Best Practice ประจำภาคเรียนที่ 2/2563

1 BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

2 BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

3 คำนำ ข้าพเจ้า นายเสริมสุข บุญนาค ครู กศน.ตำบลสระแก้ว ศูนย์การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองสุพรรณบุรี สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อธั ยาศัยจงั หวดั สุพรรณบรุ ี ไดจ้ ดั ทำเอกสาร Best Practice เร่ือง การพฒั นาสถานศกึ ษาสีขาว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” โดยใช้รูปแบบ “K-M-CLEAN” จัดทำขึ้น เพื่อนำเสนอวิธีการปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ โดยมี วัตถุประสงค์เพื่อเป็นต้นแบบในการพัฒนา กศน.ตำบล อันเป็นประโยชน์ต่อการจัดการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย มุ่งส่งเสริม และตอบสนองความต้องการของประชาชน ให้เกิดการเรียนรู้ และการศึกษาตลอดชีวิตอย่างแท้จริง โดยนำรูปแบบการบริหารจัดการมาประยุกต์ใช้ให้เกิดผลเชิงประจักษ์ ชมุ ชนเกิดการเรียนรู้และการศึกษาตลอดชวี ติ ตามองค์ประกอบทงั้ 5 ด้าน ดังนี้ 1. การพฒั นาครู กศน.ตำบล และบุคคลากรที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาการจัดกิจกรรม (Good Teacher) 2. การพัฒนา กศน.ตำบล ให้มี บรรยากาศและสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ (Good Place Best Check-In) 3. ส่งเสริมการจัดกิจกรรมการ เรียนรู้ที่ทันสมัยและมีประสิทธิภาพภายใน กศน.ตำบล (Good Activities) 4. เสริมสร้างและให้ความร่วมมือ กับภาคีเครือข่าย (GoodPartnership) 5. การนำเทคโนโลยีดิจิทัล นวัตกรรมเข้ามาบูรณาการปรับปรุงพัฒนา และประยกุ ตใ์ ช้ในการจัดการศกึ ษาและกลุม่ เป้าหมาย (Good Innovation) ขอขอบคุณ ผู้อำนวยการ กศน.จังหวัดสุพรรณบุรี ผู้อำนวยการ กศน.อำเภอเมืองสุพรรณบุรี คณาจารย์ทุกท่าน ที่ให้คำแนะนำ ให้คำปรึกษา ให้การสนับสนุน และให้กำลังใจในการปฏิบัติงานด้วยดี เสมอมา ขอบคุณนักศึกษา กศน.ตำบลสระแก้ว ที่ให้ความร่วมมือในการพัฒนา กศน.ตำบลสระแก้ว ให้เป็นสถานศึกษาสีขาว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” โดยใช้รูปแบบ “K-M-CLEAN” ด้วยดีตลอดมา ขอขอบคณุ มา ณ โอกาสนี้ เสรมิ สขุ บญุ นาค ครู กศน.ตำบลสระแกว้ BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

สารบญั 4 ความสำคญั ของผลงาน หนา้ วตั ถปุ ระสงค์และเปา้ หมายของการดำเนินงาน กระบวนการผลติ ผลงาน/ขน้ั ตอนการดำเนนิ งาน 1 วธิ กี ารดำเนินงาน (Flow Chart) 2 ผลการดำเนนิ การ/ผลสัมฤทธิ์/ประโยชน์ท่ีได้รบั 2 ผลลัพธ/์ ตัวชวี้ ัดความสำเร็จ 7 ปัจจยั ท่ที ำให้ประสบความสำเรจ็ 8 บทเรียนท่ีได้รับ 8 การเผยแพร่ การไดร้ ับการยอมรบั รางวลั ทีไ่ ดร้ บั 8 ภาคผนวก 8 บทบรรณานกุ รม 9 BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

