ตลาดหลกั ทรัพยแ หง ประเทศไทย มุงพฒั นาตลาดทนุ สูค วามแข็งแกรง ของประเทศชาตอิ ยางย่ังยืน • Social Impact: ตลาดหลักทรัพยฯ ชว ยพัฒนาศกั ยภาพและ ความเขม แขง็ ใหแ กธุรกจิ เพ่อื สังคมผาน SET Social Impact Platform ซงึ่ เชอ่ื มโยงผปู ระกอบธรุ กจิ ในตลาดทนุ ทมี่ คี วามเชย่ี วชาญใหช ว ยเหลอื ผูประกอบการทางสังคมใหสามารถอยูรอดและเติบโตได ซึ่งจะนำไปสู การสรา งผลลพั ธท างสงั คมอยา งเปน รปู ธรรมและสง เสรมิ การลงทนุ อยา ง ย่ังยืนในรูปแบบ Impact investment ในป 2559-2563 SET Social Impact Platform ไดสรางมูลคา ทางเศรษฐกิจกวา 116 ลา นบาท และ มีกิจการเพ่อื สังคมทไี่ ดร บั ประโยชนป ระมาณ 100 แหง • Climate Care Collaboration Platform: ตลาดหลักทรัพยฯ ริเริ่มแพลตฟอรมความรวมมือดานการจัดการส่ิงแวดลอมกับเครือขาย ในทกุ ภาคสว นเพอ่ื บรรลุภารกิจสำคัญ 3 ประการ คือ Care the Whale ทเ่ี นนการจดั การขยะอยางมปี ระสิทธิภาพ Care the Bear ท่มี ุง ลดการ ตลอดระยะเวลาเกอื บ 5 ทศวรรษทผ่ี า นมา ตลาดหลักทรัพยแ หง ปลอ ยกาซเรอื นกระจก และ Care the Wild ที่สนับสนุนการเพมิ่ พนื้ ที่ปา ประเทศไทยมบี ทบาทสำคญั ในการระดมทนุ ของผปู ระกอบการธรุ กจิ ให และดแู ลตน ไมอ ยา งตอ เนอ่ื งและจรงิ จงั ดว ยความรว มมอื จากพนั ธมติ ร สามารถเขาถึงแหลงเงินทุน อีกทั้งเปนชองทางสำคัญในการออมและ กวา 100 แหง ของตลาดหลกั ทรัพยฯ ทงั้ 3 โครงการสามารถลดปรมิ าณ การลงทุนของประชาชน ตลาดหลักทรัพยฯ จึงมุงพัฒนาตลาดทุนใหมี กา ซเรือนกระจกได 12,323 ตันคารบ อนไดออกไซด เทยี บเทาการปลูก ความเขม แขง็ โดยยดึ มน่ั ในหลกั การพฒั นาอยา งยง่ั ยนื ซง่ึ เนน ขบั เคลอ่ื น ตนไมใหญที่มอี ายุ 10 ป จำนวน 1,369, 274 ตน การเติบโตทางเศรษฐกิจไปพรอมกับการดูแลสังคมและส่ิงแวดลอม รวมถึงมีสวนรวมกับประชาคมโลกในการบรรลุเปาหมายการพัฒนา นอกจากน้ี ตลาดหลกั ทรพั ยฯ ยงั มบี ทบาทโดยออ มในการประสาน ท่ยี ่งั ยืนซ่ึงเปนวาระสำคัญและเรง ดวนในระดบั สากล ความรว มมอื กบั ผมู สี ว นไดเ สยี ในภาคตลาดทนุ และสนบั สนนุ การทำงาน ของบริษัทจดทะเบียน ผูลงทุน และสถาบันตัวกลาง ในการขับเคล่ือน ดวยเจตนารมณดังกลาว ตลาดหลกั ทรพั ยฯ จึงมีบทบาทโดยตรง เร่ืองการพัฒนาอยา งย่งั ยนื โดยดำเนนิ งานใน 3 เร่อื งหลกั ดงั นี้ ในการสง เสรมิ ความรทู างการเงนิ การลงทนุ และสนบั สนนุ ธรุ กจิ เพอ่ื สงั คม • Corporate Sustainability: บรษิ ทั จดทะเบยี นตระหนกั ถงึ ความ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตความเปนอยูของคนในสังคม รวมถึงอนุรักษ สำคญั ของการพฒั นาศกั ยภาพในการแขง ขนั ดว ยการดำเนนิ ธรุ กจิ อยา ง สงิ่ แวดลอ มเพอื่ รกั ษาสมดลุ ทางธรรมชาติ โดยดำเนนิ งานใน 3 เรอื่ งหลกั ยงั่ ยนื ตลาดหลกั ทรพั ยฯ จงึ มบี ทบาทสนบั สนนุ บรษิ ทั จดทะเบยี นในการ ดังนี้ พฒั นากลยทุ ธด า นความยง่ั ยนื และกำหนด “Tone at the Top” ตง้ั แต • Financial Literacy: ตลาดหลกั ทรัพยฯ เปนศูนยกลางในการ ระดบั กรรมการและผบู รหิ ารระดบั สงู ไปจนถงึ การใหค วามรู การพฒั นา พัฒนาความรูทางการเงินการลงทุนใหคนไทยทุกระดับมีสุขภาพ คมู อื แนวปฏบิ ตั ิ และการใหค ำปรกึ ษาในการนำเรอื่ ง ESG ไปสกู ารปฏบิ ตั จิ รงิ ทางการเงนิ ทด่ี ี สามารถเขา ถงึ บรกิ ารทางการเงนิ การลงทนุ ไดอ ยา งทวั่ ถงึ และเปด เผยขอ มลู ไดอ ยา งมคี ณุ ภาพ เปน ประโยชนต อ การตดั สนิ ใจของ และเทา เทยี ม ตลาดหลกั ทรพั ยฯ จงึ มงุ เสรมิ สรา งวนิ ยั การออมการลงทนุ ผลู งทุน และสรางความเชือ่ มัน่ ใหแกผ มู ีสว นไดเสียอ่นื ๆ ใหแ กป