ทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21

ศนู ย์วทิ ยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพื่อการศกึ ษาร้อยเอ็ด ทกั ษะทจ่ี าเป็ นในศตวรรษที่ 21 ศนู ยว์ ิทยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพอ่ื การศกึ ษาร้อยเอด็ สานางานส่งเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สานกั งานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธิการ

ศนู ย์วิทยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพือ่ การศกึ ษาร้อยเอด็ ทกั ษะทจี่ าเป็ นในศตวรรษที่ 21 ศตวรรษที่ 21 สถานการณโ์ ลกมีความแตกต่างจากศตวรรษที่ 20 และ 19 ระบบการศึกษา ตอ้ งมกี ารพฒั นา เพือ่ ให้สอดคล้องกับภาวะความเปน็ จริง ความทา้ ทายด้านการศกึ ษาในศตวรรษที่ 21 ในการเตรียมนักเรียนใหพ้ รอ้ ม กับชีวติ ในศตวรรษท่ี 21 เปน็ เร่ืองสาคญั ของกระแสการปรบั เปลี่ยนทางสังคมที่เกดิ ขนึ้ ในศตวรรษที่21 ส่งผลตอ่ วถิ กี าร ดารงชพี ของสังคมอย่างทั่วถึง ครูจึงตอ้ งมีความตืน่ ตัวและเตรยี มพรอ้ มในการจัดการเรยี นรู้เพ่ือเตรียมความพรอ้ มให้ นกั เรียนมีทกั ษะสาหรับการออกไปดารงชีวิตในโลกในศตวรรษท่ี 21 ทเ่ี ปล่ยี นไปจากศตวรรษท่ี 20 และ 19 โดยทักษะ แหง่ ศตวรรษท่ี 21 ทส่ี าคญั ท่ีสุด คือ ทักษะการเรยี นรู้ (Learning Skill) ในประเทศสหรฐั อเมริกาแนวคิดเรื่อง \"ทกั ษะ แหง่ อนาคตใหม่ : การเรียนรใู้ นศตวรรษท่ี 21\" ไดถ้ กู พฒั นาข้นึ โดยภาคส่วนที่เกดิ จากวงการนอกการศึกษา ประกอบดว้ ย บรษิ ทั เอกชนช้ันนาขนาดใหญ่ เช่น บริษัทแอปเปล้ิ บริษทั ไมโครซอฟ บริษัทวอล์ดิสนยี ์ องคก์ รวชิ าชีพ ระดบั ประเทศ และสานักงานด้านการศกึ ษาของรฐั รวมตัวและกอ่ ตงั้ เปน็ เครอื ขา่ ยองคก์ รความร่วมมือเพ่ือทกั ษะการ เรยี นรใู้ นศตวรรษที่ 21 ภาพ :แนวคดิ หลกั

ศนู ย์วทิ ยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพอ่ื การศกึ ษาร้อยเอด็ (Partnership for 21st Century Skills) หรือเรยี กยอ่ ๆ วา่ เครอื ข่าย P21 หน่วยงานเหลา่ นี้มีความกังวล และเห็นความจาเปน็ ที่เยาวชนจะต้องมีทักษะสาหรับการออกไปดารงชีวติ ในโลกแหง่ ศตวรรษที่21 ท่ีเปลย่ี นไปจาก ศตวรรษท่ี 20 และ 19 จึงไดพ้ ฒั นาวิสยั ทัศน์และกรอบความคดิ เพ่อื การเรียนรู้ในศตวรรษท่ี 21ขึ้น ทักษะสาคัญทเ่ี ดก็ และเยาวชนควรมีไดว้ า่ ทกั ษะการเรียนรแู้ ละนวัตกรรม หรือ 3R และ 4C ซึ่งมอี งค์ประกอบ ดังนี้  3 R ได้แก่ Reading (การอ่าน), การเขียน(Writing) และ คณติ ศาสตร์ (Arithmetic) และ  4 C (Critical Thinking - การคิดวิเคราะห,์ Communication- การส่ือสาร Collaboration-การรว่ มมอื และ Creativity-ความคิดสรา้ งสรรค์ รวมถงึ ทักษะชวี ติ และอาชีพ และทกั ษะดา้ นสารสนเทศสอ่ื และ เทคโนโลยี และการบริหารจัดการด้านการศึกษาแบบใหม่ ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 (21st Century Skills) วจิ ารณ์ พานิช (2555: 16-21) ได้กลา่ วถงึ ทักษะเพ่อื การ ดารงชีวติ ในศตวรรษท่ี 21 ดังน้ี สาระวิชากม็ คี วามสาคัญ แตไ่ ม่เพยี งพอสาหรบั การเรียนรู้เพื่อมชี ีวติ ในโลกยุคศตวรรษ ท่ี ๒๑ ปจั จุบนั การเรียนรสู้ าระวิชา (content หรือ subject matter) ควรเป็นการเรียนจากการคน้ คว้าเองของศษิ ย์ โดยครชู ่วยแนะนา และชว่ ยออกแบบกจิ กรรมท่ีชว่ ยใหน้ กั เรียนแต่ละคนสามารถประเมินความก้าวหน้าของการเรยี นรู้ ของตนเองได้ ทกั ษะแหง่ ศตวรรษที่ 21  ความรเู้ ก่ียวกับโลก (Global Awareness  ความรู้เก่ยี วกับการเงนิ เศรษฐศาสตร์ ธรุ กิจ และการเป็นผู้ประกอบการ (Financial, Economics, Business and Entrepreneurial Literacy)  ความรู้ดา้ นการเป็นพลเมอื งทดี่ ี (Civic Literacy)  ความร้ดู ้านสุขภาพ (Health Literacy)  ความรดู้ ้านสง่ิ แวดล้อม (Environmental Literacy)

