หลัักสููตรเรื่่�องการขึ้้�นรููปเซรามิิกด้้วยเครื่่�องอััดแรงดัันสููง (แรมเพรส) นั้้�นเกิิดขึ้�้นจากการ ศึึกษาข้้อมููลรวมถึึงการเรีียนรู้�และทำำ�งานจริิงภายในศููนย์์เรีียนรู้�และถ่่ายทอดเทคโนโลยีีเซรามิิก สถาบัันถ่่ายทอดเทคโนโลยีีสู่ �ชุุมชน มหาวิิทยาลััยเทคโนโลยีีราชมงคลล้้านนา มีีหน้้าที่่�ผลิิตของที่่� ระลึึกที่่�เป็น็ อัตั ลัักษณ์ใ์ ห้ก้ ับั ทางมหาวิทิ ยาลััยและถ่า่ ยทอดเทคโนโลยีีในด้้านต่า่ ง ๆ ที่่เ� กี่ย� วเนื่่�องกัับ เทคโนโลยีเี ซรามิกิ ดังั นั้้น� หลักั สูตู รเรื่อ�่ งการขึ้น�้ รูปู เซรามิกิ ด้ว้ ยเครื่อ�่ งอัดั แรงดันั สูงู ได้เ้ รียี บเรียี งขึ้น้� เพื่อ�่ เป็็นพื้้�นฐานในการสร้้างสรรค์์และรู้�จักใช้้เทคโนโลยีีให้้มีีประสิิทธิิภาพ โดยเนื้้�อหาจะประกอบด้้วย เทคนิคิ วิธิ ีกี ารใช้เ้ ทคโนโลยีสี ่ว่ นประกอบต่า่ ง ๆ ของตัวั เครื่อ่� ง คุณุ สมบัตั ิขิ องวัตั ถุดุ ิบิ ,การทำ�ำ แม่พ่ ิมิ พ์์ การผลิิตชิ้�นงาน เป็็นต้้น ทั้้�งนี้้�เพื่�่อให้้ครอบคลุุมและมีีเนื้้�อหาที่่�เหมาะสมสำ�ำ หรัับการเรีียนรู้�ทั้�งทาง ด้า้ นทฤษฏีีและการปฏิิบััติคิ วบคู่่�กัันไป หลักั สูตู รนี้้ไ� ด้เ้ รียี บเรียี งจากหนังั สืือ,ตำำ�รา,เอกสารต่า่ งๆและประสบการณ์จ์ ากการทำ�ำ งาน การทดลอง หวัังเป็็นอย่่างยิ่�งว่่าหลัักสููตรนี้้�จะเป็็นประโยนช์์แก่่ผู้�ที่�ใช้้ในการทำ�ำ งานและผู้�ที่�สนใจ เกี่ย� วกับั การขึ้น้� รูปู เซรามิกิ ด้ว้ ยเครื่อ่� งอัดั แรงดันั สูงู สามารถนำ�ำ เทคโนโลยีไี ปใช้ไ้ ด้อ้ ย่า่ งถูกู ต้อ้ งและมีี ประสิิทธิิภาพ
หน้า้ คำ�ำ นำำ� สารบััญ 1 เครื่่�องอัดั ขึ้�น้ รูปู แรงดันั สููง (Rampress Machine) 5 ชนิิดของดิิน 8 ชนิิดของปูนู ปลาสเตอร์แ์ ละกรรมวิิธีกี ารผลิิต 11 การออกแบบและสร้า้ งต้้นแบบ 13 การทำำ�แม่่พิิมพ์์แรมเพรส 23 การขึ้้น� รููปชิ้น� งานแรมเพรส 24 ปุ่่�มฉุกุ เฉิินเวลาทำำ�งาน 25 การติิดตั้้�งและทดสอบแม่่พิมิ พ์แ์ รมเพรส 29 การขึ้้�นรููปผลิิตภััณฑ์ด์ ้้วยเครื่่อ� งแรมเพรส 32 ปัญั หาที่่�ในการขึ้้�นรููปชิ้�นงานด้้วยเครื่่�องแรมเพรส 35 บรรณานุุกรม
การอััดขึ้�้นรููปแรงดัันสููงเป็็นกระบวนการขึ้้�นรููปผลิิตภััณฑ์์เซรามิิกอีีกวิิธีีหนึ่่�งที่่�พััฒนาขึ้้�น มาเพื่่�อใช้้ในการขึ้�้นรููปได้้อย่่างรวดเร็็วและมีีประสิิทธิิภาพมากยิ่ �งขึ้�้นในทางอุุตสาหกรรมเซรามิิกมีี ขั้น� ตอนที่่เ� กี่ย� วข้อ้ งสำ�ำ หรับั ใช้ใ้ นการขึ้น้� รูปู ด้ว้ ยเครื่อ่� งอัดั แรงดันั สูงู ผู้�ปฏิบิ ัตั ิติ ้อ้ งมีคี วามรู้้�เกี่ย� วกับั วัสั ดุุ อุปุ กรณ์ต์ ่า่ งๆที่่ใ� ช้ใ้ นการผลิติ ชิ้น� งานและกระบวนการผลิติ ชิ้น� งานตั้ง� แต่ก่ ารออกแบบการทำำ�ต้น้ แบบ การทำำ�แม่่พิิมพ์์รวมไปถึึงระบบของเครื่�่องอััดกรรมวิิธีีการอััดชิ้้�นงานด้้วยเครื่�่องอััดแรงดัันสููงเป็็นต้้น หลัังจากนี้้�จัักนำำ�ชิ้้�นงานที่่�ได้้จากการอััดมาตกแต่่งด้้วยวิิธีีต่่าง ๆ แล้้วนำ�ำ ไปเผาเพื่�่อให้้ได้้ผลิิตภััณฑ์์ ที่่ม� ีคี วามประณีตี และมีคี วามสวยงาม การขึ้น้� รูปู มากจากศัพั ท์เ์ ทคนิคิ คำำ�ว่า่ ฟอร์ม์ิ่ง� (Forming) หรืือ เชปปิ้�้ง (Shaping) คืือการสร้้างหรืือทำ�ำ ผลิิตภััณฑ์์เซรามิิกให้้มีีรููปร่่าง ขนาด ความสวยงาม ความ ต้อ้ งการ โดยอาศัยั วิธิ ีีการ เครื่อ่� งมืือ และอุุปกรณ์ท์ ี่่� เหมาะสม ผลิิตภััณฑ์์เซรามิกิ บางอย่า่ งสามารถ ทำ�ำ ขึ้น�้ ได้ง้ ่า่ ย รวดเร็ว็ โดยอาศัยั วิธิ ีกี ารขึ้น�้ รูปู แบบธรรมดา ซึ่่ง� อาจไม่ต่ ้อ้ งใช้เ้ ครื่อ่� งไม้เ้ ครื่อ�่ งมืือประกอบ เลย เช่่นการปั้้�นดิินเหนีียวด้้วยมืือ ปั้้�นเป็็นรููปสััตว์์ต่่าง ๆ หรืือปั้้�นเป็็นของประดัับชิ้้�นเล็็ก ๆ แต่่ ผลิิตภััณฑ์์เซรามิิกบางอย่่างต้้องอาศััยวิิธีีการขึ้้�นรููปที่่�ซัับซ้้อนมีีเครื่�่องจัักรและอุุปกรณ์์หลายแบบ ช่่วยในการขึ้้�นรูปู เช่น่ การขึ้น้� รููปผลิิตภัณั ฑ์์ถ้ว้ ยชาม เครื่่�องสุขุ ภัณั ฑ์์ กระเบื้้�องเคลืือบเป็น็ ต้้น ที่่ผ� ่า่ นมาการขึ้น�้ รูปู ผลิติ ภัณั ฑ์เ์ ซรามิกิ อาจอาศัยั คุณุ สมบัตั ิขิ องเนื้้อ� ดินิ เพียี งแค่ค่ วามเหนียี ว (Plastictity) กัับการไหลตััวของดินิ เหลว (Slip casting) เท่า่ นั้้�น เช่น่ ถ้า้ เป็น็ ดิินเหนียี วอาจนำำ�มา ปั้้น� หรืือ กด-อััด ลงในแม่่พิมิ พ์ท์ ี่่�มีีรููปร่า่ งตามต้อ้ งการได้้เลย หรืือถ้้าต้อ้ งการทำำ�ผลิติ ภััณฑ์ท์ ี่่�มีีความ ยุ่�งยากมากยิ่�งขึ้น�้ เช่่นแจกััน ตุ๊๊ก� ตา ก็็อาจนำำ�เอาดิินผสมกัับน้ำำ��ในปริมิ าณที่่เ� หมาะสมเพื่อ�่ ให้ไ้ ด้้น้ำำ��ดินิ (Slip) ที่่�มีกี ารไหลตััวดีี อย่่างเช่่นใช้้ดิิน 50 ส่ว่ นผสมน้ำ��ำ 30 ส่ว่ น กวนผสมให้เ้ ป็็นเนื้้อ� เดีียวกันั จาก นั้้�นก็็เทน้ำ��ำ ดิินเหลวลงในแม่่พิิมพ์์ ตั้้�งทิ้้�งไว้้ให้้ได้้ผลิิตภััณฑ์์ที่่�มีีความหนาตามต้้องการ เทน้ำำ�� ดิินเหลว ออก ทิ้้�งให้แ้ ห้ง้ ก็จ็ ะได้้ผลิิตภัณั ฑ์์เซรามิิกตามต้อ้ งการ
ปััจจุุบัันเมื่�่อเทคโนโลยีีการผลิิตทัันสมััยมากขึ้้�น ประกอบกัับการคิิดค้้นเครื่่�องมืือและ อุุปกรณ์์ เพื่�่อช่่วยในการขึ้้�นรููปให้้ทำำ�ได้้ง่่าย รวดเร็็ว ทำำ�ผลิิตภััณฑ์์เซรามิิกที่่�มีีรููปร่่างรููปแบบ ที่่เ� หมืือน ๆ กันั เป็น็ จำำ�นวนมาก ๆ และสามารถจะทำำ�ผลิติ ภัณั ฑ์ท์ ี่่ม� ีรี ูปู แบบได้ห้ ลากหลายเช่น่ เดียี วกันั การพัฒั นาเครื่อ�่ งมืือที่่ช� ่ว่ ยในการขึ้น�้ รูปู ผลิติ ภัณั ฑ์เ์ ซรามิกิ ที่่ต� ้อ้ งการความรวดเร็ว็ สามารถใช้ก้ ับั เนื้้อ� ดิินที่่�มีีความอ่่อนนุ่่�มพอควร และอาศััยแม่่พิิมพ์์ปููนปลาสเตอร์์ที่่�มีีความแข็็งแรง มีีท่่อลมฝัังอยู่�ใน แม่่พิิมพ์ป์ ูนู ปลาสเตอร์์ เพื่อ�่ ใช้้ลมเป็็นตััวช่่วยในการนำ�ำ ชิ้้น� งานออกจากแม่่พิมิ พ์์ เป็น็ เครื่�่องมืือขึ้�น้ รููป ผลิิตภััณฑ์์ ที่่�ควบคุุมแรงอััดด้้วยระบบไฮดรอลิิกส์์ (Hydrolics) หรืือ นิิวเมตริิกส์์ (Pnematics) ที่่�สามารถควบคุุมแรงดัันได้้ตามขนาดของกระบอกลููกสููบและควบคุุมการทำ�ำ งานขึ้้�น - ลง ของกระบอกสููบเพื่่�ออััดชิ้้�นงาน ผลิิตภััณฑ์์ด้้วยระบบไฟฟ้้า และระบบอิิเล็็กทรอนิิกส์์ ซึ่่�งอััดขึ้�้นรููป ผลิติ ภััณฑ์ส์ ามารถทำ�ำ ได้้ โดยใช้เ้ นื้้อ� ดินิ ที่่ม� ีคี วามชื้้น� ไม่ส่ ููงนััก (Rampress Machine) สำำ�หรับั อัดั ขึ้้�น รููปผลิิตภััณฑ์์เซรามิิก ซึ่่�งเครื่�่องมืือดัังกล่่าวในต่่างประเทศมีีการนำำ�มาใช้้งานก่่อนหน้้านี้้�แล้้ว มากกว่่า 10 ปีีขึ้้�นไป ทั้้�งในแถบประเทศยุุโรป อเมริิกา และประเทศในแถบเอเชีีย บางประเทศ เช่น่ ญี่่ป� ุ่่น� จีีน และใต้ห้ วันั เป็็นต้้น ส่ว่ นในประเทศไทยเมื่่�อประมาณ 5 ปีที ี่่ � ผ่่านมาได้ม้ ีีความตื่่น� ตััว เกี่�ยวกัับอุุตสาหกรรมเซรามิิกและได้้มีีการนำำ�เครื่่�องอััดแรงดัันสููง (Ram press) มาใช้้ในโรงงาน อุตุ สาหกรรมขนาดใหญ่ท่ ี่่ท� ำำ�การผลิติ ผลิติ ภัณั ฑ์ป์ ระเภท จาน ชาม กระถาง ที่่ม� ีแี รงดันั ของเครื่อ�่ งสูงู ตั้�งแต่่ 20 ตััน ขึ้�้นไป จนถึึงระดัับแรงดััน 100 ตััน หรืือมากกว่่า และมีีราคาเครื่่�องสููงกว่่าหลาย แสนบาท