ระชาชนทกุ ระดบั ดว ยการพฒั นาเนอ้ื หาและชอ งทางการกระจาย ในชวงสถานการณ Covid-19 ตลาดหลักทรัพยฯ ไดเขาไปใหคำ ความรใู หเ หมาะสมกบั กลมุ เปา หมายตา งๆทงั้ แบบออนไลนแ ละออฟไลน ปรกึ ษาแกบริษัทจดทะเบยี นอยางใกลชิด โดยเฉพาะบรษิ ทั ขนาดกลาง ใหส อดรบั กบั การเรยี นรวู ถิ ใี หมแ บบ New Normal ในป 2563 มปี ระชากร และขนาดเล็กในเร่ืองการบริหารความเสี่ยง สุขอนามัย และความ วัยทำงานที่ไดรับความรูดานการวางแผนการเงินเพื่อวัยเกษียณผาน ปลอดภัย การบริหารหวงโซอุปทาน การขายและการตลาดยุค Social โครงการ Happy Money, Happy Retirement รวม 2.44 ลานคน และ Distancing และการปรบั กลยทุ ธแ ละโมเดลธรุ กจิ ใหร บั กบั New Normal มผี สู นใจคน ควา ขอ มลู และใชบ รกิ ารหอ งสมดุ มารวยและพพิ ธิ ภณั ฑก าร เพ่ือการดำเนินงานอยางตอเน่ืองและความอยูรอดของธุรกิจทามกลาง เรียนรกู ารลงทุน INVESTORY รวม 1.12 ลา นคน ภาวะวกิ ฤต 051
• ESG Data Infrastructure: ดวยนโยบายการสนับสนุน โครงสรางพ้ืนฐานและกลไกตลาดทุนใหสงเสริมการพัฒนาอยางยั่งยืน ตลาดหลกั ทรัพยฯ จะยังคงยึดมั่น ตลาดหลกั ทรพั ยฯ รว มกบั สำนกั งานคณะกรรมการกำกบั หลกั ทรพั ยแ ละ ในหลกั การพฒั นาอยางย่งั ยืน ตลาดหลกั ทรพั ย ในการยกระดบั มาตรฐานการเปด เผยขอ มลู ESG ของ และกาวตอ ไปขางหนา โดยมงุ มั่น บริษัทจดทะเบียน นอกจากนี้ ตลาดหลักทรัพยฯ ยังอยูในระหวางการ สรางสรรคใหตลาดทุนไทยกอ ใหเกดิ พฒั นา ESG Data Platform ซงึ่ ใชเ ทคโนโลยดี จิ ทิ ลั เพอื่ ชว ยอำนวยความ ประโยชนต อทุกภาคสวนของสงั คม สะดวกใหแ กบ รษิ ัทจดทะเบยี นในการเปด เผยขอมลู ESG และตอเช่อื ม ใหผูลงทุนและสถาบันตัวกลางสามารถเขาถึงขอมูลไดอยางมี ประสิทธิภาพและลดตนทุนของท้ังอุตสาหกรรม นำไปสูการขับเคล่ือน ใหกระแสเงินลงทุนเติบโตและเปนไปอยางย่ังยืนมากย่ิงข้ึนในอนาคต เพื่อขบั เคลอื่ นตลาดทนุ และนำพา อันใกล เศรษฐกจิ ของประเทศใหเ ดินหนา ตอ ไปไดอ ยางม่ันคง ทา มกลางความทา ทายในอนาคต ตลาดหลกั ทรพั ยฯ จะยงั คงยดึ มนั่ ในหลักการพัฒนาอยางย่ังยืนและกาวตอไปขางหนา โดยมุงม่ัน สรา งสรรคใ หต ลาดทนุ ไทยกอ ใหเ กดิ ประโยชนต อ ทกุ ภาคสว นของสงั คม เพื่อขับเคลื่อนตลาดทุนและนำพาเศรษฐกิจของประเทศใหเดินหนาตอ ไปไดอยางม่ันคง อันจะนำไปสูความแข็งแกรงของประเทศชาติ ดวย ความเชอ่ื มนั่ อยา งยง่ิ วา การเตบิ โตอยา งมคี ณุ ภาพของธรุ กจิ จะเสรมิ สรา ง ความแขง็ แกรง ใหแ กป ระเทศ และนำไปสกู ารยกระดบั คณุ ภาพชวี ติ ของ นอกจากนี้ ตลาดหลักทรัพยฯ ยังจัดใหมี Third Party ทำหนาที่ คนในชาติ ตามวิสยั ทศั นข องตลาดหลักทรัพยฯ To Make the Capital ประเมินผลการดำเนินงานดานความยั่งยืนใหแกบริษัทจดทะเบียนเปน Market “Work” for Everyone ประจำทกุ ป ในป 2563 มบี ริษทั จดทะเบยี น 625 แหงไดร บั การประเมิน Corporate Governance Report (CGR) ในระดบั “ด”ี ขึน้ ไป ซึ่งเปน ระดับที่ผลู งทุนใชในการลงทนุ คิดเปน 90% ของมูลคาหลกั ทรพั ยตาม ราคาตลาดท้ังหมด และมบี ริษทั จดทะเบียน 124 แหง ไดรบั คดั เลือกให อยใู นรายชอื่ “หนุ ยงั่ ยนื ” (Thailand Sustainability Investment: THSI) คิดเปน 69% ของมูลคาหลักทรัพยตามราคาตลาดทั้งหมด บริษัทจด ทะเบียนไทยยังมีผลงานดานความย่ังยืนโดดเดนในระดับสากลอีกดวย โดยมีบรษิ ัทจดทะเบียนไทย 7 แหง เปน ท่ี 1 ใน 7 กลมุ อุตสาหกรรมของ การประเมินดัชนีความย่ังยืนดาวโจนส (Dow Jones Sustainability Indices: DJSI) และมีจำนวนบรษิ ทั จดทะเบยี นไทยที่ไดร บั คดั เลอื กให อยใู นดชั นคี วามยงั่ ยนื สากล ไดแ ก DJSI FTSE4 