อยุธยา

ประวัติศาสตร์ อยุธยา

พระราชพงศวดาร

ประวัติพระราชพศว ดารอยุธยา • พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยธุ ยา ฉบบั พระจกั รพรรดิพงศ์ (จาด) เป็นพงศาวดารสยามสมยั อาณาจกั รอยธุ ยา เน้ือหาเร่ิมต้งั แต่แรก สถาปนากรุงศรีอยธุ ยาจนถึงปลายรัชสมยั พระเจา้ ทา้ ยสระ ตน้ ฉบบั เป็นใบลานรวม 17 ผกู เน้ือหาส่วนใหญ่คลา้ ยกบั พระราช พงศาวดารกรุงศรีอยธุ ยาฉบบั อ่ืน ๆ ท่ีชาระในสมยั รัตนโกสินทร์ ตอนตน้ [1] แต่เน้ือหาต้งั แต่รัชกาลสมเดจ็ พระนารายณ์มหาราชเป็น ตน้ ไปแตกต่างจากพงศาวดารฉบบั อ่ืน ๆ มาก สนั นิษฐานวา่ ส่วนน้ี เขียนข้ึนต้งั แต่สมยั ราชวงศบ์ า้ นพลูหลวง[2]

ป ร ะ ว ัติ

จ ด ห ม า ย เ ห ตุ ล า ลู แ บ ร์ ( ฝ รั่ ง เ ศ ส : D U R O Y A U M E D E S I A M แ ป ล ต า ม ตั ว คื อ \" ว่ า ด้ ว ย ร า ช อ า ณ า จั ก ร ส ย า ม \" ) เ ป็ น จ ด ห ม า ย เ ห ตุ พ ง ศ า ว ด า ร ที่ ก ล่ า ว ถึ ง ร า ช อ า ณ า จั ก ร ส ย า ม ใ น ป ล า ย รั ช ส มั ย ส ม เ ด็ จ พ ร ะ น า ร า ย ณ์ ม ห า ร า ช พ . ศ . 2 2 3 0 โ ด ย ซี ม ง เ ด อ ล า ลู แ บ ร์ อั ค ร ร า ช ทู ต ข อ ง พ ร ะ ท่ี 1 4 แ ห่ ง ฝ ร่ั ง เ ศ ส ซ่ึ ง เ ข้ า ม า ทู เ จ้ า ห ลุ ย ส์ ล พ ร ะ ร า ช ส า ส์ น ณ ป ร ะ เ ท ศ ส ย า ม ไ ด้ พ ร ร ณ น า ถึ ง ก รุ ง ศ รี อ ยุ ธ ย า ไ ว้ อ ย่ า ง ก ว้ า ง ข ว า ง แ ม้ ว่ า เ จ้ า ตั ว จ ะ อ ยู่ เ พี ย ง 3 เ ดื อ น 6 วั น จึ ง ต้ อ ง อ า ศั ย ค ว า ม รู้ จ า ก ห นั ง สื อ ท่ี ช า ว ต ะ วั น ต ก ซ่ึ ง ม า ก รุ ง ส ย า ม แ ต่ ก่ อ น แ ต่ ง ไ ว้ อ ย่ า ง ค ล า ด เ ค ล่ื อ น บ้ า ง ส อ บ ถ า ม จ า ก ค น ที่ ไ ม่ มี ค ว า ม รู้ บ้ า ง ฟั ง จ า ก คา บ อ ก เ ล่ า ซ่ึ ง จ ริ ง บ้ า ง ไ ม่ จ ริ ง บ้ า ง บ า ง เ ร่ื อ ง ก็ ค า ด เ ด า เ อ า เ อ ง จ ด ห ม า ย เ ห ตุ ล า ลู แ บ ร์ ฉ บั บ แ ป ล ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย มี อ ยู่ 2 ฉ บั บ คื อ ฉ บั บ ท่ี พ ร ะ เ จ้ า บ ร ม ว ง ศ์ เ ธ อ พ ร ะ อ ง ค์ เ จ้ า ว ร ว ร ร ณ า ก ร ก ร ม พ ร ะ น ร า ธิ ป ป ร ะ พั น ธ์ พ ง ศ์ ท ร ง พ ร ะ นิ พ น ธ์ แ ป ล โ ด ย ท ร ง แ ป ล ม า จ า ก ฉ บั บ ภ า ษ า อั ง ก ฤ ษ แ ล ะ ฉ บั บ แ ป ล ข อ ง สั น ต์ ท . โ ก ม ล บุ ต ร จ า ก ต้ น ฉ บั บ ภ า ษ า ฝ รั่ ง เ ศ ส ภู มิ ห ลั ง

