แปลความ ตีความ ขยายความ

การแปลความ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงความจาก เดิมที่ได้อา่ นโดยใช้คาพดู ใหมห่ รือภาษาใหมม่ าเรียบเรียง เป็นข้อความใหมใ่ ห้เข้าใจง่ายขนึ ้ แตต่ ้องรักษาเนือ้ หาและ สาระสาคญั ของเร่ืองเดมิ ไว้ได้อย่างครบถ้วน

การแปลความมหี ลักสาคญั ดงั นี้ ๑. จบั ใจความสาคญั หรือสาระของ เร่ืองให้ได้ ๒. เรียบเรียงเป็นข้อความใหมท่ ี่มี ความหมายชดั เจน และคงความหมาย เดิมไว้ได้ ๓. แปลความนนั้ โดยสรุปได้

วิธีการอ่านแปลความ มีดงั นี้ ๑. แปลคาศพั ทเ์ ฉพาะเป็นภาษาธรรมดาทท่ี กุ คนเขา้ ใจ หรอื แปลความหมายของคาระดบั หน่งึ ซง่ึ เขา้ ใจกนั เฉพาะกลมุ่ เช่น คาสแลง คาภาษาถนิ่ เป็นคาอกี ระดบั หน่งึ พระอนั ตคณุ แปลวา่ ลาไสเ้ ลก็ หฤษฎี แปลวา่ ความยนิ ดี ความปลาบปลม้ื ดษุ ฎี แปลวา่ ความยนิ ดี ความชน่ื ชม ตะเลง แปลว่ามอญ มรมั เทศ แปลวา่ ประเทศพมา่

๒. แปลข้อความเดิมเป็นข้อความใหม่ที่เข้าใจได้งา่ ยขึน้ หรอื เปลย่ี นแปลงภาษาจากระดบั หน่งึ เป็นภาษาอกี ระดบั หน่งึ - นายกสมาคมอดั ฉีดนกั กฬี าสดุ ๆ (ภาษาปาก) เปล่ียนเป็น นายกสมาคมใหก้ ารสนบั สนุนกฬี าอย่าง เตม็ ท่ี (ภาษาระดบั กง่ึ ทางการ) - เขาสวมหมากหลายใบ (ภาษาปาก) เปล่ียนเป็น เขาดารงตาแหน่งหลายตาแหน่ง (ภาษาระดบั กง่ึ ทางการ)

๓. แปลสานวน คาพงั เพย สภุ าษิต เป็นภาษาธรรมดา (ยงั ไมม่ ีการตีความ) เช่น - ขม่ เขาโคขนื ใหก้ นิ หญา้ แปลว่า กดเขาโค ลงไปเพอ่ื บงั คบั ใหโ้ คกนิ หญา้ - ขายผา้ เอาหน้ารอด แปลวา่ ยอมขายผา้ เพอ่ื รกั ษาหน้าไว้

หรือแปลร้อยกรองเป็ นภาษาสามญั เช่น อยธุ ยายศย่ิงฟา้ ลงดิน แลฤๅ อานาจบญุ เพรงพระ ก่อเกือ้ เจดยี ์ลอออินทร์ ปราสาท ในทาบทองแล้วเนือ้ นอกโสรม แปลว่า อยธุ ยามคี วามงดงามราวกบั เป็นเมอื ง สวรรค์ ทงั้ นีเ้พราะบญุ บารมขี องพระเจ้าแผน่ ดินผ้ทู รงก่อตงั้ เมืองนีข้ นึ ้ ปราสาทราชวงั และเจดยี ์ก็ล้วนเป็นสีทอง

เพ่ือนกิน สนิ ้ ทรัพย์แล้ว แหนงหนี หาง่าย หลายหม่ืนมี มากได้ เพื่อนตาย ถ่ายแทนชี- วาอาตม์ หายาก ฝากผีไข้ ยากแท้จกั หา แปลว่า เพ่ือกินนนั้ หาง่าย แตเ่ พื่อนตายซงึ่ จะคอย ชว่ ยเรายามทกุ ข์นนั้ หาได้ยากนกั

๔. แปลเครอ่ื งหมาย รปู ภาพ สญั ลกั ษณ์ เป็นภาษาสามญั เช่น < แปลวา่ น้อยกวา่ = แปลวา่ เท่ากนั ,เทา่ กบั ♀ แปลวา่ ผหู้ ญงิ ♂ แปลวา่ ผชู้ าย  แปลวา่ สบู บุหร่ี  แปลวา่ ใหส้ งั เกต  แปลวา่ ระวงั อนั ตรายจาก ฟ้าผา่