Good และ MSCI ESG มากที่สุดในภูมิภาคอาเซยี น • Sustainable Investment: เพือ่ สงเสรมิ การลงทนุ อยางย่ังยนื ตลาดหลักทรัพยฯ ไดพัฒนาดัชนีความยงั่ ยนื SETTHSI ซง่ึ ในปจจบุ นั มี บรษิ ทั จดทะเบยี นไดร บั คดั เลอื กใหอ ยใู นดชั นี 77 แหง คดิ เปน 60% ของ มลู คาหลกั ทรพั ยต ามราคาตลาดทง้ั หมด นอกจากน้ี ตลาดหลกั ทรพั ยฯ ยงั รว มกบั ผปู ระเมนิ ดา นความยงั่ ยนื ระดบั โลกในการเผยแพรข อ มลู ESG Ratings ของบริษัทจดทะเบียน เพื่อใหผูลงทุนมีมุมมองที่หลากหลาย และพจิ ารณาขอมลู ESG ประกอบการตัดสนิ ใจลงทุน ซ่งึ มผี สู นใจเขาดู ขอมลู ESG Ratings กวา 300,000 เพจววิ สะทอนถึงความสนใจขอ มลู ESG ท่เี พิ่มมากขนึ้ 052
“ผมดใี จและภมู ิใจอยางยิ่งท่ีไดร ว มเปน สว นหน่งึ ในการ ผลกั ดนั และเปน ประจกั ษพ ยานในการดาํ เนินการ ดา น ESG ท่ี กบข. สามารถกอใหเ กดิ ความกา วหนา อยางเปนรูปธรรมในระยะเวลาอันรวดเรว็ ” ดร.เสรี นนทสูติ กรรมการและประธานคณะอนุกรรมการธรรมาภบิ าล กองทุนบาํ เหน็จบํานาญขา ราชการ
ESG: เข็มทิศองคก รในศตวรรษที่ 21 ดร.เสรี นนทสตู ิ กรรมการและประธานคณะอนกุ รรมการธรรมาภบิ าล กองทุนบำเหนจ็ บำนาญขาราชการ ความนาเช่ือถือและมูลคาของบริษัทตางๆ อยางไรก็ตามการลงทุนใน บรษิ ทั ทม่ี ปี ระเดน็ ดา นสง่ิ แวดลอ ม สงั คม หรอื การกำกบั กจิ การยอ มสง ผล ตอชื่อเสียงของ กบข. เชนเดียวกัน ดังนั้นการใชหลักการ ESG เปน เครื่องมือในนโยบายการลงทุนจึงสรางความเขมแข็งดานช่ือเสียงและ ผลตอบแทนระยะยาวใหกับ กบข. ผมดีใจและภูมิใจอยางย่ิงท่ีไดรวม เปนสวนหน่ึงในการผลักดันและเปนประจักษพยานในการดำเนินการ ดาน ESG ที่ กบข. สามารถกอ ใหเ กดิ ความกา วหนา อยา งเปนรูปธรรม ในระยะเวลาอนั รวดเรว็ ตงั้ แตก ารจดั ตง้ั กองทนุ ยอ ยทล่ี งทนุ เฉพาะบรษิ ทั ที่ดำเนินการสอดคลองกับหลักการ ESG ในป 2562 และการสราง เครือขายดา น ESG รว มกบั นกั ลงทนุ สถาบนั อืน่ ๆ ที่มีสนิ ทรัพยรวมกวา รอยละ 80 ในป 2563 จนถึงปจจุบันท่ี กบข. ไดจัดการใหสินทรัพยที่ ถอื ครองเปน ไปตามแนวทางESGไดท ง้ั หมดและนำหลกั การESGเปน เกณฑ ในชว งเวลาเพยี ง 2 ทศวรรษนบั แตเ รมิ่ ศตวรรษที่ 21 กรอบแนวคดิ สำคัญประการหนึ่งในการคัดเลือกผูจัดการกองทุนท่ีจะมารวมบริหาร ที่เรียกกันอยางแพรหลายทั่วโลกวา ESG ซึ่งยอมาจากการผสานการ สนิ ทรัพยก ับ กบข. พิจารณาผลกระทบทางดานสิ่งแวดลอม สังคม และการกำกับดูแล กจิ การเขา ไวด ว ยกนั (Environment, Social and Governance) ไดก ลาย กาวสำคัญตอไปของ กบข. ในการทำใหหลัก ESG เกิดผลอยาง เปนมาตรฐานการดำเนินการของภาคธุรกิจและเปนความคาดหวัง เปนรูปธรรมมากยิ่งขึ้น ไดแก ประการแรก การเสริมสรางวัฒนธรรม ของประชาชนในการพิจารณาและประเมินองคกรธุรกิจท่ีดีและยั่งยืน องคกรของ กบข. ใหบ ุคลากรมี ESG เปน DNA ของการปฏิบัติหนา ท่ี ความแพรหลายของแนวคิด ESG นี้เกิดข้ึนควบคูกับกรอบหลักการท่ี ประการที่ 2 การเผยแพรแ ละสรา งเครอื ขา ยดา น ESG ทงั้ ระหวา งบรษิ ทั ใกลเคียงและสง เสรมิ กนั และกนั หลายประการโดยเฉพาะเปา หมายการ จดทะเบยี นในตลาดหลกั ทรพั ยแ ละผจู ดั การกองทนุ และรวมไปถงึ องคก ร พัฒนาอยางย่ังยืนของสหประชาชาติ (Sustainable Development ภาครฐั ตา งๆ เชน รฐั วสิ าหกจิ ทมี่ กี ารจดั ตง้ั กองทนุ สำรองเลย้ี งชพี รวมถงึ Goals) หลกั การชแ้ี นะของสหประชาชาตวิ า ดว ยธรุ กจิ กบั สทิ ธมิ นษุ ยชน การสรางความรวมมือในภูมิภาคอาเซียนและระหวางประเทศ และ (UN Guiding Principles on Business and Human Rights) หลักการ ประการท่ี 3 การจัดทำนโยบาย ESG