ว ร ร ณ ก ร ร ม อ ยุ ธ ย า

ว ร ร ณ ก ร ร ม ส มั ย อ ยุ ธ ย า • ในสมยั กรุงศรีอยธุ ยาท่ีมีอายยุ าวนานถึง 417 ปี มีกวแี ละวรรณกรรมมากมาย ซ่ึงควรจะมีมากกวา่ น้ี แต่เน่ืองจากความไมส่ งบในดินแดน ท้งั สงครามและการแยง่ ชิงราชสมบติ โดยมี กษตั ริยใ์ นยคุ น้นั ถึง 33 พระองค์ และ เปล่ียนวงศก์ ษตั ริยถ์ ึง 4 คร้ัง • แต่กย็ งั มี วรรณกรรมสมยั อยธุ ยา ที่ถูกยกยอ่ งมาเป็นวรรณคดีและยงั มีการกล่าวถึงอยใู่ นปัจจุบนั โดยการสร้างสรรคจ์ าก 5 พระองค์ คือ • สมเดจ็ พระรามาธิบดีที่ ๑ • สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ • สมเดจ็ พระเจา้ ทรงธรรม • สมเดจ็ พระนารายณ์ • สมเดจ็ พระเจา้ บรมโกศ • ยคุ ทองของ วรรณกรรมสมยั อยธุ ยา เกิดข้ึนในยคุ กลางซ่ึงมีสมเดจ็ พระนารายณ์ครองราชสมบติ ไมว่ า่ จะเป็นชนช้นั ผนู้ อ้ ยท้งั ชายและหญิง ต่างหลงใหลในวรรณกรรมและสร้างสรรคไ์ ว้ อยา่ งมากมาย

• บทเห่เรือของเจา้ ฟ้าธรรมาธิเบศร์ • เจา้ ฟ้าธรรมาธิเบศร์เป็นกวีท่ียง่ิ ใหญ่ในสมยั อยธุ ยา พระนาม เดิมคือ เจา้ ฟ้าธรรมาธิเบศรไชยเชษฐส์ ุริยว์ งศ์ เรียกกนั ทว่ั ไปวา่ \"เจา้ ฟ้ากงุ้ \" เป็นพระราชโอรสองคใ์ หญ่ ในพระเจา้ อยหู่ วั บรมโกศ ไดร้ ับ การสถาปนาเป็นเจา้ ฟ้ากรมขนุ เสนาพทิ กั ษ์ เม่ือ พ.ศ. ๒๒๗๖ • \"เจา้ ฟ้ากงุ้ \" ทรงพระนิพนธ์บทร้อยกรองไวห้ ลายเรื่อง ซ่ึงบท ท่ีไดร้ ับยกยอ่ งวา่ ดีที่สุดคือ บทเห่เรือ ซ่ึงมีความดีเด่น ดา้ นการคิด สร้างสรรค์ รูปแบบแปลกใหม่ ทรงใชก้ าพยแ์ ละโคลงคู่กนั คลา้ ย กาพยห์ ่อโคลง และทรงเปลี่ยนแปลงวธิ ีแต่งใหม่ โดยแบ่งเน้ือเรื่อง ออกเป็นตอนๆ แต่ละตอนใชโ้ คลง ๑ บท แลว้ แต่งกาพยเ์ ลียนความ ขยายความอีกจานวนหน่ึง แลว้ จึงเริ่มตน้ ตอนต่อไป ดว้ ยโคลง แลว้ ขยายความดว้ ยกาพยต์ ่อไปอีก รูปแบบฉบบั เช่น พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลิศหลา้ นภาภยั พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั เป็นตน้ นอกจากน้ี บทเห่ เรือของเจา้ ฟ้ากงุ้ ยงั ใชเ้ ห่ในสมยั รัชกาลที่ ๔ และในกระบวนพยหุ ยา ตราทางชลมารคในปัจจุบนั ดว้ ย

พระราชกรณี ยกิ จพระมหากษัตริ ย์

ท ร ง สถ า ป น า ก รุ ง ศ รี อ ยุธ ย า • พระราชกรณียกิจที่สาคญั คือ เ ป็ น ร า ช ธ า นี • - รวมอานาจการปกครองไวท้ ี่ศูนยก์ ลาง ก า ร จัด ร ะ เ บี ย บ กา รป ก คร อ ง แ บ บ จ ตุ สด ม ภ์ คือราชธานี ก า ร ป ร ะ ก า ศ ใ ช้ ก ฎ ห ม า ย แ ล ะ • - แยกขา้ ราชการฝ่ายทหารและพลเรือน จั ด ร ะ บ บ ก า ร ศ า ล ออกจากกนั (ฝ่ายทหารเรียกวา่ สมุหกลาโหม และฝ่ายพลเรือน เรียกวา่ สมุหนายก) ก า ร ข ย า ย อา น า จ ไ ป ยัง อ า ณ า จัก ร สุ โ ข ทัย • - ประกาศใชร้ ะบอบศกั ดินาในการ ปกครองบา้ นเมือง ก า ร ข ย า ย อา น า จ ไ ป ยัง อ า ณ า จั ก ร เ ข ม ร มี ก า ร ติ ด ต่ อ ค้า ข า ย กับจี น

THANK YOU