ใบเนื้อหา เรื่อง ระบบจุดระเบิดทรานซิสเตอร์แบบรวม

แผนการจดั การเรียนรู้ หน่วยท่ี 2นายอดศิ ักดิ์ นพภาลีวทิ ยาลยั เทคนิคปราจีนบรุ ี

โครงการจดั การเรียนรู้ คร้งั ที่ 2 จานวน 14 ชว่ั โมง วชิ า 3101-2104 งานไฟฟ้ ายานยนต์หน่วยท่ี 2 ระบบจดุ ระเบดิ ทรานซิสเตอร์ แบบรวมเรื่อง 1. ส่วนประกอบของระบบจุดระเบิดทรานซิสเตอร์แบบ IIA 2. เคร่ืองกาเนิดสญั ญาณ 3. ตวั ช่วยจดุ ระเบิด 4. หลกั การทางานเบ้ืองตน้ ของระบบจดุ ระเบิดแบบ ทรานซิสเตอร์ 5. วงจรจดุ ระเบดิ ทรานซิสเตอร์แบบ IIA 6. ขอ้ ดีของระบบจดุ ระเบิดทรานซิสเตอร์ แบบ IIA จดุ ประสงค์การสอน รายการสอน1. บอกช่ือชิ้นส่วนของระบบจดุ ระเบิด 1. ส่วนประกอบของระบบจดุ ระเบิด ทรานซิสเตอร์ แบบ IIA ได้ ทรานซิสเตอร์แบบ IIA2. บอกส่วนประกอบของเครื่องกาเนิด 2. เคร่ืองกาเนิดสญั ญาณ สญั ญาณได้ 3. ตวั ช่วยจดุ ระเบิด 4. หลกั การทางานเบ้อื งตน้ ของระบบจุดระเบิด3. อธิบายหลกั การเกิดแรงดนั ไฟฟ้ าของ เคร่ืองกาเนิดสญั ญาณได้ แบบทรานซิสเตอร์ 5. วงจรจุดระเบิดทรานซิสเตอร์แบบ IIA4. บอกส่วนประกอบของวงจรตวั ช่วยจดุ 6. ขอ้ ดีของระบบจุดระเบิดทรานซิสเตอร์ แบบ ระเบิดได้ IIA5. บอกขอ้ ดีของระบบจุดระเบดิทรานซิสเตอร์ แบบ IIA ได้วธิ ีการสอน บรรยาย / ถาม- ตอบ / ปฏบิ ตั ิสื่อการสอน หนังสืออ้างอิง1. ใบงาน นายขนบ เพชรซอ้ น. งานไฟฟ้ ายานยต์.2. แผน่ ใส ศสอ. กรุงเทพฯ3. วซี ีดี เร่ืองระบบจุดระเบิดทรานซิสเตอร์แบบรวมการประเมินผล ทาแบบทดสอบ ไดเ้ กินร้อยละ80

