หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ g

หนงั สืออิเลก็ ทรอนิกส์ เรือง การติดตงั วงจรไฟฟ้ าเบือง จดั ทําโดยนาย จกั รพนั ธ์ุ ศรีมงคล รหสั 60181700106 สาขาวิชา อตุ สาหกรรมศลิ ป์ คณะ เทคโนโลยี อตุ สาหกรรม

คาํ นาํ หนังสอื อเิ ล็กทรอนกิ ส เรอ่ื ง การติดตั้งวงจรไฟฟาเบอ้ื งตน ไดจัดทาํ ข้ึนเพ่ือใช ประกอบการเรยี นการสอน สําหรับนกั ศกึ ษาตลอดจนบุคคลทส่ี นใจ โดยผูพัฒนาได แบงเน้อื หาของหนังสอื อิเลก็ ทรอนิกสนี้ไว ไดแก ความหมายความรพู ้นื ฐานและ ความสาํ คญั ของไฟฟาการติดต้งั ไฟฟาเบือ้ งตน หวงั เปนอยางย่งิ วา เนื้อหาสาระของหนงั สอื อเิ ลก็ ทรอนิกสเลมนี้ จะเปน ประโยชน และใหความรูแกผ ูเรยี นและผสู นใจท่ัวไป นาย จักรพนั ธุ ศรีมงคล คณะเทคโนโลยอี ตุ สาหกรรม มหาวิทยาลยั ราชภัฏลาํ ปาง กนั ยายน 2561

สารบญั ก ขคํานํา 1 2สารบญั 3ความรู้พืนฐานเกียวกบั ไฟฟ้ า 4ความรู้พืนฐานเกียวกบั วงจรไฟฟ้ า 5การตอ่ วงจรไฟฟ้ า 6แบบวงจรไฟฟ้ าอนกุ รม 7วงจรไฟฟ้ าแบบขนาน 8การตอ่ แบบผสม 9การติดตงั หลอดไส้ 10การตอ่ วงจรไฟฟ้ าทีใช้หลอดฟลอู อเรสเซนต์สรุปบททดสอบ

ความรู้พนื ฐานเกียวกบั ไฟฟ้ ากระแสไฟฟ้ า (Electrical Current) เกิดจากการเคลือนทีของอีเลค็ ตรอนจากจดุ หนงึ ไปยงัอีกจดุ หนงึ ภายในตวั นําไฟฟ้ า ซงึ การเคลือนทีของอีเลค็ ตรอนเกิดจากการนําวตั ถทุ ีประจไุ ฟฟ้ าตา่ งกนั มาวางใกล้กนั ทําให้เกิดการเคลือนทีของอีเล็คตรอนการแบ่งชนิดของไฟฟ้ าในปัจจบุ นั ได้มีการนําไฟฟ้ ากระแสตรงมาใช้ในการดํารงชีวติ ประจําวนั อยา่ งแพร่หลาย ซงึ ไฟฟ้ าสามารถเกิดขนึ จากแหลง่ กําเนดิ หลาย ๆ แบบ ซงึ สามารถจําแนกได้เป็ น 2 แบบใหญ่ ๆ ดงั นี ไฟฟ้ ากระแสตรง ( Direct current หรือ D.C . ) เป็ นกระแสไฟฟ้ าทีมีทศิ ทางการไหลไปทางเดียวกนั โดยตลอดระยะทางทีวงจรกระแสไฟฟ้ าปิ ด กระแสไฟฟ้ าจากขวั บวกในแหล่งกําเนดิผา่ นจากขวั บวกจะไหลผา่ นตวั ต้านทานหรือโหลด ผ่านตวั นําไฟฟ้ า แล้วย้อนกลบั เข้าขวั ลบ วนเวียนไปในทางเดียวกนั เชน่ นีตลอด เช่น ถ่านไฟฉาย ไดนาโม เป็ นต้นคณุ สมบตั ขิ องไฟฟ้ ากระแสตรง• กระแสไฟฟ้ าไหลไปทิศทางเดียวตลอดเวลา• มีค่าแรงดนั หรือ แรงเคลือนไฟฟ้ าเป็ นบวกอย่เู สมอ• สามารถเก็บประจไุ ว้ในเซลล์ หรือแบตเตอรีได้• ไฟฟ้ ากระแสสลบั (Alternating current หรือ A.C.) เป็ นกระแสไฟฟ้ าทีมีการไหลวน• เวียนกลบั ไปกลบั มา ทงั ขนาดของกระแสไฟฟ้ าและแรงดนั ไม่คงที จะเปลียนแปลงอย่เู สมอ คือ กระแสไฟฟ้ าจะไหลไปทางหนงึ ก่อนต่อมาจะไหลสวนกลบั และก็เริมไหลเหมือนครังแรก การไหลไปมา 1 รอบ เรียกว่า 1 ไซเกิล (Cycle) และความถีหมายถงึ จํานวนไซเกิล ใน ประเทศไทยนิยมใช้กระแสไฟฟ้ าทีมีความถี 50 เฮริ ตซ์ หรือ 50 รอบ ตอ่ 1 วินาที