1 5 ๑. ความสำคญั ของผลงาน ๑.๑ ความเปน็ มาและสภาพของปญั หา ปัจจุบันสังคมมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก การใช้สื่อเทคโนโลยีต่างๆ นอกจากจะส่งผลกระทบ ตอ่ ประชาชนในเชงิ บวก ในเชงิ ลบก็มีปรากฏเห็นเช่นกัน เป็นต้นว่าปญั หาทางเศรษฐกิจ ปญั หาการแพร่ระบาด ของยาเสพติด ปัญหาการแข่งขันในรูปแบบต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการติดเกม การเล่นโทรศัพท์ การขาดเรียน อันนำมาซึ่งปัญหาครอบครัวที่เกิดความทุกข์ความวิตกกังวลความเครียดกับการปรับตัว ที่ไม่เหมาะสม หรืออื่นๆ ภาพความสำเร็จที่เกิดขึ้นจากการพัฒนานักศึกษาให้เป็นคนดีมีคุณธรรมตามความ มุ่งหวังนั้น ต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย โดยเฉพาะบุคลากรทางการศึกษาซึ่งมีครูเป็นหัวใจ หลักสำคัญในการดำเนินการพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักศึกษาให้เติบโต งดงาม และเป็นบุคคลที่มีคุณค่า ของสังคม การพัฒนานักศึกษาให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพทั้งด้านร่างกายจิตใจและสติปัญญา มีความรู้ ความสามารถ และมีคุณธรรมจริยธรรม ดำเนินชีวิตเป็นสุขตามที่สังคมมุ่งหวัง โดยผ่านกระบวนการเรียน การสอนที่ กศน. ต้องดำเนินการจัดการศึกษาตามนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการที่ต้องการให้เยาวชน เป็นคนเก่ง คนดี ดำรงตนให้อยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข นอกจากจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมและสนับสนุน ให้นักศึกษาได้รับกระบวนการเรียนรู้แล้ว การป้องกันและการช่วยเหลือแก้ไขปัญหาต่างๆ ท่ีอาจเกิดขึ้นจาก ปัจจัยเสี่ยง ครูผู้สอนจึงต้องเข้าไปช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาไม่ให้มีพฤติกรรมเสี่ยง ซึ่งมาจากปัจจัยเสี่ยง และผลกระทบจากแหลง่ อบายมขุ กศน.ตำบลสระแก้ว เป็นสถานศึกษาในศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอ เมืองสุพรรณบุรี สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ผู้ปกครองส่วนใหญ่ของนักศึกษามีอาชีพรับจ้าง ทั่วไป ไม่ค่อยมีเวลาดูแลนักศึกษา หลายท่านเปลี่ยนสถานที่ทำงานตามสภาพของเศรษฐกิจในสังคมปัจจุบัน ส่งผลให้นักศึกษาขาดคนดูแลเอาใจใส่และการอบรมบ่มนิสัยจากผู้ปกครอง ทำให้มีปัญหาทางด้านการเรียน ปัญหาครอบครัว ขาดความรักความอบอุ่น ขาดการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ขาดระเบียบวินัย ขาดความ รบั ผิดชอบต่อตนเอง ต่อส่วนรวม อยูใ่ นสงั คมที่เปน็ แบบอยา่ งท่ีไม่ดี ทำใหข้ าดเกราะป้องกันหรือไม่มีภูมิคุ้มกัน ในตวั เองรวมไปถงึ มีอัตราเสีย่ งในเรอื่ งการติดเกม โทรศัพท์ ยาเสพติด และอบายมุขตา่ งๆ ๑.๒ แนวทางการแก้ปัญหาและพัฒนา การดำเนินงานโครงการสถานศึกษาสีขาว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” ได้ดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ กศน.ตำบลสระแก้ว มีระบบการป้องกันท่ีเข้มแข็งและยั่งยืน มีการดำเนินงาน ๕ มาตรการ ได้แก่ มาตรการการป้องกัน มาตรการการค้นหา มาตรการการรักษา มาตรการการเฝ้าระวัง มาตรการการบริหาร จัดการ และ กลยุทธ์ ๔ ต้อง ๒ ไม่ คือ ต้องมียุทธศาสตร์ ต้องมีแผนงาน ต้องมีระบบข้อมูล ต้องมีเครือข่าย และ ๒ ไม่ คือ ไม่ปกปดิ ขอ้ มลู ไม่ไลอ่ อก เป็นแนวทางในการดำเนินงาน BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

2 6 กศน.ตำบลสระแก้ว ได้เล็งเห็นความสำคัญในการส่งเสริมคุณธรรมโดยผ่านกิจกรรมต่างๆ ภายใต้ โครงการสถานศึกษาสีขาว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” จดั นกั ศึกษาเข้าร่วมโครงการและดำเนนิ การ กิจกรรม เกี่ยวกับสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข โดยคิดรูปแบบวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ กระบวนการ จัดกิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อส่งเสริมให้นักศึกษาได้เรียนรู้และมีคุณธรรมผ่านกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ รูปแบบ “K-M- CLEAN” เพื่อปลูกฝังป้องกันและสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีให้กับนักศึกษา ด้วยการเรียนรู้จากการ ลงมือกระทำ จากการปฏิบัติจริงของนักศึกษา โดยมีครูเป็นผู้ให้คำแนะนำสั่งสอนฝึกฝนอบรม เป็นการ สร้างนิสัยให้นกั ศกึ ษามีนิสยั ใฝร่ ้ใู ฝท่ ำดแี ละใฝร่ ักษาสุขภาพ เมอื่ นักศึกษามีคณุ ธรรมหรอื คณุ ลักษณะทีด่ ี ย่อมไม่ นำความรู้ไปใช้ในทางมิชอบไม่สร้างความเดือดร้อนเบียดเบียนผู้อื่น และอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข พรอ้ มรับต่อการเปลย่ี นแปลงของสังคม ๒. จุดประสงคแ์ ละเป้าหมายของการดำเนนิ งาน ๒.๑ เพื่อศึกษาสภาพปญั หายาเสพตดิ สื่อลามกอนาจาร และปัจจัยเสยี่ ง การตดิ เกม และการทะเลาะ วิวาทในสถานศึกษา ๒.๒ เพื่อปลูกฝังคุณธรรมและป้องกันปัญหายาเสพติด สื่อลามกอนาจาร และปัจจัยเสี่ยง การติดเกม และการทะเลาะวิวาทในสถานศึกษา ๒.๓ เพื่อดูแลช่วยเหลือนักศึกษาจากปัญหายาเสพติด สื่อลามกอนาจาร และปัจจัยเสี่ยง การติดเกม และการทะเลาะววิ าท ๒.๔ เพื่อจัดกิจกรรมเฝ้าระวังให้นักศึกษาปลอดจากปัญหายาเสพติด สื่อลามกอนาจาร และปัจจัย เสีย่ ง การตดิ เกม และการทะเลาะววิ าท ๒.๕ เพื่อพัฒนาการบริหารจัดการโครงการสถานศึกษาสีขาว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” ให้เป็น รปู ธรรมทช่ี ัดเจน ๓. กระบวนการผลติ ผลงานหรอื ขนั้ ตอนการดำเนินงาน การออกแบบนวัตกรรม โดยใช้รูปแบบการพัฒนาสถานศึกษาสีขาว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” โดยใช้รูปแบบ “K-M- CLEAN” มีหลักการและแนวคิดจากการมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย (Participation Management ) ซึ่งได้นำทฤษฎีการบริหารเป็นฐานความคิดและนำมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาสถานศึกษา สีขาว ไดแ้ ก่ ๑. หลักการของวงจรเดมมงิ่ (PDCA ) ๒. การบูรณาการการดำเนินงานแบบองค์รวม เกี่ยวกับเรื่องยาเสพติดและอบายมุข ขั้นตอนการ ดำเนนิ งานประยุกตใ์ ช้หลักการบริหารจัดการศึกษา โดยใชก้ ารมีส่วนรว่ มของ ภาคเี ครือข่าย ๔ BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

