117 DBD Accounting Dec'21

DBD ห น้ า Accounting 2 e-Magazine ฉบับที่ 117 ประจำเดือนธันวาคม 2564 3 ข่ า ว ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ์ คู่มือประมวลจรรยาบรรณของผู้ประกอบวิชาชีพบัญชี รวมถึงมาตรฐานเรื่องความเป็นอิสระ พ.ศ. 2564 มาตรการบรรเทาผลกระทบจากโรคโควิด-19 บทความ ห น้ า ขั้นตอนการใช้งานระบบงานผู้ทำบัญชี (e-Accountant) 4 เพื่อปฏิบัติตามเงื่อนไขกฎหมายประจำปี รอบรู้มุมต่างประเทศ 14 บล็อกเชนและวิชาชีพบัญชี www.dbd.go.th 1570 DBD Public Relations

ข่าวประชาสัมพันธ์ DBD ACCOUNTING หน้า 2 ข่าวประชาสัมพันธ์ของสภาวิชาชีพบัญชี คู่มือประมวลจรรยาบรรณของผู้ประกอบวิชาชีพบัญชี รวมถึงมาตรฐานเรื่องความเป็นอิสระ พ.ศ. 2564 ** มีผลบังคับใช้ฉบับปรับปรุงนี้ในวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2565 ** อ่าน / ดาวน์โหลด https://bit.ly/3GHBZH4 เข้าหน้ารวมข้อมูลเกี่ยวกับจรรยาบรรณวิชาชีพบัญชี https://acpro-std.tfac.or.th/standard/6/ จรรยาบรรณของผู้ประกอบวิชาชีพ ดูคลิป animation Youtube : TFAC.family หลักการที่ 1 ความซื่อสัตย์สุจริต https://youtu.be/1nUGBFf5XMg หลักการที่ 2 ความเที่ยงธรรมและความเป็นอิสระ https://youtu.be/q_jwn-IjHWU

ข่าวประชาสัมพันธ์ DBD ACCOUNTING หน้า 3

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 4 ขั้นตอนการใช้งานระบบงานผู้ทำบัญชี (e-Accountant) เพื่อปฏิบัติตามเงื่อนไขกฎหมายประจำปี สวัสดีค่ะท่านผู้อ่าน วารสาร e-Magazine DBD Accounting ประจำเดือนธันวาคม ฉบับที่ 117 นี้ คณะผู้จัดทำขอนำเสนอ ประเด็นร้อนของผู้ทำบัญชี ซึ่งได้รับหนังสือแจ้งเตือนการปฏิบัติ ตามเงื่อนไขของผู้ทำบัญชีให้ถูกต้อง โดยหลังจากที่กรมพัฒนาธุรกิจการค้าได้ออกหนังสือ ดังกล่าวแล้ว มีผู้ทำบัญชีจำนวนมาก ได้สอบถามถึงขั้นตอนวิธีการใช้งานระบบผู้ทำบัญชี (e-Accountant) เพื่อดำเนินการและปฏิบัติให้ถูกต้องตามกฎหมาย ดังนั้น DBD Accounting ฉบับนี้ จึงได้สรุปประเด็นคำถามที่พบบ่อย พร้อมแนวทางในการ ดำเนินการที่เกี่ยวข้อง เพื่อเป็นข้อมูลสำหรับผู้ทำบัญชีทุกท่าน โดยมีรายละเอียดดังนี้ การเข้าถึงระบบงานผู้ทำบัญชี (e-Accountant) สามารถเข้าถึงได้ 2 ช่องทาง ได้แก่ - http://eaccountant.dbd.go.th/e-accountant/ หรือไปที่ - www.dbd.go.th > บริการออนไลน์ > การกำกับบัญชีและธุรกิจ > ผู้ทำบัญชี > ระบบงานผู้ทำบัญชี (e-Accountant) 1. ระบบงานผู้ทำบัญชี (e-Accountant) ใช้สำหรับทำอะไร ระบบ e-Accountant รองรับการแจ้งรายละเอียดการทำบัญชีของผู้ทำบัญชี ประกอบด้วย (1) การแจ้งรายละเอียดการทำบัญชีครั้งแรก (2) การเปลี่ยนแปลงข้อมูลส่วนตัวของผู้ทำบัญชี เช่น ชื่อ-นามสกุล และอีเมล เป็นต้น (3) การเปลี่ยนแปลงการรับทำบัญชี ได้แก่ การทำบัญชีเพิ่ม และการยกเลิกการทำบัญชี (4) การเปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำธุรกิจ (5) การแจ้งพัฒนาความรู้ต่อเนื่อง (CPD) (6) การแจ้งยกเลิกการเป็นผู้ทำบัญชี (7) การยืนยันรายชื่อธุรกิจที่รับทำบัญชี (8) การขอกลับมาเป็นผู้ทำบัญชี (9) การพิมพ์แบบฟอร์มต่างๆ โดย DBD Accounting ฉบับนี้ จะขอนำเสนอประเด็นคำถามที่พบบ่อยในหัวข้อ (3) (4) (5) (7) และ (9) ตามลำดับ

