องค์ความรู้ในการพัฒนาอาชีพ การออกแบบการผลิตต้นแบบเซรามิก (2563)

หลัักสููตรเรื่�่องเทคนิิคการสร้้างต้้นแบบนั้้�นเกิิดขึ้�้นจากการศึึกษาข้้อมููลรวมถึึงการเรีียนรู้้� และทำ�ำ งานจริงิ ภายในศูนู ย์เ์ รียี นรู้้�และถ่า่ ยทอดเทคโนโลยีเี ซรามิกิ สถาบันั ถ่า่ ยทอดเทคโนโลยีสีู่�ชุมุ ชน มหาวิิทยาลััยเทคโนโลยีีราชมงคลล้้านนา มีีหน้้าที่่�ผลิิตของที่่�ระลึึกที่่�เป็็นอััตลัักษณ์์ให้้กัับ ทางมหาวิิทยาลััยและถ่่ายทอดเทคโนโลยีีในด้้านต่่าง ๆ ที่่�เกี่�ยวเนื่่�องกัับเทคโนโลยีีเซรามิิก ดัังนั้้�น หลัักสููตรเรื่�่องเทคนิิคการสร้้างต้้นแบบได้้เรีียบเรีียงขึ้้�นเพื่่�อเป็็นพื้้�นฐานในการสร้้างสรรค์์และรู้ �จัก การทำำ�งานให้้มีีประสิิทธิิภาพ โดยเนื้้�อหาจะประกอบด้้วย 2 เทคนิิคคืือการทำำ�ต้้นแบบด้้วยวิิธีีการ กลึึงแล้ว้ แกะสลักั , อีกี กระบวนการหนึ่่ง� คืือการปั้น้� แบบนูนู ต่ำ�ำ�แล้ว้ นำ�ำ มาแกะสลักั เป็น็ การเน้น้ เทคนิคิ การทำำ�ต้้นแบบที่่�มีีภายในศููนย์์เรีียนรู้้�และถ่่ายทอดเทคโนโลยีีเซรามิิก คุุณสมบััติิของวััตถุุดิิบ, การทำำ�แม่่พิิมพ์์การผลิิตชิ้�นงาน เป็็นต้้น ทั้้�งนี้้�เพื่่�อให้้ครอบคลุุมและมีีเนื้้�อหาที่่�เหมาะสมสำ�ำ หรัับ การเรียี นรู้้�ทั้้ง� ทางด้า้ นทฤษฏีีและการปฏิบิ ัตั ิคิ วบคู่่�กันั ไป หลัักสููตรนี้้�ได้้เรีียบเรีียงจากหนัังสืือ, ตำำ�รา, เอกสารต่่าง ๆ และประสบการณ์์จาก การทำ�ำ งาน การทดลอง หวังั เป็น็ อย่า่ งยิ่ง� ว่า่ หลักั สูตู รนี้้จ� ะเป็น็ ประโยนช์แ์ ก่ผู่้�ที่ใ� ช้ใ้ นการทำำ�งานและผู้� ที่่�สนใจเกี่�ยวกัับการสร้้างต้้นแบบ ทั้้�ง 2 วิิธีี สามารถนำำ�เทคนิิคไปใช้้ได้้อย่่างถููกต้้องและ มีีประสิิทธิิภาพ ทั้้�งนี้้�ทั้้�งนั้้�นต้้องใช้้ความเพีียรและฝึึกฝนอย่่างเป็น็ ประจำ�ำ เพื่�่อให้้เกิิดความเชี่�ยวชาญ ซึ่ง� จะทำ�ำ ให้้ชิ้น� งานมีคี วามประณีีตและงดงาม

หน้า้ คำำ�นำำ� การออกแบบและสร้้างต้้นแบบ 1 การออกแบบลวดลายและองค์ป์ ระกอบ 3 การจััดองค์์ประกอบ 4 การสร้า้ งต้้นแบบด้้วยวิธิ ีกี ารปั้น้� แบบนููนต่ำ�ำ� แล้้วแกะสลััก 6 ชิ้�นงานสำำ�เร็จ็ ที่่ผ� ่า่ นการเผาและตกแต่่งเรีียบร้้อยแล้้ว 10 วัสั ดุแุ ละกรรมวิธิ ีีการผลิติ 11 การสร้้างต้น้ แบบด้ว้ ยวิิธีีกลึึง 17 เครื่�่องมืือสำ�ำ หรัับการกลึึงปูนู ปลาสเตอร์์ 19 การผลิิตต้้นแบบด้้วยวิธิ ีกี ารกลึึง 22 การตกแต่่งต้น้ แบบจากกลึึงแล้ว้ นำำ�มาแกะสลักั ลวดลาย 29 บรรณานุุกรม 33

รููปแบบหรืือแบบร่่างมีีความสำำ�คััญในการผลิิตชิ้�นงาน นัักออกแบบต้้องมีีความเข้้าใจใน การออกแบบมีีความรู้้�ในเรื่่�องผลิิตภััณฑ์์ที่่�ต้้องการผลิิต และเข้้าใจเกี่�ยวกัับกระบวนการผลิิต นอก เหนืือจากการออกแบบให้้มีีความสวยงาม เช่่น รููปแบบที่่�ออกมาแล้้วสวยงามมากแต่่มีีความสลัับ ซัับซ้อ้ นมากจนเกิินไป ไม่่สามารถผลิิตได้เ้ ลย หรืือผลิิตได้ค้ ่่อนข้า้ งยาก เมื่อ�่ ผลิิตแล้้วเกิิดความเสีีย หายมาก ไม่่คุ้้�มกับั ต้้นทุนุ การผลิิต เรื่อ่� งรูปู แบบก็ส็ ำำ�คััญ นัักออกแบบต้อ้ งคิิดหารูปู แบบใหม่่ ๆ หรืือ มีจี ิินตนาการ มีีความคิิดสร้า้ งสรรค์์อยู่�เสมอ ให้้มีคี วามสอดคล้อ้ งกัับตลาดเป็็นที่่�ต้้องการของตลาด สำ�ำ หรัับส่่วนประกอบของการออกแบบ ส่่วนใหญ่่แล้้วการออกแบบจะเริ่�มต้้นด้้วยการออกแบบ รูปู ทรง แล้ว้ จึึงตามมาด้ว้ ยบริเิ วณว่า่ ง สี ี น้ำ��ำ หนักั ปริมิ าตร และลักั ษณะผิวิ รูปู ทรงที่่ใ� ช้ใ้ นการออกแบบ สำ�ำ หรับั การออกแบบเพื่อ่� ใช้ใ้ นการขึ้น�้ รูปู ด้ว้ ยเครื่อ่� งอัดั แรงดันั สูงู นักั ออกแบบต้อ้ งคำำ�นึึงถึงึ ความหนา ของผลิติ ภัณั ฑ์พ์ อดีกี ับั ชิ้น� งานผลิติ ภัณั ฑ์ไ์ ม่ต่ ้อ้ งถอดแม่พ่ ิมิ พ์ช์ิ้น� จำำ�นวน 2 ชิ้้น� เท่า่ นั้้น� หากกล่า่ วได้ว้ ่า่ ชิ้น� งานที่่�ออกแบบผลิติ ภััณฑ์์มีีความหนาเท่่าใดต้น้ แบบก็็มีคี วามหนาเท่่ากับั ที่่�ออกแบบไว้้ การออกแบบรููปทรง สำ�ำ หรับั การศึกึ ษาการออกแบบในระดับั พื้้น� ฐาน จำำ�เป็น็ ต้อ้ งทำ�ำ ความเข้า้ ใจและฝึกึ ฝน เพื่อ่� ให้้มีีทัักษะในระดัับหนึ่่�งก่่อน เพื่�่อให้้สามารถนำำ�ทัักษะ และประสบการณ์์ประยุุกต์์ไปใช้้กัับงาน ออกแบบทุุกลักั ษณะต่อ่ ไปได้้ การออกแบบรููปทรงสามารถออกแบบได้้ดัังนี้้� คืือ 1. รููปทรงธรรมชาติิ ธรรมชาติินัับเป็น็ สิ่่ง� ดลใจที่่ส� ำำ�คััญต่อ่ การสร้้างสรรค์ส์ิ่ง� ต่่างๆ กรีกี โบราณเชื่�อ่ ว่า่ ธรรมชาติิ คืือ มารดาของสรรพสิ่่�งบนโลกนี้้� ธรรมชาติิมีีสภาพเป็็นแหล่่งดลใจเริ่ �มแรกของศิิลปะความงาม ทั้้�งหลาย ความคิิดคำำ�นึึงทางด้้านการออกแบบว่่าเป็็นผลมาจากความงามในธรรมชาติิเกืือบทั้้�งสิ้�น เช่่น เส้น้ สี ี รูปู ทรง ลัักษณะผิิว หรืือปััญหาทางความสมดุลุ เอกภาพ สัดั ส่ว่ น และลีีลา

การออกแบบรููปทรงธรรมชาติกิ ระทำ�ำ ได้้ 2 ลัักษณะ คืือ ก. ออกแบบให้เ้ รีียบง่่าย เป็น็ การออกแบบรููปทรงธรรมชาติโิ ดยการสร้้างสรรค์ร์ ููปทรงใน ลักั ษณะ ลด ตััดทอน คืือ ลดสิ่ง� ที่่เ� ห็น็ ว่่าเกิินความจำำ�เป็น็ ลง ที่่เ� หลืือแต่่ลักั ษณะหรืือโครงสร้า้ งที่่เ� ห็็น ว่่าสำ�ำ คัญั ของรููปทรงนั้้น� ๆได้้ ข. การประดิิษฐ์์ตกแต่่ง เป็็นการออกแบบรููปทรงธรรมชาติิในลัักษณะประดิิษฐ์์ตกแต่่ง เสริมิ แต่่งลวดลายลงบนรููปทรงธรรมชาติิให้ไ้ ด้ร้ ูปู แบบที่่แ� สดงลวดลายมากกว่า่ โครงสร้า้ งของรููป 2.รูปู ทรงอิิสระ การออกแบบรูปู ทรงธรรมชาติิ เป็น็ การออกแบบที่่เ� น้น้ รูปู ทรงตามธรรมชาติเิ ป็น็ สื่อ�่ ดลใจ เป็็นสำำ�คััญ แต่่การออกแบบรููปทรงอิิสระกลัับเป็็นรููปทรงที่่�เกิิดจากความคิิดสร้้างสรรค์์อิิสระของผู้� ออกแบบเป็็นตััวการสำำ�คััญ รูปู ทรงที่่�ปรากฏจะไม่เ่ หมืือนหรืือคล้า้ ยคลึึงก็็คืือส่่งตามธรรมชาติิทั่่ว� ไป แต่่อาจจะมีีส่่วนคล้้ายคลึึงกัับรููปทรงบางอย่่างตามธรรมชาติิทั่่�วไป ซึ่่�งเป็็นรููปทรงที่่�เปลี่่�ยนแปลงได้้ เป็น็ รููปทรงที่่�มีสี ภาพไม่่คงที่่�หรืือเป็็นที่่�รู้�จักกันั โดยทั่่�วไป เช่่น หยดน้ำำ�� เป็็นต้้น รูปู ทรงอิิสระลักั ษณะ หนึ่่�ง มีีรูปู ทรงคล้้ายกัับเซลล์์ที่่พ� บได้้จากกล้้องจุุลทรรศน์์ดลใจในการออกแบบรููปทรงที่่�คล้้ายคลึึง กับั รูปู ทรงของเซลล์์ ลักั ษณะนี้้เ� รียี กอีกี ชื่อ่� หนึ่่ง� ว่า่ รูปู ทรงชีวี รูปู ในการออกแบบรูปู ทรงอิสิ ระนั้้น� ต้อ้ ง พิจิ ารณาถึงึ สภาพความกลมกลืืน รููปทรงที่่ส� ััมพันั ธ์์กัับบริิเวณว่่าง และลัักษณะเด่น่ น่า่ สนใจ 3.รููปทรงเรขาคณิติ รููปทรงเรขาคณิิตจะมีีรูปู แบบเฉพาะตััวของมััน เช่น่ วงกลม สี่่�เหลี่�ยมจัตั ุุรัสั สามเหลี่�ยม หน้้าจั่�ว สามเหลี่�ยมด้า้ นเท่่า รูปู ทรงกรวย รูปู ทรงกระบอก เป็น็ ต้้น รูปู ทรงเรขาคณิติ ตามปกติจิ ะใช้้ เครื่่�องมืือช่่วยในการเขีียนแบบ เพื่�่อให้้ได้้รููปทรงที่่�ตรงตามรููปแบบเฉพาะตััวของรููปทรงแต่่ละชนิิด เช่่น ได้้วงกลมที่่�ตรงแน่น่ อน ได้้มุุม 90 องศาที่่ค� วามยาวเท่่ากััน ได้้เส้้นที่่�ขนานกััน เป็็นต้้น เครื่�่อง มืือที่่�ช่ว่ ยในการเขียี นรููปทรงเรขาคณิิต เช่น่ ไม้บ้ รรทัดั ไม้้ฉาก วงเวียี น ไม้้ทีี เป็็นต้้น ปััจจุุบัันเป็็นที่่�นิิยมนำำ�รููปทรงเรขาคณิิตมาใช้้ในงานออกแบบกัันมาก ทั้้�งงานออกแบบ 2 มิิติแิ ละ 3 มิิติิ เพราะลัักษณะเด่น่ ของรููปทรงเรขาคณิิตคืือความเรียี บง่่ายและสง่่างาม สอดคล้้อง กับั การออกแบบร่่วมสมัยั ในปััจจุุบันั เป็น็ อย่่างดีี (วิิรุณุ ตั้้�งเจริิญ , 2539)

