Δ. 4.3. Η Κλασική τέχνη

Αγοράκριτοσ Ακζφαλο άγαλμα τθσ Διμθτρασ (τζλθ 5ου αι. π.Χ.) Ελευςίνα Αρχαιολογικό Μουςείο

 Γλυπτικι 4οσ αι. Γενικά χαρακτθριςτικά Γλφπτεσ • Κομψότθτα, χάρθ Πραξιτζλθσ μορφϊν ΢κόπασ Λφςιπποσ • Πλοφςιεσ πτυχϊςεισ Ευφράνωρ • Μεταφορά από το Σιμόκεοσ Βρφαξισ, Λεωχάρθσ αντικειμενικό ςτο υποκειμενικό-ατομικό

«Πλοφςιοσ» ρυκμόσ (420-370) • είναι θ ςτιγμι που το πόδι τθσ αγγίηει το ζδαφοσ • φουςκωμζνο ιμάτιο • «υγρό ςτυλ» ςτα ενδφματα • ηωι, κίνθςθ • δφναμθ Θ Νίκθ του Παιωνίου (420 π.Χ.) Αρχαιολογικό Μουςείο Ολυμπίασ

Πραξιτζλθσ: Ο εξανκρωπιςμόσ των κεϊν Ο Ερμισ με τον Διόνυςο μωρό (340 π.Χ.) Αρχαιολογικό Μουςείο Ολυμπίασ

• Σο πρϊτο γυναικείο γυμνό γυναικείο άγαλμα • πρότυπο γυναικείου ςϊματοσ και κάλλουσ για τθ μεταγενζςτερθ δυτικι τζχνθ Πραξιτζλθσ Θ Αφροδίτθ τθσ Κνίδου (350-330 π.Χ.) Ρωμαϊκό αντίγραφο ΢υλλογι Ludovisi

• οι μορφζσ κινοφνται πιο ελεφκερα ςτον χϊρο • τα ςϊματα λυγίηουν • οι χειρονομίεσ γίνονται πιο εφγλωττεσ • τα ενδφματα και τα χτενίςματα πιο πολφπλοκα και εξεηθτθμζνα • θ ζκφραςθ των ςυναιςκθμάτων πιο ζντονθ Καλλίμαχοσ Νίκθ «ςανδαλίηουςα» Από κωράκιο του ναοφ τθσ Ακθνάσ Νίκθσ (409-406 π.Χ.) Ακινα Μουςείο Ακρόπολθσ

Επιτφμβιεσ ςτιλεσ • ΢τινονται πάνω ςτουσ τάφουσ • Δφο ι και περιςςότερεσ μορφζσ κάτω από ζνα ςκζπαςτρο • ΢χζςθ των μορφϊν (ηωντανόσ και νεκρόσ) ▼ • Ζντονθ δραματικότθτα • Ακολουκοφν τισ τάςεισ τθσ γλυπτικισ ςυνολικά ΢τιλθ τθσ Θγθςοφσ (420-400 π.Χ.) Νεκροταφείο Κεραμεικοφ Ακινα, Μουςείο Κεραμεικοφ

Επιτφμβια ςτιλθ τθσ Αμφαρζτθσ με το εγγόνι τθσ (430-420 π.Χ.) Νεκροταφείο Κεραμεικοφ Ακινα, Μουςείο Κεραμεικοφ

 Θ εμφάνιςθ του ρεαλιςμοφ (390-340 π.Χ.) • Πάκοσ • Βίαιεσ κινιςεισ • ΢φςπαςθ μυϊνων • Απόδοςθ ςυναιςκθμάτων Σιμόκεοσ ΢κθνι από τθν Αμαηονομαχία (350-330 π.Χ.) Μαυςωλείο Αλικαρναςςοφ

 Θ εμφάνιςθ του ρεαλιςμοφ (390-340 π.Χ.) ΢κόπασ: Τποκειμενιςμόσ, ςυναίςκθμα Κεφαλι τθσ κεάσ Τγείασ (4οσ αι.) Μαινάδα (330 π.Χ.) Ρωμαϊκό Ακινα, Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο μαρμάρινο αντίγραφο, (φψοσ 45 cm) Δρζςδθ, Staatliche unstsammlungen