3 7 3.1 หลกั การของวงจรเดมมง่ิ (PDCA) PDCA คือ วงจรที่พัฒนามาจากวงจรที่คิดค้นโดยวอล์ทเตอร์ ซิวฮาร์ท(Walter Shewhart) ผู้บุกเบิก การใช้สถิติสำหรับวงการอุตสาหกรรมและต่อมาวงจรนี้เริ่มเป็นที่รู้จักกันมากขึ้นเมื่อ เอดวาร์ด เดมมิ่ง (W.Edwards Deming) ปรมาจารย์ด้านการบริหารคุณภาพเผยแพร่ให้เป็นเครื่องมือสำหรับการปรับปรุง กระบวนการทำงานของพนักงานภายในโรงงานให้ดียิ่งขึ้น และช่วยค้นหาปัญหาอุปสรรคในแต่ละขั้นตอน การผลิตโดยพนักงานเอง จนวงจรนี้เป็นที่รู้จักกันในอีกชื่อว่า “วงจรเดมมิ่ง” ต่อมาพบว่า แนวคิดในการใช้ วงจร PDCA นั้น สามารถนำมาใช้ได้กับทุกกิจกรรม จึงทำให้เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายมากขึ้นทั่วโลก PDCA เป็นอกั ษรนำของศัพท์ภาษาองั กฤษ ๔ คำ คือ P : Plan = วางแผน D : DO = ปฏบิ ัติตามแผน C : Check = ตรวจสอบ / ประเมินผลและนำผลประเมินมาวิเคราะห์ A : Action = ปรับปรงุ ดำเนนิ การใหเ้ หมาะสมตามผลการประเมิน ๑. การวางแผน (Plan: P) เป็นส่วนประกอบของวงจรที่มีความสำคัญ เนื่องจากการวางแผน เป็นจุดเริ่มต้นของงานและเป็นส่วนสำคัญที่จะทำให้การทำงานในส่วนอื่น เป็นไปอย่างมีประสิทธิผล การวางแผนในวงจรเดมมิ่ง เป็นการหาองค์ประกอบของปัญหา โดยวิธีการระดมความคิด การหาสาเหตุ ของปัญหา การหาวิธีการแก้ปัญหา การจัดทำตารางการปฏิบัติงาน การกำหนดวิธีดำเนินการ การกำหนด วิธกี ารตรวจสอบ และประเมินผล ในข้ันตอนนี้ มีการดำเนินการดังนี้ ๑.๑ ตระหนักและกำหนดปัญหาที่ต้องการแก้ไข หรือปรับปรุงให้ดีขึ้น โดยสมาชิกแต่ละคนร่วมมือ และประสานกันอย่างใกล้ชิด ในการระบุปัญหาที่เกิดขึ้น ในการดำเนินงาน เพื่อที่จะร่วมกันทำการศึกษา และวิเคราะห์หาแนวทางแกไ้ ขต่อไป ๑.๒ เก็บรวบรวมข้อมูล สำหรับการวิเคราะห์และตรวจสอบการดำเนินงาน หรือหาสาเหตุของปัญหา เพื่อใช้ในการปรับปรุง หรือแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น ซึ่งควรจะวางแผนและดำเนินการเก็บข้อมูลให้เป็น ระบบระเบียบ เข้าใจง่าย และสะดวกต่อการใช้งาน เช่น ตารางการตรวจสอบ แผนภูมิ แผนภาพ หรือ แบบสอบถามเปน็ ตน้ ๑.๓ อธิบายปัญหาและกำหนดทางเลือก วิเคราะห์ปัญหาเพื่อใช้กำหนดสาเหตุของความบกพร่อง ตลอดจนแสดงสภาพปัญหาที่เกิดขึ้น ซึ่งนิยมใช้วิธีการเขียนและวิเคราะห์แผนภูมิหรือแผนภาพ เช่น แผนภูมิ ก้างปลา แผนภูมิพาเรโต และแผนภูมิการควบคุม เป็นต้น เพื่อให้สมาชิกทุกคนในทีมงานคุณภาพเกิดความ เข้าใจในสาเหตุและปัญหาอย่างชัดเจน แล้วร่วมกันระดมความคิด (Brainstorm) ในการแก้ปัญหา โดยสร้าง ทางเลอื กตา่ งๆ ท่เี ปน็ ไปไดใ้ นการตดั สินใจแก้ปญั หา เพอื่ มาทำการวเิ คราะห์และตัดสนิ ใจเลือกท่ีเหมาะสมที่สุด มาดำเนนิ งาน BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