การออกแบบลวดลายที่่�ดีีนั้้�นต้้องอาศััยส่่วนประกอบ ซึ่่�งการออก หมายถึึงการวางแผน สร้้างสรรค์์รููปแบบ โดยวางแผนจััดส่่วนประกอบของการออกแบบให้้สััมพัันธ์์กัับประโยชน์์ใช้้สอย วัสั ดุแุ ละการผลิิตสิ่�งของนั้้�น การออกแบบ หมายถึงึ การรู้�จักวางแผนเพื่�อ่ ที่่จ� ะได้้ลงมืือทำำ�และรู้�จักวิิธีกี ารใช้้วััสดุุ วิิธีีการ เพื่่�อให้้ ทำำ�ตามแบบที่่�ต้้องการ โดยให้ส้ อดคล้อ้ งกับั ลัักษณะและรูปู แบบ และคุุณสมบัตั ิิของวััสดุุแต่่ละชนิิด ตามความสร้า้ งสรรค์์ องค์ป์ ระกอบของการออกแบบ ในการศึึกษาเกี่�ยวกัับการออกแบบ ถ้้ามีีความเข้้าใจองค์์ประกอบของการออกแบบก็็จะ ช่ว่ ยให้เ้ สริมิ สร้า้ งให้ส้ ามารถออกแบบได้เ้ หมาะสม น่า่ ดูู งดงาม และมีคี วามกลมกลืืน จึึงจะสามารถ ถ่า่ ยทอดความคิดิ ให้เ้ ป็น็ งานออกแบบและเป็น็ แบบอย่า่ งน่า่ สนใจได้้ การออกแบบและงานศิลิ ปะไม่่ สามารถแยกออกจากกันั อย่า่ งชัดั เจนได้ ้ นักั ออกแบบจำำ�เป็น็ ต้อ้ งศึกึ ษาเรื่อ่� งของศิลิ ปะถึงึ จะสามารถ ออกแบบได้อ้ ย่า่ งเหมาะสมกลมกลืืน ดังั นั้้น� ต้อ้ งมีคี วามรู้้�พื้้น� ฐานเพื่อ�่ ใช้ส้ ำ�ำ หรับั การนำ�ำ ไปประยุกุ ต์ใ์ น การออกแบบ • จุดุ (Point) เป็น็ องค์ป์ ระกอบของศิลิ ปะอันั แรกนำ�ำ มาใช้อ้ อกแบบ เป็น็ ส่ว่ นประกอบที่่เ� ล็ก็ ที่่ส� ุดุ ของการ ออกแบบ แม้ว้ ่่าตััวของจุดุ เองไม่ม่ ีีทั้้ง� ความกว้า้ ง ความยาว แต่เ่ มื่่อ� นำำ�มาเรีียงต่่อกัันตามตำำ�แหน่่งที่่� เหมาะสมและซ้ำ�ำ� ๆ กันั จะทำ�ำ ให้้เห็น็ เป็น็ เส้น้ รููปร่า่ ง พื้้น� ผิิวได้้ • เส้น้ (Line) เส้้นเกิิดจากจุุดหลายๆจุุดเชื่�่อมต่่อกััน หรืือหมายถึึงจุุดหลายจุุดที่่�เคลื่�่อนไหวในบริิเวณที่่� ว่่าง เส้น้ สามารถแสดงถึึงความรู้้�สึึกต่า่ ง ๆ ได้้ เมื่่�อเส้น้ นำ�ำ มาประกอบกัันช่่วยทำ�ำ ให้้เห็น็ เป็็นรูปู ร่่าง และลวดลายได้้ รวมทั้้ง� ทำ�ำ ให้้เกิิดภาพลวงตาได้้ • สีี(Color) เกิิดจากการแสงของดวงอาทิิตย์์ส่่องกระทบถููกวััตถุุ แล้้ววััตถุุนั้้�นบางสีีไว้้พร้้อม ๆ กัับ สะท้้อนบางสีีออกมาสู่่�สายตาเรา เช่่นการที่่�เราเห็็นหญ้้าเป็็นสีีเขีียว เกิิดจากการที่่�หญ้้าดููดเอารัังสีี ของสีีแดงและม่่วงน้ำ��ำ เงิินไว้้ และสะท้้อนแสงสีีเขีียวออกมาสู่�การมองของเราเพีียงสีีเดีียว สามารถ กระตุ้้�นความรู้้�สึึกของผู้้�พบเห็็นให้้เกิดิ การเปลี่่�ยนแปลงอย่่างฉัับพลัันมากกว่่าองค์ป์ ระกอบอื่�่น

• ผิิวสััมผััส(Texture) ลัักษณะภายนอกของวััตถุทุ ี่่�เราสามารถเห็็นได้้เป็็นจุุดแรกก็ค็ ืือ ผิวิ สัมั ผััส ลัักษณะของผิวิ สััมผัสั ที่่�เห็็นด้ว้ ยสายตาว่่าผิิวของวััตถุุนั้้�นมีีผิวิ หยาบ ขรุขุ ระ ด้้าน ละเอียี ด มันั สามารถชัักนำ�ำ ไปสู่่� ความรู้้�สึึกของผู้้�ดูไู ด้ ้ นอกจากนี้้�ยัังประกอบไปด้ว้ ยเรื่่อ� งของ -บริิเวณว่่าง -จัังหวะ -ความสมดุุล -การเน้น้ -เอกภาพ เป็็นต้น้ องค์ป์ ระกอบของการออกแบบดังั ที่่ก� ล่า่ วข้า้ งต้น้ นั้้น� เป็น็ พื้้น� ฐานของหลักั ในการออกแบบ โดยสิ่ง� เหล่า่ นี้้ส� ามารถทำำ�ให้เ้ ราเข้า้ ใจได้อ้ ย่า่ งชัดั เจนเป็น็ คุณุ สมบัตั ิขิ องแต่ล่ ะอย่า่ งแนะนำ�ำ มาเลืือกใช้้ กัับงานได้อ้ ย่่างเหมาะสม การจัดั องค์ป์ ระกอบในการออกแบบเครื่อ�่ งปั้น�้ ดินิ เผาจัดั ได้ว้ ่า่ มีคี วามสำำ�คัญั เพื่อ�่ ให้ช้ิ้น� งาน ที่่�ออกแบบมีีความงดงาม ความสััมพัันธ์์ของงานนัักออกแบบต้้องเรีียนรู้้�การจััดองค์์ประกอบของ ศิลิ ปะ ประกอบกับั ลักั ษณะของผลิติ ภัณั ฑ์ท์ ี่่อ� อกแบบและผลิติ ได้โ้ ดยไม่เ่ กิดิ ความเสียี หายต่อ่ ชิ้น� งาน การจัดั องค์ป์ ระกอบควรคำำ�นึึงถึงึ ความสมดุลุ ความกลมกลืืน การตัดั กันั จังั หวะ ลีลี า สัดั ส่ว่ น ขนาด และเอกภาพ เป็็นต้้น • ความสมดุลุ ความสมดุลุ โดยทั่่ว� ไปหมายถึงึ การถ่ว่ งน้ำ��ำ หนักั หรืือแรงปะทะที่่เ� ท่า่ กันั ความเท่า่ เทียี มกันั ความเสมอภาคกันั สามารถถ่ว่ งหรืือคานน้ำ�ำ� หนักั กันั ได้พ้ อดีไี ม่โ่ น้ม้ เอียี งหนักั ไปทางด้า้ นใดด้า้ นหนึ่่ง� มากเกินิ ไปหรืือมีีการได้้เปรียี บเสียี เปรีียบ (ประสพ ลี้้เ� หมืือดภัยั , 2543 : 64)

1. ความสมดุลุ ที่่�มีสี ัดั ส่่วนที่่เ� ท่่ากันั เป็็นรููปแบบความสมดุุลที่่�สร้้างได้้ง่่ายที่่�สุุด สมดุุลที่่�มีีสััดส่่วนเท่่ากััน หมายถึึง การที่่�รููป ทั้้ง� หมดปรากฏตามที่่จ� ุดุ เดียี วกันั อีกี ด้า้ นหนึ่่ง� ของแกนกลางเหมืือนกับั ข้า้ งหนึ่่ง� เป็น็ กระจกเงาของอีกี ข้้างหนึ่่�ง คนมัักจะคุ้้�นเคยกัับความสมดุุลเท่่ากัันแบบนี้้� ซึ่่�งนัักจิิตวิิทยาลงความเห็็นว่่า เป็็นเพราะ ร่่างกายของคนมีีสมดุุลเท่า่ กััน จึึงแสดงออกเป็น็ สััดส่ว่ นที่่�เท่่ากันั 2. ความสมดุลุ ที่่�ไม่่เท่า่ กันั ความสมดุลุ ที่่ไ� ม่เ่ ท่า่ กันั เกิดิ จากสิ่ง� ที่่ไ� ม่เ่ หมืือนกันั มีนี ้ำ�ำ�หนักั เท่า่ กันั และดึึงดูดู สายตาเท่า่ นั้้น� เรียี กอีกี อย่่างหนึ่่ง� ว่า่ ความสมดุลุ ไม่่ปกติิ ลัักษณะดังั กล่า่ วจะดูไู ม่่เป็็นทางการ (ไม่่สงบนิ่่�ง) มีีความ ประณีีต ซัับซ้อ้ น เคลื่อ่� นไหวมากกว่า่ สมดุุลเท่่ากััน ซึ่่�งเป็น็ เหมืือนกระจกเงาเท่่านั้้�น ความสมดุลุ ไม่่ เท่่ากัันมีอี งค์์ประกอบมากมายที่่�ช่่วยให้้สิ่ง� ที่่�ไม่เ่ หมืือนกันั มีคี วามสมดุุล ความสมดุุลที่่ไ� ม่เ่ ท่า่ กันั เกิิดขึ้้น� ได้้ด้ว้ ยส่ว่ นประกอบดังั นี้้� 1). ความสมดุุลด้ว้ ยสีี 2). ความสมดุุลด้ว้ ยค่่าน้ำ�ำ� หนักั สีี 3). ความสมดุุลด้้วยรูปู ทรง 4). ความสมดุุลด้ว้ ยพื้้�นผิิว 5).ความสมดุุลด้้วยตำ�ำ แหน่ง่ ภาพ 6).ความสมดุุลด้้วยทิิศทาง 3. ความสมดุลุ แบบรัศั มีี ความสมดุุลแบบรััศมีีคืือ ส่่วนประกอบทั้้�งหมดจะกระจายออกไปจากจุุดศููนย์์กลางอััน เดียี วกันั มักั ใช้ใ้ นงานหัตั ถกรรมประเภท เช่่น การผลิติ ถ้ว้ ย ชามกระเบื้้�อง เครื่อ�่ งปั้�้นดิินเผา ซึ่่�งมักั นิยิ มทำำ�ลวดลายในลักั ษณะความสมดุลุ แบบรัศั มีลี งในการ ชาม เพื่อ�่ เป็น็ การตกแต่ง่ ให้ส้ วยงาม ความ สมดุุลแบบรัศั มีีพบมากในเครื่อ�่ งเพชรพลอย 4. ความสมดุลุ แบบทั่่ว� ทั้้�งภาพ ความสมดุุลทั่่�วทั้้�งภาพ จะมีีทุุกส่่วนของภาพมีีน้ำำ��หนัักเท่่ากัันและดึึงดููดสายตาเท่่าๆกััน เรีียกว่่า Allover Pattern เป็็นความสมดุุลเท่่ากัันที่่�มีีลัักษณะเฉพาะตััวไปอีีกแบบ (นพวรรณ หมั้น� ทรััพย์,์ 2539)