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 5 2. การแจ้งการทำบัญชีเพิ่ ม คือ การแจ้งเพิ่มรายชื่อธุรกิจที่รับทำบัญชี โดยไปที่เมนู เปลี่ยนแปลงการรับทำบัญชี 1. Click แจ้งการทำบัญชีเพิ่ม 2. Click +เพิ่มรายการ (ปุ่มสีฟ้า) โดยหน้าจอจะแสดงตารางให้ผู้ทำบัญชีกรอกรายละเอียดของธุรกิจที่รับทำบัญชีรายใหม่ใน ฐานะผู้ทำบัญชี และหากมีธุรกิจที่รับทำบัญชีมากกว่า 1 รายการ ให้ Click +เพิ่มรายการ (ปุ่มสีฟ้า) อีกครั้ง เพื่อกรอกข้อมูลรายการใหม่ 3. Click บันทึก ต้องแจ้งการทำบัญชีเพิ่ ม ภายใน 30 วัน นับแต่วันที่มีการรับทำบัญชีเพิ่ม ไม่ว่าจะเป็นการรับทำบัญชีของรอบปีไหนก็ตาม หมายเหตุ - เมนู เปลี่ยนแปลงการรับทำบัญชี ใช้สำหรับการแจ้งการรับทำบัญชีรายใหม่ หรือยกเลิก การรับทำบัญชี ในสถานะ ผู้ทำบัญชีอิสระ และ สำนักงานบริการรับทำบัญชี เท่านั้น - หากรับทำบัญชีในสถานะ พนักงานกิจการ ให้ใช้เมนู เปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำธุรกิจ เพื่อ แจ้งเปลี่ยนแปลงการรับทำบัญชี (รายละเอียดในหน้าที่ 7)

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 6 3. การแจ้งยกเลิกการทำบัญชี คือ การแจ้งยกเลิกรายชื่อธุรกิจที่รับทำบัญชี โดยไปที่เมนู เปลี่ยนแปลงการรับทำบัญชี 1. Click ยกเลิกการทำบัญชี โดยหน้าจอจะแสดงรายชื่อธุรกิจทั้งหมดที่ผู้ทำบัญชีแจ้งว่ารับทำบัญชี 2. Click ที่กล่องสี่เหลี่ยม ซึ่งอยู่หน้ารายชื่อธุรกิจที่ต้องการยกเลิกการทำบัญชี จากนั้นช่อง วันที่ยกเลิก จะเปลี่ยนจากสีเทาเป็นสีขาว และผู้ทำบัญชีจะสามารถเลือกจากปฏิทินหรือ กรอกวันที่ยกเลิกได้ 3. Click บันทึก ต้องแจ้งยกเลิกธุรกิจ ภายใน 30 วัน นับแต่วันที่มีการยกเลิก กรณีที่ผู้ทำบัญชีต้องการทราบรายชื่อและรายละเอียดของนิติบุคคลทั้งหมด ที่ผู้ทำบัญชีแจ้งว่ารับทำบัญชีในฐานะผู้ทำบัญชีอยู่ในปัจจุบัน สามารถตรวจสอบได้ที่เมนู ข้อมูลผู้ทำบัญชี เมนูย่อย การแจ้งทำบัญชี

