หน่วยที่ 3 เบนซิน

หน่วยท่ี 3 นา้ มันเบนซนิ (Benzine)

ก๊าซโซลีน (Gasoline) + เพทโทรล (Petrol) ได้จากการกลนั่ นา้ มนั ดิบสว่ นท่ีเรียกวา่ “แนฟทา naphtha” แล้วเตมิ สารเคมีเพิม่ คณุ ภาพ โดยคานงึ ถงึ การเผาไหม้ในห้องเผาไหม้เครื่องยนต์ ภายในเวลาทกี่ าหนด โดยไมท่ าให้เคร่ืองยนต์น๊อกและเสียหาย

คุณสมบัตทิ ่ดี ี มีการระเหยทีเ่ หมาะสม แมใ้ นอากาศเย็น ซึ่งมีผลตอ่ การสตาร์ทติดงา่ ยของเครื่องยนต์ เดินเรียบ ระเหยเร็ว = จะเกิดไอในระบบ ทาให้นา้ มนั ในระบบไหล ไมด่ ีเครื่องยนต์สะดดุ และดบั ระเหยช้า = การเผาไหม้ไมส่ มบรู ณ์ นา้ มนั เบนซนิ ธรรมดาออกเทน 91 สแี ดง นา้ มนั เบนซนิ ซปุ เปอร์ออกเทน 95 สีเหลอื ง

3.1 กระบวนการกลนั่ และอณุ หภมู ิ กระบวนการกล่ัน นา้ มนั เบนซินท่ีได้จากการกลนั่ มีคา่ ออกเทนสงู ไม่เพียงพอ จงึ มี การเตมิ สารเพ่ิมคา่ ออกเทน TEL/TMLสารตะกวั่ อินทรีย์หรือตะกว่ั ท่ีมีคาร์บอน เป็น อนั ตรายตอ่ สขุ ภาพและสง่ิ แวดล้อม MTBE สารออกซเิ จนเนต ตา่ สดุ 1 ป. สงู สดุ 2 ป. เป็นการ เพม่ิ ออกซิเจนให้นา้ มนั ทาให้การเผาไหม้ดี แตต่ ้นทนุ สงู โรงกลนั่ เลยปรับปรุงคณุ ภาพนา้ มนั ระหวา่ งการผลติ โดย….

การปรับปรุงคุณภาพน้ามนั เบนซินระหวา่ งการผลิต รีฟอร์ เมอร์ ปรับปรุงนา้ มนั แนฟทาหนัก ท่ี คา่ ออกเทนตา่ เปล่ยี นโมเลกลุ มอลพาราฟิ น ไอโซฟาราฟิ น อะโรมาตกิ ส์ โดยใช้สารเร่งปฏิกิริยา พลาตนิ ัมและสารประกอบ คลอไรด์ ผลติ ภณั ฑ์ท่ีได้ รีฟอร์เมต ออกเทน 100-102

การปรับปรุงคุณภาพน้ามนั เบนซินระหวา่ งการผลิต ไอโซเมอไรเซซัน ปรับปรุงนา้ มนั แนฟทาเบา ท่ีคา่ ออกเทนตา่ เปล่ียนโมเลกลุ มอลพาราฟิ น ไอโซฟาราฟิ น ท่ี T = 150 ซ. โดยใช้สารเร่งปฏิกิริยา สารประกอบคลอไรด์ภายใต้ ก๊าซ H ท่ี ความดัน 30 เท่าของความดันบรรยากาศ ผลติ ภณั ฑ์ที่ได้ ไอโซเมอเรต ออกเทน 88-89

การปรับปรุงคุณภาพน้ามนั เบนซินระหวา่ งการผลิต แคทาลติ กิ แคร็กเกอร์ ปรับปรุงนา้ มนั แนฟทาหนัก ในชว่ งนา้ มนั เตา เปลย่ี นโมเลกลุ ท่ี T= 480 ซ. โดยใช้สารเร่งปฏิกิริยา อะลมู นิ าและ ซลิ กิ าแมกนีเซยี ม ผลติ ภณั ฑ์ท่ี แคทาลติ ิก แคร็กเกอร์ก๊าซโซลีน ออกเทน 89-90

การปรับปรุงคุณภาพน้ามนั เบนซินระหวา่ งการผลิต รีฟอร์ เมอร์ ไอโซเมอไรเซซัน แคทาลิตกิ แคร็กเกอร์ เม่อื ผา่ นกระบวนการปรับปรุงคณุ ภาพแล้วยงั ไมเ่ หมาะสมกบั การใช้งาน ต้องนามาผสมในอัตราส่วนต่างๆ 1 ตุลาคม 2539 ยกเลิกนา้ มันท่มี ีสารตะก่วั ทงั้ หมด เบนซนิ ชนิดพเิ ศษค่าออกเทนอย่างต่า 95 /ธรรมดา 83

อุณหภมู ิการกลนั่ จดุ เริ่มกลน่ั ตวั IBP=อณุ หภมู ิที่ไอนา้ มนั กลนั่ ออกมาเป็ นของเหลวหยดแรก 30-40 ซ. การระเหย 10 ป. = แสดงถึงอณุ หภมู ิท่ีทาให้เครื่องยนต์ติดงา่ ย 50-70 ซ. การระเหย 50 ป. = แสดงถงึ อณุ หภมู ิท่ีทาให้เคร่ืองยนต์เร่งเคร่ืองงา่ ย 70-110 ซ. การระเหย 90 ป. = แสดงสว่ นท่ีให้พลงั งานแก่เคร่ืองยนต์ ลดการสนิ ้ เปลอื ง เชือ้ เพลงิ 135-170 ซ. จุดเดอื ดสุดท้าย FBR = แสดงสว่ นหนกั ปนมามากน้อยเพียงใด ถ้าความ แตกตา่ งระหวา่ ง FBR และที่ 90 ซ.เกิน 20-25 ซ.จะเกิดปัญหาด้านความ สะอาด 180-200ซ.