การสร้้างต้้นแบบด้้วยวิิธีีการแกะสลัักเป็น็ การวััสดุุไม่่ต้้องการออกจากเนื้้�อปููนปลาสเตอร์์ หรืือวััสดุุอื่�่นๆเช่่น ไม้้หิินอ่่อน เป็็นต้น้ ความแตกต่า่ งระหว่า่ งการแกะสลักั และการปั้น�้ ก็ถ็ ึงึ การปั้น้� การคลอดด้ว้ ยวัสั ดุคุ ่อ่ นข้า้ งนิ่่ม� โดยทำ�ำ มาจากวัสั ดุใุ นสุดุ ออกมาหาส่ว่ นนอกสุดุ ส่ว่ นการแกะสลักั คืือการขจัดั ส่ว่ นที่่ไ� ม่ต่ ้อ้ งการออก ไปจากวััสดุแุ ข็ง็ โดยทำำ�จากส่ว่ นนอกสุดุ เข้้าหาในสุุด (วิเิ ชียี ร อินิ ทรกระทึึก, 2539: 109) ขั้้น� ตอนการสร้้างต้้นแบบด้้วยวิธิ ีกี ารปั้้�นแล้้วแกะสลััก 1.ร่่างแบบลงในกระดาษโดยการขยายเพื่่�อการหดตััวของเนื้้�อดิิน ต้้องการขยายต้้นแบบ ให้แ้ น่่นอน เพราะแต่่ละชนิดิ จะการหดตััวไม่่เท่่ากันั ส่ว่ นมากการหดตัวั ของเนื้้อ� ดินิ จะประมาณ 13 ถึงึ 15 เปอร์เ์ ซ็น็ ต์์ แล้ว้ แต่ช่ นิดิ ของดินิ เผื่อ�่ การขยาย แบบ เสร็จ็ จึึงใช้ม้ ีดี คัตั เตอร์ก์ รรไกรตัดั กระดาษตรงส่ว่ นนอกของแบบกระดาษกล่อ่ งจะได้ร้ ูปู ร่า่ งของ แบบกระดาษ ภาพแสดงการขยายแบบเพิ่่ม� 15 เปอร์์เซ็น็ ต์แ์ ล้้วทำำ�การปั้้�นโครงสร้้างแบบนูนู ต่ำ��ำ 2.นำ�ำ ดิินน้ำำ�� มันั มาปั้�้นเป็็นโครงสร้้างแบบนูนู ต่ำ��ำ ให้้ได้ม้ ิิติิตามจิินตนาการที่่ไ� ด้อ้ อกแบบไว้้ ภาพแสดงการปั้�น้ จััดมิติ ิิแบบนููนต่ำำ��ให้ม้ ีีโครงสร้้างตามที่่�เราออกแบบ

3.นำ�ำ เอางานปั้้�นนููนต่ำ�ำ� ที่่�มีีโครงสร้้างที่่�ครบแล้้วนำำ�มาถอดแม่่พิิมพ์์ทุุบโดยการนำ�ำ ต้้นแบบ วางบนแผ่่นกระเบื้้�องผสมปููนปลาสเตอร์์กวนให้้เข้้ากััน โดยใช้้พู่่�กัันชุุบน้ำ��ำ ปููนมาทาเพื่�่อเก็็บราย ละเอีียดของต้้นแบบให้ค้ รบแล้้วพอกให้้มีคี วามหนาพอสมควรเพื่่�อจะหล่่อเป็็นต้้นแบบถาวร ภาพแสดงการใช้้พู่่�กัันทาเก็็บรายละเอีียดและพอกความหนาเพื่�อ่ ทำ�ำ แม่พ่ ิิมพ์ท์ ุบุ 4.เมื่อ�่ ปูนู แข็ง็ ตัวั จับั ผลิกิ เอาดินิ น้ำำ��มันั ออกจากแม่พ่ ิมิ พ์แ์ ล้ว้ นำำ�มาทาน้ำ�ำ�สบู่่�ให้ท้ ั่่ว� ตัวั แม่พ่ ิมิ พ์์ แล้ว้ ซัับน้ำำ�� สบู่่�ออกให้ห้ มด ภาพแสดงแม่พ่ ิมิ พ์ท์ ุบุ และการทาน้ำำ��สบู่่�ให้้ทั่่�วแม่่พิิมพ์์ทุบุ 5.ผสมปููนปลาสเตอร์์กวนให้้เข้้ากัันแล้้วใช้้พู่่�กัันชุุปน้ำำ�� ปููนมาทาในแม่่พิิมพ์์ทุุบเพื่่�อเก็็บ รายละเอียี ดให้ค้ รบแล้ว้ พอกให้ไ้ ด้ค้ วามหนาตามที่่ต� ้อ้ งการหรืือประมาณ 2.5เซ็น็ ติเิ มตรเพื่อ่� ป้อ้ งกันั การแตกหััก ภาพแสดงการใช้้พู่่�กันั เก็็บรายละเอีียดของต้น้ แบบแล้้วพอกให้้ได้้ความหนาประมาณ 2.5 เซ็น็ ติเิ มตร

6.ขณะที่่ป� ูนู ยังั ไม่แ่ ข็ง็ ตัวั ใช้เ้ หล็ก็ แหลมปัักไว้ต้ รงกลางของต้น้ แบบเพื่อ่� จะให้ล้ มผ่า่ นเข้า้ ไป แยกต้้นแบบออกจากแม่่พิิมพ์์ ภาพแสดงการใช้้เหล็ก็ แหลมปัักไว้้เพื่่อ� เป็น็ ช่่องผ่า่ นของลม 7.เมื่่�อปููนแข็็งตััวเต็็มที่่�ใช้้ลมเป่่าในช่่องที่่�ปัักเหล็็กแหลมไว้้เพื่่�อแยกต้้นแบบออกจาก แม่พ่ ิิมพ์์ ภาพแสดงต้น้ แบบที่่อ� อกจากแม่พ่ ิิมพ์์ ภาพแสดงการใช้ป้ ืนื ลมเป่่าลงบนรูทู ี่่�ปัักเหล็ก็ แหลมไว้้ เพื่อ�่ แยกแม่่พิมิ พ์อ์ อกจากต้้นแบบ

8.เมื่่�อได้้ต้้นแบบที่่�หล่่อออกมาจากแม่่พิิมพ์์ทุุบแล้้วนำำ�มาแกะตกแต่่งคััดมิิติิให้้มีีความ คมชัดั แบบนููนต่ำ�ำ� ภาพแสดงการแกะสลัักตกแต่่งต้น้ แบบให้้มีคี วามคมชัดั แบบนูนู ต่ำ�ำ� ภาพแสดงต้น้ แบบสำ�ำ เร็็จที่่�ผ่า่ นการแกะสลักั ตกแต่่งเพื่�อ่ ทำ�ำ เป็็นต้น้ แบบ

ภาพแสดงชิ้น� งานสำำ�เร็็จที่่ผ� ่่านการเผาและตกแต่่งเรียี บร้้อยแล้ว้

วััสดุุ • ปููนปลาสเตอร์(์ Plasters) ปูนู ปลาสเตอร์เ์ ป็น็ วัสั ดุทุ ี่่ส� ำำ�คัญั ที่่ใ� ช้ใ้ นการสร้า้ งต้น้ แบบ ซึ่่ง� ปูนู ปลาสเตอร์น์ั้้น� เป็น็ วัสั ดุชุ นิดิ หนึ่่ง� ที่่ม� ีลี ักั ษณะเป็น็ ผงละเอีียดสีขี าวสามารถดูดู ซับั น้ำ�ำ� ได้จ้ ากการเผาเกลืือจืืดและแร่ย่ ิิปซั่่ม� กรรมวิิธีกี ารผลิติ ปููนปลาสเตอร์์ที่่ท� ำำ�จากแร่่ยิปิ ซั่่�ม วัตั ถุดุ ิบิ คืือแร่่ยิปิ ซัมั เป็น็ แร่ท่ ี่่�ได้จ้ ากธรรมชาติิโดยมีสี ูตู รทางเคมีี CaSo4 H2O (Calcium Sulphate) จะถููกนำำ�ไปย่่อยด้้วยเครื่�่องย่่อยหยาบ (Jew Crusher) แล้้วจึึงนำ�ำ มาผ่่านเครื่�่องย่่อย ละเอีียด (Hammer mill) อีีกครั้ง� หนึ่่�งเพื่่�อให้ม้ ีีขนาดเล็็กลงหลัังจากนั้้น� ผ่่านด้้วยตะแกรงขนาดเท่่า เม็็ดทรายแล้้วจึึงนำ�ำ ไปเผาคั่�วcalcine ที่่�อุุณหภููมิิประมาณ 120°c - 180°c ยิิปซั่่�มเมื่่�อถููกเผา จะเปลี่่�ยน from เป็็น CaSo4 ½ H2O (calcium sulphate hemi hydrate) แล้้วนำ�ำ ไปบด ให้ล้ ะเอียี ดอีกี ครั้ง� หนึ่่ง� การบวชครั้ง� นี้้จ� ะง่า่ ยกว่า่ ครั้ง� แรกเนื่อ่� งจากยิปิ ซั่่ม� ผ่า่ นการเผาจนเปราะนั่่น� เอง แล้้วจึึงนำำ�ไปผ่่านตะแกรงที่่� 180 - 200 โดยใช้้ลมเป่่าผ่่านตะแกรงจะได้้ปลาสเตอร์์ที่่�เรีียกว่่า plasters of paris แร่่ยิิปซััมเมื่่�อผ่่านการเผาคั่�วจะเปลี่่�ยน from เป็น็ calcium sulphate hemi hydrate ที่่ม� ีี ½ โมเลกุุลของน้ำ�ำ� hemihydrate นี้้แ� บ่ง่ ออกเป็น็ 2 from คืือ 1. ชนิดิ ที่่�เป็็น ß from เกิดิ จากการเผายิิปซั่่ม� ในบรรยากาศที่่�มีีความชื้้น� ที่่อ� ุณุ หภููมิสิ ููง กว่า่ 115° c ซึ่่�งปลาสเตอร์์แบบ ß from นี้้เ� ป็็นชนิิดที่่�ใช้ก้ ัันอยู่�ทั่ว� ไปมีคี ุณุ ภาพดีี 2. ชนิิดที่่�เป็็น à from เกิิดจากการเผายิิปซั่่�มในบรรยากาศที่่�แห้้งที่่�อุุณหภููมิิสููงกว่่า 100° c พลาสเตอร์์ แบบ à from เป็็นชนิดิ ที่่�มีคี ุณุ สมบัตั ิริ องลงมาจาก ß from