4 8 ๑.๔ เลือกวิธีการแก้ไขปัญหา หรือปรับปรุงการดำเนินงาน โดยร่วมกันวิเคราะห์ และวิจารณ์ ทางเลือกต่างๆ ผ่านการระดมความคิด และการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นของสมาชิก เพื่อตัดสินใจเลือก ๕ วิธีการแก้ไขปัญหาที่เหมาะสมที่สุดในการดำเนินงาน ให้สามารถบรรลุตามเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งอาจจะต้องทำวิจัยและหาข้อมูลเพิ่มเติม หรือกำหนดทางเลือกใหม่ที่มีความน่าจะเป็นในการแก้ปัญหา ได้ มากกว่าเดมิ ๒. การปฏิบัติตามแผน (Do: D) เป็นการลงมือปฏิบัติตามแผนที่กำหนดไว้ในตารางการปฏิบัติงาน ทั้งนี้ สมาชิกกลุ่มต้องมีความเข้าใจถึงความสำคัญและความจำเป็นในแผนนั้นๆ ความสำเร็จของการนำแผน มาปฏิบัติ ต้องอาศัยการทำงานด้วยความร่วมมือเป็นอย่างดีจากสมาชิก ตลอดจนการจัดการทรัพยากร ท่ีจำเป็นต้องใช้ในการปฏิบัติงานตามแผนนั้นๆ ในขั้นตอนนี้ ขณะที่ลงมือปฏิบัติจะมีการตรวจสอบไปด้วย หากไมเ่ ปน็ ไปตามแผนอาจจะต้องมกี ารปรับแผนใหมแ่ ละเมอ่ื แผนนน้ั ใชง้ านได้กน็ ำไปใช้เปน็ แผนและถือปฏิบัติ ต่อไป ๓. การตรวจสอบ (Check: C) หมายถึง การตรวจสอบดูว่าเม่ือปฏบิ ัติงานตามแผน หรือการแก้ปัญหา งานตามแผนแล้วผลลัพธ์เป็นอยา่ งไร สภาพปัญหาได้รับการแก้ไขตรงตามเปา้ หมายที่กลุ่มตั้งใจหรือไม่ การไม่ ประสบผลสำเร็จอาจจะเกิดจากสาเหตุหลายประการ เช่น ไม่ปฏิบัติตามแผน ความไม่เหมาะสมของแผน การเลอื กใชเ้ ทคนคิ ท่ไี มเ่ หมาะสม เป็นตน้ ๔. การดำเนินการให้เหมาะสม (Action : A) เป็นการกระทำภายหลังที่กระบวนการ ๓ ขั้นตอน ตามวงจรได้ดำเนินการเสร็จแล้ว ขั้นตอนนี้เป็นการนาเอาผลจากขั้นการตรวจสอบ (C) มา ดำเนินการให้ เหมาะสมตอ่ ไป 3.2 การบูรณาการการดำเนินงานแบบองค์รวมเกี่ยวกับเรื่องยาเสพติดและอบายมุข ขั้นตอนการ ดำเนนิ งานไดป้ ระยุกต์ ใช้หลกั การบริหารจัดการศึกษา โดยใช้หลักความร่วมมือของภาคเี ครอื ขา่ ย หลักความร่วมมือ (Cooperatoin) หมายถึง ความเต็มใจของแต่ละคนในการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน เพื่อไปสู่เป้าหมายใดเป้าหมายหนึ่ง ขององค์การหรือหน่วยงาน ความร่วมมือเป็นการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ด้วยความสมัครใจ แม้จะไม่มีหน้าท่ีโดยตรง อาจจะทำเรื่องเดียวกันในเวลาเดียวกันหรือต่างเวลาก็ได้ แม้กระทั่งอาจให้ความร่วมมือทำบางเรื่องบางเวลา การมอบหมายให้ผู้รับผิดชอบปฏิบัติด้วยความสามัคคี สมานฉันท์และมีประสิทธิภาพที่สุด เพื่อให้ทุกๆ ฝ่าย ร่วมมือปฏิบัติงานเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ขับเคลื่อน ให้ตรงกับวัตถุประสงค์ และนโยบายขององค์กร ที่สำคัญต้องรับรู้ว่าตนเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มตามโครงสร้าง ที่มีอยู่ในองค์กรและผู้ปฏิบัติงาน ต่างก็เกิดความพอใจในการทำงานนั้นด้วย ซึ่งนำไปสู่ แนวคิด รูปแบบการ พัฒนาสถานศึกษาสีขาว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” โดยใช้ รูปแบบ “K-M- CLEAN” โดยมีกระบวนการ ดำเนินงานดงั ต่อไปนี้ BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