แผนการจดั การเรียนรู้รหัสวิชา 3101-2104 วชิ า งานไฟฟ้ ายานยนต์ จานวน 14 ชว่ั โมง/สปั ดาห์ช่ือหน่วย ระบบจุดระเบดิ ทรานซิสเตอร์ แบบรวมเรื่อง 1. ส่วนประกอบของระบบจดุ ระเบิดทรานซิสเตอร์แบบ IIA 2. เคร่ืองกาเนิดสญั ญาณ 3. ตวั ช่วยจุดระเบิด 4. หลกั การทางานเบ้อื งตน้ ของระบบจดุ ระเบิดแบบทรานซิสเตอร์ 5. วงจรจุดระเบิดทรานซิสเตอร์แบบ IIA 6. ขอ้ ดีของระบบจุดระเบิดทรานซิสเตอร์ แบบ IIAสาระสาคญั ในระบบจดุ ระเบิดแบบธรรมดาเมื่อมีการใชง้ านไประยะหน่ึงบริเวณผวิ หนา้ สมั ผสั ของหนา้ ของขาวจะเกิดคราบออกไซดข์ ้ึนจงึ ตอ้ งมีการบารุงรกั ษา เช่น ทาความสะอาด หรือตอ้ งเปล่ียนใหม่ เพอ่ืแกป้ ัญหาดงั กล่าวจงึ ไดม้ ีการพฒั นาระบบจุดระเบดิ แบบทรานซิสเตอร์ข้นึ มา ซ่ึงจะเป็นการลดปัญหาและลดคา่ บารุงรกั ษาท่เี กิดข้นึ ระบบจุดระเบดิ แบบทรานซิสเตอร์ แบบรวม หรือเรียกวา่ แบบ IIA กเ็ ป็นระบบจุดระเบดิ ทรานซิสเตอร์แบบหน่ึงทร่ี วมเอาตวั ช่วยจดุ ระเบดิ และคอยลจ์ ดุ ระเบดิ ไวใ้ นชุดจานจ่ายเป็ นตวัเดียวกนัจุดประสงค์การเรียนจุดประสงค์ทวั่ ไป เพอ่ื ใหน้ กั เรียน มีความรู้ ความเขา้ ใจเก่ียวกบั ระบบจดุ ระเบดิ ทรานซิสเตอร์ แบบรวมจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมพุทธิพิสัย1. ผเู้ รียนจาแนกส่วนประกอบของระบบจุดระเบิดทรานซิสเตอร์แบบ IIA ได้2. ผเู้ รียนสามารถอธิบายเกี่ยวกบั เรื่องเคร่ืองกาเนิดสญั ญาณ3. ผเู้ รียนสามารถสรุปขอ้ ดีของระบบจุดระเบดิ ทรานซิสเตอร์ แบบ IIAทักษะพสิ ัย1. ผเู้ รียนสามารถตรวจวเิ คราะหข์ อ้ ขดั ขอ้ งระบบจดุ ระเบดิ ทรานซิสเตอร์ แบบ IIA ได้2. ผเู้ รียนสามารถวาดรูปวงจรจุดระเบดิ อิเล็กทรอนิกสแ์ บบ IIA ได้จิตพสิ ัย1. ผเู้ รียนสามารถแนะนาหลกั การทางานเบ้อื งตน้ ของระบบจุดระเบิดแบบทรานซิสเตอร์2. ผเู้ รียนสามารถอภปิ รายตวั ช่วยจุดระเบดิ

เนอื้ หาสาระ1. ส่วนประกอบของระบบจดุ ระเบิดทรานซิสเตอร์ แบบ IIA 1.1 แบตเตอรี่ 1.2 สวติ ชก์ ุญแจหรือสวติ ชจ์ ุดระเบดิ 1.3 ชุดจานจา่ ย ระบบจุดระเบดิ ทรานซิสเตอร์แบบ IIA เป็ นการรวมเอาตวั ช่วยจุดระเบดิ และคอยลจ์ ดุระเบิดไวภ้ ายในจานจ่ายชุดเดียวกนั ซ่ึงภายในชุดจานจ่ายของระบบจุดระเบดิ ทรานซิสเตอร์ แบบ IIA จะมีส่วนประกอบท่ีสาคญั ดงั น้ี 1.1.1 โรเตอร์ 1.1.2 ตวั ช่วยจดุ ระเบิด 1.1.3 เครื่องกาเนิดสญั ญาณ ซ่ึงประกอบดว้ ย ขดลวดกาเนิดสญั ญาณ ,โรเตอร์กาหนดสญั ญาณ และแม่เหลก็ 1.1.4 ฝาครอบกนั ฝ่ นุ คอยลจ์ ดุ ระเบดิ 1.1.5 สายไฟจานจ่าย 1.1.6 คอยลจ์ ดุ ระเบิด 1.1.7 ปะเกน็ 1.1.8 คอนเดนเซอร์2. เคร่ืองกาเนิดสัญญาณ (Signal generator) เครื่องกาเนิดสญั ญาณจะทาหนา้ ทเ่ี หมือนกบั สวติ ชใ์ หก้ บั ทรานซิสเตอร์กาลงั ในชุดช่วยจุดระเบดิซ่ึงจะกาหนดการไหลของกระแสไฟฟ้ าในขดลวดปฐมภูมิของคอยลจ์ ุดระเบิดท่ีจงั หวะการจุดระเบดิ ที่ถูกตอ้ ง ซ่ึงกลไกของเคร่ืองกาเนิดสญั ญาณจดุ ระเบดิ น้ีจะประกอบไปดว้ ยอุปกรณ์ 3 อยา่ งคอื ขดลวดกาเนิดสญั ญาณ (Pick-up coil), แม่เหลก็ (Magnet) และโรเตอร์กาหนดสญั ญาณ (Signal Rotor) โดยทโ่ี รเตอร์กาหนดสญั ญาณ (Signal Rotor) จะจานวนฟันเท่ากบั จานวนสูบของเครื่องยนต์ เช่น เคร่ืองยนต์ 4สูบก็จะมีฟันของโรเตอร์กาหนดสญั ญาณ 4 ฟัน ถา้ 6 สูบ กม็ ี 6 ฟัน