ศนู ย์วิทยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพอ่ื การศกึ ษาร้อยเอ็ด สาระวิชาหลกั (Core Subjects) ประกอบดว้ ย  ภาษาแม่ และภาษาสาคัญของโลก  ศลิ ปะ  คณติ ศาสตร์  การปกครองและหนา้ ที่พลเมอื ง  เศรษฐศาสตร์  วิทยาศาสตร์  ภมู ิศาสตร์  ประวตั ศิ าสตร์ โดยวชิ าแกนหลักน้ีจะนามาสู่การกาหนดเปน็ กรอบแนวคิดและยุทธศาสตร์สาคญั ตอ่ การจัดการเรียนรใู้ นเนื้อหา เชงิ สหวทิ ยาการ (Interdisciplinary) หรือหวั ข้อสาหรบั ศตวรรษท่ี 21 โดยการสง่ เสริมความเข้าใจในเน้อื หาวชิ าแกน หลัก และสอดแทรกทักษะแห่งศตวรรษท่ี 21 เขา้ ไปในทกุ วชิ าแกนหลัก ดงั นี้ 1.ทกั ษะด้านการเรียนรแู้ ละนวตั กรรม จะเป็นตัวกาหนดความพร้อมของนกั เรยี นเขา้ ส่โู ลกการทางานทม่ี คี วาม ซบั ซอ้ นมากข้นึ ในปัจจุบนั ได้แก่  ความรเิ รม่ิ สรา้ งสรรค์และนวตั กรรม  การคดิ อย่างมวี จิ ารณญาณและการแกป้ ญั หา  การส่อื สารและการรว่ มมอื 2.ทักษะดา้ นสารสนเทศ ส่ือ และเทคโนโลยี เนอื่ งดว้ ยในปัจจุบนั มกี ารเผยแพร่ข้อมูลขา่ วสารผา่ นทางสื่อและ เทคโนโลยีมากมาย ผู้เรยี นจงึ ต้องมีความสามารถในการแสดงทักษะการคิดอย่างมวี จิ ารณญาณและปฏบิ ตั ิงานได้ หลากหลาย โดยอาศัยความรใู้ นหลายด้าน ดงั นี้  ความรู้ดา้ นสารสนเทศ  ความรู้เก่ียวกบั สือ่  ความรู้ดา้ นเทคโนโลยี 3.ดา้ นชวี ิตและอาชีพ ในการดารงชวี ิตและทางานในยคุ ปัจจุบนั ให้ประสบความสาเรจ็ นักเรียนจะตอ้ งพฒั นา ทกั ษะชีวติ ที่สาคญั ดังต่อไปน้ี  ความยืดหยนุ่ และการปรบั ตัว