กระบวนการขึ้้�นรููปด้ว้ ยแรงดัันสูงู ของเครื่�่อง Rampress Machine หรืือ Ram process เป็็นกระบวนการขึ้�้นรููปผลิิตภััณฑ์์ด้้วยแรงอััดจากไฮดรอลิิกส์์ ซึ่่�งเครื่�่องมืือดัังกล่่าวได้้ถููกคิิดค้้นและ ประดิษิ ฐ์โ์ ดย คีตี แบล็ก็ เบิริ ์น์ (Keith Blackburn) และ ริชิ าร์ด์ สตีลี (Richard Steel) ซึ่่ง� เป็น็ วิศิ วกร จากมหาวิิทยาลัยั โอไฮโอ (Ohio State University) ในช่่วงกลางปีี ค.ศ 1940 ในช่ว่ งแรกของการสร้้างเครื่�อ่ งอัดั ขึ้้�นรููปแรงดันั สูงู (Rampress Machine) จะเป็น็ การไป ใช้ป้ ระโยชน์ใ์ นอุตุ สาหกรรมที่่เ� กี่ย� วข้อ้ งกับั การขึ้น้� รูปู ชิ้น� งานโลหะ แต่ต่ ่อ่ มาในปีี ค.ศ. 1979 ได้ม้ ีกี าร พัฒั นาเครื่อ�่ งชนิดิ นี้้ � สำำ�หรับั ใช้ง้ านในอุตุ สาหกรรมเซรามิกิ โดยนำ�ำ ไปใช้ก้ ับั กระบวนการผลิติ กระเบื้้อ� ง เซรามิกิ และต่อ่ มาในปีี ค.ศ. 1986 เครื่อ�่ ง Rampress Machine ได้ถ้ ูกู มาประยุกุ ต์ใ์ ช้ใ้ นกระบวนการ ขึ้�น้ รูปู สำ�ำ หรัับการผลิิตภัณั ฑ์เ์ ครื่่�องใช้บ้ นโต๊๊ะอาหาร (Table ware products) โดยเฉพาะอย่า่ งยิ่ง� ผลิิตภััณฑ์์ถ้้วยกาแฟใช้้แรงอััดประมาณ 15 ตััน (คู่่�มืือการถ่่ายทอดเทคโนโลยีีเครื่�่องอััดขึ้้�นรููป แรงดันั สููง,2547:7-8) ภาชนะถ้้วยชามและจานที่่ม� ีีขนาดใหญ่่เกิินกว่่าการขึ้�้นรููปด้้วยวิิธีีหล่่อตััน ต้้องขึ้�้นรููปด้้วย วิิธีอี ัดั แบบพิิมพ์์แทน ใช้้ดิินเหนีียวอัดั โดยเครื่่�องอัดั ไฮดรอลิิกส์ซ์ึ่�งมีีแรงอััดสูงู เรียี กว่า่ การขึ้�น้ รูปู ด้้วย วิิธีแี รมโพรเซส (Ram process) บางครั้�งก็เ็ รีียกว่า่ แรมเพรส (Ram press) เป็็นวิิธีีการขึ้�้นรููปโดยใช้้ ระบบการทำำ�งานของเครื่อ่� งอััด ใช้้แบบพิมิ พ์ส์ องชิ้น� ยึึดติิดอยู่่�กัับแท่่นอััดที่่ส� ่ว่ นบนและส่ว่ นล่า่ ง ซึ่่�ง เป็็นพิิมพ์์ด้้านในและด้้านนอกตามที่่�ออกแบบไว้้กำำ�ลัังแรงอััดของเครื่่�องสููงกว่่าเครื่�่องโรลเลอร์์เฮด แต่ต่ ่ำ�ำ� กว่า่ เครื่อ�่ งอัดั กระเบื้้อ� งที่่อ� ัดั ด้ว้ ยดินิ ร่ว่ นผง ดังั นั้้น� แบบพิมิ พ์ท์ ี่่จ� ะใช้ต้ ้อ้ งมีคี วามแข็ง็ แรงทนทาน ต่่อแรงอัดั ของเครื่�อ่ งได้้ดีี แต่่ต้้องมีคี ุณุ สมบััติดิ ููดซึึมน้ำำ��จากเนื้้อ� ดิินได้้ดีีด้ว้ ย แบบพิมิ พ์์ปูนู ปลาสเตอร์์ ทั้้�งสองชิ้ �น ถููกยึึดด้้วยขอบโลหะให้้ติิดแน่่นกัับเครื่�่องอััด ซึ่่�งมีีช่่องว่่างกัักดิินที่่�ล้้นออกมาโดยรอบ จากการอััดทุุกครั้�ง การขึ้�้นรููปด้้วยวิิธีีนี้้�ทำำ�ได้้ค่่อนข้้างรวดเร็็วและประหยััดแบบพิิมพ์์ ในระหว่่างที่่� เครื่่�องอััดทำำ�งาน น้ำ��ำ ในเนื้้�อดิินบางส่่วนจะถููกดููดผ่่านท่่อเล็็ก ๆ จำ�ำ นวนมาก ที่่�ฝัังอยู่�ในพิิมพ์์ทั้้�ง สองชิ้น� เนื้้อ� ดิินที่่�ถูกู อัดั ตามแบบพิมิ พ์์เป็็นชิ้�นงานแล้้วจะถูกู ปล่อ่ ยออกจากแรงดูดู ให้้หลุดุ ลงมาบน ที่่ร� องรัับ (ไพจิิตร อิ่่ง� ศิริ ิิวัฒั น์์, 2541:117)
ในการเปรียี บเทียี บข้้อดีขี องการขึ้น�้ รูปู ด้้วยเครื่่อ� งอัดั แรงดัันสูงู (Ram press) กัับวิิธีกี าร ขึ้�น้ รููปแบบอื่น่� พอที่่จ� ะสรุุปข้อ้ ดีไี ด้ด้ ัังนี้้� 1.ลดปัญั หาการบิดิ เบี้้ย� วของชิ้น� งานจากการหล่อ่ ตันั ด้ว้ ยมืือ เนื่อ่� งจากการหล่อ่ ตันั ด้ว้ ยมืือ ต้อ้ งนำำ�ดินิ มาผสมกัับน้ำ�ำ� เติมิ สารเคมีีโซเดีียมซิลิ ิิเกตเพื่่อ� ไม่่ให้ด้ ินิ ตกตะกอนแล้ว้ กวนให้้เข้า้ กันั นำ�ำ มา หล่อ่ ลงในแม่่พิิมพ์์ ทำ�ำ ให้้มีีความหนาแน่่นของเนื้้อ� ดินิ น้้อยมากอีีกทั้้�งยัังไม่ม่ ีแี รงฉีีดน้ำ�ำ�ดิินเข้้าช่่วย ใช้้ เพียี งการดููดซึึมน้ำ�ำ�ด้้วยปูนู ปลาสเตอร์์เท่่านั้้�น 2. ลดปััญหาการบิิดเบี้้�ยวจากงานหล่่อตัันด้้วยเครื่�่องขึ้�้นรููปฉีีดน้ำำ�� ดิินแรงดัันสููงเนื่่�องจาก การหล่่อตัันด้ว้ ยเครื่อ�่ งขึ้น�้ รูปู ฉีีดน้ำำ��ดินิ แรงดันั สูงู เป็น็ การพััฒนาจากการหล่อ่ ตันั ด้้วยมืือ ทำ�ำ ให้ม้ ีแี รง ฉีดี น้ำำ�� ดินิ ลงไปในแม่พ่ ิมิ พ์์ แต่น่ ำ�ำ ชิ้้น� งานออกจากแม่พ่ ิมิ พ์ก์ ็ย็ ังั ต้อ้ งใช้ล้ มเป่่าด้า้ นข้า้ งซึ่ง� เป็น็ สาเหตุหุ นึ่่ง� ของการบิิดเบี้้�ยวของชิ้น� งาน 3. ลดปัญั หาการใช้แ้ ม่พ่ ิมิ พ์จ์ ำำ�นวนมาก ๆ ในการหล่อ่ ตันั ด้ว้ ยเครื่อ�่ งขึ้น�้ รูปู ฉีดี น้ำำ�� ดินิ แรงดันั สูงู เนื่�่องจากการหล่่อตัันด้้วยเครื่่�องขึ้น้� รููปฉีดี น้ำ�ำ� ดิินแรงดัันสููงต้อ้ งใช้แ้ ม่่พิมิ พ์เ์ รีียงกัันเป็็นแนวตั้�งเป็็น ชั้�น ๆ แต่่ละชั้�นจะมีีพิมิ พ์์จำ�ำ นวน 10-15 ชุุด 4. ลดปััญหาที่่�เกี่�ยวกัับรอยตะเข็็บระหว่่างแม่่พิิมพ์์และตำ�ำ หนิิของผลิิตภััณฑ์์ที่่�เกิิดจาก รูสู ำำ�หรัับหล่อ่ น้ำำ�� ดิินด้ว้ ยเครื่่อ� งขึ้้�นรููปฉีดี น้ำ��ำ ดิินแรงดัันสููง จ ำำ�นวนมาก5.ๆเพิ่่�มประสิิทธิิภาพในการผลิิตชิ้�นงานที่่�รวดเร็็ว โดยใช้้เวลาน้้อยแต่่ได้้ชิ้�นงาน
ดิินเป็็นวััสดุุที่่�สำ�ำ คััญสำ�ำ หรัับใช้้ในการทำำ�งานหรืือใช้้ในการผลิิตชิ้�นงานหรืือใช้้ในการผลิิต ชิ้�นงาน เช่น่ ใช้ใ้ นการปั้้�นต้น้ แบบทำ�ำ แม่พ่ ิมิ พ์์รวมทั้้�งใช้้ในการผลิิตชิ้�นงาน ซึ่่ง� ดินิ แต่่ละชนิิดต้้องนำำ�มา ใช้้ให้เ้ หมาะสม ความเหนีียวของเนื้้�อดินิ จะมากหรืือน้้อยขึ้�้นอยู่�การใช้้งาน ดินิ เมื่อ่� ถููกขุดุ ขึ้้น� มาแล้ว้ จะแยกออกได้้เป็น็ สองชนิดิ ดิินหยาบ หรืือดินิ ปฐมภูมู ิคิ ืือดินิ ที่่ย� ังั สลายตัวั ไม่ห่ มดจากหิินต้น้ กำ�ำ เนิิด ดินิ ประเภทนี้้�มีีความเหนียี วน้้อย เนื่�อ่ งจากอนุุภาคของเนื้้อ� ดินิ มีี ขนาดใหญ่่และ ดิินตะกอน หรืือดินิ ทุตุ ิิยภููมิิ เป็็นดิินที่่�เกิดิ จากการชะล้้างหรืือถูกู กััดกร่อ่ นด้ว้ ยแรง ทางธรรมชาติิได้้แก่่ ลม ฝน หรืือกระแสน้ำ�ำ� ดิินประเภทนี้้�จะถููกพามาจากแหล่่งหิินที่่�กำ�ำ เนิิดโดย การกระทำ�ำ ของธรรมชาติิ ซึ่่�งมีีผลทำำ�ให้้เกิิดการผสมผสานกัันและแตกตััวของแร่่ธาตุุ จึึงทำำ�ให้้ดิิน ชนิดิ นี้้ม� ีีความละเอียี ดและมีีความเหนียี วมากขึ้้น� (ปุณุ ณรัตั น์์ พิิชญไพบูลู ย์,์ 2538:6) 1.ดิินเหนีียวสำำ�หรัับทำ�ำ ต้้นแบบ ดิินเหนีียวเป็็นวัสั ดุุที่่�เกิิดขึ้้�นได้้เองตามธรรมชาติมิ ีคี ุุณสมบัตั ิเิ มื่่�อผสมกัับน้ำำ�� ในอัตั ราส่ว่ นที่่� พอดีีจะมีีความเหนียี วเกาะและรวมตััวกัันง่่าย (วิเิ ชียี ร อิินทรกระทึึก, 2539:37) ดิินเหนีียวที่่�ใช้้สำำ�หรัับปั้้�นต้้นแบบควรเป็็นดิินที่่�มีีความเหนีียวสููงสามารถเก็็บความชื้้�นได้้ นาน และมีเี นื้้อ� ละเอียี ดไม่ม่ ีกี รวดหรืือเม็ด็ ทรายปนเพราะเวลาตกแต่ง่ พื้้น� ผิวิ ของต้น้ แบบจะได้ม้ ีคี วาม เรีียบร้้อยตามต้้องการ ดิินเหนียี วที่่�ใช้้ในการปั้้น� ต้น้ แบบไม่ค่ วรอ่่อนหรืือแข็ง็ จนเกิินไป ต้้องนวดดิิน เหนีียวให้ม้ ีีความนิ่่ม� สม่ำ�ำ� เสมอกััน หากเนื้้อ� ดิินมีีความแข็ง็ อ่่อนไม่เ่ ท่่ากันั จะทำำ�ให้้การขึ้น�้ รูปู ทรงและ ปรับั พื้้น� ผิวิ ยาก การนวดด้ว้ ยเครื่อ�่ งนวด เป็น็ อีกี วิธิ ีหี นึ่่ง� ที่่ใ� ช้แ้ ทนการนวดด้ว้ ยมืือจะช่ว่ ยให้ด้ ินิ ที่่น� วด มีคี วามนิ่่ม� สม่ำ��ำ เสมอกันั ได้ง้ ่า่ ยขึ้น้� ในการปั้้น� ต้น้ แบบ ถ้า้ ต้น้ แบบไม่ใ่ หญ่ม่ ากก็ส็ ามารถใช้ข้ ึ้น�้ รูปู ต้น้ แบบ ด้้วยดิินน้ำ�ำ�มันั สำ�ำ หรัับการเก็็บรัักษาดิินเหนีียวนั้้�นควรเก็็บไว้้ในถุุงมััดปากถุุงให้้แน่่นหรืือในกล่่องที่่�มีี ฝาปิิดเพื่อ�่ ป้้องกัันไม่ใ่ ห้ถ้ ููกอากาศเพราะจะทำำ�ให้้ดินิ แข็ง็ ตัวั ซึ่�งจะยากต่่อการปั้้�นในครั้�งต่่อไป
