท. อยา่ ทรง (ยงั ค�ำนิมนต์) ให้อยทู่ บั แล้ว ดงั นี ้ ฯ อ. พระศาสดา ทรงใคร่ครวญแล้ว วา่ อ. ครหทินนนั้ เป็นผ้-ู ออออปางาานุ ฺคววหชาารอสฏฺเาราตชอเํ วปตฺถาชาตฺววขฺเาาฺวชนเาสฏอา“ิกเทปึ ฺทตปสนฺวเู ราปุ “ตทาฺวโเฺวอขาตนิ สตฺนตีฺวโํ สิาสเกอคคฏหอฺคมามึตนนหฺ ฺตํิคาาทกฺอคนํตนณิ ฺวฺตทฺหาเขาริตตทกุ กุีรมาทอาโหโามมมนรเฺตูนหฺตติ,ิํิ ใคร่เพื่ออนั ถวาย แก่เรา ท. (ยอ่ มเป็น) หรือ หนอ แล ดงั นี ้ ได้ทรง เหน็ แล้ว วา่ (อ. ครหทิน) เป็นผ้ใู คร่เพื่ออนั (ยงั บคุ คล) ให้ขดุ แล้ว ซงึ่ หลมุ อนั ใหญ่ ในระหวา่ ง แหง่ เรือน ท. ๒ (ยงั บคุ คล) ให้น�ำมา แล้ว ซง่ึ ไม้แหง่ ต้นตะเคียน ท. มีเกวียน ๘๐ เลม่ เป็นประมาณ (ยงั หลมุ นนั้ ) ให้เตม็ แล้ว ให้แล้ว ซงึ่ ไฟ ยงั เรา ท. ให้ตกไปแล้ว ในหลมุ แหง่ ถ่านเพลงิ ขม่ ขี่ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี,้ ทรงใคร่ครวญแล้ว อีก วา่ 94 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ออนทดอลจจอนเศซอนแส้ลงกกึ่.น.น.ััมัาวี�ิำนม่ั้เื่อสยสลวรหเปเโุปเนปลภร(ทมากัา่คดาาออรหรตา็ำ�นิกียทกยยะาาา..ร์)แเอษวาโถนณืไหอมสใจพย.ปซรอุบาาหวย;ริหกัะชนง่ึ,าิา่ทเค้อทียอหาหนรศอ)ทก.ตุ.บยาชแ(วอล์ยั..อแย๘ทเู่นกอา่.มุแพทแนัลอ่นอบย่พั๔๒มแลรร้จจวบมดนัู่แร้าห้า,มวกกััคซไุะอรลบะซอง่ใีรม้แปเูตงโ่ึคก้้วหนปถองึ่แ.ลกกม่รลซปลกั่ายสยลจสฯกะ่คลีงอ่ึ)อนท้ียจมหวชริเรกบีดชงดิเม้ยคุดัวาามหุ ลพุซแแเษงาัเแคตใอุฉทกบปงห่ึหลนหงหฐมอดพนักิน็ปตงนุ่งิง่ี,์ญง้่ก้นวา,ดา,ิทรปดเดใยรนัะร่อกนอ้รนคแรงยซัาซัพ,.ลกีะอนรลล้ง่ึงผังึ่เาั่นปยม.้้เำ�วีใ้มรธไูไ้ทฯว(์นเทาดปคาปรคีลม้แาณกรบมรัุแข้�ำอลจื่อมหาลอนนเ้บกควัไยปลท้งวนปิัมไกซ้นว็อ่จเตนินปวแนปางรึ่ใหมกันไปดาแะ่็หนลมตนดลมค้วทลร้วลทเ์)้ทใทมุีวปะยอ้ว�ำนมุี่นใ่ีสรร็แแมน.