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 7 4. การเปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำธุรกิจ ในกรณีที่ผู้ทำบัญชีประสงค์จะแจ้งเพิ่ม หรือเปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำบัญชีให้ธุรกิจ สามารถไปที่ เมนู เปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำธุรกิจ กรณีเพิ่ มฐานะที่รับทำธุรกิจ 1. Click เพิ่มฐานะที่รับทำธุรกิจ โดยหน้าจอจะแสดงรายละเอียดของการรับทำบัญชีในปัจจุบัน 2. Click +เพิ่มฐานะผู้ทำบัญชี (ปุ่มสีฟ้า) - โดยจะแสดงหน้าจอย่อย เพื่อให้กรอกฐานะการรับทำบัญชีเพิ่ม ซึ่งจะไม่อนุญาตให้ผู้ทำบัญชี เพิ่ มสถานะซ้ำกับที่เคยเพิ่ มไว้แล้ว - หากจะแก้ไขข้อมูลของแต่ละรายการ ให้ Click แก้ไข - หากจะลบฐานะที่รับทำธุรกิจ ให้ Click ลบ 3. Click บันทึก ต้องแจ้งเพิ่ มฐานะ ภายใน 30 วัน นับแต่วันที่มีการเปลี่ยนแปลง

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 8 4. การเปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำธุรกิจ (ต่อ) ในกรณีที่ผู้ทำบัญชีประสงค์จะแจ้งเพิ่ม หรือเปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำบัญชีให้ธุรกิจ สามารถไปที่ เมนู เปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำธุรกิจ กรณีเปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำธุรกิจ เช่น เปลี่ยนจากฐานะผู้ทำบัญชีอิสระ มาเป็นสำนักงานบริการรับทำบัญชี โดยต้องสร้างฐานะที่ ต้องการเปลี่ยนไว้ก่อนแล้ว โดยการ Click +เพิ่มฐานะผู้ทำบัญชี 1. Click เปลี่ยนแปลงฐานะที่รับทำธุรกิจ โดยหน้าจอจะแสดงรายละเอียดของการรับทำบัญชีในปัจจุบัน 2. เลือกธุรกิจที่ต้องการเปลี่ยนฐานะ และทำการเปลี่ยนฐานะในช่อง ฐานะ 3. Click บันทึก ต้องแจ้งเปลี่ยนแปลงฐานะ ภายใน 30 วัน นับแต่วันที่มีการเปลี่ยนแปลง

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 9 5. การแจ้งพั ฒนาความรู้ต่อเนื่อง (CPD) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 เป็นต้นมา ผู้ทำบัญชีจะ สามารถแจ้งพัฒนาความรู้ต่อเนื่องได้ 2 ช่องทาง คือ - ที่ระบบงานผู้ทำบัญชี (e-Accountant) และ - ที่ระบบของสภาวิชาชีพบัญชี โดยหากทำผ่านระบบ e-Accountant ให้ไปที่เมนู แจ้งพัฒนาความรู้ต่อเนื่อง ซึ่งหน้าจอจะเชื่อมโยงไป ยังหน้า CPD Online ของสภาวิชาชีพบัญชี เพื่อให้ ผู้ทำบัญชีเลือกปี พ.ศ. ที่ต้องการแจ้ง CPD ก่อน กรอกข้อมูลต่อไป ต้องแจ้งการพั ฒนาความรู้ต่อเนื่อง ภายใน 30 มกราคม ของปีถัดไป

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 10 6. การยืนยันรายชื่อธุรกิจที่รับทำบัญชี และการยืนยันสถานภาพการเป็นสมาชิกสภาวิชาชีพบัญชี เพื่อยืนยันรายชื่อธุรกิจที่รับทำบัญชีในปีที่ผ่านมา และเพื่อยืนยันสถานภาพการเป็นสมาชิก สภาวิชาชีพบัญชีในปีที่ผ่านมา โดยไปที่เมนู ยืนยันรายชื่อธุรกิจที่รับทำบัญชี โดยหน้าจอจะแสดง รายชื่อธุรกิจที่ผู้ทำบัญชีแจ้งไว้ ซึ่งเป็นข้อมูล ณ วันที่ 31 ธันวาคมของปีที่ผ่านมา 1. ตรวจสอบข้อมูลและ Click ยืนยัน หรือ ยกเลิก - Click ยืนยัน เมื่อผู้ทำบัญชียังรับทำบัญชีให้ธุรกิจนั้นอยู่ในปีที่ผ่านมา > จากนั้นปุ่ม ยืนยัน จะเปลี่ยนเป็นสีเขียว - Click ยกเลิก เมื่อในปีที่ผ่านมา ผู้ทำบัญชีไม่ได้รับทำบัญชีให้กับธุรกิจรายนั้นแล้ว > จากนั้น ปุ่ม ยืนยัน จะเปลี่ยนเป็นสีแดง และช่อง วันที่ยกเลิก จะเปลี่ยนเป็นสีขาว เพื่อให้สามารถกรอกวันที่ ยกเลิกได้ ต้องยืนยัน ภายใน 30 มกราคม ของปีถัดไป ตัวอย่าง ผู้ทำบัญชีจะต้อง Click ยืนยัน หรือ ยกเลิก - ผู้ทำบัญชีจะต้องยืนยันรายชื่อธุรกิจที่รับทำ (พร้อมกรอกวันที่ยกเลิก) ให้ครบทุกรายการ บัญชี ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2564 ภายในวันที่ 30 มกราคม 2565 ไม่เช่นนั้นจะไม่สามารถกดปุ่ม ถัดไป - หากผู้ทำบัญชีได้ทำการยืนยันหลังจากวันที่ เพื่ อดำเนินการต่อไปได้ 30 มกราคม 2565 เป็นต้นไป จะถือว่ายืนยัน ล่าช้า