2.ดิินสำำ�หรับั กั้้�นพิิมพ์์ ใช้ส้ ำ�ำ หรับั กั้้น� แบบเพื่อ�่ ใช้ใ้ นการหล่อ่ แม่พ่ ิมิ พ์ ์ ดินิ ที่่ใ� ช้ก้ั้น� แบบจะมีคี วามเหนียี วน้อ้ ยกว่า่ ดินิ ที่่�ใช้้ปั้้�นต้้นแบบ แต่่มีีความละเอีียดสามารถปรัับแต่่งหรืือทำำ�ให้้เรีียบง่่ายอีีกทั้้�งยัังไม่่ติิดแบบหรืือ แม่่พิิมพ์์มากจนเกิินไป หากไม่่มีีดิินกั้�นแบบจะใช้้ดิินเหนีียวสำ�ำ หรัับปั้้�นต้้นแบบก็็ได้้ แต่่เวลากั้�นดิิน เหนีียวเนื้้�อดินิ จะติิดชิ้้น� งานหรืือแม่พ่ ิมิ พ์์มากทำ�ำ ให้ย้ ากต่่อการทำ�ำ ความสะอาด สำ�ำ หรัับการเก็็บรัักษานั้้น� ควรเก็็บไว้้ในถุุงมิิดชิิดหรืือในถังั พลาสติกิ ที่่�มีีฝาปิิด จะทำำ�ให้เ้ ก็บ็ รัักษาความชื้้น� ของดิินไว้ไ้ ด้้นาน 3.ดิินสำำ�หรัับขึ้�น้ รูปู ชิ้้น� งาน ดิินที่่�ใช้้สำำ�หรัับขึ้�้นรููปชิ้�นงานควรเป็็นดิินที่่�มีีเนื้้�อละเอีียดและควรมีีความเหนีียวอยู่�ในเนื้้�อ ดินิ บ้า้ ง เพราะการอัดั ขึ้น�้ รูปู ด้ว้ ยแรงดันั สูงู จะใช้ล้ มไล่น่ ้ำ��ำ ออกจากแม่พ่ ิมิ พ์ห์ ากใช้ด้ ินิ ที่่ไ� ม่ม่ ีคี วามเหนียี ว เวลาอัดั ชิ้้�นงานแล้้วน้ำ�ำ� ที่่อ� อกจากแม่่พิมิ พ์์จะทำ�ำ ให้ผ้ ิวิ หน้้าของชิ้�นงานละลายเสีียหายได้้ การนำำ�ดินิ จากแหล่่งที่่�เกิดิ ขึ้�น้ ตามธรรมชาติิมาใช้้ในการปั้้�นทัันทีี เนื่อ�่ งจากเนื้้�อดิินยัังมีสีิ่�ง เจืือปนอยู่� นอกจากนี้้�ยัังมีีการหดและขยายตััวที่่�ไม่่สม่ำำ�� เสมอ เนื้้�อดิินในบางชนิิดไม่่มีีความเหนีียว สำำ�หรับั การขึ้น้� รูปู ด้ว้ ยเครื่อ�่ งขึ้น้� รูปู แรงดันั สูงู (Ram Press) หรืือบางชนิดิ มีสี ีทีี่่ไ� ม่ต่ รงกับั ความต้อ้ งการ เนื้้�อดิินบางชนิิดไม่่สามารถเผาที่่�อุุณหภููมิิสููงได้้ เนื่�่องจากปริิมาณของสารฟลัักซ์์ในเนื้้�อดิินมีีมาก โครงสร้้างทางเคมีหี รืือคุณุ สมบััติทิ างกายภาพในเนื้้อ� ดินิ ดิินสำ�ำ หรัับขึ้�้นรููปในการอััดด้้วยแรงดัันสููง เนื้้�อดิินต้้องมีีคุุณสมบััติิเหมาะสมกัับชนิิดของ ผลิติ ภัณั ฑ์ท์ ี่่จ� ะขึ้น้� รูปู คืือเนื้้อ� ดินิ มีคี วามเหนียี วสามารถที่่จ� ะขึ้น้� รูปู ได้ด้ ีพี อสมควร ความเหนียี วในเนื้้อ� ดินิ สามารถจะเพิ่่ม� ได้้โดยการเติิมดินิ เบโทไนต์ห์ รืือดิินดำำ� (Ball Clay) ลงในเนื้้อ� ดิินขาว
คุุณสมบััติทิ างกายภาพของดิินดำ�ำ (Physical Properties of Ball caly) 1.ขนาดของดิินเหนีียวจะมีผี ลึึกละเอียี ดมากน้อ้ ยเพียี งใด เปลี่�ยนแปลงไปตามแหล่ง่ ที่่�พบ เมื่่�อถูกู พัดั พาไปไกลจากแหล่่งเดิิมมาก ขนาดเม็ด็ อนุภุ าคจะละเอียี ดมากขึ้น้� ตามลำำ�ดับั ขนาดเส้้น ผ่า่ ศููนย์์กลางประมาณ 0.05-1.00 ไมโครเมตร 2.ความเหนียี ว (plasticity) ดินิ เหนียี วเป็น็ ดินิ ที่่อ� มน้ำำ�� ได้ม้ าก ความเหนียี วจะมากหรืือน้อ้ ย ขึ้น้� อยู่่�กับั ชนิดิ ของดินิ ซึ่่ง� ประกอบด้ว้ ยหลักั สำ�ำ คัญั คืือ ปริมิ าณของอินิ ทรียี ์ส์ ารขนาดของเม็ด็ ดินิ และ วััตถุุดิิบที่่�ให้้ความเหนีียว เช่น่ ดินิ เบนโทไนต์์ 3.การหดตัวั เมื่อ�่ แห้ง้ (drying shrinkage) ดินิ เหนียี วที่่ม� ีอี ินิ ทรียี ์ส์ ารสูงู จะมีกี ารหดตัวั มาก ประมาณ 13-17% 4.การหดตัวั หลังั เผา (firing shrinkage) มีกี ารหดตัวั สูงู ประมาณ 15% เนื่อ�่ งจากดินิ เหนียี ว มีีขนาดอนุุภาคที่่�เล็็กมาก 5.ความแข็็งแรงของดิินเมื่�อ่ แห้ง้ ก่่อนเผา (green strength) ดิินเหนีียวมีคี วามแข็ง็ แรงสูงู (strenght) ประมาณ 100-1000 psi (ปอนด์์ต่อ่ ตารางนิ้้ว� ) 6.สีหี ลังั เผาเป็น็ สีขี าวนวลถึึงสีคี รีมี 7.มีีแร่ธ่ าตุพุ วกด่า่ งและไมกาในดินิ ทำำ�หน้า้ ที่่เ� ป็น็ ตััวหลอมละลาย ช่ว่ ยลดอุุณหภูมู ิใิ นการ เผา ประโยชน์ข์ องดินิ ดำำ� (Ball Clay) ดินิ ดำ�ำ ใช้ก้ ันั มากในอุตุ สาหกรรมถ้ว้ ยชาม และสุขุ ภัณั ฑ์์ โดยนำ�ำ ไปผสมกัับดิินขาว ประโยชน์์ของดินิ ดำำ�ได้้แก่่ 1.ช่่วยเพิ่่�มความเหนีียวของผลิิตภััณฑ์์ ทำำ�ให้้เนื้้�อดิิน ปั้้น� ขึ้น�้ รูปู ได้ด้ ีี ผสมในเนื้้อ� ดิินอัตั ราส่่วน 20-50% 2.ทำำ�ให้้ผลิิตภััณฑ์์มีีความแข็็งแรงก่่อนเผา (Green Streaght) ลดการสูญู เสียี แตกหักั ก่อ่ นเผาในขณะที่่� เคลื่อ�่ นย้า้ ย ผลิิตภัณั ฑ์ไ์ ม่่เปราะหรืือแตกหักั ง่่าย 3.ทำ�ำ ให้น้ ้ำำ��ดินิ หล่อ่ ที่่ใ� ช้ใ้ นการเทแบบไหลตัวั ดีี 4.ทำ�ำ หน้า้ ที่่เ� สริมิ ปฎิกิ ิริ ิยิ าระหว่า่ งมวลสารในระหว่า่ งการเผาทำ�ำ ให้ด้ ินิ สุกุ ตัวั ได้เ้ ร็ว็ ประหยัดั เวลาในการเผา ช่ว่ ยในการหลอมละลาย (ไพจิติ ร อิ่่ง� ศิิริวิ ััฒน์์, 2541: 41-43, 54)
เนื้้�อดิินบางประเภทที่่�มีีจุุดสุุกตััวที่่�อุุณหภููมิิสููงมากซึ่ �งต้้องใช้้ระยะเวลาและความร้้อนที่่�เกิินความ จำ�ำ เป็็น จึึงต้้องเพิ่่�มสารฟลัักซ์์บางชนิิด ได้้แก่่ ขี้้�เถ้้ากระดููก ทััลค์์ โดโลไมต์์ หิินฟัันม้้า เนฟฟาลิิน ไซยาไนต์์ ซึ่่�งถ้้าไม่่คำ�ำ นึึงถึึงสีีของเนื้้�อดิินอาจใช้้เหล็็กออกไซด์์มาเป็็นฟลัักซ์์ หรืือวิิธีีที่่�ง่่ายที่่�สุุดก็็อาจ เติิมเนื้้�อดิินที่่�มีีจุุดสุุกตััวต่ำ�ำ� ลงไปก็็จะช่่วยลดจุุดสุุกตััวของเนื้้�อดิินนั้้�นลงได้้ และยัังไม่่เป็็นผลกระทบ ต่่อความเหนีียวของเนื้้�อดิินอีีกด้้วย ในทางตรงกัันข้้ามถ้้าดิินมีีจุุดสุุกตััวที่่�ต่ำ�ำ�เกิินไป ก็็สามารถแก้้ไข โดยการเติิมเนื้้�อดิินที่่�มีีจุุดสุุกตััวสููงเข้้าไปในเนื้้�อดิินนั้้�น หรืือเพิ่่�มเนื้้�อดิินที่่�มีีปริิมาณของอลููมิินาและ ซิลิ ิิกา เช่่น ดินิ ทนไฟ ดินิ เกาลิิน ลงในเนื้้�อดิินนั้้น� (ปุุณณรัตั น์์ พิชิ ญไพบูลู ย์์, 2538) ชนิดิ ของปูนู ปลาสเตอร์์และกรรมวิธิ ีกี ารผลิติ ชนิดิ ของปููนปลาสเตอร์์ที่่�ผลิิตจำำ�หน่า่ ยในสหรััฐอเมริกิ ามีมี ากกว่่า 30 ชนิิด ให้เ้ ลืือกใช้ไ้ ด้้ ตามความเหมาะสมกัับงาน ชนิิดแข็็งตััวเร็็ว แข็็งตััวช้้า หรืือมีีความละเอีียดมากเป็็นพิิเศษ ได้้แก่่ ปููนปลาสเตอร์์หิิน สำ�ำ หรัับงานแพทย์์และทัันตกรรม ปููนปลาสเตอร์ส์ ำ�ำ หรับั งานประติมิ ากรรม และ ปูนู ปลาสเตอร์์สำ�ำ หรัับผลิติ แบบพิมิ พ์์เครื่่�องปั้้�นดินิ เผา ปูนู ปลาสเตอร์ท์ ี่่ผ� ลิติ จำ�ำ หน่า่ ยในประเทศไทยมีี เฉพาะปูนู ปลาสเตอร์ช์ นิดิ ธรรมดา ยังั ไม่ม่ ีี การผลิิตปููนปลาสเตอร์์หิิน ซึ่่�งปััจจุุบัันยัังต้้องนำำ�เข้้าจากต่่างประเทศ เพื่่�อใช้้ในการทำำ�แม่่พิิมพ์์ อุุตสาหกรรม ใช้้ในทางการแพทย์์และทางทัันตกรรม ปููนปลาสเตอร์์หิินมีีเนื้้�อปููนละเอีียดมาก เมื่�่อแห้้งแล้้วมีีความแข็็งแกร่่งทนทาน และมีีราคาแพงกว่่าปููนปลาสเตอร์์ธรรมดาหลายเท่่า การที่่ค� ุณุ ภาพปูนู ปลาสเตอร์แ์ ตกต่า่ งกันั ไปก็เ็ นื่อ่� งจากก้อ้ นแร่เ่ นื้้อ� ยิปิ ซั่ม� ที่่ใ� ช้ผ้ ลิติ ปูนู ปลาสเตอร์แ์ ตก ต่า่ งกััน แร่ย่ ิิปซั่�มเป็น็ เกลืือชนิิดหนึ่่�งเรีียกเป็็นภาษาไทยว่า่ แก้้วแกลบหรืือ เกลืือจืืด และสารต่่าง ๆ ตกตะดอนรวมกัันอยู่� แร่่ยิิปซั่ม� มีีหลายชนิดิ เช่่น หิินยิิปซั่ม� (Rock gypsum) และยิิบไซต์์ (Gypsite) ซึ่ง� ประกอบด้้วยยิปิ ซั่ม� และดินิ ซึ่่�งแต่ล่ ะชนิดิ มีคี ุณุ ภาพต่า่ งกััน
ปูนู ปลาสเตอร์ท์ ี่่ม� ีคี ุณุ ภาพดีจี ะเลืือกก้อ้ นแร่ท่ ี่่ม� ีคี วามบริสิ ุทุ ธิ์์เ� กินิ 96% ขึ้น�้ ไป มาใช้ใ้ นการ ผลิติ ปููน ปลาสเตอร์เ์ นื้้�อละเอีียดมาก ๆ จะมีีการเติมิ ผลึึกของซิิลิกิ าละเอีียด (Crystalline silica) ผสมลงไปด้ว้ ย บางครั้ง� ก็ม็ ีชี ื่�อ่ เรียี กตามภาษาฝรั่่ง� ว่า่ คริสิ เติลิ แคลเซีียมซัลั เฟต ซึ่่ง� นิยิ มใช้้ทำำ�ต้น้ แบบ และแบบพิมิ พ์์คุณุ ภาพดีี ปูนู ปลาสเตอร์์ที่่�ผลิิตจากแร่ย่ ิิปซั่�ม ซึ่่�งมีีสููตรทางเคมี ี คืือ แคลเซียี มซััลเฟต ประกอบด้้วย ผลึึกของแคลเซีียมซััลเฟตหนึ่่�งโมเลกุุล และน้ำ�ำ�สองโมเลกุุลโดยการนำ�ำ แร่่ยิิปซั่�มที่่�คััดเลืือกแล้้ว บดละเอีียดนำำ�มาเผาผ่่านความร้้อนไล่่น้ำำ��ออกจากผลึึกแร่่ไปหนึ่่�งโมเลกุุลครึ่ �ง ยัังคงเหลืือน้ำำ��ในผง ปููนปลาสเตอร์์ที่่�เผาแล้้วอยู่�ครึ่�งโมเลกุุล ดัังนั้้�นสููตรเคมีีของปููนปลาสเตอร์์ คืือ CaSO4 ½ H2O ผงปููนปลาสเตอร์์ที่่�เตรีียมได้้นี้้�เมื่่�อนำำ�มาผสมกัับน้ำำ�� ปููนก็็จะแข็็งคืืนตััวกลัับสู่่�การเป็็นสภาพแข็็ง ดังั เช่น่ ก้อ้ นแร่เ่ ดิมิ อีกี จากการรวมตัวั ทางเคมีขี องน้ำำ��ในผลึึกแร่ย่ ิปิ ซั่ม� ให้เ้ ป็น็ สองโมเลกุลุ ตามเดิมิ ทาง เคมีีของน้ำ�ำ�ในผลึึกแร่ย่ ิิปซั่ม� ให้เ้ ป็็นสองโมเลกุลุ ตามเดิมิ ปูนู ปลาสเตอร์ช์ นิดิ เบต้้าปลาสเตอร์์ เป็็นการผลิติ ปููนปลาสเตอร์์โดยวิธิ ีคีั่ว� ให้้ระเหยออกจากผลึึกปููน โดนการนำำ�ก้อ้ นแร่่ยิปิ ซั่ม� ที่่�คัดั แล้ว้ มาบดย่่อยเป็็นผงละเอีียด แล้้วนำำ�มาเผาผ่่านความร้อ้ นในกระทะเหล็็ก ถ้า้ ทำ�ำ ในปริมิ าณ น้้อยใช้้พายกวนด้้วยมืือ ให้้ไอน้ำำ��ระเหยออกไปด้้านบน แต่่ถ้้าผลิิตในปริิมาณมากจะกวนด้้วย เครื่�อ่ งจัักรความเร็็วรอบประมาณ 15 รอบต่อ่ นาทีี โดยทำ�ำ เป็น็ ถังั โลหะสำำ�หรัับกวนผงปูนู ขณะที่่�ให้้ ความร้้อนเข้้าไป 160 องศาเซลเซีียส น้ำำ��ในผลึึกปููนจะระเหยตััวครั้�งแรก ที่่อ� ุุณหภูมู ิิ 128 C เป็น็ การ เดืือดครั้ง� แรก น้ำ��ำ ในผลึึกปูนู จะเกิดิ การระเหยตัวั ออกอีีกครั้�งหนี่่ง� ที่่�อุณุ หภูมู ิิ 163 C เป็น็ การเดืือด ครั้�งที่่ส� อง การผลิิตโดยวิธิ ีนี ี้้�เร่ง่ อุุณหภูมู ิิความร้อ้ นขึ้�น้ อย่่างช้้า ๆ และต้อ้ งกวนปูนู อยู่�ตลอดเวลาเพื่่�อ ให้้ไอน้ำ�ำ�ระเหยออกไปได้้ดีี กระบวนการผลิติ ปูนู ปลาสเตอร์โ์ ดยใช้ถ้ ังั โลหะขนาดความจุุ 100-200 กิโิ ลกรัมั ต่่อการ เผาแต่ล่ ะครั้ง� ในถังั กวนมีแี กนเหล็ก็ คอยเกลี่ย� ผงปูนู ให้ไ้ ด้ร้ ับั ความร้อ้ นอย่า่ งทั่่ว� ถึงึ ถ้า้ ผลิติ เกินิ 20 ตันั ต่อ่ วันั มักั จะผลิติ โดยเตาระบบโรตารี่แ� ทน ซึ่่ง� ถังั ควรเป็น็ ทรงกระบอกตามแนวนอนติดิ มอเตอร์ไ์ ฟฟ้า้ หมุุนรอบตััวเอง ปููนปลาสเตอร์์ชนิิดนี้้�เหมาะสำ�ำ หรัับการใช้้งานทำำ�ต้้นแบบ การกลึึงและการทำำ�แม่่ พิมิ พ์์ใช้้งานหล่่อทั่่ว� ไป
ปููนปลาสเตอร์์ชนิิดแอลฟาปลาสเตอร์์หรือื ปููนปลาสเตอร์ห์ ิินหรือื ยิปิ ซั่่�มซีเี มนต์์ เป็น็ การผลิติ ปูนู ปลาสเตอร์โ์ ดยใช้ว้ ิธิ ีอี บด้ว้ ยแรงดันั ไอน้ำ��ำ การผลิติ วิธิ ีนี ี้้จ� ะได้ป้ ูนู ปลาสเตอร์์ หิินยิิปซั่�มซีีเมนต์์โดยคััดเลืือกคุุณภาพก้้อนแร่่ยิิปซััมที่่�จะนำ�ำ มาใช้้ผลิิตนำำ�ผงแร่่ยิิปซััมเผาผลาญ ความร้อ้ นในหม้อ้ อบความดันั ที่่อ� ุณุ หภูมู ิิ 120 องศาเซลเซียี ส การเผาผลาญความร้อ้ นโดยวิธิ ีคี วบคุมุ ความดัันของไอน้ำำ�� ความชื้้�นในหม้้ออบ การผลิิตโดยวิิธีีนี้้�ทำ�ำ ให้้ได้้ปููนปลาสเตอร์์ชนิิดแอลฟา ปลาสเตอร์์ปููนปลาสเตอร์์ชนิิดที่่�มีีความแข็็งเป็็นพิิเศษใช้้น้ำำ�� ในปริิมาณน้้อยในการผสมกัับปููน คุุณสมบััติิแข็็งตััวช้้า แข็็งตััวแล้้วมีีผิิวเรีียบมัันมีีน้ำำ�� หนัักมากกว่่าปลาสเตอร์์ธรรมดาและยัังสามารถ ทนความร้้อนได้้ดีี ปููนปลาสเตอร์์หิินหรืือยิิปซั่�มซีีเมนต์์นี้้�ได้้ถููกผลิิตขึ้�้นโดยนำ�ำ มาผสมกัับสีีฝุ่�นให้้เกิิด เป็็นสีีต่่าง ๆ แบ่่งเป็็นหลายเกรดมีีความแข็็งมากหรืือแข็็งน้้อยตามความต้้องการของผู้�ใช้้ ปููนปลาสเตอร์์หิินหรืือยิิปซั่ �มซีีเมนต์์มีีราคาแพงมาก ปููนปลาสเตอร์์ชนิิดนี้้�เหมาะสำำ�หรัับงาน ที่่�ใช้ท้ ำ�ำ แม่พ่ ิมิ พ์์ครอบแม่่พิมิ พ์ต์ ้น้ แบบหรืือพิิมพ์อ์ ัดั ที่่�ใช้แ้ รงดัันสููงในระบบไฮดรอลิคิ ปููนปลาสเตอร์์สำ�ำ หรัับทำำ�แม่่พิิมพ์์แรมเพรส ซึ่่�งมีีคุุณสมบััติิมีีความแข็็งแรงสููงทนต่่อการ แตกหักั สามารถดูดู ซึึมน้ำำ�� ได้ด้ ีซีึ่ง� ประเทศไทยมีอี ยู่�หลายยี่ห� ้อ้ มีคี ุณุ ภาพที่่ใ� กล้เ้ คียี งกันั มีสี ่ว่ นผสมหรืือ กรรมวิธิ ีกี ารผสมแตกต่า่ งกันั ไป เช่น่ ปูนู ปลาสเตอร์ส์ ำ�ำ หรับั ทำำ�แม่พ่ ิมิ พ์แ์ รมเพรส ปูนู ปลาสเตอร์ ์ ของ บริษิ ัทั สยามโมลดิ้้ง� พลาสเตอร์ ์ จำำ�กัดั ปููนปลาสเตอร์์ C-200 ได้้พัฒั นาขึ้้�นมาเป็น็ พิเิ ศษสำ�ำ หรับั การ ขึ้�้นรููปด้ว้ ยเครื่อ�่ งอััด อุุตสาหกรรมเซรามิิก ปููนปลาสเตอร์ ์ C-200 ให้แ้ ม่พ่ ิิมพ์ม์ ีคี วามแข็ง็ แรงสูงู ทำ�ำ ให้้สามารถทนทานต่่อการแตกหัักและสึึกกร่่อนได้้ดีีสามารถขึ้้�นรููปได้้ถึึง 2,000 - 3,000 ครั้�ง อีกี ทั้้ง� ยัังสามารถถอดชิ้้น� งานได้ง้ ่า่ ยอีีกด้ว้ ย อััตราส่ว่ นผสม อััตราส่่วนผสมระหว่่างน้ำำ�� ต่อ่ ปููนปลาสเตอร์์ C- 200 ในการทำำ�แม่พ่ ิิมพ์์ • น้ำ��ำ สมส่ว่ น 32 ส่ว่ นปููนปลาสเตอร์์ 100 ส่่วนโดยน้ำำ��หนักั หรืือ • น้ำ��ำ 1 : ปูนู ปลาสเตอร์์ 3.1 โดยน้ำ�ำ�หนััก
หลัังจากการทำ�ำ การไล่่น้ำ��ำ ออกจากโมลเรีียบร้้อยแล้้ว เก็็บแม่่พิิมพ์์ไว้้อย่่างน้้อย 5 ชั่่�วโมง จึึงจะสามารถนำำ�มาขึ้�้นรููปได้้ แต่่ถ้้ายัังไม่่ได้้นำ�ำ มาขึ้�้นรููปภายในวัันนั้้�นจะต้้องคลุุมโมลด้้วยผ้้าที่่�ชื้�น เพื่อ่� ป้้องกัันไม่่ให้โ้ มลแห้ง้ ตััว ซึ่่ง� จะทำำ�ให้้เกิิดการแตกร้้าวขึ้้น� ได้้ (ที่่�มา : บริิษััท สยามโมลดิ้้�ง พลาสเตอร์์ จำำ�กััด บริิษััทร่่วมทุนุ ระหว่า่ งเครืือซีีเมนต์์ไทย และประเทศญี่่ป� ุ่่�น) รููปแบบหรืือแบบร่่างมีีความสำำ�คััญในการผลิิตชิ้�นงาน นัักออกแบบต้้องมีีความเข้้าใจใน การออกแบบมีีความรู้้�ในเรื่่�องผลิิตภััณฑ์์ที่่�ต้้องการผลิิต และเข้้าใจเกี่�ยวกัับกระบวนการผลิิต นอก เหนืือจากการออกแบบให้้มีีความสวยงาม เช่่น รููปแบบที่่�ออกมาแล้้วสวยงามมากแต่่มีีความสลัับ ซัับซ้้อนมากจนเกิินไป ไม่่สามารถผลิิตได้้เลย หรืือผลิิตได้้ค่่อนข้้างยาก เมื่�่อผลิิตแล้้วเกิิดความ เสียี หายมาก ไม่ค่ ุ้้�มกับั ต้้นทุนุ การผลิติ เรื่่�องรูปู แบบก็ส็ ำำ�คััญ นักั ออกแบบต้อ้ งคิดิ หารููปแบบใหม่่ ๆ หรืือมีีจิินตนาการ มีีความคิิดสร้้างสรรค์์อยู่�เสมอ ให้้มีีความสอดคล้้องกัับตลาดเป็็นที่่�ต้้องการของ ตลาด สำ�ำ หรับั ส่ว่ นประกอบของการออกแบบ ส่ว่ นใหญ่แ่ ล้ว้ การออกแบบจะเริ่ม� ต้น้ ด้ว้ ยการออกแบบ รููปทรง แล้้วจึึงตามมาด้้วยบริิเวณว่่าง สีี น้ำ��ำ หนััก ปริิมาตร และลัักษณะผิิวรููปทรงที่่�ใช้้ในการ ออกแบบ สำ�ำ หรัับการออกแบบเพื่่�อใช้้ในการขึ้้�นรููปด้้วยเครื่�่องอััดแรงดัันสููง นัักออกแบบต้้องคำ�ำ นึึง ถึึงความหนาของผลิิตภััณฑ์์พอดีีกัับชิ้้�นงานผลิิตภััณฑ์์ไม่่ต้้องถอดแม่่พิิมพ์์ชิ้�นจำ�ำ นวน 2 ชิ้้�นเท่่านั้้�น หากกล่่าวได้้ว่่าชิ้ �นงานที่่�ออกแบบผลิิตภััณฑ์์มีีความหนาเท่่าใดต้้นแบบก็็มีีความหนาเท่่ากัับ ที่่�ออกแบบไว้้
ลัักษณะของต้้นแบบสำำ�หรัับทำ�ำ แม่่พิิมพ์์แรมเพรสที่่�มีีความหนาของผลิิตภััณฑ์์พอดีีกัับ ชิ้�นงานผลิิตภััณฑ์์ หากกล่่าวได้้ว่่าชิ้�นงานผลิิตภััณฑ์์มีีความหนาเท่่าใดต้้นแบบก็็มีีความหนาเท่่ากัับ ชิ้น� งานผลิิตภัณั ฑ์์ ลัักษณะของต้้นแบบต้อ้ งถอดแม่พ่ ิมิ พ์์ชิ้�นจำ�ำ นวน 2 ชิ้้�นเท่่านั้้น� ต้้นแบบที่่�ใช้้สำ�ำ หรัับทำำ�แม่่พิิมพ์์แรมเพรสโดยทั่่�วไปแล้้วจะใช้้ปููนปลาสเตอร์์เป็็นส่่วนใหญ่่ เพราะเป็็นวััสดุุที่่�หาได้้ง่่ายไม่่ยุ่ �งยากและสามารถเก็็บรายละเอีียดได้้ง่่าย ต้้นแบบสามารถสร้้างได้้ หลายวิธิ ีี แล้ว้ แต่่ลัักษณะของแบบแต่ล่ ะชนิิด เช่น่ ถ้า้ เป็น็ รููปทรงกลมไม่ว่ ่่าจะเป็น็ ประเภทชามควร ใช้้วิิธีีสร้้างต้้นแบบด้้วยการกลึึง หากเป็็นรููปทรงเหลี่�ยม หรืือรููปทรงอิิสระควรใช้้วิิธีีสร้้างต้้นแบบ ด้ว้ ยการแกะสลักั หรืือบางแบบใช้ว้ ิธิ ีกี ลึึงต้น้ แบบปูนู ปลาสเตอร์แ์ ล้ว้ นำำ�มาตกแต่ง่ ด้ว้ ยการปั้้น� หรืือแกะ สลัักเพิ่่�มเติิมเป็็นต้้น ซึ่่�งแต่่ละวิิธีีจะมีีขั้ �นตอนการสร้้างต้้นแบบไม่่เหมืือนกัันแล้้วแต่่ความเหมาะสม และความยากง่า่ ยของแบบโดยมีวี ิิธีกี ารสร้้างต้น้ แบบ