กรรมวิิธีกี ารผลิติ ปูนู ปลาสเตอร์ท์ ี่่ท� ำ�ำ จากเกลืือจืืด วัตั ถุดุ ิบิ ที่่ใ� ช้ใ้ นการผลิติ ปูนู ปลาสเตอร์ค์ ืือเกลืือจืืด ซึ่่ง� เป็น็ วัตั ถุดุ ิบิ ที่่เ� ป็น็ ผลพลอยได้จ้ ากการ ทำ�ำ นาเกลืือลักั ษณะการได้ม้ าของเกลืือจืืดนั้้น� เกิดิ จากการปล่อ่ ยน้ำ�ำ� ทะเลเข้า้ นาเกลืือโดยปล่อ่ ยให้น้ ้ำำ�� ระเหยหายไปตามธรรมชาติิ และส่ว่ นที่่�เป็น็ เกลืือเค็ม็ จะอยู่่�ด้้านบนสำ�ำ หรัับส่ว่ นที่่�เป็น็ เกลืือจืืดจะตก ตะกอนเป็น็ ผลึึกอยู่่�ด้า้ นล่า่ งซึ่ง� มีลี ักั ษณะคล้า้ ยเม็ด็ ทราย การนำำ�เอาเกลืือจืืดมาใช้ผ้ ลิติ ปูนู ปลาสเตอร์์ นั้้น� จะต้้องผ่่านกระบวนการล้้างเกลืือจืืดให้้สะอาดปราศจากสารมลทินิ เสีียก่่อน เช่่น เกลืือเค็็มเศษ ดินิ หรืือสารปนเปื้้อ� นอย่า่ งอื่น่� ออกให้ห้ มดเสียี ก่อ่ น การทำ�ำ ความสะอาดเกลืือจืืดด้ว้ ยการล้า้ งด้ว้ ยน้ำ��ำ สะอาดแต่ต่ ้อ้ งเป็น็ น้ำ�ำ�จืืดเท่า่ นั้้น� เพราะถ้า้ ล้า้ งด้ว้ ยน้ำำ�� เค็ม็ แล้ว้ หรืือน้ำ�ำ�ทะเลเกลืือเค็ม็ จะไม่ล่ ะลายฉะนั้้น� จึึงมักั นิยิ มใช้น้ ้ำ��ำ ฝนชะล้า้ งเองตามธรรมชาติกิ ล่า่ วคืือหลังั จากทำ�ำ นาเกลืือในฤดูรู ้อ้ นเสร็จ็ แล้ว้ และเก็บ็ เกลืือเค็ม็ เสร็จ็ แล้ว้ ก็ร็ อให้ถ้ ึงึ ฤดูฝู นฝนก็จ็ ะชะล้า้ งเกลืือเค็ม็ ให้ล้ ะลายไปหลังั จากนั้้น� จึึงขุดุ เอาเกลืือจืืด ไปล้า้ งด้ว้ ยน้ำำ��ให้ส้ ะอาดอีกี ครั้ง� หนึ่่ง� แล้ว้ จึึงนำำ�เอาเกลืือจืืดที่่ไ� ด้ไ้ ปผ่า่ นกรรมวิธิ ีกี ารผลิติ ปูนู ปลาสเตอร์์ ซึ่ง� กระบวนการผลิติ ปูนู ปลาสเตอร์เ์ หมืือนกับั การผลิติ ปูนู ปลาสเตอร์ท์ ี่่ท� ำำ�จากแร่ย่ ิปิ ซัมั คืือน้ำำ��เกลืือจืืด ไปผ่่านเครื่่�องย่่อยให้้มีีขนาดเล็็กลงแล้้วแล้้วจึึงนำ�ำ ไปเผาคั่�วที่่�อุุณหภููมิิ 120°c -180°c หลัังจากเผา เสร็จ็ แล้้วจึึงนำำ�ไปบดให้้ละเอีียดและนำ�ำ ไปผ่่านตะแกรงเบอร์์ 180 - 200 mesh โดยใช้้ลมเป่า่ ผ่า่ น ตะแกรงปููนปลาสเตอร์์ทั้้�ง 2 ชนิิดนี้้�เมื่�่อนำ�ำ เอาไปใช้้แล้้วสามารถนำำ�กลัับมาใช้้ใหม่่ได้้โดยการนำำ�เอา ไปเผาใหม่่และผ่่านกระบวนการผลิิตใหม่่ทุุกขั้�นตอนแต่่ไม่่นิิยมทำ�ำ กัันเพราะว่่าต้้นทุุนในการผลิิตสููง กว่า่ ที่่เ� ริ่�มทำ�ำ ใหม่่และคุุณภาพก็็ไม่ด่ ีีเท่า่ ที่่�ควร คุณุ สมบััติิของปููนปลาสเตอร์์ ปลาสเตอร์์เมื่่�อผสมกัับน้ำำ�� จะเกิิดปฏิิกิิริิยาการดููดน้ำ��ำ ขึ้�้น ปฏิิกิิริิยานี้้�เรีียกว่่า ปฏิิกิิริิยา rehydration ขณะทำ�ำ ปฏิิกิิริิยานี้้�จะเกิิดความร้้อนขึ้้�นประมาณ 36-37°c และในขณะที่่�เกิิดความ ร้อ้ นนั้้น� เธอจะค่อ่ ยๆแข็ง็ ตัวั ซึ่ง� จะใช้เ้ วลาแข็ง็ ตัวั จนถึงึ แข็ง็ ตัวั เต็ม็ ที่่ป� ระมาณ 15 - 30 นาทีที ั้้ง� นี้้ข� ึ้น�้ อยู่� กัับความใหม่่หรืือเก่่าของปลาสเตอร์์เมื่่�อปลาสเตอร์์แข็็งตััวเต็็มที่่�แล้้วจะมีีการขยายตััวประมาณ 0.10 - 0.20 % ฉะนั้้น� เวลาถอดแบบพิมิ พ์ค์ วรจะทำำ�ในขณะนี้้เ� พราะจะทำำ�ให้ส้ ามารถทำ�ำ งานได้ส้ ะดวก ปลาสเตอร์ท์ ี่่ท� ำำ�จากยิปิ ซั่่ม� จะมีสี ีขี าวกว่า่ ปลาสเตอร์ท์ ี่่ท� ำำ�จากเกลืือจืืดและแข็ง็ ตัวั เร็ว็ กว่า่ ให้ค้ วามร้อ้ น ขณะแข็็งตััวมากกว่่าเล็็กน้้อยและเมื่่�อแข็็งตััวเต็็มที่่�แล้้วจะมีีความแข็็งแกร่่งซึ่ �งนิิยมใช้้ในงาน อุุตสาหกรรมเครื่่�องปั้้�นดินิ เผาโดยใช้ท้ ำำ�แบบพิิมพ์ต์ ่่างๆส่่วนปููนปลาสเตอร์์ที่่�ทำำ�จากเกลืือจืืดนั้้�นจะมีี สีีค่่อนข้้างคล้ำ�ำ� กว่่าชนิิดที่่�ทำ�ำ จากแร่่ยิิปซััมเพราะจะมีีเศษดิินผสมอยู่�เนื่�่องจากล้้างไม่่สะอาดและ คุุณสมบััติิอื่่�น ๆ ก็็ด้้อยกว่่าชนิิดที่่�ทำำ�จากแร่่ยิิปซั่่�มปลาสเตอร์์ชนิิดนี้้�เหมาะที่่�จะนำ�ำ มาใช้้งานฝึึกหััด และหล่่อรูปู ปั้�้นทั่่ว� ๆ ไป

การผสมปููนปลาสเตอร์์ ก่่อนที่่�จะนำ�ำ ปููนปลาสเตอร์์ไปใช้้งานนั้้�นต้้องผสมปููนปลาสเตอร์์เสีียก่่อน ซึ่่�งการผสม ปูนู ปลาสเตอร์น์ ั้้น� นับั ว่า่ มีคี วามสำำ�คัญั เป็น็ อย่า่ งมาก เพราะชิ้น� งานหรืือแบบพิมิ พ์จ์ ะดีหี รืือไม่แ่ ละจะ มีอี ายุกุ ารใช้ง้ านนานเพียี งใดต้อ้ งอาศัยั เทคนิคิ ในการผสมเป็น็ อย่า่ งมากเพราะถ้า้ ผสมไม่ด่ ีหี รืือไม่ถ่ ูกู ส่ว่ นแล้ว้ จะทำำ�ให้ป้ ลาสเตอร์ท์ ี่่ผ� สมนั้้น� มีอี ายุกุ ารใช้ง้ านลดลง อัตั ราการดูดู น้ำ��ำ ลดลงหรืือไม่ส่ ม่ำ�ำ�เสมอ เพราะปลาสเตอร์์จะเกาะกัันเป็น็ ก้อ้ นเนื่่อ� งจากน้ำ��ำ ไม่่สามารถแทรกเข้้าไปในทุกุ ๆ โมเลกุุลได้ท้ ํําให้้ เกิิดฟองอากาศในเนื้้�อปลาสเตอร์์ได้้ซึ่ �งวิิธีีการผสมปลาสเตอร์์นี้้�สามารถควบคุุมให้้ปลาสเตอร์์มีี คุุณสมบััติิตามต้้องการของผู้�ใช้้ได้้ กล่่าวคืือ ถ้้าต้้องการให้้ชิ้�นงานหรืือแบบพิิมพ์์มีีการดููดซึึมน้ำ��ำ ที่่�ดีี แต่ไ่ ม่่ต้้องการความแข็ง็ แรงมากนัักก็ผ็ สมน้ำำ��ในอััตราส่่วนที่่ม� ากกว่า่ ปลาสเตอร์์เล็ก็ น้้อยเช่่น แต่่ถ้า้ ต้้องการให้้แบบพิิมพ์์มีีความแข็็งแกร่่งดีีและทนต่่อแรงกระแทกได้้ดีีต้้องผสมน้ำำ��ในอััตราส่่วนที่่�น้้อย กว่า่ ปลาสเตอร์ส์ ัักเล็ก็ น้อ้ ย เช่น่ แบบพิมิ พ์ท์ ี่่ใ� ช้้ในการขึ้้�นรูปู ด้ว้ ยใบมีดี อัตั ราส่ว่ นผสมปลาสเตอร์์ ปลาสเตอร์์ : น้ำำ�� 64 : 36 = แข็ง็ มาก 58 : 42 = มาตรฐานที่่น� ิยิ มใช้้ 50 : 50 = อ่่อน 46 : 54 = อ่่อนมาก ขั้้�นตอนการผสมปลาสเตอร์์ 1.ชั่ง� น้ำ�ำ� ตามอัตั ราส่่วนใส่่ในภาชนะสำำ�หรัับผสมปลาสเตอร์์ 2.ชั่�งพลาสเตอร์์ตามอััตราส่่วน แล้้วค่่อยๆรวยปลาสเตอร์์ลงในน้ำำ�� อย่่างช้้า ๆ คืือให้้น้ำำ�� ค่่อย ๆ แทรกเข้้าไปทุกุ ๆ โมเลกุลุ ของปลาสเตอร์์ 3.รอให้น้ ้ำ��ำ แทรกเข้า้ ไปทุกุ ๆ โมเลกุลุ ของปลาสเตอร์์ หลังั จากนั้้น� เคาะเบา ๆ ที่่บ� ริเิ วณปาก ภาชนะที่่�ใช้้ผสมเพื่่�อเร่่งให้้ปลาสเตอร์์จมเร็็วขึ้้�นแล้้วจึึงใช้้มืือหรืือไม้้คนให้้พลาสเตอร์์กัับน้ำ�ำ�เข้้ากัันดีี ยิ่ง� ขึ้น้� โดยไม่ใ่ ห้ป้ ลาสเตอร์เ์ ป็น็ เม็ด็ หรืือเป็น็ ก้อ้ นขั้้น� นี้้ต� ้อ้ งคนปูนู ปลาสเตอร์ก์ ่อ่ นที่่น� ้ำำ��จะแทรกเข้า้ ไป ในโมเลกุุลของปููนปลาสเตอร์์ซึ่ �งจะทำำ�ให้้ปููนปลาสเตอร์์ที่่�ผสมนั้้�นเป็็นก้้อนหรืือเป็็นเม็็ดได้้ซึ่ �งส่่วนที่่� เป็็นก้้อนหรืือเป็็นเม็็ดนี้้�เมื่�่อใช้้ทำำ�แม่่พิิมพ์์จะมีีผลทำำ�ให้้แม่่พิิมพ์์ดููดน้ำำ��ไม่่เท่่ากัันคืือถ้้าตรงไหน ปููนปลาสเตอร์์เป็็นก้้อนหรืือเป็็นเม็็ดบริิเวณนั้้�นก็็จะไม่่ค่่อยดููดซึึมน้ำ��ำ ทำำ�ให้้ผลิิตภััณฑ์์ที่่�ผลิิตมีีความ หนาบางไม่่เท่า่ กันั ซึ่่ง� เป็็นสาเหตุทุ ำำ�ให้ผ้ ลิติ ภััณฑ์แ์ ตกหรืือทะลุุได้้