5 9 ๑. จัดให้มีการประชุมคณะกรรมการสถานศึกษา (เวทีประชาชม) เครือข่ายผู้ปกครอง ศิษย์เก่า ผู้นำ ชุมชน องค์กรต่าง ๆ และองค์กรนักศึกษา เพื่อชี้แจงรายละเอียดและวัตถุประสงค์ของการจัดทำนวัตกรรม รูปแบบการพัฒนาสถานศึกษาสีขาว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” โดยใช้ภาคีเครือข่าย ตลอดจนร่วมเสนอ แนวทางในกำหนดรูปแบบการจดั กิจกรรมท่ีสอดคลอ้ งกบั วัตถุประสงค์ของนวตั กรรมโดยเนน้ การมีสว่ นรว่ ม ๒. แต่งตั้งคณะทำงาน จัดให้มีการประชุมคณะทำงาน (กรรมการ กศน.ตำบล) เพื่อวางแผน การดำเนนิ งานและเตรียมการจัดกิจกรรมต่างๆ ๓. ประชาสัมพันธ์การดำเนินกิจกรรมในรูปแบบต่าง ๆ เช่น Facebook ของ กศน.ตำบลสระแก้ว ปา้ ยประชาสมั พนั ธ์ จดหมายข่าวถึงผู้ปกครอง หนงั สือเชิญหน่วยงานและองค์กรต่างๆ ๔. ดำเนินงานตามกจิ กรรม ดังต่อไปนี้ K = Knowledge คือ ความรู้ สารสนเทศที่นำไปสู่การปฏิบัติ เป็นเนื้อหาข้อมูลซึ่งประกอบด้วย ข้อเท็จจริง ความคดิ เห็น หลักการ รูปแบบ กรอบความคดิ เกี่ยวกับยาเสพติด และการป้องกันตนเองใหห้ ่างไกล จากยาเสพติดใหโ้ ทษ \"ยาเสพย์ติด” หมายถึง สารเคมีหรือวัตถุชนิดใด ๆ ซึ่งเมื่อเสพเข้าสู่ร่างกายไม่ว่าจะโดยรับประทาน ดม สูบ ฉีด หรือด้วยประการใด ๆ แล้วทำให้เกิดผลต่อร่างกายและจิตใจในลักษณะสำคัญ เช่น ต้องเพิ่ม การเสพมากขึ้น มีอาการถอนยาเมื่อขาดยา มีความต้องการเสพทั้งทางร่างกายและจิตใจอย่างรุนแรง ตลอดเวลา ทำให้สุขภาพทั่วไปทรุดโทรมรวมตลอดถึงพืชหรือส่วนของพืชที่เป็นผลผลิตเป็นยาเสพติดให้โทษ หรืออาจใช้ผลิตเป็นยาเสพติดให้โทษ และสารเคมีที่ใช้ในการผลิตยาเสพติดให้โทษด้วย ทั้งนี้ตามที่รัฐมนตรี ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ตัวอย่าง ที่จัดเป็นยาเสพติดให้โทษตามกฎหมาย ได้แก่ เฮโรอิน แอมเฟตตามีน และ อนุพันธ์บางตวั เชน่ ฝิ่น กัญชา มอร์ฟีน และ เมทาโดน C = Coordination คือความร่วมมือในการจัดทำบันทึกข้อตกลงความร่วมมือระหว่าง กศน. กับผู้นำ ชุมชน หน่วยงานต่างๆ เช่น เทศบาล กล่มุ วิสาหกจิ ชุมชน ผนู้ ำชมุ ชน สถานีตำรวจ โรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพ รวมทั้ง ผู้ปกครอง คณะกรรมการ กศน.ตำบล ในการร่วมกันขับเคลื่อนโครงการเพื่อแสดงถึงเจตนารมณ์ อนั ม่งุ มน่ั และความตงั้ ใจท่ีจะรว่ มกันดำเนินการแก้ไขปัญหาทเ่ี กดิ ขนึ้ กับนกั ศกึ ษาใหป้ รากฏผลเป็นรปู ธรรม L = Learning คือ การเรียนรู้ กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ผ่านการเรียนการสอนแบบบูรณาการ และ รายวิชา กิจกรรมพัฒนาคุณภาพผู้เรียน กิจกรรมลดเวลาเรียนเพิ่มเวลารู้ มีการจัดการเรียนรูปแบบออนไลน์ การสอนโดยภูมิปัญญาท้องถิ่น กศน.ตำบลสระแก้ว ได้เชิญภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้ามามีส่วนร่วมในการถ่ายทอด ภมู ริ ู้ใหก้ บั นักศกึ ษาทงั้ ภาคทฤษฎีและภาคปฏบิ ตั ิ E = Environment คือ สิ่งแวดล้อม การจัดให้มีสภาพแวดล้อมที่น่าดู น่าอยู่ น่าเรียน ไม่มีพื้นที่เสี่ยง มีแหล่งเรียนรู้ทางวิชาการ เช่น จัดบอร์ด จัดทำสื่อสิ่งพิมพ์หนังสือวารสาร จดหมายข่าว ที่มีความรู้เกี่ยวกับ ยาเสพติด ปัญหาโรคเอดส์ การตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร การป้องกันโรคไวรัสโควิด 19 อุบัติภัยและอบายมุข นำสถานการณข์ ่าวสารทุกด้านมานำเสนออยา่ งทันเหตุการณ์ BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