ลักั ษณะของแม่่พิิมพ์์แรมเพรส แม่พ่ ิมิ พ์แ์ รมเพรส เป็็นแม่พ่ ิมิ พ์์ที่่�ใช้ใ้ นกระบวนการผลิิตชิ้น� งานเป็น็ จำ�ำ นวนมาก ๆ ใช้เ้ วลา ที่่ร� วดเร็ว็ มีคี วามสะดวกและประสิทิ ธิภิ าพในการผลิติ สููงมีีส่ว่ นประกอบ 3 ส่่วนคืือ กรอบเหล็ก็ หรืือ โครงเหล็็กด้้านนอก ภายในกรอบเหล็็กเป็็นปููนปลาสเตอร์์ชนิิดพิิเศษทนต่่อแรงอััด และภายใน ของแม่พ่ ิมิ พ์์ปูนู ปลาสเตอร์ม์ ีรี ะบบของการวางสายลมเพื่อ่� ให้ช้ิ้น� งานหลุดุ ออกจากแม่พ่ ิิมพ์์ ลักั ษณะ ของแม่่พิมิ พ์แ์ รมเพรส จะประกอบด้ว้ ยแม่พ่ ิิมพ์์ 2 ชนิดิ คืือ ส่ว่ นบนยึึดติดิ กัับแท่น่ พิมิ พ์์ด้้านบนและ แม่พ่ ิมิ พ์ส์ ่ว่ นล่า่ งยึึดติดิ กับั แท่น่ พิมิ พ์ด์ ้า้ นล่า่ ง ส่ว่ นประกอบคืือกรอบเหล็ก็ และปูนู ปลาสเตอร์ส์ ำำ�หรับั แรมเพรส โดยแม่่พิิมพ์์ปููนปลาสเตอร์์จะหล่่ออยู่�ในกรอบเหล็็ก ซึ่่�งมีีสลัักทั้้�งพิิมพ์์บนและพิิมพ์์ล่่าง เพื่อ�่ สะดวกในการติดิ ตั้้ง� ภายในปูนู ปลาสเตอร์แ์ ละจะมีตี ะแกรงอยู่�ในโครงเหล็ก็ มีสี ายลมพรุนุ สำ�ำ หรับั ใช้ใ้ นการเป่่าลมเข้า้ ไปในแม่่พิิมพ์ใ์ ห้ช้ิ้น� งานหลุดุ ออกจากแม่่พิมิ พ์์ แม่่พิิมพ์์สำ�ำ หรัับเครื่�่องอััดขึ้�้นรููปแรงดัันสููงใช้้ปููนปลาสเตอร์์ชนิิดพิิเศษสำำ�หรัับการรููปด้้วย เครื่�่องอััดแรงดัันสููงสำ�ำ หรัับอุุตสาหกรรมเซรามิิก ทำำ�ให้้แม่่พิิมพ์์มีีความแข็็งแรงสููง สามารถทนทาน ต่่อการสึึกกร่่อนได้้ดีี สามารถขึ้้�นรููปผลิิตภััณฑ์์เซรามิิกได้้งานจำ�ำ นวนมากอีีกทั้้�งยัังสามารถถอดชิ้้�น งานได้ง้ ่่าย สิ่่�งสำ�ำ คััญหลัักของแม่พ่ ิมิ พ์แ์ รมเพรสคืือระบบการวางท่่อสายลมภายในแม่พ่ ิิมพ์์ การสร้า้ งแม่พ่ ิมิ พ์แ์ รมเพรสนับั ว่า่ เป็น็ กระบวนการสร้า้ งพิมิ พ์ใ์ ช้ง้ านในระบบอุตุ สาหกรรม อีีกรููปแบบหนึ่่�ง ที่่�โรงงานอุุตสาหกรรมขนาดกลางและใหญ่่นิิยมใช้้กััน เพราะว่่าสามารถผลิิตได้้ รวดเร็็ว เป็็นวิิธีกี ารขึ้้�นโดยใช้้ระบบการทำ�ำ งานของเครื่่�องอััดจากแม่พ่ ิมิ พ์์ 2 ชิ้้�น ซึ่่ง� เป็น็ พิิมพ์์ด้า้ นใน และด้้านนอกตามออกแบบไว้้กำ�ำ ลัังแรงอััดของเครื่�่องสููงกว่่า Roller Head แต่่ต่ำำ�� กว่่าเครื่�่องอััด กระเบื้้อ� งที่่อ� ัดั ด้ว้ ยดินิ ร่ว่ นผง ดังั นั้้น� แบบพิมิ พ์ท์ ี่่จ� ะใช้ต้ ้อ้ งมีคี วามแข็ง็ แรงทนทานต่อ่ แรงอัดั ของเครื่อ�่ ง ได้ด้ ีี แต่่ต้อ้ งมีีคุุณสมบัตั ิดิ ููดซึึมน้ำำ��จากเนื้้�อดิินได้ด้ ีีด้้วย แบบพิมิ พ์์ปููนปลาสเตอร์์ทั้้ง� 2 ชิ้้�นถูกู ยึึดด้้วย ขอบโลหะใช้้ติิดแน่่นกัับเครื่�่องอััด ซึ่่�งมีชี ่่องว่า่ งกักั ดินิ ที่่�ล้้นออกมาโดยรอบ จากการอัดั ทุุกครั้ง� การ ขึ้�น้ รูปู ด้้วยวิิธีนี ี้้ท� ำ�ำ ได้้ค่่อนข้้างเร็ว็ และประหยััดแบบพิมิ พ์์ ในระหว่่างที่่เ� ครื่อ�่ งอััดทำ�ำ งานน้ำ��ำ ในเนื้้�อดินิ บางส่ว่ นจะถูกู ดูดู ผ่่านท่อ่ เล็็ก ๆ จำ�ำ นวนมาก ที่่ฝ� ัังที่่�อยู่�ในพิมิ พ์์ทั้้ง� 2 ชิ้้น� เนื้้�อดิินที่่ถ� ูกู อัดั ตามแบบ พิมิ พ์เ์ ป็น็ ชิ้น� งานแล้ว้ จะถูกู ปล่อ่ ยออกจากแรงดูดู ให้ห้ ลุดุ ลงมาบนที่่ร� องรับั เนื่อ่� งจากใช้เ้ วลาน้อ้ ยแต่่ ชิ้น� งานจำำ�นวนมากทำ�ำ ให้้เป็็นที่่�นิิยมของโรงงานอุตุ สาหกรรม
1. ทำำ�แม่พ่ ิมิ พ์ส์ ่ว่ นที่่เ� ป็น็ ด้า้ นล่า่ งโดยการนำ�ำ ไม้ก้ ระดานวางบนแป้น้ หมุนุ เพื่อ่� ความสะดวก ในการปรัับแต่่งดิินในการปั้้�นพิิมพ์์และนำำ�กรอบเหล็็กส่่วนด้้านล่่างมีีความหนามากกว่่าส่่วนบนวาง คว่ำ�ำ�ลงบนไม้้กระดาน 2. นำำ�ต้้นแบบปููนปลาสเตอร์์ทาน้ำ�ำ� สบู่่�โปแตสเซีียมให้้ทั่่�วทั้้�ง 2 ด้้าน ทิ้้�งไว้้ประมาณ 3-5 นาทีี เพื่�่อให้้น้ำ��ำ สบู่่�ซึึมเข้้าไปในเนื้้�อปููนปลาสเตอร์์เพื่�่อเป็็นการป้้องกัันการเทปููนปลาสเตอร์์รั่�วหรืือ ไหลเข้้าไปติิดต้น้ แบบเกิดิ ความเสีียหาย หลังั จากทาน้ำ��ำ สบู่่�แล้ว้ ซับั ออกด้ว้ ยแปรงพอหมาด
3.นำำ�ต้น้ แบบปูนู ปลาสเตอร์ค์ ว่ำำ��ลงบนไม้ก้ ระดานให้อ้ ยู่�ตรงกลางของกรอบเหล็ก็ โดยใช้ด้ ินิ กั้ �นพิิมพ์์วางหนุุนด้้านหน้้าของต้้นแบบเล็็กน้้อยเพื่่�อป้้องกัันไม่่ให้้ผิิวหน้้าของต้้นแบบเกิิดความ เสียี หาย อีกี ทั้้ง� ยังั เป็น็ การยึึดให้ต้ ้น้ แบบอยู่่�กับั ที่่ไ� ม่ข่ ยับั ไปมา จากนั้้น� ใช้ด้ ินิ กั้น� พิมิ พ์จ์ ากขอบข้า้ งของ ต้น้ แบบที่่�ใช้ด้ ินิ สอสีี แบ่่งไว้้จนถึึงขอบของกรอบเหล็็กด้้านล่่างแล้้วใช้เ้ ครื่อ่� งมืือปรับั ตกแต่ง่ ผิวิ ดินิ ให้้ เรียี บร้อ้ ย 4.ใช้้ฟองน้ำ�ำ� เช็็ดทำำ�ความสะอาดต้้นแบบและดิินให้้เรีียบร้้อยหากดิินที่่�กั้�นไม่่เรีียบจะทำ�ำ ให้้ ยากในการตกแต่ง่ ปูนู เนื่่�องจากปููนปลาสเตอร์ท์ ี่่�ใช้้ในการหล่่อแม่พ่ ิิมพ์์จะมีีความแข็ง็ มาก
5.ทาน้ำ��ำ สบู่่�ที่่�ต้้นแบบอีีกครั้�ง แล้้วใช้้แปรงซัับต้้นแบบให้้แห้้งพอหมาด ตััดตะแกรงลวด วางลงในกรอบเหล็ก็ ใช้ล้ วดมัดั กับั ขอบเหล็ก็ ให้แ้ น่น่ โดยให้ต้ ะแกรงเหล็ก็ ลวดอยู่�สูงู กว่า่ ต้น้ แบบ ห่า่ ง จากชิ้น� งานประมาณ 4-5 cm เพื่อ�่ ใช้้ในการวางสายลมพรุนุ หากวางสายลมพรุนุ ใกล้ก้ ัับต้น้ แบบ มากเกินิ ไปลมที่่�ออกจากสายลมพรุุนอาจจะดัันชิ้น� งานส่่วนที่่อ� ยู่�ใกล้ส้ ายลมพรุนุ บิิดเบี้้�ยวได้้ 6.เตรีียมสายลมพรุุนและสายลมแข็็งโดยใช้้ลวดขดเกลีียวสอดเข้้าไปในสายลมพรุุน เพื่่�อป้้องกัันไม่่ให้้สายลมแบนลีีบในขณะที่่�ปููนปลาสเตอร์์ นำ�ำ สายลมแข็็งและสายลมพรุุนเชื่่�อมต่่อ โดยการใช้ข้ ้อ้ ต่อ่ เนื่อ�่ งจากสายลมพรุนุ กับั สายลมแข็ง็ มีขี นาดเท่า่ กันั ใช้ก้ าวร้อ้ นเชื่อ�่ มต่อ่ แล้ว้ มัดั ด้ว้ ย ลวดให้้แน่่นป้้องกัันไม่่ให้้สายลมหลุุดออกจากกัันส่่วนปลายของสายลมพรุุนอีีกด้้านหนึ่่�งมััดให้้แน่่น ไม่ใ่ ห้ล้ มออกทางปลายสายลม
7.นำ�ำ สายลมพรุนุ ขดเป็น็ ก้น้ หอยตามขอบของรูปู ทรงต้น้ แบบวางลงบนตะแกรงใช้ล้ วดมัดั เหล็็กกัับตะแกรงโดยให้้ปลายของสายลมแข็็งสอดตรงรููของกรอบเหล็็กโดยให้้โผล่่ออกมาด้้านนอก 8.ผสมปููนปลาสเตอร์์ที่่�ใช้้สำำ�หรัับแม่่พิิมพ์์แรมเพรส โดยใช้้น้ำำ�� 1 ส่่วน ต่่อ ปููน 3 ส่่วน โดยน้ำ��ำ หนััก โรยปููนปลาสเตอร์์ลงในทิ้้�งไว้้ให้้ปููนดููดน้ำ��ำ จนอิ่�มตััวโดยกวนปููนด้้วยเครื่่�องกวนหรืือมืือ ต้อ้ งกวนไปทางเดียี วกันั อย่า่ งช้า้ ๆ ซึ่่ง� ใช้้เวลา 10-15 นาทีี จากนั้้น� นำำ�ปูนู ปลาสเตอร์เ์ ทลงในแบบ พิมิ พ์์อย่่างช้้า ๆ จนเต็็ม เพื่่�อไล่่ฟองอากาศ
9.แล้้วรอจนปููนใกล้้แข็็งตััวใช้้เวลาประมาณ 20-25 นาทีี ไม้้บรรทััดปาดผิิวให้้เสมอกัับ ขอบของกรอบเหล็็กหากปาดผิิวปููนไม่่เรีียบเสมอขอบเหล็็กหรืือนููนกว่่าขอบเหล็็กอาจทำ�ำ ให้้ ปูนู ปลาสเตอร์แ์ ตกในขณะที่่�อัดั ชิ้้�นงานได้้
10.เมื่อ�่ ปููนปลาสเตอร์ใ์ กล้้แข็ง็ ตัวั ให้้พลิกิ กรอบเหล็็กหงายขึ้น้� แล้้วนำ�ำ ดิินที่่�กั้�นออก แล้ว้ ใช้้ เครื่�่องมืือปาดแต่่งผิิวหน้้าของขอบพิิมพ์์ให้้เรีียบร้้อย ใช้้ลมเป่่าเข้้าไปในสายลมแข็็ง น้ำ�ำ�จะออกจาก แม่พ่ ิิมพ์์ปูนู ปลาสเตอร์ ์ นำำ�ต้น้ แบบออกจากแม่พ่ ิิมพ์ง์ าน จากนั้้น� ปรับั แต่ง่ ผิวิ ขอบปูนู ให้เ้ รียี บร้อ้ ยอีกี ครั้ �ง 11.นำำ�ต้้นแบบวางบนลงแม่่พิิมพ์์ตรงจุุดเดิิมแล้้วทาด้้วยน้ำำ�� สบู่่�ทิ้้�งไว้้ 3-5 นาทีีจากนั้้�นใช้้ แปรงซัับน้ำำ�� สบู่่�ออกมานำำ�กรอบเหล็ก็ ด้้านบนสวมลงบนกรอบเหล็็กชิ้�นแรกให้้สนิทิ
12. ทำ�ำ ดินิ กั้น� ออกจากขอบของต้น้ แบบถึงึ ขอบเหล็ก็ ด้า้ นล่า่ ง แล้ว้ ใช้เ้ ครื่อ�่ งมืือปรับั แต่ง่ ผิวิ ดินิ ให้เ้ รียี บ จากนั้้น� ใช้ฟ้ องน้ำ��ำ เช็ด็ ทำ�ำ ความสะอาดต้น้ แบบ ทาน้ำ�ำ�สบู่่�ทิ้้ง� ไว้้ 3-5 นาทีี แล้ว้ ซับั ออกด้ว้ ย แปรงพอหมาดหากซัับน้ำำ�� สบู่่�เหลืือน้ำ�ำ�สบู่่�บนผิิวต้้นแบบปููนมากจนเกิินไปจะทำ�ำ ให้้ผิิวของแม่่พิิมพ์์ที่่� หล่่อออกมาไม่่เรียี บ 13.นำ�ำ ตะแกรงวางลงด้้านในของกรอบเหล็็กแล้้วใช้้ลวดมััดเตรีียมสายลมแข็็งและสายลม พรุุนเชื่่�อมติิดกััน มััดปลายสายสายลมพรุุนมััดให้้แน่่นสอดสายลมแข็็งให้้ปลายสายลมแข็็งโผล่่ออก ด้้านนอก ส่่วนสายลงพรุุนด้้านในให้้ขดก้้นหอยลงบนตาข่่ายแล้้วใช้้ลวดมััดยึึดพอหลวมไว้้ไม่่ให้้ เคลื่�อ่ นไหว
14. ผสมปูนู ปลาสเตอร์ส์ ำำ�หรับั ทำำ�แม่พ่ ิมิ พ์แ์ รมเพรส กวนด้ว้ ยเครื่อ�่ งผสมปูนู ปลาสเตอร์ใ์ ห้้ เข้า้ กัันนานประมาณ 10-15 นาทีี แล้ว้ เทปูนู ปลาสเตอร์ล์ งในกรอบเหล็็กที่่�เตรียี มไว้้ให้้เต็็มเสมอกับั ขอบของกรอบเหล็็ก แล้้วรอจนปูนู ปลาสเตอร์์ใกล้้แข็ง็ ตัวั ใช้ไ้ ม้บ้ รรทััดปาดปูนู ให้เ้ รีียบเสมอกับั ขอบ เหล็็ก 15.เมื่อ�่ ปูนู แข็ง็ ตัวั นำ�ำ ดินิ ที่่ก�ั้น� ออกแล้ว้ ใช้ล้ มเป่่าตรงสายลมที่่โ� ผล่อ่ อกจากกรอบเหล็ก็ แล้ว้ แยกกรอบเหล็็กออกจากกััน จากนั้้�นนำ�ำ ต้้นแบบออกแล้้วใช้้เครื่่�องมืือตกแต่่งผิิวด้้านข้้างของ ปูนู ปลาสเตอร์ใ์ ห้เ้ รีียบร้อ้ ย
