องค์ความรู้ในการพัฒนาอาชีพ การขึ้นรูปด้วยการหล่อแบบเซรามิก (คเชนทร์ เครือสาร, 2564)

องค์ค์ วามรู้ใ้� นการพััฒนาอาชีพี การขึ้น้� รูปู ด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิกิ



คำ�ำ นำำ� สถาบัันถ่่ายทอดเทคโนโลยีีสู่�่ชุุมชนเป็็นหน่่วยงานที่่�ให้้บริิการวิิชาการและ ถ่่ายทอดองค์์ความรู้�ให้้กัับชุุมชนของมหาวิิทยาลััยเทคโนโลยีีราชมงคลล้้านนา โดยสถาบัันถ่่ายทอดเทคโนโลยีีสู่�่ชุุมชนได้้ดำำ�เนิินการจััดตั้�้งศููนย์์การเรีียนรู้�และ ถ่า่ ยทอดเทคโนโลยีเี ซรามิกิ ใช้เ้ ป็น็ แหล่ง่ เรียี นรู้�ทางด้า้ นวิชิ าการให้แ้ ก่ค่ ณาจารย์์ และนัักศึึกษาในสาขาวิิชาที่่�เกี่�ยวข้้อง และยัังเป็็นแหล่่งผลิิตของที่่�ระลึึกที่่�เป็็น อัตั ลักั ษณ์ใ์ ห้ก้ ับั ทางมหาวิทิ ยาลัยั และถ่า่ ยทอดเทคโนโลยีใี นด้า้ นต่า่ งๆที่่เ� กี่ย� วเนื่อ�่ ง กับั เทคโนโลยีเี ซรามิกิ โดยหลักั สููตรการขึ้้น� รููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ นั้้น� ประกอบ ไปด้ว้ ย กระบวนการผลิติ เซรามิคิ การเตรียี มเนื้อ� ดินิ การทำ�ำ แบบพิมิ พ์์ การเตรียี มดินิ ในการขึ้้�นรููปการหล่่อ ข้้อควรระวัังในการหล่่อน้ำ�ำ� ดิิน เป็็นต้้น โดยมีีเนื้้�อหา ภาคทฤษฏีีที่่ส� ามารถลงมืือปฏิิบัตั ิไิ ด้จ้ ริงิ หลัักสููตรการขึ้้น� รููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ เล่่มนี้้�ได้้เรีียบเรีียงจากหนัังสืือ, ตำ�ำ รา,เอกสารต่า่ ง ๆ และประสบการณ์จ์ ากการทำ�ำ งาน การทดลอง หวังั เป็น็ อย่า่ งยิ่ง� ว่่าหลัักสููตรอัันนี้้�จะเป็็นประโยนช์์แก่่ผู้�ที่�ใช้้ในการทำ�ำ งานและผู้�ที่�สนใจเกี่�ยวกัับ การขึ้้น� รููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ สามารถนำำ�เทคนิิคไปใช้้ได้้อย่่างถููกต้้องและ มีีประสิิทธิิภาพ

สารบัญั 12 6 วััตถุปุ ระสงค์์ การเตรีียม 15เนื้อ�้ ดินิ กผรลิะิตบเวซนรกามาิิกร ปูนู ปลาสเตอร์์ (Plaster)

18 33 การทำ�ำ ข้้อควรระวััง แบบพิมิ พ์์ ในการหล่่อ น้ำ�ำ� ดินิ 25 การเตรีียมดิิน ในการขึ้้�นรููป การหล่่อ

กระบวนการ ผลิิตเซรามิิก ในการผลิติ เซรามิกิ หรืือเครื่อ� งเคลืือบดินิ สิ่ง� สำ�ำ คัญั สิ่ง� หนึ่่ง� ที่่ท� ุกุ คนต้อ้ งคำ�ำ นึงึ ถึงึ นั่่�นคืือ ดิิน สำำ�หรับั ดิินที่่�ใช้้ในการผลิิตเซรามิกิ นี้้� อาจได้้จากแหล่่งวัตั ถุุดิบิ โดยตรง คืือขุดุ ดินิ ขึ้น� มานวด เพื่อ่� ปรับั สภาพ ความชื้น� และสามารถใช้ใ้ นการขึ้้น� รููปได้ห้ รืือ อาจต้อ้ งนำ�ำ ดินิ จากแหล่ง่ มาผ่า่ นกระบวนการเพื่อ�่ กรอง และแยก สิ่ง� เจืือปนต่า่ ง ๆ ออก เช่่น รากไม้้ ใบไม้้ กรวด ทราย เป็็นต้น้ จึงึ จะสามารถนำำ�มาปรับั สภาพความชื้�น และใช้้ ขึ้น� รููปได้้ แต่โ่ ดยส่ว่ นมากจำำ�เป็น็ ต้อ้ งนำำ�ดินิ จากแหล่ง่ มาผ่า่ นกระบวนการ ให้้ดิินสะอาดขึ้น� รวมทั้้ง� นำำ�ดินิ นั้้�นมา ผสมกัับวัตั ถุดุ ิบิ ชนิิดอื่�่น เช่น่ หิินประเภท ต่า่ ง ๆ หรืือออกไซด์์ ( Oxide) เพื่่�อให้้มีีสมบัตั ิเิ หมาะสม ซึ่ง� ไม่่ว่า่ จะ เป็็นดิินชนิดิ หนึ่่�งชนิิดใด จากสามชนิิดดัังกล่่าวข้้างต้้น ที่่�สามารถนำำ�มาใช้้ขึ้�นรููปผลิิตภััณฑ์์ ได้้ตามความต้อ้ งการ เราเรียี กดินิ หรืืออััตราส่่วนผสมของดินิ กัับวััตถุดุ ิิบอื่่�น ๆ นี้้�ว่่าเนื้้�อดิิน (Clay Body) การทำ�ำ ผลิิตภััณฑ์์เซรามิิคนั้้�นมีีกระบวนการทำำ� หลายขั้�นตอนแต่่ละขั้�นตอนจะต้้องสััมพัันธ์์และ ต่่อเนื่่�องกัันไปจากขั้�นตอนแรก จนถึึงขั้น� ตอนสุดุ ท้้าย 6 องค์์ความรู้้�ในการพััฒนาอาชีพี การขึ้�้นรูปู ด้้วยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ

องค์ค์ วามรู้ใ้� นการพัฒั นาอาชีีพ 7 การขึ้น้� รููปด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิกิ

8 องค์ค์ วามรู้้ใ� นการพััฒนาอาชีพี การขึ้้�นรูปู ด้้วยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ

องค์ค์ วามรู้ใ้� นการพัฒั นาอาชีีพ 9 การขึ้น้� รููปด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิกิ

การเตรีียมเนื้�อ้ ดิินปั้�น้ (Body Clay) การเตรีียมเนื้้�อดิิน หมายถึึง การผสมดิินเข้้าด้้วยกััน โดยการผสมดิินกัับ วััตถุุดิิบอย่่างอื่่�น โดยมีีเป้้าหมายที่่�แน่่นอนที่่�จะทำ�ำ ผลิิตภััณฑ์์ชนิิดใด ทั้้�งนี้้� เพื่�่อที่่�จะให้้เนื้้อ� ดิินมีีคุุณสมบัตั ิิที่่ถ� ููกต้อ้ งและมีคี ุุณภาพที่่�ดีี ตามความต้อ้ งการ วััตถุุดิิบที่่�พบในธรรมชาติิโดยทั่่�วไปมีีหลายชนิิด วััตถุุดิิบบางชนิิดมีีความ เหมาะสมที่่�จะผลิติ ผลิิตภััณฑ์์ชนิิดใดชนิิดหนึ่่ง� ก็ไ็ ด้้ โดยที่่ไ� ม่่ต้อ้ งผสมกัับวััตถุดุ ิบิ ชนิิดอื่�่นให้้สิ้�นเปลืือง ซึ่�งข้้อเท็็จจริิงดัังกล่่าวนัับว่่าเป็็นความเหมาะสมโดย ธรรมชาติิหรืือโดยบังั เอิญิ แต่่ถ้้านำ�ำ ดิินไปผสมกัับวััตถุุดิิบอย่่างอื่�่นหรืือเนื้้�อดิินที่่�แตกต่่างกัันดัังกล่่าว เพื่อ�่ ต้อ้ งการปรับั ปรุงุ คุณุ ภาพของเนื้้อ� ดินิ ให้ม้ ีคี ุณุ สมบัตั ิดิ ีขีึ้น� เช่น่ การควบคุมุ การ หดตััวของดิิน ( Shrinkage ) การเพิ่่�มความเหนีียวในเนื้้�อดิิน ( Plasticity ) ต้อ้ งการผลิติ ภัณั ฑ์ช์ นิดิ สีขี าว ( White ware bodies ) ต้อ้ งการความโปร่ง่ แสง ( Translucent ) ต้้องการผลิิตภัณั ฑ์์เนื้้�อหยาบหรืือเนื้้�อละเอีียด หรืือผลิิตภัณั ฑ์์ ชนิิดที่่�ทนต่่อการเปลี่่�ยนแปลงอย่่างรวดเร็็วประเภทภาชนะตั้�้งไฟ ( Thermal proporties ) เหล่่านี้้�เป็็นต้้น จะต้้องมีีการเตรีียมและทดสอบเนื้้�อดิินทุุกครั้�ง เพื่อ่� ความเหมาะสมดัังกล่่าว 10 องค์ค์ วามรู้�้ในการพััฒนาอาชีพี การขึ้�น้ รููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิิก

องค์ค์ วามรู้�ใ้ นการพััฒนาอาชีีพ 11 การขึ้�น้ รููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ

วัตั ถุปุ ระสงค์์ การเตรีียมเนื้�อ้ ดินิ โดยธรรมดาแล้้วในทางปฏิิบััติิ เราถืือกัันว่่า เป็็นสิ่�งจำ�ำ เป็็นและสำ�ำ คััญอย่่างยิ่�ง การเตรีียมดิิน การขึ้้�นรููป การเผาดิบิ และเผาเคลืือบ ตลอดจน การตกแต่่งด้ว้ ยสีี ตามลำำ�ดับั ผู้�ผลิิตจะต้้องวาง หลักั การอันั แน่น่ อนว่า่ จะทำำ�ผลิติ ภัณั ฑ์ป์ ระเภทใด ชนิิดใด และปรัับปรุุงคุุณสมบััติิอย่่างไร จึึงจะ เหมาะสม วััตถุุประสงค์์ในการเตรีียมเนื้้�อดิินมีี หลักั เกณฑ์ด์ ังั ต่อ่ ไปนี้้� 1. เพื่่อ� ต้อ้ งการปรับั ปรุงุ สีขี องเนื้้อ� ดิิน 2. เพื่่�อต้้องการให้้เนื้้�อดิินมีีความเหนีียวมาก ขึ้�น หรืือต้้องการความเหนีียวไม่่มากนััก เช่่น ก า รขึ้้� น รููปด้้ ว ย แ ป้้ น ห มุุ น ต้้ อ ง ก า ร เ นื้้� อ ดิิ น ที่่ม� ีคี วามเหนียี วมาก เป็น็ ต้้น 3. เพื่่�อต้้องการควบคุมุ การหดตัวั ของเนื้้�อดินิ เพื่่�อไม่่ให้้แตกร้้าวและบิดิ งอ 4.เพื่่�อต้้องการลดอุุณหภููมิิของเนื้้�อผลิิตภััณฑ์์ ไม่ใ่ ห้ส้ ููงมากนััก ทำำ�ให้ป้ ระหยัดั ค่า่ ใช้้จ่า่ ย (ค่า่ เชื้อ� เพลิิง) 5.เพื่�่อต้้องการให้้เนื้้�อดิินมีีความเหมาะสมกัับ น้ำ�ำ� เคลืือบ ซึ่ง� จะให้เ้ คลืือบไม่ร่ าน เนื้อ�้ ดิินปั้น�้ ชนิดิ ต่า่ ง ๆ การเตรีียมเนื้้�อดิินปั้้�น มีีมากมายหลายชนิิด บางชนิดิ ต้อ้ งเผาในอุณุ หภููมิสิ ููง แต่บ่ างชนิดิ เผาใน อุุณหภููมิิไม่่สููงมากนััก การกำำ�หนดคุุณสมบััติิ ที่ส� ำ�ำ คัญั เพื่อ� เป็น็ แนวทางในการปฏิบิ ัตั ิิ การเตรียี มดินิ ชนิิดต่า่ ง ๆ ตามต้อ้ งการ เช่่น 12 องค์์ความรู้�้ในการพััฒนาอาชีพี การขึ้้�นรููปด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิกิ

เนื้�้อดิินชนิิดเอิทิ เทินิ แวร์์ ( Earthen Ware ) เนื้้อ� ดินิ เอิทิ เทินิ แวร์์ เป็น็ ผลิติ ภัณั ฑ์ท์ี่่เ� ผาในอุณุ หภููมิไิ ม่ส่ ููงมากนักั อุณุ หภููมิไิ ม่ส่ ููงมากนักั อุณุ หภููมิไิ ม่เ่ กินิ 1,190 องศาเซลเซียี ส cone 6 เนื้้อ� ดินิ จะมีคี วามพรุนุ ตัวั บ้า้ ง ใช้ด้ ินิ เหนียี ว ธรรมดาที่่�พบทั่่ว� ไปผสมทรายหรืือดิินเชื้�อบ้า้ ง เพื่่อ� แก้้ไขปััญหาการแตกร้า้ ว ดิินชนิิดนี้้�ขึ้น� รููปด้้วยแป้้นหมุุน ( Throwing ) นัับว่่าเหมาะสมดีี ดิินชนิิดนี้้�ส่่วนมากมีีเปอร์์เซนต์์ ของเหล็็กสููง มัักจะเป็น็ สีีแดง สีนี ้ำ�ำ� ตาลอ่่อนหรืือเข้ม้ และมีีความทนไฟไม่่สููงมากนักั การเตรียี มดินิ ปั้น�้ ชนิดิ เอิทิ เทินิ แวร์์ ตามธรรมดาพวกที่่ท� ำ�ำ เครื่อ่� งปั้น้� ดินิ เผามักั นิยิ มใช้ด้ ินิ ในท้อ้ งถิ่�นของตนเอง เพราะสะดวกในการนำำ�มาผลิติ ลดต้น้ ทุุนค่่าใช้้จ่่ายได้้ดีี สิ่�งที่่�จำำ�เป็น็ ที่่�ควรทดสอบในขั้�นแรก คืือการทดสอบการหดตััวของดิิน การดููดซึึมน้ำ�ำ� ตลอดจน ความเหนีียวซึ่ง� เป็็นการช่ว่ ยให้ผู้้�ผลิติ ทราบอุุณหภููมิทิ ี่่�เหมาะสมในการทำ�ำ ผลิิตภััณฑ์์นั้้�น ๆ องค์์ความรู้ใ้� นการพัฒั นาอาชีีพ 13 การขึ้น�้ รูปู ด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ

วิิธีกี ารปรัับปรุงุ เนื้อ�้ ดิิน ควรมีหี ลัักเกณฑ์ด์ ังั นี้้� 1.ถ้้าดิินที่่�นำ�ำ มาผลิิตมีีความทนไฟสููง ซึ่�งจะทำำ�ให้้เนื้้�อดิินมีีความแข็็งแกร่่งไม่่เพีียงพอ ควรเติมิ วัตั ถุดุ ิบิ ประเภทที่่ช� ่ว่ ยหลอมละลายลงไปบ้า้ ง (Flux) เช่น่ เหล็ก็ ออกไซด์,์ ทัลั ค์์ (Talc), หรืือ ฟริิต( Frit ) เพื่อ่� แก้ป้ ััญหาดัังกล่า่ วได้้ 2. ถ้า้ เป็น็ หินิ ชนิดิ ที่่�มีีจุดุ หลอมตัวั ต่ำ�ำ� ผลิิตภัณั ฑ์์ส่ว่ นมากจะมีรี ููปบิิดเบี้้ย� ว งอโค้ง้ ทำ�ำ ให้้ เสีียรููปทรงไม่่น่่าใช้้ ควรเติิมวััตถุุดิิบชนิิดที่่�มีีความทนไฟสููงขึ้�น เช่่น ดิินขาว (Kaolin), ดินิ สโตนแวร์์ (Stone war) , หินิ ฟรินิ ท์์ ( Frint ) ดินิ เชื้อ� Grog ), และประเภทดินิ ทนไฟ 3. ถ้า้ ดินิ มีคี วามเหนียี วมาก การหดตัวั ของดินิ จะมีมี ากเช่น่ กันั ทำำ�ให้ม้ ีกี ารแตกร้า้ วมาก ควรเติิมวััตถุุดิิบประเภทที่่�ไม่่มีีความเหนีียวเช่่น ดิินขาว (Kaolin), หิินแก้้ว (Frint), ดินิ เชื้�อ 4. ถ้้าดิินไม่่เหนีียว ยากแก่่การขึ้้�นรููปทรง ควรเติิมวััตถุุดิิบที่่�มีีความเหนีียว เช่่น ดิินบอลเคลย์์ (Ball clay), ดิินเบนโทไนท์์ (Bentonite) 5. ถ้า้ สีขี องเนื้้อ� ดินิ ไม่เ่ หมาะหรืือเป็น็ ที่่พ� อใจ วิธิ ีแี ก้ไ้ ข อาจเติมิ ประเภทออกไซด์ม์ ากหรืือ น้้อยจะทำำ�ให้เ้ กิิดสีีต่่าง ๆ ตามความต้อ้ งการ การปรับั ปรุุงส่่วนผสมของเนื้้อ� ดิิน จะเป็น็ การ ช่่วยให้้การปรัับปรุุงคุุณภาพของเนื้้�อดิินให้้เหมาะสมยิ่�งขึ้�น การเตรีียมเนื้้�อดิินปั้�้นถึึงแม้้ จะไม่่ใช่ด่ ินิ แดง (Red clay) ก็็อาจใช้ด้ ินิ ชนิดิ อื่�่นก็็ได้้ 14 องค์์ความรู้ใ�้ นการพัฒั นาอาชีพี การขึ้้�นรููปด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิกิ

ปูนู ปลาสเตอร์์ (Plaster) 15 ปููนพลาสเตอร์ถ์ ููกค้น้ พบมาตั้ง้� แต่เ่ มื่อ�่ หลายพันั ปีมี าแล้ว้ และพบบรรทุกุ การค้น้ พบ และ มีกี ารใช้ง้ านมาตั้ง้� แต่ส่ มัยั อียี ิปิ ต์โ์ บราณที่่ม� ีกี ารนำำ�ยิปิ ซั่่ม� มาเผาไฟ แล้ว้ บดเป็น็ ผง ก่อ่ นนำ�ำ มา ใช้้ฉาบรอยต่่อของก้้อนหิินในขั้�นตอนการสร้้างพีีระมิิด ในปีี ค.ศ.1545 พบบัันทึึกการใช้้ ปููนปลาสเตอร์์ในอิิตาลีี และต่อ่ มาประมาณปีี ค.ศ. 1770 จึึงเริ่�มผลิิต และใช้้ปููนปลาสเตอร์์ กัันมากขึ้�นในประเทศฝรั่�งเศส และค่่อยขยายใช้้กัันมากขึ้�นทั่่�วไปในประเทศต่่างๆของทวีีป ยุุโรป ปููนปลาสเตอร์์ (Plaster) คืือ ปููนที่่ม� ีเี นื้้อ� เป็น็ ผงสีขี าว และมีเี นื้้อ� ละเอียี ด ที่่ไ� ด้จ้ ากการนำำ� แร่ย่ ิปิ ซััมหรืือเรีียก เกลืือจืืด หรืือ แก้ว้ แกลบ มาเผาไฟหรืือให้ค้ วามร้อ้ นเพื่่�อไล่่น้ำ��ำ ออกจน เหลืือผงเนื้้�อละเอีียดสีีขาว หรืือเรีียกว่า่ ปููนปลาสเตอร์์ ปููนปลาสเตอร์์นี้้� เมื่อ่� ผสมกับั น้ำำ��จะ ได้น้ ้ำำ�� ปููนหนืืดหรืือเหลว ก่อ่ นนำำ�ไปใส่แ่ ม่พ่ ิมิ พ์เ์ พื่อ่� ขึ้น� รููปตามต้อ้ งการ ซึ่ง� จะได้ผ้ ลิติ ภัณั ฑ์ท์ ี่่ม� ีี สีขี าว และมีนี ้ำ��ำ หนักั เบาเมื่อ�่ เทียี บกับั การใช้ป้ ููนชนิดิ อื่น�่ เนื่อ�่ งจากเนื้้อ� ปููนมีคี วามพรุนุ ตัวั สููง ชนิิดปููนปลาสเตอร์ต์ ามลักั ษณะผลึึกทางเคมีี 1. แอลฟาปลาสเตอร์์ (Alpha Plaster) แอลฟาปลาสเตอร์์ หรืือปููนปลาสเตอร์์หิิน หรืือปููนปลาสเตอร์์ซีีเมนต์์ มีีชื่�่อทางเคมีี แอลฟาแคลเซียี มซัลั เฟตเฮมิไิ ฮเดรต ซึ่ง� ผลิติ ได้จ้ ากการนำ�ำ แร่ย่ ิปิ ซัมั มาผ่า่ นการให้ค้ วามร้อ้ น ที่่�อุณุ หภููมิิประมาณ 120 องศาเซลเซีียส ภายใต้้สภาวะที่่�มีีความชื้�นหรืือมีแี รงดันั ไอน้ำ�ำ� ปููนปลาสเตอร์ช์ นิดิ นี้้� มักั ผลิติ ออกมาให้ม้ ีสี ีฟี ้า้ หรืือสีเี ขียี ว เนื้้อ� ปููนเป็น็ ผงที่่ม� ีคี วามละเอียี ด สููง ดููดน้ำ�ำ�ต่ำ��ำ ต้้องการน้ำำ��ในการผสมน้้อย ทำ�ำ ให้้เนื้้อ� ผลิิตภััณฑ์์มีีความพรุุนน้้อย ผลิิตภััณฑ์์ มีีความแข็็งแรงสููง ไม่่แตกหัักง่่าย แต่่จะมีีน้ำ�ำ�หนัักมากกว่่าปููนชนิิดที่่�สอง และมีีราคา ที่่�สููงกว่่าโดยผลิิตภััณฑ์์ที่่�ใช้้ปููนชนิิดนี้้�เป็็นวััตถุุดิิบในการผลิิต อาทิิ กระเบื้้�องหลัังคา และแม่พ่ ิมิ พ์์ในงานอุุตสาหกรรม 2. เบตาปลาสเตอร์์ (Beta Plaster) เบตาปลาสเตอร์์ หรืือปููนปลาสเตอร์์ธรรมดา มีีชื่�่อทางเคมีี เบตาแคลเซีียมซััลเฟต เฮมิิไฮเดรต เช่่นเดีียวกัับชนิิดแรก ซึ่�งผลิิตได้้จากการนำ�ำ แร่่ยิิปซััมมาเผาหรืือผ่่านการให้้ ความร้อ้ นภายใต้ส้ ภาวะแห้ง้ หรืือไม่ม่ ีไี อน้ำ��ำ ซึ่ง� จะเผาตั้ง�้ แต่ร่ ะดับั อุณุ หภููมิิ 128 องศาเซลเซียี ส ถึงึ 163 องศาเซลเซียี ส ปููนปลาสเตอร์์ชนิิดนี้้� มีีลัักษณะเป็็นผงสีีขาว ราคาที่่�จำำ�หน่่ายจะถููกกว่่าปููนชนิิดแรก เนื่อ�่ งจาก ผลิติ ภัณั ฑ์จ์ ะมีคี วามพรุนุ สููง ดููดซึมึ น้ำำ��ได้ม้ าก และต้อ้ งการน้ำ�ำ�ในการผสมมากกว่า่ ปููนปลาสเตอร์์ชนิิดแรกถึงึ 2-3 เท่า่ ทำ�ำ ให้ม้ ีคี วามความแข็ง็ แรงต่ำ��ำ แตกหัักง่่าย จึงึ เหมาะ สำำ�หรัับใช้้ทำำ�แม่่พิิมพ์์ขึ้�นรููปผลิิตภััณฑ์์ ผลิิตภััณฑ์์ที่่�ใช้้ปููนชนิิดนี้้� อาทิิ ปููนปั้้�นตุ๊�กตาหรืือรููป ปั้น�้ ต่่างๆ องค์ค์ วามรู้�ใ้ นการพัฒั นาอาชีีพ การขึ้�้นรููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ

ชนิิดปูนู ปลาสเตอร์ต์ ามลัักษณะการใช้้งาน 1. Tablaware เป็็นปููนปลาสเตอร์์สำ�ำ หรัับทำำ�เพื่่�อขึ้�นรููปใน อุุตสาหกรรมผลิิตเครื่�่องใช้้ครััวเรืือน อาทิิ ถ้้วย จาน ชามหรืือ แก้้วน้ำำ��ในลัักษณะต่่างๆ 2. Sanitary เป็็นปููนปลาสเตอร์์ที่่�ใช้้ในอุุตสาหกรรมผลิิต สุขุ ภัณั ฑ์ช์ นิดิ ต่า่ งๆ สามารถให้ผ้ ลิติ ภัณั ฑ์ท์ ี่่ม� ีคี วามแข็ง็ แรงสููง และ มีีอายุกุ ารใช้้งานยาวนาน 3. Giftware เป็็นปููนปลาสเตอร์์ที่่�ใช้้ในงานขึ้�นรููปผลิิตภััณฑ์์ ภายใต้้แรงดัันปานกลาง (Medium Pressure) และผลิิตภััณฑ์์ ภายใต้้แรงกด (Ram press) 4. Profin เป็็นปููนปลาสเตอร์์ที่่�ใช้้สำำ�หรัับฉาบรอยต่่อแผ่่น ยิิปซั่่�ม ฉาบปิิดหััวสกรูู ฉาบรอยปุุผนััง หรืืองานซ่่อมแซมพื้้�น ผนังั ต่า่ งๆ วึ่ง� เหมาะสำ�ำ หรับั งานภายในอาคารที่่ม� ีมี ีโี อกาสสัมั ผัสั น้ำ��ำ 5. Proplaster เป็็นปููนปลาสเตอร์์ที่่�มีีเนื้้�อปููนละเอีียดสููง เหมาะสำ�ำ หรัับฉาบทัับหน้้าไฟเบอร์์ยิิปซั่่�ม เพื่�่อเพิ่่�มความแข็็งแรง และให้้มีีเนื้้�อกลมกลืืนกับั แผ่่นยิปิ ซั่่ม� คุณุ สมบัตั ิิของปููนปลาสเตอร์ท์ ี่่�ดีี 1. เนื้้�อปููนเป็็นผงละเอียี ด ไม่่จัับตัวั เป็็นก้้อน 2. เนื้้�อปููนปลาสเตอร์์เมื่�่อผสมน้ำ��ำ จะต้้องมีีการถ่่ายความร้้อน ออกมา 3. เป็็นปููนที่่�ต้้องใช้้น้ำ�ำ� ในการผสมน้้อย แต่่เนื้้�อปููนเหลว และไหลลื่่น� ดีี 4. สามารถอุ้�มน้ำ��ำ ในเนื้้�อปููนให้้ไว้้ได้้นานตลอดช่่วงก่่อนที่่�จะ ทำำ�งานเสร็็จ ไม่่ใช่เ่ นื้้อ� ปููนแห้ง้ เร็ว็ ในขณะที่่�งานยัังไม่เ่ สร็็จ 5. เมื่อ�่ เนื้้อ� ปููนแห้ง้ หรืือแข็ง็ ตัวั เนื้้อ� ปููนควรมีกี ารขยายตัวั น้อ้ ย หรืือคงที่่ใ� ห้ม้ ากที่่�สุุด 6. เนื้้�อปููนปลาสเตอร์์มีีการแข็็งตััวในเวลาที่่�พอเหมาะ ไม่่เร็็ว หรืือช้้าเกินิ ไป ซึ่ง� ปกติิใช้เ้ วลาแข็็งตััวประมาณ 5-10 นาทีี 7. เนื้้�อปููนปลาสเตอร์์ไม่่ทำำ�ปฏิิกิิริิยากัับแม่่พิิมพ์์ที่่�รุุนแรงหรืือ ทำำ�ให้แ้ ม่่พิมิ พ์เ์ สื่อ่� มตััวเร็ว็ เกินิ 16 องค์ค์ วามรู้�ใ้ นการพััฒนาอาชีพี การขึ้้�นรููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิิก

การผสมปูนู ปลาสเตอร์์ 1. การผสมด้้วยมืือ เป็็นวิิธีีผสมปููนปลาสเตอร์์ที่่�ใช้้เนื้้�อปููนไม่่มาก ซึ่�งมัักใช้้ในงานประดิิษฐ์์หรืือขึ้�นรููป ผลิติ ภัณั ฑ์เ์ พียี งไม่ก่ี่�ชิ้�นงาน และมีขี นาดของชิ้น� งานที่่�ไม่ใ่ หญ่่หรืือมีนี ้ำ�ำ�หนักั มากจนเกินิ ไป อาทิิ การขึ้้�นรููปตุ๊๊�กตา หรืือ งานปููนปั้�้นขนาดเล็ก็ ต่่าง ๆ 2. การผสมด้ว้ ยเครื่่�องติิดใบพัดั เป็็นวิิธีีการผสมปููนปลาสเตอร์์ในถัังผสมที่่�ติิดใบพััดสำำ�หรัับกวนผสมปููนกัับน้ำ�ำ� ซึ่�งมัักใช้้ในงานที่่�มีีการขึ้้�นรููปหรืือประดิิษฐ์์ชิ้�นงานขนาดใหญ่่ โดยพััดกวนจะวิ่�งด้้วย ความเร็็วรอบต่ำำ�� เพื่่�อป้้องกัันฟองอากาศแทรกตััวในเนื้้�อปููน และบางครั้�งอาจต้้องใช้้ การกวนด้้วยมืือต่อ่ เพื่่�อไล่ฟ่ องอากาศออกให้้หมดก่่อนนำ�ำ มาใช้ง้ าน 3. ผสมด้้วยเครื่อ่� งกวนสุุญญากาศ เป็็นการผสมปููนปลาสเตอร์์ในถัังกวนขนาดใหญ่่ที่่�มัักใช้้งานในระดัับอุุตสาหกรรม หรืือการผลิติ ชิ้้น� งานจำำ�นวนมากหรืือมีขี นาดใหญ่่ โดยการกวนจะเกิดิ ขึ้น� ภายใต้ส้ ภาวะ ที่่�ไร้้อากาศด้้วยเครื่่�องดููดอากาศออกขณะกวนผสม ทำำ�ให้้เนื้้�อปููนที่่�ได้้ไม่่มีีฟองอากาศ แทรกตัวั ในเนื้้�อปููน ซึ่�งทำำ�ให้้ทำำ�เนื้้อ� ปููนมีคี วามละเอียี ด และมีคี ุณุ ภาพสููง ประโยชน์์ปูนู ปลาสเตอร์์ 1. ใช้ส้ ำ�ำ หรัับผลิิตแม่่พิิมพ์ใ์ นงานอุตุ สาหกรรม 2. ใช้ข้ึ้�นรููปชิ้้�นงานหััตถกรรมต่่างๆ ตุ๊�กกระตา และรููปปั้�น้ ต่่างๆ 3. ใช้้ขึ้�นรููปผลิิตภััณฑ์์ครััวเรืือน อาทิิ ถ้้วย โถ จาน ชาม 4. ใช้ข้ึ้�นรููปเครื่อ่� งใช้ส้ ุุขภััณฑ์์ต่า่ งๆ อาทิิ ถังั น้ำำ�� โถชัักโครก 5. ใช้ข้ึ้�นรููปในงานทันั ตกรรม 6. ใช้ข้ึ้น� รููปผลิิตแผ่น่ กระเบื้้�องมุงุ หลังั คา 7. ใช้ฉ้ าบ ปุุปิิดผนังั รอยต่่อ รอยแตกหรืือใช้้ฉาบปิิดตกแต่่งงานก่่อสร้้างต่า่ งๆ องค์์ความรู้้�ในการพััฒนาอาชีีพ 17 การขึ้น�้ รููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิิก

การทำำ�แบบพิมิ พ์์ อุุปกรณ์์ที่่ใ� ช้้ในการหล่อ่ แม่่พิมิ พ์์ 1. ต้น้ แบบ 2. ปููนพลาสเตอร์์ 3. แป้น้ หมุุนมืือ 4. แผ่่นกระจกหรืือแผ่่นไม้้ แผ่่นพลาสติิกใส(หนา)ใช้้เป็็นตััวกััน แบบพิมิ พ์์ 5. แผ่น่ ไม้้หรืือกระเบื่่�องเซรามิคิ ใช้เ้ ป็น็ ฐาน 6 .ปากกากจับั ซีีแคมป์์ C-CLAMPหรืือ เชืือกรััด 7. ใบมีดี ,มีดี สำำ�หรัับตกแต่่ง, เหล็็กปลายแหลม 8. ถัังผสมปููนพลาสเตอร์์ 9. ดิินสำ�ำ หรัับกัันต้น้ แบบ 10.ปากกากหมึึกซึมึ ,ดินิ สอ 11.ไม้บ้ รรทััด 12.น้ำ�ำ�สบู่่� ขั้�นตอนการทำ�ำ แบบพิมิ พ์์ 1. ทำ�ำ ความสะอาดต้้นแบบให้้เรีียบร้้อย และนำ�ำ ต้น้ แบบมาวางบนฐานรอง รููปที่่� 1 ต้น้ แบบพระธาตุปุ ีีเกิิด 18 องค์์ความรู้�ใ้ นการพััฒนาอาชีพี การขึ้�น้ รููปด้้วยการหล่่อแบบเซรามิกิ

2. กำ�ำ หนดแบ่่งครึ่ง� ชิ้�นงานตามรููปทรง 3. ใช้น้ ้ำ�ำ�ยา สบู่่� เคลืือบไปที่่ต� ัวั ต้้นแบบ เพื่�่อป้้องกัันการติิดเนื้้อ� ปููน 10-15 นาทีี รูปู ที่่� 2 แบ่่งครึ่�งชิ้้�นงานตรงการแบบฐานรอง รููปที่่� 3 ใช้น้ ้ำ�ำ� สบู่� เคลืือบไปที่่�ตััวต้น้ แบบ 4. จากนั้้น� นำำ�ดินิ มาอัดั ติดิ กับั ตัวั ต้น้ แบบและฐาน เพื่อ�่ ทำ�ำ เป็น็ เส้น้ กั้น� รอบตัวั ต้น้ แบบ โดย ให้้มีีระยะห่า่ งจากตัวั ต้น้ แบบประมาณ 1.5 นิ้้ว� รููปที่่� 4 ตััวต้้นแบบและฐาน ระยะห่า่ งจากตััวต้น้ 1.5 นิ้้�ว ตัดั ดินิ ตามรูปู ทรงสีเี หลี่่�ยม องค์์ความรู้้ใ� นการพัฒั นาอาชีีพ 19 การขึ้�้นรูปู ด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิิก

5. นำ�ำ แผ่่นกระจกหรืือแผ่่นไม้้ แผ่่นพลาสติิกใส กัันรอบตััวต้้นแบบ ใช้้ปากกากจัับ ซีีแคมป์์ C-CLAMP หรืือ เชืือกรัดั ให้้แน่น่ รููปที่่� 5 กันั ต้น้ แบบโดยใช้้ปากกากจัับ ซีแี คมป์์ C-CLAMP 6. ผสมปููนพลาสเตอร์์ตามอััตราส่่วน ผสม ทิ้้�งให้้เนื้้อ� ปููนอิ่�มตััว 3-5 นาทีี รููปที่่� 6 ผสมปูนู พลาสเตอร์์ตามอัตั ราส่่วน รูปู ที่่� 7 ทิ้้�งให้เ้ นื้อ้� ปูนู อิ่่�มตัวั 3-5 นาทีี 20 องค์์ความรู้้ใ� นการพัฒั นาอาชีพี การขึ้น�้ รูปู ด้้วยการหล่่อแบบเซรามิกิ

7. จากนั้้�นคนปููนพลาสเตอร์์ 5-10 นาททีี คนในเนื้้�อปููนผสมกัันได้้ดีี ข้้อควรระวััง การผสมปููนอย่่าให้้ปููนเกิดิ ฟองอากาศ รููปที่่� 8 คนปูนู พลาสเตอร์์ ระวัังการเกิดิ ฟองอากาศ 8. เทลงปููนลงในแบบพิมิ พ์(์ ข้า้ งที่่1� )อย่า่ งช้า้ ๆ ป้้องกันั การเกิดิ ฟองอากาศในแบบพิมิ พ์์ ความหนาของปููนพลาสเตอร์์ 1.5 นิ้้�ว ทิ้้ง� ระยะเวลาการแข็ง็ ตััว 5-10 นาทีี ใช้เ้ หล็็กแหลม เจาะรููสำำ�หรัับการเป่่าลม รููปที่่� 9 เทลงปููนลงในแบบพิิมพ์์ รููปที่่� 10 ทิ้้�งระยะเวลาในการแข็็งตััว 5-10 นาทีี แล้้วใช้้เหล้ก้ แหลมเรููจาะรููสำ�ำ หรัับการเป่่า 21 องค์ค์ วามรู้้�ในการพัฒั นาอาชีีพ การขึ้น�้ รูปู ด้้วยการหล่่อแบบเซรามิิก

9. แกะแม่่พิิมพ์์ออกจากตัวั ต้้นแบบ ทำำ�ตััวล็็อคพิิมพ์์ รููปที่่� 11 แกะแม่พ่ ิิมพ์์ 10. ตกแต่่งผิวิ ให้เ้ รีียบ ทำำ�ตััวล็อ็ คพิมิ พ์์ รูปู ที่่� 12 ตกแต่่งผิวิ รููปที่่� 13 กำ�ำ หนดตัวั ล็อ็ คพิมิ พ์์ 22 องค์ค์ วามรู้ใ�้ นการพััฒนาอาชีพี การขึ้�น้ รูปู ด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิิก

11. ใช้ใ้ บมีดี ขููดเจาะตัวั ล็็อคพิิมพ์์ รููปที่่� 14 เจาะที่่�ล็อ็ คพิิมพ์์ 12. ทำ�ำ แม่พ่ ิมิ พ์์ปููนปลาสเตอร์์อีกี ฝั่�งตามขั้น� ตอนข้า้ งต้น้ โดยเริ่�มจากขั้�นที่่�ตอนที่่� 5 - 9 โดยเมื่่�อแกะพิมิ พ์์จากตััวล็็อคแล้้วให้้ใช้ล้ มเป่่าเพื่่อ� ทำ�ำ การแยกแม่พ่ ิิมพ์อ์ อกจากกันั รููปที่่� 16 พิิมพ์์ที่่�ได้้หลังั จากการทำำ� รูปู ที่่� 15 ใช้ล้ มเป่า่ ให้้พิมิ พ์์แยกออกจากกันั องค์ค์ วามรู้ใ�้ นการพัฒั นาอาชีีพ 23 การขึ้้�นรูปู ด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิกิ

13. กำ�ำ หนดรููหล่อ่ ใช้ใ้ บมีดี หรืือมีดี เจาะรููสำำ�หรับั รููหล่อ่ แบบ รูปู ที่่� 17 กำ�ำ หนดรูหู ล่อ่ 14. นำำ�แบบพิมิ พ์์ อบแห้ง้ ระยะเวลาในการอบแห้้ง2-3 วััน อุุณหภููมิิ 50-60 องศา รูปู ที่่� 18 พิิมพ์์ที่่�สำ�ำ เร็จ็ พร้อ้ มใช้ง้ าน 24 องค์์ความรู้ใ้� นการพััฒนาอาชีพี การขึ้�้นรููปด้้วยการหล่อ่ แบบเซรามิิก

การเตรีียมดินิ ในการขึ้้น� รูปู การหล่อ่ อุปุ กรณ์์ที่่�ใช้้ในการเตรีียมดินิ หล่่อ 1. ดินิ สำำ�เร็จ็ รููป 2. น้ำำ�� สะอาด 50-60 กิโิ ลกรััม (ดินิ 100% น้ำ��ำ 60%) 3. สารโซเดียี มซิลิ ิิเกต 4. หม้้อปั้�น้ น้ำำ�� ดินิ 50 กิโิ ลกรัมั 5. ตะแกรง 80-100 เมช 6. ถัังพัักน้ำ��ำ ดินิ 50 กิโิ ลกรัมั 7. เครื่�่องชั่�งน้ำ��ำ หนััก 8. ใบมีีดหรืือค้อ้ นใช้้สำำ�หรัับทุบุ ตััดดินิ รูปู ที่่� 19 ชั่่ง� วััตถุุดิิบ ดินิ สำ�ำ เร็็จรููป องค์ค์ วามรู้�้ในการพัฒั นาอาชีีพ 25 การขึ้้น� รููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิิก

2. เตรีียมน้ำ�ำ� ที่่ส� ะอาด ชั่�งน้ำ��ำ หนัักน้ำ�ำ� 50-60 กิโิ ลกรััม รููปที่่�20 ล้้างทำ�ำ ความสะอาด รูปู ที่่� 21 นำำ�น้ำ��ำ สะอาดที่่�เตรีียมเทลงใน หม้อ้ ปั้น�้ ก่อ่ นเทน้ำ�ำ� ถังั ปั้�้นดินิ 40 % รููปที่่� 22 เตรีียมน้ำ��ำ สะอาดผสมโซเดีียมซิลิ ิิเกต 26 องค์์ความรู้ใ�้ นการพัฒั นาอาชีพี การขึ้้�นรูปู ด้้วยการหล่่อแบบเซรามิิก

4. นำ�ำ ดิินที่่�ตััดเป็็นก้้อนเล็็ก ๆเทลงในถัังปััน ขณะที่่�เทเนื้้�อดิินไม่่ควรเทครั้�งเดีียวค่่อยๆ เติิมเพื่�่อในเนื้้�อดิินเกิิดการกระจายตััว ถ้้าเทครั้�งเดีียวเครื่่�องปัันจะไม่่สามารถปั้�้นเนื้้�อดิินได้้ เกิดิ เป็็นก้้อนๆติดิ บริเิ วณใบพััด ใช้้เวลาในการปัันหรืือบด 30-60 นาทีี รููปที่่� 23 นำำ�ดิินที่่�ตัดั เป็น็ ก้อ้ นเล็็ก ๆเทลงในถัังปัันรูปู ที่่�ใช้เ้ วลาในการปัันหรืือบด 30-60 นาทีี 5. เนื้้�อดิินสำำ�หรัับหล่่อที่่�ดีีนั้้�น จะต้้องมีีลัักษณะน้ำำ��สลิิบ (น้ำ�ำ� ดิิน) ไหลเป็็นสาย ( Fluid, suspension ) ดินิ นั้้�นจะต้้องไม่ต่ กตะกอนง่่ายในขณะที่่ท� ำ�ำ การหล่่อ โดยเฉพาะ พิิมพ์์ที่่ท� ำำ�ด้ว้ ยปููนพลาสเตอร์์ต้้องแห้ง้ สนิทิ และเนื้้อ� ดินิ ไม่่หดตัวั มากนััก รูปู ที่่� 24 เนื้้�อดินิ หลังั จากการปัันลัักษณะเป็น็ น้ำ�ำ�สลิบิ (น้ำำ�� ดินิ ) องค์์ความรู้ใ�้ นการพััฒนาอาชีีพ 27 การขึ้�น้ รูปู ด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิกิ

6. เติิมสารโซเดีียมซิิลิิเกตลงไป 0.01- 0.03 หรือ 2-3 หยด จะทำ�ำ ให้เ้ กิดิ การลอยตัวั ได้้ดีี ประเภทดิินที่�ไม่่มีีลัักษณะการเกิิด Deductionจะเตรียี มสลิบิ ไม่ไ่ ด้้ เช่น่ ประเภท ดินิ เหนียี วทั่่ว� ไป ( Surface clay ) ซึ่�งยากแก่่ การเตรีียมสลิิบ แต่่ถ้้าเป็็นดิินประเภท Kaolin บอลเคลย์์ ดิินประเภทนี้้�ลอยตัวั ได้ด้ ีี เหมาะแก่ก่ ารเตรีียมสลิิบอย่่างยิ่�ง รููปที่่� 25 สารโซเดีียมซิลิ ิเิ กตผสมกับั น้ำ�ำ� สะอาด 7.ทดสอบคุณุ สมบัตั ิิดินิ - ค่า่ ความถ่ว่ ง จำ�ำ เพาะ(ถ.พ) น้ำำ�� ดินิ ที่่ม� ีคี วามเหลวมาก 1.30-1.50 ,น้ำ�ำ�ดินิ ที่่ม� ีคี วามเหลว ตามคุุณสมบััติิ 1.50-1.60,น้ำำ�� ดิินที่่�มีีความหนืืนมาก 1.70-1.80 (ขึ้�นอยู่่�กัับรููปแบบของ ผลิิตภัณั ฑ์์ที่่ข�ึ้�นรููป) - ค่า่ การไหลตัวั หมายถึงึ การไหลของน้ำำ��ดินิ ขณะการเทเพื่อ�่ ป้อ้ งกันั การเกิดิ รอยการไหล ของน้ำ�ำ� ดินิ ด้้านใน 100cc 30วิินาทีี รูปู ที่่� 25 ปรอทวััดน้ำ��ำ ดินิ 28 องค์ค์ วามรู้�ใ้ นการพััฒนาอาชีพี การขึ้้น� รููปด้้วยการหล่่อแบบเซรามิกิ

รููปที่่� 26 ก่่อนและ หลังั จากการวัดั ค่่าน้ำ��ำ ดิิน ค่่าความถ่่วง จำ�ำ เพาะ(ถ.พ) 1.60 9 .การกรองน้ำ��ำ ดิิน หลัังจากการเตรีียมน้ำำ�� ดิิน ต้้องมีีการกรองเอาเศษ สิ่ง� สกปกออกจากเนื้้อ� ดินิ โดยเริ่ม� ต้น้ จากการกรองด้ว้ ยตะแกรง เบอร์์ 80 เมช 1 รอบ กรองรอบที่่�2 ด้้วยตะแกรง เบอร์์ 100 เมช 1 รอบ ทิ้้ง� ในน้ำำ��ดินิ พักั ตััว 24 ชั่�วโมง ส่่งต่่อขั้�นตอนการขั้้น� รููป รูปู ที่่� 27 กรองน้ำ�ำ�ดินิ ด้้วยตะแกรง เบอร์์ 80 เมช 1รอบ 29 กรองรอบที่่2� ด้้วยตะแกรง เบอร์์ 100 เมช 1 รอบ องค์ค์ วามรู้�้ในการพััฒนาอาชีีพ การขึ้น�้ รูปู ด้้วยการหล่อ่ แบบเซรามิิก

10. เตรียี มแบบพิมิ พ์เ์ ช็ด็ ทำำ�ความสะอาด 13. รััดแบบพิิมพ์์ให้้แน่่นด้้วยยาง ผิิวด้า้ นในด้ว้ ยฟองน้ำ�ำ� เพื่�่อป้้องกัันการไหลของน้ำ��ำ ดิินในขณะหล่่อ 11. ทาทัลั คััมที่่�ผิิวด้้านในของแบบพิิมพ์์ ในส่่วนที่่�ต้้องการให้้ชิ้ �นงานหลุุดออกจาก แบบ รููปที่่� 29 ประกอบแบบพิิมพ์แ์ ละ รััดแบบพิิมพ์์ให้แ้ น่่น รูปู ที่่� 27 ทาทััลคัมั ที่่ผ� ิิวด้้านในของแบบ 14. นำ�ำ น้ำ�ำ� ดิินที่่�ผ่่านการทดสอบแล้้ว พิิมพ์์ ใ ส่่ เ ห ยืื อ ก พ ล า ส ติิ ก เ พื่�่ อ ค ว า ม ส ะ ด ว ก ในการเทลงในแบบพิิมพ์์ 12. ประกอบแบบพิิมพ์์ทั้้�งสองชิ้�น เข้า้ ด้้วยกััน รูปู ที่่� 28 การประกอบแบบพิิมพ์์ รูปู ที่่� 30 เทน้ำำ��ดินิ ลงในแบบพิมิ พ์์อย่า่ ง ช้า้ ๆ 30 องค์์ความรู้ใ้� นการพััฒนาอาชีพี การขึ้�น้ รูปู ด้้วยการหล่่อแบบเซรามิกิ