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 11 6. การยืนยันรายชื่อธุรกิจที่รับทำบัญชี และการยืนยันสถานภาพการเป็นสมาชิกสภาวิชาชีพบัญชี (ต่อ) 2. หลังจาก Click ยืนยัน หรือ ยกเลิก ครบทุกรายการแล้ว ให้ Click ถัดไป เพื่อไปยืนยัน สถานภาพการเป็นสมาชิกสภาวิชาชีพบัญชี 3. ทำการยืนยันสถานภาพการเป็นสมาชิกสภาวิชาชีพบัญชีในปีที่ผ่านมา โดยการ Click ยืนยัน หน้าจอจะแสดงข้อความ “ยืนยันแล้วจะแก้ไขไม่ได้” หลังจากนั้นให้ตอบตกลง หรือ ยกเลิก - หากตอบ ตกลง จะแสดงข้อความ “ท่านได้ทำการยืนยันรายชื่อธุรกิจที่รับทำบัญชีเรียบร้อย แล้ว” ซึ่งจะสามารถพิมพ์หนังสือรับรองได้จากเมนู พิมพ์แบบฟอร์ม - หากตอบ ยกเลิก การดำเนินการยืนยันรายชื่อธุรกิจที่รับทำบัญชี และการยืนยันสถานภาพ การเป็นสมาชิกสภาวิชาชีพบัญชีจะถูกยกเลิก

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 12 7. การพิ มพ์ แบบฟอร์มต่างๆ ผู้ทำบัญชีสามารถพิมพ์หลักฐาน ได้แก่ หนังสือแจ้งรายละเอียดการทำบัญชีครั้งแรก และหนังสือ แจ้งยืนยันธุรกิจที่รับทำบัญชี ได้ที่เมนู พิมพ์แบบฟอร์ม โดย Click พิมพ์ ที่รายการที่ต้องการ ติดต่อสอบถามได้ที่ โทร 02 547 4395-6 และ 02 547 4407-8 LINE OPEN CHAT : DBD ACCOUNTING