ในเชิงยุทธศาสตรที่จะสงเสริม พฤติกรรมทางธุรกิจท่ีรับผิดชอบ (Responsible Business Conduct) การพัฒนาอยางยั่งยืนในดานตางๆ โดยเฉพาะการเปลี่ยนแปลงสภาพ ของ OECD และการจัดต้ัง Global Compact Network ที่ต้ังอยูบน ภูมิอากาศ ความเทาเทียมระหวางเพศและการบริโภคอยางรับผิดชอบ หลักการสิทธิมนษุ ยชน แรงงาน สง่ิ แวดลอ มและการตอ ตานการทจุ รติ ผมขอเปนกำลังใจและอวยพรให กบข. ทำหนาท่ีเปนองคกรช้ันนำของ โดยกรอบหลกั การตา งๆ เหลา นี้ ลว นมจี ดุ มงุ หมายเดยี วกนั คอื การสง เสรมิ ประเทศในดา นESGอยา งตอ เนอ่ื งซง่ึ จะสรา งทง้ั ผลตอบแทนและชอื่ เสยี ง และพัฒนาศักด์ิศรีความเปนมนุษยดานตางๆ และการอยูรวมกันของ ทย่ี ่งั ยืนใหก ับสมาชิกขาราชการท่วั ประเทศครับ มนุษยแ ละส่งิ แวดลอ มอยางยง่ั ยนื กบข. ถอื เปน นกั ลงทนุ สถาบนั รายใหญข องประเทศโดยมสี นิ ทรพั ย ภายใตการจัดการมูลคากวาหนึ่งลานลานบาทเปนครั้งแรกในป 2563 แตเดิมการพิจารณาลงทุนของ กบข. ต้ังอยูบนผลตอบแทนการลงทุน เปน หลกั และดว ยสดั สว นสนิ ทรพั ยท ม่ี นี ยั สำคญั การตดั สนิ ใจลงทนุ หรอื ไมลงทุนของ กบข. ในสินทรพั ยใ ดๆ จึงสงผลกระทบทั้งในดา นชือ่ เสยี ง 054
SUSTAINABLE BANKING
Sustainable Banking ศรกี ญั ญา ยาทิพย 1 ในมิตทิ ี่แคบ Sustainable Banking หรอื การธนาคารเพื่อความยัง่ ยนื หมายถึง การท่ธี นาคารนำเกณฑ ESG มาเปน สวนหนึ่งในการดำเนนิ ธรุ กิจ ซงึ่ สามารถแยกมองไดหลายระดับ ตัง้ แตร ะดบั CSR ระดบั บริหารจัดการองคกรใหเปนองคก ร สเี ขียว มกี ารสรา งและดูแลสำนกั งานใหเ ปน Green Building มีนโยบายดา นทรพั ยากรบุคคลที่ Protect & Respect สทิ ธิ มนษุ ยชนตามหลกั การของสหประชาชาติ หรอื แมแ ตก ารปรบั กระบวนการจดั ซอ้ื จดั จา งใหม คี วามโปรง ใส ตรวจสอบได ไมม ี การเลอื กปฏิบัติ ฯลฯ แตหากจะดูในมิติท่ีกวางและลึก สามารถอางอิงนิยามของบรรษัทเงินทุนระหวางประเทศ (International Finance Corporation: IFC) ท่ีนายรณดล นุมนนท 2 ไดเคยเรียบเรียงจากรายงาน Banking for Sustainability (UN, 2560) วา การธนาคารท่ยี ่งั ยืนประกอบไปดวยองคประกอบ 2 สว นสำคัญ ดังน้ี สว นท่ี 1: การบรหิ ารจดั การความเสยี่ งดา นสงั คมและสง่ิ แวดลอ ม โดยการกำหนดมาตรฐานและกระบวนการ ในการประเมนิ สินเชอ่ื อยา งเหมาะสมและเปนระบบ (Environmental Social and Governance: ESG) เพอื่ ลดความ เสี่ยงที่อาจเกิดจากปญหาสังคมและส่ิงแวดลอม ซึ่งนอกจากจะชวยลดปญหาหนี้เสียและความเสี่ยงดานช่ือเสียงของ ธนาคารแลว ยังสงผลดีตอระบบการเงินอยางยั่งยืนอีกดวย กระบวนการปลอยสินเช่ือที่ตองเปนท่ียอมรับและนำไปใช คือหลักการ Equator Principles (The Equator Principles, 2013) 10 ประการ ที่เปน แนวทางมาตรฐานสากลสำหรับ สถาบนั การเงนิ ในการปลอ ยสนิ เชอื่ แกโ ครงการขนาดใหญ โดยแนวทางดงั กลา วไดก ำหนดหลกั การทส่ี ถาบนั การเงนิ สามารถ นำไปใชในการประเมินและบริหารจัดการความเส่ียงตลอดจนการตัดสินใจเพ่ือสงเสริมการปลอยสินเช่ือท่ีสงผลกระทบตอ สงิ่ แวดลอมและสังคมนอ ยทส่ี ุด กอใหเกดิ การพัฒนาสังคมและสิ่งแวดลอ มอยางยงั่ ยนื 1 บทความน้ีเปน ทศั นะเชงิ วิเคราะหของผูเขยี น 2 http://www.dsdw2016.dsdw.go.th/doc_pr/ ไมถอื เปน ทัศนะและความรบั ผดิ ชอบของ ndc_2560-2561/PDF/8491e/8491 กองทนุ บำเหนจ็ บำนาญขา ราชการ (กบข.) นายรณดล%20นมุ นนท. pdf 056