16.นำ�ำ แม่พ่ ิมิ พ์ไ์ ปเช็ด็ ทำ�ำ ความสะอาดแล้ว้ ทำ�ำ การทดแม่พ่ ิมิ พ์โ์ ดยการปาดขอบพิมิ พ์ใ์ ห้เ้ อียี ง ลงนิิดหน่่อย ปููนปลาสเตอร์์บางยี่�ห้้อหลัังจากทำำ�แม่่พิิมพ์์เสร็็จจะมีีการไล่่น้ำำ�� จากแม่่พิิมพ์์และอาจมีี การผสมแตกต่า่ งกัันไปให้้ดููจากข้อ้ มูลู การผสมของปููนปลาสเตอร์์ในแต่ล่ ะยี่�ห้้อ
การขึ้้น� รูปู ด้้วยเครื่่อ� งอััดแรงดันั สูงู เป็็นการใช้้เครื่�่องที่่�ทำ�ำ งานในระบบไฮดรอลิกิ ระบบนิิวเมติิกส์์ และต่่อเข้้ากับั ระบบไฟฟ้้า วิธิ ีกี ารควบคุมุ การทำ�ำ งานสามารถทำ�ำ งานได้ด้ ้ว้ ยระบบควบคุมุ โดยมืือ(Manual system) และระบบ อััตโนมััติิ (Automatic system) 1. ระบบไฮดรอลิิค (Hydraulics) ประกอบไปด้ว้ ยเครื่่อ� งต้น้ กำ�ำ ลังั อััด Unit power และ ชุุดควบคุุมไฮดรอลิิก ซึ่่ง� เครื่อ�่ งต้้น กำำ�ลัังอััดทำ�ำ หน้้าที่่�ควบคุุมการทำ�ำ งานด้้วยมืือและระบบอััตโนมััติิ ประกอบไปด้้วยมอเตอร์์ไฟฟ้้าปั๊๊�ม ไฮดรอลิิก สายไฮดรอลิคิ ถังั พักั น้ำ�ำ�มััน เกจ์ว์ ััดความดััน ส่่วนชุดุ ควบคุุมไฮดรอลิิก เป็น็ ชุุดที่่ใ� ห้้แท่่น อััดขึ้้น� ลง ซึ่่ง� เกิดิ จากแรงดัันของน้ำำ��มัันไฮดรอลิกิ เป็็นต้้น 2. ระบบนิวิ เมติิกส์์ (Pneumatic system) เป็น็ ระบบควบคุมุ การขึ้น�้ ลงของกระบอกสููบ เวลาอัดั ชิ้้น� งานประกอบด้ว้ ยลิมิ ิติ สวิติ ซ์ด์ ้า้ น บนและล่่าง ตััวควบคุมุ การปล่อ่ ยลมโซลิินอยด์ว์ าล์ว์ ด้้านบนและด้า้ นล่่างชุุดอุปุ กรณ์์ปรับั แรงดัันลม เข้า้ ภายในแม่พ่ ิิมพ์์ การบำ�ำ รุงุ รักั ษาและข้้อระวััง 1. อย่า่ ให้้วาล์์วไฟฟ้า้ ถูกู น้ำ�ำ�อาจทำำ�ให้้เกิิดความเสีียหายได้้ 2. ยาขัันวาล์ว์ แรงดันั จนสุดุ เบอร์์ 3. ปิิดสวิิตช์ก์ ารทำ�ำ งานทุุกครั้�ง 4. เปลี่ย� นถ่่ายน้ำ��ำ มันั ไฮดรอลิกิ ทุกุ ๆ 10,000 ชั่่ว� โมง 5. หมั่�นตรวจจุดุ ยึึดของทุกุ 3 เดืือน เช่่น เสา ข้อ้ ต่อ่ ไฮดรอลิิกและจุดุ ต่่างๆเป็น็ ต้้น ชุดุ ปรับั ควบคุมุ ลมเข้า้ ในแม่พ่ ิิมพ์์ ประกอบด้ว้ ยโซลินิ อยด์ว์ าล์ว์ 2 ตัวั บนและล่า่ ง และกรองอากาศซึ่่ง� อยู่�ภายในเครื่อ�่ งอัดั ซึ่่ง� ต่่อกััน ตัวั ปรัับลมด้้านบนและตััวปรัับลมด้า้ นล่่าง ซึ่่�งอยู่�นอกเครื่่�องอััดเป็น็ ตัวั ปรัับตั้้�งความแรงของ ลมเข้้าสู่�แม่พ่ ิิมพ์แ์ ละมีีเกจ์ส์ ำ�ำ หรับั อ่่านค่่าแรงลมทั้้�งด้า้ นบนและด้า้ นล่่างหน่่วยเป็น็ ปอนด์์ ชุดุ ปรับั ตั้้ง� ลิมิ ิติ สวิทิ ช์์ เป็็นตัวั ควบคุมุ การขึ้�้นลง ใช้ใ้ นการควบคุุมการทำ�ำ งานของแท่น่ พิมิ พ์์ เมื่อ�่ แท่น่ พิิมพ์ข์ ึ้�น้ ไป ถึงึ ด้า้ นบนแล้ว้ ลิมิ ิติ สวิติ ซ์ ์ ก็จ็ ะทำ�ำ หน้า้ ที่่ต� ัดั ให้เ้ ครื่อ�่ งหยุดุ ทำำ�งาน และในขณะที่่แ� ท่น่ พิมิ พ์ล์ งไปถึงึ จุดุ ที่่�ตั้�งลิิมิิตสวิิตช์์ ไว้้เครื่่�องก็็จะหยุุดทำ�ำ งาน พอที่่�จะสรุุปได้้ว่่า ลิิมิิตสวิิตซ์์ทํําหน้้าที่่�ขึ้้�นและลงตามที่่� กำำ�หนดไว้้ได้โ้ ดยการตั้ง� ลิิมิติ สวิติ ซ์์
ปุ่่ม� กดต่า่ ง ๆ ที่่�ใช้ใ้ นเครื่่อ� งขึ้้�นรููปแรงดัันสูงู ปุ่่�มกดต่่าง ๆ ที่่�อยู่�ในเครื่�่องขึ้้�นรููปแรงดัันสููง ทำ�ำ หน้้าที่่�ควบคุุมการทำำ�งานของเครื่�่อง แตกต่า่ งกัันไป ผู้�ผลิติ เครื่่�องอัดั ขึ้น้� รููปแรงดัันสููงได้ค้ ำำ�นึึงถึึงการใช้้งานให้้สะดวกสบายงานที่่อ� อกมามีี คุุณภาพ ลดหรืือแก้้ปััญหาของการผลิิตให้้มีีประสิิทธิิภาพ อีีกทั้้�งยัังคำ�ำ นึึงถึึงความปลอดภััยโดยมีี ระบบป้อ้ งกันั เพื่่�อไม่ใ่ ห้เ้ กิดิ เป็็นอันั ตรายต่่อผู้�ใช้้งาน ปุ่่�มกดต่า่ งๆที่่ม� ีคี วามสำ�ำ คัญั สำำ�หรัับเครื่�อ่ งขึ้น้� รููป ด้้วยแรงดันั สููงมีดี ังั นี้้� 1.ปุ่่�มกดให้้มอเตอร์์ทำ�ำ งาน การกดปุ่่ม� มอเตอร์์จะทำ�ำ งานได้ต้ ้อ้ งเปิิดสวิิตช์ใ์ ห้ก้ ระแสไฟฟ้า้ เข้า้ เครื่อ�่ งก่อ่ นโดยการบิดิ สวิทิ ช์ไ์ ปที่่� on แล้ว้ จึึงกดปุ่่ม� มอเตอร์ท์ ำำ�งาน หากไม่ก่ ดปุ่่ม� ให้ม้ อเตอร์ท์ ำำ�งาน แล้ว้ จะไม่ส่ ามารถกดแป้้นพิิมพ์์ขึ้�้นลงได้้ 2. ปุ่่ม� กดให้เ้ ครื่อ�่ งอัดั ทำำ�งานขึ้น�้ ลงระบบควบคุมุ ด้ว้ ยมืือ manual เป็น็ ปุ่่ม� กดให้แ้ ป้น้ พิมิ พ์์ ขึ้น�้ อัดั ชิ้้น� งานด้า้ นบน และกดให้แ้ ป้น้ พิมิ พ์ล์ งในระบบควบคุมุ โดยมืือ การกดปุ่่ม� หรืือตรงนี้้ใ� ช้ร้ ่ว่ มกับั สวิติ ซ์์หมายเลข 8 ของตู้�คอนโทรล โดยการบิดิ สวิิตช์์ไประบบ manual แล้้วจึึงกดปุ่่ม� ขึ้้�นลง วิิธีีใช้้ ปุ่่ม� กดให้แ้ ท่น่ พิมิ พ์ข์ ึ้้น� โดยการกดปุ่่�ม up ของปุ่่ม� หมายเลข 2 ของตู้�คอนโทรลค้้างไว้้ แท่่นพิิมพ์์ก็็ จะขึ้น้� เมื่อ�่ ปล่อ่ ยมืือแท่น่ พิมิ พ์ก์ ็จ็ ะหยุดุ ทำ�ำ งาน การกดปุ่่ม� ลงก็เ็ ช่น่ เดียี วกันั ให้ก้ ดไปที่่ป� ุ่่ม� หมายเลข 3 ของตู้�คอนโทรลค้า้ งไว้้ แท่่นก็็จะลงด้้านล่า่ งตามต้้องการ เวลาปล่่อยมืือข้้างก็็จะหยุุดทำำ�งาน 3. ปุ่่ม� กดให้เ้ ครื่อ่� งอัดั ทำำ�งานระบบอัตั โนมัตั ิิ โดยการบิดิ สวิทิ ช์ห์ มายเลข 8 ของตู้�คอนโทรล ไปที่่ร� ะบบอัตั โนมัตั ิแิ ล้ว้ ใช้ป้ ุ่่ม� กดด้า้ นซ้า้ ยและด้า้ นขวาของหน้า้ แท่น่ พิมิ พ์เ์ ป็น็ ปุ่่ม� สำำ�หรับั กดให้แ้ ท่น่ พิิมพ์์ขึ้้�นลงระบบอััตโนมััติิ การกดปุ่่�มหน้้าแท่่นพิิมพ์์ให้้กดปุ่่�มด้้านซ้้ายและขวาพร้้อมกัันแล้้วปล่่อย มืือออก แท่่นพิิมพ์์ก็็จะทำำ�งานขั้น� ลงโดยอััตโนมััติิ 4.ปุ่่�มกดให้้เครื่�่องหยุุดทำำ�งานในกรณีีฉุุกเฉิิน เป็็นปุ่่�มที่่�ป้้องกัันการเกิิดอัันตรายในขณะ ที่่ท� ำำ�การตัดั ชิ้้น� งานด้ว้ ยเครื่อ่� งอัดั แรงดันั สูงู ซึ่่ง� บางครั้ง� อาจจะเกิดิ จากความผิดิ พลาดของการกดปุ่่�ม หรืือการวางไม่่ได้้ศููนย์์แล้้วใช้้มืือเข้้าไปขยัับขณะแท่่นพิิมพ์์ขึ้้�นอััดชิ้้�นงาน ให้้ใช้้มืือกดไปที่่�ปุ่่�มฉุุกเฉิิน ทันั ทีี แท่น่ พิมิ พ์ท์ ี่่ก� ำำ�ลังั ขึ้น้� อัดั ก็จ็ ะลงมาด้า้ นล่า่ งอัตั โนมัตั ิ ิ สำ�ำ หรับั ปุ่่ม� ฉุกุ เฉินิ ทำ�ำ ไว้ห้ ลายจุดุ ของเครื่อ่� ง อาจไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ ปุ่่ม� สีแี ดงด้า้ นหน้า้ และด้า้ นหลังั ของแท่น่ พิมิ พ์ห์ รืือจะเป็น็ ปุ่่ม� สีแี ดงหมายเลข 1 ของ ตู้�คอนโทรล จะใช้ป้ ุ่่ม� ใดปุ่่ม� หนึ่่ง� ก็ไ็ ด้้ การทำำ�ปุ่่ม� กดหลายจุดุ เพื่อ�่ ที่่ส� ามารถกดได้ท้ ันั เหตุกุ ารณ์ใ์ นกรณีี ฉุกุ เฉินิ
การติดิ ตั้้�งและทดสอบแม่่พิิมพ์แ์ รมเพรส การติิดตั้้�งและทดสอบแม่่พิิมพ์์สำ�ำ หรัับอััดขึ้�้นรููปแรงดัันสููง ด้้วยเครื่�่องแรมเพรสมีีความ สำำ�คััญ ต้้องทดสอบแม่่พิมิ พ์์ก่อ่ นการใช้้งานจริิง ซึ่่�งจะต้อ้ งดูทู ั้้ง� ความสนิิทของแม่่พิมิ พ์์ ปริิมาณการ จ่า่ ยลมด้้านบนและด้า้ นล่่างให้้พอดีกี ับั การใช้้งาน ซึ่่�งมีีการติดิ ตั้้ง� และทดสอบดังั นี้้� 1. นำ�ำ แม่่พิมิ พ์์ด้้านล่่างวางบนแท่่นให้ไ้ ด้ศ้ ููนย์์กลาง โดยให้ท้ ่อ่ สายลมของแม่พ่ ิิมพ์์อยู่�ด้้าน หลัังของเครื่�่องอัดั ขึ้้น� รููป 2. ยกแม่่พิิมพ์์ด้้านบนสวมลงบนแม่่พิิมพ์์ด้้านล่่างให้้สนิิทจะเห็็นว่่าปลายสายลมด้้านบน และด้า้ นล่า่ งอยู่�ด้า้ นหลังั ของเครื่อ�่ งอัดั ขึ้น้� รูปู แล้ว้ นำ�ำ สายลมเชื่อ�่ มต่อ่ กับั แม่พ่ ิมิ พ์ท์ ั้้ง� ด้า้ นบนและด้า้ น ล่่าง