6 10 A = Activity คือ กิจกรรม ส่งเสริมเชิงสร้างสรรค์ซึ่งเป็นกิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อส่งเสริม ให้นักศึกษาได้เรียนรู้และมีคุณธรรมผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อปลูกฝังป้องกันและสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีให้กับ นักศึกษา ด้วยการเรียนรู้จากการลงมือกระทำ จากการปฏิบัติจริงของนักศึกษา โดยมีครูเป็นผู้ให้การแนะนำ สั่งสอน ฝึกฝนอบรม เป็นการสร้างนิสัยให้นักศึกษามีนิสัยใฝ่รู้ใฝ่ทำดีและใฝ่รักษาสุขภาพ เมื่อนักศึกษา มีคุณธรรมหรือคุณลักษณะที่ดีย่อมไม่นำความรู้ไปใช้ในทางมิชอบ ไม่สร้างความเดือดร้อนเบียดเบียนตนเอง และผู้อื่นและอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขพร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลงของสังคมโดยแบ่งเป็นกิจกรรม ตามมาตรการ ๔ ด้านได้แก่ ด้านท่ี ๑ มาตรการป้องกนั ๑. กิจกรรมให้ความรู้เกยี่ วกับยาเสพติดและอบายมุข ๒. กจิ กรรมวนั งดสูบบุหรโ่ี ลก ๓. กจิ กรรมค่ายคุณธรรม 4. กจิ กรรมกลอ่ งคุณธรรม 5. กิจกรรมดนตรีบำบดั 6. กิจกรรมสง่ เสรมิ การอา่ น 7. กิจกรรมสง่ เสริมอาชพี 8. กจิ กรรมจิตอาสาพฒั นา 9. กจิ กรรมหอ้ งเรียนสีขาว ด้านที่ ๒ มาตรการคน้ หา ๑. กจิ กรรมระบบดแู ลช่วยเหลือนักศึกษา/การเย่ยี มบา้ น ดา้ นที่ ๓ มาตรการรักษา ๑. กจิ กรรมคลนิ ิกเสมารกั ษ/์ กจิ กรรมแนะแนว ด้านท่ี ๔ มาตรการเฝ้าระวัง ๑. กิจกรรมครู D.A.R.E ๒. กิจกรรมลูกเสือเนตรนารีตา้ นภยั ยาเสพตดิ ๓. กิจกรรมตูแ้ ดงเสมารกั ษ์ N = Network คือ การสร้างภาคีเครือข่ายในพื้นท่ีให้ความร่วมมือและมีส่วนร่วม เช่น สถานศึกษา ใกลเ้ คยี ง หน่วยงานราชการตา่ งๆ ตำรวจ พระสงฆ์ ซ่ึงอยใู่ นบริเวณท้องถ่ินและชมุ ชน ท้ังน้เี พอ่ื ชว่ ยสถานศึกษา ในการดำเนนิ งานใหม้ ีมาตรการป้องกันและมาตรการความปลอดภัย เปน็ การเพ่ิมความมัน่ ใจให้กับสถานศึกษา ในการต่อสกู้ บั ปัญหายาเสพติดและแหล่งอบายมขุ M = Moral คือ คุณธรรม เป็นผลลัพธ์ที่ได้จากการเข้าร่วมกิจกรรมซึ่งแต่ละกิจกรรมจะปลูกฝัง คุณธรรมให้กับนักศึกษาอันเป็นพื้นฐานสำคัญเพื่อให้ปลอดจากยาเสพติดและอบายมุขต่างๆ รวมไปถึงการ ปฏิบัติตนให้อยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข โดยมุ่งเน้นคุณธรรมพื้นฐาน ๘ ประการ ได้แก่ ขยัน ประหยัด ซ่ือสตั ย์ มีวินยั สุภาพ สะอาด สามคั คี และมนี ้ำใจ BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

7 11 Flow Chart รปู แบบ K-M-CLEAN K Knowledge คอื ความรู้ M Moral คอื คุณธรรม C Coordination คอื ความรว่ มมอื N L Network คอื Learning คอื การสรา้ งภาคี การเรียนรู้ A E Activity คอื Environment กิจกรรม สง่ เสรมิ คอื สง่ิ แวดลอ้ ม เชงิ สรา้ งสรรค์ BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

8 12 ๔. ผลการดำเนนิ การ/ผลสมั ฤทธ/์ิ ประโยชนท์ ไี่ ดร้ บั กศน.ตำบลสระแก้ว ได้ดำเนินการพัฒนานวัตกรรมส่งเสริมให้นักศึกษาปลอดยาเสพติด และอบายมุข โดยใช้รูปแบบการพัฒนาสถานศึกษาสีขาว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” โดยใช้รูปแบบ “K-M- CLEAN” จนกอ่ เกดิ ความสำเรจ็ ดังน้ี ๔.๑ นักศกึ ษา กศน.ตำบลสระแก้วทุกคนปลอดยาเสพตดิ และอบายมขุ ๔.๒ นักศึกษาทุกคนได้รับการส่งเสริม เข้าร่วมกิจกรรมป้องกัน ค้นหา รักษา และเฝ้าระวัง ให้ปลอดยาเสพติดและอบายมขุ ๔.๓ นักศกึ ษามีคณุ ธรรมพ้ืนฐาน 11 ประการ ๔.๔ ครู นักศกึ ษา ผู้ปกครอง มคี วามพึงพอใจตอ่ การดำเนนิ กจิ กรรม ๔.๕ กศน.ตำบลสระแก้ว มีการบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข ทีเ่ ปน็ รปู ธรรม ชดั เจน และปฏบิ ตั ิกิจกรรมหอ้ งเรยี นสขี าวอย่างต่อเนอ่ื ง 5. ปจั จยั ความสำเรจ็ ๕.๑ องค์กรนักศึกษา เข้าใจบทบาทหนา้ ที่ในภารกิจและดำเนินงานอย่างจริงจัง เพื่อขับเคล่อื น กจิ กรรมห้องเรยี นสขี าว ๕.๒ ครูให้ความช่วยเหลือและดูแลนักศึกษามีทัศนคติที่ดีต่อนักศึกษาและพร้อมที่จะพัฒนา นกั ศึกษา ในทุกๆ ด้าน ๕.๓ ผู้บริหารมกี ารบริหารจัดการที่ดี มีการกำกับติดตามและประเมนิ ผล ส่งเสรมิ การมีส่วนรว่ ม ในการปฏบิ ตั งิ านทุกกจิ กรรม ๕.๔ ผูป้ กครองใหค้ วามรว่ มมือในการปฏบิ ตั งิ านเป็นอย่างดีในการสอดส่องดแู ลนกั ศึกษา ๕.๕ ชมุ ชน หนว่ ยงานอื่นทั้งภาครัฐและเอกชนใหค้ วามรว่ มมือและสนับสนุนกจิ กรรมเปน็ อย่างดี ๕.๖ ภาคีเครือข่ายให้ความร่วมมือ มีส่วนร่วมและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการขับเคลื่อน และพฒั นา กศน. เป็นอย่างดี ๖. บทเรียนทีไ่ ด้รับ (Lesson Learned) 6.1 นักศึกษาได้รับการพัฒนาส่งเสริมคุณลักษณะนิสัย ทำให้นักศึกษามีคุณธรรมจริยธรรม มากย่งิ ขนึ้ ปลอดจากยาเสพติดและอบายมุข 6.2 กศน.ตำบลสระแกว้ ได้พฒั นาสิง่ แวดล้อมภายในหอ้ งเรียน และนอกห้องเรียน สมบรู ณ์ยิง่ ข้ึน 6.3 กศน.ตำบลสระแก้ว ได้รับการยอมรับจากหน่วยงานอื่นในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางการ ศึกษาและการยอมรบั จากชุมชนมากยิ่งขึน้ BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