บทความ DBD ACCOUNTING หน้า 13 8. หากผู้ทำบัญชีลืมรหัสผ่านเข้าระบบงานผู้ทำบัญชี (e-Accountant) ต้องดำเนินการอย่างไร ผู้ทำบัญชีสามารถใช้คำถามกันลืมขอรหัสผ่านได้ หากเลือกคำถามถูกและคำตอบถูก ระบบจะให้ รหัสผ่านใหม่โดยอัตโนมัติ สามารถนำรหัสผ่านที่ได้มากรอกเพื่อเข้าสู่ระบบได้ หากผู้ทำบัญชีลืมคำถามกันลืมที่ตั้งไว้ สามารถติดต่อเจ้าหน้าที่กรมพัฒนาธุรกิจการค้าในเขต พื้นที่ใกล้บ้านพร้อมบัตรประชาชนตัวจริงเพื่อยืนยันตัวตน แต่ในช่วงสถานการณ์โควิด-19 นี้ ผู้ทำบัญชีสามารถถ่ายรูปคู่กับบัตรประชาชน พร้อมแจ้งหมายเลขบัตรประชาชน 13 หลัก แล้วส่งมา ที่อีเมล [email protected] เพื่อให้เจ้าหน้าที่ตรวจสอบข้อมูลได้ โดยไม่ต้องเดินทางมายัง กรมพั ฒนาธุรกิจการค้า 9. หากผู้ทำบัญชีถูกนิติบุคคลแอบอ้างชื่อว่าเป็นผู้ทำบัญชีของกิจการ ในการนำส่งงบการเงิน (แบบ ส.บช. 3) ต้องดำเนินการอย่างไร ในกรณีที่ผู้ทำบัญชีพบว่านิติบุคคล แอบอ้างชื่อผู้ทำบัญชีในการนำส่งงบการเงินกับกรมพัฒนา ธุรกิจการค้า ให้ผู้ทำบัญชีพิจารณาว่านิติบุคคลดังกล่าวมีสำนักงานแห่งใหญ่อยู่ที่ใด แล้วดำเนินการ ดังต่อไปนี้ กรณีนิติบุคคลมีสำนักงานแห่งใหญ่อยู่ที่กรุงเทพมหานคร 3. นำส่งหนังสือพร้อมเอกสารตาม 1. ให้ผู้ทำบัญชีแจ้งความร้องทุกข์ โดยประสงค์เจตนา 2. มายังที่อยู่ต่อไปนี้ ดำเนินคดีหรือลงโทษผู้กระทำความผิดกับพนักงาน \"ผู้อำนวยการ สอบสวนที่สถานีตำรวจ (ไม่ใช่การแจ้งความโดยลงบันทึก กองธรรมาภิบาลธุรกิจ ประจำวันไว้เป็นหลักฐาน) โดยมีข้อความว่า นิติบุคคล กรมพั ฒนาธุรกิจการค้า ABC ตั้งอยู่ที่… ได้แอบอ้างชื่อ นาย D เป็นผู้ทำบัญชีของ ถนนนนทบุรี 1 อำเภอเมือง นิติบุคคล ABC เพื่อนำส่งงบการเงินต่อกรมฯ จังหวัดนนทบุรี 11000\" 2. ให้ผู้ทำบัญชีจัดทำหนังสือขึ้น (กรมไม่ได้กำหนดแบบ กรณีนิติบุคคลมีสำนักงานแห่งใหญ่ ฟอร์มไว้) พร้อมแนบหลักฐาน ดังนี้ อยู่ในจังหวัดอื่น (นอกจาก - สำเนาบันทึกแจ้งความร้องทุกข์ตาม 1. กรุงเทพมหานคร) - สำเนาบัตรประขาชนของผู้แจ้ง ให้ดำเนินการตาม 1 - 3 โดยยื่น - หนังสือมอบอำนาจ พร้อมสำเนาบัตรประชาชนของ เรื่องที่พาณิชย์จังหวัดที่สำนักงาน ผู้รับมอบอำนาจ (กรณีให้ผู้อื่นยื่นแทน) แห่งใหญ่ตั้งอยู่ จัดทำโดย ฝ่ายวิชาการ กองกำกับบัญชีธุรกิจ กรมพั ฒนาธุรกิจการค้า มกราคม 2565