2.1 หลกั การทางานของเคร่ืองกาเนิดสญั ญาณ ในขณะทเ่ี ครื่องยนตย์ งั ไม่ทางาน โรเตอร์กาหนดสญั ญาณยงั ไม่หมุน จานวนของเสน้ แรงแม่เหล็กยงั ไม่มีการเปลี่ยนแปลง เมื่อเครื่องยนตเ์ ริ่มทางานและโรเตอร์กาหนดสญั ญาณเริ่มหมุน ทาให้ระยะห่างระหวา่ งฟันของโรเตอร์กาหนดสญั ญาณ กบั ขดลวดกาเนิดสญั ญาณกจ็ ะมีการเปลี่ยนแปลง จะทาใหค้ วามหนาแน่นเสน้ แรงแม่เหลก็ ที่ผา่ นขดลวดกาเนิดสญั ญาณเกิดการเปล่ียนแปลง ไปซ่ึงมีผลทาใหเ้ กิดแรงเคล่ือนไฟฟ้ าข้นึ ทขี่ ดลวดกาเนิดสญั ญาณ จานวนเสน้ แรงแม่เหลก็ ทเี่ ปลี่ยนรแปลงมากจะทาใหเ้ กดการผลิตแรงเคลื่อนไฟฟ้ าไดม้ ากข้นึ3. ตวั ช่วยจดุ ระเบดิ (Igniter) ตวั ช่วยจดุ ระเบิดในชุดจานจา่ ยของระบบจดุ ระเบิดทรานซิสเตอร์จะประกอบไปดว้ ยวงจรหลกั ๆดงั น้ี 3.1 วงจรตรวจจบั แรงดนั ไฟฟ้ า (Detection circuit) ทาหนา้ ท่ีตรวจจบั เรงดนั ไฟฟ้ าที่ขดลวดกาเนิดสญั ญาณผลิตออกมาเพอ่ื ควบคุมการทางานของตวั ช่วยจดุ ระเบิด 3.2 วงจรขยายสญั ญาณ (Amplifier circuit) ทาหนา้ ที่ ขยายสญั ญาณจากวงจรตรวจจบัแรงดนั ไฟฟ้ า ใหม้ ีความแรงข้ึนเพอ่ื ไปกระตนุ้ การทางานของตวั ทรานซิสเตอร์กาลงั 3.3 วงจรควบคุม (Control circuit) ทาหนา้ ที่ ควบคุมการไหลของกระแสไฟฟ้ าแรงดนั ต่าในขดลวดปฐมภูมิของคอยลจ์ ดุ ระเบิด 3.4 วงจรควบคุมมุมดเวล ทาหนา้ ท่ี สาหรับปรับสญั ญาณในขดลวดปฐมภูมิใหถ้ ูกตอ้ งตามความเร็วรอบของเคร่ืองยนตท์ ่ีเพมิ่ ข้นึ4. หลกั การทางานเบอื้ งต้นของระบบจุดระเบดิ แบบทรานซิสเตอร์ วงจรการทางานของตวั ช่วยจดุ ระเบดิ มีความซบั ซอ้ นมาก เนื่องจากใชไ้ อซี (วงจรรวม) เพอื่การอธิบายการทางานของตวั ช่วยจดุ ระเบิด (Igniter)จงึ ตอ้ งใชแ้ ผนภูมิวงจรแบบงา่ ย ๆ เพอื่ ความสะดวกในการทาความเขา้ ใจ โดยแบ่งเป็นดงั น้ี 4.1 เมือ่ เคร่ืองยนต์ดับ เม่ือเปิ ดสวติ ชจ์ ุดระเบดิ แรงดนั ไฟฟ้ าจะถูกจ่ายไปยงั จุด P แรงดนั ไฟฟ้ าทจ่ี ุด P น้ีจะถูกรักษาไวใ้ หต้ ่าวา่ การทางานท่ีการแบง่ แรงดนั ไฟฟ้ าดว้ ยความตา้ นทาน R1 และ R2 จากเหตผุ ลน้ี ทาให้ทรานซิสเตอร์ยงั ไม่ทางานในขณะทเี่ ครื่องยนตด์ บั ดงั น้นั จึงไม่มีกระแสไฟฟ้ าไหลเขา้ ไปยงั ขดลวดปฐมภูมิของคอยลจ์ ุดระเบิด