ในขณะที่่�คนปููนปลาสเตอร์์ให้้เข้้ากัันนั้้�นไม่่ควรใช้้มืือหรืือเครื่�่องมืือที่่�ใช้้คนพ้้นเนื้้�อ ปูนู ปลาสเตอร์ม์ าโดยไม่จ่ ำ�ำ เป็น็ เพราะในขณะที่่ม� ืือถืือเครื่อ่� งมืือค้น้ ขึ้น�้ มานั้้น� แล้ว้ จุ่่�มลงไปใหม่น่ ั้้น� อาจ จะทำำ�ให้้เกิิดฟองอากาศขึ้�้นมาได้้ถ้้าหากเกิินฟองอากาศในขณะที่่�เขาสมควรใช้้มืือกวาดฟองอากาศ ทิ้้�งก่อ่ นที่่จ� ะนำำ�ปููนปลาสเตอร์์ไปใช้้ 4.นำ�ำ ปลาสเตอร์์ที่่ผ� สมเสร็็จแล้้วเทลงในแบบพิิมพ์ซ์ึ่ง� การเทปููนปลาสเตอร์์นั้้�นควรค่อ่ ย ๆ เทอย่่างระมัดั ระวัังเพื่�อ่ ป้อ้ งกัันไม่ใ่ ห้้เกิิดฟองอากาศ 5.เมื่อ�่ เทปลาสเตอร์เ์ สร็จ็ แล้ว้ ควรรีบี นำำ�ภาชนะไปล้า้ งน้ำ��ำ ทันั ทีแี ละการล้า้ งเพราะฉะนั้้น� ไม่่ ควรนำ�ำ น้ำำ��ที่่�ล้้างไปเทลงในท่่อระบายน้ำ��ำ เพราะจะทำ�ำ ให้้เกิิดการอุุดตัันในท่่อระบายน้ำ�ำ�ได้้เนื่่�องจาก ปลาสเตอร์จ์ ะแข็ง็ ตัวั ในน้ำำ��ถ้า้ เป็น็ งานประณีตี มาก ๆ ในการนำำ�ปูนู ปลาสเตอร์ไ์ ปใช้ค้ วรผ่า่ นตะแกรง ร่่อนเสีียก่่อนเพื่่�อจะได้้เนื้้�อปููนปลาสเตอร์์ที่่�ละเอีียดและบริิสุุทธิ์ �ซึ่ �งตะแกรงที่่�ใช้้ควรใช้้ประมาณ เบอร์์ 80 Mesh สำำ�หรัับการนำำ�ปููนปลาสเตอร์ไ์ ปใช้้ในงานต่า่ ง ๆ ซึ่่ง� ต้อ้ งการคุุณสมบัตั ิิต่า่ งกันั นั้้น� มีีเทคนิิค การผสมที่่ต� ่่างกัันเช่น่ แต่ง่ งานบางชนิิดต้้องการให้ป้ ูนู ปลาสเตอร์แ์ ข็ง็ ตััวช้้าเนื่อ�่ งจากต้้องเพิ่่ม� เวลา ในการทำ�ำ งานให้้มากหรืือถ้้าต้้องการให้้ปููนปลาสเตอร์์มีีความแข็็งแรงมากยิ่�งขึ้�้น ก็็มีีสารเคมีีช่่วย ปรับั ปรุงุ คุณุ สมบััติิดัังกล่่าวได้้ตามความต้อ้ งการกล่่าวคืือ 1.ถ้า้ ต้อ้ งการให้ป้ ูนู ปลาสเตอร์แ์ ข็ง็ ตัวั ช้า้ จะต้อ้ งใส่ส่ ารดังั ต่อ่ ไปนี้้ผ� สมลงไปในปูนู ปลาสเตอร์์ ขณะที่่ผ� สมโดยผสมสารเหล่่านี้้ล� งในน้ำ�ำ�เสียี ก่อ่ น - สารส้้ม - น้ำ�ำ�ส้้มสายชูู - ใช้้น้ำำ��เย็็นผสมปููนปลาสเตอร์จ์ ะทำ�ำ ให้้ปููนปลาสเตอร์์แข็็งตัวั ช้้า สารทั้้ง� สองชนิดิ นี้้ม� ีคี ุณุ สมบัตั ิทิ ำำ�ให้ป้ ูนู ปลาสเตอร์แ์ ข็ง็ ตัวั ช้า้ ควรจะใช้ม้ ากหรืือน้อ้ ยก็ข็ ึ้น้� อยู่� กับั ว่า่ ต้้องการให้้แข็็งตััวช้้าเพีียงใดแต่่ไม่่ควรใช้้เกินิ 3 เปอร์์เซ็น็ ต์โ์ ดยน้ำ��ำ หนักั เพราะถ้้าใส่ม่ ากเกินิ ไป จะทำำ�ให้้ปลาสเตอร์์เสื่�่อมคุุณภาพได้้ สารที่่�ใส่่ให้้ปููนปลาสเตอร์์แข็็งตััวช้้านี้้�เราเรีียกว่่าสารพวก Retarder

2. ถ้า้ ต้อ้ งการให้ป้ ูนู ปลาสเตอร์์แข็ง็ ตััวเร็ว็ จะต้้องใส่ส่ ารดัังต่่อไปนี้้�ผสมลงในน้ำำ��เสีียก่่อน ใช้้น้ำ��ำ ร้้อนผสมปููนปลาสเตอร์์จะทำำ�ให้ป้ ูนู ปลาสเตอร์แ์ ข็็งตัวั เร็็ว - เกลืือแกง (Sodium Choride) - แอมโมเนียี มไฮดรอกไซด์์ ( Amonium Hydroxide) ซึ่ง� สารทั้้ง� สองชนิดิ นี้้ม� ีคี ุณุ สมบัตั ิทิ ำ�ำ ให้ป้ ูนู ปลาสเตอร์แ์ ข็ง็ ตัวั เร็ว็ กว่า่ ปกติแิ ต่ไ่ ม่ค่ วรใส่เ่ กินิ 3 เปอร์เ์ ซ็น็ ต์์ โดยน้ำ��ำ หนัักเพราะถ้า้ แสงมากอาจทำำ�งานไม่่ทัันหรืือปูนู ปลาสเตอร์เ์ สื่�่อมคุุณภาพได้้ 3. ถ้า้ ต้อ้ งการให้ป้ ูนู ปลาสเตอร์ม์ ีคี วามแข็ง็ แกร่ง่ มากยิ่ง� ขึ้น�้ ให้ผ้ สมสารดังั ต่อ่ ไปนี้้ล� งในส่ว่ น ผสมคืือ - โซเดียี มซัลั เฟต (Sodium Sulphate) - แมกนีเี ซียี มคลอไรด์์ (Magnesium Choride) - ซีีเมนต์์ขาว (White Cement) สารทั้้ง� สามชนิดิ นี้้เ� รียี กว่า่ Hardener ถ้า้ ต้อ้ งการให้แ้ ข็ง็ แรงมากก็ใ็ ส่ม่ าก ใช้ก้ ับั งานแม่พ่ ิมิ พ์์ และพิมิ พ์ข์ ้อ้ ปูนู ปลาสเตอร์ท์ ี่่ผ� สมด้ว้ ยซีเี มนต์ข์ าว เพื่อ�่ ให้เ้ กิดิ ความแข็ง็ นี้้ม� ีผี ลิติ ออกจำำ�หน่า่ ยเรียี กว่า่ ปลาสเตอร์ห์ ินิ ซึ่่ง� จะมีสี ีตี ่า่ งๆนอกจากผสมสีฝี ุ่่�นลงไปเช่น่ สีเี หลืือง สีเี ขียี วหรืือสีมี ่ว่ ง และมีคี ุณุ สมบัตั ิิ ในการก่่อตัวั ช้้ามาก ประมาณ 12 ชั่่�วโมง ซึ่่�งสามารถทนความร้อ้ นได้้มากกว่่า 400°c โดยจะมีีน้ำำ�� หนักั มาก เมื่�อ่ แข็ง็ ตัวั แล้ว้ จะมีีความแข็ง็ แกร่่งมาก ประโยชน์์ของปูนู ปลาสเตอร์์ ปููนปลาสเตอร์ใ์ ช้้ในงานเซรามิิกมีดี ัังนี้้� - ใช้ท้ ำำ�ต้้นแบบ (Model) - ใช้ท้ ำำ�แม่่พิมิ พ์์ (Working model) - ใช้ท้ ำำ�พิิมพ์์ครอบ (Case model) ปลาสเตอร์์ที่่�ใช้้ในงานเซรามิิกนั้้�น ถ้้าผสมน้ำำ��กัับปููนปลาสเตอร์์ ในอััตราส่่วนมาตรฐานที่่� กำ�ำ หนดจะมีีอายุุการใช้ง้ าน ดัังต่่อไปนี้้� 1.ถ้้าใช้้ทำ�ำ แม่่พิมิ พ์์หล่่อน้ำำ��ดินิ จะมีีอายุกุ ารใช้้งานประมาณ 50- 150 ครั้�ง 2.ถ้า้ ใช้ท้ ำำ�แม่่พิิมพ์์ในงานขึ้�้นรููปด้ว้ ยใบมีดี จะมีอี ายุกุ ารใช้้งานประมาณ 200 – 300 ครั้�ง แต่่ถ้้าใช้ก้ ัับเครื่่�องอััตโนมัตั ิิ จะช้้ได้ถ้ ึึง 300 – 400 ครั้�ง

การผึ่ง�่ ปูนู ปลาสเตอร์์ ปลาสเตอร์เ์ มื่อ่� หล่อ่ เป็น็ แม่พ่ ิมิ พ์เ์ รียี บร้อ้ ยแล้ว้ ผึ่ง� ให้แ้ ห้ง้ สนิทิ เสียี ก่อ่ น แต่ถ่ ้า้ จะให้ด้ ีคี วรผึ่ง� ปูนู ปลาสเตอร์์ในแสงแดด แต่เ่ ป็น็ การเร่ง่ รีีบควรอบแห้้งด้ว้ ยเตาอบ 40 – 50 c ถ้า้ ผึ่�งให้้ร้้อนเกิินไป จะทำ�ำ ให้ป้ ลาสเตอร์เ์ สื่อ่� มเร็ว็ และถ้า้ ผึ่ง� เกินิ 70 c ปลาสเตอร์จ์ ะเสื่อ่� มคุณุ ภาพทันั ทีี อาการที่่ส� ามารถ มองเห็็นคืือจะเกิิดการแตกร้า้ ว เป็น็ รอยคล้้ายแตกลายงา และไม่่ดููดซึึมน้ำำ��หรืือดูดู ซึึมน้ำ��ำ แล้้วดิินไม่่ หลุุดจากพิิมพ์์