ศนู ย์วทิ ยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพอ่ื การศกึ ษาร้อยเอ็ด  การริเร่ิมสร้างสรรคแ์ ละเป็นตวั ของตัวเอง  ทักษะสงั คมและสังคมข้ามวฒั นธรรม  การเปน็ ผูส้ ร้างหรือผูผ้ ลติ (Productivity) และความรบั ผิดชอบเชอ่ื ถือได้ (Accountability)  ภาวะผนู้ าและความรบั ผดิ ชอบ (Responsibility) ทกั ษะของคนในศตวรรษที่ 21 ที่ทกุ คนจะตอ้ งเรยี นรู้ตลอดชวี ติ คือ การเรียนรู้ 3R x 7C 3R คอื Reading (อ่านออก), (W) Riting (เขยี นได)้ , และ (A) Rithemetics (คิดเลขเป็น) 7C ได้แก่  Critical Thinking and Problem Solving (ทกั ษะดา้ นการคดิ อยา่ งมวี จิ ารณญาณ และทกั ษะในการ แกป้ ญั หา)  Creativity and Innovation (ทกั ษะด้านการสรา้ งสรรค์ และนวัตกรรม)  Cross-cultural Understanding (ทักษะด้านความเขา้ ใจความต่างวฒั นธรรม ต่างกระบวนทัศน์)  Collaboration, Teamwork and Leadership (ทกั ษะด้านความร่วมมือ การทางานเปน็ ทมี และภาวะผ้นู า)  Communications, Information, and Media Literacy (ทกั ษะด้านการสือ่ สารสารสนเทศ และรเู้ ทา่ ทนั สือ่ )  Computing and ICT Literacy (ทักษะดา้ นคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร)  Career and Learning Skills (ทกั ษะอาชพี และทกั ษะการเรยี นรู้) ภาพ : แนวคดิ สาคญั ในศตวรรษท่ี 21

ศนู ย์วทิ ยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพือ่ การศกึ ษาร้อยเอ็ด ทักษะทจี่ าเปน็ ในศตวรรษท่ี 21 มาดูทักษะท่ีสาคญั ในการใช้ชวี ิตและทางานในศตวรรษที่ 21 ได้แก่ ทกั ษะการเรยี นรูแ้ ละนวตั กรรม ทักษะสารสนเทศ สอื่ เทคโนโลยี ทกั ษะชีวิตและอาชีพ

ศนู ย์วทิ ยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพื่อการศกึ ษาร้อยเอด็ 1. ทักษะการเรยี นรู้และนวัตกรรม  คิดสร้างสรรค์  ใสใ่ จนวัตกรรม  มีวจิ ารณญาณ  แก้ปัญหาเป็น  สอ่ื สารดี  เต็มใจร่วมมือ

ศนู ย์วทิ ยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพ่ือการศกึ ษาร้อยเอด็ 2. ทักษะสารสนเทศ สอ่ื เทคโนโลยี  อัพเดตทุกขอ้ มลู ขา่ วสาร  รูเ้ ท่าทนั สอื่  รอบรูเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ  ฉลาดสอื่ สาร

ศนู ย์วิทยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพื่อการศกึ ษาร้อยเอด็

ศนู ย์วทิ ยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพื่อการศกึ ษาร้อยเอด็ 3. ทักษะชวี ิตและอาชพี  มคี วามยดื หยนุ่  รู้จักปรับตัว  ริเร่ิมส่ิงใหม่  ใส่ใจดูแลตวั เอง  รจู้ กั เข้าสงั คม  เรยี นรู้วัฒนธรรม  มีความเปน็ ผ้นู า  รบั ผิดชอบหนา้ ท่ี  พฒั นาอาชพี  หม่นั หาความรรู้ อบด้าน อา้ งอิงข้อมูลจาก -http://www.escd.or.th/main/index.php/knowledge/31-21 http://www.vcharkarn.com/varticle/60454 www.p21.org หนังสือรวมมติ ร คดิ เรือ่ งการเรียนรู้ โดยสานกั งานอทุ ยานการเรียนรู้ สบร.

ศนู ย์วทิ ยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพอื่ การศกึ ษาร้อยเอ็ด จัดทาโดย ท่ีปรึกษา นางยุวดี แจ้งกร ผอู้ านวยการศูนย์วทิ ยาศาสตร์และวฒั นธรรมเพื่อการศึกษารอ้ ยเอด็ เรียบเรยี ง/พมิ พ์ นายสุภัทรศักดิ์ คาสามารถ นักวิชาการวทิ ยาศาสตร์ศกึ ษา