สวนท่ี 2: การพัฒนาผลิตภัณฑและนวัตกรรมทางการเงินใหมๆ ท่ีสนับสนุนการพัฒนาสินคาและกิจกรรม เชิงพาณิชยท ่เี ปนประโยชนตอ สงั คมและส่ิงแวดลอม เชน 1) โครงการพลังงานหมนุ เวียน โครงการเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพการใชพ ลังงาน สงเสริมกระบวนการผลติ และเทคโนโลยี ท่สี ะอาด และการอนุรกั ษค วามหลากหลายทางชวี ภาพ 2) ไมโครไฟแนนซ การใหบ รกิ ารทางการเงนิ แกก ลมุ ทเ่ี ขา ไมถ งึ บรกิ ารทางการเงนิ เชน สตรแี ละสนิ เชอ่ื เพอ่ื ทอ่ี ยอู าศยั ของผมู รี ายไดต ำ่ เพอ่ื สรา งกลมุ ลกู คา ทางการตลาดใหม ความสามารถในการแขง ขนั สรา งชอ่ื เสยี งทด่ี แี กธ นาคาร ดงึ ดูดนกั ลงทุนรายใหม (Ethical Investor) และไดร บั ความวางใจจากผูม ีสว นไดสว นเสียของธนาคาร ทง้ั น้ี การสรา งผลติ ภณั ฑแ ละการบรกิ ารทางการเงนิ ทยี่ ง่ั ยนื ประกอบไปดว ยองคป ระกอบยอ ย 4 ประการ (World Bank, 2007) ดังน้ี 1. สถาบันการเงินและลูกคาตองมีความม่ันคงทางการเงิน เพ่ือรวมเปนสวนหนึ่งในการพัฒนาเศรษฐกิจตอไป ในระยะยาว 2. ความยั่งยนื ทางเศรษฐกิจของโครงการและกิจการทธ่ี นาคารสนบั สนุนเงนิ ทุน 3. สง เสริมความยง่ั ยืนทางสงิ่ แวดลอ มภายใตก ารอนรุ ักษทรัพยากรธรรมชาติ 4. ความยงั่ ยนื ทางสงั คมโดยชว ยสง เสรมิ ปจ จยั พนื้ ฐาน สนบั สนนุ สวสั ดกิ ารชมุ ชน หรอื มสี ว นชว ยลดความเหลอื่ มลำ้ ตลอดจนการใหค วามเคารพในสิทธิมนุษยชน Sustainable Banking และ Sustainable Finance การธนาคารเพ่อื ความย่ังยนื (Sustainable Banking) และการเงินเพอ่ื ความยง่ั ยนื (Sustainable Finance) เปน สงิ่ ท่ี แยกจากกนั ไมอ อก ดว ยภารกจิ ของภาคธนาคารคอื การเชอื่ มโยงระหวา งนกั ลงทนุ และผตู อ งการเงนิ ทนุ เพอ่ื นำมาขบั เคลอ่ื น และพฒั นาเศรษฐกจิ สิ่งที่ธนาคารสามารถดำเนินการไดค อื การนำปจ จยั ESG มาพิจารณาในฐานะเปน ปจ จัยความเส่ยี ง สำหรับการปลอยสินเช่ือ โดยอาจจะเปนการใหโอกาสที่มากกวาสำหรับโครงการที่ใหความสำคัญกับความย่ังยืนในหลาย มติ ิ และประเมินผลกระทบเชงิ บวกไดเห็นชดั เปนรปู ธรรม การสนับสนุนการใหส ินเช่ือในลกั ษณะเปน Theme อาทิ Green, Human Rights, Modern Slavery หรืออุตสาหกรรมท่ีสนับสนุนการใหโอกาสแกผูดอยโอกาสในสังคม เปนตน และการ กำหนดแนวปฏิบัติสำหรับการพิจารณาอนุมัติสินเชื่อในแตละประเภทอุตสาหกรรมแตกตางกันไป ท้ังน้ีเพราะบริบทของ แตละอุตสาหกรรมตา งกัน เปนตน 057
ภาพ 1: Six best practices for developing sustainable finance in IDA countries ภาพ 2: Common Stages and Steps for Developing and Implementing Sustainable Finance Framework ท้ังน้ี หากจะกลาวถึงแนวปฏิบัติท่ีดีในการพัฒนาการเงินเพื่อความย่ังยืน (Sustainable Finance) ก็พบวามีระบุใน งานวิจัย Sustainable Banking Network, Necessary Ambition: How Low-income Countries are adopting sustainable finance to address poverty, climate change, and other urgent challenges ป 2020 ซึง่ มีการระบุ 6 แนว ปฏบิ ตั ทิ ด่ี สี ำหรบั การพฒั นา Sustainable Finance ในกลมุ ประเทศของ IDA หรอื International Development Association (ภาพ 1) ซง่ึ มรี ายละเอียดการดำเนนิ การใน Common Steps 4 Steps (ภาพ 2) 058
Principle for Responsible Banking3 สำหรับธนาคารท่ตี องการประกาศเจตนารมณช ดั เจนวา มุง มน่ั สูการเปน Responsible Banking ก็สามารถลงนามรบั ในหลักการของ Principle for Responsible Banking หรอื PRB (ภาพ 3) ท่ธี นาคารซ่งึ รวมลงนามรับเปนภาคีใหค ำมน่ั วา จะนำไปประยกุ ตใ ชใ นการดำเนนิ ธรุ กจิ เพอ่ื ใหส อดคลอ งกบั วสิ ยั ทศั นแ หง สงั คมในระยะยาวทม่ี เี ปา หมายมงุ สู Sustainable Development Goals และ Paris Climate Agreement PRINCIPLE 1: PRINCIPLE 2: PRINCIPLE 3: ALIGNMENT IMPACT & CLIENTS & TARGET SETTING CUSTOMERS We will align our business strategy to be consistent with and contribute to individuals’ We will continuously increase our positive impacts We will work responsibly with our clients and needs and society’s goals, as expressed in the while reducing the negative impacts on, and our customers to encourage sustain able Sustainable Development Goals, the Paris managing the risks to, people and environment practices and enable economic activities that Climate Agreement and relevant national and resulting from our activities, products and services. create shared prosperity for current and future regional frameworks. To this end, we will set and publish targets where generations. we can have the most significant impacts. PRINCIPLE 4: PRINCIPLE 6: PRINCIPLE 5: STAKEHOLDERS TRANSPARENCY & GOVERNANCE & ACCOUNTABILITY We will proactively and responsibly consult, CULTURE engage and partner with relevant stakeholders We will periodically review our individual and to achieve society’s goals. We will implement our commitment to these collective implementation of these Principles Principles through effective govern ance and a and be transparent about and accountable for culture of responsible banking. our positive and negative impacts and our contribution to society’s goals. ภาพ 3: The Principles for Responsible Banking ณ ป 2564 มีธนาคารกวา 240 แหงท่ัวโลกไดรวมลงนามเพ่อื สรา งชมุ ชนธนาคาร (Bank Community) ทมี่ เี ปาหมาย รว มกนั เพอื่ สรา งสงิ่ ดี ๆ ทม่ี คี ณุ คา (Positive Contribution) ใหแ กม นษุ ยชาติ (People) และโลก (Planet) ตามทส่ี งั คมคาดหวงั ความสำเร็จของการเงนิ ยั่งยนื Ms.Jeanne Stampe ไดก ลา วในงานสมั มนา Bangkok Sustainable Forum 2019 ทจี่ ดั โดยธนาคารแหง ประเทศไทย 4 ถึงความสำเร็จของการเงินยง่ั ยืนวา มีองคป ระกอบสำคัญ ดงั น้ี 1. การใหค ำมน่ั ของคณะกรรมการและผบู รหิ ารองคก ร (Board and Leadership Commitment) เพอ่ื กำหนดแนวทาง จากระดับบริหารใหมั่นใจวา คณะกรรมการและผูบริหารระดับสูงมีสวนรับผิดชอบในเร่ืองความยั่งยืนรวมกับ พนักงานในองคกร ท้ังน้ี ธนาคารตองผนึกรวมประเด็นความยั่งยืนเขาไปในแนวทางการดำเนินงานของคณะ กรรมการอยางเปนทางการ โดยระบุในขอกำหนดและขอบเขตของงานสำหรับคณะกรรมการ ตลอดจนกำหนด บทบาทและความรบั ผดิ ชอบทีช่ ดั เจนของผบู ริหารระดบั สูงของธนาคาร 2. การเขา ถงึ ผมู สี ว นไดเ สยี ทหี่ ลากหลาย (Multi-stakeholder Approach) เพอื่ ใหแ นใ จวา ธนาคารมคี วามเขา ใจใน ความสามารถในการปรับตัวและความยืดหยุนของธนาคาร (Resilience) ตลอดจนผลกระทบที่มีตอผูมีสวนได สว นเสยี จากการดำเนินธรุ กิจ รวมถึงการไดรับขอ มูลเชงิ ลกึ จากองคกรท่ีอิงวิทยาศาสตรแ ละสถาบันการศกึ ษา 3. การนำหลกั เกณฑห รอื มาตรฐานเชงิ วทิ ยาศาสตรม าใชใ นการกำหนดนโยบายและเปา หมาย (Use of Science- based Standards and Target) เพ่ือสรางกรอบนโยบายท่ีรัดกุม รวมท้ังบริหารพอรตสินเช่ือและการลงทุนให สอดคลองกับนโยบายและเปาหมายที่จะปกปองทุนทางธรรมชาติ (Natural Capital) และควบคุมอุณหภูมิ ของโลกไมใ หเ พิม่ สูงเกนิ กวา 1.5 องศาเซลเซยี ส 3 https://www.unepfi.org/banking/ 4 https://www.bot.or.th/Thai/BOTMagazine/ bankingprinciples/ Documents/PhraSiam0562/BOT%20 MAG%205-62_22-25%20The%20 Knowledge%20-%20Sustainable.pdf 059