การกลึึงเป็น็ วิธิ ีกี ารอย่า่ งหนึ่่ง� สำำ�หรับั ใช้ใ้ นการสร้า้ งขนาดต่า่ งๆ ที่่ต� ้อ้ งการความกลม ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ ต้น้ แบบประเภทจาน ชาม แจกััน เหรียี ญต่่าง ๆ หรืือแม้แ้ ต่่แม่่พิิมพ์ท์ ี่่ข� ึ้น�้ รูปู ด้ว้ ยใบมีีดก็ต็ าม ปูนู ปลาสเตอร์์เป็็นวัสั ดุสุ ำ�ำ คัญั ที่่ใ� ช้ใ้ นการกลึึงต้้นแบบ โดยอััตราส่่วนการผสมระหว่า่ งปููนปลาสเตอร์์ 100% ต่่อปริมิ าณน้ำ��ำ 85% ปููนปลาสเตอร์ท์ ี่่�ผสมจะไม่แ่ ข็็งจนเกิินไปทำำ�ให้ด้ ึึงง่า่ ยขึ้น้� ขั้�นตอนการสร้้างต้้นแบบด้ว้ ยวิิธีีการกลึึงมีีดังั ต่อ่ ไปนี้้� 1. เตรีียมแบบกระดาษแข็็งแล้ว้ ร่่างภาพด้้านข้้างที่่�ต้อ้ งการจะดึึงลงบนกระดาษแข็ง็ โดย การขยายเผื่�่อการหดตััวของเนื้้�อดิินทั้้�งสองส่่วน คืือส่่วนที่่�เป็็นรููปร่่างภายใน และส่่วนที่่�เป็็นรููปร่่าง ภายนอกของผลิติ ภััณฑ์์ จากนั้้�นใช้ม้ ีดี คััตเตอร์ต์ ััดส่่วนที่่�เป็น็ รููปร่า่ งทั้้ง� สองส่ว่ นออกทั้้ง� ด้้านนอกและ ด้า้ นใน เพื่่อ� ใช้้เป็็นแบบวััดขณะกลึึงปููนปลาสเตอร์์ 2. เตรีียมแท่่นกลึึงโดยการกลึึงฐานยกของขึ้้�นประมาณ 2 เซนติิเมตร เพื่�่อใช้้ในการกั้�น พลาสติิก รัดั พิิมพ์์ได้้ง่่าย การกลึึงฐานควรกลึึงให้้มีีขนาดใหญ่่กว่า่ แบบที่่�ต้้องการกลึึงเล็็กน้้อย โดย การเซาะร่่องเพื่�อ่ ใช้้สำำ�หรับั ยึึดปูนู ปลาสเตอร์ท์ ี่่เ� ททับั ลงไป 3. กั้้น� พลาสติกิ แข็ง็ และรัดั เชืือกหรืือยางรัดั ให้แ้ น่น่ แล้ว้ เทน้ำ�ำ� ลงในแท่น่ ปูนู ปลาสเตอร์เ์ พื่อ่� ให้้ปููนปลาสเตอร์์มีคี วามชื้้น� ไม่่ดููดน้ำำ��จากปูนู ที่่�เทลงไปเพื่่�อป้อ้ งกันั การแตกร้า้ วของปููนปลาสเตอร์์ 4. ผสมปูนู ปลาสเตอร์์ในอัตั ราส่่วนปููน 100% ต่อ่ ปริิมาณน้ำ��ำ 85% โรยปูนู ปลาสเตอร์์ ลงในน้ำ��ำ อย่า่ งช้า้ ช้า้ รอให้้ปูนู ปลาสเตอร์์อิ่�มตัวั จากนั้้น� ใช้ม้ ืือหรืือไม้้กวนปููนปลาสเตอร์ใ์ ห้้เข้้ากัันแล้ว้ เทลงในฐานกลึึงที่่เ� ตรียี มไว้ใ้ ห้ไ้ ด้ค้ วามสูงู ตามที่่ต� ้อ้ งการแล้ว้ ใช้ม้ ืือกดลงไปในปูนู ปลาสเตอร์ข์ ึ้น�้ ลงเพื่อ�่ ไล่ฟ่ องอากาศ 5. นำำ�พลาสติกิ ออกขณะที่่ป� ูนู ยังั ไม่แ่ ข็ง็ มากแล้ว้ กลึึงให้ไ้ ด้ศ้ ูนู ย์ท์ ั้้ง� ด้า้ นข้า้ งและด้า้ นบนควร กลึึงในขณะที่่�ปููนยัังอ่่อนตััว การกลึึงตั้�งศููนย์์ปููนพลาสเตอร์์ควรให้้แท่่นกลึึงให้้มีีรอบความเร็็วช้้าช้้า หากกลึึงตั้ง� ศูนู ย์ใ์ นขณะที่่ป� ูนู ปลาสเตอร์แ์ ข็ง็ ตัวั แล้ว้ จะกลึึงยากมากเนื่อ่� งจากการกลึึงจะมีแี รงเหวี่ย� ง ปูนู ปลาสเตอร์์ที่่�ไม่่ได้้ศููนย์์

6. กำ�ำ หนดความสููงของรููปทรงผลิิตภััณฑ์์ชามด้้านในโดยใช้้ไม้้บรรทััดวััดความสููงของ ปูนู ปลาสเตอร์ใ์ ช้ด้ ินิ สอไม้น้ ้ำ��ำ เขียี นปูนู ปลาสเตอร์ก์ ำ�ำ หนดความสูงู แล้ว้ เปิดิ เครื่อ่� งกลึึงให้ท้ ำำ�งานโดยให้้ แท่่นกลึึงหมุุนช้้าๆ แล้้วใช้ด้ ินิ สอสีีไม้้น้ำำ��เขีียนปูนู ปลาสเตอร์์ขวางตรงตำำ�แหน่่งเดิิม เส้้นของดิินสอสีี ไม้น้ ้ำ�ำ�ก็จ็ ะหมุุนเป็น็ เส้น้ วงกลมโดยรอบทำ�ำ ให้เ้ วลากลึึงแบบมองเห็น็ ได้ช้ ัดั เจน 7. กลึึงปููนปลาสเตอร์์ให้้ได้้รููปทรงผลิิตภััณฑ์์ด้้านในโดยกลึึงให้้มีี ความโค้้งใกล้้เคีียงกัับ รูปู ทรงที่่อ� อกแบบไว้้ แล้ว้ ใช้แ้ บบกระดาษแข็ง็ ที่่ต� ัดั เป็น็ รูปู ตามโครงด้า้ นในมาทาบกับั ปูนู ปลาสเตอร์์ เพื่อ่� ตรวจสอบความถูกู ต้อ้ งของรูปู ทรงภายใน หากยังั ไม่ไ่ ด้ข้ นาดให้ก้ ลึึงปรับั แต่ง่ จนกว่า่ จะได้ข้ นาด ตามแบบกระดาษแข็็งที่่�กำ�ำ หนดไว้้ 8. ใช้ก้ ระดาษทรายน้ำ��ำ เบอร์ล์ ะเอียี ดขัดั ตกแต่ง่ ผิวิ ปูนู ปลาสเตอร์ใ์ ห้เ้ รียี บร้อ้ ย โดยใช้ม้ ืือจับั กระดาษทรายน้ำ�ำ�กดลงบนผิิวปููนปลาสเตอร์์ในขณะที่่�เครื่�่องกลึึงทำำ�งาน จนกว่่าผิิวของแบบ ปููนปลาสเตอร์เ์ รีียบ 9. แปรงทาน้ำำ�� สบู่่�โปแตสเซียี มให้ท้ ั่่ว� แบบปูนู ปลาสเตอร์ ์ ทิ้้ง� ไว้ป้ ระมาณ 3-5 นาทีเี พื่�่อให้้ น้ำำ�� สบู่่�ซึึมเข้า้ ไปในเนื้้อ� ปููนปลาสเตอร์์ แล้้วใช้้แปรงและผ้้าแห้ง้ ซัับน้ำ��ำ สบู่่�เพีียงรอบเดียี วแล้ว้ เช็ด็ ออก ทันั ทีี อาจทำำ�ให้ป้ ูนู ปลาสเตอร์ท์ ี่่ห� ล่อ่ ยึึดติดิ ไม่ห่ ลุดุ ออกจากกันั หรืือซับั น้ำำ�� สบู่่�ออกแล้ว้ เหลืือน้ำ��ำ สบู่่�บน แบบปูนู ปลาสเตอร์์มากเกิินไปจะทำ�ำ ให้ผ้ ิวิ ปููนปลาสเตอร์์ที่่ห� ล่่อทับั ไม่เ่ รีียบ 10. กั้้น� พลาสติกิ รัดั ด้ว้ ยยางรัดั พิมิ พ์ใ์ ห้แ้ น่น่ เพื่อ�่ ไม่ใ่ ห้ป้ ูนู พลาสเตอร์ท์ ี่่เ� ททะลักั ออกจากนั้้น� ผสมปูนู ปลาสเตอร์ใ์ นอัตั ราส่่วนปููนปลาสเตอร์ต์ ่่อน้ำ�ำ� ปููน 100% น้ำ�ำ� 85% กวนให้้เข้า้ กันั เทลงใน แบบกั้�นไว้ใ้ ห้้ปููนปลาสเตอร์์สูงู กว่่าแบบกำ�ำ หนดไว้้เล็็กน้้อยเผื่�อ่ การกลึึงปรับั แต่่ง 11. นำำ�พลาสติิกกั้�นพิิมพ์์ออก ใช้้เครื่�่องมืือกลึึงปููนปลาสเตอร์์ให้้ได้้ศููนย์์ทั้้�งด้้านบนและ ด้้านข้้าง การกลึึงตั้�งศููนย์์ควรกลึึงในขณะที่่�ปููนปลาสเตอร์์ยัังอ่่อนตััวอยู่�จะกลึึงตั้�งศููนย์์ได้้ง่่าย หาก กลึึงตั้�งศููนย์์ในขณะที่่�ปููนปลาสเตอร์์แข็็งตััว ปููนปลาสเตอร์์ที่่�หล่่อไม่่ได้้ศููนย์์จะเกิิดแรงเหวี่�ยงทำ�ำ ให้้ ยากต่่อการกลึึง 12. ใช้้ไม้้บรรทััดวััดกำำ�หนดขนาดความกว้้างของต้้นแบบปููนปลาสเตอร์์ตรงส่่วนก้้นของ ผลิติ ภัณั ฑ์ด์ ้ว้ ยดินิ สอสีี แล้ว้ เปิดิ เครื่อ่� งกลึึงทำ�ำ งานมีรี อบในการหมุนุ ช้า้ ช้า้ ใช้ด้ ินิ สอสีเี ขียี นความกว้า้ ง ของก้้นผลิิตภััณฑ์์ตรงตำำ�แหน่่งหนึ่่�งที่่�กำ�ำ หนดไว้้ครั้�งแรก เส้้นจะถููกเขีียนเป็็นวงกลมทำ�ำ ให้้เวลากลึึง ปูนู ปลาสเตอร์ม์ องเห็็นได้ช้ ัดั เจน