จหศแนงัเซดุกห้ากัปอจด้เหอาทง่ึล่พณหง่็นกยัมนงสักยง่า่ถงน็นันาง่น่ัถีพอนาท่นูร่าแงแีง่ั่ายอรบรา้บนันลห(อนะบู่นจทเจ้นหัว;ง่อนพโ้แเแงอรสพกัสรยโุหกลงหซาื(ออมดผตัลา่ยมงร่งิสงง่่ึ.หดาุทวงงิะพ,งัเกีอนบนน์หผอนขนทครายอะ้มนนนนนึูตััััอะ��าำำ้้้ร)ู่.,ีุ “กินฺนุ โข ตตฺถ คตปปฺ จฺจยา อตฺโถ อตฺถิ นตฺถีต,ิ ตโต อิทํ อทฺทส “อหํ องฺคารอาวาเฏ ปาทํ ปสาเรสสฺ ามิ, ตํ ปฏิจฺฉาเทตฺวา €ปิ ตกิลฺชํ อนฺตรธายิสสฺ ต,ิ องฺคารกาสํุ ภินฺทิตฺวา จกฺกมตฺตํ มหาปทมุ ํ คนอฺตฏุ ฺวฺ€าหิสอฺสาสตเ,ิ น อถาหํ ปทมุ กณฺณิกํ อกฺกมนฺโต นิสีทิสฺสามิ, ปจฺ สตาปิ ภิกฺขู ตเถว คนฺตฺวา นิสที ิสฺสนฺต;ิ มหาชโน สนฺนิปติสฺสต,ิ อหํ ตสฺมึ สมาคเม ทฺวีหิ คาถาหิ อนโุ มทนํ กริสฺสามิ, อนโุ มทนา- ปริโยสาเน จตรุ าสตี ยิ า ปาณสหสสฺ านํ ธมมฺ าภสิ มโย ภวสิ สฺ ต,ิ สริ ิคตุ ฺโต จ ครหทินฺโน จ โสตาปนฺนา ภวิสสฺ นฺต,ิ อตฺตโน ธนราสึ สาสเน วกิ ฺกิริสฺสนฺต;ิ อิมํ กลุ ปตุ ฺตํ นิสสฺ าย มยา คนฺตํุ วฏฺฏตีติ ภิกฺขํ อธิวาเสส.ิ สริ ิคตุ ฺโต สตฺถุ อธิวาสนํ วิทิตฺวา ครหทินฺนสสฺ อาโรเจตฺวา “โลกเชฏฺ€สฺส สกฺการํ กโรหีติ อาห. แโณกนแอ(แแ((เใซรตอดคลยยยดนา้้สลสลงนึ่.รัรวนน่ั สม่งงงัััยตทะหัน้้ยวดดวทค้ตเบบบริทเททรอ่แลเเงงวี่ไอออ(((ปิะคีมสทคคคุุุวำ�อออห�ียำลแแนมรุ็เ...นตุอ่ืาื่่อนคคคงัคแแ...ลลวนะ้ไแสมคปปลทสลอมลลลคลคีย้้เววหริแหรหไดว้ร้ำ�ริ้งวอ่)))วรรนนมิคยหปง่นิาะซคแยงแหหแงั)นในีกั่ถตุงัทใชแมะ่นงหึ่พียตกตุหททดไบ�ำห่าเใสน(สลินาีงม่กบท่้กงัขนงินิน้ัยหลน้้ถฯคนุ้กตัหวณไ้รนลียดแุ้ปงงักัาเวค�ำกรมกกุ่าพท(ีลบาว่อแ้มร้แรมมฯคสลาย(ลลอว้.ลวลนะะัคุใยลแฯอราดิเใู่นา่า่แัอห้ทชวงิรโ้คงะลวัหแนอัแววลทืสอ้ยมุแบ�ำ้ท้ลวหลป.เซแแใล้วซริษนา่แลรกค)ุน้ง)ัวกลง้ลิัึ่ลคู้วสาง่ึง้ลวปปนววัคหก้้แ)ววไาตพนุกัใ้วขาา่่แรซมวลาล))ลดหวีกงึซอะ้งล้งึ่ลดก้เ)แวมววุ้า่กแการงึ่ทงไ้ตว็า่งา่น,ัลโรียซรรอมไค((ษุอนดงัะฟอ้ะะะ่ใ้แวใฯงแ่ึ้บ.