Αναςφρκθκε το 1900-1901 από ναυάγιο ςτα Αντικφκθρα. Όρκιοσ νεαρόσ γυμνόσ άνδρασ, που ςτζκεται κατενϊπιον. ΢τθρίηεται με ολόκλθρο το πζλμα ςτο αριςτερό ςκζλοσ, ενϊ το δεξί, λυγιςμζνο ςτο γόνατο, πθγαίνει προσ τα πίςω και δεξιά, μόλισ ακουμπϊντασ ςτο ζδαφοσ. Αναςθκϊνει διαγϊνια το δεξί χζρι, ενϊ ζχει το αριςτερό χαλαρό, κοντά ςτο ςϊμα. ΢τρζφει το κεφάλι προσ τθν πλευρά του λυγιςμζνου ςκζλουσ, χωρίσ να επικεντρϊνει το βλζμμα ςε αυτό που κρατάει. Λεπτομερισ και πλαςτικι απόδοςθ των βοςτρφχων τθσ κόμθσ. Ποιοσ είναι; Ο Ζφθβοσ των Αντικυκιρων (340-330 π.Χ.) Ο Απόλλωνασ; Ακινα Ο «Λόγιοσ» Ερμισ, που κρατά κθρφκειο; Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο Ο Θρακλισ με ρόπαλο ι λεοντι; Ακλθτισ που φζρει ωσ ζπακλο ςφαιρικό λθκφκιο, ςφαίρα, ςτεφάνι, φιάλθ ι μιλο Ο Περςζασ, που επιδείκνυε με τθν κεφαλι τθσ Μζδουςασ Γοργοφσ, ςτο δεξί χζρι και τθ χαλφβδινθ άρπθ με τθν οποία τθν αποκεφάλιςε ςτο αριςτερό; Είναι επιτφμβιο άγαλμα νζου;

 Θ εμφάνιςθ του ρεαλιςμοφ Λφςιπποσ: νζοι κανόνεσ, πορτρζτα Νζοι κανόνεσ απόδοςθσ ςϊματοσ:  Πιο λεπτά ςϊματα  Ανκρϊπινο κεφάλι = 1/8 ςϊματοσ (Πολφκλειτοσ 1/7) • Χζρια μπροςτά • Σρίτθ διάςταςθ • Προςπάκεια κατάκτθςθσ του χϊρου • Θ κίνθςθ γίνεται αντιλθπτι αν το άγαλμα κοιταχτεί από το πλάι Λφςιπποσ, Ο αποξυόμενοσ (περ. 330 π.Χ.) Βατικανό, Μουςείο Βατικανοφ

 Θ εμφάνιςθ του ρεαλιςμοφ Ρεαλιςτικι απόδοςθ Λφςιπποσ Κουραςμζνοσ Θρακλισ (Χάλκινο άγαλμα, 320 π.Χ.) Ρωμαϊκό αντίγραφο Νάπολθ, Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο

Αριςτερά: Λφςιπποσ, Κεφαλι Αλζξανδρου (390π.Χ- 310 π.Χ. Μόναχο Staatliche Antikensammlung *Κρατικι Αρχαιολογικι ΢υλλογι+ Δεξιά: Λφςιπποσ, Ερμαϊκι ςτιλθ με κεφαλι αγάλματοσ M. Αλεξάνδρου (ρωμαϊκό αντίγραφο. Παρίςι, Μουςείο του Λοφβρου)

Κεραμικι Περίοδοι • 480 - 450 π.Χ. Πρϊιμθ κλαςικι αγγειογραφία • 450 - 420 π.Χ. Ώριμθ κλαςικι αγγειογραφία • 420 - 390 π.Χ. Υςτερθ κλαςικι αγγειογραφία Αϋ (Πλοφςιοσ ρυκμόσ) • 390 - 320 π.Χ. Υςτερθ κλαςικι αγγειογραφία Βϋ

• Πολφπλοκεσ ςτάςεισ (επίδραςθ «Ηωγράφοσ τθσ Πενκεςίλειασ» τθσ μεγάλθσ ηωγραφικισ τθσ εςωτερικό ερυκρόμορφθσ κφλικασ εποχισ) (460-450 π.Χ.) Εδϊ: Είναι θ ςτιγμι που ο Αχιλλζασ βυκίηει το ςπακί του ςτο ςτικοσ τθσ Μόναχο, Staatliche Πενκεςίλειασ, ενϊ κοιτάηονται ςτα μάτια. Antikensammlungen *Κρατικι Θ Πενκεςίλεια ςθκϊνει ικετευτικά τα χζρια. Ο πολεμιςτισ που διακρίνεται Αρχαιολογικι ΢υλλογι+ πίςω τθσ με δόρυ ςτο ζνα χζρι και ξίφοσ ςτο άλλο είναι ίςωσ ο Κερςίτθσ. Πίςω από τον Αχιλλζα εικονίηεται μια νεκρι Αμαηόνα με ςκυκικι ενδυμαςία. Παρατθριςτε:  τθ ςτάςθ τθσ μορφισ που κείτεται ςτο ζδαφοσ.  πϊσ κατάφερε ο ηωγράφοσ να προςαρμόςει τισ ανκρϊπινεσ μορφζσ και τθ δράςθ που απαιτεί το κζμα του ςτο κυκλικό πλαίςιο