3.2 คุณภาพและคุณสมบัตนิ า้ มันเบนซิน ช.1 ช.2 พเิ ศษ ค่าออกเทน 83 87 95 82.6 86.6 94.6 สารตะก่วั 0.40 0.40 0.40 ความดนั ไอท่ี 37.8 ซ. 62 62 62 ยางเหนียวในนา้ มัน 0.005 0.005 0.005

3.2 คุณภาพและคุณสมบัตนิ า้ มนั เบนซิน/2 ช.1 ช.2 พเิ ศษ กามะถนั 0.20 0.20 0.20 11 การกดั กลอ่ นแผน่ ทองแดง 1

คุณสมบตั ิ น้ามนั เบนซิน

คุณสมบตั ิน้ามนั เบนซิน ที่มีผล ต่อการใชง้ านเครื่องยนต์ คา่ ออกเทน = คา่ ต้านทานการน๊อก ความสามารถในการเผาไหม้ สารออกซเิ จนเนต = เพิ่มคา่ ออกเทน ไมท่ าให้เกิดมลพิษ ปริมาณกามะถนั = มีผลตอ่ การสกึ หรอ ปริมาณฟอสฟอรัส = มีผลตอ่ การทางานของตวั ฟอกไอเสยี การกดั กร่อน = บง่ ชีถ้ ึงการกดั กร่อนชิน้ สว่ นโลหะ การเกิดปฏกิ ิริยาออกซเิ ดซนั = ทาให้เกิดยางเหนียว มีผลตอ่ การเก็บนา้ มนั สารองนา้ มนั ระบบไอดแี ละห้องเผาไหม้ ปริมาณยางเหนียว = วาล์วตดิ คาร์บเู รเตอร์ระบบฉีดจะขดั ข้อง

คุณสมบตั ิน้ามนั เบนซิน ที่มีผล ต่อการใชง้ านเครื่องยนต์ อณุ หภมู ิกลนั่ ตวั = มีผลตอ่ การสตาร์ท การเร่ง การสนิ ้ เปลือง ความเป็นไอ = มีผลตอ่ การสตาร์ทและการเกิดไอนา้ ในท่อ ปริมาณเบนซนิ = มีผลตอ่ คา่ ออกเทน สารพิษในไอเสยี สารก่อมะเร็ง อะโรมาตกิ = คา่ ออเทน สารพษิ ในไอเสยี นา้ = นา้ มนั เสื่อมสภาพเร็ว อดุ ตนั เครื่องยนต์ไมเ่ รียบ ปริมาณสารออกซิเจนเนต = มีผลตอ่ คา่ ออกเทน ลดคา่ ไอเสีย CO, HC กากนา้ มนั = เหลอื จากการเผาไหม้ เกิดสง่ิ สกปรกในระบบไอดแี ละห้อง เผาไหม้

3.3 คา่ ออกเทนและสารเพิม่ คณุ ภาพนา้ มนั แสดงถงึ คุณภาพต้านทานการน๊อก เคร่ืองยนต์ธรรมดาหวั เทยี นจุดประกายไฟ เผาไหม้ บางส่วนเปลวไฟไปไม่ถงึ ทาให้จุดระเบดิ ด้วยความดันและความ ร้ อนจะทาให้ เกิดการน๊ อก

3.3 คา่ ออกเทนและสารเพ่ิมคณุ ภาพนา้ มนั วธิ ีการทดสอบ ใช้เคร่ืองยนต์สูบเดยี วท่ปี รับ อัตราส่วนการอดั ไอดีได้ เคร่ือง CFR ใช้เชอื้ เพลงิ Iso-Oetane มีค่าออกเทน 100 Normal-Heptane 0 ออกเทน 95 = ต้านทานการน๊อกเท่ากบั เชือ้ เพลิง อ้างองิ ท่มี สี ่วนประกอบของไอโซออกเทน 95 ป. นอร์มอลเฮปเทน 5 ป.

ค่าออกเทนสูง การเผาไหม้สมบรู ณ์ พลงั งานสงู ป้ องกนั เคร่ืองยนต์เสียหายจากการน๊อก เคร่ืองยนต์สะอาด ประหยดั นา้ มนั อายกุ ารใช้งานเคร่ืองยนต์ยาวนาน ลดมลพิษ ยืดอายนุ า้ มนั เครื่อง

3.4 ชนิดและความปลอดภยั ในการใช้ 91 เหมาะกบั เคร่ืองยนต์ท่ี มอี ตั ราสว่ นการอดั ตา่ กวา่ 10:1

3.4 ชนิดและความปลอดภยั ในการใช้ 95 เหมาะสาหรับเคร่ืองยนต์มีอตั ราสว่ นการอดั 10:1 ขนึ ้ ไป

การใชค้ ่าออกเทนสูงเกินจาเป็น

ความปลอดภยั ในการใช้ ระเหยง่าย ไวไฟ

ความปลอดภยั ในการใช้ หลกี เลย่ี งการนาไปล้างทาความสะอาด สมั ผสั บอ่ ยๆ ระคายเคอื งผิว

ความปลอดภยั ในการใช้ สดู ดม มีอาการมนึ งง หมดสติ