4. การเสรมิ สรางขีดความสามารถของคณะกรรมการ ผบู ริหาร และพนักงานธนาคาร (Capacity Building) ใหเ ขาใจประเด็นเรอ่ื งความยงั่ ยืนอยางแทจ รงิ รวมถึงการเปลี่ยนแปลงสภาพภมู ิอากาศและส่ิงแวดลอม เพอื่ ให บุคลากรนำไปประกอบการประเมนิ และบริหารความเสี่ยง รวมท้งั พิจารณาโอกาสทางธุรกิจ 5. การสอื่ สารทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ (Effective Communication) ภายในองคก รและกบั ลกู คา เพอื่ ใหแ นใ จวา ทกุ ฝา ย มคี วามเขา ใจและยอมรับกลยทุ ธแ ละคานิยมเร่ืองความยั่งยนื 6. การสรา งนวัตกรรม (Innovation) เพ่ือสรางผลติ ภณั ฑทางการเงินรูปแบบใหมท ช่ี วยขับเคล่ือนเงนิ ทนุ และสราง ผลลัพธทท่ี กุ ฝา ยตางไดรับประโยชน (Win-win Outcomes) และเปด โอกาสใหธ นาคารสามารถเขาถึงเงนิ ทุนใน ทุกรูปแบบจากภาครัฐ โดยท่ธี นาคารซึ่งเปน ผูเชี่ยวชาญในเร่ืองการประเมินและการบริหารความเสี่ยง ตลอดจน ออกแบบโครงสรางผลิตภัณฑ สามารถพัฒนาความเชี่ยวชาญเหลาน้ีเพ่ือผลักดันแนวปฏิบัติไปสูการพัฒนา ท่ียง่ั ยืน 7. การกำหนดกฎเกณฑห รอื ขอ บงั คบั (Regulation) เพอื่ สรา งสภาพแวดลอ มทกี่ อ ใหเ กดิ ความเทา เทยี ม สง เสรมิ การเปดเผยขอมูล และนำปจจัยความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดลอมเขาไปเปน สวนหนึ่งของการควบคุมดูแลภาคธุรกิจ การเงิน และการธนาคารโดยรวม ซึ่งจะชวยปองกันไมใหธนาคารท่ี ปรบั ตวั ชา ดำเนนิ การใหส นิ เชอ่ื กบั กจิ กรรมทท่ี ำลายทนุ ธรรมชาตแิ ละสรา งความเสยี หายใหร ะบบการเงนิ ในวงกวา ง การรวมพลังของภาคการธนาคารไทย ภาคธนาคารในประเทศไทยไดใหความสำคัญตอการเปนธนาคารท่ียั่งยืนในดานการปลอยสินเชื่ออยางรับผิดชอบ (Responsible Lending) อยา งจรงิ จงั มาตง้ั แตป พ.ศ. 2562 โดยธนาคารแหง ประเทศไทย สมาคมธนาคารไทย และธนาคาร พาณชิ ย 15 แหง ไดร ว มลงนามบนั ทึกขอ ตกลงความรวมมอื กำหนดแนวทางการดำเนนิ กจิ การธนาคารอยางยั่งยืนในดา น การใหส นิ เชื่ออยางรับผดิ ชอบ (Sustainable Banking Guidelines – Responsible Lending) เมื่อวนั ท่ี 13 สงิ หาคม 2562 ทง้ั นี้ วตั ถปุ ระสงคส ำคญั ของการกำหนดแนวทางดงั กลา วกเ็ พอื่ เปน แนวทางใหธ นาคารพาณชิ ย ซงึ่ มบี ทบาทสำคญั ในฐานะ ผูจัดสรรเงินทุนเพ่ือขับเคล่ือนระบบเศรษฐกิจ ดำเนินกิจการภายใตหลักการ “การธนาคารเพื่อความย่ังยืน (Sustainable Banking)” โดยนำปจจยั ดานสิ่งแวดลอม สงั คม และธรรมาภิบาล (Environmental, Social, and Governance: ESG) มา รว มพจิ ารณาในการกำหนดนโยบายและกลยทุ ธส ำหรบั การใหส นิ เชอ่ื อยา งมคี วามรบั ผดิ ชอบ ตลอดจนมกี ระบวนการบรหิ าร จัดการความเส่ียงและผลกระทบทเี่ กิดจากการใหสินเชื่อของธนาคาร ภาพ 4: Responsible Lending 060
ทั้งน้ีแนวทางการใหสินเช่ืออยางมีความรับผิดชอบดังกลาว มี 4 องคประกอบหลักที่ธนาคารพาณิชยควรใหความ สำคัญ เพ่อื สรางความเชือ่ มน่ั วา กลยทุ ธด า นการใหสินเช่อื อยางมคี วามรับผดิ ชอบของธนาคารจะมีการนำไปปรบั ใชอยาง มปี ระสิทธผิ ล ดังนี้ (1) การแสดงเจตนารมณใ นการปลอ ยสนิ เชอ่ื อยา งมคี วามรบั ผดิ ชอบ (Commitment) และการสนบั สนนุ ของผบู รหิ าร ระดับสูง (Tone from the Top) เพื่อใหม่ันใจวาจะมีการดำเนินการใหสินเช่ืออยางมีความรับผิดชอบตอผูมี สว นไดเสยี ทง้ั ภายในและภายนอกองคก ร (2) การคำนงึ ถงึ การมีสวนรวมของผมู ีสวนไดเ สีย (Stakeholder Engagement) ในการปรับปรงุ การดำเนินงานของ ธนาคารใหสอดคลองกับหลักการดาน ESG และประเมินผลกระทบท้ังทางตรงและทางออมจากการใหสินเช่ือ ของธนาคาร (3) การกำหนดนโยบายและกระบวนการทำงานภายใน (Internal Implementation Mechanisms) ซ่ึงครอบคลุม ตั้งแตการกำหนดนโยบาย กระบวนการใหสนิ เช่อื และการบรหิ ารจัดการความเสี่ยง ตลอดจนการมบี ุคลากรท่มี ี ศกั ยภาพและความพรอ มในการผลกั ดนั ใหมกี ารนำไปปฏบิ ตั ใิ ชภายในองคกร (4) การเปดเผยขอมูลอยางโปรงใส (Transparency) โดยเปดเผยขอมูลการดำเนินการตามหลักการใหสินเชื่อ อยางมีความรับผิดชอบตอสาธารณชน เพื่อส่ือถึงความมุงม่ันของธนาคารและเพ่ิมกลไกในการตรวจสอบ การดำเนินงานของธนาคาร สรปุ ธนาคารทใี่ หค วามสำคญั กบั การเปน ธนาคารเพอื่ ความยงั่ ยนื สามารถเรมิ่ ตน เขา สู ESG Journey อยา งงา ยดว ยกจิ กรรม CSR เชอ่ื มตอ ดว ยการบรหิ ารจดั การองคก รโดยคำนงึ ปจ จยั ESG ทงั้ นี้ หากธนาคารมคี วามพรอ มกส็ ามารถเขา สเู สน ทางการ เปนผูกำหนดแนวทางสรางโอกาสทางธุรกิจและผลิตภัณฑทางการเงินใหมๆ ท่ีคำนึงถึงปจจัย ESG ไมวาจะเปนการออก Green Bonds, Blue Bonds หรอื Sustainability Linked Bond ฯลฯ ธนาคารถอื วา เปน กลไกสำคญั เปน อยา งมากทจี่ ะทำให ผปู ระกอบการหรอื นักลงทนุ ตอ งคำนึงปจจยั ESG ในการดำเนินธุรกจิ เพ่ือความยง่ั ยืนในท่ีสดุ ทงั้ น้ี ธนาคารอาจจะเลอื กแนวทางยอดนยิ มเพอ่ื เดนิ ทางรว มกบั กระแสหลกั ของธนาคารอนื่ ๆ ทว่ั โลก หรอื เลอื กแนวทาง ทไ่ี ดร บั ความนยิ มนอ ยเพอื่ กระตนุ ใหภ าคธรุ กจิ ใน Value Chain ของธนาคารหนั มาใหค วามสนใจกไ็ ด ปจ จบุ นั พบวา แนวทาง ทไ่ี ดร บั ความนยิ ม 5 ลำดบั แรก จะเปน Energy Efficiency, Financial Inclusion, Human and Labour Rights, Economic Empowerment of Women และ Waste Management ขณะที่แนวทางที่ไดรับความนิยมนอยสุด เรียงลำดับไดดังนี้ Supply Chain, Poverty, Deforestation, Job Creation and Employment และ Health เปน ตน สำหรับ Green Building และ Climate Change นนั้ ไดรบั ความนยิ มในระดบั กลาง ๆ ในการเดนิ ทางเพ่ือมุงสูก ารเปน Sustainable Banking หรอื Responsible Banking น้ัน หนึง่ ในแนวทางที่นาสนใจ คอื การเปน สมาชกิ ในเครอื ขา ยธนาคารทม่ี กี ารเคลอื่ นไหวรวมตวั กนั เพอื่ เปา หมายเดยี วกนั เครอื ขา ยทน่ี า สนใจคอื เครอื ขา ย ธนาคารยง่ั ยนื (Sustainable Banking Network: SBN) ซ่ึงถอื กำเนดิ ข้ึนระหวา งการประชุม International Green Credit Forum ท่จี ัดโดย IFC และ China Banking Regulatory Commission ในกรุงปก ก่งิ เมือ่ เดอื นพฤษภาคม 2555 (ค.ศ. 2012) ลักษณะการรวมตัวของเครือขาย SBN เปนไปในแนวสมัครใจ สมาชิกประกอบดวยหนวยงานกำกับภาคการเงิน (Financial Sector Regulatory Agency) และสมาคมธนาคาร (Banking Associations) จากประเทศตลาดเกิดใหม (Emerging Economics) ปจ จุบนั มสี มาชกิ จากกวา 43 ประเทศ เปาหมายสำคัญของสมาชิกใน SBN คือขับเคลื่อนภาคการเงินและการธนาคารสูความย่ังยืน โดยมีการกำหนด เปา ประสงคค ู (Twin Goals) ไวด งั น้ี 1) บรหิ ารจดั การความเสยี่ งดา น ESG ใหด ขี น้ึ (Improve ESG Risk Management) ซ่ึงรวมถึงการเปด เผยขอ มูลดาน Climate Risks และ 2) การเพม่ิ การไหลของเงนิ ทนุ (Increased Capital Flows) ไปยัง กิจกรรมหรือการลงทุนที่สรางผลกระทบเชิงบวกตอภาวะโลกรอน ท้ังน้ี SBN กำหนดบทบาทความรวมมือเปนเวทีสำหรับ การแบงปนความรู (Peer-to-Peer Knowledge Exchange) และการสรางขีดความสามารถและศักยภาพ (Capacity Building) เพอื่ สง เสริมและสนับสนุนประเทศสมาชิก 061
Search