• Πολυάρικμεσ Κρατιρασ «Ηωγράφου Νιοβιδϊν» μορφζσ ςε διάφορα (455-450 π.Χ.) επίπεδα Παρίςι, Μουςείο του Λοφβρου • Αίςκθςθ ανιςόπεδου εδάφουσ μζςω γραμμϊν • Απεικόνιςθ προςϊπων και ςωμάτων κατά ¾ ι μετωπικά • Λεπτομζρειεσ ςυντετμθμζνεσ • Πλαςτικότθτα μορφϊν

 Αποκλειςτικά Ηωγράφοσ του Δίνου ερυκρόμορφα αγγεία Δίνοσ με ακλθτζσ που γυμνάηονται  Κζματα: (430-420π.Χ.) από τθ μυκολογία Βοςτόνθ, Μουςείο Καλϊν Σεχνϊν από τθν κακθμερινι ηωι διονυςιακζσ ςκθνζσ  Πολυπρόςωπεσ παραςτάςεισ

 Ευαιςκθςία κίνθςθσ  Πολφπλοκεσ πτυχϊςεισ  Αραχνοΰφαντα φορζματα αναδεικνφουν το ςϊμα  ΢αν να πνζει άνεμοσ Ηωγράφοσ του Δίνου Τδρία. Θ Δανάθ υποδζχεται τον Δία (430 π.Χ.) Νζα Τόρκθ Metropolitan Museum of Art

Κφλικα Ο Ποςειδϊνασ επιτίκεται ςτον γίγαντα Πολυβιϊτθ (410-405 π.Χ.) Βερολίνο Antikenmuseum [Αρχαιολογικό Μουςείο+

Aϋ όψθ Bϋ όψθ «Ηωγράφοσ του Μαρςφα», Πελίκθ. Θ αρπαγι τθσ Θζτιδασ από τον Πθλζα (355-350 π.Χ.) Λονδίνο, Βρετανικό Μουςείο

 Ηωγραφικι • Σθ γνωρίηουμε από τθν Ηωγράφοι αγγειογραφία • Πολφγνωτοσ • Ηεφξισ • Κυρίωσ οι λευκζσ • Μίκων αττικζσ λικυκοι • Απολλόδωροσ αντικατοπτρίηουν τα • Απελλισ ζργα των μεγάλων • Νικίασ ηωγράφων • Ευφράνωρ

Σαφικά αγγεία Λευκι αττικι λικυκοσ (420 π.Χ.) • Σοποκετοφνταν ςτουσ τάφουσ γεμάτα αρωματικά ζλαια Ακινα, Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο • Σεχνικι: Αλείφονταν με ςτρϊμα λευκισ κόλλασ και ψινονταν • Χριςθ τζμπερασ για τισ παραςτάςεισ • Σο μζλοσ του ςϊματοσ ι το ζνδυμα αποδίδεται με λίγεσ ζντονεσ γραμμζσ • Θ ζκφραςθ ςτο μάτι ι το ςτόμα αποδίδεται με 2-3 ελαφρζσ πινελιζσ • Σο περίγραμμα αποδίδει και τον όγκο όχι μόνο τθ ςιλουζτα • Εκφραςτικι δφναμθ, χάρθ, απλότθτα και ςπαραχτικότθτα • Εκφράηουν: αγάπθ για τθ ηωι και κλίψθ για τον κάνατο αλλά και αποφαςιςτικότθτα και αξιοπρζπεια ςτθν αποδοχι του αναπόφευκτου

 Ηωγραφικι - Οι τοιχογραφίεσ των τάφων τθσ Βεργίνασ (3οσ αι. π.Χ.) • Νατουραλιςτικόσ και Θ αρπαγι τθσ Περςεφόνθσ από ιμπρεςιονιςτικόσ τρόποσ τον Πλοφτωνα. • Φωτοςκίαςθ► εντφπωςθ Σοιχογραφία τάφου Φιλίππου Βϋ βάκουσ Βεργίνα • Κατάκτθςθ τθσ τρίτθσ διάςταςθσ (του βάκουσ) για ζναν πιο ρεαλιςτικό, νατουραλιςτικό χϊρο. Τπάρχουν ελάχιςτα δείγματα. Όπωσ οι Μακεδονικοί τάφοι τθσ Βεργίνασ. • Ελεφκερθ απόδοςθ • χωρίσ καν περιγράμματα ιμπρεςιονιςτικθ πινελιά (= γριγορθ, που αποδίδει τθν εντφπωςθ του αντικειμζνου)

΢κθνι κυνθγιοφ Σοιχογραφία τάφου Φιλίππου Βϋ Βεργίνα