E-book เรื่องนาฏยศัพท์เเละภาษาท่า

น า ฏ ย ศั พ ท์ B y . ศิ ริ พ ร ว ร ร ณ ดี ร า ย วิ ช า น า ฏ ศิ ล ป์ ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3

นักเรียนรู้จักท่านาฏยศัพท์ท่าใดบ้าง ? ตั้งวง จีบ ซอยเท้า จรดเท้า

การศึกษาทางด้านนาฏศิลป์ไทยประเภทต่างๆนั้น ท่าทางที่ผู้แสดงถ่ายทอดออกมาจะมีความหมายเฉพาะก็ ต่อเมื่อได้ศึกษาทำความเข้าใจ ทำให้ผู้ชมสามารถเข้าใจ ในเรื่องการแสดงมากยิ่งขึ้น ซึ่งพื้นฐานในการฝึกหัดการ แสดงนาฏศิลป์ไทย คือ นาฏยศัพท์

นาฏยศัทย์ นาฏยศัทย์ เป็นศัพท์ที่ใช้เกี่ยวกับท่ารำ ทั้งลักษณะท่ารำที่ใช้ในการ ฝึกหัด เพื่อใช้ในการแสดงละคร หรือคำที่ใช้ในวงการนาฏศิลป์ไทย เพื่อสื่อความหมายในการแสดง นาฏยศัพท์แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ 1.นามศัพท์ 2.กิริยาศัพท์ 3.นาฏยศัพท์ เบ็ดเตล็ด

1.นามศัพท์ นามศัพท์ เป็นศัพท์ที่ใช้เรียกชื่อท่ารำ หรือชื่อท่าที่บอกอาการ กระทำของผู้นั้น เช่น ตั้งวง จีบ สลัดมือ คลายมือ กระทุ้ง จรด แตะเท้า ซอยเท้า ประเท้า ขยั่นเท้า ตีไหล่ กล่อมไหล่ ยักไหล่ ยักตัว กล่อมไหล่ ประเท้า

2.กิริยาศัพท์ กิริยาศัพท์ เป็นศัพท์ที่ใช้เรียกในการปฏิบัติบอกอาการกิริยา เเบ่งเป็น ศัพท์เสริม และ ศัพท์เสื่อม 2.1 ศัพท์เสริม หมายถึง ศัพท์ที่ใช้เรียกเพื่อปรับปรุง 2.2 ศัพท์เสื่อม หมายถึง ศัพท์ที่ใช้เรียก ท่าทางให้ถูกต้อง สวยงาม เช่น กันวง ส่งมือ หักข้อ ชื่อท่ารำหรือท่วงท่าของผู้รำที่ไม่ถูกต้อง ตั้งเอว ตั้งไหล่ กันเข่า หลบศอก เปิดคาง ตามมาตราฐาน เพื่อให้ผู้รำรู้ตัวและแก้ไข ท่ารำของตนเองให้ดีขึ้น เช่น วงล้า วงคว่ำ วงเหยียด วงหัก เกร็งคอ รำลน รำเลื้อย กันวง กันเข่า

3.นาฏยศัพท์เบ็ดเตล็ด นาฏยศัพท์เบ็ดเตล็ด เป็นศัพท์ต่างๆ ที่ใช้เรียก ในภาษานาฏศิลป์ นอกเหนือไปจากกิริยาศัพท์และนามศัพท์ เช่น จีบยาว จีบสั้น ทลายท่า นายโรง แบ่งออกเป็นส่วนต่างๆ ของร่างกายดังนี้ 3.1 ส่วนศรีษะ ใบหน้า และไหล่ 3.2 ส่วนแขนและมือ 3.3 ส่วนขาและเท้า 3.4 ส่วนลำตัว

3.นาฏยศัพท์เบ็ดเตล็ด 3.1 ส่วนศรีษะ ใบหน้า และไหล่ ลักคอ ลักษณะคล้ายกับการเอียงศรีษะต่างกัน ตรงที่ศีรษะกับไหล่ะตรงข้ามกัน คือ ถ้าลักคอ ข้างขวา จะเอียงศรีษะขวา แต่กดไหล่ซ้าย การรักคอจะทำในจังหวะ เพลงเร็วพร้อมๆกับ การยักตัวหรือใช้ตัวไปด้วย

3.นาฏยศัพท์เบ็ดเตล็ด 3.2 ส่วนแขนและมือ จีบส่งหลัง จีบมือหลังส่งส่วนแขนและมือที่ จีบนั้นไปข้างหลัง แขนตึง พลิกข้อมือจีบให้ หงายขึ้น ลำตัวตรง ดันเอว ดันไหล่

3.นาฏยศัพท์เบ็ดเตล็ด โยกตัว การโยกตัวจะปฏิบัติคล้ายกับการโย้ตัว ถ้าโยกตัวไปทางขวาก็เอียงขวา ถ้าโยกตัว ไปทางซ้ายก็เอียงซ้าย

3. นาฏยศัพท์เบ็ดเตล็ด 3.4 ส่วนขาและเท้า กระดกเสี้ยว การกระดกเสี้ยว จะต่างจากการกระดกเท้าตรงที่ ถ้าจะกระดกเสี้ยวด้วยเท้าขวาให้ก้าวเท้าซ้ายไปด้านข้างตัว และพยายาม เอียงศรีษะกดไหล่ขวาลงไปตามเท้าขวา ที่กระดกขึ้นให้มากที่สุด หนีบ น่องให้ติดโคนขา หักข้อเท้าที่กระดกลง สิ่งที่สำคัญของการกระดกเสี้ยว คือการก้าวเท้าจะต้องก้าวออกไปด้านข้างให้กว้างกว่าก้าวธรรมดา จะทำให้ การกระดกเสี้ยวง่ายขึ้น การกระดกเสี้ยวส่วนใหญ่จะเป็นท่ารำของตัวนาง

3. นาฏยศัพท์เบ็ดเตล็ด 3.4 ส่วนขาและเท้า ฉายเท้า เป็นกิริยาของการใช้เท้า โดยจะใช้เท้าใดก็ได้ ให้น้ำหนัก ตัวอยู่ที่เท้าที่ยืนเป็นหลัก เท้าที่ฉายจะไม่รับน้ำหนัก โดยการใช้จมูก เท้าจรดพื้นข้างเท้าที่รับน้ำหนัก แล้วค่อยๆเคลื่อนจมูกเท้าเหลื่อมไป ข้างหน้าเล็กน้อย และเคลื่อนไปข้างๆคล้ายกับการใช้จมูกเท้าวาดเส้น รอบวงกลมด้านหนึ่ง สุดท้ายของการฉายเท้าส่วนมากเท้าที่ฉายจะยก เท้าวาง

สรุปข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องนาฏยศัพท์ นามศัพท์ นาฏยศัพท์ นาฏยศัพท์เบ็ดเตล็ด ใช้เรียกท่าที่บอกอาการ ใช้เรียกในการบอก ใช้เรียก ภาษานาฏศิลป์ นอกเหนือจาก กระทำ เช่น จรด ตั้งวง จีบ กิริยาอาการ นามศัพท์ และ กิริยาศัพท์ ศัพท์เสริม ใช้เรียกสำหรับ ฉายเท้า ลักคอ ปรับปรุงท่าให้ถูกต้อง กดไหล่ ศัพท์เสื่อม ใช้เรียกท่ารำที่ โยกตัว จีบส่งหลัง ไม่ถูกต้องตามมาตราฐาน กระเดกเสี้ยว

จบการสอน… พบกันใหม่ในชั่วโมงหน้า ขอบคุณที่ตั้งใจเรียนนะคะ