Ứng dụng PP Montessori vào các HĐGD ở trường MN

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP MONTESSORI VÀO CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRONG TRƯỜNG MẦM NON Hà Nội, ngày 23 tháng 4 năm 2023

Cấu trúc Sự ra đời và phát triển của phương pháp giáo dục Montessori Ý nghĩa của phương pháp giáo dục đối với sự phát triển của trẻ em Nguyên tắc sắp xếp và sử dụng giáo cụ Montessori trong lớp học Các lĩnh vực của phương pháp giáo dục Montessori

1. Sự ra đời và phát triển của phương pháp giáo dục Montessori - Ai là người sáng lập phương pháp giáo dục Montessori? - Phương pháp giáo dục Montessori ra đời từ khi nào? Trong hoàn cảnh nào? - Phương pháp giáo dục Montessori có phù hợp với trẻ em mầm non hay không? - Hiện nay phương pháp giáo dục Montessori có còn phù hợp với sự phát triển của xã hội hay không?... -…

Tiến sĩ Maria Montesori 1870 ~ 1952

TS Maria Montessori là....... … người sáng lập ra phương pháp giáo dục Montessori, ... người phụ nữ có ảnh hưởng lớn nhất trong lĩnh vực giáo dục lứa tuổi mầm non.

• 1870 : sinh ra ở Ancona, nước Ý, trong một gia đình trung lưu => Thời kỳ đó nước Ý là một quốc gia bảo thủ đối với phụ nữ • 1896 : nữ bác sĩ đầu tiên ở Ý chuyên môn nhi khoa và tâm thần học • 1897 : giảng dạy ở Khoa Y tế, Trường ĐH Rome và vừa làm việc tại Bệnh viên thuộc ĐH. => Đã lấy kinh nghiệm về trẻ em gặp khó khăn về trí tuệ và trẻ em có hoàn cảnh gia đình nghèo khó.

• Năm 1901, Montessori được làm Giám đốc của trường Orthophrenic thuộc Đại học Rome Bà bắt đầu cải cách hệ thống chữa bệnh: Thay thế từ cách nhốt trẻ bị tâm thần ở trong phòng bằng cách đề nghị nhân viên chăm sóc trẻ: => nói chuyện với trẻ bằng sự tôn trọng cao nhất. => dạy cho trẻ (là các bệnh nhân) tự chăm sóc bản thân mình => lắng nghe và quan sát trẻ

▪ Thành công của bà đã được biết rộng rãi, sau khi bà bắt đầu làm việc được hai năm, nhiều trẻ “thiểu năng” đã vượt qua kỳ kiểm tra tại các trường công lập. Montessori đã xây dựng phương pháp khoa học về giáo dục dựa trên quan sát và thí nghiệm.

• 1907 : Thành lập Casa dei Bambini là “Nhà Trẻ” đầu tiên => Bà bắt đầu sự nghiệp nhà giáo dục bằng tổ chức 1 trường mới Lớp của Casa dei Bambini có 50 trẻ từ 2 đến 5 tuổi trong khu tái định cư ổ chuột ở khu vực San Lorenzo, Ý. ➢ Ngày đầu tiên vào Nhà Trẻ, hầu hết các trẻ em đều khóc, thái độ hung hăng và nóng vội.

Maria Montessori tổ chức lớp học: - Hướng dẫn những trẻ lớn giúp đỡ em bé khác - Dạy trẻ nội dung trong đời sống hàng ngày. - Sử dụng các đồ dùng và trò chơi tự làm cho trẻ em - Sử dụng bàn ghế phù hợp với kích thước trẻ em - Sử dụng các đồ dùng gần gũi xung quanh để dạy trẻ.

=> Bà thu được kết quả to lớn: trẻ thiểu năng tự thực hiện những điều giáo viên đã giới thiệu.  Trẻ em thích thú học tập về các kỹ năng sống thực tế, giúp trẻ độc lập và cảm nhận tự hào về bản thân  Trẻ em lớn đã chăm sóc cho trẻ em bé, giúp đỡ giáo viên phục vụ các bữa ăn, giữ môi trường sạch sẽ …

=> Thái độ của các em thay đổi rất nhiều… … từ những đứa trẻ đường phố bụi đời …. …. trở thành trẻ em duyên dáng và lịch sự. => Trẻ em là người đi lang thang trước đây đã bắt đầu ngồi lại rất lâu để thực hiện các hoạt động và chơi trò chơi một cách say sưa ▪ Maria Montessori thấy rằng môi trường xã hội là quan trọng nhất cho trẻ em phát triển.