รอบรู้มุมต่างประเทศ DBD ACCOUNTING หน้า 14 บล็อกเชนและวิชาชีพบัญชี ผู้อ่านหลายๆท่านคงเคยได้ยินคำว่า บล็อกเชน (Blockchain) ที่ปั จจุบันถูกกล่าวถึงอยู่บ่อยครั้งบนสื่อ ต่างๆ แต่อาจจะยังไม่เข้าใจว่าที่จริงแล้วบล็อกเชนนั้นคืออะไรและจะเข้ามาเปลี่ยนวิธีการทำงานได้ อย่างไร บทความรอบรู้มุมต่างประเทศนี้จะพาทุกท่านไปทำความเข้าใจกับเทคโนโลยีบล็อกเชน และเข้าใจ ผลกระทบต่อวิชาชีพบัญชีในอนาคตนี้ค่ะ ย้อนกลับไปเมื่อปี 2008 บุคคลที่ใช้นามแฝงว่า Satoshi Nakamoto เป็นคนแรกที่ได้ เริ่มคิดค้นเทคโนโลยีบล็อกเชนขึ้น โดยนำไปประยุกต์ใช้กับเหรียญบิตคอยน์ เพื่อทำให้มี การจดบันทึกทุกๆธุรกรรมได้โดยไม่ต้องผ่านตัวกลาง (ธนาคาร หรือสถาบันการเงิน) และมีความปลอดภัย จนถึงปัจจุบันนี้ บล็อกเชนได้มีการพัฒนามากไปกว่าแค่การ บันทึกธุรกรรมทางการเงิน และถูกนำไปใช้ในหลายๆธุรกิจ เช่น การเก็บข้อมูลของ คนไข้ การทำหนังสือเดินทาง โดยบล็อกเชนสามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพให้กับธุรกิจ จากการลดทอนงานที่ต้องทำซ้ำๆ และลดค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการมีตัวกลาง บล็อกเชน คืออะไร ? บล็อกเชน หรือที่รู้จักกันอีกอย่างว่า Distributed ledger technology (DLT) คือเทคโนโลยีการจัดเก็บข้อมูลธุรกรรมต่างๆในหลายที่พร้อมๆกัน โดยที่ไม่มีใคร คนใดคนนึงเป็นเจ้าของ แต่ทุกคนสามารถเข้ามาใช้และช่วยกันจัดการ โดยข้อมูล จะถูกจัดเก็บไว้ในแต่ละกล่อง (block) บนทุกคอมพิวเตอร์ผ่านเครือข่ายของผู้ใช้ (peer-to-peer network) ในลักษณะที่คล้ายโซ่ (chain) ผู้ใช้งานสามารถรับ หรือส่งข้อมูลธุรกรรมต่างๆ (เขียนข้อมูลลงไปในกล่อง) โดยการเพิ่มกล่อง (block) ทุกคนในเครือข่ายจะสามารถเข้าถึงข้อมูลใหม่นี้พร้อมๆกันและเข้าไป ตรวจสอบได้ ข้อมูลธุรกรรมที่บันทึกลงไปในแต่ละกล่องนั้นสามารถเป็นสินทรัพย์ ในรูปแบบดิจิทัลหลายรูปแบบ เช่น เงิน หลักทรัพย์ โฉนดที่ดิน ข้อมูลตัวตน (identity) ข้อมูลด้านสุขภาพ และข้อมูลส่วนตัวด้านอื่นๆ

รอบรู้มุมต่างประเทศ DBD ACCOUNTING หน้า 15 การทำงานของบล็อกเชน หากเปรียบเทียบกับการทำบัญชีในปัจจุบันที่ใช้ระบบการจัดเก็บข้อมูลแบบรวมศูนย์กลาง (centralized) ใช้ฐานข้อมูล (database) ของโปรแกรมบัญชี และเป็นระบบบัญชีคู่ (double-entry accounting system) ซึ่งจะมีเพียงนักบัญชีที่สามารถเข้าไปบันทึก และแก้ไขรายการต่างๆในระบบ และหากลูกค้าหรือหน่วยงานกำกับต้องการข้อมูลต่างๆ นั้น นักบัญชีและผู้สอบบัญชีเท่านั้นที่สามารถเข้าถึงข้อมูลและดึงข้อมูลออกมาใช้ แต่ สำหรับเทคโนโลยีบล็อกเชนแล้ว ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้งนักบัญชี ผู้สอบบัญชี ลูกค้า หน่วยงานกำกับ จะสามารถเข้าถึงข้อมูลทุกอย่างได้เหมือนกันหมด กล่าวคือทุกคนจะได้ รับเอกสารชุดเดียวกัน ซึ่งถูกกระจายผ่านเครือข่ายผู้ใช้งาน (peer-to-peer network) และการแก้ไขเปลี่ยนแปลงข้อมูลเข้าไปในเครือข่ายจะต้องได้รับอนุญาตจากทุกคนที่ เกี่ยวข้อง ดังนั้นข้อมูลบนบล็อกเชนจะมีความถูกต้องและเชื่อถือได้ โดยความปลอดภัย บนเครือข่ายบล็อกเชนจะขึ้นอยู่กับการเข้ารหัส (cryptography) และการสร้าง private key หรือ public keys เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถเข้ารหัสข้อมูล ข้อดีจากการใช้บล็อกเชน ความผิดพลาดน้อยลงจากการเกิดธุรกรรมอัตโนมัติ Automating transactions (ผ่าน smart contracts) ความถูกต้องของข้อมูลมีมากขึ้น เกิดการทุจริตลดน้อยลง ความปลอดภัยในข้อมูลสูงขึ้น ข้อมูลมีคุณภาพมากขึ้น พัฒนาการของบล็อกเชน BLOCKCHAIN 1.0 BLOCKCHAIN'S EVOLUTION การบันทึกธุรกรรม BLOCKCHAIN 2.0 BLOCKCHAIN 3.0 (simple ledgers that การใช้งานในหลากหลายภาคธุรกิจ record transaction) ปรับปรุงให้สามารถรองรับจำนวน ธุรกรรมที่สูงขึ้น (Scalability) Bitcoin การใช้ smart contract แก้ไขปัญหาความล่าช้าในการทำ เกิด Decentralized ธุรกรรม Application (Dapp) เช่น กระดานซื้อขาย (exchange) บริการกู้ยืม Etheruem