9 13 ๗. การเผยแพร่/การไดร้ ับการยอมรับ/รางวัลท่ีไดร้ บั 7.1 กศน.ตำบลตน้ แบบ “กศน. 5 ดี พรเี มี่ยม” เปน็ ตน้ แบบในการพัฒนา กศน.ตำบล ใหม้ ี ประสิทธิภาพ เป็นประโยชน์ต่อการจัดการศึกษานอกระบบและการจัดการศึกษาตามอัธยาศัยในชุมชน โดยนำรูปแบบการบริหารจัดการ “K-M- CLEAN” มาประยุกต์ใช้จนเกิดผลเชิงประจักษ์ ประชาชนเกิดการ เรียนรู้ และการศึกษาตลอดชีวิต เป็นต้นแบบให้กับ กศน.ตำบลทั้ง 110 ตำบล ของสำนักงานส่งเสริม การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจงั หวัดสพุ รรณบุรี 7.2 กศน.ตำบลสระแกว้ ได้รับรางวลั การประเมนิ คัดเลือกเปน็ กศน.ตำบลตน้ แบบ 5 ดี พรเี ม่ียม ในระดับจงั หวัด ระดบั “ดีเดน่ ” ประจำปี 2563 7.3 กศน.ตำบลสระแกว้ ได้รับรางวลั การประเมนิ คดั เลอื ก กศน.ตำบลต้นแบบ 5 ดี พรีเม่ียม ระดับกลุ่มท่าจนี ถิน่ แม่กลอง ประจำปงี บประมาณ 2563 BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

10 14 ภาคผนวก BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแก้ว

BEST PRACTTIC

15 กศน.ตำบลสระแก้ว

โครงการห้องเรียนสีขา ความเ ยาเสพตดิ เป็ นปัญหาสาคญั ระดับชาตทิ ่รี ัฐบาลถือเป็ นนโยบายทต่ี ้องเร่งดาเ ของประเทศไทยได้ทวีความรุนแรงมากขึน้ ทุกขณะส่งผลกระทบต่อการพฒั นาปร ม่นั คงของ โรคเอดส์เป็ นโรคติดต่อร้ายแรงท่ีกาลงั ระบาดอย่างรวดเร็วในทุกจงั หวัดของ มีผ้ตู ดิ เชื้อหลายแสนคน แต่ละวนั มีผ้ตู ิดเชื้อเพมิ่ ขนึ้ เป็ นจานวนมากโดยเฉพาะกล่มุ พฤตกิ รรมท่ีไม่พงึ ประสงค์ในกล่มุ เยาวชน ดื่มสุรา สูบบุหรี่ เทีย่ วกลางคืน ฐานะ ซ่ึงเป็ นพฤตกิ รรมเบย่ี งเบนทีส่ ังคมไม่ยอมรับปัญหาต่างๆ ท่ีเกดิ ขนึ้ กบั นักเรีย พฒั นาท้งั ด้านร่างกาย ศูนย์ปฏิบตั ิการต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติดกระทรวงศึกษาธิการ ได้บูรณาก ขาวในสถานศึกษาทกุ แห่งท่วั ประเทศโดยมีเป้าหมายเพ่ือให้ครู อาจารย์ท่ปี รึกษา แล คาปรึกษา ตกั เตือนเพ่ือน กระตุ้นเพื่อน ปลกู ฝังค่านยิ มที่ถูกต้อง ดแู ลช่วยเหลือซึ่งก เพ่ือเอาชนะยาเสพติดกระทรวงศึกษาธิการ จะช่วยให้ผู้ทีเ่ กย่ี วข้องได้ดาเนนิ งานบร เป็ นเยาวชนท่ีมีความรู้ ควบคู่ด้วยคุณธรรม ไม่ฝักใฝ่ อบายมขุ และสร้างปัญหาให้ก พฒั นาประเทศไทยให BEST PRACTTIC