อแรไนั,ทีหยรนทส.หห้สหนว.ห้า(อ้ใทำ�ฉกหท้�ำน(กแง่ัทยทะ่ซสง่ยหยนัา�ำแทาา.ลกสทงตงาั่ึ่ินมแญแงับนทลลย้บอ่อวบา้นหานลนไณก้นอา่วแรน่าคฟุงนา้ตอวพ่นัใจนะ้ลงีเสะคไย้)นท.ะปใรงนซ้มวนลน(เ็ดะี่รสมนกใเอง่ึ้นแใ่ัคททะอ)ะสสนีลดกุอหาร.ทหีย.ท.หอใ(มดว่ะเ)ะ,้อแนัเเ่ีไอง่หนว.ปนรว้ทณวอปหง(สสนดล้ักตาโ็า่อยภนแ.�ำง่ดมกัาอะงทัลทงงั.โหแ้เคหานกยเไผณรยคงิาจ่.สลชย้แสง่ววลา้าขีแโูาน่มกั้้ก้้ถัาฯแหวหะนค�ำัมมุ้ราลงทรยัเกห่าลคกะง่ลดแี้เนงทู้วท.นก้าเวปร)ญรลังมันรัีย(ื้จ.อรวะเแ้กืวอ)อซนซจลพวนะอๆกียัทหปนง่ึนังก่ึนัาัเดนลยั่้ดน�ำหอกิง่ตตดดสตกงงิ่ัเูแเูทนัรยมลุ่ทหดดริแแรกลนขลร๘.ิืีเยคออลลียนงงัอไัาว่ีมร้ทว้๒๐บปนนนดตุ้้ฯวววาวา่งง่ึ)).ีี ้ ครหทินฺโน “อิทานิสฺส กตฺตพฺพยุตฺตกํ ้ ชานิสสฺ ามีติ ทฺวินฺนํ เคหานํ อนฺตเร มหนฺตํ อาวาฏํ ขนาเปตฺวา อสตี สิ กฏานิ ขทีรทารูนิ อาหราเปตฺวา อคฺคึ ทตฺวา สพฺพรตฺตึ ธมู าเปตฺวา ขทีรงฺคารราสึ กาเรตฺวา อาวาฏมตฺถเก รุกฺขปทรานิ €เปตฺวา กิลเฺ ชน ปฏิจฺฉาเทตฺวา โคมเยน ลมิ ปฺ าเปตฺวา เอเกน ปสเฺ สน ทพุ ฺพลทณฺฑเก อตถฺ ริตวฺ า คมนมคคฺ ํ กาเรสิ “เอวํ อกฺกนตฺ กฺกนตฺ - กาเล ทณฺฑเกสุ ภคฺเคส,ุ ปริวตฺตติ ฺวา องฺคารกาสยุ ํ ปตสิ ฺสนฺตีติ มฺมาโน, เคหปจฺฉาภาเค สริ ิคตุ ฺเตน €ปิ ตนิยาเมเนว จาฏิโย €ปาเปส,ิ อาสนานิปิ ตเถว ปฺ าเปส.ิ สริ ิคตุ ฺโต ปาโตว ตสฺส เคหํ คนฺตฺวา “กโต เต สมมฺ สกฺกาโรติ อาห. “อาม สมมฺ าต.ิ “กหํ ปเนโสต.ิ “เอหิ, ปสฺสามาติ สพฺพํ สิริคุตฺเตน ทสฺสติ นิยาเมเนว ทสฺเสส.ิ สริ ิคตุ ฺโต “สาธุ สมมฺ าติ อาห. มหาชโน สนฺนิปต.ิ ผลิตสื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 95 www.kalyanamitra.org
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