13.กลึึงรูปู ทรงด้า้ นนอกของต้น้ แบบให้ไ้ ด้ต้ ามรูปู ทรงที่่ก� ำำ�หนดไว้พ้ ร้อ้ มกลึึงทำำ�ขอบก้น้ ของ ต้้นแบบ โดยการกลึึงปรัับแต่่งรููปทรงให้้ได้้ใกล้้เคีียงกัับแบบที่่�กำำ�หนดแล้้วใช้้กระดาษด้้านนอกของ แบบตรวจวััดขนาดและรููปทรงของต้้นแบบปููนปลาสเตอร์์แล้้วกลึึงปรัับแต่่งขนาดและรููปทรงควร ตรวจวัดั ขนาดจนได้ร้ ูปู ทรงตามที่่ต� ้อ้ งการ 14. ใช้ก้ ระดาษทรายน้ำ�ำ� เบอร์ล์ ะเอียี ดขัดั ตกแต่ง่ ผิวิ ต้น้ แบบเกิดิ จากรอยของเครื่อ่� งมืือเมื่อ่� กลึึงให้้มีีความเรียี บเนียี นทั่่�วทั้้ง� ต้น้ แบบ การขัดั กระดาษทรายควรขััดในขณะที่่เ� ครื่�่องกลึึงยัังทำำ�งาน อยู่� เมื่่�อเสร็็จเรียี บร้อ้ ยแล้้วใช้้ดินิ สอสีีทำ�ำ เครื่่อ� งหมายระหว่่างต้้นแบบและฐานกลึึงให้ต้ รงกััน 15.ใช้ล้ มเป่า่ เพื่อ�่ แยกต้น้ แบบออกจากแท่น่ กลึึงควรใช้ล้ มเป่า่ รอบๆขอบของต้น้ แบบจนกว่า่ จะเห็น็ รอยแยกจึึงยกต้น้ แบบออกจากแท่น่ กลึึงใช้ม้ ืือจับั ต้น้ แบบปูนู ปลาสเตอร์เ์ พื่อ�่ ตรวจสอบความ หนาของชาม ให้้วางต้้นแบบชามลงบนแท่่นกลึึงตามจุุดที่่�ทำำ�เครื่�่องหมายให้้ตรงกัันแล้้วจึึงปรัับแต่่ง ความหนาโดยการเปิดิ เครื่อ่� งกลึึงให้ห้ มุนุ ช้า้ ๆแล้ว้ ปรับั แต่ง่ หากเครื่อ�่ งกลึึงหมุนุ เร็ว็ จนเกินิ ไปจะทำ�ำ ให้้ ต้้นแบบแท่่นกลึึงได้้ การปรัับแต่่งความหนาของต้้นแบบให้้ใช้้กระดาษทรายหยาบกดลงบนผิิว ปูนู ปลาสเตอร์เ์ พื่อ่� ปรับั แต่ง่ และใช้ม้ ืืออีกี ข้า้ งกดประคองต้น้ แบบไว้เ้ พื่อ่� ป้อ้ งกันั ไม่ใ่ ห้ต้ ้น้ แบบหลุดุ ออก จากแท่น่ กลึึง จากนั้้น� ถึึงจะแต่ง่ ผิวิ ต้น้ แบบด้ว้ ยกระดาษทรายละเอียี ด เครื่�อ่ งมืือที่่ใ� ช้้ในการกลึึงปููนปลาสเตอร์์มีลี ัักษณะเป็น็ ด้า้ มไม้ต้ ิดิ กัับเหล็ก็ กลม ยาว 1 ฟุุต ปลายเหล็ก็ ติดิ กับั แผ่น่ เหล็ก็ รูปู แบบตามลักั ษณะการใช้ง้ านมีที ั้้ง� รูปู แบบที่่ม� ีปี ลายเป็น็ รูปู สามเหลี่ย� ม ปลายมน หรืือเป็็นรููปสี่่�เหลี่ย� ม การใช้ง้ านจะขึ้น้� อยู่่�กัับรููปทรงของต้้นแบบ ถ้้าต้้นแบบมีีลัักษณะเป็น็ เส้้นตรง จะใช้้เครื่�่องมืือที่่�เป็็นรููปเหลี่�ยมในการกลึึง ถ้้าต้้นแบบมีีรููปทรงโค้้งเว้้า จะใช้้เครื่่�องมืือที่่�มีี ปลายโค้้งมนในการกลึึงเป็น็ ต้้น เครื่อ่� งมืือที่่ใ� ช้ใ้ นการกลึึงปูนู ปลาสเตอร์จ์ ะใช้ร้ ่ว่ มกับั ไม้ค้ ้ำำ�� ยันั ลักั ษณะของไม้ค้ ้ำ�ำ�ยันั จะเป็น็ ไม้ท้ ี่่�มีีลักั ษณะสี่เ� หลี่ย� มยาว 110 cm ตรงปลายไม้้มีีเหล็็กแหลมสำ�ำ หรับั ปัักกับั แป้้น ส่ว่ นปลายอีกี ด้า้ นหนึ่่ง� เจียี รโค้ง้ มนไว้ค้ ้ำำ�� กับั ร่อ่ งไหล ส่ว่ นตรงกลางสำ�ำ หรับั จับั เครื่อ่� งมืือกลึึงยึึดติดิ กับั ไม้ค้ ้ำ�ำ� ยันั ขณะ กลึึง

อุุปกรณ์์ เครื่อ�่ งมืือและเครื่่�องจัักรที่่�ใช้ใ้ นการกลึึงต้น้ แบบ ประกอบไปด้ว้ ย 1.เครื่�่องกลึึงแบบจิิกเกอร์์ เป็็นเครื่่�องที่่�ใช้้สำ�ำ หรัับกลึึงต้้นแบบ โดยใช้้มอเตอร์์เป็็นตััวต้้น กำำ�ลัังซึ่�งจะมีีลัักษณะการใช้้งานจะใช้้กลึึงเฉพาะวััสดุุที่่�ใช้้ความเร็็วรอบประมาณ 120 - 180 รอบ ต่่อนาทีเี ป็น็ ปลาสเตอร์เ์ ท่า่ นั้้�น ลัักษณะการกลึึงนั้้�นจะกลึึงในแนวตั้ง� โดยทำ�ำ มุมุ 90 องศากับั พื้้�น ภาพแสดงเครื่อ่� งกลึึงต้้นแบบ

2.เครื่อ่� งมืือที่่ใ� ช้ใ้ นการกลึึง เป็น็ ใบมีีดสำ�ำ หรับั กลึึงรููปแบบต่่าง ๆ ภาพแสดงเครื่่อ� งมืือที่่�ใช้ใ้ นการกลึึง 3. แท่น่ เหล็็ก 4 ขา สำำ�หรัับใช้้หล่อ่ เป็น็ ฐานแท่น่ กลึึง ภาพแสดงแท่น่ เหล็็ก 4 ขา

4. เครื่�่องมืือวัดั ขนาดต่า่ ง ๆ เช่น่ ไม้้บรรทัดั , เวอร์เ์ นีีย, คัลั ลิิเปอร์์ 5. ภาชนะสำำ�หรับั ผสมปูนู ปลาสเตอร์์ ควรเป็็นภาชนะที่่�มีีผิวิ เรีียบไม่่ขรุขุ ระเพื่่�อสะดวกใน การทำ�ำ ความสะอาดเช่่น กะละมัังหรืือถังั สแตนเลส 6. กระดาษทรายน้ำำ�� ใช้้สำำ�หรัับขััดแต่่งผิวิ ปููนปลาสเตอร์์ให้เ้ รีียบ 7. กระดาษแข็็งสำ�ำ หรับั ใช้ส้ ร้า้ งแบบ 8. มีดี ปลายแหลมหรืือใบเลื่�่อย ใช้้สำำ�หรับั แต่่งปูนู ปลาสเตอร์์ 9. ตะไบ ใช้้สำำ�หรับั ลัับเครื่่�องมืือต่า่ งๆ 10. พูกู ััน สำำ�หรัับใช้้ทาน้ำำ��สบู่่� วิิธีีการสร้้างต้้นแบบสำำ�หรัับการขึ้้�นรููปด้้วยใบมีีดแบบภายนอกเป็็นการสร้้างต้้นแบบของ ผลิิตภััณฑ์์ประเภท จาน, จานรองแก้้วเป็็นต้้น โดยใช้้เครื่่�องกลึึงและเครื่่�องมืือต่่างๆ ประกอบการ กลึึงต้้นแบบซึ่ �งต้้องใช้้แบบที่่�สร้้างด้้วยกระดาษแข็็งเป็็นตััวช่่วยวััดและตรวจสอบความถููกต้้องของ ขนาดและสััดส่ว่ นโดยมีขีั้น� ตอนการสร้า้ งต้้นแบบดังั นี้้� ภาพแสดงการออกแบบและเขีียนแบบเพื่่�อกำ�ำ หนดขนาดในการใช้้งาน

1. นำำ�ฐานแท่่นกลึึงที่่�หล่่อ เสริิมด้้วยปูนู ปลาสเตอร์์ สวมลงบนเครื่่�องกลึึงแล้้วเปิิดเครื่�่อง กลึึงให้ห้ มุนุ โดยใช้ค้ วามเร็ว็ รอบประมาณ 120-180 รอบต่อ่ นาทีหี ลังั จากนั้้น� ใช้เ้ ครื่อ�่ งมืือกลึึงบริเิ วณ ด้้านบนของฐานแท่่นกลึึงให้เ้ ป็น็ ร่อ่ งลึึก ประมาณ 2.00 - 3.00 เซนติเิ มตร เพื่�่อใช้้เป็น็ ที่่�สำ�ำ หรับั เกาะ ติิดของปููนปลาสเตอร์์ที่่จ� ะหล่่อทับั บนฐานของแห่น่ กลึึงที่่�ใช้ส้ ำำ�หรัับกลึึงต้้นแบบต่อ่ ไป ภาพแสดงแท่่นกลึึงที่่ห� ล่อ่ เสริมิ ด้ว้ ยปูนู ปลาสเตอร์์ 2.นำำ�แผ่น่ พลาสติกิ มาพันั ล้อ้ มรอบบริเิ วณด้า้ นข้า้ งของฐานแท่น่ กลึึง แล้ว้ ใช้เ้ ชืือกฟางหรืือ ยางรัดั แผนพลาสติกิ อีกี ครั้ง� หนึ่่ง� โดยกำ�ำ หนดให้แ้ ผ่น่ พลาสติกิ ให้ม้ ีคี วามสูงู มากกว่า่ ขนาดความสูงู ของ ต้น้ แบบเล็ก็ น้้อย หลัังจากนั้้�นผสมปูนู ปลาสเตอร์์ตามอัตั ราส่ว่ นแล้้ว จึึงเทปูนู ปลาสเตอร์ล์ งบนฐาน ของแทนกลึึงและรอให้้ปููนปลาสเตอร์แ์ ข็็งตััว จึึงถอดแผ่่นพลาสติิกออกจากฐานของแท่น่ กลึึง ภาพแสดงการหล่่อแท่ง่ ปูนู ปลาสเตอร์์

3.หลัังจากนั้้�นผสมปููนปลาสเตอร์์ตามอััตราส่่วนแล้้ว จึึงเทปููนปลาสเตอร์์ลงบนฐานของ แท่่นกลึึงและรอให้้ปูนู ปลาสเตอร์์แข็ง็ ตััว จึึงถอดแผ่น่ พลาสติิกออกจากฐานของแท่น่ กลึึง ภาพแสดงการเทปููนปลาสเตอร์์ 4.เปิิดสวิิทเครื่่�องกลึึงให้้หมุุนแล้้วใช้้เครื่�่องมืือกลึึงโดยกลึึงตั้�งแต่่ บริิเวณฐานของแท่่ง ปููนปลาสเตอร์์ถึึงปลายฐานของแท่่งปููนปลาสเตอร์์ให้้เป็็นรููปทรงกระบอกโดยปรัับผิิวด้้านนอกให้้ เรียี น ภาพแสดงการกลึึงแท่่งปููนปลาสเตอร์์ให้เ้ ป็็นรูปู ทรงกระบอก