- Phương pháp giáo dục Montessori đã khởi động được trên 100 năm,… … vượt qua mọi thời đại, mọi nền văn hóa … … đã có mặt ở các quốc gia trên toàn thế giới. - Phương pháp này càng trở nên cần thiết hơn trong xã hội hiện đại … … xã hội ngày càng phát triển… tính “con người” đang dễ bị mai một… …. cho nên phương pháp này đang nhận được sự đồng cảm của mọi người khắp nơi trên thế giới

Rosemary Kennedy (1918- 2005)

Larry Page và Sergey Brin – (đồng sáng lập ra Google) “Cách thức giáo dục (Montessori) không đi theo khuôn mẫu hay các mệnh lệnh, học sinh luôn được tạo động lực và đặt câu hỏi về những gì diễn ra trên thế giới” - Larry Page “Chính Montessori đã giúp chúng tôi học được cách tự khám phá bản thân, dám theo đuổi đam mê của mình.” - Larry Page và Sergey Brin

Jeff Bezos, cha đẻ của tập đoàn thương mại điện tử khổng lồ Amazon “Khi tiếp xúc với Montessori, tôi đã vô cùng say mê các trò chơi trong bộ đồ chơi thông minh này. Tôi say mê đến nỗi các cô giáo thường xuyên phải nhắc nhở nên dành thời gian cho những việc khác nữa. Sự tập trung vào những đam mê đã hình thành trong tôi từ bé như vậy. Điều ấy đã giúp tôi rất nhiều trong công việc, góp phần đưa Amazon trở thành công ty thương mại điện tử hàng đầu thế giới”.

George Clooney- Ngôi sao điện ảnh Hollywood Lòng nhân ái đã khiến cái tên George Clooney từ lâu trở thành một “thương hiệu” vượt ra ngoài khuôn khổ của Hollywood cùng những hoạt động cộng đồng ý nghĩa như quỹ từ thiện cho các vụ khủng bố 11/9, trận động đất tại Haiti năm 2010…

Các trường mầm non Montessori tại Hà Nội 1. Mầm non Sakura Montessori 6. Mầm non Peace Montessori Pre- school 2. Mầm non Pink Sunshine Montessori Preschool 7. Mầm non Hà Nội Montessori 3. Mầm non FUJI 8. Mầm non Casa dei Bambini Montessori 4. Mầm non Smiles Montessori Pre- school 9. Mầm non Việt Mĩ Montessori 5. Mầm non Funny Kids 10. Mầm non Le Macaron Montessori …

2. Ý nghĩa của phương pháp Montessori Phương pháp Montessori có phù hợp với trẻ em Việt Nam không???

- Montessori là phương pháp lấy khả năng tự học làm nền tảng cơ sở … … chú trọng vào việc khai thác tiềm năng sẵn có của cá nhân, không áp đặt trẻ - Giáo viên chỉ quan sát, theo dõi sự phát triển và đưa ra gợi ý, hỗ trợ khả năng tự phát triển của trẻ vì … … bản thân mỗi trẻ từ khi sinh ra vốn đã có khả năng tự học tuyệt vời.

Giáo dục “Lấy trẻ em làm trung tâm” Triết lí giáo dục Tình yêu thương vô điều kiện đặt ra giới hạn cho các hành vi Trao cho trẻ em cơ hội học tập qua tất cả các giác quan Tôn trọng sự “tự do” của trẻ em

Phương pháp Montessori có ứng dụng được vào chương trình giáo dục mầm non Việt Nam không? Ứng dụng như thế nào?

Nguyên tắc sắp xếp và sử dụng giáo cụ Montessori trong lớp học

Môi trường trong lớp học Montessori được sắp xếp như thế nào?

Nguyên tắc sắp xếp môi trường lớp học Montessori Phù hợp với nhu cầu tự nhiên của trẻ Có bố cục và trình tự rõ ràng Hiện thực và tự nhiên được kết hợp hài hòa

Nguyên tắc sắp xếp môi trường lớp học Montessori 1. Sự tự do - GV cho phép trẻ tự quyết định lựa chọn bài tập, tự quyết định sự nghỉ ngơi của bản thân. - GV chuẩn bị thêm các bài tập sáng tạo để trẻ có sự tự do sáng tạo. 2. Kết cấu của lớp học và nguyên tắc. - Cần tuân thủ quy định về kết cấu của lớp học (KT giá/ kệ theo lứa tuổi). - Kết cấu cần theo nguyên tắc (vị trí của các góc; vị trí của các bài tập, giáo cụ). 3. Thực tế và tự nhiên. - Nhiều đồ dùng trong lớp học Montessori có thể sử dụng những đồ dùng có trong tự nhiên (các loại vật thể…) - Giáo cụ trong lớp học Montessori rất ít giống nhau (có tính duy nhất): trẻ cần biết chờ đợi or từ bỏ. 26