ความรู้พนื ฐานเกียวกบั วงจรไฟฟ้ า วงจรไฟฟ้ าภายในบ้าน สว่ นใหญ่จะเป็นการต่อแบบขนาน ซงึ เป็นการต่อวงจรทําให้อปุ กรณ์และเครืองใช้ไฟฟ้ าแต่ละชนิดอย่คู นละวงจร ซงึ ถ้าเครืองใช้ไฟฟ้ าชนิดหนึงเกิดขดั ข้องเนืองจากสาเหตใุ ดก็ตาม เครืองใช้ไฟฟ้ าชนิดอืนกย็ งั คงใช้งานได้ตามปกตเิ พราะไมไ่ ด้อย่ใู นวงจรเดียวกนัไฟฟ้ าทีใช้ในบ้านเรือนทวั ไปเป็นไฟฟ้ ากระแสสลบั มีความต่างศกั ย์ 220 โวลต์ การสง่พลงั งานไฟฟ้ าเข้าบ้านจะใช้สายไฟ 2 เส้น คอื1. สายกลาง หรือสาย N มศี กั ย์ไฟฟ้ าเป็นศนู ย์2. สายไฟ หรือสาย L มศี กั ย์ไฟฟ้ าเป็น 220 โวลต์

การต่อวงจรไฟฟ้ าการตอ่ วงจรไฟฟ้ า ตามปกติวงจรไฟฟ้ าใด ๆ จะมีความเปลียนแปลงและคณุ สมบตั ิตอ่ กระแสไฟฟ้ า แรงดนั ไฟฟ้ าแตกตา่ งกนั ไป ตามแต่วิธีการตอ่ วงจรนนั ๆ และตามการเปลยี นแปลงตวั ต้านทานหรืออปุ กรณ์ไฟฟ้ านนั ด้วย ซงึ เรามีวิธีการตอ่ วงจรไฟฟ้ าได้ 3 แบบคือ 1. การตอ่ แบบอนกุ รม (Series Circuit) 2. การตอ่ แบบขนาน (Parallel Circuit) 3. การตอ่ แบบผสม (Compound Circuit)

1. แบบวงจรไฟฟ้ าอนุกรม วงจรไฟฟ้ าแบบอนกุ รม หมายถงึ การนําอปุ กรณ์ไฟฟ้ ามาตอ่เรียงลําดบั กนั ไป โดยนําปลายด้านใดด้านหนงึ ของอปุ กรณ์ตวั ทีหนงึ มาตอ่กบั อปุ กรณ์ตวั ทีสอง จากนนั นําปลายทีเหลือของอปุ กรณ์ทีสอง ไปตอ่ กบัอปุ กรณ์ตวั ทีสาม และตอ่ ในลกั ษณะทเี รียงกนั ไปเรือย ๆ จนถงึ อปุ กรณ์ตวัสดุ ท้ายให้ตอ่ ปลายทีเหลอื เข้ากบั แหลง่ กําเนิดไฟฟ้ า