รอบรู้มุมต่างประเทศ DBD ACCOUNTING หน้า 16 ผลกระทบต่อวิชาชีพบัญชี งานสอบบัญชี การบันทึกข้อมูลบนบล็อกเชนมีคุณสมบัติเด่นคือไม่สามารถแก้ไขได้ (immutable) เนื่องจากข้อมูลทุกรายการบนบล็อกเชนจะกระจายออกไปให้ทุกคนบนเครือข่ายและถูก เข้ารหัส ทำให้ไม่มีใครสามารถไปทำลายหรือเปลี่ยนแปลงย้ายข้อมูลบนนั้น ป้องกันการ ปรับแต่งตัวเลข รวมถึงป้องกันการเกิดทุจริตฉ้อโกงได้ หากพิจารณาคุณสมบัติของบล็อกเชนแล้ว อาจดูเหมือนว่า ผู้สอบบัญชีจะไม่จำเป็นต่อ ไปในเมื่อทุกธุรกรรมที่ถูกจัดเก็บบนเครือข่ายบล็อกเชนไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ซึ่ง เปรียบเสมือนการมีแนวทางการตรวจสอบ (audit trail) ที่ชัดเจนอยู่แล้ว แต่ว่าตราบใด ที่ยังต้องใช้คนในการทำงาน ทำให้ยังมีความเสี่ยงสืบเนื่อง (inherent risk) ในการทำ ผิดพลาดหรือเกิดการทุจริตขึ้น ดั้งนั้นเรายังต้องอาศัยบุคคลที่สามในการตรวจสอบ ความถูกต้องของธุรกรรมต่างๆและให้ความเชื่อมั่น โดยในอนาคต บทบาทของผู้สอบ บัญชีจะมุ่งเน้นไปที่การตรวจสอบความถูกต้องของการกำกับและการควมคุมภายใน ระบบงาน และความปลอดภัยและความถูกต้องของข้อมูลภายในระบบ รวมถึงสามารถ ตัดสินได้ว่าแพลตฟอร์มหรือแอพต่างๆสามารถปฏิบัติงานได้ตามจุดมุ่งหมาย Smart contracts Smart contracts หรือ สัญญาอัจฉริยะ ที่สามารถตั้งเงื่อนไข หรือกฎระเบียบไว้ก่อนได้ โดยการเขียนโปรแกรม (software code) และสามารถทำงานได้โดยอัตโนมัติบนบล็อก เชนโดยไม่ต้องพึ่งตัวกลางเมื่อครบเงื่อนไข โดยผู้ใช้งานสามารถกำหนดจำนวนเงินไว้ใน สัญญาอัจฉริยะนี้ได้ ดังนั้น smart contract จะเข้ามาทดแทนการทำธุรกรรมการเงิน ต่างๆในปัจจุบัน และเปลี่ยนการทำงานด้านบัญชีอย่างแน่นอน และยังกระทบต่ออาชีพ การทำหน้าที่เป็นตัวกลาง เช่น นักกฎหมาย Triple-entry accounting การทำบัญชีในปัจจุบันยังยึดหลักการทำบัญชีคู่ แต่หากในอนาคตมีการประยุกต์ใช้ บล็อกเชนกันอย่างแพร่หลายแล้ว จะต้องมีการเพิ่มเลเยอร์หรือส่วนที่สามเข้ามา (นอก เหนือจากการเดบิต - เครดิต) จากการที่ธุรกรรมทุกรายการและทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องจะ ต้องถูกบันทึกลงในบล็อกเชนและแชร์ให้กับทุกคนบนเครือข่าย ดังนั้นงานของพนักงาน บัญชีอาจหายไปในอนาคตเมื่อมีการใช้บล็อกเชน