4. Bầu không khí lớp học mang tính thẩm mĩ. - Giáo cụ đẹp, ngay ngắn, gọn gàng, sạch sẽ, sắp xếp theo trật tự. - Bầu không khí ấm áp, không gây ồn ào, âm lượng vừa phải. 5. Những giáo cụ của Montessori - Học cụ được thiết kế theo các nguyên tắc (Tách nhỏ những cái khó ra; Từ đơn giản đến phức tạp; Chuẩn bị cho việc học trong tương lai; Từ trực quan đến trừu tượng: vật thật→giấy; Có sự kiểm soát lỗi) 6. Cuộc sống cộng đồng trong lớp học. - Trẻ là chủ nhân của lớp học nên mỗi trẻ cần phải có trách nhiệm với việc mình làm . - Tính cộng đồng thể hiện qua các bài tập giúp trẻ có trách nhiệm với các bạn, với lớp học từ đó phát triển tính xã hội cho trẻ. 27

Nguyên tắc sử dụng giáo cụ trong lớp học Montessori 28

Nguyên tắc sử dụng giáo cụ trong lớp học Montessori 1. Trân trọng các học cụ: cẩn thận, giữ gìn (cầm thìa, cầm bút, mang khay…) 2. Cách sắp xếp, dọn dẹp: Quy ước về cách sắp đặt giáo cụ với trẻ và yêu cầu trẻ thực hiện. 3. Luôn dùng thảm khi hoạt động ở dưới đất: Hướng dẫn trẻ cách dùng thảm (trải thảm; cuộn thảm, cất thảm…) 4. Đặt giáo cụ, học cụ về vị trí ban đầu sau khi hoạt động xong. 5. Tôn trọng bạn khác khi bạn đang hoạt động, không làm phiền, biết chờ đợi đến lượt của mình. 6. Giáo viên là người hỗ trợ, giúp đỡ trẻ thực hiện, thao tác với các học cụ. 29



Các lĩnh vực trong phương pháp giáo dục Montessori Thực hành cuộc sống Giác quan MONTESSORI Văn hóa Toán học Ngôn ngữ 31

Thực hành cuộc sống 32

Giác quan 33

Toán học 34

Ngôn ngữ 35

Văn hóa 36

PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA MONTESSORI

Bài học 3 giai đoạn (Câu hỏi 3 bước) Giai đoạn 1: Giới thiệu đồ vật/ sự việc/ tính chất… - Tạo cho trẻ có ấn tượng và sự thấu hiểu về đối tượng - Cho trẻ thỏa mãn nhu cầu khám phá, nhận thức… - Đây là…/ Cái này là… Giai đoạn 2: Nhận biết đồ vật/sự việc/ tính chất… - Giúp trẻ xác nhận, nhận biết đồ vật/ sự việc/ tính chất… - Đâu là…? Hãy lấy giúp cô…! … là cái nào?... Giai đoạn 3: Kiểm tra khả năng ghi nhớ (nhắc nhở- lặp lại) - Yêu cầu trẻ nói tên đồ vật/ sự việc/ tính chất… - Đây là cái gì? Cái này là cái gì? Cái gì đây? … 38

Ứng dụng phương pháp Montessori vào chương trình GDMN như thế nào? Xây dựng môi trường giáo dục Ứng dụng trong hoạt động giáo dục khác Ứng dụng trong các hoạt động học Ứng dụng trong hoạt động góc tập (LQ với Toán, LQ chữ cái, Khám phá khoa học…) 39







Kết luận - Phương pháp Montessori là một trong những phương pháp giáo dục theo quan điểm “Lấy trẻ làm trung tâm” - Phương pháp Montessori thúc đẩy tiềm năng phát triển của trẻ thông qua môi trường giáo dục thân thiện và hệ thống giáo cụ chuyên biệt - Ứng dụng phương pháp Montessori vào các hoạt động cho trẻ ở trường mầm non mang lại hiệu quả giáo dục tối đa, vì: + Trẻ được thực hành nhiều + Trẻ học bằng các giác quan + Kết hợp nội dung trong toán học, ngôn ngữ + Kết hợp trong văn hóa, khoa học + Kết hợp trong rèn luyện kỹ năng + Trẻ học tập, tìm tòi qua hệ thống các công cụ giáo dục (giáo cụ)

44