3. เปิิดสวิิตช์์ On ให้ร้ ะบบไฟฟ้้าทำ�ำ งานไฟจะโชว์แ์ สดงการทำำ�งาน และกดปุ่่ม� start ให้้ ระบบมอเตอร์์ทำำ�งาน ไฟจะโชว์์แสดงการทำ�ำ งานมอเตอร์์ จากนั้้�นให้้ปรัับสวิิทช์์ระบบการทำ�ำ งาน เครื่่�องไปที่่�ระบบ manual 4.กดปุ่่ม� up ค้า้ งไว้เ้ พื่อ�่ ให้เ้ ครื่อ่� งทำำ�งานโดยดันั แป้น้ พิมิ พ์ด์ ้า้ นล่า่ งขึ้น้� โดยให้แ้ ม่พ่ ิมิ พ์ข์ ึ้น้� ไป ชนแท่่นยึึดพิิมพ์์ด้้านบนแล้้วปล่่อยมืือเครื่�่องจะหยุุดทำำ�งาน ยึึดแม่่พิิมพ์์ติิดกัับแท่่นพิิมพ์์ทั้้�งด้้านบน และด้า้ นล่า่ งให้แ้ น่่นโดยแท่น่ พิมิ พ์์จะมีรี ่่องสำ�ำ หรับั ใช้น้ ๊๊อตยึึดแม่พ่ ิิมพ์ต์ ิิดกัับตัวั แท่น่
5.ปรับั ขาสำ�ำ หรับั ค้ำ��ำ ยันั ให้ช้ นกับั แท่น่ พิมิ พ์ด์ ้า้ นบนแล้ว้ ยึึดให้แ้ น่น่ เพื่อ�่ ป้อ้ งกันั การกระแทก และปรับั ตั้้ง� ลิมิ ิติ สวิิทช์ใ์ ห้เ้ ครื่่�องหยุุดทำำ�งานเมื่่�อเครื่อ�่ งอัดั ชิ้้�นงานขึ้�้นถึงึ ด้า้ นบน 6.กดสวิติ ช์์ down ค้้างไว้เ้ พื่่�อให้แ้ ท่น่ พิิมพ์ด์ ้า้ นล่่างลงเมื่่�อแท่่นพิิมพ์์ลงถึงึ ด้า้ นล่่างแล้ว้ ให้้ ปล่อ่ ยมืือแท่น่ พิิมพ์์จะหยุุดทำ�ำ งาน
7.ตั้ง� ปรับั ปริิมาณการใช้ล้ มทั้้�งด้้านบนและด้้านล่่าง ปรัับสวิทิ ช์์ระบบลมเข้า้ เครื่่�องแล้ว้ กด ปุ่่�มทดสอบลมทั้้�งด้า้ นบนและด้า้ นล่่างน้ำำ��จะออกจากแม่่พิมิ พ์เ์ มื่่อ� กดปุ่่�มทดสอบลม 8.ปรับั สวิติ ช์ไ์ ฟที่่�ระบบ auto ไฟจะโชว์์แสดงการทำ�ำ งานแล้ว้ กดปุ่่�ม up ตรงตู้�คอนโทรล หรืือกดปุ่่ม� หน้า้ แป้น้ พิมิ พ์ซ์ ้า้ ย ขวา พร้อ้ มกันั แล้ว้ ปล่อ่ ยมืือเครื่อ�่ งจะทำำ�งานโดยการดันั แท่น่ พิมิ พ์ข์ ึ้น้� ลงอััตโนมััติิ เป็็นการทดสอบการขึ้�้นลงของแม่่พิมิ พ์์และระบบน้ำ�ำ�ในพิิมพ์์ หลัังจากทดสอบแม่่พิมิ พ์์ เสร็็จให้้ปิิดสวิติ ช์ใ์ ห้้เครื่�่องหยุุดทำำ�งาน
การขึ้�้นรููปผลิิตภััณฑ์์ด้้วยเครื่�่องแรมเพรส หลัังจากติิดตั้้�งและทดสอบแม่่พิิมพ์์เรีียบร้้อย สามารถขึ้้�นรูปู ชิ้น� งานโดยมีขีั้น� ตอนดัังต่่อไปนี้้� 1. เปิิดสวิติ ช์์เพื่่อ� ให้เ้ ครื่่�องทำ�ำ งานไปที่่� on กดปุ่่�ม start ระบบมอเตอร์ท์ ำ�ำ งานปรับั สวิิทช์์ ให้เ้ ครื่่�องทำ�ำ งานในระบบ auto แล้ว้ จึึงเปิิดสวิิตช์์ให้ร้ ะบบลมเข้า้ เครื่�่อง 2.ใช้ฟ้ องน้ำ�ำ�ชุบุ น้ำ��ำ บิดิ พอหมาดแล้ว้ เช็ด็ ทำ�ำ ความสะอาดแม่พ่ ิมิ พ์ท์ ั้้ง� ด้า้ นบนและด้า้ นล่า่ งให้้ สะอาด 3.นำำ�ดิินที่่�เตรีียมไว้้วางตรงกลางของแม่่พิิมพ์์ด้้านล่่างแล้้วกดปุ่่ม� up หน้้าแท่่นพิิมพ์์ด้้าน ซ้า้ ยและด้า้ นขวาพร้้อมกัันแล้ว้ ปล่่อยแท่น่ พิมิ พ์์จะดัันขึ้้น� แล้้วทำ�ำ งานอััดชิ้้�นงานอััตโนมััติิ
4. เมื่�อ่ แท่น่ พิมิ พ์ด์ ันั ขึ้�น้ อัดั ชิ้้น� งานจนถึึงจุุดที่่�ตั้ง� ไว้้ดินิ ที่่�เหลืือจากการตัดั ชิ้้น� งานจะปริอิ อก ทางด้า้ นข้า้ งแล้ว้ ลมจะถูกู ปล่อ่ ยเข้า้ แม่พ่ ิมิ พ์ด์ ้า้ นล่า่ ง ลมจะดันั น้ำ��ำ จากในพิมิ พ์ข์ ึ้น�้ สู่่�ผิวิ หน้า้ พิมิ พ์ท์ ำำ�ให้้ ผิวิ หน้้าพิมิ พ์ม์ ีคี วามลื่่�น แล้้วแท่่นพิมิ พ์์จะลงโดยอััตโนมััติิ ชิ้้น� งานจะติิดอยู่่�กัับแม่พ่ ิมิ พ์ด์ ้า้ นบน 5.นำ�ำ ดิินที่่�เหลืือจากการอััดออก ลมจะถููกปล่่อยเข้้าในแม่่พิิมพ์์ด้้านบนโดยอััตโนมััติิ นำำ� แผ่น่ ไม้ก้ ระดานรองเพื่อ�่ รองรับั ชิ้้น� งานที่่ต� ิดิ อยู่่�กับั แม่พ่ ิมิ พ์ด์ ้า้ นบนโดยให้ไ้ ม้ก้ ระดานห่า่ งออกจากชิ้น� งานเล็็กน้้อย จากนั้้�นชิ้น� งานจะหลุดุ ออกจากแม่พ่ ิิมพ์์
*หมายเหตุุ* ในกรณีีเกิิดเหตุุการณ์์ฉุุกเฉิินระหว่่างแท่่นพิิมพ์์ดัันขึ้�้นในระบบอััตโนมััติิให้้ กดปุ่่ม� ฉุกุ เฉินิ ตรงตู้�คอนโทรลหรืือปุ่่�มหน้า้ แท่่นพิมิ พ์์ แท่่นพิมิ พ์ด์ ้า้ นล่า่ งจะเลื่่�อนลงทัันทีี
ปััญหาในการขึ้้�นรููปชิ้�นงานด้้วยเครื่่�องแรมเพรสมีีหลายกรณีี ไม่่ว่่าจะเป็็นปััญหาด้้านการ แตกร้า้ วของแม่พ่ ิิมพ์์ การสึึกกร่่อนของแม่่พิมิ พ์์ การแตกร้้าวของชิ้�นงาน รวมไปถึงึ ปัญั หาด้า้ นการ ผลิิตชิ้�นงานของเครื่�่องแรมเพรสที่่�พบและอื่�่น ๆ ซึ่่�งปััญหาต่่าง ๆ เหล่่านี้้� เกิิดจากการทำำ�งานและ อาศััยประสบการณ์์ในการแก้้ปััญหา ซึ่่�งบางครั้ �งอาจแตกต่่างกัันไปขึ้�้นอยู่่�กัับลัักษณะของชิ้ �นงาน ลัักษณะของเครื่่�องแรมเพรสแต่่ละเครื่�่อง ปััญหาส่่วนใหญ่ท่ ี่่�พบในการทำ�ำ งานมีดี ังั นี้้� 1. เมื่อ�่ อััดชิ้้�นงานด้้วยเครื่อ�่ งอัดั แรงดัันสูงู ชิ้้�นงานไปติิดอยู่่�กับั ด้า้ นบน สาเหตุุที่่พ� บเห็น็ มาจาก 1.1 แม่พ่ ิมิ พ์์ข้้างบนมีีความชื้้�นมากเกิินไปไม่ส่ ามารถดููดน้ำำ��ได้้ก่่อนที่่�แท่่นพิมิ พ์์จะลง 1.2 ปริมิ าณของดินิ ที่่อ� ัดั เหลืือมากเกินิ ไป และเวลาอัดั ชิ้้น� งานแล้ว้ ขอบดินิ ตัดั ไม่ข่ าดทำ�ำ ให้้ ชิ้น� งานหลุดุ ตกลงมาเพราะน้ำ�ำ�หนัักดินิ มาก 1.3 ผิวิ หน้า้ ของแม่พ่ ิมิ พ์ด์ ้า้ นบนยังั มีนี ้ำำ�� อยู่�แล้ว้ กดอัดั ทำ�ำ ให้ช้ิ้น� งานไม่ต่ ิดิ ด้า้ นบนเพราะปูนู ยัังไม่่ทันั ดูดู น้ำำ��จากดินิ 1.4 เวลาในการอัดั ไม่่เหมาะสม ตั้้ง� เวลาแท่น่ พิิมพ์ล์ งเร็ว็ เกินิ ไปพิิมพ์์ยัังไม่ท่ ันั ได้ด้ ูดู ซึึมน้ำำ�� 1.5 ปล่อ่ ยลมด้้านล่่างน้อ้ ยเกิินไปทำ�ำ ให้แ้ ม่พ่ ิิมพ์ต์ ิิดด้า้ นล่า่ งไม่่ติิดอยู่�ด้้านบน 1.6 ควรทาน้ำ�ำ� ด้า้ นบนของดินิ ที่่ท� ำ�ำ การอัดั เพราะปูนู ปลาสเตอร์ม์ ีคี ุณุ สมบัตั ิดิ ูดู ซึึมน้ำำ��ทำำ�ให้้ ปูนู ปลาสเตอร์์ด้้านบนดููดน้ำ��ำ จากการทาบนผิวิ 2. ปัญั หาผิิวของชิ้น� งานด้า้ นหน้า้ และด้า้ นหลัังไม่่เรีียบ สาเหตุุมาจาก 2.1 ผิวิ ด้้านหน้า้ ของดินิ ที่่อ� ััดไม่่เรีียบ 2.2 แม่่พิมิ พ์์ด้า้ นบนด้้านล่่างยังั ไม่ด่ ููดซึึมน้ำ��ำ ยัังมีีน้ำ��ำ ขัังอยู่�แล้้วอััดชิ้้�นงานทำำ�ให้ผ้ ิวิ ด้า้ นบน แฉะทำ�ำ ให้ไ้ ม่่เรียี บ 2.3 ควรใช้ฟ้ องน้ำำ��เช็ด็ ทำำ�ความสะอาดแม่พ่ ิมิ พ์แ์ ละซับั น้ำำ��ให้เ้ รียี บร้อ้ ยก่อ่ นถึงึ จะอัดั ชิ้้น� งาน ต่อ่ ไป 3. หลัังจากการอััดชิ้้�นงานแล้้วชิ้�นมาติิดอยู่�ด้้านบนไม่่ยอมหลุุดออกจากแม่่พิิมพ์์หรืือหลุุดออกจาก แม่่พิมิ พ์์ยาก สาเหตุมุ าจาก 3.1 แม่พ่ ิิมพ์์ด้้านบนแห้ง้ เกินิ ไป เวลาอััดชิ้้�นงานแล้้วน้ำ��ำ ไม่ซ่ ึึมออกผิิวหน้า้ ปูนู ปลาสเตอร์์ 3.2 ตั้้�งแรงลมเข้า้ ไปในแม่่พิิมพ์ด์ ้า้ นบนเบาเกิินไปทำ�ำ ให้น้ ้ำ�ำ�ไม่อ่ อกสู่่�ผิิวหน้า้ พิมิ พ์์ 3.3 ตั้้�งเวลาในการเป่่าลมเข้้าไปในแม่่พิิมพ์์ใช้้เวลาน้้อยจนเกิินไป น้ำำ�� ยัังไม่่ออกสู่่�ผิิวหน้้า พิมิ พ์์ แท่่นพิมิ พ์์ก็ล็ งแล้ว้
4. ในงานที่่อ� ััดติิดด้า้ นบนแล้ว้ เวลาหลุุดออกจากแม่่พิมิ พ์ม์ ัักจะออกตรงมุุมใดมุมุ หนึ่่�งก่่อน ทำ�ำ ให้ช้ิ้�น งานบิดิ เบี้้ย� วเสีียหาย สาเหตุุเกิดิ จาก 4.1 ชิ้้�นงานบางมุุมมีีรายละเอีียดหรืือติิดล็็อคทำ�ำ ให้ห้ ลุดุ ยากกว่่ามุมุ อื่่น� 4.2 การทำ�ำ แม่พ่ ิิมพ์์วางสายลมพรุนุ สั้�นเกินิ ไปไม่่ขดให้ไ้ ด้้รููปทรงพอดีี 4.3 การปล่อ่ ยลมแรงเบาเกิินไป 5. หลัังจากการตััดชิ้้น� งานด้ว้ ยเครื่อ�่ งอัดั แรงดันั สูงู เสร็็จแล้้ว เนื้้�อดิินด้า้ นข้า้ งจะมีีรอยริ้ว� รอบตััวของ ชิ้น� งาน เป็็นร่อ่ งเล็ก็ ๆ ลัักษณะเป็น็ เส้น้ ขีดี ๆ รอบชิ้้น� งานแสดงถึึงความหนาแน่่นของดินิ เกิิดการ แยกตััวทำำ�ให้ไ้ ม่่เรีียบ สาเหตุุเกิดิ จาก 5.1 ชิ้้น� งานที่่อ� ัดั มีคี วามกว้า้ งแต่ด่ ินิ ที่่อ� ัดั ใช้เ้ ป็น็ รูปู ทรงกระบอก เส้น้ ผ่า่ ศูนู ย์ก์ ลางน้อ้ ยทำำ�ให้้ ดิินที่่�ปููดออกและแยกออกทางด้้านข้้างและไหลตััวออกทางด้้านข้้าง ทำำ�ให้้บริิเวณด้้านข้้างมีีความ หนาแน่น่ ในการอัดั น้อ้ ย เนื่อ่� งจากโครงสร้า้ งของดินิ เสียี รูปู ทรง วิธิ ีแี ก้ป้ ัญั หาควรเปลี่ย� นปาดรีดี ดินิ ที่่� เครื่�่องนวดดินิ ให้เ้ ป็น็ ลัักษณะแบนและตัดั ให้ใ้ กล้้เคียี งกัับชิ้้น� งาน 5.2 เนื้้อ� ดินิ มีคี วามแข็ง็ มากเกินิ ไปเวลาอัดั งานโครงสร้า้ งของจะแยกออกทางด้า้ นข้า้ งของ ชิ้ �นงาน 6. การอัดั ชิ้้น� งานทำ�ำ หรืือแก้ว้ เวลาอัดั งานแล้้วขอบของปากชามหรืือปากแก้้วไม่เ่ รียี บและบิดิ เบี้้�ยว เสียี รูปู ทรง สาเหตุุเกิิดจาก 6.1 อัดั มีีความสููงกัับความกว้้างไม่ส่ มดุลุ กััน เนื่่�องจากมีีความสููงมากเกินิ ไป เวลาในการ อััดชิ้้�นงานเนื้้�อดิินส่่วนของก้้นชิ้ �นงานจะถููกแรงอััดแน่่นส่่วนดิินเหลืือจะเป็็นแรงไหลตััวของดิินจาก ก้้นชิ้�นไปถึึงขอบปาก ทำำ�ให้้ความหนาแน่่นของดิินด้้านของปากชิ้ �นงานน้้อยหรืือดิินไหลตััวขึ้้�นไม่่ถึึง ขอบปากงานจะทำำ�ให้้เกิดิ การบิดิ เบี้้�ยวบริเิ วณขอบปากได้้ 6.2 รููปทรงของชามหรืือแก้ว้ มีีความชัันเป็็นแนวตั้�งฉากมากเกินิ ไป ทำ�ำ ให้โ้ ครงสร้้างของ เนื้้�อดิินไหลตััวขึ้�้นไม่่ถึึงขอบปากชิ้ �นงานหรืือบางทีีอาจไหลไม่่ถึึงขอบปากชิ้ �นงานทำำ�ให้้ขอบปากชิ้ �น งานมีีความหนาแน่่นของดิินน้้อย วิิธีีแก้้ปััญหา ไม่่ควรอััดชิ้้�นงานที่่ม� ีีความสููงมาก ขณะที่่�ความกว้้างของชิ้�นงานน้้อย และ หลีีกเลี่�ยงการอัดั ชิ้้น� งานงานที่่ม� ีรี ูปู ทรงตั้�งมากเกินิ ไป ควรปรับั ปรุงุ ให้้มีคี วามเฉีียงเพื่อ�่ ให้ด้ ินิ ไหลตัวั ได้้