15. เติมิ น้ำำ��ดินิ เต็ม็ อยู่่�ตลอดจนกว่า่ น้ำ�ำ� ดินิ 17. แกะแบบพิมิ พ์แ์ ละใช้ล้ มเป่า่ ชิ้น� งาน ไม่่ยุบุ ตััว จากนั้้�นปล่่อยทิ้้�งไว้้ให้้ให้้ดิินแข็็งตััว ออกอย่า่ งระมัดั ระวังั ไม่ค่ วรใช่้�แรงลมแรงจน ในแบบพิิมพ์์ เกิินไป รูปู ที่่� 31 แบบพิิมพ์์ที่่เ� ติิมน้ำ�ำ� ดินิ 16. แกะยางรัดั ออกจากแบบพิมิ พ์์ ใช้ล้ ม รูปู ที่่� 33 การแกะชิ้้�นงานออกจากแบบ เป่า่ พิมิ พ์อ์ อกจากให้อ้ อกจากกันั พิมิ พ์์ 18. นำ�ำ ชิ้้น� งานที่่�แกะออกจากแบบพิิมพ์์ หลังั จากชิ้�นงานแข็็งตััวแล้ว้ ใช้ใ้ บมีดี ตกแต่ง่ บริเิ วณรอยตะเข็บ็ ของชิ้น� งาน รูปู ที่่� 32 .แกะแบบพิิมพ์์โดยการใช้้ลมเป่า่ ให้อ้ อกจากกัันอย่า่ งระมัดั ระวััง รููปที่่� 34 ใช้้ใบมีีดตกแต่่งบริิเวณรอยตะเข็็บ ของชิ้้น� งาน องค์์ความรู้�ใ้ นการพัฒั นาอาชีีพ 31 การขึ้น�้ รููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิิก

19. ใช้ฟ้ องน้ำ�ำ�เช็ด็ บริิเวณขอบและพื้้�นผิิวของชิ้น� งานให้้เรีียบร้้อย รููปที่่� 35 การใช้้ฟองน้ำำ��เช็็ดบริิเวณขอบและ พื้้น� ผิิวของชิ้้�นงาน 20. วางชิ้น� งานที่่�ตกแต่ง่ เรีียบร้อ้ ยแล้้วบนพื้้�นที่่เ� รีียบปล่่อยให้้ชิ้�นงานแห้ง้ รููปที่่� 36 ชิ้้น� งานที่่�ขึ้้น� รููปด้ว้ ยการหล่่อ 32 องค์์ความรู้้�ในการพัฒั นาอาชีพี การขึ้�น้ รูปู ด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิิก

ข้อ้ ควรระวััง ในการหล่่อน้ำ��ำ ดินิ 1. การเทน้ำ�ำ�ดิินลงแบบพิิมพ์์ ปััญหาที่่�พบคืือการเทน้ำำ��ดิินลงในแบบเร็็ว และแรงไป อากาศจะแทรกตัวั อยู่่ใ� นเนื้้อ� ดิินปั้้�น ผลทำ�ำ ให้เ้ กิิดรููเล็็ก ๆ บนผิวิ ของผลิิตภััณฑ์์นอกจากการเทน้ำ��ำ ดิินแรงเกิินไปจะทำำ�ให้้น้ำ��ำ ดิินเกิิดการ กระเพื่่�อมคล้้ายการเกิิดละลอกทำ�ำ ให้้ที่่�ผิิวของผลิิตภััณฑ์์ที่่�ได้้จะเป็็นเส้้น วงกลมรอบรููปเนื้้อ� ดิินปั้้น� ที่่ส� ะสมในแบบจึึงไม่ร่ าบเรีียบ 2. การเทน้ำ�ำ� ดิินที่่�เหลืือออกจากแบบ กรณีีแบบขนาดเล็็ก คว่ำ��ำ แบบลง ช่ว่ ยเขย่า่ หรืือ เคาะแบบให้น้ ้ำ�ำ�ดินิ ไหลออกมาได้เ้ ร็ว็ ในกรณีที ี่่เ� ป็น็ แบบขนาด ใหญ่่ แจกันั ขนาดใหญ่ห่ รืือเครื่อ�่ ง สุขุ ภัณั ฑ์์ การเทน้ำำ�� ดินิ ที่่เ� หลืือออกจากแบบ จะกระทำ�ำ โดยวิิธีีคว่ำ�ำ�แบบไม่่ได้้ เพราะว่่าจะเกิิด สุุญญากาศขึ้้�นระหว่่างที่่� น้ำำ��ดิินไหลลง ซึ่�งจะเกิิดแรงดึึงผลิิตภััณฑ์์ให้้หลุุดตามออกมาด้้วยหรืืออาจ ทำำ�ให้ผ้ ลิติ ภัณั ฑ์เ์ สียี รููปร่า่ งได้้ การเทแบบขนาดใหญ่ต่ ้อ้ งเทน้ำ�ำ�ดินิ เข้า้ ทางส่ว่ น ล่่างของแบบ และ การเทน้ำ��ำ ดิินที่่�เหลืือออกจากแบบก็็ให้้ไหลออกทาง ส่ว่ นล่า่ งของแบบเช่น่ กันั 3. การตกแต่่งผลิิตภััณฑ์์ การตกแต่่งควรกระทำำ�ในขณะที่่�ผลิิตภััณฑ์์ ยังั อยู่�่ในแบบเพื่่�อ ป้้องกันั การบิิดเบี้้ย� วจนเสีียรููปร่า่ ง และการตกแต่่งจะต้้อง กระทำำ�ในเวลาที่่�เหมาะสม คืือถ้้าตกแต่่ง เร็็วเกิิดไปในขณะที่่�ผลิิตภััณฑ์์ยััง อ่อ่ นนิ่่ม� ไม่แ่ ข็ง็ แรงพอจะทำำ�ให้ผ้ ลิติ ภัณั ฑ์์ บิดิ เบี้้ย� วเสียี รููปร่า่ ง หรืือถ้า้ ตกแต่ง่ ช้้าไปผลิิตภัณั ฑ์จ์ ะแข็็งไป ซึ่ง� จะเปราะเป็น็ เหตุทุ ำำ�ให้้แตกหัักได้ง้ ่า่ ย 4. การตากผลิติ ภัณั ฑ์ใ์ ห้แ้ ห้ง้ ผลิติ ภัณั ฑ์เ์ ล็ก็ ๆ ไม่ค่ ่อ่ ยมีปี ััญหา ผลิติ ภัณั ฑ์์ ใหญ่่ต้้องทำำ�ในห้้องซึ่ง� มีกี ารควบคุมุ ความชื้น� องค์์ความรู้ใ้� นการพััฒนาอาชีีพ 33 การขึ้น้� รูปู ด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ

ปััญหาที่่พ� บในการหล่อ่ น้ำ�ำ�ดิิน ในการขึ้้�นรููปด้้วยวิิธีีการหล่่ออาจเกิิดปััญหาต่่าง ๆในกระบวนการปฏิิบััติิงานที่่�จะต้้อง แก้ป้ ััญหาเพื่�อ่ ให้้การทำำ�งานสำ�ำ เร็จ็ ลุุล่ว่ งไปด้ว้ ยดีีซึ่�ง ไพจิติ ร อิ่�งศิิริวิ ััฒน์์,(2552 หน้้า 64-67) ได้้สรุุปปััญหาที่่�พบในการหล่่อน้ำำ��ดิิน และแนวทางในการแก้้ปััญหาในการปฏิิบััติิงานไว้้ ดัังต่อ่ ไปนี้้� ปััญหาน้ำ��ำ ดิินติดิ ในแบบพิมิ พ์ห์ รืือหล่อ่ ช้้า แนวทางแก้้ไข 1.ดิินหล่่ออืืดและแฉะอยู่่�ในแบบพิิมพ์์ 1. ลดปริิมารเศษดิินหล่่อ (Scraps) ถอด พิมิ พ์ไ์ ม่ไ่ ด้้ (Slip Gelling) อััตราการ และปริิมาณน้ำ��ำ ยา -เปลี่่�ยนพิมิ พ์์ชุดุ ใหม่่ แข็ง็ ตัวั ของน้ำ��ำ ดินิ – ถ้า้ น้ำ��ำ ดินิ ได้ม้ าตรฐานดีี สาเหตุจุ ะอยู่�่ที่�พิิมพ์์ เสื่�่อมสภาพ 2. ทดลองเนื้้�อดินิ หลายๆสููตรจากดิิน ชนิิดต่า่ งๆที่่�เหมาะสม ควรเพิ่่ม� ดิินขาวให้้ 2.ในสููตรดิินมีีปริิมาณดิินเหนีียว เช่่น มากขึ้ น� ดิินดำ�ำ หรืือ ดิินแดงที่่�มีีแร่่เหล็็กสููงมากเกิิน ไป 3. อย่่าใช้้งานแบบพิิมพ์์ต่่อเนื่�่องโดย ไม่อ่ บแห้ง้ ควรอบแห้ง้ ทุกุ เย็น็ ข้า้ มคืืน ก่อ่ น 3.แบบพิมิ พ์ม์ ีคี วามชื้น� สููง ชิ้น� งานที่่ห� ล่อ่ ใช้้งานในวััน ต่่อไป ได้้ มีี ลัักษณะอ่่อนนิ่่�ม มีีความแข็็งแรงต่ำำ�� ดููดซึึมน้ำ��ำ ช้า้ 4. ควรทิ้้�งแบบพิิมพ์์ไว้้ประมาณ 2 ชั่ว� โมงก่อ่ น นำำ�เข้า้ อบ และควรคว่ำ��ำ หน้า้ 4.แบบพิิมพ์์ที่่�ทำำ�เสร็็จใหม่่ๆไม่่ควรนำ�ำ พิมิ พ์์ลงโดยการ วางปากพิมิ พ์์ลงตะแกรง เข้้าห้้องอบพิิมพ์์ทัันทีีจะทำำ�ให้้ดิินหล่่อติิด ด้้านล่่าง เช็็ดคราบสบู่�่ ด้้วยกรดน้ำ�ำ�ส้้ม พิมิ พ์ใ์ หม่่ เจืือจาง 1 ครั้ง� ใช้ล้ มเป่่าทำำ�ความสะอาด หน้้าพิิมพ์์ ห้้ามใช้้ฟองน้ำ��ำ เช็็ดหน้้าพิิมพ์์ แ ล้้ ว ใช้้ ทัั ล คัั ม ห่่ อ ด้้ ว ย ถุุ ง น่่ อ ง เ ป็็ น ลููกประคบตบเบา ๆ ให้ท้ ั่่�ว 34 องค์์ความรู้้ใ� นการพัฒั นาอาชีพี การขึ้้น� รูปู ด้้วยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ

ปััญหาชิ้้น� งานหล่่อแตกในแบบพิมิ พ์์ แนวทางแก้้ไข 1. มีปี ริมิ าณน้ำำ�� ในน้ำำ��ดิินมากเกิินไป 1. วััดค่่าความหนาแน่่นของน้ำ��ำ ดิิน 2.น้ำ�ำ�ดิินมีีปริิมาณดิินเหนีียวน้้อยมีี ให้้ได้้มาตรฐานเดิมิ ทุุกครั้�ง วััตถุุดิิบที่่�ไม่่ มีคี วามเหนียี วมาก 3.ทิ้้�งชิ้ �นงานหล่่อไว้้ในแบบพิิมพ์์หรืือ 2. ลดปริิมาณทรายและวััตถุุดิิบที่่�ไม่่มีี แกะ แบบช้า้ เกินิ ไป ชิ้น� งานหดตัวั มากดึงึ กันั ค ว า ม เ ห นีี ย ว เ พิ่่� ม ป ริิ ม า ณ ดิิ น เ ห นีี ย ว แตกอยู่�่ ในแบบพิมิ พ์์ เพิ่่�มระยะเวลาการบดให้้นานขึ้ �น 4.รููปทรงของผลิิตภััณฑ์์เป็็นมุุมแหลม หรืือมีีเหลี่�ยมซัับซ้้อน เสี่�ยงต่่อการแตกร้้าว 3. ถอดแบบพิิมพ์์ออกตามระยะเวลาที่่� ได้ง้ ่่ายกว่า่ แบบมุมุ มน กำำ�หนด 4. ปรัับการออกแบบและแบบพิิมพ์์ไม้้ ให้ม้ ีมี ุมุ ยื่น่� (Under Cuts) เพื่อ่� ลดความเสี่ย� ง ในการถอดพิมิ พ์์ หรืือดึงึ ตัวั แตกร้า้ วในแบบ พิิมพ์์ ปััญหารูเู ข็็มในดิินหล่อ่ แนวทางแก้้ไข 1. การใช้้น้ำ��ำ ดิินโดยตรงจากถังั กวนเร็ว็ 1. ควรสููบดิินขึ้�นถัังเก็็บข้้างบนแล้้ว 2. การฉีีดดิินเข้้าแบบพิิมพ์์โดยใช้้ กวนช้้า 1 คืืนหรืืออย่่างต่ำ�ำ� 4 ชั่ว� โมงก่อ่ นนำำ� เครื่�่องปั๊๊ม� ช่ว่ ยกำ�ำ ลัังแรงฉุดุ ของเครื่่�อง ทำ�ำ ให้้ ม า ใช้้ เ พื่่� อ ไ ล่่ ฟ อ ง อ า ก า ศ อ อ ก จ า ก เกิิดฟองอากาศหรืือฉีีดน้ำ�ำ� ดิินลงแบบพิิมพ์์ น้ำำ�� ดินิ แรงเกินิ ไป 2.น้ำำ�� ดิินควรฉีดี เข้า้ สู่แ่� บบพิิมพ์์ โดยการ 3 . น้ำ��ำ ดิิ น มีี ค ว า ม ห นืื ด ม า ก เ กิิ น ไ ป ไหลตามแรงโน้ม้ ถ่ว่ ง จากบนลงล่่าง ฉีดี น้ำ�ำ� (Viscosity) ทำ�ำ ให้้ฟองอากาศถููกกัักไว้้ ดินิ ลง ในแบบพิมิ พ์ช์ ้า้ ๆ หรืือฉีดี น้ำำ�� ดินิ ลงใน ในน้ำ��ำ ดินิ กรวยที่่�หย่่อนลึกึ ลงในแบบพิิมพ์์อีีกทีี 4 . ไ ม่่ ไ ด้้ เ ข ย่่ า แ บบ พิิ ม พ์์ เ พื่่� อ ไ ล่่ 3. ตรวจสอบค่่าความหนืืดหรืือค่่าการ ฟองอากาศ เมื่�อ่ เทน้ำ�ำ� ดิินเข้า้ ไปเต็็มแล้ว้ ไหลตััวของน้ำ�ำ� ดิิน ให้้อยู่่�ในเกณฑ์์มาตรฐาน 5 . ร ะ ดัั บน้ำ�ำ�ดิิ น ล ด ล ง จ น ถึึ ง ใ บพัั ด ก่่อนใช้้งาน ถ้้าใบพััดตีีอยู่่� ระดัับผิิวหน้้าของน้ำ�ำ�ดิิน 4. แบบพิิมพ์์ควรวางบนแท่่นหมุุน จะทำำ�ให้้เกิดิ ฟองอากาศ ถ้้าต้้องการ หล่่อชิ้�นงานที่่�มีีคุุณภาพดีี 6. การนำำ�น้ำ�ำ�ดินิ ที่่�เทออกจากแบบพิิมพ์์ เมื่�่อเทน้ำำ��ดิินเต็็ม แล้้วให้้หมุุนแบบพิิมพ์์ กลัับมาใช้ห้ ล่อ่ งานใหม่่ทัันทีี กลับั ไปกลับั มาเพื่อ่� เขย่า่ ให้ฟ้ องอากาศลอย ขึ้น� มาด้า้ นบน 5. ตรวจสอบระดับั ของน้ำ��ำ ดินิ ต้อ้ งอยู่�่สูง 35 พ้น้ ใบพััดในถัังกวนดิินพอสมควร 6.น้ำำ��ดิินที่่�หล่่อแล้้วมีีความข้้นมากขึ้ �น และอาจมีีเศษวััสดุุเจืือปน ควรกรองน้ำ�ำ�ดิิน แล้ว้ เก็็บในถังั กวนช้า้ ก่อ่ นใช้้ องค์ค์ วามรู้ใ�้ นการพััฒนาอาชีีพ การขึ้้น� รูปู ด้้วยการหล่่อแบบเซรามิกิ

ปััญหารอยด่่างของคราบน้ำ�ำ�ยาบนชิ้้�นงาน แนวทางแก้้ไข 1. การปิิดสวิิตช์์ถัังกวนดิินอาจเป็็น 1. ห้้ามปิิดสวิิตช์์ถัังกวนช้้าต้้องกวน สาเหตุุให้้น้ำำ��ดิินตกตะกอน มีีน้ำำ�� ยาใสๆ ตลอด 24 ชั่�วโมง ถ้า้ ดินิ ตกตะกอนแล้ว้ จะ สีีน้ำ�ำ� ตาลลอยอยู่่�บน ชั้น� ของดิินเหลว กวนให้้เข้้ากัันได้้ยาก เมื่่�อกวนระยะสั้�น ก่่อนการใช้้งานตอนเช้้าน้ำำ��ยายัังไม่่เข้้ากัับ 2. ปริมิ าณน้ำำ��ยาโซเดียี มซิลิ ิเิ กตมากเกินิ เนื้้�อดิินดีี เวลาฉีีดน้ำำ�� ดิินเข้้าแบบพิิมพ์์จะ ไปในน้ำ��ำ ดิินทำ�ำ ให้้การลอยตััวของสารลิิกนิิน เกิิดเป็็นลายหิินอ่่อนของคราบ น้ำ�ำ� ยาเป็็น หรืือคาร์บ์ อนในดินิ ดำ�ำ เกิดิ ขึ้น� มากกว่า่ ปกติิ ริ้�ว ๆ บนชิ้�นงานหล่่อ และจะปรากฏชััด หลังั การเผา 3. การฉีดี น้ำำ��ดินิ เข้า้ แบบพิมิ พ์เ์ ร็ว็ เกินิ ไป ยิ่ง� ฉีดี แรงรอยริ้ว� ของเส้น้ ดำ�ำ จะยิ่ง� ปรากฏชัั่่�ง� 2. ลดปริิมาณน้ำำ��ยาโซเดีียมซิิลิิเกต ลดปริิมาณดิินดำำ�หรืือเปลี่่�ยนแหล่่งดิินดำ�ำ 4. คราบน้ำ�ำ� ยาที่่เ� ป็น็ รอยด่า่ งอยู่�่ บนหน้า้ ใหม่่ที่่�มีีอิินทรีีย์์สารและคาร์์บอนต่ำ�ำ�ลง พิิมพ์์ ถ้้าไม่่เช็็ดออกให้้สะอาดจะท้้าให้้หน้้า ไม่ใ่ ห้เ้ ห็น็ เส้น้ สีดี ำำ�ของคาร์บ์ อน ลอยอยู่่�บน พิิมพ์์อุุดตัันหรืือดููดช้้าและท้้าให้้ติิดพิิมพ์์ น้ำ��ำ ดิินหล่่อดิินดำำ�ที่่�มีีคาร์์บอนสููงใช้้เตรีียม ถอดพิิมพ์์ยาก ดิินปั้้�นจะไม่่เกิิดปััญหา 3. ควรกรอกน้ำ�ำ� ดินิ เข้า้ แบบพิิมพ์ช์ ้า้ ๆ และลึึกเข้้าไปในพิิมพ์์ให้้มากที่่�สุุดหรืือ ใช้้กรวยที่่�มีีตะแกรงวางบนปากพิิมพ์์ แล้้วค่่อยเทน้ำำ��ดิินลงในแบบพิิมพ์์ เราจะ พบบ่่อยว่่ายัังมีีคราบด่่างอยู่�่ อีีก แต่่การที่่� เราฉีีดน้ำ��ำ ดิินเข้้าไปที่่�ก้้นของผลิิตภััณฑ์์ ก็จ็ ะทำ�ำ ให้ร้ อยด่า่ งเกิดิ ที่่บ� ริเิ วณก้น้ ผลิติ ภัณั ฑ์์ ซึ่ง� สัังเกตได้้ยาก 4.เช็ด็ คราบด่า่ งของน้ำ��ำ ยาที่่ฝ� ัังเป็น็ เส้น้ บนผิิวหน้้าพิิมพ์์ออกให้้หมด ด้้วยฟองน้ำำ�� ชุบุ กรดน้ำ�ำ�ส้ม้ สายชููเจืือจาง 36 องค์์ความรู้�้ในการพัฒั นาอาชีพี การขึ้น้� รูปู ด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิิก

ปััญหาดิินหล่อ่ เปราะเมื่่อ� แห้้ง แนวทางแก้้ไข 1. การใช้น้ ้ำำ�� ยาโซเดียี มซิลิ ิเิ กตเพียี งอย่า่ ง 1. ถ้า้ ชิ้น� งานเปราะแตกง่า่ ยขณะตัดั แต่ง่ เดีียว ในน้ำำ��ดินิ หล่่อ ควรเพิ่่ม� ปริมิ าณน้ำ�ำ� ยาโซเดียี มคาร์บ์ อเนตใน น้ำ�ำ� ดินิ เล็ก็ น้อ้ ย จะช่ว่ ยให้ด้ ินิ อ่อ่ นนุ่�มตัดั แต่ง่ ได้้ง่่าย แต่่ถ้า้ ใช้ป้ ริิมาณมากเกิินไป ชิ้�นงาน จะอ่อ่ นนิ่่ม� แข็็งตััวช้้าและทรุดุ ตััวได้้ ปััญหารอยนููนจากตะเข็บ็ พิมิ พ์ ์ แนวทางแก้้ไข 1.พิิมพ์์เสื่่�อมสภาพมีีรอยตะเข็็บกว้้าง 1. เปลี่่�ยนพิิมพ์์ใหม่่ ใช้้ช่่างทำ�ำ พิิมพ์์ที่่�มีี หรืือ ช่า่ งท้้าพิมิ พ์์แบ่ง่ พิมิ พ์์ไม่่เก่ง่ ความชำำ�นาญ 2.แต่่งรอยตะเข็็บขณะดิินหมาดเกืือบ 2. ขููดแต่่งรอยตะเข็็บออกและใช้้ แห้้ง ของแข็็งที่่�เป็็นแท่่งกลมกดลููบตามแนว 3.ยางรััดพิิมพ์์มีีความยืืดหยุ่�นมาก ตะเข็็บให้้ดิินเรีียบแน่่น 2-3 รอบในขณะ เกิินไป ที่่ด� ินิ หมาด รอยตะเข็บ็ จะโดน กดลงจนมีผี ิวิ เรียี บ 3. ควรใช้ย้ างรัดั พิมิ พ์ส์ ีดี ำำ�ที่่ย� ืืดหยุ่�นน้อ้ ย ที่่�สุุดเพื่่�อชิ้ �นงานขนาดใหญ่่ควรใช้้ปากกา เหล็็กจัับหรืือใช้้เชืือกขัันชะเนาะ องค์ค์ วามรู้้�ในการพัฒั นาอาชีีพ 37 การขึ้น�้ รูปู ด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ

บรรณานุกุ รม ไพจิิตร อิ่�งศิิริิวััฒน์์,เนื้้�อดิินเซรามิิก,พิิมพ์์ครั้�งที่่�1 (พ.ศ.2541) สำ�ำ หนัักพิิมพ์์โอเดีียสโตร์์ วังั บููรพา ;860-862 วังั บููรพา กรุงุ เทพมหานคร 10200 จีีรพัันธ์์สมประสงค์์. (2535). เทคนิิคการสร้้างสรรค์์ศิิลปะเครื่�่องปั้้�นดิินเผา. กรุุงเทพฯ : โอเดีียนสโตร์์. ปรีดี า พิิมพ์์ขาวข้า้ . (2547). เซรามิกิ ส์.์ กรุงุ เทพฯ : จุุฬาลงกรณ์์มหาวิทิ ยาลััย. ปุุณณรััตน์์ พิิชญไพบููลย์์. (2538). เครื่่�องเคลืือบดิินเผาเทคนิิคและวิิธีีการสร้้างสรรค์์. กรุงุ เทพฯ : จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย. สุุขุุมาล เล็็กสวััสดิ์�. (2548). เครื่�่องปั้�้นดิินเผาพื้้�นฐานการออกแบบและปฏิิบััติิงาน. กรุงุ เทพฯ : จุฬุ าลงกรณ์์มหาวิทิ ยาลััย. สมศัักดิ์� ชวาลาวัณั ย์์. (2549). เซรามิิกส์.์ กรุุงเทพฯ : โอเดีียนสโตร์.์ แสงโสม จิิตต์ว์ ารีี. (2551). การท าพิมิ พ์์และการหล่อ่ 1. นครปฐม : เพชรเกษมการพิิมพ์์. อายุุวััฒน์์สว่่างผล. (2543).วััตถุุดิิบที่่�ใช้้แพร่่หลายในงานเซรามิิกส์์. กรุุงเทพฯ : โอเดีียสสโตร์.์ Andrews, A.I. (1957). Ceramic test and calculation. New York : John Milley and Sons. Barsoum,M. (2000).Fundamentals of Ceramics. New York : McGraw-Hill. Hamilton, David. (1982). Stonewere and Porcelain. London : Themes and Hudson. James,S.Reed. (1989). Introduction to the Principles of Ceramic Processing. New York : New York State College of Ceramics Alfred Unversity. Singer, Fellix And Sonja S.Singer. (1963). Industrial Ceramic. New York : Chemical Publishing Co. 38 องค์์ความรู้�้ในการพัฒั นาอาชีพี การขึ้น้� รูปู ด้้วยการหล่่อแบบเซรามิิก

ผู้ �เขีียน/เรีียบเรีียง ชื่่�อ-สกุลุ : นายคเชนทร์์ เครืือสาร สังั กัดั /หน่่วยงาน: สถาบันั ถ่่ายทอดเทคโนโลยีสี ู่่ช� ุมุ ชน มหาวิิทยาลัยั เทคโนโลยีรี าชมงคลล้้านนา การศึึกษา ระดับั ปริญิ ญาตรีี อุตุ สาหกรรมศาสตร์บ์ ััณฑิติ คณะศิิลปกรรมและสถาปััตยกรรมศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยราชมงคลล้้านนา E-mail : [email protected] องค์์ความรู้ใ�้ นการพััฒนาอาชีีพ 39 การขึ้�้นรููปด้ว้ ยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ

องค์์ความรู้�ในการพัฒั นาอาชีพี การขึ้น้� รููปด้ว้ ยการหล่่อแบบเซรามิกิ ISBN 978-974-625-922-4 ISBN978-974-625-923-1 (E-Book) ที่�่ปรึึกษา รองศาสตราจารย์ศ์ ีลี ศิริ ิิ สง่่าจิติ ร ดร.สุรุ พล ใจวงศ์์ษา ผู้�เขีียน/เรียี บเรีียง นายคเชนทร์์ เครืือสาร กองบรรณาธิกิ าร ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์เ์ กรียี งไกร ธารพรศรี ี ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์น์ ทีชี ััย ผัสั ดีี นายวิสิ ุทุ ธิ์� บััวเจริิญ ดร.สุุรีีวรรณ ราชสม นายพิษิ ณุุ พรมพราย นายนริิศ กำ�ำ แพงแก้้ว ว่่าที่่� ร.ต.รัชั ต์พ์ งษ์์ หอชัยั รัตั น์์ นางสาวทิิน อ่อ่ นนวล นายวิิษณุลุ ักั ษณ์์ คำ�ำ ยอง นางสาวสุธุ าสิินี ี ผู้้�อยู่�่ สุุข นายจัักรริินทร์์ ชื่่น� สมบัตั ิิ นายเจษฎา สุภุ าพรเหมิินทร์ ์ นางสาวรััตนาภรณ์์ สารภีี นางสาวเสงี่ �ยม คืืนดีี นางสาวหนึ่่ง� ฤทัยั แสงใส ว่า่ ที่่� ร.ต.เกรียี งไกร ศรีปี ระเสริฐิ นางสาวเสาวลัักษณ์์ จัันทร์์พรหม นางสาวอารีีรััตน์ ์ พิิมพ์์นวน นางสาววราภรณ์ ์ ต้น้ ใส นายวีรี วิิทย์์ ณ วรรณมา นายภานุุพงศ์์ ศุภุ จิติ รานนท์์ จััดทำำ�โดย สถาบันั ถ่่ายทอดเทคโนโลยีสี ู่่�ชุุมชน มหาวิทิ ยาลััยเทคโนโลยีรี าชมงคลล้า้ นนา 98 หมู่�่ 8 ตำ�ำ บลป่่าป้้อง อำ�ำ เภอดอยสะเก็็ด จังั หวััดเชียี งใหม่่ 50220 พิมิ พ์ค์ รั้้ง� ที่�่ 1 บริษิ ััท เชีียงใหม่่ พริ้้น� ท์์ติ้ง� จำำ�กัดั 213 ถนน มหิิดล ตำ�ำ บลป่า่ แดด อำ�ำ เภอเมืืองเชีียงใหม่่ เชีียงใหม่่ 50100 40 องค์์ความรู้ใ�้ นการพััฒนาอาชีพี การขึ้น้� รููปด้้วยการหล่อ่ แบบเซรามิกิ