2. วงจรไฟฟ้ าแบบขนานวงจรไฟฟ้ าแบบขนาน หมายถึง การนําอปุ กรณ์ไฟฟ้ าตงั แต่ 2 ตวั ขนึ ไปมาตอ่ เรียงแบบขนานกนั โดยนําปลายด้านเดยี วกนั ของอปุ กรณ์แตล่ ะตวั มาตอ่ เข้าด้วยกนั แล้วตอ่ ปลายของอปุ กรณ์แตล่ ะตวั ทีตอ่ กนั แล้วนนั เข้ากบัแหลง่ กําเนิดไฟฟ้ า

3. การต่อแบบผสม การตอ่ แบบผสม คือ การตอ่ วงจรทงั แบบอนกุ รมและแบบขนานเข้าไปในวงจรเดยี ว การตอ่ แบบนี โดยทวั ไปไมน่ ิยมใช้กนั เพราะเกิดความยงุ่ ยากจะใช้กนั แตใ่ นทางด้านอิเลก็ ทรอนิกส์เป็นสว่ นใหญ่ เช่น ตวั ต้านทานตวัหนงึ ตอ่ อนกุ รมกบั ตวั ต้านทานอีกตวั หนงึ แล้วนําตวั ต้านทานทงั สองไปตอ่ขนานกบั ตวั ต้านทานอีกชดุ หนงึ

การติดตงั หลอดไส้หลอดไส้หรืออนิ แคนเดสเซนต์ (Incandescent lamp) เป็นหลอดชนิดทีใช้ไส้หลอดเป็นตวั เปลง่ แสง เมือไส้หลอดขาดจะไมม่ แี สงสว่างปรากฏออกมา หลอดชนิดนีเป็นหลอดแก้ว (Bulb) ไส้หลอดทีเปลง่ แสงสว่างออกมาท าด้วยทงั สเตน(TungstenFilament) ภายในหลอดบรรจแุ ก๊สไนโตรเจนและแก๊สอาร์กอน (เป็นแก๊สเฉือย ) เข้าไปแทนทีหลงั จากดดู อากาศจากภายในหลอดออกหมด แก๊สเฉือยทีบรรจเุ ข้าไปนีจะทาให้หลอดมีคณุ สมบตั กิ ารใช้งานนานขนึ คือมอี ายกุ ารใช้งานนานประมาณ 1,000 ชวั โมงเป็นหลอดทีมีใช้อยตู่ งั แตช่ ว่ งแรก ๆ ของการให้แสงสว่าง ในปัจจบุ นั ถงึ แม้ว่าจะมกี ารใช้งานน้อยลง เนืองจากปริมาณแสงทีเปลง่ ออกมาตอ่ กาลงั ไฟฟ้ ามีคา่ น้อยเมือเปรียบเทียบกบั หลอดชนิดอืน ๆ และมีอายกุ ารใช้งานทีสนั กว่า แต่ก็ยงั มกี ารใช้งานอย่อู าจจะด้วยเหตผุ ลทีว่าราคาถกู มหี ลายขนาด มหี ลายรูปร่าง และมีหลายสี หลอดแบบนีให้ความสว่างได้โดยจ่ายกระแสไฟฟ้ าผา่ นไส้หลอด (Filament) ซงึ ท ามาจากโลหะทงั สเตน(Tungsten)เมอื กระแสไฟฟ้ าผ่านไส้หลอดท าให้เกิดความร้อนและสว่าง เปลง่ แสงสีคอ่ นข้างแดงออกมา ซงึ ขนาดของความสวา่ งขนึ อยกู่ บั จ านวนกระแสไฟฟ้ าทีใสเ่ ข้าไปเช่น หลอดไส้ขนาด 10 วตั ต์ก็จะให้ความสว่างต่ ากว่าหลอดขนาด 40 วตั ต์ เพราะกระแสไฟฟ้ าน้อยกวา่

การต่อวงจรไฟฟ้ าทีใชห้ ลอดฟลอู อเรสเซนต์ขนั ตอนการตอ่ วงจร 1. นําสายไฟตอ่ จากขวั ที 1 ของหลอดไฟไปตอ่ ขวั ที 1 ของสตาร์ตเตอร์ 2. นําสายไฟตอ่ จากขวั ที 2 ของสตาร์ตเตอร์ไปต่อขวั ที 3 ของหลอดไฟ 3. นําสายไฟตอ่ จากขวั ที 4 ของหลอดไฟไปตอ่ ขวั ที 2 ของบลั ลาสต์ 4. นําสายไฟตอ่ จากขวั ที 1 ของบลั ลาสต์ไปตอ่ ขวั ที 2 ของสวติ ช์ 5. นําสายไฟตอ่ จากขวั ที 2 ของหลอดไฟและสายไฟตอ่ ขวั ที 1 ของสวิตช์ไปต่อกบั แหลง่ จ่ายไฟฟ้ า 220 V

สรุป• งานไฟฟ้ า หมายถึง การปฏิบตั งิ านทีเกียวกบั ไฟฟ้ าในการสร้างหรือ ผลติ การซอ่ มแซม การปรับปรุง การติดตงั อปุ กรณ์หรือ วงจรไฟฟ้ า ด้วยความปลอดภยั เพือสนองความต้องการของมนษุ ย์ในการ ดํารงชีวิตประจําวนั• งานไฟฟ้ ามีความสําคญั ตอ่ การดํารงชีวิตของมนษุ ย์ ดงั นี• 1. งานไฟฟ้ าใช้ในการสร้างเครืองมือ เครืองใช้ตา่ ง ๆ ทีให้พลงั งาน ความร้อน พลงั งานแสงสวา่ ง พลงั งานกล ทีมีความจําเป็นตอ่ การ ดํารงชีวิตของมนษุ ย์ในปัจจบุ นั เป็นอยา่ งยิง เช่น เครืองทํานําอ่นุ เครืองปรับอากาศ หลอดไส้ หลอดฟลอู อเรสเซนต์ ลฟิ ต์ บนั ไดเลือน• เป็นต้น• 2. งานไฟฟ้ าช่วยพฒั นาระบบสอื สาร คมนาคม ให้สะดวก เจริญก้าวหน้า เช่น วทิ ยุ โทรทศั น์ โทรศพั ท์• รถไฟฟ้ า เป็นต้น• 3. งานไฟฟ้ าช่วยพฒั นาระบบการผลิตสนิ ค้าของโรงงานอตุ สาหกรรม

แบบทดสอบ๑. วิธีการตอ่ วงจรไฟฟ้ ามีทงั หมดกีแบบ และมีอะไรบ้าง๒. การตอ่ วงจรไฟฟ้ าแบบอนกุ รม ขนาน และผสม มีข้อดี และข้อเสียอยา่ งไร๓. การตอ่ วงจรไฟฟ้ าในบ้านเรือนปัจจบุ นั นิยมตอ่ วงจรไฟฟ้ าแบบใด๔. วงจรไฟฉาย จดั เป็นการตอ่ วงจรไฟฟ้ าแบบใด

ทีมาขอ้ มลู https://realmartonline.com https://sites.google.com/site/physicsden/fourth-page https://sites.google.comhttp://annporter.files.wordpress.com/2007/10/incan.jpg http://www.snr.ac.th http://www.krusam.net/krusam.htm ทมี าของภาพ https://www.google.co.th

ผจู้ ดั ทาํ นาย จกั รพนั ธ์ุ ศรีมงคล ชือเลน่ อมั รหสั 60181700106 สาขา อตุ สาหกรรมศิลป์ คณะ เทคโนโลยีอตุ สาหกรรม