16 าว กศน.ตาบลสระแก้ว เป็ นมา เนนิ การแก้ไขอย่างจริงจงั ท้งั นีเ้ พราะปัญหายาเสพติดท่ีมีการแพร่ระบาดในทุกพืน้ ท่ี ระเทศท้งั ด้านเศรษฐกจิ สังคม และสิ่งแวดล้อมรวมท้งั ทางด้านการเมือง และความ งประเทศ งประเทศไทย และเป็ นปัญหาเร่งด่วนท่ีรัฐบาลจาเป็ นต้องดาเนนิ การแก้ไข ปัจจุบนั มเยาวชน ทาให้สูญเสียทรัพยากรที่มคี ุณค่าต่อการพฒั นาประเทศชาตเิ ป็ นอย่างย่งิ น การพนนั การทะเลาะวิวาทติดเกม สื่อลามกอนาจาร ฟ่ ุมเฟื อย และวัตถนุ ยิ มเกนิ ยน นิสิต นกั ศึกษา การป้องกนั และแก้ไขปัญหา เป็ นส่ิงสาคัญประการหน่งึ ของการ ย จิตใจ และสติปัญญา การจัดทาแผนปฏบิ ัตกิ ารร่วมกนั ทุกฝ่ ายทเ่ี กีย่ วข้อง จงึ ได้จัดทาโครงการห้องเรียนสี ละเพ่ือนนักเรียน นสิ ิต นกั ศึกษา ท่เี ป็ นแกนนาเป็ นผู้ให้ความรู้ ความเข้าใจในการให้ กนั และกนั คู่มือแนวทางการดาเนินงานโครงการห้องเรียนสีขาวศูนย์ปฏิบัติการต่อสู้ รรลุตามวัตถปุ ระสงค์ของโครงการห้องเรียนสีขาว เพ่ือให้เยาวชนของประเทศไทย กบั สังคม สามารถดารงตนอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขเป็ นพลเมืองท่มี คี ุณภาพ ห้เจริญรุ่งเรืองต่อไป กศน.ตำบลสระแกว้

กศน. BEST PRACTTIC

17 .ตำบลสระแกว้ กศน.ตำบลสระแก้ว

18 ภาพกจิ กรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN การดาเนินงาน \"ตูแ้ ดงเสมารกั ษ\"์ จดั ทาข้นึ เพอื่ รบั เรือ่ งปัญหายาเสพตดิ และอบายมุข เพอ่ื ดาเนินกจิ กรรมในโครงการพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว ปลอดยาเสพตดิ และอบายมุข BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

19 ภาพกจิ กรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาช่ืนใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN สรา้ งคณุ ธรรมใหเ้ กดิ เป็ นนสิ ยั สง่ ผลใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลงในทางท่ดี ี เกดิ เป็ นจรยิ ธรรม ซง่ึ เป็ นการปรบั ลดพฤตกิ รรมบง่ ช้ที ี่ไม่พงึ ประสงคใ์ หห้ มดไป โดยใชห้ ลกั การเสรมิ แรงบวก และ ลบ ไปในขณะเดยี วกนั BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

20 ภาพกจิ กรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาช่ืนใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN จดั ประชมุ คณะกรรมการ กศน.ตาบลสระแกว้ เพอ่ื ร่วมคดิ ร่วมทา ร่วมตดั สนิ ใจ ร่วมแกป้ ัญหา ปรกึ ษาหารอื แลกเปลย่ี น เรียนรู้ เพอ่ื การพฒั นา กศน.ตาบล ใหด้ ยี ง่ิ ข้นึ BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

21 ภาพกจิ กรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาช่นื ใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN ส่งเสริม สนบั สนนุ สรา้ งความสมั พนั ธก์ บั ภาคีเครือข่าย BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

22 ภาพกจิ กรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาชื่นใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN ปรบั ปรงุ พฒั นา สง่ิ แวดลอ้ ม ปลกู จติ สานึกรกั และหวงแหนสถานศกึ ษาใหเ้ กดิ กบั ผูเ้ รยี น BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

23 ภาพกจิ กรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาชืน่ ใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN ปรบั ปรงุ พฒั นา สง่ิ แวดลอ้ ม ปลกู จติ สานกึ รกั และหวงแหนสถานศกึ ษาใหเ้ กดิ กบั ผูเ้ รยี น BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

24 ภาพกิจกรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาชน่ื ใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

25 ภาพกิจกรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาชน่ื ใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

26 ภาพกิจกรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาชน่ื ใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

27 ภาพกจิ กรรม การพฒั นาสถานศกึ ษาสขี าว “กศน.งามตา ประชาชน่ื ใจ” โดยใชร้ ปู แบบ K-M- CLEAN BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้

28 บทบรรณานกุ รม ค่มู ือการดำเนนิ งานหลักสูตรการศกึ ษานอกระบบระดับการศกึ ษาข้ันพืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 (ฉบับปรบั ปรุง พทุ ธศักราช 2555) ปฏริ ปู การศึกษา, สำนักงาน พระราชบัญญัตกิ ารศกึ ษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิม่ เตมิ (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ. 2545 กรุงเทพมหานคร: บรษิ ทั พริกหวานกราฟ จำกัด, 2545 เพม่ิ ผลผลติ แหง่ ชาติ, สถาบนั PDCA วงจรสูค่ วามสำเร็จ กรุงเทพมหานคร บรษิ ัทประชาชน จำกดั , 2543 BEST PRACTTIC กศน.ตำบลสระแกว้