การตคี วาม เป็นการอา่ นเพ่อื วนิ ิจฉยั ข้อความท่ีอา่ น เป็น การอา่ นเพอ่ื เข้าใจเร่ืองและถอดเอาความรู้สกึ ของผ้เู ขียนได้วา่ เนือ้ เร่ืองแสดงความรู้สกึ อยา่ งไร ผ้เู ขียนมีเจตนารมณ์หรือมี จดุ มงุ่ หมายในการเขียนอย่างไร ผ้อู า่ นจะต้องอาศยั ฟื น้ ความรู้ เดมิ ความสนใจ ประสบการณ์ สตปิ ัญญา รวมทงั้ จินตนาการ มาตีความข้อความทอี่ า่ นเช่น

“ถึงบ้านงิว้ งิว้ ต้นแตพ่ ้นหนาม ไมง่ อนงามเหมือนแมง่ ิว้ ท่ีผวิ เหลือง เมอ่ื แลพบหลบพกั ตร์จกั ชาเลือง ดปู ลดเปลืองเปล่งปลง่ั กาลงั โลม” นิราศวดั เจ้าฟา้ ของสนุ ทรภู่ คาประพนั ธ์กล่าวถงึ การโยงความสมั พนั ธ์ระหวา่ งช่ือบ้าน คือ บ้านงวิ้ ต้นไม้ คือ ต้นงวิ้ และผู้หญิงผู้เป็ นท่รี ักช่อื แม่งวิ้ ผ้อู า่ นจะต้อง มีความรู้เกี่ยวกบั ชีวิตประวตั ขิ องสนุ ทรภจู่ งึ จะทาให้ตีความบทประพนั ธ์นีไ้ ด้ อยา่ งชดั เจนวา่ ผ้เู ขียนมีจดุ มงุ่ หมายเปรียบเทียบต้นงวิ ้ กบั แมง่ วิ ้ ท่ีเป็นคนรัก นน่ั เองสว่ นการอา่ นขยายความเป็นการอา่ นเพ่ือขยายความคดิ ของผ้อู า่ นให้ กว้างไกลลกึ ซงึ ้ โดยอาศยั การอา่ นเป็นพืน้ ฐาน อาจขยายความคิดโดยใช้ เหตผุ ล หรือข้อเท็จจริงประกอบ การอา่ นขยายความต้องนาความรู้ ความคิดของผ้อู า่ นมาขยายความอธิบายข้อความนนั้ ๆ ได้

“จะหลบหลกี เข้าฝ่ังก็ยงั ไกล คลื่นก็ใหญ่โยนเรือเหลอื กาลงั ” เรือแลน่ ในทะเลเกิดพายพุ ดั จะเข้าฝั่งกไ็ กลนกั ลกู คลน่ื ใน ทะเลก็ใหญ่มาก เรือทีถ่ กู คล่นื โยนก็ดนู ่าจะอบั ปางเอา ทงั ้ นีล้ กู คลื่นในทะเลท่ีเกิดพายเุ ป็นคลืน่ ลกู ใหญ่สามารถทาลายเรือได้

อนั ความคดิ วิทยาเหมือนอาวธุ ประเสริฐสดุ ซอ่ นใสเ่ สียในฝัก สงวนคนสมนกึ ใครฮกึ ฮกั จงึ คอ่ ยชกั เชือดฟันให้บรรลยั (ราพนั พลิ าป ของสนุ ทรภ่)ู ตคี วาม ความรู้นนั้ เปรียบเหมือนอาวธุ แตผ่ ้ทู ฉ่ี ลาดนนั ้ จะไม่ โอ้อวดความรู้ของตน ซง่ึ ลกั ษณะเช่นนีเ้ปรียบเหมอื นการซอ่ นอาวธุ อนั แหลมคมไว้ในฝัก ตอ่ เม่อื จาเป็นจงึ ค่อยใช้ความรู้นนั้ ให้เกิด ประโยชน์

การขยายความ เป็นการอา่ นข้อความแล้วอธิบายความ เข้าใจข้อความทอ่ี า่ น โดยอาจให้ความคิดเหน็ ยกตวั อย่างหรือ ข้อเท็จจริงให้เหตผุ ลประกอบการอธิบายเพิม่ เตมิ ตวั อยา่ ง “ เยาวชนทรี่ ักเอย๋ หลายคนเป็นพวกคนทเี่ กิดมาสวา่ งกลบั ไป มืด”