4.2 เมอ่ื เครื่องยนต์ทางาน (เกดิ แรงดนั ไฟฟ้ าช่วงบวกในขดลวดกาเนิดสัญญาณ) เมื่อเคร่ืองยนตห์ มุน ทาใหโ้ รเตอร์กาหนดสัญญาณหมุนไปดว้ ยทาใหเ้ กิดแรงดนั ไฟฟ้ ากระแสสลบั ข้ึนในขดลวดกาเนิดสญั ญาณ ถา้ การเกิดกระแสไฟฟ้ าสลบั ในช่วงบวก ซ่ึงจะเป็นการเสริมแรงดนั ไฟฟ้ าจากแบตเตอร่ี (ที่จ่ายใหจ้ ดุ P) ทาใหเ้ กิดแรงดนั ไฟฟ้ าทีจ่ ดุ Q เพมิ่ ข้นึ สูงกวา่ แรงดนั การทางานของทรานซิสเตอร์เป็นเหตุใหท้ รานซิสเตอร์ทางาน ซ่ึงจากเหตุผลน้ีนี่เองทาใหม้ ีกระแสไฟฟ้ าไหลเขา้ ขดลวดปฐมภูมิของคอยลจ์ ุดระเบดิ ไหลจากคอลเลคเตอร์ C ไปยงั อีมิตเตอร์ E 4.3 เมอ่ื เคร่ืองยนต์ทางาน (เกดิ แรงดนั ไฟฟ้ าช่วงลบในขดลวดกาเนิดสัญญาณ) เม่ือไฟฟ้ ากระแสสลบั ที่เกิดข้นึ ในขดลวดกาเนิดสญั ญาณเป็ นช่วงลบ แรงดนั ไฟฟ้ าน้ีจะไปเสริมกบั แรงดนั ไฟฟ้ าท่จี ุด P ดงั น้นั แรงดนั ไฟฟ้ าที่จดุ Q จะลดต่าลงกวา่ แรงดนั ไฟฟ้ าทางานของทรานซิสเตอร์ ส่งผลใหท้ รานซิสเตอร์หยดุ ทางาน จากเหตผุ ลน้ีทาใหก้ ระแสไฟฟ้ าทีไ่ หลเขา้ ขดลวดปฐมภมู ิของคอยลจ์ ุดระเบิดหยดุ ไหล จงึ ทาใหส้ นามแม่เหล็กเกิดการยบุ ตวั ตดั กบั ขดลวดทุติยภูมิเกิดเป็ นไฟแรงเคลื่อนสูง5. วงจรจุดระเบดิ อเิ ล็กทรอนิกส์แบบ IIA

6. ข้อดขี องระบบจุดระเบิดทรานซิสเตอร์ แบบ IIA ระบบจดุ ระเบดิ ทรานซิสเตอร์ แบบ IIA มีขอ้ ดีดงั น้ี คอื 1. มีขนาดเลก็ 2. น้าหนกั เบา 3. ไม่มีปัญหาเกี่ยวกบั ข้วั ต่อสายไฟแตกหกั หรือขาด จงึ ทาใหม้ ีความทนทาน 4. ป้ องกนั น้าและความช่ืนไดด้ ี 5. ทนตอ่ สภาพแวดลอ้ มไดด้ ี 6. ไม่เกิดการเสียหายงา่ ย เน่ืองจากเป็ นการรวมกนั เป็นชุดเดียว 7. มีการป้ องกนั การกระแทกเป็ นอยา่ งดี