5.เมื่อ�่ กลึึงแท่ง่ ปูนู ปลาสเตอร์เ์ ป็น็ รูปู ทรงกระบอกแล้ว้ จึึงทำ�ำ การกลึึงต้น้ แบบตามรูปู ทรงที่่� ร่า่ งแบบไว้้โดยเขีียนเส้น้ ด้้วยดิินสอแบ่่งแนวกัันจานและขอบจานให้ช้ ััดเจน การกลึึงต้น้ แบบที่่�ใช้ใ้ น การขึ้้�นรููปด้้วยวิิธีีการหล่่อตัันหรืือการอััดด้้วยเครื่่�องอััดแรงดัันสููงนั้้�นจะต้้องกลึึงต้้นแบบให้้เหมืือน ผลิิตภััณฑ์์จริิงทุุกประการและจะต้้องกลึึงต้้นแบบในลัักษณะคว่ำ��ำ คืือเวลากลึึงต้้นแบบจะต้้องกลึึง บริเิ วณด้า้ นในส่ว่ นโค้ง้ ของจานทั้้ง� หมดและ ในขณะที่่ก� ลึึงต้น้ แบบ ต้อ้ งอาศัยั แบบที่่ส� ร้า้ งบนกระดาษ แข็็งมาช่ว่ ยวััดและตรวจสอบความถูกู ต้้องของสััดส่ว่ น ภาพแสดงการกลึึงเต้น้ แบบด้้านใน ภาพแสดงการวััดขนาดโดยใช้ก้ ระดาษแข็ง็ ที่่ต� ัดั เป็น็ รูปู ต้้นแบบเพื่่อ� วััดส่ว่ นเว้า้ ส่ว่ นโค้ง้

6.หลังั จากกลึึงได้ร้ ููปทรงตามต้อ้ งการแล้ว้ จึึงใช้ ้ น้ำ�ำ�สบู่่�ทาเคลืือบผิวิ ไว้แ้ ล้ว้ กั้�นคอกผสมปูนู เทปููนให้ม้ ีคี วามสููงเกินิ จากต้้นแบบขึ้น�้ มาไม่่มากนััก ภาพแสดงการทาน้ำ�ำ� สบู่่�แล้้วกั้น� คอกหล่อ่ ปูนู ปลาสเตอร์์

7.เมื่�่อเทปููนใส่่ในคอกพลาสติิกแล้้วเมื่�่อปููนเซตตััวให้้ใช้้เหล็็กแหลมปัักไว้้ตรงกลางเพื่่�อที่่� จะใช้ล้ มเป่่าเมื่อ่� ตอนจะแยกต้้นแบบออกจากแท่่นพิิมพ์์ ภาพแสดงการแกะพลาสติกิ ออกแล้ว้ และเหล็ก็ แหลมกลึึงจับั ศููนย์์แล้้วกลึึงให้ไ้ ด้ข้ นาดตามแบบ 8.หลังั จากนั้้น� กลึึงให้ไ้ ด้ข้ นาดตามแบบที่่ต� ้อ้ งการโดยอาจต้อ้ งใช้เ้ พจที่่เ� ป็น็ กระดาษแข็ง็ มา เป็น็ ตััวช่่วยวัดั ภาพแสดงการใช้้เพจกระดาษมาเป็็นตัวั ช่่วยวัดั ให้้ได้้ความโค้้งความเว้้าตามที่่�ออกแบบ

9.ใช้ก้ ระดาษทรายขัดั ตกแต่ง่ ให้เ้ รียี บเก็บ็ รายละเอียี ดให้ค้ รบรอจนปูนู แข็ง็ ตัวั เต็ม็ ที่่แ� ล้ว้ ใช้้ ลมเป่่าลงในรูทู ี่่ใ� ช้้เหล็็กแหลมปัักไว้้โดยใช้ล้ มค่่อยๆเป่่าทีลี ะนิิดต้น้ แบบจะถูกู ลมดันั ออกมาดัังรููป ภาพแสดงการเอาต้น้ แบบออกจากแท่่นกลึึงโดยใช้ล้ มเป่่า

การตกแต่่งต้น้ แบบจากกลึึงมีขีั้�นตอนการตกแต่ง่ ดัังนี้้� 1.หลังั จากนำ�ำ ต้น้ แบบออกจากเครื่อ�่ งกลึึงเสร็จ็ แล้ว้ ต้น้ แบบซึ่ง� เป็น็ รูปู จาน ใช้ก้ ระดาษทราย น้ำำ��เบอร์์ 360 ขัดั ผิวิ ให้เ้ รียี บ การใช้ก้ ระดาษทรายน้ำ�ำ� ขัดั ผิวิ ต้น้ แบบสามารถทำ�ำ ได้ท้ ั้้ง� ในขณะที่่ต� ้น้ แบบ อยู่�บนเครื่อ�่ งกลึึง นับั ว่า่ สะดวกในการขัดั แต่ง่ เป็น็ อย่า่ งมาก แต่ก่ ็ข็ ัดั ได้เ้ ฉพาะบริเิ วณจานด้า้ นบนและ ด้า้ นนอกจานเป็็นบางส่่วนเท่่านั้้น� เมื่�อ่ นำ�ำ ออกมาจากแท่่นพิิมพ์์แล้้วสามารถขัดั ได้พ้ อประมาณแล้ว้ ใช้้เครื่อ่� งมืือและกระดาษทรายเบอร์์ละเอีียดขััดตกแต่ง่ ให้้เรีียบ ภาพแสดงการตกแต่ง่ และขััดกระดาษทรายตามมุมุ ขอบจานต้น้ แบบ

2.ใช้้ดิินสอแบ่่งสััดส่่วนให้้เท่่ากัันแล้้วทำำ�การร่่างลวดลายที่่�ต้้องการโดยต้้องแบ่่งช่่องไฟให้้ ใกล้เ้ คียี งกันั เพื่อ�่ ความสวยงาม ภาพแสดงการนำ�ำ ต้้นแบบมาขัดั ตกแต่ง่ แล้ว้ แบ่่งสััดส่่วนเพื่อ�่ ร่่างลวดลายลงบนจานต้น้ แบบ 3.ร่่างลวดลายตามที่่�วางช่่องไฟแล้้วใช้้เหล็็กแหลมกดเขีียนลายให้้มีีรอยลึึกพอประมาณ หลังั จากนั้้น� ใช้เ้ ครื่อ�่ งมืือแกะสลักั กดแกะลวดลายให้ม้ ีมี ิติ ิโิ ดยจัดั ระดับั ความเอียี งความลึึกให้ม้ ีมี ิติ ิแิ บบ นููนต่ำ�ำ� ต้้องใช้้ความพยายามเพื่�่อให้้ได้้ลวดลายที่่�คมชััดส่่วนพื้้�นหลัังทำ�ำ พื้้�นผิิวเพื่่�อขัับให้้ลวดลายเด่่น ชัดั ขึ้น�้ มา ภาพแสดงการร่่างกดลวดลายและจััดมิติ ิแิ กะสลัักให้เ้ ป็น็ ลวดลายแบบนูนู ต่ำ�ำ�

ภาพชิ้้น� งานต้น้ แบบที่่ส� ำ�ำ เร็จ็ ที่่ผ� ่่านการกลึึงและแกะสลัักลวดลายแบบนูนู ต่ำ��ำ



ธานีี อดิิศััยพััฒนะกุุล การขึ้�้นรููปเซรามิิก ด้้วยเครื่่�องอััดแรงดัันสููง สาขาเทคโนโลยีีเซรามิิก คณะออกแบบ มหาวิิทยาลััยเทคโนโลยีีราชมงคลล้้านนา.ครองช่่าง, พิิมพ์์ครั้�งที่่� 1 เชียี งใหม่่,2549 นพวรรณ หมั้�นทรััพย์์. การออกแบบเบื้้�องต้้น.(พิิมพ์์ครั้�งที่่� 1). เชีียงใหม่่:โครงการตำำ�ราวิิทยาเขต ภาคพายััพ,2539 ประสพ ลี้้เ� หมืือดภัยั . องค์์ประกอบในงานเครื่อ่� งปั้น้� ดินิ เผา. กรุุงเทพฯ : โอเดีียนสโตร์,์ 2543 วิิเชีียร อิินทรกระทึึก. ประติิมากรรม.กรุงุ เทพฯ : อัักษราพิพิ ััฒน์์, 2539 วัันชััย เพี้้�ยมแตง. โครงการสอนหลัักสููตรรายวิิชาการทำำ�พิิมพ์์และการหล่่อ 2 (เอกสารประกอบ การสอน),2544. วิิรุุณ ตั้้ง� เจริญิ .การออกแบบ.กรุงุ เทพฯ: โอเดีียนสโตร์์,2529 ศููนย์์พััฒนาอุุตสาหกรรมเครื่�่องเคลืือบดิินเผา.การทำ�ำ แม่่พิิมพ์์ปููนปลาสเตอร์์. (เอกสารประกอบ การฝึึกอบรม),มปป.



กองบรรณาธิิการ องค์์ความรู้้�ในการพััฒนาอาชีีพ การออกแบบการผลิิตต้น้ แบบเซรามิกิ ISBN : xxx-xxx-xxx-xxx-x ISBN : xxx-xxx-xxx-xxx-x (E-Book) ที่่ป� รึึกษา รองศาสตราจารย์์ศีีลศิิริิ สง่า่ จิิตร ดร.สุุรพล ใจวงศ์์ษา ผู้�เขีียน/เรีียบเรียี ง นายสิงิ หล วิชิ ายะ กองบรรณาธิิการ ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์เ์ กรียี งไกร ธารพรศรี ี ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์น์ ทีีชัยั ผัสั ดีี นายวิิสุุทธิ์ � บััวเจริิญ ดร.สุรุ ีีวรรณ ราชสม นายพิิษณุ ุ พรมพราย นายนริศิ กำ�ำ แพงแก้ว้ ว่่าที่่� ร.ต.รัชั ต์พ์ งษ์ ์ หอชััยรัตั น์์ นางสาวทินิ อ่อ่ นนวล นายวิษิ ณุลุ ัักษณ์ ์ คำำ�ยอง นางสาวสุธุ าสินิ ีี ผู้�อยู่่�สุขุ นายจักั รริินทร์์ ชื่�น่ สมบัตั ิิ นายเจษฎา สุภุ าพรเหมินิ ทร์ ์ นางสาวรััตนาภรณ์ ์ สารภีี นางสาวหนึ่่ง� ฤทััย แสงใส ว่่าที่่� ร.ต.เกรีียงไกร ศรีปี ระเสริิฐ นางสาวเสาวลักั ษณ์ ์ จันั ทร์พ์ รหม นางสาวอารีรี ััตน์์ พิมิ พ์น์ วน นางสาววราภรณ์ ์ ต้น้ ใส นายวีีรวิทิ ย์์ ณ วรรณมา นายภานุพุ งศ์ ์ ศุภุ จิิตรานนท์์ จััดทำำ�โดย สถาบันั ถ่่ายทอดเทคโนโลยีีสู่�ชุมุ ชน มหาวิทิ ยาลััยเทคโนโลยีรี าชมงคลล้้านนา 98 หมู่่� 8 ตำ�ำ บลป่า่ ป้้อง อำ�ำ เภอดอยสะเก็ด็ จัังหวััดเชีียงใหม่่ 50220 พิมิ พ์ค์ รั้ง� ที่่� 1/2563 บริษิ ััท เชียี งใหม่่ พริ้้�นท์ต์ิ้�ง จำำ�กััด ที่่�อยู่�: 213 ถนน มหิดิ ล ตำ�ำ บลป่า่ แดด อำำ�เภอเมืืองเชียี งใหม่่ เชีียงใหม่่ 50100