รอบรู้มุมต่างประเทศ DBD ACCOUNTING หน้า 17 Source : Deloitte นักบัญชีจะถูกแทนที่อย่างไร ? การเริ่มประยุกต์ใช้บล็อกเชนในธุรกิจได้อย่างถูกวิธี จะทำให้เกิดความน่าเชื่อถือในระดับ สูง ซึ่งสิ่งนี้อาจทำให้ความต้องการนักบัญชีลดน้อยลง เพราะงานง่ายๆซ้ำๆจะถูกแทนที่ โดยระบบอัตโนมัติ ทำให้งานเบื้องต้นของนักบัญชีอย่างการกระทบยอดและตรวจสอบ ความถูกต้องของรายการจะหายไปในอนาคต แต่ในขณะเดียวกันก็จะเกิดความต้องการใน ด้านอื่นๆมากขึ้นจากการที่บล็อกเชนถูกนำไปใช้ร่วมกับการให้บริการทางการเงินที่ใช้กัน ทั่วไป ดังนั้น ภาคธุรกิจยังคงต้องการนักบัญชีเพื่อทำหน้าที่ในการรับรองความถูกต้อง วิเคราะห์ข้อมูลตามที่ธุรกิจต้องการ และวิเคราะห์งบการเงินซึ่งสิ่งนี้เองถือเป็นความ สามารถเฉพาะทางวิชาชีพ นักบัญชีควรปรับตัวอย่างไร ? นักบัญชีจะต้องมีความรู้ความเข้าใจในเทคโนโลยีบล็อกเชนและผลกระทบต่อการทำบัญชี รวมถึงเท่าทันเทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อสามารถเสริมการให้บริการที่ตอบโจทย์ธุรกิจใน อนาคต เช่น การให้คำปรึกษาในการเริ่มต้นใช้บล็อกเชนในธุรกิจและกฎระเบียบต่างๆที่เกี่ยวข้อง และ เป็นผู้ช่วยให้ธุรกิจเข้าใจผลประกอบการได้ดียิ่งขึ้น อีกทั้งเตรียมรองรับบริการเสริม ใหม่ๆที่สืบเนื่องจากการปรับใช้เทคโนโลยีต่างๆ อาทิเช่น ผู้ตรวจสอบ smart contracts ผู้ตรวจสอบบล็อกเชนที่ใช้ในกลุ่มบริษัท เพื่อรับรองการกำกับควบคุมภายใน เครือข่ายบล็อกเชน ผู้ดูแลระบบของบล็อกเชน เพื่ออนุญาตการเข้าใช้งาน ผู้ตัดสินหากมีกรณีข้อพิพาท

รอบรู้มุมต่างประเทศ DBD ACCOUNTING หน้า 18 อ้างอิง 1. https://www.icaew.com/technical/technology/blockchain-and-cryptocurrency/blockchain- articles/blockchain-and-the-accounting-perspective 2. https://www.forbes.com/sites/forbesfinancecouncil/2021/01/29/the-future-of-blockchain-in- accountancy/?sh=37925551fd4a 3. https://www.accaglobal.com/gb/en/student/exam-support-resources/professional-exams- study-resources/strategic-business-leader/technical-articles/blockchain.html 4. https://www.accaglobal.com/pk/en/student/sa/features/blockchain.html 5. https://medium.com/bitkub/blockchain-history-4715c886bf78 6. https://coinsutra.com/3rd-generation-blockchain/ 7. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/de/Documents/Innovation/Blockchain_A%20g ame-changer%20in%20accounting.pdf แปลและเรียบเรียงโดย นางสาวบุญสิตา ภววงษ์ศักดิ์ ฝ่ายวิชาการ กองกำกับบัญชีธุรกิจ

ที่ปรึกษา นายทศพล ทังสุบุตร อธิบดีกรมพัฒนาธุรกิจการค้า นางโสรดา เลิศอาภาจิตร์ รองอธิบดีกรมพัฒนาธุรกิจการค้า นางสาวจุฑามณี ยอดแสง ผู้อำนวยการกองกำกับบัญชีธุรกิจ _________ คณะผู้จัดทำ นางสาวธัญพร อธิกุลวริน นางสาวภาสิน จันทรโมลี นางสาวบุญสิตา ภววงษ์ศักดิ์ หากมีข้อแนะนำ/ติชมสามารถแจ้งได้ที่ Line OpenChat : DBD Accounting กองกำกับบัญชีธุรกิจ กรมพัฒนาธุรกิจการค้า อีเมล [email protected] เบอร์โทรศัพท์ 02-547-4407 Line OpenChat : DBD Accounting แล้วพบกันใหม่ฉบับหน้าค่ะ...