7.การอััดชิ้้�นงานที่่�มีีขาของผลิิตภัณั ฑ์์ เช่น่ จานหรืือถาด ส่ว่ นขาของจานและถาดมัักจะไม่เ่ ต็ม็ เกิิด ฟองอากาศตรงส่ว่ นขา สาเหตุุเกิดิ จาก 7.1 การวางดินิ ที่่อ� ัดั ชิ้้น� งานลงบนแม่พ่ ิมิ พ์ป์ ิิดทับั ส่ว่ นขาของชิ้น� งานทั้้ง� หมด ซึ่่ง� เวลาในการ อััดอากาศส่่วนขาของชิ้น� งานไม่่สามารถออกจากแม่พ่ ิิมพ์ไ์ ด้้ทำ�ำ ให้้เกิิดฟองอากาศที่่ข� าของชิ้�นงาน 7.2 การทำำ�ส่ว่ นขาของต้้นแบบชิ้้น� งานมีคี วามชัันหรืือตั้�งฉากมากเกิินไปเวลาที่่อ� ัดั ชิ้้น� งาน ดินิ ไม่ส่ ามารถไหลตััวออกจากขาของงานได้ท้ ำำ�ให้้เกิดิ ฟองอากาศที่่ข� าของชิ้น� งาน การแก้ไ้ ขทั้้�ง 2 วิธิ ีี โดยการวางดินิ ที่่ใ� ช้ใ้ นการอััดลงแม่พ่ ิมิ พ์ไ์ ม่ค่ วรวางดิินทัับเต็็มส่่วนขา ของชิ้�นงานทั้้�งหมด ควรเหลืือส่ว่ นขาของแม่่พิิมพ์เ์ พื่่อ� ให้อ้ ากาศที่่�อยู่�ตรงส่่วนขาออก 8. เมื่�่ออััดชิ้้�นงานแล้้วแม่่พิิมพ์์เกิิดการแตกร้้าวในขณะติิดตั้้�งทดสอบแม่่พิิมพ์์หรืือขณะที่่�อััดชิ้้�นงาน สาเหตุเุ กิดิ จาก 8.1 กรอบเหล็็กหรืือโครงเหล็็กบิิดเบี้้�ยวหรืือโก่่งงอ ซึ่่�งเกิิดจากการเชื่�่อมทำ�ำ ให้้ผิิวระนาบ ของกรอบเหล็ก็ ไม่ส่ นิทิ เมื่อ�่ วางบนแท่น่ พิมิ พ์์ 8.2 การปาดแต่ง่ ผิวิ ปูนู ปลาสเตอร์ใ์ นขณะทำ�ำ แม่พ่ ิมิ พ์ไ์ ม่เ่ รียี บเสมอกับั ขอบของกรอบเหล็ก็ ปููนปลาสเตอร์์ที่่�ปาดมีีความนููนกว่่ากรอบเหล็็กเมื่่�อนำ�ำ ไปอััดชิ้้�นงานจะทำ�ำ ให้้แม่่พิิมพ์์ขอบของ ปูนู ปลาสเตอร์์ถููกอัดั และแตกร้้าวได้้ 9. ในการอัดั ชิ้้น� งานด้ว้ ยเครื่อ่� งแรงดันั สูงู ขอบของแม่พ่ ิมิ พ์ป์ ูนู ปลาสเตอร์บ์ ิ่่น� หรืือแตกหักั สาเหตุเุ กิดิ จาก 9.1 การปรัับตั้้�งลิิมิิตสวิิทช์์สููงเกิินไปทำำ�ให้้การอััดชิ้้�นงานเกิินและปรัับตั้้�งตััวค้ำำ��ยัันไม่่สนิิท ซึ่�งทำำ�ให้้ขอบของแม่พ่ ิิมพ์์ปูนู ปลาสเตอร์แ์ ตกและอาจทำ�ำ ให้แ้ ม่พ่ ิมิ พ์แ์ ตกร้้าวได้ด้ ้้วย 9.2 เนื่อ่� งจากการวางกรอบเหล็ก็ ขณะทำำ�งานแม่พ่ ิมิ พ์ป์ ระกอบไม่ส่ นิทิ ทำำ�ให้ข้ อบฟิิล์ม์ แตก เกิดิ จากแรงกดในขณะอัดั ชิ้้�นงานด้้วยเครื่่อ� งอััดแรงดันั สููง 9.3 การประกอบกันั ระหว่า่ งขณะวางกรอบเหล็ก็ ทำำ�แม่พ่ ิมิ พ์์กับั การอัดั ชิ้้น� งานด้ว้ ยเครื่อ�่ ง อััดแรงดัันสููงมีีความสนิิทไม่่เท่่ากัันเพราะการประกบทำำ�แม่่พิิมพ์์เป็็นแรงวางแต่่การอััดชิ้้�นงานเป็็น แรงกด ซึ่่ง� มีีความสนิทิ มากกว่า่ แรงวััน จึึงทำำ�ให้แ้ ม่่พิมิ พ์บ์ ิ่่�นแตกตามขอบประกอบของแม่พ่ ิิมพ์์ 9.4 แม่พ่ ิิมพ์เ์ กิดิ การบิ่่น� แตกเกิดิ จากการปรัับตั้้�งกำ�ำ ลัังในการอัดั ชิ้้�นงานสูงู เกินิ ไป วิธิ ีแี ก้ป้ ัญั หา หลังั จากหล่อ่ แม่พ่ ิมิ พ์เ์ สร็จ็ ควรใช้ม้ ีดี ปาดแม่พ่ ิมิ พ์ป์ ูนู ปลาสเตอร์อ์ อกประมาณ 1-2 มิิลลิิเมตร ตรงขอบแม่่พิิมพ์์เพื่อ�่ ปรับั ให้้แม่พ่ ิมิ พ์์ห่่างกัันเผื่�อ่ ไว้้สำำ�หรับั แรงอััดของเครื่�่อง
บรรณานุุกรม คู่�มือการถ่า่ ยทอดเทคโนโลยีีเครื่อ�่ งอัดั ขึ้�้นรูปู แรงดัันสููง. บริษิ ัทั ประชากรธุรุ กิิจ จำำ�กัดั . 2547 จีีรพัันธ์์ สมประสงค์์. การสร้้างสรรค์์ประติิมากรรมจากปููนปลาสเตอร์์.(พิิมพ์์ครั้�งที่่� 1) กรุุงเทพฯ: โอ.เอส.พริ้�นติ้ง� เฮาส์,์ 2533 ทวี ี พรหมพฤกษ์์. วิชิ าเครื่่อ� งเคลืือบดินิ เผาเบื้้�องต้น้ . กรุงุ เทพฯ : โอเดียี นสโตร์์,มปป. ปุุณณรััตน์์ พิิชญไพบููลย์์.เครื่�่องเคลืือบดิินเผา :เทคนิิคและวิิธีีการสร้้างสรรค์์.กรุุงเทพฯ:โรงพิิมพ์์ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิทิ ยาลัยั ,2538 ประสพ ลี้้�เหมืือดภััย. องค์ป์ ระกอบในงานเครื่�่องปั้้�นดิินเผา.กรุงุ เทพฯ : โอเดียี นสโตร์,์ 2543 ธานีี อดิิศััยพััฒนะกุุล การขึ้�้นรููปเซรามิิก ด้้วยเครื่่�องอััดแรงดัันสููง สาขาเทคโนโลยีีเซรามิิก คณะออกแบบ มหาวิทิ ยาลัยั เทคโนโลยีรี าชมงคลล้า้ นนา. ครองช่า่ ง, พิมิ พ์ค์ รั้ง� ที่่� 1 เชียี งใหม่่ ,2549 ไพจิติ ร อิ่่�งศิริ ิวิ ัฒั น์์.เนื้้อ� ดินิ เซรามิิก. (พิมิ พ์์ครั้ง� ที่่� 1) กรุุงเทพฯ : โอเดียี นสโตร์,์ 2541 ไพบููลย์ ์ หล้้าสมศรีี. Mould MaKing and Slip Casting.(เอกสารประกอบการสอน) แผนกวิิชา เทคโนโลยีเี ซรามิกิ มหาวิทิ ยาลัยั เทคโนโลยีรี าชมงคลล้้านนา วิิทยาเขตภาคพายััพ,มปป. วิิธีีการเก็บ็ รักั ษาแม่่พิิมพ์แ์ รมเพรส. บริิษัทั สยามโมดิ้้�งพลาสเตอร์ ์ จำ�ำ กัดั สระบุรุ ี,ี มปป. วัันชััย เพี้้�ยมแตง. โครงการสอนหลัักสููตรรายวิิชาการทำำ�พิิมพ์์และการหล่่อ 2 (เอกสารประกอบ การสอน),2544. วััสดุุ อุุปกรณ์์ที่่�ใช้ส้ ร้้างต้น้ แบบและทำ�ำ แม่พ่ ิมิ พ์แ์ รมเพรส.บริษิ ัทั สยามซานิทิ ารีแี วร์ ์ อินิ ดััสทรี ี จำ�ำ กัดั สระบุรุ ีี : มปป. วิิรุุณ ตั้้ง� เจริญิ .การออกแบบ.กรุงุ เทพฯ: โอเดีียนสโตร์์,2529 ศููนย์์พััฒนาอุุตสาหกรรมเครื่่�องเคลืือบดิินเผา.การทำ�ำ แม่่พิิมพ์์ปููนปลาสเตอร์์. (เอกสารประกอบ การฝึึกอบรม),มปป. Rampress Machine.บริิษัทั เพชรเกษมจัักรกลเซรามิิค จำ�ำ กััด.นครปฐม.2545
ผู้�เขียี น/เรียี บเรียี ง
กองบรรณาธิกิ าร องค์์ความรู้้�ในการพัฒั นาอาชีพี การขึ้้�นรููปด้้วยการอัดั ( Ram press) ISBN : 978-974-625-909-5 ISBN : 978-974-625-908-8 (E-Book) ที่่ป� รึึกษา รองศาสตราจารย์ศ์ ีลี ศิริ ิิ สง่า่ จิิตร ดร.สุรุ พล ใจวงศ์์ษา ผู้�เขียี น/เรียี บเรีียง นายสิงิ หล วิชิ ายะ กองบรรณาธิกิ าร ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์เ์ กรีียงไกร ธารพรศรี ี ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์น์ ทีชี ัยั ผััสดีี นายวิสิ ุุทธิ์์� บััวเจริญิ ดร.สุุรีวี รรณ ราชสม นายพิษิ ณุ ุ พรมพราย นายนริศิ กำ�ำ แพงแก้ว้ ว่่าที่่� ร.ต.รััชต์พ์ งษ์ ์ หอชัยั รััตน์์ นางสาวทินิ อ่่อนนวล นายวิษิ ณุลุ ักั ษณ์์ คำำ�ยอง นางสาวสุธุ าสิินี ี ผู้�อยู่่�สุุข นายจักั รรินิ ทร์ ์ ชื่�น่ สมบััติิ นายเจษฎา สุุภาพรเหมินิ ทร์ ์ นางสาวรััตนาภรณ์์ สารภีี นางสาวหนึ่่�งฤทัยั แสงใส ว่่าที่่� ร.ต.เกรีียงไกร ศรีีประเสริฐิ นางสาวเสาวลักั ษณ์์ จัันทร์์พรหม นางสาวอารีรี ััตน์์ พิิมพ์์นวน นางสาววราภรณ์์ ต้น้ ใส นายวีรี วิิทย์์ ณ วรรณมา นายภานุุพงศ์์ ศุภุ จิติ รานนท์์ จััดทำ�ำ โดย สถาบันั ถ่่ายทอดเทคโนโลยีสีู่�ชุุมชน มหาวิทิ ยาลััยเทคโนโลยีีราชมงคลล้า้ นนา 98 หมู่่� 8 ตำ�ำ บลป่่าป้อ้ ง อำ�ำ เภอดอยสะเก็็ด จัังหวัดั เชีียงใหม่ ่ 50220 พิมิ พ์ค์ รั้�งที่่� 1/2563 บริิษััท เชียี งใหม่่ พริ้�นท์์ติ้�ง จำ�ำ กัดั ที่่อ� ยู่�: 213 ถนน มหิดิ ล ตำ�ำ บลป่่าแดด อำ�ำ เภอเมืืองเชียี งใหม่่ เชียี งใหม่่ 50100
Search
Read the Text Version
- 1 - 44
Pages: