Түүхийн сорилын ном

ШУТИС Оршил Нийгмийн Технологийн сургууль Даярчлагдаж байгаа дэлхийн өнөө үеийн залуучуудад төрөлх хэл, түүх соёлоо дээдэлж орчин үеийн хөгжил дэвшилтэй алхахад болон Эх оронч, Түүх-Аялал жуулчлалын үндэсний ухамсарын нэгдмэл үнэлэмжийг төлөвшүүлэхэд түүхийн шинжлэх профессорын баг ухаан, түүнийг хүмүүст хүргэдэг Монголын түүхийн хичээлийн үүрэг их билээ . Монголын түүх ШУТИС-д инженер, техник технологи, эдийн засаг, менежмент, мэдээллийн технологи, нийгэм, соёл зэрэг олон салбараар мэргэжилтэн бэлтгэхэд /гарын авлага-сорил / нийгэм, хүмүүнлэгийн профессор багш нар түүний дотор түүхийн багш нар энэхүү хичээлээрээ үндэсний бахархал төрүүлэх, түүх соёлоо дээдлэх, түүхэн өв УБ уламжлалаа хадгалах, түүхийн сурвалж, бусад хэрэглэгдхүүнийг оновчтой 2011 он ашиглахад оюутан залуусын анхаарлыг хандуулж ирсэн билээ. Монголын түүхийн сургалтанд зориулж манай профессор багш нар Монголын түүх I, II ботийг 2002, 2004 онуудад, 2008 онд Монголын түүх /Дундад эртний үе/ 2-р дэвтрийг нэмэлт хийж, засварлан хэвлүүлж хэд хэдэн гарын авлага гарган нийтийн хүртээл болгоод байна. Монголын түүхийн хичээлийн энэхүү гарын авлага нь оюутан суралцагчдын хичээлээр олсон мэдлэгийг бататгах, явцын ба улирлын шалгалтанд бэлтгэхэд хэрэглэгдэхүүн болох, бие даалтын ажилд ашиглахад зориулагдсан бөгөөд оюутныг мэдлэгийн эрэл хайгуул хийхэд нь ач холбогдол өгнө хэмээн үзэж хариултыг хавсаргаагүй болно. Үндэсний ухамсар сэргэж эх түүхээ сонирхогчид олширч буй өдгөө цагт таны ухаан мэдлэгт цуцал нэмж, үндэсний ухамсар, эх оронч сэтгэлгээнд дэм болно гэдэгт итгэлтэй байна. Та бүхний мэргэн оюун тунгаах биз ээ. Түүх, аялал жуулчлалын багийн хамт олон 1

Таныг хүндэтгэв. SS 102 Монголын түүх 3 кредит Гарын авлага боловсруулсан: Нийгмийн Технологийн Сургуулийн Түүх-Аялал, жуулчлалын профессорын багийн: Хичээлийн ерөнхий агуулга Тэргүүлэх Профессор Н.Галиймаа /Ph.D/ дэд проф Д.Сэрдарам/Ph.D/ Лекцын сэдвүүд: дэд проф Ц.Цэрэн /Ph.D/ ахлах багш Ю.Болдбаатар /Ph.D/ Лекц -1: Монголын түүх судлалын асуудал ба нүүдэлчин монголчуудын түүхийн ахлах багш Ц. Цэнджав /Маг/ өмнөх үеийн хөгжлийн тойм ахлах багш Г.Наран-Оюун /Докторант/ Лекц -2: Хүний гарал үүсэл. Хүний үүсэл хөгжлийн тухай онол багш Д.Хатанбаатар /Докторант/ Лекц -3: Хүй нэгдлийн байгууллын үе/Угсаатны түүх, хэл соёлын үүсэл гарал/ багш С.Болормаа /Докторант/ Лекц -4: Дундад эртний нүүдэлчдийн төр ёсны уламжлал багш Ч.Ванчигдаш /Докторант/ Лекц -5: Нүүдэлчдийн овог, аймгийн гарал үүсэл. Угийн бичиг багш Д.Эрдэнэбат /Маг/ Лекц -6: Монголчуудын угсаа гарвал, “Монгол” хэмээх нэрийн тухай багш Ц.Бямба-Очир /Маг/ Лекц -7: Их Монгол улс байгуулагдсан нь. багш Г.Мөнх-Эрдэнэ /Маг/ Лекц -8: Монголчуудын байлдан дагуулал. багш С.Бат-Эрдэнэ /Маг/ Лекц -9: Монгол угсааны хаант улсууд багш А.Ариунболд /Маг/ Лекц -10: XIV- XVII зууны Монгол орон Лекц-11: Манжийн үеийн Монголын нийгэм, эдийн засгийн байдал Сорилын бүтэц: Лекц -12: XX зууны Монголын нийгмийн өөрчлөлтүүд - Монголын түүх хичээлийн лекц, семинарын сэдвүүд Лекц-13: ХХ зууны Монгол Туургатны түүх - Монголын түүхийн хичээлээр эссе бичих нь Лекц -14: Социализмын үеийн Монгол орон - Монголын түүхийн хичээлээр уншиж судлах эх зохиол, сурвалж, веб Лекц-15: Монголын тусгаар тогтнолын түүх сайтууд Лекц-16: Дэлхийн түүхэнд Монголчуудын эзлэх байр суурь - Оюутны бие даалтын журам Семинарын сэдвүүд: - Оюутны бие даалтын ажлыг зохион байгуулж болох үлгэрчилсэн сэдвүүд Сем-1: Оршил хичээл Сем-2: Хүй нэгдлийн байгууллын үеийн Монгол орон Сорилын агуулга: Сем-3: Монгол орны хүрэл зэвсгийн үеийн түүх\\Хиргисүүр, Дөрвөлжин булш, 1. Монголын түүх судлал, түүхийн зангилаа асуудлууд -40 Буган чулуун хөшөө/ 2. Ураг төрлийн байгуулалын үеийн Монгол орон -80 Сем-4: Монгол нутагт Эртний улсуудын төр, нийгмийн байгуулал, эрхлэх аж 3. Монгол нутагт оршин тогтнож байсан эртний улсууд -80 ахуй \\Хүннү-Кидан\\ 4. Их Монгол улс -150 Сем-5: Монгол нутагт Эртний улсуудын төр, нийгмийн байгуулал, эрхлэх аж 5. Юан гүрэн ба Монгол угсааны хаант улсууд- 100 ахуй \\Түрэг, Уйгар, Хиргис\\ 6. XIY-XYII Монгол- 100 Сем-6: X-XII зууны монгол нутаг дахь ханлиг, аймгууд 7. Манжийн эрхшээлийн үе 60 Сем-7: Чингис хаан Монголын эзэнт гүрнийг байгуулсан нь 8. Олноо өргөгдсөн он-ҮЭЧХ 70 Сем-8: Хубилай хаан ба Их Юан улс 9. Үндэсний ардчилсан хувьсгал 80 Сем-9: Юань гүрний түүх 10. Ардчиллын үе ба Үндсэн хуулийн асуудлууд 80 Сем-10: Дөчин дөрвөн хоёрын үе 2

Сем-11: Манж Чин улсын эрхшээлийн үеийн Монгол орон \\Тэмцэл хөдөлгөөн, Орчин үед эссе бичлэгийн хоёр хандлага ажиглагдаж байна. Засаг захиргааны өөрчлөлт\\ 1. Тухайн асуудлаар /гадаад, дотоодын сургууль, сургалтанд элсэх, тодорхой Сем-12: Манж Чин улсын эрхшээлийн үеийн Монгол орон \\худалдаа, Мөнгө хүүлэл, Соёл\\ ажил үүргийг гүйцэтгэх/ өөрийн хүсэл эрмэлзлэл, чадвар, дадлыг илэрхийлэх Сем-13: Богд хаант Монголын үе үүднээс эссе бичиж буй хэрэглээний хандлага Сем-14: Социализмын үеийн Монголын нийгэм, эдийн засаг 1921-1966 2. Тодорхой шинжлэх ухааны хүрээнд тухайлсан тодорхой сэдвээр өөрийн Сем-15: Социализмын үеийн нийгэм эдийн засаг 1966-1990 мэдлэг, чадвараа илэрхийлэх, санаа бодлоо нотлох зорилгоор эссе бичиж буй Сем-16: Монгол дахь Ардчилалын түүх сургалт судалгааны хандлага Монголын түүхийн хичээлээр эссе бичих нь Монголын түүхийн хичээлээр эссе бичих нь хамгийн өргөн хүрээний асуудал бөгөөд сонирхолтой байна гэдэгт итгэлтэй байна. Учир нь хүн Эссе гэдэг нь францын “essa” буюу « оролдлого», латины “exagiu” буюу «тал төрөлхтөнд өөрийн улс үндэстэн, удам угсаа, түүх соёлоо дээдлэх үзэл санаа бүрээс нь дүгнэх» гэсэн утга бүхий цөөн үгтэй зохион бичлэгийн нэгэн төрөл мөнхийн оршоостой байдаг билээ. юм. Энэхүү гарын авлагад эссе бичихэд анхаарах түгээмэл зөвлөмжийг хүргэж байна. 1-р алхам: Эссег бичихээсээ өмнө сэдэвтээ анхаарч харин бүтэц, дэс дараалал Эссе нь хувийн сэтгэгдлийг илэрхийлсэн өөрийн философитой шинжлэх зэргийг үл хайхран бодол санаандаа байгаа бүхнээ цаасан дээр буулга. Үүндээ ухааны үндэслэгээтэй бичигдэх ёстой. тулгуурлан: - Бичсэн зүйлээ утга санаагаар нь хооронд нь холбож үзэх Анхны эссе нь Мишель Монтены «Опытах» (1580) хэмээх бүтээл байсан - Дэс дараалал, логикийг анхаарах бөгөөд Фрэнсис Бэкон, Английн яруу найрагч, жүжгийн зохиолч Бен Джонсон 2-р алхам: нар өөрийн бүтээлдээ эссе бичлэгийг хэрэглэж байжээ. Энэ хэсэгт эссенийхээ товч утга, ерөнхий төлөвлөгөөг тусгах. Ингэх нь уншигчдад ерөнхий утга санааг түргэн ойлгож, үргэлжлүүлэн уншихад хялбар XVIII—XIX зуунаас эссе нь англи, францын сэтгүүлчдийн бүтээлд нэгэн бие болдог. Тиймээс эхний хэсгээ аль болох сонирхолтой, анхаарал татахуйц даасан бичлэгийн төрөл болсон байна. Английн Ричард Стил, Генри Филдинг, болгохыг хичээх Францын Дидро, Вольтер, Германы Лессинг, Гердер болон Т. Карлейль, 3-р алхам: М. Арнолд, Б. Шоу, А. Моруа, Ж. П. Сартр нар философи болон хэл шинжлэлд Эссений үндсэн хэсэг нь агуулгаа хадгалсан өгүүлбэрээр эхэлдэг бөгөөд энэ нь эссег өргөнөөр хэрэглэх болжээ. Балис Сруога 1923 онд «Бурханы инээмсэглэл» ямагт шинэ санаагаар дүүрэн байх ёстой. Дараа нь уг нэртэй эссений анхны бүтээлээ гаргасан байна. өгүүлбэрийн утга санааг тодруулсан жишээ, тайлбар, тоо баримтыг нэмж оруулж болно. Эссе нь шинжлэх ухааны судалгааны объект болох том судалгаа атлаа тухайн 4-р алхам: улсын хэл, сэтгэл зүй, нийгмийн онцлогоос шалтгаалан өөр өөр шаардлагаар авч Энэ алхамд дээрх бичсэн үндсэн зүйлийнхээ талаар дүгнэлт гарган бичих хэрэгтэй үздэг. Гэхдээ АНУ төвтэй “RWCT”-ын төслийнхөн эссений ерөнхий шаардлага, байдаг. нөхцөлийг тодорхойлон гаргасан нь дэлхийн стандарт болж байна. Эссег их 5-р алхам: энгийнээр буюу RAFT хэмээх аргаар бичдэг. Roles-Дүрүүд, Audiences- Та бичиж дуусгаад чангаар өөрөө өөртөө уншаад үз. Ингэхдээ зохиогч биш, Сонсогчид, Form-Бичих хэлбэр, Topic-Сэдэв хэмээх энэ аргаар эссег ерөнхий, уншигчийн байрнаас хандвал өөрийн алдаагаа илүү амархан олох болно. бүрхэг сэдэвтэй бичүүлдэггүй байна. Хамгийн түрүүнд энэ эссег ямар зорилгоор Сайн эссе бичихийн тулд: бичихээ сайн тодорхойлоод энэ зорилгыг тань энэ сэдэвтэй хамгийн ойр байж o Дарааллаа гарга болох ямар зүйл бичлүүлж болохыг олох хэрэгтэй. Тэр зүйл нь таний төсөөллөөр хэн ч, бас юу ч байж болно. Дараа нь та Эссеныхээ зорилгыг тодорхойлох эзнээ олсон бол тэр эзэн нь хэнд хандах юм бол илүү сайн ойлгож таний ажил үр дүнд хүрэх вэ? гэдгийг олох хэрэгтэй. 3

o Ямар хэсгүүд дээр анхаарлаа төвлөрүүлэхээ тодорхойл o Таны эссе тодорхой, логиктой, сонирхолтой байх ёстой. o Амьдралд тохиолдсон болсон явдлуудаас товч дурьдаж болно o Оновчтой хошигнол хэрэглэх нь чухал o Та энэ чиглэлээр яагаад сонирхож байгаагаа илэрхийл o Эссений эхлэл богино түүх, ишлэл үг, асуулт, дүрслэлээс эхэлж болно Муу эссе гэж юуг хэлэх вэ? o Эссений төгсгөл нь гол хэсгүүдээ тодотгосон байх ёстой o Намтарчилсан байдлаар эхлэх o Бичиж дууссан эссегээ хамгийн багадаа гурван удаа унших хэрэгтэй o Сонирхолтой инээдтэй зүйл бичсэн байх o Өөр хэн нэг хүнд өгч уншуулаад санал, анх буусан сэтгэгдлийг нь сонсох o Хэт уран яруу, уянгын халилтай байх o Зөв бичгийн дүрмийн алдаатай байх Сайн эссе ямар байх вэ? o Нийтлэг, ерөнхий, мэдээжийн зүйлийг бичих o Хялбархан уншигдаж, амархан ойлгогддог байх. Таны o Хэцүү бэрх бүхнийг тоочин тайлбарлах зохион бичлэгийн гол санаа тод гарсан байх ёстой. o Санаанаасаа зохион, өөрийгөө үзэл бодлоо дөвийлгөн бичих o Эссе нь зохиогчоо хувь хүний талаас нь харуулж чадсан Харин Монголын түүхийн хичээлээр эссе бичихэд тухайн өгөгдсөн сэдвийн байх. хүрээнд бичихээс гадна дараах зүйлд анхаарах нь зүйтэй болов уу? o Эхлэл ба төгсгөл нь ойлгомжтой бөгөөд утга санаа нь логик холбоотой байх  Түүхийн шинжлэх ухааны орчин үеийн онол арга зүйн талаар мэдлэгтэй байх Эссе бичихэд анхаарах зүйлс Хэдийгээр зохион бичлэг тань төгс болж чадаагүй ч гэсэн, дараах түгээмэл  Түүх-нийгмийн асуудалд шинжлэх ухаанч олон ургальч үүднээс тохиолддог дутагдлуудыг гаргахгүй байхыг анхаараарай: хандах o Хэтэрхий том эсвэл эртний үг бүү хэрэглэ. Зарим хүмүүс зохион бичлэгээ  Бүтээлч үр дүн сэтгэлгээнд тулгуурлах ухаантай, гоё харагдуулах зорилгоор хэт том үг хэрэглэдэг. Гэвч эдгээр  Улс төржилтөөс ангид байх үгнүүд нь зохион бичлэгийн зөвхөн хоосон чимэг болж, хувь хүний үзэл бодлыг бүрэн илэрхийлж чаддаггүй. Монголын түүхийн хичээлээр уншиж судлах эх зохиол, сурвалжууд, веб сайтууд o Дүрмийн алдаагүй, хэтэрхий мэргэжлийн үг хэллэг багатай байх o Зохион бичлэгийн зорилго нь утга санаанаасаа зөрсөн, авцалдаагүй байх. 1. Монголын түүх /ШУТИС/ 1-р дэвтэр Эртний үе /2008 он/ o Ядуу хэллэгтэй байх. 2-р дэвтэр Шинэ үе XX-р зуун /2003 он/ o Тэмдэг нэр болон өөр туслах үг аль болох цөөн ашиглаарай. o Өргөдлийн маягтанд өгсөн мэдээллээ эссендээ дахин битгий давтаарай. 2. Монголын түүхийн 5 боть УБ., 2002 он o Зохион бичлэг нь нэгэн хэмтэй байх ёстой. 3. Монголын соёлын түүх УБ., 1998 он o Өөрийнхөө сайн мэддэг, сонирхдог зүйлийн талаар бичих, харин сэдвээ сайн 4. Монголын нууц товчоо УБ., 1999 он 5. Ж. Заанхүү, Т.Алтанцэцэг “Монголын түүхийн лекцүүд” УБ., 1999 он бодох хэрэгтэй. 6. “Монгол улсын түүх” ред Ж.Болдбаатар УБ., 1999 он o Эссе хэтэрхий урт байх хэрэггүй. 7. Д.Санждорж “Монголын төрийн түүх” УБ., 2007 он o Гол сэдвээсээ хазайх ёсгүй. 8. Ч. Далай “Монгол улсын түүх” 1,2,3-р дэвтэр УБ., 1996 он o Та чухам юуг илэрхийлэх гээд байгаа зүйлээ тодорхой бичих ёстой. 9. Ч.Жүгдэр “Чингисийн төрийн үзэл, цэргийн урлаг” УБ., 1996 он o 2-3 үндэслэлээр нотлох хэрэгтэй. 10. А.Дамдинсүрэн “Монголын зэвсгийн товч түүх” УБ., 1988 он o Санаагаа ойлгомжтой илэрхийл. 11. Д.Дорж , А.Цэвээндорж “Монголын палеолит” УБ., 1984 он 12. Д. Наваан “Эртний Монголчуудын түүхийн дурсгалууд” УБ., 1980 он 13. Г.Сүхбаатар “Монголчуудын эртний өвөг” УБ., 1980 он 4

14. Г.Сүхбаатар ”Сяньби” УБ., 1975 он Оюутны бие даалтын журам 15. Л. Жамсран “Монголчуудын сэргэн мандалтын эхэн” УБ.,1992 он 16. Ш.Бира “Монголын түүх бичлэг” УБ., 1999 он Оюутны бие даалт нь оюутан төвтэй тогтолцоог хөгжүүлэх, оюутныг 17. Г.Сүхбаатар “Монгол Нирун улс” УБ., 1992 он сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлыг гардан хийх чадвар эзэмшүүлэхэд оршино. 18. Ц.Доржсүрэн ”Умард Хүннү” УБ., 1981 он Оюутны бие даалтын үүрэг зорилго: 19. Л.Н. Гумилев.”Хар домог” УБ., 1993 он - Лекц, семинарын хичээлээр олсон мэдлэгийг бататгах 20. Д.Майдар “Чингис хаан ба Монголын их гүрэн” УБ., 1992 он -Оюутны бие даасан ажиллагааг бүтээлчээр удирдан чиглүүлж, тэдний идэвх 21. Ш. Нацагдорж “Чингис хааны цадиг” УБ., 1992 он санаачлагыг өрнүүлэх, гүн бат мэдлэг олгох 22. Д. Гонгор “Халх товчоон” 1,2-р дэвтэр УБ., 1978 он -Сурах дадал чадвар эзэмшүүлэх, бүтээлчээр суралцах үйл явцыг тасралтгүй 23. Ш. Нацагдорж “Халхын түүх” УБ., 1963 он хөгжүүлэх 24. В.Пүрэвжав “Шарын шашны хураангуй түүх” УБ., 1998 он - Бие хүний хөгжил төлөвшлийг хангах 25. Лувсанданзан “Алтан товч” УБ., 1990 он - Багаар ажиллах чадварыг дээшлүүлэх явдал юм. 26. Б.Цолмон “Галдан бошигт” УБ., 1995 он 27. Ц. Насанбалжир “ Ар Монголоос Манжид залгуулж байсан алба” УБ., Оюутны бие даан суралцах үйл ажиллагааны хэлбэрүүд: Оюутны бие даах ажлыг зохион байгуулдаг түгээмэл хэлбэрүүдээс Монголын 1974 он түүхийн хичээлийн агуулга, түүх сонгон судалж буй оюутны мэргэжлийн онцлог 28. Л.Жамсран “ Монголын төрийн тусгаар тогтнолын сэргэлт” УБ., 1997 он хичээлийн агуулга, багтаамжаас хамааруулж оюутанд бие дааж суралцах, судлахад нь хүндрэл гаргахгүй байх нөхцөлийг багийн болон багшийн зүгээс Веб сайтууд хангасан байна. Бие даалыг дараах байдлаар хийлгэж болох юм  Хичээлийн тухайн сэдэв, бүлэгтэй холбоотой сэдвээр ном, сурах бичиг, 1. www.serdaram.origo.mn холбогдох веб сайтыг ашиглан дэлгэрүүлж уншиж тэмдэглэл хөтлөх 1. www.origo.mn  Реферат, эссе, дүгнэлт бичих 2. www.tsahimurtuu.mn  Тодорхой сэдвийн хүрээнд нэг зорилтыг шийдвэрлэхэд чиглэсэн тайлан 3. pambaga.net 4. www.mongolei-zentrum.de бичих  Тодорхой зорилгод нийцүүлэн бүдүүвч, схем, диаграм зохиох 5. www.medeelel.mn  Судалсан сэдвээр үнэлэлт дүгнэлт өгөх  Тухайлсан сэдвээр сорил зохиох. 6. www.forum.mn  Тухайн хичээлийн агуулгыг бүхэлд нь хамарсан 7. wiki.ecm-outsourcing.com өргөн хүрээтэй асуудлыг шийдвэрлэх бие даалтыг цөөн өгч үр дүнг нэгдмэл 8. www.baabarpedia.mn байдлаар тооцож болно. 9. www.news.mn Оюутны мэдлэгийн түвшинг шалгаж, дүгнэх нь багшийн үндсэн үүргийн нэг бөгөөд харин оюутан лекц, семинар, практикийн хичээлээр олсон мэдлэгээ 10. www.pmis.gov.mn бататгахад чиглэсэн асуулт, даалгавар, эссе, реферат, товчлол хийж цаг тухайд нь 11. www.open-government үнэлүүлж дүгнүүлж байх нь оюутны үндсэн үүрэг юм. 12. www.parl.gov.mn 13. www.grachev62.narod.ru 14. www.polit.spb.ru 15. www.politstudies.ru 16. www.auditorium.ru 17. www.lib.umich.edu/govdocs/pstheory.html 18. www.medeelel.mn 19. www.iltgehhemnel.blog.mn 5

Оюутны бие даалтын ажиллагааг дүгнэхдээ: 1. Монголын түүх судлал, түүхийн зангилаа асуудлууд  Сургалтын хөтөлбөрт заагдсан бие даалтын ажлын сэдэв, агуулга, хэлбэрээс 1. Эртний “Historia” буюу хүүрнэх гэсэн нэр томъёог шинжлэх ухааны шалтгаалан ажил бүрийн үнэлгээ, оноо ялгаатай байхыг багш урьдчилан мэдэгдэх ба оюутан бүр бие даалт бүрийн тооцуулах оноогоо өөрөө мэдэж эргэлтэнд оруулсан гүн ухаантан: байх A)Аристотель B) Гераклит  Багш бие даалтын цагийн үр дүн, ирцийг харгалзан үзэх  Тухайн хичээлийн улирлын үнэлгээнд бие даалт нь тооцогдсон байна. C)Платон D)Геродит Y. Оюутны бие даалтын ажлыг зохион байгуулж болох үлгэрчилсэн сэдвүүд 2. “Индиачуудын түүх” бүтээлдээ хүний нийгмийн хөгжлийг зэрлэгийн үе, 1. Тухайн сэдвээр эссе бичих 2. Монголын түүхийн хичээлээр музей үзэж тайлан бичүүлэх /Байгалийн бүдүүлгийн үе, соёлт үе гэсэн ангилал хийсэн эрдэмтэн хэн вэ? түүхийн,Үндэсний түүхий, Богд хааны ордон, Чойжин ламын, Монгол цэргийн , Хэлмэгдэгсэдийн, Улаанбаатар хот шинэчлэлийн зэрэг/ A) Ч.Дарвин B) К.Маркс 3. “Монголын нууц товчоо “-ны хүрээнд асуулт өгч тэмдэглэл хөтлүүлэх 4. Эрдэмтэд судлаачдын тогтмол хэвлэлүүдэд Монголын түүхийн C)Л.Морган D)А.Тойнби асуудлаар хэвлүүлсэн материалаар цуглуулга, хайчилбар хийж дүгнэлт гаргуулах 3. Түүхийн объектийг тусгаж буй нь: 5. Өгөгдсөн сэдвээр реферат бичих /сэдэвчилсэн түүхээр/ 6. Ургийн бичиг хөтлөх дадал эзэмшүүлэх A) Түүхэн хүмүүс B) Түүхийн эх сурвалж 7. Эх зохиолын товчлол хийх 8. Намтар судлалаар танилцуулга хийх C) Түүхийн субъект D) Түүхэн баримт 9. Орчин үеийн түүхийн судалгааны сэдвээр илтгэл хэлэлцүүлэх 10. Түүхэн он цагийн хэлхээс хийлгэх 4.Эргүнэ Хунгийн домог ямар сурвалжид тэмдэглэгдсэн вэ? 11. Үгийн сүлжээ, таавар зохиолгох A)”Ертөнцийг байлдан дагуулагчийн түүх” -нд 12. Мэдлэг сорих тэмцээн, Асуулт-Хариулт-Асуулт зэрэг сонирхолтой B)“Судрын чуулган”-нд уралдаан тэмцээн зохион байгуулах C)“Богд баатар биеэр дайлсан тэмдэглэл” -д 13. Түүхэн тэмдэглэлт өдрүүдийг тэмдэглэх ажил зохион байгуулах D)”Монголын нууц товчоо”-нд 14. Эрдэмтэд, судлаачид, төр –нийгмийн зүтгэлтнүүдтэй уулзалт хийх 15. Асуудал дэвшүүлсэн ярилцлага, мэтгэлцээн явуулах 5. Бичигдмэл хууль гэж юу вэ? A)Нийгмийн тодорхой бүлгийн санаачлагаар үүсэж олонхид тулган хүлээлгэсэн хууль B) Олонхийн эрх ашигт нийцүүлсэн бүх нийтээр дагаж мөрддөг хуулиуд C) Аливаа хэвлэгдсэн бүх хуулиуд D)Түүхийн явцад хадгалагдан ирсэн хуулиуд 6.Түүхийн ш/у-ны үүргийг тодорхойл: A)Үндэс угсаа, түүх соёлоо дээдэлсэн, эх оронч, бусад ард түмнийн түүхэн ололтыг хүндэтгэх оюунлаг бие хүн төлөвшүүлэхэд чиглэгдэнэ. B)Нийгэм-түүхийн зүй тогтлыг илрүүлж, шинжлэх ухааны үндэстэй улс төрийн чиг шугам боловсруулахад тусална. C) Түүхийн аливаа үзэгдэл, үйл явцыг бодитой тусгаж, хөрш улс гүрэнтэй харилцаагаа бэхжүүлэх зорилго. D)Шинжлэх ухаанч мэдлэг олгож, түүхчдийг бэлтгэх. 6

7. Түүхэн тэгшрэлийн хууль ямар агуулгыг багтаах вэ? C) К.Маркс /Герман/ D) Х.Томсон /Дани/ A)Хөрш болон алс холын улс орнуудын нийгмийн хөгжлийн зарим шинэлэг. зүйлийг дууриах, зээлдэх, аргаар өөрийн болгох. 14. Эртний Грекийн сэтгэгч Гесоидийн түүхийг анх үечлэхдээ хийсэн ангилал B)Улс орнууд харилцан тохиролцож, хөгжлөө жигдрүүлэх бодлого. аль вэ? C)Улс орнууд нийгмийн хөгжлийн нэгэн загварыг сонгох бодлого. A)Бурхны, алтны, мөнгөний, зэсийн,хүдрийн D)Хөрш улстай хамтран хөгжих замаар хөгжлөө жигдрүүлэх. B)Тэнгэрийн, алтны, мөнгөний, зэсийн, төмрийн C)Тэнгэрийн, мөнгөний, зэсийн, төмрийн, чулууны 8.Соёл иргэншлийн онолоор түүх-нийгмийн хөгжлийг тайлбарлахдаа юуг D) Бурхны, алтны,хүрлийн, зэсийн, төмрийн голлон авч үздэг вэ? A) Нийгмийн үнэт зүйлс B) Өмчийн харилцаа 15. Нострад хэл гэж ямар хэлийг хэлэх вэ? A)Өвөг хэлний салбарласан эртний авиаг. C) Үйлдвэрлэлийн харилцаа D) Нийгмийн анги бүлэг B)Хүй нэгдлийн үеийн хүмүүсийн ярилцдаг байсан хэл. C)Язгуур хэлнүүд салбарлан гарсан шинэ хэл. 9. Түүхийн салбар шинжлэх ухааны судлах зүйлтэй нь холбо. D)Эртний монгол хэлийг тийнхүү нэрлэдэг байв. 1. Этнографи A. Угсаатны зүй 2..Антрополги B. Гэрээ хэлэлцээр судлал 3. Палеографи C. Зоос, одон, мөнгө тэмдэгт судлал 16. Аль нь түүхийг үнэлж дүгнэх оновчтой арга вэ? A)Асуудалд эдүүгээчлэн үзэх 4. Дипломатик D. Эртний гар бичмэл судлал B) Ангич, нам байр сууринаас дүнэлт хийх 5.Нумизматик D. Хүн судлал C) Цаг хугацаа орон зайд нь оюунлаг түвшинд авч үзэх D) Нийгэм цаг үеийг дагалдах A)1a,2d,3c,4b, 5e B)1c,2e,3d,4b, 5a C)1a,2e,3d,4b, 5c D)1a,2e,3b,4d, 5c 10. Нийгмийн хөгжлийг тайлбарласан онолуудаас соёл иргэншлийн онолд хувь 17. Хэв хууль гэж юуг хэлэх вэ? нэмэр оруулсан эрдэмтэн бол: A)Улс орнууд харилцан тохиролцож, хөгжлөө жигдрүүлэх агуулгатай хуулиуд. A)У.Ростоу B) А.Тойнби C) М. Вебер D) Г.Спенсер B)Ард түмний зан заншил, ёс суртахуунаар дамжин хэрэглэддэг хуулиуд. C)Ард түмний нийгмийн хөгжлийн нэгэн загварыг сонгох агуулгатай. 11. Түүхийн объектийг өргөн утгаар авч үзвэл. D)Хөрш болон алс холын улс орнуудын нийгмийн хөгжлийн зарим шинэлэг зүйлийг дууриах, зээлдэх, аргаар өөрийн болгох. A)Түүхийн шинжлэх ухааны судлах зүйл 18. Түүхэн сурвалжуудыг судалгаанд оруулсан эрдэмтэдтэй нь холбо B)Түүхийн шинжлэх ухааны тусгал C) Эд өлгийн дурсгал D) Бичгийн дурсгал 1.Хөшөө цайдмын дурсгал A. Ц.Доржсүрэн 12. Хүний үүслийг тайлбарласан үзэл баримтлалууд: 2.Сүүжийн хадны бичээс B. М.И.Ядринцев 1.Шашны үзэл A. Харь гаригийн амьтан 3.Тариатын хадны бичээс C. П.П.Спасский 2.Эволюцийн онол B. Мичнээс үүссэн 4. Чингисийн чулууны бичээс D. Рамстед 3.Хөдөлмөрийн онол C. Бурхан бүтээл A)1c,2a,3d,4b B)1c,2d,3a,4b 4. Таамаглал D. Байгалийн бүтээгдэхүүн C)1d,2b,3a,4c D1c,2d,3b,4a A) 1c,2a,3d,4b B)1c,2d,3a,4b C) 1b,2a,3d,4c D)1c,2d,3b,4a 19. Монголын Нууц Товчоо бичигдэж дууссаныг хэрхэн тэмдэглэн үлдээсэн байдаг вэ? 13. Орчин үеийн түүхийн үечлэлийг хөдөлмөрийн багаж зэвсгийн хөгжилд A)Их хуралдаан болж, хулгана жилийн (1206) хуран (долдугаар) сард Хэрлэний тулгуурлан хийсэн ангилалыг хэн үндэслэсэн вэ? Хөдөө арлын Долоон болдог, Шилхинцэг хоёрын завсар Их хаан өргөмжлөх үед бичив. A)У.Ростоу /АНУ/ B)О.Шпенглер /Англи/ 7

B)Их хуралдаан болж, хулгана жилийн (1240) хуран (долдугаар) сард Хар зүрхний 3. Монголын ханлиг аймгууд. C. 1691-1911 хөх нуурт бичиж төгсгөв. 4. Их Монгол. D. 7500000 жил- МЭ III-р зуун C)Их хуралдаан болж, хулгана жилийн (1206) хуран (долдугаар) сард Хэрлэний 5. Дөчин дөрвөн хоёрын үе E. XIY-XYII зуун Хөдөө арлын Долоон болдог, Шилхинцэг хоёрын завсар хаан орд бууж байхад 6. Манжийн эрхшээлийн үе F. X-XII зуун бичиж төгсгөв. D) Их хуралдаан болж, Хулгана жилийн (1240) хуран (долдугаар) сард Хэрлэний A)1d,2b,3f,4a, 5e,6c B)1d,2b,3a,4f, 5e,6c Хөдөө арлын Долоон болдог, Шилхинцэг хоёрын завсар хаан орд бууж байхад бичиж төгсгөв. C)1c,2b,3f,4a, 5e,6d D)1d,2e,3f,4a, 5b,6c 24. Эрдэмтэн мэргэдийн хэлсэн үг утга хамаарал: 1. Түүх бол алт нь үлдэж шороо нь A. Рашид-Ад-Дин хаягддаг тунгаамал зүйл биш. 20. Монголын түүх судлал ихээхэн хувь нэмэр оруулсан судлаачдын бүтээлээс 2.Өнгөрсөн түүхээ хайралдаггүй B. Г. Гегель зөвийг нь сонго. A) Дегинь “Төв азийн нүүдэлчид”, Позднеев“Монгол ба Монголчууд”, В.Рубрук түүний цоо шинээр эхлэх гэж “Орчлонгийн элдэв сонин”. B) Дегинь “Төв азийн нүүдэлчид”, Позднеев“Монгол ба Монголчууд”, В.Рубрук хүсдэг ард түмэн бол золгүй ард түмэн. “Монголчуудын түүх”, О.Латтимор “Нүүдэлчид ба хувьсгалчид ”, C) Дегинь “Судрын чуулган ”, Позднеев“Монгол ба Монголчууд”, В.Рубрук 3. ...Арабуудыг оролцуулахгүй бол C. Б.Лхагвасүрэн “Монголчуудын түүх”. D) Дегинь “Төв азийн нүүдэлчид”, О.ЛатТимор “Монголчуудын түүх”, монголчуудаас өөр нэг ч улс аймаг Позднеев“Монгол ба Монголчууд” ийм заншилтай байгаагүй. 4. Түүх давтагдах нь түүний нэг дутагдал. D. Н.Бердяев A)1c,2a,3d,4b B)1c,2d,3a,4b C)1b,2a,3d,4c D)1a,2b,3c,4d 25. Түүхийн дунд үед холбогдох сурвалжуудыг он цагтай нь холбо. 21. Нийгэм- түүхийг хөгжлийн талаархи эрдэмтдийн онол үзэл 1. Жувейний “Ертөнцийг байлдан дагуулагчийн түүх” A. 1254онд баримтлалуудыг холбоно уу? 2. Рашид-Ад-Дины “Судрын чуулган” B. 1310 онд 3. “Богд баатар биеэр дайлсан тэмдэглэл” C. 1256 онд 1. Формацийн онол A. Үйлдвэрлэлийн харилцааг нийгмийг хөгжилд чухал 4. Монголын нууц товчоо D. 1240 нөлөөтэй 2. Соёл иргэншлийн онол B. Байгаль-газар зүйн орчны нөлөөллийг тооцон үзэх A) 1c,2a,3d,4b B) 1c,2d,3a,4d нь чухал C) 1b,2a,3d,4c D)1a,2b,3c,4d 3.Детерменизмийн онол C. Нийгмийг үнэт зүйлд тулгуурлах хөгжүүлэх 4. Өсөлтийн онол D. Эдийн засгийн хөгжилтөөр нийгмийн хөгжлийн 26. Түүхийн салбар ухааныг судлагдахуунтай нь холбо. авч үзэх 1.Геральдик A. Чулуу, шавар, металын бичээс судлал A)1c,2a,3d,4b B)1c,2d,3a,4b 2.Архелоги B. Хот улсын сүлд судлал C)1a,2c,3d,4b D)1c,2d,3b,4a 3.Топонимик C. Хэмжүүрийн систем судлал 4.Метрологи D. Эртний эд өлгий судлал 22. Сонгодог хэлбэрийн нүүдлийн мал аж ахуйг оновчтой тодорхойлъё гэвэл: 5.Эфиграфи E. Газар зүйн нэр томъёо судлал A) Цаг уурын байдал, орчин нөхцөлд зохицон нүүдэллэдэг хэв маяг B) Нүүдэлчдийн нийгэм эдийн засаг, соёлын хэрэгцээг хангадаг иргэншил A)1a,2d,3e,4c,5b B)1c,2e,3d,4b, 5a C) Малынхаа билчээрийг дагаж нүүдэллэдэг амьдралын хэв маяг D) Нүүдлийн мал аж ахуйг тариалантай хослох арга C) 1a,2e,3d,4b, 5c D)1b,2d,3e,4c, 5a 23. Монголын түүхийн үечлэлийг цаг хугацаатай нь холбо. 27. Зөв бодомжийг ол. A) Түүхийн ухамсар үндэсний ухамсрыг тодорхойлно. 1. Ураг төрлийн байгууллын үе. A. XIII зуун B) Түүхийн ухамсар нийгмийн ухамсрыг тодорхойлно. 2. Эртний улсуудын үе. B. МЭ III-р зуун-X C) Үндэсний ухамсар түүхийн ухамсрыг тодорхойлно. D) Үндэсний ухамсар нийгмийн ухамсрыг тодорхойлно. 8

A) 1c,2a,3d,4b B)1c,2d,3a,4b 28. Формацийн /хэлбэршлийн/ онол нийгмийн хөгжлийг авч үзэхдээ юуг голлон C)1с, 2b,3d,4a D)1b,2a,3d,4c авч үздэг вэ? 32. Өнөөгийн Дэлхийн Монголчуудын суурьшилт, тархалт A)Үйлдвэрлэх хүчин, үйлдвэрлэлийн харилцаа B) Нийгмийн анги, бүлэг, давхраа 1. Хөх нуурын Монгол A. Буриад,Тува,Халимаг C) Өмчийн харилцаа D)Улс төрийн тогтолцоо 2.ОХУ B. Сог Монгол 3.Афганистан, Энэтхэг C. Шинжааны Монгол 4.БНХАУ D. Моголчууд A)1c,2a,3d,4b B)1c,2d,3a,4b 29. Монголчууд дэлхийн талыг эзэгнэн оршин байх цаг дор 5 өнгө, 6 харийг C)1b,2a,3d,4c D)1a,2b,3c,4d эзлэв. хэмээн сурвалжуудад тэмдэглэсэн буй. Энэ нь аль улсууд байв? 1. Монгол A. Цагаан 33. XX зуунд болсон улс төрийн түүхэн үйл явдлууд: 2.Хятад B. Шар 3. Солонгос C. Хар 1.1911-12-29 A. Анхны бүх нийтийн сонгууль явагдсан 4. Сартуул D. Хөх 5.Төвд E. Улаан 2.1920-6-25 B. Тангаргийн бичиг баталжээ 3. 1921-11-10 C. Монгол улс НҮБ-д элссэн 4.1951-6-14 D. Ардчилсан холбоо байгуулагдсан A)1a,2d,3c,4b, 5e B)1c,2e,3d,4b, 5a 5.1962-10-26 E. БХМУ байгуулагджээ C)1d,2e,3a,4b, 5c D)1d,2e,3b,4a, 5c 6.1989-12-10 F. Тангарагийн гэрээ баталжээ A) 1d,2c,3e,4a, 5b,6f B) 1e,2b,3f,4a, 5c,6d 30. Улс орнуудын тусгаар тогтнолын байдлыг илэрхийлэх ухагдахуунуудын зөв C) 1c,2b,3f,4a, 5e,6d D) 1f,2c,3e,4a, 5b,6d тайлбарыг хийнэ үү? 1. De facto A. Эдийн засаг соёлын хувьд бие даасан,улс төрийн 34. Монголын түүхийн үечлэлийн шинэ үеийг цаг хугацаатай нь тохируул хувьд эрх мэдэлгүй байх нь. 1. 1911-1915 он A. Автономит Монгол улс 2. De jure B. Гадаад улс гүрнүүд тухайн улсын нутаг дэвсгэрийг 2. 1915-1919 он B. Монгол улс одоогийн байгаагаар нь хүлээн зөвшөөрөхийг хэлнэ. 3. 1919-1921 он C. ХМУ 3.Status-guo C. Тухайн хил хязгаарын дотор тогтсон улс төрийн 4. 1921-1924он D. БНМАУ систем түүний гаргасан хууль дүрэм үйлчилж байх зарчим 5. 1924-1992 он E. Харийн цэргийн ноёрхлын үе 4.Natoin state D. Тухайн улс бусад улс гүрнээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн 6. 1992 оноос F. Хэмжээт цаазат хаант улс бол тухайн хил хязгаарын дотор төрөөс илүү эрх A)1d,2b,3f,4a, 5e,6c B)1d,2b,3a,4f, 5e,6c мэдэлтэй субъект байхгүй C) 1c,2b,3f,4a, 5e,6d D)1c,2a,3e,4f, 5d,6b 5. Сувернетит E. Тухайн улсын ард түмэн төрийн дэглэмээ байдал хүлээн зөвшөөрснийг илэрхийлсэн ойлголт/Ардчилал/ 35. Монголын түүхэнд холбогдох дайн, тулалдаан, тэмцэл хөдөлгөөний 6. Автономит F. Natoin state-хэмжээнд хүлээн эрх зөвшөөрөх түүхэн хамаарал. A)1e,2f,3b,4c, 5d,6a B)1e,2b,3f,4c, 5d,6a 1. Чингис хааны аян дайн A. Феодал ноёдын зөрчил, Манжийн бодлогоос C)1c,2b,3f,4a, 5e,6d D)1c,2a,3e,4f, 5d,6b улбаатай. 2.Халх-Ойрадын дайн B. Хил хязгаарын бүрэн байдлыг хамгаалсан. 31. Түүхийн шинжлэх ухааны хөгжлийг ерөнхийд нь дараах байдлаар үечилж 3. Үндэсний эрх чөлөөний хөдөлгөөн C. Манжийн дарлалын эсрэг тэмцэл. болно. Үечлэлийг төлөөлөгчидтэй нь тохируулна уу? 4.Халх голын дайн D. Монголчууд дэлхий тавцанд гарсан. 1.Эртний төсөөллийн үе A. А.Тойнби, М.Вебер 5. Баруун хязгаарын тулгаралт E. Японы түрэмгийллийн эсрэг 2.Дунд үе B. Августин, Г. Турский, Якуба A)1a,2d,3e,4c,5b B)1d,2a,3c,4e, 5b 3.Шинэ үе C. Фикидид, Полибий, Сыма Цянь C) 1a,2e,3d,4b, 5c D)1b,2d,3e,4c, 5a 4. Орчин үе D. Ф.Гизо, Н.Макиавелли, К.Маркс 9

36. Монголчуудын түүхийн цаг үеүдэд мөрдөж ирсэн хууль цаазын хамаарал: 40. Түүхийн ШУ-ны үүрэгт хамааралтай асуудлыг нэгтгэн холбох : 1.Их засаг A.Дөчин дөрөвний үед 1.Танин мэдэхүйн A. Байгал, нийгмийн зүй тогтолд 2.Юан гүрний нэвтэрхий хууль B. Манжийн үед тулгуурлах 3.Монгол-Ойрадын цааз C. Хубилай хааны үед 2.Улс төр үйлдлэгийн B. Иргэнлэг, хүмүүнлэг эх 4. Халх журам D. Их Монгол улсын үед оронч сэтгэлгээ төлөвшүүлэх A)1c,2a,3d,4b B)1c,2d,3a,4b 3.Ертөнцийг үзэхүйн C. Түүхэн үзэгдэл, үйл явцыг бодит C)1d,2c,3a,4b D1c,2d,3b,4a тусгах 4.Хүмүүжлийн D. Тодорхой чиг шугам 37. 20-р зуунд хэрэгжиж байсан төрийн шинжтэй зарим бодлогууд түүний боловсруулахад дэмжлэг болох дүн: A) 1a,2b,3c,4d B)1d,2d,3a,4c 1. Шинэ эргэлтийн бодлого A.Зүүнтний алдаа завхралыг зассан. C) 1b,2a,3d,4c D)1c,2d,3a,4b 2.Нэгдэлжих хөдөлгөөн B. Дотооддоо гурилын хэрэгцээг хангах болсон. 3.Соёлын довтолгоо C. Манж Чин улсаас явуулсан бодлого. 4.Шинэ засгийн бодлого D. Хувийн өмчийн нийгэмчлэх. 5. Атар газар эзэмших анхны аян E. Бичиг үсэг зэрэгт бүх нийтийг сургах A)1a,2d,3e,4c,5b B)1c,2e,3d,4b, 5a C) 1a,2e,3d,4b, 5c D)1b,2d,3e,4c, 5a 38. Монголчуудын түүхээ тэмдэглэн үлдээж ирсэн бичиг үсгийн хамаарлыг холбоно уу? 1.Пагва лам A.Тод үсэг 2.Елюй B. Крилл үсэг 3.Өндөр Гэгээн Занабазар C. Их бага үсэг 4.Зая бандид Намхайжанцан D. Вагиндрын үсэг 5.Ц.Дамдинсүрэн E. Соёмбо үсэг 6.Агваан F. Дөрвөлжин үсэг A) 1d,2c,3e,4a, 5b,6f B) 1c,2f,3e,4a, 5b,6d C) 1c,2b,3f,4a, 5e,6d D) 1f,2c,3e,4a, 5b,6d 39. Монголын түүхэнд 30-аас дээш жил хаанчилсан 5 хаадыг хаанчилсан он цагийн дарааллаар нь тэмдэглэ. A) Ухаант хаан Тогоонтөмөр, Хубилай сэцэн, Батмөнх даян хаан, Түмэн засагт хаан, Лигдэн хутагт B) Түмэн засагт хаан, Лигдэн хутагт Хубилай сэцэн, ухаант хаан Тогоонтөмөр, Батмөнх даян хаан C) Хубилай сэцэн, ухаант хаан Тогоонтөмөр, Батмөнх даян хаан, Түмэн засагт хаан, Лигдэн хутагт D) Батмөнх даян хаан, Түмэн засагт хаан, Лигдэн хутагт, Хубилай сэцэн, ухаант хаан Тогоонтөмөр 10

2.Ураг төрлийн байгууллын үеийн Монгол орон 11. “Палеолит” гэж юу гэсэн утгатай вэ? A) Палео –хуучин, лито –зэвсэг 1. Монголын палеолитын үед холбогдох томоохон дурсгалт газар аль нь вэ? B) Палайос –хуучин, литос –чулуу A) Тэвш уул B) Наймаа толгой C) Палео –сонин, литос –чулуу D) Аль нь ч биш C) Хэрлэн барс D) Цагаан агуй 2. Хүн үүссэн цагаас өнөөг хүртэлх үеийг дэлхийн түүхэнд хэрхэн нэрлэдэг вэ? 12.Хуучин чулуун зэвсгийн үечлэл аль нь вэ? A) Архейзой B)Протерзой С) Плеозой D)Антропоген A) Доод, дунд, дээд B) Палеолит, мезолит, неолит 3.Манай дэлхий, ертөнц дээр амьдрал үүсээд ... жил болсон хэмээн үздэг вэ? C) Шинэ, хуучин D) Аль ч биш A) 2000 сая B) 3000 сая С) 4000 сая D) 4550 сая 13.Төв азийг хүн үүссэн өлгий нутгийн нэг гэсэн таамааглалыг дэвшүүлсэн 4.Хамгийн удаан үргэлжилсэн археологийн үе? эрдэмтнийг нэрлэ. A)Палеолит B)Неолит C) Мезолит D)Энеолит A)Аболь B) Осборн С)Мэтью D)Дарвин 5. Эртний хүмүүс гал хэрэглэж байсан нь хэдий үед хамрагдах вэ? 14. Палеолитийн хамгийн эртний шатанд хүмүүсийн нийтлэгийн ямар A) Доод палеолит B) Дунд палеолит хэлбэр оршиж байсан бэ? C) Дээд палеолит D) Хүрлийн үед A) Хүйн хүмүүс буюу хүн сүрэг B)Эхийн эрхт овог С) Эцгийн эрхт овог D) Эдгээр нь холилдон 6. Чулуун зэвсгийн он цагийн нэр томъёоны зөв хувилбарыг тэмдэглэ. 15.Хэдий үеэс хүмүүс зэрлэг ан амьтдыг гаршуулж эхэлсэн гэж үздэг вэ? A)Палеолит-До шель-Ашель-Мезолит-Энолит-Неолит A) Палеолит B)Неолит C)Энеолит D)Мезолит B) Палеолит- Ашель- До шель -Мезолит-Энолит-Неолит C) Палеолит-До шель-Мезолит- Ашель- Энолит-Неолит 16. Палеолитийн үеийн хүмүүсийн голлон эрхлэж байсан аж ахуй аль нь вэ? D) Палеолит-До шель-Ашель-Мезолит-Энолит-Неолит A)Үр үндэс түүх, ан хийх B) Газар тариалан 7. Хүн төрөлхтөн нэг газарт үүсч улмаар дэлхий даяар тархан суусан гэж C) Мал аж ахуй D) Гар урлал үздэг онолын үзэл баримтлал аль нь вэ? 17.Чулуун зэвсгийн урлагийг юунаас харж болох вэ? A)Хадны сүг зураг B) Овоо C)Бөө мөргөл D)Оршуулга A) Моноцентризм B) Полицентризм C) Антицентриз D) Эдгээрийн аль нь ч биш 8. Орчин үеийн хүнийг хэзээ үүссэн гэж үздэг вэ? 18.Чулуун зэвсгийн археологийн үечлэл аль нь вэ? A) 40,000 жилийн өмнө B) 200,000 жилийн өмнө A) Зэрлэг үе –Бүдүүлэг үе –Соёлжсон үе B) Палеолит –Мезолит –Неолит C) 1000 жилийн өмнө D) 90,000 жилийн өмнө C) Хүй нэгдэл–Боол-Феодал-Капитализм-Социализм D) Олдувай –Ашель –Мустье 9.Анхны зээтүүт газар тариалангийн эх үүсвэр хэдийд тавигдсан бэ? A)Неолит B)Дунд палеолит С)Дээд палеолит D)Мезолит 19. Хүн төрөлхтөний арьстны ялгаа бий болсон хугацааг судлаачид хэдий үед 10. Палеолитын үе хэзээ төгссөн бэ? хамааруулан үздэг вэ? A) 2500,000 өмнө B) 75,000 өмнө A) Доод палеолит B)Неолит С)Дээд палеолит D)Мезолит C)1000 өмнө D)12,000 өмнө 11

20. Хүн биологийн амьтан болохын хувьд ямар багт багтдаг вэ? D) Аль ч биш. A) Сүүн тэжээлтэн B) Махан идэштэн С) Өвсөн идэштэн D) Олон идэштэн 31. Эртний хүмүүсийн төмөр хайлуулахад хамгийн их эрчим хүч өгсөн хүчин зүйл аль нь вэ? 21.Чулуун зэвсгийг анх үечлэсэн эрдэмтэн аль нь вэ? A) Аргал хомоол B) Нүүрс C) Салхины үлээлт D) Мод A)Дарвин B)Томсен C)Мортилье D)Перт 32.Анхны хөхтөн амьтан хэдэн сая жилийн өмнө амьдарч байсан бэ? 22.“Палеолит, мезолит, неолит” гэдэг чулуун зэвсгийн үечлэлийн нэрс аль A)250 B)30 C)100 D)70 хэлний үгс вэ? A) Латин B) Грек C)Англи D)Франц 33. Монголын неолитийн үед холбогдох нүхэн сууц хаанаас олдсон бэ? A)Дорнод аймгийн Тамсаг –булаг B) Баян хонгор аймгийн Баянлиг 23.Хүнийг мичнээс үүсэлтэй гэж шинжлэх ухааны үндэстэй таамаглал C) Дундговь Гурвансайхан D) Баян-Өлгий аймгийн Улаанхус дэвшүүлсэн эрдэмтэн аль нь вэ? A) Дарвин B)Томсен C)Мортилье D) Ламарк 34. Монгол нутагт хамгийн анх хэзээ газар тариалан эрхлэж байсан бэ? A) Палеолитийн үед B) XI –XIII зууны үед 24.Монголын хамгийн эртний археологийн дурсгал аль нь вэ? C) Хүннү улсын үед D)Неолитийн үе A)Дөрвөлжин булш B) Буган чулуу C) Хадны сүг зураг D) Хүннү булш 35. Шинэ чулуун зэвсэг болон хүрэл зэвсгийн үеийн хооронд байдаг үе (зарим эрдэмтэд энэ үеийг байхгүй гэж үздэг) –ийг нэрлэнэ үү? 25. Монгол нутаг дээр амьдарч байсан хүмүүс хэдий үед олзворлох, түүвэрлэх A) Хүрлийн түрүү үе B) Төмрийн эхэн аж ахуйгаас үйлдвэрлэх аж ахуйд шилжиж эхэлсэн бэ? C) Мезолит D) Энеолит A) Палеолит B)Мезолит С)Неолит D)Энеолит 26.Монголд мезолитийн үе хэзээ эхлэсэн бэ? 36. Палеолитийн үе шатуудын зөв дарааллыг ол. A) A) Доод, Дунд, Дээд B) Хуучин, Дунд, Шинэ A)12,000 B)10,000 C) 6000 D) 7000 B) C) Цахиурын, Байгалийн чулууны, Зэс чулууны D) Мезолит, Неолит, Энеолит 27.Монголын неолитийн үе ойролцоогоор хэзээ эхлэсэн вэ? A) 12000 B)10000 C)6000 D)7000 37. Хиргисүүр нь аль үед хамаарах вэ? A) Неолит B) Энеолит 28. Дорнод Монголын неолитийн үеийн оршин суугчид ямар сууцанд суудаг С)Хүрэл ба төмөр зэвсгийн түрүү үе D) Аль нь ч биш байсан бэ? A)Гэрт B)Агуйд C)Урц D)Нүхэн сууц 38. Буган хөшөө цаг хугацааны хувьд аль үеийн дурсгалд хамаарах вэ? A) Неолит B) Энеолит 29. Мезолитын үед хүний ямар хэрэгцээ давамгайлах шинжтэй байсан бэ? С)Хүрэл ба төмөр зэвсгийн түрүү үе D) Аль нь ч биш А) Биологийн хэрэгцээ ) Эдийн засгийн хэрэгцээ С) Социаль хэрэгцээ D) Оюуны хэрэгцээ 39. Буган чулуун хөшөөг дүрслэлийнх нь хувьд юу юу гэж ангилдаг вэ? A) Зураасаар дүрслэсэн ба бүх биеэр нь хонхойлгон дүрсэлсэн. 30.“Зэрлэг ан амьтдыг гаршуулах” гэдэг нь юу гэсэн утгатай вэ? B) Бодит дүрслэлт ба хийсвэр дүрслэлт. A) Зэрлэг ан амьтадыг өөртөө дасган тэжээх. C) Аль нь ч биш B) Хүн адгуулахад зохицсон шинэ зүйл болон өөрчлөгдөх. D) Дээрх бүх хариулт зөв. C) Хол бэлчээрлэж чадахгүй болгох. 12

40. Эртний нүүдэлчдийн төмрийн хүдрийг хайлуулах технологийг юу гэж 49. Ховд аймгийн Манхан сумын Хойд цэнхэрийн агуйгаас олдсон хадны сүг нэрлэдэг байсан вэ? A)Галын түгжээ B)Цүүцдэх С) Бух дарах D)Хөөрөгдөх зураг аль үед холбогдох вэ? A) Палеолитийн доод үе B) Палеолитийн дунд үе C) Палеолитийн дээд үе D) Хүрлийн үе 41. Монгол нутгаас олдоод байгаа буган хөшөөний үндсэн төрлүүдээс тооны 50. Орчин үед баримталж байгаа хүний хувьсал хөгжлийн үе шатуудаас зөв хувьд хамгийн олон байдгийг нь нэрлэ. дараалалтайг сонго. A) Монгол-Өвөр Байгалийн бугын загварчилсан дүрс бүхий хөшөө A)Homohabilis – Homosapiens – Homoerectus B) Саян-Алтайн \"бодит\" дүрст буган хөшөө B) Homoerectus - Homohabilis – Homosapiens C) Ази-Европын амьтны дүрсгүй буган хөшөө D) Аль нь ч биш C) Homohabilis - Homoerectus- Homosapiens D) Эдгээр нэршилд дараалал хамааралгүй 42. Ази, Африк, Европ тивүүдээр тархан амьдарсан анхны хүн аль нь вэ? A)Эректус B) Хабилис C) Австралопитек D) Кромен 51. Мезолитийн үед гарсан шинэ зэр зэвсгийн төрөл? A) Нум сум B)Жад C) Шийдэм D)Бороохой 43. Яагаад чулуун зэвсгийн үеийн хадны зурагт голдуу ан амьтдыг дүрсэлсэн 52. Анхны доод хөгжилт нарийн хоншоорт бич хэзээ үүссэн бэ? байдаг вэ? A) Ганц зурж чаддаг зүйл нь ан амьтан байсан. A) Эоцений үе B) Плеоцен үе B) Эрхлэх гол аж ахуй нь ан агнуурын аж ахуй байсан. C)Палеоцений үе D) Плейстоцен үе C) Тохиолдлын шинжтэй зүйл. D) Бүх хариулт зөв. 53. Хүн төрлөхтний гарал үүслийг тайлбарлах шинжлэх ухааны хэдэн үзэл баримтлал байдаг вэ? 44. Дорнод монголын хүрлийн үеийн зонхилох археологийн соёл? A) 8 B) 3 C) 5 D)2 A)Дөрвөлжин булш B) Хиргисүүр C) Шоргоолжин булш D) Аль нь ч биш 54. Хүн төрлөхтний гарал үүслийг тайлбарлах шинжлэх ухааны үзэл баримтлалд аль нь хамаарах вэ? 45. Хүрлийн үеийн зонхилох соёлуудыг нэг “Хиргисүүр”-т нас барагчийнхаа A) Бурхан хүнийг бүтээсэн. B) Хүн эволюцийн үр дүнд бий болсон. тэргүүнийг аль зүгт хандуулан оршуулдаг байсан бэ? C) Харь гаригийнхан хүнийг бүтээсэн D) Хүний үүсэл тодорхойгүй байна. A) Умард B) Өмнөд C) Өрнө D) Дорно 46.Төв Монголын хүрлийн үеийн зонхилох археологийн соёл? 55. Хомо Неандертальчууд орчин үеийн хүний өвөг мөн үү? A) Дөрвөлжин булш B) Хиргисүүр A) Мөн B) Биш C)Дээрх бүх хариулт зөв D) Аль нь ч биш 56. Анхны хүнийг хэрхэн нэрлэдэг бэ? 47.Евро-азийн хүрлийн үеийн нүүдэлчдийн дүрслэх урлагийн онцлог? A) Эректус B)Хабилис C) Австралопитек D) Кромен A) Амьтны дүрслэлт B) Онцлог шинжгүй 57. Одоогоос 1,8 – 0,5 сая жилийн өмнө амьдарч байсан хүнийг юу гэж нэрлэдэг C) Бодит D) Хээ чимэглэл ихтэй вэ? 48. Дөрвөлжин булш аль үеийн дурсгал вэ? A)Эректус B) Хабилис C) Австралопитек D)Кромен A) Мезолит B)Неолит 58. Австралопетикын олдвор хаанаас олддог вэ? С) Хүрэл зэвсгийн үе D)Төмрийн эхэн үе 13

A) Ази B)Африк C) Америк D) Европ 71. Хүрлийн үеийн хадны зурагт тусгагдаагүй дүрслэлийг нэрлэнэ үү. 59. Монгол нутгаас хичнээн тооны буган хөшөө олдоод байна бэ? A) Дайн тулаан B)Ан гөрөө A)700 орчим B) 550 орчим С) 400 орчим D) 300 орчим C) Шүтлэг бишрэл D) Гэрлэх зан үйл 60. Хүний бичин өвөг аль нь бэ? 72. Хүрлийн үеийн зонхилох соёлуудыг нэг “Дөрвөлжин булш”-д нас A) Эректус B) Хабилис C)Австралопитек D) Кромен барагчийнхаа тэргүүнийг аль зүгт хандуулан оршуулдаг байсан бэ? A) Умард B) Өмнөд 61. Хамгийн алдартай Хомо Эректусийн олдворыг юу гэж нэрлэдэг вэ? C) Өрнө D) Дорно A) Люси B)Турканагийн хүү C) Лики D) Жорж 73.Баруун Монголын хүрлийн үеийн зонхилох соёл? 6. Орчин үеийн хүн хаана үүссэн бэ? A) Дөрвөлжин булш B)Хиргисүүр A) Төв Африк C) Хятад B) Баруун Европ C) Шоргоолжин булш D) Аль нь ч биш D)Ойрхи Дорнод 74. Дөрвөлжин булшнаас антропологийн хэв шинжийн хувьд ямар төрхтний 63. 4 – 1 сая жилийн өмнөх хүний өвөг аль нь вэ? хүн илэрдэг вэ? A)Эректус B)Хабилис C)Австралопитек D)Кромен A) Монголжуу B) Европжуу C) Негржүү D) Холимог 64. Хамгийн алдартай Австралопитекийн олдворыг юу гэж нэрлэдэг вэ? A)Люси B) Лики C) Турканагийн хүү D) Жорж 75. Шоргоолжин булшнаас антропологийн хэв шинжийн хувьд ямар төрхтний хүн илэрдэг вэ? 65. Хүн төрлөхтөн хэдэн зүйлд хуваагддаг вэ? A) Монголжуу B) Европжуу A) 2 B) 4 C) 3 D)1 C) Негржүү D) Холимог 66. Плиоцений үед хамгийн өргөн тархалттай байсан мич аль нь вэ? 76. Хүрэл зэвсгийн үеийн дурсгалуудад тохиолддоггүй төрлийг нэрлэнэ үү. A) Плесиадапиформ B) Адапидай A) Булш оршуулга B) Дүрслэх урлаг C) Синатроп D) Дриопитек C) Түүвэр олдвор D) Хот суурин 67. Хамгийн анхлан оршуулга үйлдсэн хүн аль нь вэ? 77. Хүрлийн үеийн доорх дурсгалуудаас Хүннүчүүдтэй гарал үүсэл нэгтэй A) Эретус B) Хабилис C)Ниандерталь D) Кромен гагддэг соёл аль нь вэ? A) Дөрвөлжин булш B)Хиргисүүр 68. Авсртралопитек гэж хэн бэ? C) Шоргоолжин булш D) Аль нь ч биш A) Хүний бичин өвөг C) Доод хөгжилт нарийн хоншоорт бич B) Анхны хүн 78. Монголын археологийн шинжлэх ухаанд хүрэл зэвсгийн үеийг хэдээс хэдэн D) Орчин үеийн хүн мянганы хооронд үргэлжилдэг хэмээн үздэг бэ? 69. Орчин үеийн хүн хэдэн мянган жилийн өмнө үүссэн бэ? A) МЭӨ V-I мян B) МЭӨ IV-I мян A) 50,000 B) 20,000 C) 40,000 D) 10,000 C) МЭӨ III-I мян D) МЭӨ II-I мян 70. Өөртөө зориулж анх зэвсэг хийсэн хүнийг нэрлэнэ үү? 79. Хүрэл зэвсгийн үеийн хадны зургийн дурсгалууд Монголын аль хэсэгт өргөн A) Эректус B)Хабилис C) Австралопитек D) Кромен тархсан байдаг вэ? A) Баруун B) Зүүн 14

C) Өмнөд D) Төв болон баруун 3. Монгол нутагт оршин тогтнож байсан эртний улсууд 80. Увс аймгийн Улаангом хотын ойролцоо орших “Чандманы соёл” хэдий үе 1.Хүннү нар хэдэн аймагт хуваагдаж байсан бэ? хамаарагдах соёл вэ? A) 12 B) 24 C) 36 D) 48 A) Хүрэл B) Төмрийн түрүү C) Палеолит D) Хүннү 2.Хүннү нарын өмнөх нүүдэлчдийг Хятад түүх сурвалж бичигт .......... хэмээн нэрлэж байсан бэ? A) Ухуань B) Сюннү C) Ху нар D) Динлин 3.Хүннү нарыг Монгол угсаатан болохыг генетикийн судалгаагаар баталсан эрдэмтэн? A) Археологич Д.Цэвээндорж B) Түүхч Х.Пэрлээ C) Доктор Ж. Батсуурь D) Этнологич С.Бадамхатан 4.Сүмбэ нарын хүчирхэг болсныг энэ үеийн Хятадын судар бичигт ....... гэж тэмдэглэж байв. A)Тэдний дайчин чадамгай, моринд гарамгай. B) Тэдний буу болон морь хурдан, Хүннү улсаас нэн хэтэрчээ. C) Тэдний зэвсэг хурц, морь хурдан, Хүннү улсаас нэн хэтэрчээ. D) Тэдний газар том, мал хөрөнгө ихтэй хүчирхэг. 5.Нүүдэлчдийн довтолгооноос хамгаалж Хятадын цагаан хэрмийг аль улсын үед бүрэн барьж дуусгасан бэ? A)Хан B) Цинь C)Чжоу D) Мин 6.Хүннү нарыг Баруун европт хүчирхэгжүүлсэн хаан? A) Хуханью B) Модунь C) Аттила D) Түмэн 7. Уйгарын соёлоос бидэнд уламжлагдан ирсэн гол дурсгал? A) Хот, хэрэм B) Бичигт хөшөөнүүд C) Монгол бичиг D) Хүн чулуу 8.Хүннү улсын өвөг аймаг Гуйфан нарын талаар Хятадын аль улсын үеийн сурвалжид гардаг вэ? A)Чжоу улс B)Хан улс C)Сүн улс D)Инь улс 9.“Машид амгалан”, “Өнөд түвшин” зэрэг цолыг аль улсын үед хэрэглэж байв? A)Нирун B)Түрэг C) Кидан D)Хүннү 10. Хүннү гүрний нийслэлийг .......гэж нэрлэнэ. 15

A) Лүнчен B) Луут C) Даньхань D)Пинчен A) Монголчуудын дээд өвөг хүннү, төвдүүдийн дээд өвөг тангуд, манж нарын дээд өвөг хангүг 11.Хүннү гүрний газар нутгийн байрлал B) Монголчуудын дээд өвөг хүннү, тангудын дээд өвөг төвд, манж нарын дээд A) Өмнөд талдаа Байгал нуур, Хойд талдаа Цагаан хэрэм, баруун талдаа Ил өвөг зүрчидүүд тарвагатай нуруу, зүүн талдаа Солонгосын хойг C) Төвдүүдийн дээд өвөг тангуд, манж нарын дээд өвөг зүрчидүүд, хятадын дээд B) Хойд талдаа Байгал нуур, Өмнөд талдаа Цагаан хэрэм, зүүн талдаа Ил өвөг хан үндэстэн тарвагатай нуруу, баруун талдаа Солонгосын хойг D) Монголчуудын дээд өвөг хүннү, төвдүүдийн дээд өвөг тангуд, манж нарын C) Хойд талдаа Байгал нуур, Өмнөд талдаа Цагаан хэрэм, баруун талдаа Ил дээд өвөг зүрчидүүд тарвагатай нуруу, зүүн талдаа Солонгосын хойг D) Хойд талдаа Байгал нуур, Өмнөд талдаа Цагаан хэрэм, баруун талдаа Ил 20.Эртний нүүдэлчдийн аравтын зохион байгуулалтын үндсэн шинжид тарвагатай нуруу, зүүн талдаа Хянганы уулс хамаарах ойлголтыг тэмдэглэ. A) Цэргийн зохион байгуулалтын шинжийг хадгалдаг 12.Модун шаньюй Хүннү нарыг нэгтгэж нэгэн захиргаанд ........... онд оруулсан B) Цэрэг-засаг захиргааны зохион байгуулалтай C) Засаг захиргааны зохион байгуулалтын нэгж бэ? D) Төрийн мэдлийн газар нутгийг ийнхүү нэрлэнэ A) МЭӨ 209 B) МЭӨ 109 C)МЭ 209 D)МТ 309 13.Түрэгийн тусгаар тогтнолын дахин тунхаглахад “Эльтерес” (улсыг 21.“Монгол Нирун улс” хэмээх бүтээлийг хэн бүтээсэн вэ? хураагч) цол өргөмжлөгдсөн хаан хэн бэ? A) Ш.Нацагдорж B) Н.Сэр-оджав A)Тоньюкук C) Билгэ B) Күль-Тегин D) Кутулуг C) Г.Сүхбаатар D) Ц.Доржсүрэн 14.Төв азид МЭӨ VII мянганы үед оршиж байсан Төвдүүдийн өвгийг юу гэж 22. Нирун улс нь Хятадын ямар улстай өргөн харилцаатай байсан бэ? нэрлэж байв? A) Тан B) Ци C) Вэй D) Цинь A)Манж B)Согд C)Монгол D)Тангуд 15. Хүннүгийн Шаньюйн угсаа залгах гол овог? 23. Сүмбэ улсын хааны язгуур овог? A)Сюйбу B) Лань C)Сюляньти D)Хиянь A) Хиянь B) Сюйбу C) Лань D)Юйвэйнь 16. Нирун улсын хүчин мөхөсдөж, зарим хэсэг нь баруун зүг нүүдэллэн зүүн 24. Төмөрчдийн бослогыг удирдсан Түрэгийн хаан? Европод хүрч, суурьшсан иргэдийг Европын түүхэнд юу гэж нэрлэдэг байсан бэ? A)Культегин B) Можо C) Могилян D) Буман A) Хүннүгийн удмынхан B) Варварчууд 25.Моюнчур хааны үеийн үйл явдлуудыг тусгасан “Сэлэнгийн чулуу” хэмээх гэрэлт хөшөө ..... байдаг. C) Аварчууд D) Динлинчүүд A)Булган аймгийн Дашинчилэн сумын нутагт B) Архангай аймгийн Хангай сумын нутагт 17. Шанюйн угсаа залгадаг хамгийн том түшмэлийн зэрэг дэв? C) Булган аймгийн Сайхан сумын нутаг D) Архангай аймгийн Эрдэнэмандал сумын нутаг A) Их жанжин B) Их данху C) Зүүн сэцэн ван D) Баруун сэцэн ван 18.Хүннүчүүдийн өмнөд, умард болон задарсан үе? 26.Түүх сударт “өндөр тэрэгтнүүд” гэж ..... улсын өвөг дээдсийг нэрлэж A)МЭӨ 198 онд B)МЭӨ 53 онд байсан. C) МЭӨ 48 онд D)МЭӨ 93 онд A)Сүмбэ B) Нирун C) Кидан D)Уйгар 19.Төв Азийн эртний гурван томоохон нүүдэлчин аймгуудыг сонгон тэмдэглэ. 27. Түрэгийн хаант улсын нийгмийн бүтцийг олно уу? 16

A)Феодал, хамжлага B) Бег, хар будан, тат C) Шар мөрний сав дагуу. C) Эзэн, боол , зарц D)Язгууртан, зарц, аран D)Аму-даръяа, Эрчис мөрний хооронд. 28.Уйгар улсыг анх нэгтгэсэн хаан? 37. “Орхон Енисейн бичиг” эртний улсуудын алинд нь хамааралтай вэ? A)Культегин B)Пэйло C) Моюнчур D) Билгэ A)Уйгар B)Түрэг C)Хятан D)Нирун 29.Можо /693-716/ хааны хийсэн шинэчлэлд аль нь орохгүй вэ? 38.Моюн улсын нийслэл? A)Байнгын цэрэг байгуулан, цэргийн сургуулилт хийх болсон. A) Лүньчен B) Харбалгас C) Хэрлэнбарс D)Пинчен B) Аймгийн ахлагчдын биеэ даасан байдлыг хязгаарлан, эрх мэдлээ өөртөө төвлөрүүлэн алба татварыг хааны санд хураах болсон. 39. Нирун улсын хаад? B)Кэбин, Хелянь C) Зарим нэг хуучин сурвалжтануудыг чөлөөлсөн A)Лаошин, Модун D)Жарун, Датань D)Түрэгийн үеийн хөшөө дурсгалуудыг устгах арга хэмжээ авсан C)Буман, Можа 30. Киданчуудыг Монгол гаралтай гэж тогтоосон эрдэмтэн нь…….. юм. 40. Нийслэл нь хятадад ойр байсан анхны улс: A)Моюн улс B)Тоба улс C) Сяньби улс D)Хятан улс A) Х.Пэрлээ B) Р.Цэвээндорж C) О.Намнандорж D) Н.Сэр-од 41.”Ахын дуу”,”Чилүгэгийн дуу”,”Цээлийн дуу” зэрэг дуун нь өнөөгийн өвөр 31. Умард зүгийн нүүдэлчдийн довтолгооноос хамгаалж барьсан Цагаан монголд дуулагдсаар байдаг ажээ. Энэ нь эртний улсуудын алинд нь хэрмийг хэдэн онд барьж дууссан вэ? A) МЭӨ 216 B) МЭӨ 48 C) МЭӨ 209 D) МЭӨ 198 хамааралтай бэ? A)Хүннү B)Сүмбэ C)Тоба D) Моюун 32.Нирун гэдэг үгийн утга нь ......... . 42. Хиргисийн үед боолууд эзнээ юу гэж дууддаг вэ? A) Уул нурууны ар өврөөр нутагладаг гэсэн утгатай. B) Өэлүн эхийн ариун нуруунаас гарсан гэх утгатай. A) Эзэн B) Ноён C)Да-хэ D) Ансо C) Дээд тэнгэрээс заяат Добу мэргэний удамчир. D) Тохирох хариулт өгөгдөөгүй байна. 43. Эртний улсуудаас сарлаг тотемтэй улс бол ... юм. A) Уйгур B) Хятан C) Хүннү D) Моюн 33.Төв аймгийн Эрдэнэ суманд хадгалагдан буй дурсгалт хөшөө эртний аль 44. “Орхон Енисейн “бичгийг анх нээж тайлан уншсан эрдэмтэн? улсын ямар хаанд зориулагдсан бэ? A) Н.Я.Бичурин B) В.С.Радлов A) Уйгарын хаан Пейлод B) Түрэгийн хаан Куль-Тегинд C) А.Н.Гумилев D) В.И.Ядринцев C)Түрэгийн хаан Тоньюкук D)Уйгарын хаан Моюунчурт 45. Хүннүгийн 6 дахь хошуу мал гэгдэж байсан амьтан: 34.Сурвалжид “Гөрмөл гэзэгтэн” хэмээн тэмдэглэгдсэн эртний улсыг нэрлэ. A)Илжиг B)Луус C)Сарлаг D) Тахь A) Их Нирун B)Тоба C)Сяньби D)Уйгур 46. Бурханы шашныг төрийн хэмжээнд шүтэж байсан анхны улс? 35.Уртын дууг эртний улсуудын алинд нь үүссэн хэмээн үздэг вэ? A) Нирун B)Тоба C) Моюун D)Хүннү A) Их Монгол B)Түрэг C) Кидан D) Хүннү 47.Уйгарууд ямар шашин шүтдэг байсан бэ? 36.Баруун Ляо буюу Хар киданчууд ...... нутаглаж байсан. А) Буддын шашин B) Христос шашин A) Буйр нуур, Халх голын сав нутагт. C)Манихейн шашин D) Исламын шашин B) Их хянганы уулс хавьд. 17

48.Сяньби эцэгтэй , Хүннү эхтэй хүмүүсийг хэрхэн нэрлэдэг байсан бэ? А) Тэ-фү B)Тү-фа C)Моюн D)Тоба 58. Эртний улсуудаас нүүдэлчдийн түүхэнд шинээр буй болгосон зүйлсийг харгалзуулан тохируулна уу? 49.Хиргис улсын үед эмэгтэйчүүд нөхөрт гарахдаа биеийхээ ...... хэсгээ хээлж 1.Тоба A. Анхны дарь үйлдвэрлэсэн. гоёдог байсан ажээ. 2.Хүннү B. Хүн чулуун хөшөө. A) Гарын шуу B) Хөл C) Дух D) Хүзүү 3.Түрэг C. Жин хэмжүүрийн систем дэлгэрүүлсэн. 4.Хятан D. Аравтын систем. 50. Хүннү нар хонины бүтэн шүүсэнд хуйхалж чанасан толгой хийж, шүүс A) 1a,2d,3b,4c B) 1d,2c,3a,4b хөндөгч баатар толгойны хуйхнаас багахан хэсгийг авч галд өргөх ёс заншил C) 1b,2a,3d,4c D) 1c,2d,3b,4a үйлддэг байсныг ямар ёслол гэдэг байв ? A) Галын ёс B) Тоног өгөх ёс 59.Эртний нүүдэлчдийн бичиг үсгийн хамаарал. C)Тоног авах ёс D)Тахилга 1.Тоба A. Тамга үсэг 2.Хятан B. Мянган тэмдэгт үсэг 51. Эртний улсуудад “Тархан” хэмээх цолыг ямар хүн хүртдэг байсан бэ? 3.Хүннү C. Их ба бага бичиг А) Угсаа залгамжлах хун тайж B) Цэргийн гол хүчийг захирагч 4.Түрэг D. Руни бичиг C) Сурвалж язгууртнууд D)Албан татвар хураагч түшмэд A) 1а,2b,3c,4d B)1c,2d,3а,4b C) 1b,2c,3а,4d D) 1d,2а,3b,4c 52. МЭ 790 оны төвдүүдийн Уйгарын эсрэг боссон бослого ямар хотыг эзэлсэн бэ? 60. Түрэгийн хаад, язгууртнуудын цол өргөмжлөлийг тохируул. А) Хар балгас B) Ордубалык 1.Куль-Теген A. Билгэ хаан C) Беш балык D) Ханбалык 2.Могилян B. Цэргийн жанжин 3.Тоньюкук C. Мэргэн зөвлөх 53. Одоогийн .............аймгийн .............сумын нутаг дахь Хэрлэн барс хотын A)1c, 2b,3а B)1b, 2а,3c C) 1а,2b,3c үлдэгдэл нь Хятан улсын Дун Чен гэдэг хот байсныг тогтоожээ. А) Төв аймгийн Сэргэлэн сум B) Завхан аймгийн Aлдархаан сум 61.Монголын эртний улсуудыг оршин тогтнож хугацаатай нь зөв тохируул. C) Булган аймгийн Дашинчилэн сум D)Дорнод аймгийн Цагаан овоо сум 1.Хятан A. Мэө 209-мэ93 он 2.Хүннү B. Мэ 901-1125 он 54. Хүннү нар тариалан эрхлэхдээ голчлон юу тарьж байсан бэ? 3. Нирун C. Мэ 552-745 он A) Будаа B) Буудай C) Арвай D)Амуу 4.Түрэг D. Мэ 402-555 он 5.Уйгар E. Мэ 745-840 он 55. Уугуул нутаг нь Енисей мөрөн, Абакан голоор нутаг байсан эртний 6.Сяньби F. Мэ II-IV зуун улсуудын нэг аль нь вэ? A)1b,2а,3d,4c,5e, 6f B) 1а,2b,3c,4d,5f,6e A)Уйгар B) Хиргис C) Хятан D) Нирун C)1f,2a,3c,4d,5e,6b D) 1e,2b,3e,4а,5c,6f 56. Улсаа Янь хэмээн нэрлэж өөрийгөө Ван, нийслэлээ Лүньчен хэмээн нэрлэж 62.Эртний улсуудын түүхэнд ул мөрөө үлдээсэн хаадыг улстай нь холбон байсан хаан аль улсын түүхэнд тэмдэглэгдсэн бэ? тэмдэглэнэ үү? A)Уйгар B) Моюн C) Хятан D)Тоба 1.Хүннү A. Шелүнь каган 2.Сүмбэ B. Модун шаньюй 57.Тоба нар ямар бурханыг шүтэн биширч байв? 3.Нирун C. Моюунчур A) Жанрайсаг бурхныг B)Аюуш бурхныг 4.Түрэг D. Таньшихуай C) Лхам бурхныг D) Майдар бурханы 5.Уйгар E. Амбагянь 18

6.Хятан F. Билгэ A) 1c,2d,3b, B) 1c, 2а, 3d, C) 1а, 2b, 3c, A) 1b,2d,3а,4f,5c,6e B) 1d,2а,3c,4b,5f,6e C) 1а,2c,3d,4f,5b,6e 68. Дараах улсуудын язгуур овгийг зөв олж тогтоо. D) 1b,2,3,4,5,6 1.Хятан A. Елюй 63.Эртний улсуудын түүхэнд холбогдох олдворуудыг холбо. 2.Түрэг B. Нукуз 1. Ноён уулын булш A. Түрэг 3.Уйгур C. Ашина 2. Орхоны бичээс B. Уйгар 4.Нирун D. Теле 3. Хэрлэн барс хотын туурь C. Хүннү A)1d,2c,3b,4а B) 1c, 2d, 3а,4b 4. Хар хул хааны балгас D. Хятан C) 1а, 2c, 3b, 4d D) 1b, 2c, 3а, 4d A) 1c,2a,3d,4b B) 1c,2d,3а,4b C)1а,2c,3b,4 d D) 1b,2c,3а, 4d 69. Нүүдэлчин угсаатнуудын удирдагчийн цолыг нэрлэ. 1. Хүннү A. Хан 64. Монгол нутаг дахь эртний нүүдэлчдийг Хятадын сурвалжуудад хэрхэн 2. Сүмбэ B. Эль, эзэн нэрлэж байв? 3. Тоба C. Шаньюй 1. МЭӨ XVII зуун A. Жун, Ди 4. Нирун D. Каган 2. МЭӨ VII зуун B. Ху 5. Түрэг E. Зонхилогч 3. МЭӨ V зуун C. Гуйфан, Вэйфан А) 1b, 2d, 3a, 4c, 5e B) 1d, 2а, 3c, 4d, 5e A) 1b,2c,3а, B)1а,2b,3c, C) 1c,2а,3b C) 1c, 2e, 3а, 4d, 5b D) C) 1c, 2a, 3e, 4d, 5b 65 . Хүннү нарын хийж байсан довтолгооныг тохируул. 70. Хүннү гүрний нийгэм- төрийн бүтцийн хамаарлыг тохируул. 1.Мэ 445 онд Аттила хааны үед A. Дон мөрнийг гаталж 1. Эзэн хааны нэршил A. Иволга Готуудыг бут цохисон. 2.Хот суурингийн дурсгал B. Аттила 2.Мэ 375 онд Баламир хааны үед B. Карпатын уулс, Дунай 3.Засаг захиргааны удирдагч C. Лули, Жүки ван мөрнийг гаталж, Римийн 4.Их нүүдлийн удирдагч D. Шаньюй хаант улс руу довтолсон. 5.Ноёлох овог E. Сюйляньти 3. Мэ448 онд Аттила нас барахад C.Хүннү нар бутран сарнисан. A)1c,2b,3а,4e,5d B) 1d,2а,3c,4b,5e A)1c,2a,3b B)1a,2b,3c C) 1b,2а,3c C) 1d,2c,3b,4а,5e D) 1d,2b,3c,4а,5e 66. Дараах хотууд аль улсын үед холбогдохыг тохируул. 71. Монголчууд хэдий үеэс гадаад харилцаанд оролцож эхэлсэн бэ? A) Ураг төрлийн байгууллын үеэс B) Монголд төр ёс үүссэн үеэс 1. Луут A. Уйгар C) Монголын Нэгдсэн Улсын үеэс D) Монголын эзэнт улс байгуулагдсан үеэс 2. Мөөмт B. Хятан 3. Балиглиг C. Хүннү 4. Хэрлэн барс D. Нирун 72. Нүүдэлчдийн түүхэнд анх удаа гуулин зоосон мөнгөөр худалдаа хийж байсан улс? A) 1d,2c,3b,4а B) 1c,2d,3а,4b A) Хиргис B) Уйгар C) Сүмбэ D) Нирун C) 1а, 2c, 3b 4d D) 1b,2c,3а,4а 67.Түрэгийн хаант улсын язгууртнуудын хөшөө дурсгал хаана байдгийг 73. Хэв хуулийн тодорхойлолт? A) Нүүдэлчдийн анх буй болгосон хууль цааз тодорхойл. B) Хүн төрөлхтөнд мөрдөгддөг бичигдээгүй хууль C) Зан заншил, амнаас ам дамжин нийгмийн харилцааг зохицуулдаг бичигдээгүй 1.Тоньюкук A. Төв аймаг Налайх орчим хууль 2. Культегин B. Хархорин Орхоны хөндийд 3. Моюнчур C. Булган аймаг Сайхан сум 19

D) Их хаанаас зарлигаар тогтоосон цааз хууль А. Хүнну-Тамга үсэг, Тоба-Ханз үсэг, Түрэг-Согд үсэг, Уйгар-Их бага үсэг, Хятан-Руни бичиг, Монгол-Босоо бичиг. 74. Зөв хувилбарыг ол. В. Хүнну-Тамга үсэг, Тоба-Ханз үсэг, Түрэг-Согд үсэг, Уйгар-Руни үсэг, Хятан- 1. Хятан А. 12 жилийн он тооллыг анх хэрэглэж байсан. Их, бага бичиг, Монгол-Босоо бичиг. 2. Сүмбэ В. Анх удаа нийслэлээ харь улс руу ойртуулан нүүлгэсэн. С. Хүнну-Тамга үсэг, Тоба-Ханз үсэг, Түрэг-Руни үсэг, Уйгар-Согд үсэг, Хятан- 3. Моюн С. Нүүдэлчдээс анх удаа дарьт зэвсгийг үйлдвэрлэсэн. Руни бичиг, Монгол-Босоо бичиг. 4. Уйгур D.Өндөр тэрэгтний улс хэмээн нэрлэгдсэн. А) 1d, 2с, 3а 4.b В) 1а, 2b, 3с, 4d 85. Нүүдэлчдийн овгийн харилцаан дахь давхар холбоо гэж юуг хэлэх бэ? С) 1с, 2а, 3b, 4d D) 1b, 2d, 3с, 4а А. 2 овог Эндогами ёсыг хатуу баримтлан удаан хугацаанд худ ураг барилдсны үндсэн дээр шинэ овог, угсаа үүсэхийг хэлнэ. 75. Зөв хувилбарыг ол. В. Моногами харилцаа ялсны дараа Эгзогами ёс гарч ирснийг давхар холбоо гэнэ. 1. Тоба А. Оны цолыг анх авч хэрэглэсэн. С. “Хунну эцэгтэй, Сяньби эхтэй” өвөг Монголчуудын ургийн харилцаанд удаан 2. Түрэг В. Жин хэмжүүрийн нэгдсэн системийг дэлгэрүүлсэн. хадгалагдсан ёсыг хэлнэ. Д. Харь бус ураглахуй буюу Эндогами, Овог дотор ураглахыг хатуу хориглодог 3. Хүннү С. Улсын эзэн хаанаа “Эль” хэмээн нэрлэсэн. Эгзогами 2 ёсыг хэлдэг. 4. Нирун D. Түмтийн системийг анх буй болгосон. А) 1а, 2с, 3d, 4b В) 1b, 2с, 3d, 4а 83. Хятадын уламжлалт 24 төр улсад ордог төв азийн нүүдэлчдийн С) 1d, 2b, 3c, 4d D) 1с, 2d, 3а, 4b байгуулсан төр улсууд. А. Тоба-Вэй улс. Хятан-Дай Ляо улс. Монгол-Юань улс. Манж зүрчид-Дай Чинь 76. 924 онд Хиргис улсыг довтолж, Хэрлэнгээс урагш Алтайгаас зүүн тийшх улс. Төвд-Тангудын Си Сяо газар нутгийг эзэлж тэлгээрийг нийтэд нь Зү-Бү хэмээн нэрлэж байсан Хятан В. Тоба-Вэй улс. Хятан-Дай Ляо улс. Монгол-Юань улс. Манж зүрчид-Цинь, Дай улсын хаан? Чинь улс. A) Амбагян B) Ельюи Даши C) Хубилай D) Лубугу С. Тоба-Вэй улс. Хятан-Дай Ляо улс. Монгол-Юань улс. Зүрчид-Цинь, Манж-Дай Чинь улс. Хотон-Тань улс 77. 745-840 оны хооронд Монгол нутагт оршиж байсан Уйгар улс нь гарал үүслийн хувьд доорхоос алинд нь хамаарах бэ? 84. Төв азиас нүүдэллэсэн Нүүдэлчдийн анхдугаар их нүүдлийн үр дүнд Европт A) Өвөг Монгол B) Түрэг C) Фин-Угор D) Хятад тогтсон Нүүдэлчдийн хаант улс. А. 453 он хүртэл оршин тогтносон Атиллын хаант улс Болгар, Унгарын нутагт 78. Хулгай хийсэн тохиолдолд ... баригдсан хулгайч эцэгтэй бол эцгийн хүзүүнд төвлөрөн оршин тогтнож байв. В. 552-558 онд Түрэгүүдэд шахагдсан Аварчууд Унгар, Славяны нутагт биеэ цаазлагдсан хулгайч хүүгийн толгойг бүх насаар нь зүүлгэдэг... хуультай ямар даасан улсаа байгуулж байсан. С. Их нүүдлийн улмаас Каспи-Хар тэнгисийн сав газраар нутагладаг олон улс байсан бэ? нүүдэлчид Европт цөмрөн орж өөрсдийн хаант улсаа байгуулж байсан/МЭ-ний 3- р зуун/ A) Хүннү B) Хиргис C) Хятан D) Уйгар Д. Эртний Грек, Ромын эзэнт улсуудтай зэрэгцэн МЭӨ 4-р зуунаас Скифүүд Дорнод европт нутагладаг байв. 79. 745-840 оны хооронд Монгол нутагт хүчирхэг төр улсаа байгуулан оршин 85. Төв азиас нүүдэллэсэн Нүүдэлчдийн анхдугаар их нүүдлийн үр дүнд Европт тогтнож байсан улс? тогтсон Нүүдэлчдийн хаант улс. А. 453 он хүртэл оршин тогтносон Атиллын хаант улс Болгар, Унгарын нутагт A) Хүннү B) Хиргис C) Хятан D) Уйгар төвлөрөн оршин тогтнож байв. 80. Архангай аймгийн Хотонт сумын нутгаас илрүүлэн, малтан судлаж буй “Дөрвөлжин” хэмээх дурсгал аль улсын үед хамаарах бэ? A) Хүннү B) Жужан C) Хятан D) Уйгар 81. Эртний улсуудын бичиг үсгийн хамаарлын зөв хувилбар. 20

В. 552-558 онд Түрэгүүдэд шахагдсан Аварчууд Унгар, Славяны нутагт биеэ даасан улсаа байгуулж байсан. С. Их нүүдлийн улмаас Каспи-Хар тэнгисийн сав газраар нутагладаг олон нүүдэлчид Европт цөмрөн орж өөрсдийн хаант улсаа байгуулж байсан/МЭ-ний 3- р зуун/ Д. Эртний Грек, Ромын эзэнт улсуудтай зэрэгцэн МЭӨ 4-р зуунаас Скифүүд Дорнод европт нутагладаг байв. 86. Төв азид үүссэн угсаатны бүлгийн зөв хувилбар. А.Түрэг-Монгол-Манж,Тунгус. С.Түрэг-Монгол-Ненц,Цаатан В.Монгол-Түрэг-Зүрчид,Цаатан. Д.Монгол- Түрэг-Солонгос,манж. 87. “ Гурван улсын түүх” зохиол эртний ямар улсад зохиогдсон бэ? А. Хүннү В. Нирун С. Тоба Д. Сүмбэ (Сяньби) 88. Эртний Түрэгийн үед үл хамаарах түүхийн дурсгал. А. Хүн чулуу. В. Хиргисүүр. С. Газар усны нэрс. Д. Дөрвөлжин булш. 89. Түрэгийн хаант улсын үед 3 хаанд шадарласан мэргэн түшмэл хэн бэ? А. Күчүлүг. В. Моюньчур. С. Тоньюкук. Д. Билгэ буюу Культеги 90. “Хунну эцэгтэй, Сяньби эхтэй” эртний улс: А. Түрэг, В. Уйгар, С. Тоба Д. Дунху 21

4. Их монгол улс 8. XII зууны үе гэхэд дараах аймгуудаас аль нь төр ёсны хөгжлөөрөө бусдаасаа давуу байсан бэ? 1.Монголын нууц товчоог хэн орчин цагийн Монгол хэлэнд буулгасан A) Найман B) Хэрэйд C) Хамаг Монгол D) Татар вэ? 9. Хэрэйдийн түүхэнд тэмдэглэгдсэн анхны хан-буюруг хэн бэ? А) Маркус В) Сарык С) Тоорил D) Гүр хан A) Ш.Гаадамба B) Ц.Дамдинсүрэн C) Пэрлээ D) Б. Ренчин 2.Монголын нууц товчооны Хятад хэл дээрх эхийг анх хэн гэдэг 10. Хамаг Монголын Ханлиг, Хэрэйдийн ханлигтай аль талаараа хил эрдэмтэн хаанаас олж, орос хэл рүү хөрвүүлсэн бэ? A)Позднеев, Бээжин хотын музейн архиваас залгаж байсан бэ? B) Кафаров, Бээжин хотын номын сангаас C) Козин, Бээжин хотын архиваас А) Баруун талаараа В) Зүүн талаараа D)Хениш, ӨМӨЗО-оос С) Урд талаараа D) Хойд талаараа 3.XII зууны үед Монгол нутагт оршин тогтнож байсан аймгуудад аль 11.Эдгээрээс Нирун аймгийн үүслийг зөв тодорхойлсон тодорхойлолт аль нь вэ? нь хамааралгүй вэ? A) Алунгоогоос төрсөн Буха хатаги, Бухату салжи, Боданчар мунхагаас үүссэн. A) Хамаг Монгол, Татар B) Хэрэйд, Тайчууд B) Дарлигин аймгаас салбарлан гарсан. C) Бэлгүнүтэй, Бүгүнүтэй хоёрын үрс болон бусдаас үүссэн. C) Юншээбү, Хатагин D) Найман, Мэргид D) Эргүнэ күнгээс гарсан нийт Монголчуудаас бүрдсэн. 4.Найман Татар, Гучин Татар зэрэг нэрс анх тэмдэглэгдсэн сурвалж 12. Монголын 3 хааны эх болсон хатан аль нь вэ? аль нь вэ? А) Монголын нууц товчоо В) Моюнчур хааны гэрэлт хөшөө A) Чингис хааны гэргий Бөртэ С) Культегиний гэрэлт хөшөө D) Билгэ хааны гэрэлт хөшөө B) Батмөнх Даян хааны хатан Мандухай сэцэн 5.Гэрэгэ гэдэг юу болох? C) Өгөдэйн хатан Найманжин A)Улс гүрнүүдийн хооронд байгуулсан гэрээ. B)Монголын эзэнт гүрний элч нарын итгэмжлэлийн баталгаа. D) Толуйн хатан Сорхогтани C) Эзэнт гүрний үеийн төрийн аливаа нэг шийдвэр. D) Дархан цолтой хүмүүст өгсөн өргөмжлөл. 13.Гурван мэргэдийн нутаглаж байсан газар? A) Хангай, Хэнтийн уулсын завсраар 6.VIII-аас XII зууны Монгол аймгуудыг нутаг ус, нийгмийн хөгжлөөр B) Орхон, Сэлэнгийн бэлчрээр C) Буйр нуур, Халх голын сав газраар D) Цагаан хэрмийн дагуу нь хэрхэн хуваадаг вэ? 14.\"Буюруг” аль ханлигийн тэргүүний цол вэ? A) Ойн, талын B) Говийн.Хангайн A) Хамаг Монголын ханлиг B) Хэрэйдийн ханлиг C) Зүүн, баруун D) Монгол, Түрэг C) Мэргидийн ханлиг D) Найманы ханлиг 7.XII зууны үед Монгол аймгууд.......... нутаглаж байсан. 15.Хабул хаан хэний хүү вэ? B) Хабичбаатар A)Хятадын Цагаан хэрмээс Байгаль нуур, Алтайн нуруунаас Буйр нуур A) Торголжин баян D) Нэгүүн тайш хүртэл. C) Тумбинай сэцэн B) Хятадын Цагаан хэрмээс Байгаль нуур, эрчис мөрнөөс Солонгосын хойг хүртэл 16.Хабул хааны дараачаар Хамаг Монголын ханаар хэн сууж байсан бэ? C) Хятадын Цагаан хэрэмээс Якут, Эрчис мөрнөөс Хянганы нуруу хүртэл A) Амбагай B) Хотула D) Есүхэй D) Гүр хаан D) Алтай, Хангай, Хэнтийн нурууны хооронд 22

17.Түүхэн сурвалжуудад Татар аймгийг хэрхэн тэмдэглэн үлдээсэн 27. XIII зууны хагаст Найман аймаг хэдэн хэсгээс бүрдэж байсан бэ? байдаг вэ? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 A) Хонгирад B) Зү-бү C) Кидан D) Хар Кидан 18.XIII зууны үед Найманы хамгийн нөлөө бүхий удирдагч нь хэн 28. XII зууны үед аймаг ханлигийн сурвалжтан, харц ардын дунд гарч байсан бэ? байсан тэмцлийн гол хэлбэрүүд аль нь вэ? A) Маркус хан B) Тоорил хаан C) Таян хаан D) Сэнгүм A) Оргон зайлах, бослого гаргах, эзнийхээ эд хөрөнгийг хулгайлах гэх мэт 19.Гурван мэргэд гэдэгт ямар ямар аймаг багтаж байв? B) Малын тоо толгойг дарж, татвараас зайлсхийх, харъяа эзнээ орхиж A) Хар мэргэд, Цагаан мэргэд, Хаан мэргэд нүүж явах, харъяат эзнээ дайсанд барьж өгөх, эзнээ алах гэх мэт. B) Их мэргэд, Бага мэргэд, Хурц мэргэд C) Эзнийхээ нэр алдрыг гутаах, доромжлох, тэднийг хаанд ховлож C) Хаад мэргэд, Увас мэргэд, Удуйд мэргэд нутаг заах D)Их мэргэд, Бага мэргэд, Удуйд мэргэд D) Харьяат эзэд, хаадынхаа эсрэг зэвсэгт тэмцэл хийх 20.XIII зууны хагаст Гурван мэргидийн холбоог тэргүүлж байсан хан? 29.Монголын нууц товчоонд Харчугийн хөвгүүн Боржигидай мэргэн A) Тогтао B) Хадаан C) Амбагай D) Алтан бүлгээ. Түүний гэргий нь ............................., түүнээс төрсөн хөвгүүн нь 21.XII зууны төгсгөл үед Гурван мэргидийг тэргүүлэгч байсан аймаг аль нь вэ? Торголжин баян хэмээжээ. А) Удуйд мэргэд В) Увас мэргид С) Хаад мэргид D) Удуйд мэргэд болон Хаад мэргид A) Борогчин гуа B) Монголжин гуа 22. Чингис богдыг залгамжлан, Монгол гүрний хаан ширээнд хэн C) Хадаан D) Алун гуа өргөмжлөгдсөн бэ? А) Зүчи В) Цагаадай С) Өгэдэй D) Тулуй 30.Хабул хаан, Сэмсэчүлэ нарын эцгийн нэр хэн бэ? A) Начин баатар B) Тумбинай сэцэн C) Бартан баатар D) Аригчинэ 23. “Хамгийн хаан улсын эзэн байтлаа охиноо өөрөө үдэж өгөхийг надаар цээрлэ.....Миний өшөөг ав” хэмээн хэн хэлсэн вэ ? 31. Монголын нууц товчоонд Хабул хааныг хэдэн хөвгүүнтэй гэж A) Хабул хаан B) Есүхэй C) Добу мэргэн D) Амбагай тэмдэглэн үлдээсэн байдаг вэ? A) 5 B) 7 C) 9 D) 6 32. Хабул хааны хөвгүүн Есүхэй баатрын эцэг хэн бэ? A) Амбагай B) Хотула C) Бартанбаатар D) Сэмсэчүлэ 24.Амбагай хааны анхлан бий болгосон \"тайш\" хэмээх тушаалтны 33.Есүхэй баатар өөрийн гэргий Өүлэн үжинг хэнээс булаан авсан гол үүрэг юу байсан бэ? учир хожим өс зангидаж, Тэмүжиний гэргий Бөртэг булаан авах A) Цэргийн хэргийг эрхлэх шалтгаан болсон бэ? B) Хууль цаазны хэргийг эрхлэх A) Мэргидийн Их чилэдү B) Мэргидийн Тогтао бэхи C) Санхүү, алба татварын асуудал эрхлэх C) Мэргидийн Чилэгэр бөх D) Мэргидийн Дайр үсүн D) Дээрх бүгд 34. Монголын үед холбогдох булш, оршуулгын төрөл Монгол нутагт 25.Амбагай хааны үед бий болсон улсын анхны тайш хэн байв? хаагуур тохиолддог вэ? A) Хадаан B) Хотула C) Бартан баатар D) Аригчинэ А) Төвийн бүсийн аймгуудаар В) Зүүн бүсийн аймгуудаар С) Баруун бүсийн аймгуудаар D) Бүх бүсэд тохиолдоно. 26.Дор өгүүлсэн хүмүүсээс хэн нь ихэс дээдсийн хуралдайг хуруулан хаан сонгож, Боржигин угсаа залгамжлалыг анх бий болгосон бэ? 35. Монголын үеийн оршуулгын зан үйл ёсоор нас барагчийнхаа A) Хабул хаан B) Есүхэй C) Добу мэргэн D) Амбагай тэргүүнийг гол төлөв аль зүгт хандуулан оршуулдаг вэ? 23

А) Хойд В) Баруун С) Зүүн D) Баруун урд 43.Есүхэй баатрын нөгөө гэргий, Бэгтэр, Бэлгүтэй нарын эх хатны нэр? 36.\"Жадаран\" аймаг гэж ямар аймгийг нэрлэдэг бэ? A) Алтан ургийн аймгийг B) Язгуурын монгол аймгийг A) Бөртэ үжин B) Сочигэл C) Хуагчин D) Өүлэн үжин C) Аймгууд салбарлан задрахад үүссэн аймгийг D) A ба B хариулт зөв 44.Чингис хаан хатан Бөртэг эргүүлж авах зорилгоор Гурван Мэргэдтэй хийсэн тулалдааныг түүхэнд юу гэж нэрлэж ирсэн бэ? 37. Эртний перс сурвалж болох \"Судрын чуулган\" бүтээлийг хэн A) Арван Гурван хүрээний байлдаан B) Буур хээрийн тулалдаан туурвисан бэ? C ) Наху гүний тулалдаан D) Зөв хариу алга A) Рашид-ад-дин B) Гангаажанцан C) Чойжи-Одсэр D) Лувсанданзан 38.Монголын нууц товчоо Чингис хааны язгуур дээд тэнгэрээс заяат 45.\"Чаутхури\" гэдэг нь аль улсын цол бэ? A) Алтан улсаас Тэмүжинд олгосон цол хэргэм Бөртэ-чино ажгуу. Бөртэ-чино, гэргий Гуа маралын хамт тэнгис B) Хятадын цэргийн цол далайг гатлан ирж, онон мөрний эх Бурхан Халдун ууланд нутаглаж C) Татарын тэргүүлэгч жанжины цол D) Хэрэйдийн ханлигаас Чингис хаанд өргөмжилсөн цол Батцагаан хэмээх хөвгүүн төрүүлжээ хэмээн эхэлдэг. Батцагааны хөвгүүн хэн бэ? A) Тамачи B) Уужим буурал 46.Тэмүүжинг .......... Хамаг Монголын хан-д өргөмжлөв. A)1206 он Онон мөрний хөвөөнд C) Хоричар мэргэн D) Саль Хачу B)1187 онд Бурхан Халдун ууланд C) 1189 онд Цэнхэрийн голын Хар зүрхний Хөх нуурт 39.Их Монгол улсын тамганд их хааныг хэн гэж бичсэн байдаг вэ? D) 1189 онд Дэлүүн болдогт A) Их Монгол улсын Их хаан 47.Тэмүүжинг Хамаг Монголын ханд өргөмжлөхийн эсрэг байсан B) Их Монгол улсын Далай хаан хүмүүс? C) Их Монгол улсын Далай их хаан Чингис A) Хотула хааны хүү Алтан, Жүрхэн аймгийн Сача Бэхи, Хучир B) Тайчуудын Сорхон Шар, Хонхотаны Хөхөчү D) Их Монгол улсын Суут хаан C) Мэргидийн Тогтоа бэхи, Жадаран Жамуха D)Эдгээр бүгд эсэргүүцсэн. 40.Тэмүжин хэдэн онд хаана төрсөн бэ? A) 1167 онд Хэнтий аймгийн нутаг Хэрлэнгийн Хөдөө аралд 48.XIII зууны дунд үед Гурван мэргид нь хэдэн хобооноос тогтож B) 1162 онд Хэнтий аймгийн Онон мөрний Дэлүүн болдогт байсан бэ? C) 1262 онд Хэнтий аймгийн Бурхан Халдун уулын өвөрт D) 1206 онд Хэнтий аймгийн Онон мөрний Дэлүүн болдогт A) 2 B)5 C)3 D)7 41.Тэмүжинг 9 настай байхад Есүхэй баатар аль аймгаас түүнд бэр 49. Зүрчид угсааны 1115 онд байгуулагдсан улсын нэр аль бэ? буулгадаг бэ? A) Олхунуд B) Хонгирад C) Хиад D) Хорь Түмэд A) Ляо буюу Төмөр улс B) Алтан улс 42.Тэмүүжиний эцэг Есүхэй ....хорлогдон нас барсан. С) Зүрчид улс D) Умард Хятадын улс A)Тэмүжинг 13 настай байхад Татаруудад B) Тэмүжинг 10 настай байхад Мэргидүүдэд 50. Их Монгол улсын бүрэлдэхүүнд багтан орсон аймаг ханлигуудаас C)Тэмүжинг балчир байхад Татаруудад аль нь илүүц вэ? D) Тэмүжинг 9 настай байхад Татаруудад A)Мэргид, Хэрэйд B) Татар, Найман C)Хамаг Монгол D) Енисейн Киргизүүд 24

51.Чингис хааны байгуулсан мянганы систем гэдэг нь... 59.1206 онд Их Монгол улсыг байгуулахад хичнээн аймаг түүнд A) Мянган айл өрх багтаж байсан бэ? B) Цэргийн төдийгүй засаг захиргааны зохион байгуулалт бүхий мянган А) 80 В) 81 С) 82 D) 83 айл өрх 60.Чингис бүх улсаа зүүн, баруун, төвийн хэмээн гурав хуваасны гол C) Мянган агт гаргах чадалтай айл өрхүүд түмэн нь аль түмэн байсан бэ? D) Мянган ард иргэдийг илэрхийлсэн тоо А) Зүүн гарын В) Баруун гарын С) Төвийн түм D) Бүгд зөв 52.Овгийн аливаа хэргийг зөвлөн шийдвэрлэдэг “Эе” хэмээх чуулган нь 61.Харъяатан иргэний гол шинж нь юу байв? Их Монгол улсын үед ямар нэртэй болсон бэ? A) Аравтлах системд хамрагдана B) Улсын албан үүргийг гүйцэтгэнэ A) Аймгийн хурал B) Язгууртны хурал C) Зөвхөн эзэн дээдэстээ үйлчилнэ D) Дээрх бүгд C) Их хуралдай D) Сэцдийн зөвлөл 62.Их Монгол улсын хэвтүүлийн гол үүрэг юу байсан бэ? 53.Төрийн хар хайрцагны бодлого гэж юу вэ? А) Шөнийн манаа В) Өдрийн харуул A) Улс орноо хөгжүүлэх төрийн эдийн засгийн бодлого С) Шадар цэрэг D) Зөвхөн хааныг хамгаалах B) Улсын гадаад хамтын ажиллагааны чиглэл C) Төрийн тусгаар тогтнол, аюулгүй байдлын бодлого 63.Их Монгол улсын Сэцдийн зөвлөлийн гол үүрэг юу байсан бэ? D) Улс, иргэдэд тааламжтай нөхцөл бүрдүүлэхэд чиглэгдсэн дотоод A) Хаан өргөмжлөх бодлого B) Байлдах, найрамдах зэрэг чухал асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх С) Хаанд зөвлөх 54.Чингис хааны өөрийн биеэр эзэлсэн улсууд аль нь вэ? D) а ба b хариулт хамаарна. A)Тангуд, Сартуул, Хорезм, Алтан B)Тангуд, Хар Кидан, Хорезм, Орос 64.Их Монгол улсын төрийн гол хуулийг нэрлэ. C)Тангуд, Сартуул, А) Их цааз В) Их засаг C) Монгол цааз D) Цааз D) Тангуд, Хар Кидан, Сүн, Орос 65.Их хуралдай нь................................................? 55. Мөнх хаанаас эхлээд Лигдэн хааныг хүртэлх хугацаанд их хааны 4 A) Их хаан өргөмжлөх, хууль батлах, аян дайн хийх зэрэг асуудлаар хөвгүүдийн хэний угсааныхан Монголын хаан ширээнд сууж байсан бэ ? шийд гаргаж, хаанд зөвлөх байнгын ажиллагаатай эрх барих дээд А) Зүчи В) Цагаадай С) Өгэдэй D) Тулуй байгууллага мөн. B) Их хаан өргөмжлөх, хууль батлах, аян дайн хийх зэрэг асуудлаар 56.Тэмүүжин өөрийн хатан Бөртэг гурван Мэргидээс булаан авахдаа шийд гаргаж, хаанд зөвлөх байнгын бус ажиллагаатай эрх барих дээд байгууллага мөн. хэнийг анх түшиглэсэн бэ? C) Аливаа төрийн хэргийг бие даан шийдэх бүрэн эрх бүхий институт мөн. А) Хэрэйдийн Тоорил ванг В) Найманы Таян ханыг D) Зөвхөн Их хааны гаргасан саналд үндэслэн, түүний дагуу үйл ажиллагаа явуулах үүрэгтэй байгууллага байжээ. С) Гурван мэргидийг D) Татар аймгийг 66.Их Монгол улсын заргачийн гол үүрэг нь юу байв? 57.1202 онд Чингис хааны Татарын ханлигийг бут цохисон газар? A) Төрийн шүүх эрх мэдлийг хэрэгжүүлэх B) Албан татварын бодлогыг тодорхойлох A) Хэрлэн голын доод урсгал хүйтэн B) Далан нөмрөг C) Хар талын үзүүр D) Далан балжууд 58.Тэмүүжин Их Монгол улсыг байгуулах хүртэл их, бага хэдэн удаагийн дайн хийсэн бэ? А) 30 В) 31 С) 32 D) 33 25

C) Хааны үйл ажиллагаанд хяналт тавих 74.Их Монгол улсын далай хааны зарлиг ил болгон иргэн дор хүрвээс D) Төрийн гадаад бодлогыг зохицуулах аюутугай, биширтүгэй ,, гэсэн үг эзэн хааны ямар тамганд байдаг вэ? 67.Чингис хааны 9 өрлөгт хэн хэн багтаж байсан бэ? A) Хөх тамга B) Аал тамга A) Мухулай, Боорчи, Зэлмэ, Шихихутуг, Сорхон шар Сүбээдэй, Зэв, Борохул, Хар хирүгэ, Чуу мэргэн C) Хасбуу тамга D) Аль нь ч биш B) Мухулай, Боорчи, Зэлмэ, Шихихутуг, Сорхон шар, Сүбээдэй, Зэв, Борохул, Тулуй, Чуу мэргэн 75.Их Монгол улсын төрийн бичиг? C) Цагаадай, Мухулай, Боорчи, Зэлмэ, Шихихутуг, Сорхон шар, Сүбээдэй, Зэв, Хар хирүгэ, A) Их бага бичиг B)Уйгаржин бичиг D) Бат, Мухулай, Боорчи, Зэлмэ, Шихихутуг, Сорхон шар, Сүбээдэй, Зэв, Хар хирүгэ C) Монгол бичиг D) Худам бичиг 68.Чингис хааны дөрвөн их хөлөг буюу их сайд нар хэн хэн байсан бэ? 76.Их монгол улсын нийслэл Хар хорум хэзээ хаана байгуулагдсан вэ? A) Сүбээдэй, Борохул, Боорчи, Мухулай A) 1639 онд Ширээ цагаан нуурт B) Борохул, Боорчи, Мухулай, Чулуун, B) 1206 онд Тайгал шивээд C) Борохул, Боорчи, Мухулай, Зэв C) 1235 онд Тайгал шивээд D) Борохул, Боорчи, Мухулай, Сорхон шар D) 1206 онд Дэлүүн болдогт 77.ИМУ ын засаг захиргааны үндсэн нэгж гэж юу вэ? A) Зуут B) Аравт C)Мянгат D) Түмт 69.1032-1227 онд оршин тогтнож байсан Тангуд улсыг Монголчууд 78.Их Монгол анхлан байгуулагдах үедээ хэдэн мянгаттай байсан бэ? A) 24 B) 91 C) 95 D) 42 хэрхэн нэрлэж байв? А)Ся В)Да Ся С)Си ся D) Хашин иргэд 79. Археологичид Хэрэйдийн ван хааны орд өргөө хаана байсан гэж 70. Монголын үед холбогдох эд өлгийн дурсгалуудад хамааралгүй үздэг вэ? зүйлыг нэрлэнэ үү. А) Туул голын хөндийд В) Хэрлэний хөдөө аралд А) Булш оршуулга В) Хадны зураг, Бичээс С) хөдөө аралд D) Орхоны хөндийд С) Хот суурин D) Гэрэлт хөшөө 80.Их Монгол улсын “Харах нүд, сонсох чих болж хулгайг цээрлүүлж, 71. Их Монголын нийслэл Хархорин хотын туурь одоогийн аль худлыг мохоож яллагдахыг яллаж, үхэх ёстойг нь үхүүлж” байх эрх аймгийн нутагт байдаг вэ? А) Архангай В) Төв С) Говь алтай D) Өвөрхангай бүхий төрийн түшмэл? A) Улсын яллагч B) Ерөнхий шүүгч C) Бүх улсын дээд заргач D) Хууль зүйн сайд 72. Монгол улс хэдийд анх төрийн албан ёсны бичиг үсэгтэй болсон бэ? 81.Чингис хаан мал аж ахуй эрхэлсэн сайдаар хэнийг тохоон A) Хамаг Монголын сэргэсэн үед B) Монголын тулгар төр байгуулагдсан үед томилсон бэ? C) Юан гүрний үед A) Елюй Чуцай B) Хар Хиру C) Тодан Чөрби D) Хөхөчү D) Дөчин дөрвөн хоёрын Монголын үед 82.Чингис хаан \"Улсын Го Ван\" хэмээх тушаал бий болгож, хэнийг 73.Чингис хааны хөргийг анх зурсан хүн? томилсон бэ? A) Өгэдэй хааны зарлигаар Елюй Чуцай 1236 онд B) Хубилай хааны зарлигаар Найманы Хорихосон 1278 онд A) Зэв B) Боорчи C) Зэлмэ D) Мухулай C) Бат ханы зарлигаар Оросын нэр нь үл мэдэгдэх хүн D) Чингис хааны зарлигаар Шихихутаг 1206 онд 83.Их Монгол Улсын төрийн анхны бэхи хэн бэ? A) Буха B) Хөхөчү бөө C) Үсүнь өвгөн D) Дайр усунь 26

84.Арулад аймгийн Наху баяны ганц хөвгүүн, Чингис хааны дотны анд 91.\"Орохыг завдах хүний мөрийг мөлт цохиж, толгойг тоншин цавчина\" энэ нь ямар хишигтэн цэрэг бэ? хожмийн 9 өрлөгийн нэг болсон хүн хэн бэ? А) Хорчин B) Хэвтүүл C) Баатар цэргүүд D) Торгууд A) Боорчи B) Борохул C) Шихихутаг D) Хөхөчү 85.Тайчууд аймгийн Бэсүд овгийн Зургаадай хэмээгч Чингис хааны ам 92.Монголын нэгдсэн улсыг байгуулсны дараа дор дурьдсан улсуудын цагаан хул морины аман хүзүүг шархдуулсан хэдий ч түүний үнэнч алинд нь Чингис хаан анхлан довтолсон бэ? байдлыг Чингис хаан таалан ялыг өршөөн, нөхөрлөх санал тавин А) Тангуд В) Алтан улс С) Уйгур D) Баруун Ля түүний нэрийг өөрчилсөн нь хожмийн дэлхийг донсолгосон нэрт жанжны нэр болжээ. Тэрхүү жанжны нэр хэн бэ? 93.ИМУ-ын баруун, зүүн, төвийн түмтийн захирагчийн нэр? A) Боорчи B) Зэв C) Борохул D) Хархиругэ A) Чингис хаан өөрийн биеэр захирдаг 86.Урианхай аймгийн Жаргудай дарханы хөвгүүн, Чингисийн 9-н B) Төв Чингис хаан, Баруун Зүчи, Зүүн Мухулай өрлөгийн нэг ? C) Төв Чингис хаан, Баруун Мухулай, Зүүн Зүчи A) Зэв B) Зэлмэ C) Шихихутаг D) Жамуха D) Төв түмт Наяа, Зүүн Мухулай, Баруун түмт Боорчи 87.1206 онд мянганы ноёноор томилогдсон Мухулай жанжны хүүг хэн гэдэг вэ? 94. Өгэдэй хааны үед ямар шинэчлэл хийгдсэн бэ? A) Буха B) Боорчи C) Зэв D) Тататунга A) Засгийн хэргийг ерөнхийлөн шийтгэх яам “Чжуншушэн” -ыг шинээр байгуулсан. 88. Чингис хаан Тангуд уруу сүүлчийн аян дайн хийх болсон гол B) Уургын улааг халж өртөөг өргөтгөн байгуулсан. шалтаг нь юу байсан бэ? C)Аравтын дотроос дураар гарах, орохыг хатуу хориглосон. A)Тангуд улс Монголтой байлдахаар бэлтгэж, хэрэм боомтоо бэхлэхийн D) Дээрх бүгд буруу сацуу Алтан улстай эвсэж эхэлсэн. B) Урьдын өш хонзонг авах 95. Өгэдэй хааны үед улсын иргэний гол үүрэг нь юу байв? C) Тангудын хан Ли Дэ өөрийн нэг хүүг барьцаа болгон өг гэсэн A) Мянгатад хуваагдана шаардлагыг биелүүлээгүй B) Цэрэгт мордох, ав хомрогт оролцох, өртөө хийх D) Дээрх бүгд зөв C) Зөвхөн эзэндээ үйлчлэх 89. “Хааны орд болон манай удам төрөл дотроос өргөн дэлгэр D) а ба b хариулт хамаарна. мэдлэгтнийг олж сонговол зохимой…” хэмээн Чингис хаан юуны тухай өгүүлсэн бэ? 96.Чингис хаан өөрийн биеэр Тангуд улсыг дайлахаар хэдэн онд цэрэг А) Сэцдийн зөвлөл байгуулах тухайд В) Шадар хишигтэн цэрэг байгуулах тухайд аван мордсон бэ? С) Эрдэмтэн мэргэдийг цуглуулан төвлөрүүлэх D) Ордонд туслагч түшмэд бий болгох талаар A) 1216 B) 1212 C) 1211 D) 1209 90. Өгэдэй хааны томилсон даргач нарын гол үүрэг нь юу вэ? 97.Чингис хаан Тангуд руу довтлохдоо аль хатнаа авч явсан бэ?. A) Монголын хууль ёсыг таниулах, биечлэн сахиулах A) Бөртэ B) Есүгэн C) Хулан D) Есүй B) Тухайн газар орны ард олноос алба татварыг цуглуулж, их хааны санд өргөх 98.Чингис хаан хэдэн онд Өгэдэйг Их Монгол улсын хаан ширээнд C) Цэрэг захирах жанжны үүрэг гүйцэтгэж, бослого хөдөлгөөнийг дарах гэрээслэсэн бэ? D) Говь нутагт худаг ус гаргаж, хүн мал амьдрах бололцоотой болгох A) 1225 онд Тангуд улс руу довтлохоосоо өмнө B) 1211 онд Зүрчидийн Алтан улс руу дайрахаасаа өмнө С) 1219 онд Хорезмийн хаант улс руу довтлохоосоо өмнө D) 1225 онд Хорезм улсыг дайлсаны дараагаар 27

99.1219 оны хавар болсон Их хуралдайгаар ямар асуудал голлон хэлэлцэж шийдвэрлэсэн бэ? 109.Чингис хаанаас алтан ургийнханд соёрхол болгон олгодог эзэмшил газрыг юу гэж нэрлэдэг байсан бэ? A) Баруун Ляо улсыг дайлах В) Хорезмыг дайлах A) Дархалсан газар B) Мянгатын нутаг C) Соёрхолын газар D) Харъяат газар С) Тангудад довтлох D) Алтан улсыг дайлах 100.Чингис хааны Хорезмын хаант улсад хийсэн дайны явцад Шихихутагийн гурван түмэн цэргийг бут цохисон Хорезмын нэгэн 110.Ямар нэгэн эсэргүүцэл тэмцэлгүйгээр дагаар орсон хүмүүсийг ямар хүмүүс гэдэг байсан бэ? жанжин? A) Боол B) Өтөг боол C) Онгу боол D) Гэрийн хүмүүн A)Мухаммед-ад-дин B) Хашин хаан C) Иналжуг D) Желаль-ад-дин 101.Чингисийн чулууны бичгийг хэнд зориулсан вэ? 111. 9 өрлөгийн нэг асан Борохулыг нас барахад түүний оронд 9 A) 325 алд харвасан Хасарт B) 335 алд харвасан Зүчид өрлөгийн нэг болсон хүн хэн бэ? C) 335 алд харвасан Есүнгэд D) 345 алд харвасан Бэрхт A) Хархирүгэ B) Чуу мэргэн C) Зэв D) Сүбэдэй 102. 335 алд харавсан Есүнгэ мэргэний аав хэн бэ ? 112.Харийнхан айж зэвүүрхдэг байсан Монгол цэргийн хувцас? A) Сүбээдэй B) Тулуй C) Хачиун D) Xacap A) Жад шиг хоншоортой гутал B) Хөө, Хуяг, Дуулга малгайн хослол 103.Чингис хаан алтан улсын умард хэсгийг байлдан дагуулахаас C) Төмөр аралтай хүнд бүс өмнө Алтан улсын нийслэл хаана байсан вэ? D) Монгол дээл, хувцас A) Наньжин B) Отрар C) Жүндү D) Таньжин 113. 1246-1248 онд Монголын хаан ширээнд хэн сууж байв? А) Бат В) Өгэдэй С) Гүюг D) Мөнх 104.Чингис хаан 5 жил шахам хугацаанд Алтан улсыг дайлахдаа ямар 114. XIII зууны дунд үеэс хаан ширээний төлөө тэмцэлд талцаж үр дүнд хүрсэн бэ? байсан бүлэглэлүүд A) Бүрэн эзлэн авсан. A)Зүчи Цагаадай болон Өгэдэй Тулуйн угсааныхан B) Зүчи Тулуй болон Цагаадай Өгэдэйн угсааныхан B) Нутаг дэвсгэрийн тал шахам хувийг эзэлсэн. C) Зүчи Өгэдэй болон Цагаадай Тулуйхан C) Нутаг дэвсгэрээс нь эзлэн авч чадаагүй. D) Тийм бүлэглэл байгаагүй D) Нутаг дэвсгэрээс нь эзлээгүй хэдий ч хараат улс болгосон. 105.Чингис хаан Алтан улсын нийслэл хотыг эзэлж байхад буюу 1215 115. Их монгол улсын их хаадууд гэж багтаадаг вэ? онд төрсөн Чингисийн ач хүү хэн бэ? A) Чингис, Цагаадай, Өгөдэй, Мөнх A) Хадаан B) Хубилай C) Аригбөх D) Гүюг B) Чингис, Өгөдэй, Гүег, Мөнх C) Чингис, Зүчи, Өгөдэй, Мөнх 106.\"Мөнгөний хэрэг эрхлэх хэлтэс\" нэртэй анхны банк хэдийд D) Чингис, Өгөдэй, Мөнх, Хубилай байгуулагдсан бэ? A) 1218 B) 1227 C) 1253 D) 1260 116. Мөнх хаан баруун зүгт хийх аян дайныг өөрийн дүү нараас хэнээр 107.Чингис хаан хэдэн онд таалал төгссөн бэ? удирдуулсан бэ? A) 1224 B) 1225 C) 1226 D) 1227 А) Хубилай В) Хулагу С) Муха D) Аригбөх 108.Уйгар овгийн түшмэл Тататунгаг олзлон, хожим өөрийн багшаа 117. Алтан улсын “Чавчаал” боомтыг эзлэн авч Алтан улсын хааныг болгон залсан алтан ургийн нэгэн язгууртан хэн бэ? A) Чингис хаан B) Зүчи C) Мухулай D) Xacap хүнд байдалд оруулсан Чингис хааны нэрт жанжин хэн бэ? A) Мухулай B) Сүбээдэй 28

C) Зэв D) Боорчи 125. Чан Чунь бомбо Чингис хаанд ирж бараалхсан нь ямар шалтгаантай байсан бэ? 118. Чингис хаан “Чиний улсын Хэбэй, Шаньдун муж минийх болов. A) Газар нутгийн ерөнхий байдал, түүний нөөц баялаг, цэргийн хүчин чадал зэргийг тандан мэдэх Мөнх тэнгэр чамайг ивээсэнгүй. Чи гагц Чжунду хотоо сахин үлдэх B) Чингисийн харь гаралтай бага хатантай нь тусгайлан уулзаж цуглуулсан мэдээ баримтыг олж авах болов. Хэрэв би чамайг улам хүчтэй шахвал тэр цагт чи юу болох вэ. C) Чингис Алтан улсыг дахиж хэзээ дайлах талаар мэдэх D) Бомбын сургаалыг монголд сурталчилан дэлгэрүүлэхийг Чингис Би цэргээ авч буцахаар шийдэв. Чи миний цэргийг хүнс хоолоор хаанд итгүүлэн үнэмшүүлэх E) Дээрх бүгд шалтгаан байж болно. хангаж миний цэргийн дарга нарыг тайтгаруулах хэрэгтэй” хэмээн аль улсын хаанд элч илгээсэн бэ? A) Алтан улсын хаанд B) Тангудын хаанд C) Отрар хотын захирагчид D) Хорезмийн Шахад 119. 1215 онд Чингис хааныг Алтан улсад дайлж байх үед Монголд 126. 196 жил оршин тогтнож, 10 бурхан (хаан) төрийн эрхийг ээлжлэн барьж байсан тангуд улсыг Чингис хаан 1205-1227 оны ямар аймаг бослого гаргасан учраас аян дайнаас буцан явахад хүргэсэн хооронд хэдэн удаа довтлон мөхөөсөн бэ? бэ? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 A) Хорь түмэд B) Сартуул C) Татаар D) Хонгирад 127. Хэн хааны үед Монголын нууц товчоог бичиж дууссан бэ? 120. Монголчуудын улсыг нь Сартул улс, ард иргэдийг нь Сартул иргэн A) Өгөдэй B) Гүюг C) Мөнх D) Хубилай хэмээн нэрлэдэг байсан улс? 128. Өгэдэй хаанд ...Морин дээр байгуулсан улсыг морин дээрээс A) Хорезм B) Тангуд жолоодож болохгүй... хэмээн сануулан хэлсэн төрийн их түшээ хэн байсан бэ? C) Хар Хитан D) Алтан улс A) Елюй Чуцай B) Тататунга C) Мухулай D) Пагва лам 121. Чингис хаан хэнд “Чамайг би хүүгээ гэж үзнэ” гэж хэлүүлснээс 2 улсын эвдрэлцэх шалтаг босон бэ? 129. Өгөдэй хаан Алтан улсыг байлдан дагуулахдаа ямар улстай холбоотон болохоор гэрээ байгуулсан бэ? A) Хорезмын Шах Ала-аддинд B) Тангудын хаанд A) Өмнөд Сүн B) Умард Сүн C) Солонгос D) Аннам C) Хар Хитаны хаанд D) Алтан улсын хаанд 122. Чингис хаан 1219 онд Зэв жанжнаар удирдуулсан хөнгөн морин 130. Алтан улсыг мөхөөсний дараачаар Киданы цэргийн үлдэгдэл хүчийг хамт цохин сөнөөсөн гавьяаг үнэлж, хоёр улс харилцан үл цэргийн хүч илгээж, ямар улсыг өөртөө нэгтгэсэн бэ? довтлолцох гэрээг байгуулж тангараг өргөцгөөжээ. Энэ аль улсын A) Хорезм B) Тангуд тухай яригдаж байна вэ? A) Өмнөд Сүн B) Умард Сүн C) Солонгос D) Аннам C) Хар Хитан D) Алтан улс 123. Хорезм улсыг балдан дагуулахын өмнө Алтайн уулсын зам засах ажлыг Чингис хаан хэнд хариуцуулсан бэ? 131. Өгэдэй хааныг үхсэний дараа түүний их хатан мэргид угсааны A) Зүчи, Толуй B) Цагаадай, Өгөдэй хэн төрийн хэргийг түр хамаарч байсан бэ? C) Хасар, Бэлгүтэй D) Бат, Бэрх A) Орбай B) Сорхогтани бэхи 124. Хэд хэдэн удаа Мухаммед шахын цэрэгтэй зууралдан тулалдсаны C)Фатима D) Туракина эцэст олон түүдэг гал асаан хуурч одсон Монгол цэргийн жанжин хэн 132. “Миний дараа бас миний ураг удмынханд хаан ширээ шилжих бэ? болбол би зөвшөөрнө” гэсэн болзолтойгоор их ор суусан хаан хэн бэ? A) Зүчи B) Сүбээдэй A) Өгөдэй B) Гүюг C) Зэв D) Тохучар C) Мөнх D) Аригбөх 29

133. Гүюгийн их хатан, Ойрад аймгийн Хутуга бэгийн охин, 1249-1251 2.Аригбөх B. Чингисийн хүү оны хооронд төрийн хэргийг хамаарч байсан хатан? 3.Бэрх C. Өгэдэй хүү A) Огул Хаймиш B) Туракина 4. Зүчи D. Тулуйн хүү C) Фатима D) Сорхогтани бэхи А)1b, 2c,3а,4d B)1c,2b,3а,4d C) 1c,2а,3b,4d D) 1c,2d,3a,4b 134. “Би энэ нэгэн хот шиг юмнаас болж өвчин олов. Хойч үедээ 140. Эртний Монгол аймгуудыг оршиж байсан нутаг дэвсгэртэй нь захихад энэ хотыг эзэлбэл хүн ардыг нь хүйс тэмтрэн устга” хэмээн холбо. хэн хаан хэлсэн байдаг вэ? 1. Хамаг монгол A. 3 голын сав A) Өгөдэй B) Гүюг 2. Хэрэйд B. Хангай Хэнтийн уулсын завсраар. C) Мөнх D) Аригбөх 3. Татар C. Буйр нуур, Халх голын саваар 4. Найман D. Орхон голоос Эрчис мөрөн, Зайсан нуур хүртлэх газар 135. Ноёд, жанжин нарт газар олгохын оронд жил бүр тогтмол А) 1c, 2b, 3а, 4d B)1а, 2b, 3c, 4d пүнлүү олгохыг санаачилсан хаан? C) 1c, 2а, 3b, 4d D)1b, 2c, 3d, 4a A) Өгөдэй B) Гүюг 141. Чингис хааны гадаадад хийсэн аян дайны явцад довтолсон C) Мөнх D) Аригбөх улсуудыг цаг хугацаатай нь зөв тохируул. 136. Рязань хотыг эзлэгдсэний дараа амьд үлдсэн 1700 хүнийг 1.Алтан улс A. 1225-1227 он цуглуулж баг байгуулаад монгол цэрэгтэй байлдаж хүнд цохилт өгсөн 2.Тангуд улс B. 1219-1224 он Оросын нэгэн жанжин хэн бэ? 3. Хорезм C. 1208-1215 он A) Михайл Громов B) Эрэмгий Мстислав 4. Хар Кидан D. 1219 он C) Бачман D) Евпатий Коловрат A)1c, 2b, 3а,4d B) 1а, 2b, 3c,4d C) 1c, 2а, 3b,4d D) 1b, 2c, 3а,4d 137. Чингис хаан дайн байлдаанд цэргийн ямар арга тактикийг 142. Их Монгол улсын төрийн өндөр алба хашигчдыг холбо. ашиглаж байсныг тохируул. 1. Татарын Шихихутаг A. Төрийн их бэхи 1.Цүүцэн дайны тактик A. Дайсны гол цөмд нэвтрэн орж, дотроос 2. Хонхотны Хөхөчү B. Төрийн заргач нь цохих арга 3. Баарины Үсүн C. Төрийн заарин 2. Байлдааны нуур байт B. Дайсны хүчийг тал талаас нь бүслэн, 4. Жалайрын Мухулай D. Тэргүүн шадар сайд хэсэгчлэн таслаж устгах A) 1b, 2c, 3а, 4d B) 1b, 2а, 3c, 4d C) 1d, 2b, 3c, 4а D) 1а, 2b, 3c, 4d 3. Давших тактик C. Дайсны гол бэхлэлтүүдийг устгаж, 143. Хишигтэн цэргийг гүйцэтгэх үүрэгтэй нь холбо. хориглолтоос зайлсхийх 1. Хорчин A. Шөнө хааны ордныг хамгаалах 4. Ухрах тактик D)Ухран зугтаах замаар дайсны цэргийн 2. Хэвтүүл B. Дөрвөн ээлжээр харуул хийх зохион байгуулалтыг эвдэн, гэдрэг цохилт өгөх 3.Торгууд C. Өдрийн манаа A)1b, 2a, 3c,4d B) 1c, 2b, 3а,4d 4. Жадчин D. Дайн тулааны үед C)1а, 2b, 3c,4d D) 1а, 2c, 3b,4d А) 1b, 2c,3а,4d B) 1а,2b,3c,4d C) 1d,2а,3b,4c D) 1c,2a,3b,4d 138. Хүн амыг нь улстай нь тохируул. 144. Монголын нууц товчоонд тэмдэглэсний дагуу гурван мэргэдийн нэр болон тэргүүлэгчдийн нэрсийг харгалзуулан тохируулна уу? 1. Алтан улс A. 20 сая иргэдтэй байв. 1. Хаад мэргид А. Дайр үсүнь 2. Увас мэргид В. Хаатай дармала 2. Сүн улс B. 60 сая иргэдтэй байв. 3. Удуйд мэргид С. Тогтао бэхи А) 1а, 2с, 3в В) 1b, 2с, 3а С) 1с, 2а, 3в 3. Хорезм улс C. 30 сая хүнтэй байв. 30 А. 1b, 2а,3c B) 1а,2c,3b C) 1а,2b,3c 139. Хан хөвгүүдийг холбо. 1. Гүюг A. Зүчийн ач

145. Овгийн хамаарлыг холбо. 5. Юан гүрэн ба Монгол угсааны хаант улсууд 1. Жамуха сэцэн A. Тайчууд 2.Мэгүжин сүүл B. Жүрхэн 1. Хубилай хааны үед элч нарын хүрч байсан хамгийн урд захын газар? 3.Сача бэхи C. Жадаран А) Вьетнам буюу Аннам, В) Ява Суматрын арал буюу Индонез, 4.Таргудай Хирилтуг D) Татар С) Тайланд D) Бирм А) 1d, 2b,3c,4a B) 1а,2d,3c,4b C) 1c,2а,3b,4d D) 1c,2d,3b,4a 146. Үйл явдал болж өнгөрсөн газрыг холбо. 2. 1260 онд Хубилай хаан Их хуралдайг хаана зарлан хуралдуулж 1. Буур хээр A.Татарыг цохиж Их Чэрэний эгч дүү охидыг олзлов. 2. Далан нөмрөг B. Есүхэй баатар Татарт хорлогдов. өөрийгөө хаан ширээнд өргөмжлүүлсэн бэ? 3. Цэгцэрийн шар тал C. Мэргидийг довтлон хатан Бөртийг авчрав. 4. Түрэмгий балгас D.Чингис хаан таалал төгсөв. А) Хархорум В) Кайпин A) 1c,2а,3b,4d B) 1а,2b,3c.4d C) 1а,2c,3b,4d D) 1b,2a,3c,4d С) Хэрлэнгийн хөдөө арал D) Орхоны хөндийд 3. Хэдэн оноос Монгол улсын нэр “ Их Юан” хэмээн өөрчлөгдсөн бэ? А) 1260 В) 1264 С) 1266 D) 1271 147. Баатруудын нэрсийг овогтой нь харгалзуулан холбоно уу? 4. Хубилай хааны байгуулсан улсыг эсэргүүцсэн Монголчуудын тэмцлийг хэн толгойлж байсан бэ? 1. Мухулай A. Жалайр А) Аландар В) Хайду С) Ханту D) Мөнхтөмөр 2. Шихихутаг B. Татар 5. Хубилай хаан доорхи улсаас алийг нь эзэлж амжаагүй вэ? 3. Сорхан шар C. Сүлдүсүн 4. Боорчи D. Аралуд А) Явын арлууд B) Өмнөд Сүн улс A) 1a,2b,3d,4c B) 1a,2b,3c,4d С) Вьетнам D) Япон C) 1c,2b,3a,4d D) 1c,2a,3c,4d 148. Хан хөвгүүдийг холбо. 6. Юан улсын үед хүн амаа 4 хувааж хамгийн бага эрх олгодог байсан 1. Хасар A. Бөртэ хатны хөвгүүн хүмүүс нь… 2. Бэлгүнүтэй B. Өэлүн эхийн хөвгүүн А) Монгол хүн В) Өмнөд хятадын хүн 3. Өгэдэй C. Алунгоо хатны хөвгүүн С) Умард хятадын хүн D) Өнгөт нүдтэн буюу перс, уйгар, түрэг хүмүүс 4. Бэгтэр D. Сочигэл хатны хөвгүүн 7. Юань улсын засаг захиргааны зохион байгуулалтыг хийхдээ гол A) 1a,2b,3d,4c B) 1c,2d,3a,4b болгосон “Төр байгуулах санал” хэмээх бичгийг хэдэн онд зохиосон бэ? C) 1b,2c,3a,4d D) 1a,2c,3d,4b А) 1275 В) 1270 С) 1278 D) 1271 149. МНТ дахь баатруудын ургийн холбо. 8. Юань гүрний төрийн дээд байгууллага нь аль нь вэ? 1.Торголжин баян A. Баргужин гуа хатан А) Дотоод бичгийн яам В) Цэргийн яам 2.Боржигдой мэргэн B. Борогчин гуа хатан С) Ёслолын яам D)Түшмэлийн яам 3.Хорилардай мэргэн C. Монголжин гуа хатан А.1b, 2c,3а B) 1а,2b,3c C) 1c,2b,3а 9. Дэвшүүлэх, бууруулах яамны эрхлэх үүрэг нь: А) Улсын засаг захиргааны бүх хэргийг эрхлэн удирдана 150. МНТ-ы баатруудын овгийн хамаарал . В) Өрх айл, хүн амын тоо тооллого явуулах С) Ихэвчлэн цэрэг дайны хэргээс гадна дайтах, найрамдах, бусад улс 1. Буха хатаги A. Салжид овог үүсчээ. оронтой харилцах зэрэг ажлыг эрхлэнэ. D) Засаг захиргааны болоод сайд түшмэдийн үйл ажиллагаанд хяналт 2. Бухату салжи B. Хатагин овог үүсчээ. тавих 3. Боданчир мунхаг C. Боржигин овог үүсчээ. А) 1c, 2а,3b B) 1b,2a,3c C) 1c,2а,3b 31

10. Сангийн яамны гол үүрэг нь: 18. Зүчийн хүү Батын байгуулсан улсыг түүхэнд хэрхэн нэрлэдэг вэ? А) Улсын засаг захиргааны бүх хэргийг эрхлэн удирдана В) Өрх айл, хүн амын тоо тооллого явуулах А) Цагаан ордот улс В) Алтан ордны улс С) Ихэвчлэн цэрэг дайны хэргээс гадна дайтах, найрамдах, бусад улс оронтой харилцах зэрэг ажлыг эрхлэнэ. С) Ил хаант улс D) Их Моголын эзэнт улс D) Засаг захиргааны болоод сайд түшмэдийн үйл ажиллагаанд хяналт тавих 19. Хубилай хааны албан хэрэг хөтлөж байсан төрийн бичиг? А) Руни бичиг В) Төвд үсэг С) Дөрвөлжин бичиг D) Согд үсэг 11. Нууц бичгийн яамны гол үүрэг нь: 20. Ёслолын яамны эрхлэх үүрэг нь: А) Цэрэг дайны хэрэг эрхлэнэ. A) Улсын засаг захиргааны бүх хэргийг эрхлэн удирдана. В) Өрх айл, хүн амын тоо тооллого явуулах. В) Өрх айл, хүн амын тоо тооллого явуулах. С) Ихэвчлэн цэрэг дайны хэргээс гадна дайтах, найрамдах, бусад улс С) Ихэвчлэн цэрэг дайны хэргээс гадна дайтах, найрамдах, бусад улс оронтой харилцах зэрэг ажлыг эрхэлнэ. оронтой харилцах зэрэг ажлыг эрхлэнэ. D) Засаг захиргааны болоод сайд түшмэдийн үйл ажиллагаанд хяналт тавих. D) Засаг захиргааны болоод сайд түшмэдийн ажил хэрэгт хяналт тавих. 12. Дотоод бичгийн яамыг хэн захирч байв ? 21. Дотоод бичгийн яамны гол үүрэг нь: А) Улсын засаг захиргааны бүх хэргийг эрхлэн удирдана. А) Хаан В) Хаан хөвгүүн В) Өрх айл, хүн амын тоо тооллого явуулах. С) Ихэвчлэн цэрэг дайны хэргээс гадна дайтах, найрамдах, бусад улс С) Баруун этгээдийг тэргүүлсэн сайд оронтой харилцах зэрэг ажлыг эрхлэнэ. D) Засаг захиргааны болоод сайд түшмэдийн үйл ажиллагаанд хяналт D) Зүүн этгээдийг тэргүүлсэн сайд тавих. 13. Хайдугийн тэмцлийн үед Хубилай хаанаас урваж, түүний талд орсон ноён? А) Баян В) Гамала С) Наян, Жирх D) Жирх, Гамала 14. Хаан хүү Номхон аль улсаас цэргийн тусламж авсан бэ? 22. Үйлдвэрийн яамны эрхлэх үүрэг нь: А) Улсын засаг захиргааны бүх хэргийг эрхлэн удирдана. А) Алтан ордны улс В) Цагаадайн улс В) Өрх айл, хүн амын тоо тооллого явуулах. С) Ихэвчлэн цэрэг дайны хэргээс гадна дайтах, найрамдах, бусад улс С) Юань улс D) Аль нь ч биш оронтой харилцах зэрэг ажлыг эрхлэнэ. D) Мал ,газар тариалангаас бусад гар үйлдвэр уран дархны ажил болон 15. Хархорумд сууж байсан хаан хөвгүүн бүх Монголын төрийн нийгмийн чанартай аж айхуйн томоохон ажлуудад анхаарна. хэргийг ерөнхийлөн барихаас гадна ямар үүрэгтэй байсан бэ? А) Гадагш аян дайн хийж газар нутгаа тэлэх 23. Юан улсын үед Хар хорум төвтэй Монгол орон хэний захиргаанд В) Төрийн ёсонд биеэ боловсруулж, цэрэг захирах байв? С) Албан татвар авах, цэрэг захирах А) Хаан хүү В) Их хаан С) Цзынь ван D) Аль нь ч биш D) Цэрэг дайны хэрэг эрхлэх 16. Хубилай хаан дэлхийн түүхэн анх цаасан мөнгө санаачилсан хүн. 24. Тулуйн 3 дахь хүү Хүлэгүгийн Иранд байгуулсан улсыг түүхэнд Хэдэн онд анхны цаасан мөнгө гарсан бэ? хэрхэн нэрлэдэг вэ? А) 1265 В) 1264 С) 1271 D) 1260 А) Ил хаант улс В) Алтан ордны улс С) Монгол улс D) Цагаадайн улс 17. “Их Юань улсын нэвтэрхий хууль” хэдэн бүлэг зүйлээс бүрдэх бэ? 25. “Их Юань улсын хууль цаазын бичиг ” хэдэн бүлэг зүйлтэй вэ? А)10 анги 60 бүлэг 2391 зүйл В) 6 анги 55 бүлэг 2471 зүйл А) 10 анги 60 бүлэг 2391 зүйл С) 7 анги 66 бүлэг 2591 зүйл D) 88 бүлэг 2539 зүйл 32

В) 8 анги 55 бүлэг 2471 зүйл 37. Юань гүрний хүн амдаа зэрэг дэв тогтоож байсан ба хамгийн С) 9 анги 66 бүлэг 2591 зүйл сүүлд буюу 4 дүгээрт хэн орж байсан бэ? A) Монгол хүн. D) 88 бүлэг 2539 зүйл B) Өнгөт нүдтэн буюу уйгар, түрэг, араб, перс зэрэг. 26. Хубилай хаан хэдийд тэнгэрт хальсан бэ? C) Умард хятадын хүн ам буюу хятан, зүрчид, Алтан улсын харъяат нар. D) Өмнөд хятадын хүн ам. А) 1291 В) 1294 С) 1298 D) 1281 27. Алтан ордны хаадаас хэний үед “Их Орос”-ын түүх эхэлсэн бэ? 38. Юань гүрний үед төвийн буюу дотоод мужид ямар газар харъяалагдаж байсан бэ? А) Узбек хааны үед В) Тудамөнх хааны үед А) Монгол орон. С) Тулабуга D) Тогтох B) Улсын нийслэл орчмын газар. С) Голын өмнөх муж Шар мөрөн, Хөх мөрний орчмын газар нутаг. 28. Хубилай хаан эзэмшил нутгаа хэдэн муж болгосон бэ? D) Хятадын зүүн зүгийн газар нутаг. А) 12 В) 10 С)14 D)9 29. Хубилай хаан анх хэдэн оноос оны цол хэрэглэх болсон бэ? 39. Юань гүрний үед \"олон ван\" гэдэг бүлэгт ямар хүмүүс багтаж А) 1265 В) 1260 С)1270 D)1271 байв? А) Угсаа төрлийн вангууд. 30. Их Юань улсын шинэ нийслэлийн нэр? В) Умард хятадын сурвалжтангууд. А) Кайпин В) Дайду С) Ляо-дун D) Инчан С) Өмнөд хятадын сурвалжтан. D) Өнгөт нүдтэнгүүд. 31. 1221-1227 оны хооронд Цагаадайн улсыг хэн захирч байсан бэ? 40. Хэдэн оноос эхлэн Монгол нутгийг “Давааны арын муж гэх болсон А) Хубилай В) Мухамуд Ялавачи С) Цагаадай D) Тулуй бэ? 32. Цагаадай хаан ямар шашинг дэмждэг байв? А) 1314 В) 1350 С) 1312 D)1319 А) Исламын В) Буддын шашин С) Буддын болон Христийн шашин 41. Зарим эрдэмтэд Юан гүрний үед монгол хүний тоо хэд орчим D) Ислам болон Христийн шашин байсан гэж үздэг вэ? А) 1 сая В) 1,5 сая С) 2 сая D) 2,5 сая 33. Цагаадайн дараагийн хаанд хэн суусан бэ? А) Мубарек шах В) Хара Хүлэгү 42. Хубилай хаан аль улсаас лам Пагва Лодойжалцанг урьж ямар бичиг зохиолгож төрийн бичиг болгосон байдаг бэ? С) Казан D) Тамерлан /Төмөр/ А) Энэтхэг В) Төвд С) Монгол D) Аль нь ч биш 34. Их Моголын эзэнт улсын оршин тогтнож байсан цаг хугацаа? 43. Хубилай хаан Монголын эзэнт гүрний нийслэлийг хаана А) 1525-1755 В) 1521-1800 С) 1219-1655 D) 1497-1698 шилжүүлсэн бэ? 35. Алтан ордны хаант улсын нийслэл? А) Хархорумаас Хөх хотод В) Ханбалиг буюу Дайду-д A) Сарай хот B) Самарканд С) Кайпин буюу Шанду-д D) Бээжинд C) Астрахань D) Бахчисрай 36. Хубилай хаан дор дурьдсан улсуудаас алийг нь өөрийн мэдэлд 44. Хубилай хаан Өмнөд Сүн улсыг бүр мөсөн эзэлснээр Юан улсыг оруулж, эзлэн авч чадаагүй вэ? байгуулсан хэмээн үздэг нь хэдэн онд хамааралтай вэ? А) Өмнөд Сүн улс В) Бирм С) Япон D) Явын арлууд А) 1279 онд В) 1276 онд С) 1251 онд D) 1246 онд 33

45. Юан улсын аль хааны үед Японыг байлдан дагуулах аян дайн А) Хайду /1269/ В) Төмөр /тамерлин /1370-1405/ хийсэн бэ? A) Хубилай хааны үед 1279, 1282 онд С) Казан /1318-1326/ D) Мубарак шах В) Хубилай хааны үед 1274, 1281 онд 53. Хэдэн оноос Ил улс гэгдэх болсон бэ? С) Төмөр хааны үед 1295, 1305 онд А.) 1295 В) 1298 С) 1300 D) 1304 D) Хүлэг хааны үед 1308, 1311 онд 54. Газан /1295-1304/ төр барих хугацаандаа эдийн засаг, улс төр, 46. Хэдэн онд Зүүн Ази, Явын арлуудыг эзэлсэн бэ? нийгэм, оюун санааны хүрээнд хэдэн зүйл бүхий шинэчлэл хийсэн бэ? А) Хубилай хааны үед 1281-1282 онд В) Хубилай хааны үед 1294 онд А) 40 В) 30 С) 45 D) 34 С) Хубилай хааны дараа1292 оноос хойш 55. Ил хаадын улсын сүүлчийн хаан? А) Абу сайд В) Хасан Хүчү С) Гайхат D) Өлзийт 47. Хубилай хааны дэргэд 17 жил төрийн албанд сууж байсан хүн? 56. Рашид ад Дин “ Судрын чуулган” хэмээх зохиолоо хэдэн оны А) Афины худалдаачин Марко Поло. хооронд бичсэн бэ? В) Италийн жуулчин Марко Поло. А) 1300-139 В) 1301-1310 С) 1306-1309 D) 1301-1309 С) Ромын папын төлөөлөгч Плано Карпини. D) Францын Людвиг хааны элч, Вилгельм Рубрук. 57. Алтан ордны улс ........ оршин тогтнож байсан. 48. Марко Пологийн ямар номонд тухайн үеийн Монголын талаар A)1223-1480 онд B)1240-1300 онд дэлгэрэнгүй тэмдэглэн үлдээсэн байдаг вэ? C)1242-1450 онд D)Аль нь ч биш А) Монголд хийсэн аян дайны тэмдэглэл. В) Орчлонгийн элдэв сонин. 58. Ил хаадын улсын ямар хаан Ираны түүхч Рашид-Ад-динаар С) Баруун этгээдэд зорчсон тэмдэглэл. D) Дорно орнуудаар аялсан нь. “Судрын чуулган”-ыг бичүүлсэн бэ? А) Аргун В) Хүлэгү С) Газан D) Өлзийт 49. Монголын нийслэл хотыг Кайпинд шилжүүлэхдээ уугуул Монгол 59. Алтан ордны улсаас хожим салж гарсан улсуудад аль нь нутгийг анх хэнд захируулж , юу гэж нэрлэж байсан бэ? А) Хубилайн хүү Номхон, Давааны арын муж хамааралгүй вэ? В) Чингүм, Хархорум муж С) Хэнд ч захируулаагүй, Монгол нутаг A) Астраханы хаант улс В) Крымийн хаант улс D) Аль нь ч биш С) Казань D) Могилистаны улс 50. Юань гүрэн хэдэн онд, ямар хааны үед мөхсөн гэж үздэг вэ? 60. Монголын эзэнт гүрэн задрахад үүссэн улсуудад аль нь А) 1378 онд Аюушуридар хааны үед хамааралгүй вэ? В) 1294 онд Хубилай хааныг нас бармагц А) Ил хаадын улс В) Алтан ордны улс С) 1368 онд Тогоон мөмөр хааны үед С) Цагаадайн улс D) Алтан улс D) Дээрхи хаадын үед биш 61. Сарай хот нь ........ мөрний адаг хавьд байгуулагдсан. A) Дон B) Ижил C) Эрчис D) Дунай 51. Юань улс хэдий хугацаанд оршин тогтнож байсан бэ? 62. Доголон Төмөр /Тамерлан/ хаан ямар овгийн хүн байсан бэ? А) 1380-1470-аад он B) 1370-1405 он А) Хонгарид В) Алтан ураг С) 1260-1368 он D) 1265-1346 он С) Жaлайр D) Барлас 52. Цагаадайн улсын хамгийн нөлөө бүхий хааныг нэрлэнэ үү. 34

63. Юань улсын үед хүн амаа 4 хувааж хамгийн их эрх чөлөөг олгосон А)Хүлэгү В) Абага С) Аргун D) Бэрх нь ямар угсааны хүмүүс орж байсан бэ? А) Монгол хүн В) Өмнөд хятадын хүн 73. Ил хаадын улсын…………… хаан ,эрдэм мэдлэгтнийг үнэлж, 23 С) Умард хятадын хүн D) Өнгөт нүдтэн Буюу перс, уйгар, түрэг зөвлөх сайд түшмэдийг ажиллуулж, газар нутгаа тэлж байсан. А) Хүлэг В) Абага С) Төмөр D) Газан 64. ……………найрагчийн бүтээлд 74. Ил хаадын хаант улсын хаадын дотроос түүхэнд алдаршсан хаад? “Зандан суудалд налайж, А) Хүлэг, Аргун, Газан В) Аргун, Газан, Абу сайд Арван хуруундаа алт, очир алмаз гялалзуулсан, С) Газан, Өлзийт, Абу сайд D) Хүлэг, Аргун, Өлзийт Арабын шахуудыг Аргил бүдүүн гартаа илд атгасан 75. Алтан ордны улсын түүхэнд хамааралгүй зүйл дурьдагдсан бол аль нь вэ? Анчин монгол эрчүүд арчаад өнгөрсөн юм” хэмээн шүлэглэсэн байдаг. А) Оросын вангуудыг нэгтгэхэд нөлөөлсөн. В) Дорно Өрнийг холбосон “Торгоны их зам”-ыг аюулгүй байлгасан. А) Б. Явуулхулан В) Д. Пүрэвдорж С) Араб, Османы Түрэгүүдийн ноёрхолыг зогсоосон. С) Р. Чойнoм D) О. Дашбалбар D) Дэлхийн соёлын үнэт өв болсон “Таж махал”-ын бунханг барьж байгуулсан. 65. Юань гүрний үед монголын цэргийг сүйрүүлсэн тэрхүү шуургыг Япончууд ……………… хэмэн бэлэгшээдэг байна. А) Тэнгэрийн элч В) Бурхан шуурга С) Бурханы элч D) Аль нь ч биш 76. Ил хаадын дипломат харилцааны талаарх түүхэн баримт аль улсад хадгалагдаж байгаа вэ? 66. Хубилай хаан хэдэн оны үед Аннам / Вьетнам/ улсыг эзлэж байсан А) Франц В) Ватикан бэ? С) Орос D) Эдгээрийн аль нь ч биш А) 1288 онд В ) 1290 С) 1278 D) 1279 77. Алтан ордны улс нь аль хааны үед Их гүрнээс тусгаар /бие даах/ 67. Хубилай хаан хэдэн онд “ Улсын судар зохиох хүрээлэн” хэмээх бодлого барьж эхэлсэн бэ? эрдмийн хүрээлэнг байгуулсан бэ? А) Бат хаан В) Бэрх хаан A) 1277 B) 1264 C) 1268 D) 1290 С) Тудамөнх D) Мөнхтөмөр 68. Юань улсын хуулинд дараах зүйлүүдээс аль нь холбогдолгүй вэ? 78. Алтан ордны улсын нөлөө бүхий хаад? А) Хятад хүн биедээ зэмсэг авч явахгүй. В) Хятад хүн цэргийн эрдэмд боловсорч болохгүй. А) Зүчи, Сартак В)Бат, Бэрх С) Хятад хүн зэвсэг биедээ авч явахгүй байх. D) Хятад хүн улсын дотор дураар явж үл болно. С) Тудамөнх, Тулабуга D) Зүчи, Тулабуга 69. Хубилай хааны дараа хэн хаан ширээг залгамжилсан бэ? 79. Сартак хааны дараагийн хааны нэр хэн бэ? A) Чингүм B) Хайсн Хүлэг C)Төмөр D)Хүслэн А)Бэрх хаан В)Тулабуга 70. Цагаадайн угсаанаас хамгийн түрүүнд Ислам шашинд орсон хаан? А) Алгуй В) Хүлэгү С)Мубарек шах D)Дува С)Мөнхтөмөр D)Тудамөнх хаан 80. Алтан ордны улсыг Исламын шашинд оруулж төр шашинг хослон барьсан хаан? А) Бэрх В)Сартак С) Бат хаан D) Узбек хаан 71. Цагаадайн улсын хаан ширээнд Өгөөдэйн удмаас суусан хааны нэр? 81. Алтан ордны улс хэдэн онд задарсан бэ? А) Чинхүм В) Хайду С) Кебек D) Төмөр А) 1437 он В) 1450 он 72. Хубилай хаан хэнд “Ил хаан” цолыг өгч байсан бэ? С) 1550 он D) 1430 он 35

82. Цагаадайн улс нь аль хааны үед баруун зүүн болон хуваагдсан бэ? 1. 100 орчим жил А. Юань улс 2. 100 гаруй жил В. Алтан ордны улс А) Дува хаан В) Туглук Төмөр хаан 3. 200 орчим жил С. Ил хаадын улс 4. 250 орчим жил D. Цагаадайн улс С) Кебек хаан D) Газан хаан А) 1a, 3c, 3b, 4d В) 1c, 3b, 3d, 4a 83.Их Моголын эзэнт улсыг байгуулсан хаан? С) 1c, 2a, 3b, 4d А) Чингисийн угсааны Цагаадай D) 1b, 2c, 3a, 4d В) Чингисийн угсааны Бабур С) Хубилайн угсааны Хайду 89.Монгол угсааны хаант улсуудыг нийслэлтэй нь холбо. D) Жалал-Ад-Дин 1.Юан улс A. Ханбалык 2.Цагаадайн улс B. Сарай 84.Их-дунд-бага жуз аль улсын түүхэнд хамаарагдаж байсан засаг 3.Иль Хаадын улс C. Хотжент захиргааны нэгж вэ? 4.Алтан Ордон D. Тебриз А) Юан гүрний В)Их монгол улсын A) 1a, 2c, 3d, 4b B) 1a, 2d, 3c, 4d С)БХМУ-ын D) Монгол угсааны хаант улсуудын C) 1b, 2a, 3d, 4c D) 1c, 2a, 3d, 4b 85. Алтан ордны улсын зарим хаадын төр барьж байсан он цагийг 90. Цагаадайн улсын зарим хаадын төр барьж байсан он цагийг тохируулна уу. тохируулна уу. 1. 1256-1266 А. Бат хаан 1. 1260-1265 А. Алгуйхан 2. 1236-1241 В. Бэрх хаан 2. 1370-1405 В. Кебек хан 3.1280-1287 С. Мөнхтөмөр хаан 3. 1318-1326 С. Дува 4. 1266-1280 D. Тудамөнх хаан 4. 1290-1318 D. Төмөр А) 1b, 2a, 3c, 4d В. 1c, 2b, 3a, 4d A) 1c, 2b, 3a, 4d В) 1a, 2c, 3d, 4b С) 1a, 2b, 3d, 4c D) 1c, 2a, 3d, 4b С) 1d, 2b, 3c, 4a D) 1b, 2d, 3b, 4c 86. Юань гүрний хаадын төр барьж байсан оныг тохируул. 91. Ахмад хөвгүүдийн аян дайны үр дүнд . . . . улс Их Монгол улсын 1. 1328-1332 А. Хубилай харъяанд шинээр байгуулагдав. 2. 1260-1294 В. Тогоонтөмөр A) Цагаадайн улс В) Алтан орд 3. 1333-1368 С. Төмөр (Буян) С) Иль хаант улс D) Юань 4.1295-1307 D. Төвтөмөр А) С1, В2, А3,D4 В) А2, В3, С4, D1 92. Юань гүрний үед хүн амыг 4 зэрэг хувааж байсан ба II зэрэгт ямар С) А3, В1, С4, D2 D) А4, В1, С2, D3 хүмүүс орж байсан бэ? А) Монголчууд В) Хятад 87. Хүлэгүгийн улсын хаадын төр барьж байсан он цагийг С) Умард хятадын иргэд D) Өнгөт нүдтэн тохируулна уу. 1. Абага А. 1256-1265 93. Цагаадайн улс . . . . . . . . гэсэн хоёр хэсэгт хуваагдаж байв. 2. Хүлэгү В. 1265-1282 А) Долоон гол, Мавереннахр В) Могулистан, Маверннахр 3. Газан С. 1284-1291 С) Долоон гол, Могулстан, D) Могулистан, Дорнод Туркестан 4. Аргун D. 1295-1304 А) 1a, 2b, 3c, 4d В) 1c, 2a, 3d, 4b 94. Хүлэг хааны довтолгоог зогсоож, монголчуудын умард Африкт С) 1c, 2d, 3a, 4d D) 1b, 2a, 3d, 4c нэвтрэх оролдлогыг таслан зогсоосон улс? А) Египетийн мамлюк В) Сельжук турк 88. Монгол угсааны хаант улсуудын оршин тогтнож байсан он цагийг С) Багдадын халифат D) Армян тохируулна уу. 36

95.Цагаадайн улсын үлдэгдэл, одоо афганистанд байгаа монголчуудыг 6. XIV-XVII зууны Монгол юу гэж нэрлэдэг вэ? А) Татар В) Хазарa С) Барулас D) Узбек 1.Улс төрийн бутрал гэж юу вэ? A) Нийгмийн гаж үзэгдэл. 96. Цагаадайн улсын суурин дээр . . . . . өөрийн улсаа байгуулсан байна. B) Зөвхөн Монголд болсон түүхэн үзэгдэл. C) Нийгмийн хөгжлийн тодорхой шатанд тохиолддог задралын үйл явц. А) Төмөр В) Улугбек С) Бабур D) Кебек D) Улс төрийн бутрал зөвхөн нүүдэлчин улсуудад тохиолддог нийгмийн үзэгдэл. 97. Алтан ордны сүүлчийн хаан? А) Ахмед В) Тогтамыш С) Мамай D) Тогтох 98. Буддын шашны хоёр ёсны онол гэдэг нь .. . . . . . . . . . 2. Улс төрийн бутралын үе аль цаг хугацааг хамрах вэ? A) Төр болон номын хүчээр ард түмнийг захирах A) XII-XIII зуун B) XIV-XVII- зуун В) Цэргийн хүчээр захирах С) Номын хүчээр захирах C) МЭӨ III-Xзуун D) 750000-МЭӨ III зуун D) Энд дурдаагүй 3.XIV-XVII зууны Монголын үед “Онинуд” гэж ямар хүмүүсийг 99. 1380 онд орос орныг Алтан ордны улсын дарлалаас гарах эхлэлийг нэрлэдэг байв? тавьсан тулалдаан хаана болсон бэ? A) Хамжлагагүй тайж B) Хамжлагат тайж А) Калка В) Талас C) Улс төрийн эрх бүхий хүмүүс D) Лам болсон тайж С) Куликовын тал D) Лигница 4. Батмөнх Даян хааны бодлого үйл ажиллагаанд хийх дүгнэлт. A) Нийт Монгол туургатныг шарын шашны далбаан дор дахин нэгтгэж , 100. Ильхаад Египетийн мамлюк нарын эсрэг ямар улс орнуудтай Монгол оронд бурхан шашныг мандуулсан. B) Суурин соёл иргэншлийн бараа таваараар байнга гачигдаж байдаг холбоо харилцаа тогтоож байсан бэ? нүүдэлчид, гадаадад аян дайн хийж, улс орны эдийн засгийг хөгжүүлж, худалдааны шинэтгэл хийж, торгоны замыг хяналтандаа авсан. А) Алтан орд В) Орос C)Монголчуудын салан тусгаарлах гэсэн орон нутгийн феодалуудыг их хааны мэдэлд дахин нэтгэж, нэгдмэл улсыг сэргээсэн боловч үр С) Юань гүрэн D) Франц, Ромын пап хүүхдүүддээ, улсаа хуваан захируулснаас төвөөс зугтах хүчийг улам хүчтэй болгосон. D) Дээрх дүгнэлт бүгд хамааралтай. 5. Хятадын түүхэнд “Тумугийн хэрэг” хэмээн бичигдэн үлдсэн үйл явдлыг тэмдэглэ. A) Эсэн тайш Хятадтай хийсэн гэрээгээр худалдаачдын тоог 80 хүнээс 3000 болгон нэмэгдүүлсэнийг ийнхүү нэрлэдэг. B) Туму цайз монголчуудад эзлэгдсэнийг ингэж нэрлэсэн. C) Мин улс Ин-Зуны дүү Цзин-зуныг хаанд өргөмжилснийг. D)Туму цайзын орчим Ин-Зун хаан монголчуудад олзлогдсоныг ийнхүү нэрлэдэг. 6.Улс төрийн бутрал хэний хаанчлалын үеэс эхлэв? A) Хубилай хааны B) Тогоон төмөр хааны C) Мөнх хааны D) Билэгт хааны 37

7. Зүүн гарын хаант улс хэзээ, хэний хаанчлалын үед байгуулагдсан бэ? B) 1686 онд Заг байдрагийн Хүрэн бэлчирт A) 1676 онд Галдан Бошигтын үед C) 1639 онд Ширээ цагаан нуурт B) 1409 онд Өгш хишигтийн үед C) 1452-1455 онд Эсэн тайшийн үед D)1640 онд Ил тарвагтайн Улаан бураад D) 1630 онд Эрдэнэ баатар хун тайжийн үед 16.Даян хааны үед Мин, Монголын хооронд нууцаар, тогтсон цаг хугацаа, газар байргүй явагддаг худалдааг юу гэж нэрлэж байв. 8. Монголд шарын шашныг дэлгэрүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн А)Улсын худалдаа В) Хувийн худалдаа хүн? С) Ардын худалдаа D) Нийтийн худалдаа A) Зонхов Лувсандагва B) III Далай лам Содномжамц C) Ловон Бадамжунай D) Пагба лам Лодойжалцан 17. Тогоонтөмөрийг Хархорумд зугтаж ирсний дараа Юан гүрнийг дахин сэргээх оролдлогыг хэн хийж байсан бэ? 9. Галдан бошигт хааны төрүүлсэн эх хэн бэ? A)Аюушридар B) Төгстөмөр A) Хиргис хатан Дара Балж B) Өлзийт гоо хатан C) Майдарбал, Төмөр D) Хубилай, Есөнтөмөр C) Торгууд хатан Юм Агас D) Ану хатан 18.Баруун монголын захирдаг тушаалтанг юу гэж нэрлэж байв? 10.Хятадын Мин улс хэзээ байгуулагдсан бэ? A) Хаан B)Тайш C) Чинсан D) Хан A) 1368 B)1370 C) 1580 D) 1206 11. Феодалын бутрал өрнөж Монголчууд түүхэндээ баруун, зүүн 19.Баруун, зүүн Монголчуудыг нэгтгэх анхны оролдлого хэдэн онд, ямар хааны үед явагдсан бэ? хэний ажиллагааны уршгаар салсан бэ? A) Тогоон тайшийн үед 1418-1440 A) Тогоонтөмөрийн үеэс B) Эсэн тайшийн үед 1452-1455 B)Үгчи хашха үеэс C) Тайсун хааны үед 1439-1252 C) Тогоон тайшийн үед D) Батмөнх даян хааны үед 1470-1517 D) Эсэн тайшийн үед 12. Монголын улс төрийн нэгдэлд 3 гурав дахь удаагаа хэний үед 20.Монгол Ойрадын хүчирхэг улс байгуулаад “Дөчин дөрвөн хоёр нэг сэргэсэн бэ? хааны алдар болов” хэмээсний учир? A)Түмэдийн Алтан хааны үед A) Монгол улс хүчирхэгжсэнийг илэрхийлсэн утга. B) Ойрадын Баатар хун тайжийн үед B) Дөчин түмэн гэсэн утга C) Галдан бошигт хааны үед C) Зүүн түмэн Дөч, баруун Монгол дөрвөн түмэн гэсэн утга. D) Түмэн засагт хааны үед D)Монгол улс нэг захиргаанд орлоо гэсэн утга. 13. Халхын долоон хошууны үүслийг хэн тавьсан бэ ? 21.Баруун, зүүн Монголыг нэгтгэх гэсэн хоёрдахь оролдлого ямар хааны үед хэдийд хэрэгжсэн бэ? A) Батмөнх даян хаан B) Гэрсэнз хун тайж A) Мандуул хааны үед, 1463-1467 B) Маркус хааны үед 1455-1456 C) Түшээт хан Гомбодорж D) Өндөр гэгээн Занабазар C) Алтан хааны үед 1507-1582 D)Батмөнх даян хааны үед 1470-1517 14. Зүүн Монголын язгууртнуудаас хэн анх шарын шашинд орсон бэ? A) Цахарын Лигдэн хаан B)Халхын Абтай сайн хан C) Түмэдийн Алтан хан D)Батмөнх даян хаан 22.Батмөнхыг 7 настайд нь хаан ширээнд өргөмжилсний үндсэн шалтгаан бол: 15. Монгол Ойрадын хууль буюу Дөчин-Дөрвөн хоёрын цаазыг хэзээ A) Эцэг Баянмөнх жонон төрийн хямралын үед алагдсан. батлав? B)Хасарын угсааны ноёд хааны суурийг эзлэхээс татгалзах болсон. A) 1691 онд Сөнөдийн Ар элстэйд C)Алтан ургийнхнаас хаан ширээнд суух эрх бүхий хүн нь. 38

D)Мандухай хатан төр барих болсноос 31. Тогоон тайшийн \"... түүний мэдэл доорх монгол нь яг буургүй тэмээ, бухгүй үхэр, азаргагүй адуу, хуцгүй хонь мэт\" хэмээснийг аль 23.Тогоонтөмөр хааны дараагаар Билэгт цолтойгоор ар Юан улсын үед хамааруулж ойлгож болох бэ? хаанд хэн суув? А) Их Монгол улсын үе В) Монгол гүрний үе A)Аюушридар B) Мөнхтөмөр C) XIV-XVII зууны Монгол D) Манж чин улсын үе C) Элбэг D) Төгстөмөр 24 . Мин улстай удаа дараалан тулалдан ялалт байгуулж хаан Ин- 32.Улс төрийн бутралын үеийн Монгол засаг захиргааны хувьд хэрхэн Зуныг хүртэл олзолж байсан тайж хэн байв? хуваагддаг байв? A)Эсэн B) Тогоон А) Аймаг В) Ханлиг C) Улсуудад D)Түмэнд C) Үгчи хашха D) Есөнтөмөр 33.Улс төрийн бутралын үеийн зүүн монголын тэргүүнийг цол? 25.Батмөнхийг Даян хаанд өргөмжилсэн ёслолыг хаана үйлдсэн вэ? A)Их хаан B)Хаан C)Жонон D)Тайш A)1470 онд Ордос дахь Чингисийн найман цагаан гэрийн өмнө B) 1478 онд Бурхан халдун уулын бэлд 34.Улс төрийн бутралын үед жинон зүүн монголын аль гарын түмэнг C) 1475 онд Хархорум хотод захирч байсан бэ? D) 1470 онд Бурхан халдун уулын бэлд А) Зүүн түмэн В)Баруун түмэн С) Хоёуланг D)Ийм цол байгаагүй 26.Алтан ургийн бус хаадыг юу гэж нэрлэж байв? A)Чинсан B)Бага хаад C)Тайш D)Эсхи хаад 35.XVI зууны үе гэхэд ойрадын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан дөрвөн 27.Даян хааны төр барьсан 40 шахам жилд тэмцэл, дайн дажин, түмнийг нэрлэ. A)Хошууд, торгууд, дөрвөд, чорос гадаадын довтолгоо намжсаныг түүхэнд юу гэж нэрлэсэн бэ? B) Хошууд, торгууд, дөрвөд, буриад C) Хошууд, торгууд, баатууд, хойд A)Гар газар, хөл хөсөр байсан үе B) Гэдэс цатгалан байсан үе D) Барга, торгууд, дөрвөд, чорос C) Цаглашгүй их жаргалангийн үе D) Төрт ёс сэргэсэн үе 28.1558-1592 онд төр барьсан Түмэн хааныг “Засагт” хэмээн 36.Хэдий үеэс хятадын түүх сударт Монголын хаадыг \"бага хаад\" нэрлэсний учир? хэмээн тэмдэглэх болсон бэ? A) Хүчтэй засаг захиргааг тогтоосон. А) Мөнх хааны дараа B) Баруун, зүүн түмний ноёдыг оролцуулсан хууль баталсан В)Махахурхис хааны үеэс C) Баруун, зүүн түмний ноёдыг оролцуулсан Төв засгийн газар С) Батмөнх даян хааны дараа байгуулсан. D) Түмэн засагт хаанаас хойш D) Баруун түмний эсэргүүцлийг дарахаар засгийн газрын цэрэг байгуулсан. 37. Эсэн тайш өөрйин охин Цэцэгбэхээс “Охин төрвөл үсийг нь, хүү төрвөл голыг самнана” гэснийг учир юу вэ? 29. Зүүн гарын хаант улсын тэргүүн Эрдэнэбаатар хун тайж ямар A) Эсэн тайш зээ хүүтэй болох дургүй байсан. B) Охин хүүхэд зүс шилэгдэнэ гэж үздэг байсан. аймгаас гаралтай вэ? C)Хүү төрвөл жонон болох учир өөрөө төр барих эрхгүй болно гэдгээс. D) Албан ёсны жонон болох хүүд эрх мэдлээ шилжүүлнэ гэсэн утгатай. A)Торгууд B) Дөрвөд C) Хошууд D)Цорос 30. Зүүн Монголын голлох түмэн аль нь вэ? A)Урианхай B) Юншээбү C) Халх D)Цахар 38.Батмөнх даян хааны шинэтгэлийн бодлогод үл хамаарах зүйл өгүүлсэн бол аль нь вэ? А) Тайш, чинсан зэрэг хэргэм зэрэг хятад цолыг халсан B) Эзэлсэн газраа өөрийн 11 хүүдээ хуваан өгсөн. 39

C) Төрд гавъяа байгуулсан хүмүүст дархан цол, алтан там олгож, алба 47.Улсын худалдаа гэж Даян хааны үед Монгол Мингийн худалдааны гувчуураас чөлөөлсөн. ямар хэлбэрийг нэрлэж байв? D)Халх Ойрадын цааз баталсан. А)Нууцаар тогтсон цаг хугацаа, байргүйгээр хийддэг худалдаа. B) Намар хавар хийдэг адууны арилжаа. 39.Батмөнх даян хаан хэдэн жил төр барьсан бэ? А) 20 жил В) 15 жил С)40 гаруй жил D) 30 гаруй жил C) Сард нэг удаа явагддаг хэмжээгээрээ их биш худалдаа. D) Хоёр улсын хоорондын тэгш худалдаа. 40. XIV-XVII зууны үед Ижил мөрний орчим суурьшсан ойрадууд нь 48.”Өвсгүй гэж нүүсэн нутагтаа буудаг уу? Өнгөгүй гэж гээсэн эмдээ одоогийн ОХУ-ын хүн амын нэгэн хэсэг болон амьдарсаар байна. Энэ ирдэг үү?” хэмээн Тогтобух /Тайсун/ хааныг барьж хороосны учир? аль улс бэ? A)Эсэн тайш өөрийн удмын хүнээр хаан ширээг залгамжлуулах A) Буриад B) Тува C) Халимаг D) Алтайн урианхай шалтгаанаас. 41. Сэцэн хан аймгийг үндэслэгч хэн бэ? В)Горлосын Цавдан ноён өөрийн охин Алтганыг төрхөмд нь буцаасны өс санаж. A) Ашихай дархан B) Онохуй үйзэн C)Хүү төрвөл Жонон болох учир өөрөө төр барих эрхгүй болно гэдгээс. C) Аминдурал D) Далдан хөндлөн D) Агваржин жононг хаан ширээнд суулгахын тулд. 42.Улс төрийн бутралын үед Монголын харилцаж байсан хөрш улс 49. 0доогийн Хөх хотын үүслийг 1575 онд хэн тавьсан бэ? аль вэ? А) Түмэн засагт хаан B) Алтан хан A)Мин В) Хан C) Сүн D)Алтан улс С) Абтай сайн хан D) Лигдэн хаан 43.1640 оны Ил тарвагатай Улаан бураад болсон чуулганаар батласан 50.Түмэдийн Алтан ханы үйл ажиллагаанд үл хамаарах зүйл энд өгүүлсэн байна уу? хуулийг түүхэнд юу гэж нэрлэдэг вэ? A)Төв засгийн газар байгуулсан. B) Шарын шашны тэргүүн Содномжамцтай уулзаж, холбоо тогтоосон. A) Ойрадын хууль B)Монголын хууль C) Баруун гарын нутаг дэвсгэр дээр газар тариалангийн аж ахуй. хөгжүүлсэн C) Монгол Ойрадын хууль D)Халх журам D) Мин улстай худалдаа хөгжүүлэх бодлого барьж байсан. 44.Галданд “бошигт” цолыг хэн өгсөн, ямар утгатай вэ? 51.XIV-XVI зууны үед \"Түмэн\" гэдэг нэр томъёо ямар утгыг A) 1680 онд Өндөр гэгээн Занабазар бурханы элч хэмээн өгсөн илэрхийлж байв? B) Эрдэнэбаатар хун тайжаас олгосон хан хүү гэсэн утгатай A) Түмэн цэрэг гаргах боломж бүхий нэгж. C) 1679 онд Далай дамаас өгсөн, номч мэргэн гэсэн утгатай. B) Мянган цэрэг гаргах нэгж. D) 1668 онд Өндөр гэгээн Занабазараас өгсөн улсын тэргүүн гэсэн C) Улс гэсэн утгыг агуулж байв. утгатай. D) Их хааны эзэмшил нутаг. 45. Элбэг хааны дэргэд Ойрадыг хэн төлөөлөн сууж байв? 52. 1475 онд Мандуулыг хаан ширээнд суухад хэн хамгийн их нөлөөлсөн бэ? A)Хуухай Таюу B) Хархуцаг A)Уйгуд аймгийн Исмайл тайш B) Том хамарт Юнгэн хатан C)Батула чинсан D) Үгчи хашха C) Энгүд овгийн Цоросбай Төмөр чинсан D)Ихирис аймгийн ноён Бэгэрсэн 46.”Ноёдын үхэл чуулганд нохойн үхэл ганд” гэсэн үг яагаад гарсан вэ? A) Тогоон тайш үед Уурхай хэмээх газар Агваржан жинон тэргүүтнийг 53.Хүрээ нүүдлийн гол шинж? хууран аваачиж хороосноос хойш. B) Нууцаар тогтсон цаг хугацаа, байргүйгээр чуулган хийх болсон үеэс C)Чуулган бүхэн хуйвалдаан зохион байгуулж байснаас. D)1452 онд Эсэн тайш Уурхай хэмээх газар Агваржан жинон. тэргүүтнийг хууран аваачиж хороосноос хойш. 40

A) Эзнээ хүрээлэн бууна. бэ? B) Харьцангуй суурин шинжтэй. A) Даян хааны зургаан түмний магтаал B) Мандухай цэцэн хатны домог C) Малчид бүхлээрээ ноёны харъяат болсон. C) Салхинд хийссэн хамхуулын үг D) Дээрх шинжүүд бүгд холбогдоно. D) а ба b хариулт хамаарна 54.Улс төрийн бутралын үед цэрэгт мордох, ав хомрогонд оролцох 61. Дөчин, дөрвөн хоёрын буюу Монгол –Ойрадын цаазын түүх: албыг юу гэж нэрийдэж байсан бэ? A)Даян хаан Халх-ойрадыг 1500-аад онд нэгтгээд цааз хууль гаргасан A) Аян авын алба боловч хойч үе нь түүнийг дагаагүй B)Язгууртны авдаг алба B)1640 онд Халх-Зүүн гарын ноёдын Улаан бураагийн чуулганаар C) Эзлэгдсэн харь орноос авах алба баталж, 1688 онд Хүрэнбэлчирийн чуулганаар Халхын ноёд хүчингүй D) Аравны нэгийг тоолж авах журам болгосон C)Дөчин түмэн халх, дөрвөн түмэн Ойрад манжийн эсрэг батлсан ч 1755 55.Дөрвөн ойрадын дөрвөд нь хэний үр хойчис удам вэ? онд монголчууд манжид эзлэгдснээр хүчингүй болжээ. A)Бөртэ чинын удмын Дуба сохорын D) 1640 онд Халх-Зүүн гарын ноёдын Улаан бураагийн чуулганаар B) Хавт Хасарын баталж, 1691онд Долнуурын чуулганаар хүчингүй болгосон. C) Хэрэйдийн ван ханы D) Эсэн хааны хүү Борнагалын харъяат нарын 56. Халхын хант улсуудаас Түшээт хан тэргүүлэх үүрэгтэй байсан нь 62.Халхын гурван хаад, долоон хошууны ноёдын дээд өвөг A) Лигдэн хаан өөрийн долоон хүүд Халх түмнийг хуваан өгч хэний үед тохиодог вэ? захируулоах болсоноос, тэдний ахмадууд нь өөрсдийгөө хаан цол шагнах болсноор тэд халхын өвөг болжээ А) Гомбодорж B)Өндөр гэгээн Занабазар B) Гэрсэнз жалайр хун тайжийг нас барсны дараа түүний хатан 7 хүүд нь халх түмнийг хуваан захируулах болсноор халх түмний С) Чахундорж D)Шолой ноёдын өвөг болжээ C) Батмөнх даян хааны 4-р хүү Гэрэс Болдыг үхсэний дараа отгон дүү 57.Монголоос тодорсон анхны хувилгаан нь: Гэрсэнз нь түүний 7 хүүд тэнцүү хуваан халх түмнийг захируулах болсон иймээс халх дээд өвөг болжээ А)Өндөр гэгээн Занабазар В) Далай лам Содномжамц С)Жалханз хутагт Дамдинбазар D)Богд Жабзандамба 58.Монголчууд бурхны шашныг залах болсны шалтгаан: 63. 0тогийн үндсэн шинж аль нь вэ? A) Бурхны шашны өлгий нутаг Энэтхэг, Түвдтэй холбоотой байсан A) Засаг захиргааны нэгж B) Хувь өмч B)Шашны номлол, зан үйлд тулгуурлан олон шашнаас сонголт хийсэн C) Цэргийн зохион байгуулалтын нэгж C) Ер нь тохиолдлын шинжтэй байсан D) а ба с хариулт хамаарна. D) Гаднаас нөлөөлж тулгалт хийсэн 59.Монголд шарын шашин дэлгэрсний түүхэн учир холбогдолд аль нь 64.Халхад анх хэн \"Хан\" цол хүртсэн бэ? хамааралгүй нь аль вэ? A)Бусад орны шашин дэлгэрэхэд сөрөг нөлөө үзүүлсэн А) Түшээт хан Гомбодорж В) Алтан хан B) Монголд Энэтхэг, Түвэдийн соёлын зарим ололтыг дэлгэрүүлсэн C) Монголчууд нэгэн шүтлэгтэй болсноор оюун санааны барилдлагаар С) Түмэн засагт хан D)Абтай сайн хан холбогдсон D) Овгийн байгууллын үлдэц, бөөгийн мөргөлийн зарим зан үйлийг 65. Зүүнгарын хаант улс байгуулагдахад түүнийг эсэргүүцсэн зарим халсан ноёд нүүдэллэсэн. Хэн хаашаа нүүдэллэсэн бэ? A) Хөө өрлөг ноён Хөх нуур хүртэл, Хөндлөн убаш тайж баруун Сибирь, 60.Дор өгүүлсэн бүтээлүүдийн аль нь улс төрийн бутралын үед гарсан Ижил мөрөн хүртэл, Гүүш хан хэмээх Төрбайх ноён Ижил мөрөн хүртэл B) Хөө өрлөг ноён Ижил мөрөн хүртэл, Хөндлөн убаш тайж Хөх нуур хүртэл, Гүүш хан хэмээх Төрбайх ноён 41

C) Хөө өрлөг ноён баруун Сибирь, Ижил мөрөн хүртэл, Хөндлөн убаш 72.Мандухай сэцэн хатан “Хасарын үрд очвол хамаг эвдрэлийн үүд тайж Ижил мөрөн хүртэл, Гүүш хан Төрбайх ноён Хөх нуур хүртэл нээгдэнэ” хэмээсний учир? D) Хөө өрлөг ноён баруун Сибирь, Ижил мөрөн хүртэл, Хөндлөн убаш A) Хаан ширээний төлөөх тэмцэл дууссаныг тайж Хөх нуур хүртэл, Гүүш хан Төрбайх ноён Ижил мөрөн хүртэл B)Өнөболд ванд хайр сэтгэлээ илэрхийлж хэлсэн C) Чингис болон Хасарын удмын хоорондын зөрчлөөс Монголчуудын 66. Зүүн Монголын Баруун 3-н түмнийг нэрлэ. тэмцэл хурцдаж улс гүрэн задрана гэсэн утга A) Халх, Цахар, Урианхай D) Чингисийн болон Хасарын удмын хоорондын зөрчил B) Ордос, Түмэд, Юншээбү шийдвэрлэгдснийг хэлж байна. C) Цахар, Ордос, Урианхай D) Халх, Цахар, Түмэд 73.Ойрадын ноёдын түүхэн хамаарал 67.Батмөнх хаан халхын нутгийг хэнд залгамжлуулсан бэ? 1. Цорос A. Хархул ноён, A)5-р хүү Алчиболд, отгон хүү Гэрсэнз хоёрт хувааж өгснөөр өвөр таван отог, ар таван отог үүссэн 2. Хошууд B. Хөө өрлөг, B)Өөрийн 7 хүүдээ хувааж өгсөн C) Хүү Ноонох Үйзэнд өгсөн 3. Дөрвөд C. Байбугас, D) Халхын нутгийг ард олонд эзэмшүүлсэн 4. Хойд D. Далай ноён. 5. Торгууд E. Султан тайш, A)1а,2c,3b,4e,5d B)1d,2а,3c,4b,5e C)1а,2b,3d,4e,5b D)1а,2c,3d,4b,5e 68. Халхын 8 хошуу ямар үйл явдлаар 34 хошуу болон хуваагдсан бэ? 74. Дараах хаадын цолыг тохируулнө уу? A) Ар таван отог, өврийн таван отог задарсны дараа B) Занабазарыг Өндөр гэгээнээр өргөмжлөгдсний дараа 1. Абтай сайн хаан A. “Төр хашигч хаан” цол C)1691 онд Манж нар Халхыг эзэлж авсны дараа D)5-р хүү Алчиболд, отгон хүү Гэрсэнз хоёрт нутгаа хувааж өгснөөр 2. Алтан жонон B. “Даян хаан” цол өргөмжлөв. 3. Батмөнх хаан C. “Очирбат тулгар Түшээт хан” 4. Аюушридар D. Билэгт хаан 69. “Буургүй тэмээ, бухгүй үхэр, азрагагүй адуу, хуцгүй хонь” мэт гэж A)1c, 2а, 3b, 4d B)1d, 2а, 3c, 4b хэн юуны учир хэлэв? A)Тогоон тайш Зүүн Монголын хааныг хүчгүй байгааг C)1а, 2c, 3d, 4e D) 1а,2c,3e,4b B) Эсэн тайшийг Зүүн Монголчууд хүчгүй байгааг C)Лувсанданзан тухайн үеийн Монголын байдлыг 75. Зүүн Монголын зургаан түмэн тэдгээрийн нутаг дэвсгэрийн D) Судлаачид дөчин дөрвөн хоёрын үеийг бүхэлд нь хамаарал. 1.Халх A. Монголын төв хэсэг 2.Цахар B. Жанчхүүгийн давааны умард 70. Батмөнх даян хааныг балчир байх үед улс төрийн үйл хэргийг хэн 3.Ордос C. Их цавын чуулган голлон эрхэлж байв? 4.Урианхай D. Их зуугийн чуулган A) Мандухай хатан В)Жинон Баянмөнх 5.Түмэд E. Шилийн голын чуулган С) Исмэйл тайш D)Ибэрэй 6.Юншэбү F. Зуу-удын чуулган A)1а, 2b, 3c, 4d, 5e, 6f B)1b, 2а, 3e, 4c, 5d, 6f 71. Зүүн Монголын Зүүн гурван түмнийг нэрлэ. C)1f, 2e, 3d, 4c, 5b, 6а D)1а, 2e, 3f, 4d, 5c, 6b A) Халх, Цахар, Юншээбү B) Ордос, Түмэд, Юншээбү 76. Ойрадуудын оршин байсан нутаг дэвсгэрийн хамаарал: C) Цахар, Ордос, Урианхай D) Халх, Цахар, Урианхай 1.Дөрвөд A. Эрчис мөрний сав газар 2.Хошууд B. Хами орчим 3.Торгууд C. Тарвагатайн орчим 4.Цорос D. Ил мөрний хөндий дагуу A) 1а, 2b, 3c, 4d B) 1d, 2b, 3c, 4а 42

C)1b, 2c, 3d, 4а D) 1c, 2а, 3b, 4d А) Үгэчи хасаха Б) Эсэхү В) Тогоон Г) Эсэн 77. Дөчин дөрвөн хоёрын хямралын үед 1388-1408 онд 20 жилийн 82. XY-XYII зууны үед Монголын гадаад харилцааны гол зангилаа нь дотор 5 хаан солигдохдоо тэд ямар нэгэн шалгаанаар алагдсан байдаг. юунд чиглэгдэж байсан бэ? Тэдгээр хаад хэн хэн байв? А) Дэлхийн улс орнуудыг эрхшээлдээ байлгахад. A) Тогоонтөмөр, Энх, Элбэг, Гүнтөмөр, Үгэчи хашха Б) Монгол-Хятадын хоорондын харилцааны асуудалд. B) Зоригт,Энх, Элбэг, Гүнтөмөр, Үгэчи хашха В) Монгол-Европын улс орнуудын харилцааны асуудалд C) Зоригт,Энх, Элбэг, Гүнтөмөр, Мандуул D) Монгол-Солонгосын хоорондын харилцааны асуудалд D)Аюушридар Энх, Элбэг, Гүнтөмөр 78.Гэрсэнзийн 7 хүүгийн эзэмшил байсан нутаг /одоогийнхоор/ 83. Халх буюу Ар Монголд байгуулагдсан анхны хийд нь аль вэ? А) Чойжин ламын хийд B) Дамбадаржаалан хийд 1.Ашихай A. Бэсүд, Илжгэн отог-Говь-алтай C) Амарбаясгалант хийд D) Эрдэнэзуу хийд. Шарга,Дэлгэр, Тайшир, Халиун, 2. Ноёнтой B. Хүрээ, Хороо, Цоохор отог-Төв аймаг 84. Улс төрийн болон Манжийн эрхшээлд байх үеийн Монголын Өндөр довоос Хэрлэнгийн хөдөө арал нийгэм-улс төрийн үзэл санааны гол чиглэл нь юу байв? 3.Ноонох үйзэн C. Тангуд, Сартуул отог, Завханы А) Эв нэгдлийн үзэл санаа B) Тусгаар тогтнолын үзэл санаа Алдархаан, Цагаанчулуут,Говь-Алтайн C) Дээрхи хоёр хариулт зөв Баян–Уул, Жаргалан,Хөхморьт, 4.Аминдурал D. Гэрүд, Горлос отог- Туулаас Хархорум 85. Эсэн тайшийн охин Цэцэг бэхээс хэн төрсөн бэ? 5.Дарь E. Урианхай отог- Ховд, Говь- Алтайн зарим нутаг А) Батмөнх Даян хаан B) Баянмөнх жонон 6.Далдан хөндлөн F. Хатиган овог-Хэрлэнгийн эхээс Халх гол C) Ажай D) Тогтоабух 7. Саму Бума G. Үнэгэд, жалайр отог-Архангай,Өвөрхангай, Баянхонгор, Завхан аймгийн нутаг 86. Үгэчи хасаха хааны цол? A) 1g,2b,3d,4a,5f,6c,7e B)1a,2b,3g,4b,5f,6c,7e А) Даян B) Тайш C) Гүйличи D) Бага хаан C) 1g,2a,3d,4b,5f,6c,7e D) 1g,2a,3d,4b,5e,6c,7f 87. Тогоонтөмөр хааны магтаалд 79. Дөрвөн Ойрадын удам, нэрийн хамаарал. “Цавчих илдний ир болсон Цариг дуулганы дэл болсон” хэмээн ямар 1.Цорос A. Ван ханы удам, турхаг торгон цэргийн нэрнээс түмэнг хэлдэг вэ? 2. Хошууд B. Хавт хасарын удам, Хянганы орчмоос очсон А) Цахар B) Халх C) Түмэд D) Ордос. 3.Торгууд C. Хутуга бэхийн удам, хоньтон гэсэн үг 4.Хойд D. Дува Сохорын удам,Цорго гэсэн утгатай 88. Мандухай сэцэн хатан аль овгийн хүн бэ? А) Боржигон B) Энгүд C) Өөлд D) Дарлиган. A) 1а, 2b, 3c, 4d B) 1d, 2b, 3а, 4c C) 1b, 2c, 3d, 4а D) 1c, 2а, 3b, 4d 89. Мин улсын зүгээс Монголчуудад худалдахыг хориглодог зүйл нь юу 80. Халхын дөрвөн ханы анхдагчид: байв? 1.Очир бат тулгар Түшээт хан A. Дашдондов эфү А) Торго B) Төмөр C) Зэвсэг D) Тариа будаа. 2. Махасмади Сэцэн хан B. Шолой 3.Эрдэнэ бишрэл засагт хан C. Абтай 90. Бослого гаргасан учир ямар түмэн нь түмэн байх эрхгүй болж 4.Сайн ноён хан D. Субадай байсан бэ? A) 1а, 2b, 3c, 4d B) 1d, 2b, 3c, 4а А) Урианхай B) Торгууд C) Дөрвөд D) Юншээбүй C) 1b, 2c, 3d, 4а D) 1c, 2b, 3d, 4а 81. Ойрадаас Монголын хаан ширээнд суусан анхны хаан хэн бэ? 91. Тайш, чинсан зэрэг хэргэм болон Юан улсын үед хэрэглэж байсан пинчжан, чжиюань зэрэг хятад цолыг аль хааны үед халсан бэ? 43

А) Түмэн засагт B) Алтан хан C) Батмөнх Даян хаан D) Тайсун 100. Улс төрийн бутралын үед Зүүн Монголын Зүүн 3 түмэнг. . . 92. XV-XVII зууны үед гарсан түүхийн бүтээлүүдээс илүүцийг нэрлэ цолтой ноёд захирч байв. А) Лу. Алтан товч B) Эрдэнийн товч А) Хаан В) Жонон С) Тайш D) Хунтайж C) Асрагч нэртийн түүх D) Судрын чуулган 93. Монголын алтан ургийн зарим хаадыг цолтой нь онолдуулан нэрлэ. 7. Манжийн эрхшээлийн үеийн Монгол орон 1. Дарайсун А. Засагт хаан 2. Түмэн В. Даян хаан 1. Манжийн үед Шашны хэргийг эрхэлдэг байгууллагыг юу гэж 3. Буян С. Гүдэн хаан нэрлэж байв? 4. Батмөнх D. Сэцэн хаан A)Шанздубын яам B) Шашны хэрэг эрхлэх газар A) 1a, 2b,3c,4d B) 1c,2a,3d,4b C) Халхын хүрээний газар D) Чуулган даргын газар C) 1d,2a,3c,4b D) 1b,2a,3d,4c 94. Аль ханы бага хаан Молун нь хүү Түвэдээ үхэхэд зуун хүүхдийг алж 2. Халхын Цогт тайжийн бодлого үйл ажиллагаа, зорилго юу байв? дагуулах, зуун ингэний ботго алж буйлуулах гээд ард түмний A)Хөх нуурын Монголчуудыг эзлэх дургүйцлийг төрүүлж байсан бэ? B) Өвөр Монголд байсан хаан Лигдэнг дэмжих А) Алтан хан B) Түшээт хан C) Сэцэн хан D) Засагт хан. C)Лигдэн хаантай тохиролцож Халх, Зүүн гарыг захирах D)Монгол ноёдын зөрчлийг намжаах 95. Эзэмшил нь одоогийн ОХУ-н Красноярск муж хүрч байсан Халхын 3. Манжийн үеийн албан тушаалаас занги гэж юу вэ? ноён? A) Сумын захирагч B) Шавийн отго захирагч А) Абтай сайн хан B) Сэцэн хан Шолой C) Хошуу тамгын захирагчийг D) Хил орчмын захирагчийг С) Засагт хан Норов D) Шолой убаш хунтайж 96. Молон, Магахүргис хаад ямар нэрээр түүхэнд тэмдэглэгдсэн байдаг вэ? 4.Халх монголд гарсан Манжийг эсэргүүцсэн тэмцлийг хэн удирдаж байв? А) Даян хаан В) Үхэгт хаан A)Чингүнжав B)Амарсанаа C)Сэвдэнбалжир D)Даваач С) Дөчин хаан D) Засагт хаан 97. Монголын түүхийн зарим эх сурвалжуудад Лигдэн хааныг юу гэж 5.Халхад гарсан Манжийг эсэргүүцсэн 1755-1758 оны тэмцэлд тэмцлийн ямар хэлбэр зонхилж байв? нэрлэсэн байдаг вэ? A) Манжийн албыг хаяж босох B) Зэвсэгт бослого C) Дугуйлангийн хэлбэр D) Өртөө харуулыг довтлон зохих А) Даян хаан В) Үхэгт хаан С) Дөчин хаан D) Засагт хаан 98. Дүүгээ(хүүгээ)хөнөөн бэрээ авч сууснаар зүүн, баруун Монголын 6. 1755 онд Баруун Монголд гарсан Манжийг эсэргүүцсэн тэмцлийг хэн удирдаж байв? зөрчлийн үндсийг тавьсан хаан? A)Амарсанаа B)Даваач C)Саарал D)Банди А) Аюушридари B) Элбэг С) Гүнтөмөр D) Батула 99. XIV-XV зууны үеийн засаг захиргааны бүтцийг хамгийн багаас нь 7. Их шавийн эх үүсвэр хэдий үед холбогдох вэ? A) Түмэдийн Алтан хан III Далай лам Содномжамцыг залж бурхны эхлэн зөв дараалалд оруулна уу? шашинд орох үед B) Халхын Абтай сайн хан Гомбогүр бурхныг залж бурхны шашинд орох А) Түмэн-аймаг-отог В) Отог-түмэн-аймаг үед С) Отог-аймаг-түмэн D) Отог-хошуу-түмэн 44

C) Занабазар Өндөр гэгээнд өргөмжлөгдөх ёслолын үед C) Монгол-Манж улс D) Манж гүрэн D)III Богд Жавзандамба Монголын хаан ширээнд өргөмжлөгдөх үед 8. Манжийн эрхшээлийн үед аймгийн хан, чуулган даргын хэн нь илүү 16.Өвөр монгол манжийг дагахад Лигдэнгийн ямар бодлого нөлөөлсөн бэ? эрх мэдэлтэй байв? A) Лигдэн хутагт манж нарын хүчийг дутуу үнэлсэн. B) Аливаа асуудалд хатуурхан хүч хэрэглэж, зарим аймгийн дургүйцлийг A) Аймгийн чуулган дарга B) Хоёул адил тэгш эрхтэй төрүүлсэн. C) Монголчууд ихэнхдээ шарын шашныг шүтэж байхад улааны C) Аймгийн хан нь D) Хоёуланд нь хамааралгүй шашныг илэрхий баримталж байсан. D)Дээрх бүгд 9. Есөн цагааны албанд юуг багтаан, түүнийг хэзээ хуульчлан баталгаажуулсан бэ? 17. 1639 онд аль ханы хөвгүүнийг Халхын шарын шашны тэргүүнээр A) Ногоон ногттой найман шарга морь, мөнгөн буйлтай нэг цагаан тэмээ өргөмжилсөн бэ? ордог бөгөөд Манжийн хаан монголыг эзэлж аваад жил бүр авах болсон B) Найман цагаан адуу, нэг цагаан тэмээ бүхий алт мөнгө дагалдуулсан A)Засагт хан B) Түшээт хан C) Сэцэн хан D) Сайн ноён хан бэлэг 1691 онд жил бүр авч байхаар хуульчлан баталгаажуулсан C) Есөн цагаан таван хошуу мал, алтан бурхан бэлэг сэлтүүд дагалддаг 18.Манж нар хэдэн онд Хятадыг эзлэн авсан бэ? ба 1691-1911 он хүртэл монголчуудаас жил бүр авдаг байсан. D) Мөнгөн буйлтай есөн цагаан тэмээг алт мөнгө болон бусад бэлэг А)1644 В)1641 С)1642 D)1643 сэлтийн хамт 1636-1911 он хүртэл монголчуудаас жил бүр авдаг байсан. 19.1636 оноос Манж Чин улсын оны цолыг хэрхэн нэрлэх болов? 10.1604-1634 онд монголын хаан ширээ хэний мэдэлд байсан бэ? А)Тэнгэрийг тэтгэсэн В)Энхамгалангийн А) Буяншир хаан В) Цогт хун тайж С)Дээд эрдэмт D)Хэвт ёсны С) Галдан бошигт D) Лигдэн хутагт 11.Манж нарын угсааг нэрлэнэ үү? 20.Манжийн хаан өөртөө “9 цагааны бэлэг” барьж байх зарлигийг хэдэн онд буулгасан бэ? А) Монгол В)Зүрчид С) Хятад D) Түрэг A) 1636 B)1638 C) 1340 D)1642 12. 1616 онд Нурхачийн байгуулсан улсыг юу гэж нэрлэж байв? 21.0доогийн Улаанбаатар буюу Их Хүрээний үүсэл хэрхэн тавигдсан бэ? А) Чин В) Умард хятад С) Мин D)Умард Алтан улс A) Юан улс унаж, Тогоонтөмөр хаан Бээжингээс зугатан ирсэн 1368 онд B) Батмөнх даян хаан Монгол-Ойрадыг нэгтгэн захирсан үеэс 13.Лигдэн хутагтын \"Тайван болон хүчтэй төр\"-ийн бодлого гэгчийн C) Лигдэн хааны үед гол утгад аль нь хамаарах вэ? D)1639 онд Ширээ цагаан нуурт чуулсан Халхын ноёдын чуулганаар A) Манжтай найрамдах, Монголчуудыг зэвсгийн хүчээр нэгтгэх. монголын шарын шашны тэргүүнд зориулж Шар бүсийн ордыг B) Монголыг эв эеэр нэгтгэх, Минг холбоотноо болгох. байгуулснаар C) Монголыг эв эеэр бус цэрэг зэвсгийн хүчээр нэгтгэх. D) Мин улстай найрамдах, Монголыг хүчээр нэгтгэх. 22.Заг байдрагийн Хүрэн бэлчрийн чуулганд өөрийн ажиглагчаа 14. Монголчуудаас хамгийн түрүүнд Манжид дагаар орсон аймгийг оролцуулан уг чуулганыг тасалдуулах оролдлого явуулж байсан нэрлэ. төрийн зүтгэлтэн хэн байв? A) Хорчин B)Харчин C) Түмэд D) Хонгирад A) Манжийн хаан B) Далай лам C) Галдан бошигт D) 3acaгт хан 15. 1636 онд Өвөр монгол манжид эзлэгдсэнээс хойш Манж нар улсаа хэрхэн нэрлэх болсон бэ? 23.Халхын ноёдын 1688 оны Ар Элстэйн чуулганаар Халхын ирээдүйн хувь заяанд холбогдсон ямар шийдвэр гаргасан бэ? A) Умардын Алтан улс B) Да Чин улс 45

A) Зүүн гарын хант улстай эвлэлдэн нэгдэх D) Сүм хийдийн тэргүүн нарыг B) Оросыг түших 32.Манжийн үеийн Халх монголын мал аж ахуйн хөдөлмөр зохион C) Түвдтэй холбоо байгуулах байгуулалтын гол хэлбэр нь: D)Халх манжид дагаар орох A) Хүрээ нүүдэл B) Хороо нүүдэл 24.Халхыг Манжийн мэдэлд оруулан авах ёслолыг хаана, хэдэн онд C) Хот айл D) b ба c хариулт хамаарна. хийсэн бэ? A) 1686 онд Хүрэн бэлчирт B)1688 онд Ар элстэйд 33.Хойдын Амарсанаа ноён хаана хэрхэн нас нөгчсөн бэ? A) Ховд хотноо амиа хорлож. C)1691 онд Долоннуурт D)1698 онд Хархорумд B) Тобольск хотноо цэцэг өвчнөөр. C) Хөх нуурт өвчнөөр. 25. Халхын Цогт Хунтайжийн Цагаан балгас аль аймгийн нутагт D) Тэрэлжийн Зуун модны тулалдаанд амь үрэгдсэн. байдаг вэ? A) Архангай B) Өвөрхангай C) Төв D) Булган 34. Галдан бошигт манжийн эсрэг 3 удаа цэрэглэн хөдөлсөн он: 26. Галданг 1676 хаанд ширээнд суухад хэдэн онд хэн Бошигт цол A) 1688,1690,1697 B) 1686,1691,1696 олгосон бэ? C)1688,1690,1696 D) 1686,1690,1696 A) 1676 онд Өндөр гэгээн B) 1676 онд Далай лам C) 1679 онд Далай лам D 1679 онд Өндөр гэгээн 35. Анхдугаар богд Өндөр гэгээн Халх-Ойрадын самууныг намжаахаар бүтээсэн судар бол: 27.Монголын ард түмний 1755-1758 оны тэмцлийн гол үр дүн нь A) Ногоон дарь эх B) Жигжүдмолом юунд орших вэ? A) Манжийн ноёрхлыг түлхэн унагасан C) Жанлавцогзол D) Дөрвөн уулын сан B) Биеэ даасан монгол улсыг байгуулсан C) Нийт монгол Манжид эзлэгдэх аюулыг зогсоосон 36. Манжийн үед 150 эр буюу өрхийг сум хэмээн нэрлэдэг байсан D)Монголын ард түмний үндэсний эрх чөлөөний тэмцлийг тодорхой туршлагаар баяжуулсан бөгөөд харин хагас сумыг хэрхэн нэрлэдэг байв? A)Амбан B) Үгэрдэй C) Тавнан D)Хондого 28.Халхын аймгуудаас хамгийн сүүлд байгуулагдсан аймгийг нэрлэ. 37. Манжийн үед Их шавийн хэргийн аль байгууллага толгойлж байв? A)Түшээт хан B)Сэцэн хан C) Засагт хан D)Сайн ноён хан A)Эрдэнэ шанздубын яам B)Улиастайн Манжийн амбаны газар C)Их хүрээний сайдын газар D)Ховд дахь сайдын газар 29.Монгол орон дахь Манжийн засаг захиргааны гол байгууллага нь: A) Улиастай жанжны газар B) Хүрээний сайдын газар 38. Манжийн үед 2-р Богдод зориулан бариулсан хийд? C) Ховдын амбаны газар D) Дөрвөн аймгийн жасаа A) Амарбаясгалант B) Дашчойлон C)Дамбадаржаалин D) Манзушир 30.Манжийн үеийн хуулиудаас Монгол хууль хэмээгддэг хууль аль нь вэ? 39. Дараах тэмцэл хөдөлгөөнөөс манжийн ноёрхолын эсрэг гарч A) Манж Чин улсын бүгд хууль B) Халх журам байсан тэмцэлд аль нь холбогдох вэ? A) Заргын, гадаад руу дүрвэх, зэвсэгт тэмцэл, оргон зайлах, дугулан C) Халх Ойрадын цааз байгуулах, сайн эрийн тэмцэл B) Заргын, өрийн дансыг шатаах, зэвсэгт тэмцэл, оргон зайлах, дугулан D) Гадаад Монголын төрийг засах явдлын яамны хууль зүйлийн бичиг байгуулах, сайн эрийн тэмцэл C) Өрийн дансыг шатаах, зэвсэгт тэмцэл, оргон зайлах, дугуйлан 31.Манжийн хуулиар тамгатай хутагт гэж хэнийг нэрлэж байв? байгуулах, сайн эрийн тэмцэл, шүүхэд өргөдөл гаргах A) Шавийн тоо 700-д хүрсэн хутагтыг B)Томоохон хутагт нарыг C) Зөвхөн Богдыг 46

D) Өрийн дансыг шатаах, зэвсэгт тэмцэл, оргон зайлах, сайн эрийн 1. Галдан бошигт A. Шашин төрөө хамгаалахын тэмцэл, төрийн хэмжээнд нот бичиг явуулах тулд “морины нүүдэл хийсэн ” 2.Түшээт хан Гомбодорж нар B. Манжид эзлэгдэхгүйн 40. Манжийн үеийн “Жас” гэж ямар аж ахуй байв? тулд Халхыг өөртөө нэгтгэх A) Сүсэгтэн олны өргөл барьц дээр үндэслэгдсэн хамтын өмчийн өвөрмөц хэлбэр, сүм хийдийн оршин тогтнох эдийн засгийн үндэс 3. Өндөр гэгээн Занабазар C. Халхад шарын шашныг B) Сүсэгтэн олны өргөл барьц дээр үндэслэгдсэн хувийн өмч, сүм хийдийн оршин тогтнох эдийн засгийн нэг л хэлбэр нь дэлгэрүүлэхэд нөлөөлсөн C) Сүм хийдийн оршин тогтнох эдийн засгийн олон хэлбэрийн нэг, сүсэгтэн олны өргөл барьц дээр үндэслэгдсэн нийтийн өмч 4.Абтай сайн хаан D. 9 цагааны бэлгийг өргөн D) Сүсэгтэн олны өргөл барьц дээр үндэслэгдсэн шар феодалын хувийн халдашгүй өмч Манжийн бодлогыг зөөлрүүлэх А) 1c,2b,3d,4а B) 1c,2d,3а,4b C) 1b,2d,3а,4c D) 1а,2b,3c,4d 48. Манжийн үеийн 9 эрүү шүүлт 1.Туйван A. Хөл гарыг нь зэрэг хавчина 41.Тосхом малын алба гэж юу вэ? 2.Цавчрага B. Урт банзаар 50-100 цохино A) Татвараас чөлөөлөгдөх малын тоо B) Хээлтэй малыг хэлнэ 3. Хонгор азарга C. Богино банзаар 1-50 цохино C) Урьдчилан авч нөөцөлсөн мал D) Тахар хонины алба А) 1c, 2b,3а B)1а,2b,3c C)1c, 2а,3b 49. Тухайн цагт болж байсан чуулгануудыг шийдвэртэй нь холбо. 1. Ил Тарвагатайн чуулган A. Занабазарыг шашны 42. Европын олон орны хүмүүс хувь нийлүүлж 1990 оноос ашиглаж тэргүүнээр өргөмжилсөн ирсэн алтны уурхай? 2. Хүрэн бэлчирийн чуулган B. Манжид дагаар орох А) Монголор В) Заамар С) Монцонков D) Алт ёслол хийлгэв. 3. Ар Элстэйн чуулган C. Халх Ойрадын цаазыг устгав. 43. Зөвхөн эзэн ноёныхоо бүх зардал сүйтгэлийг даах үүрэгтэй иргэд? 4. Долон нуурын чуулган D. Халх Ойрадын цаазыг батлав. А) Сум ард В) Шавь ард А) 1b, 2c,3а,4d B) 1d,2c,3b,4a С) Хамжлага ард D) харъяат ард C) 1d,2c,3а,4b D) 1d,2c,3а,4b 44. Зөвхөн хутагт хувилгаад, сүм хийдийн хурал номын бүх зардлыг 50. Шарын шашныг хэн хаана дэлгэрүүлэв? даах үүрэгтэй иргэд? 1. Алтан хан. A. Халх Монголд A) Сум ард В) Шавь ард 2. Абтай сайн хан B. Өвөр Монголд С) Хамжлага ард D) харъяат ард 3. Тэвинэ Байбагас C. Ойрадад А) 1b, 2а,3c B) 1а,2b,3c C) 1b,2c,3а 45. Урлаг судлаачдын Леонардо .да Винчийн “Мона Лиза” уран зурагтай зүйрлэн үздэг Өндөр гэгээн Занабазарын бүтээл? 51. Албат, хамжлага, шавь гэж юу вэ? А) Бурхан багш В) Цагаан, ногоон дарь эх 1. Манжийн албат ард A. Өртөө, харуул, цэргийн, С) Аюуш бурхан D) Тэгэж үздэггүй алба зэргийг төлдөг 2.Засгийн хамжлага ард B. Хошууны засаг ноёд 46. Манжийн үеийн төрийн албан тушаалтнуудыг нэрлэнэ үү. түшмэдэд алба төлдөг А) Тахар, занги, хүнд, зайсан В) Тахар, занги, хүнд, дарга 3. Их шавь, хутагтын шавь C. Хутагтуудад алба төлөх, С) Тахар, занги, зайсан, да лам, D) Залан, тойн, цорж, занги өргөл барьц барьдаг A)1а, 2b, 3c B)1а,2c, 3b C) 1c, 2а, 3b 47. Манжийн эсрэг үйл ажиллагаа явуулж байсан бие хүмүүсийн 52. Алтан ургийнхны хамаарал. түүхэн үүргийг тодорхойл. 47

1. Гэрсэнз жалайр хун тайж A. Түшээт хан Гомбодоржийн хүү 59. Манжийн үеийн хошууд тэдгээрийн удирдлага нь: 2.Өндөр гэгээн Занабазар B. Түшээт хан Гомбодоржийн эцэг 1. Засаг хошуу A. Гэрсэнзийн залгамчир 3. Абтай сайн хан C. Батмөнх даян хааны хүү 2 Захирагчийн хошуу B. Тамгатай хутагт А) 1b, 2а,3c B) 1а,2b,3c C)1c,2а,3b 3. Лам хошуу C. Манжаас томилогдогсод А)1b,2c,3а B)1а,2c,3b C)1а,2b,3c 53.Дараах улсыг хүн амтай нь харгалдуулан холбо. 1.Зүүн гарын хаант улс А. Зүрчид угсааны аймгуудыг 60. Манж Чин улсын үеийн халхын аймгуудын нутгийг 2. Манж улс В. Ойрадыг нэгтгэсэн улс одоогийн аймгуудтай ойролцоогоор жишсэн байршлыг нэрлэ. 3.Мин улс С. Хятад угсааны улс 1.Түшээт хан аймаг А)Завхан, Говь-алтай зэрэг А)1b, 2а, Зс В)1а, 2Ь, Зс С)1с, 2а, Зb D)1а, 2с, Зb 2.3асагт хан аймаг В) Хэнтий, Сүхбаатар зэрэг аймаг 3.Сэцэн хан аймаг С) Өвөрхангай, Төв зэрэг аймаг 54. Монголчууд тусгаар тогтнолоо алдан манжийн эрхшээлд орсон 4.Сайн ноён хан аймаг D) Архангай зэрэг аймаг цаг хугацаа: А) 1с, 2а, Зb, 4d В) 1а, 2с, Зb, 4d 1. Халх Монгол A. 1636 онд Манжид дагаар оров С) 1с, 2а, 3d, 4b D) 1d,2a, 3b,4c 2. Өвөр Монгол B. 1757 онд Манжид эзлэгдэв 3. Баруун Монгол C. 1691 онд Манжийн эрхшээлд А) 1c, 2b,3а B)1b,2c,3а C)1c,2а,3b 55. Манжийн үеийн албан тушаал: 1. Зайсан A) Сумын захирагч 2. Залан B) Шавийн отог захирагч 3. Занги C) Хошуу тамгын газрын ажилтан А) 1b,2а,3c B)1a,2b,3c C) 1b,2c,3а 56. Манжийн үед Монголыг захирч байсан дараах байгууллагуудын байгуулагдсан он цагийн холбох. 1.Улиастайн Манжийн амбаны газар A. 1761 2. Их хүрээний сайдын газар B. 1733 3. Ховд дахь сайдын газар C. 1756 А) 1c, 2а,3b B) 1а,2b,3c C) 1b,2c,3а 57. Дараах суурингуудын байгуулагдсан он цагийг холбо. 1. Хөх хотын суурь тавигдсан A. 1778 он 2. УБ хот 4 уулын дунд нүүж ирсэн B. 1586 онд 3. Эрдэнэ зуу хийд байгуулагдсан C. 1554 онд А) 1c, 2а,3b B) 1а,2b,3c C) 1c,2b,3а 58. Манжийн ноёрхлын үеийн харуулын албаны үүрэг: 1. Суман A. Орос Монголын хилийг цагдах 2. Гэр B. Баруун хязгаарын хилийг цагдах 3. Дотуур C. Аймаг хошууны хилийг цагдах А) 1c, 2а,3b B)1а,2b,3c C) 1c,2b,3а 48

8.Олноо өргөгдсөн Монгол улс Эрдэнийн толь, гэрийн тэмдэглэл, өдрийн тэмдэглэл, ном ба бичиг зэрэг шүүмжлэлт өгүүллэг зохиосон бичгийн хүн хэн бэ? 1. Богд хаан Ардын засагт хэрхэн хандаж байсан бэ? A) Бавуугийн Гэлэгбалсан A) Тодорхой болзлоор зөвшөөрч байсан. B) Ванчинбалын Инжиннаш B) Хүлээн зөвшөөрөхгүй, цэрэг зэвсгээ хураалган шашин төрд туслах хэрэгтэй гэж үзэж байсан. C) Хуульч Сандаг C) Энэ талаар байр сууриа илэрхийлэхгүй байсан. D) Дулдуйтийн Равжаа D) Анхнаас нь хүлээн зөвшөөрч байсан. 7. Ар, Өвөр Монголын төлөөлөгчдийг оролцуулсан Манжийн 2. 1900 онд VIII Богд Живзундамба хутагт Монголын хэрэгт хэмжээнд шинэтгэл хийх чуулганыг хэдийд хаана, ямар нэртэй тусламж эрж, Орос улсад хэнийг явуулж ямар үр дүнд хүрсэн бэ? хуралдуулсан бэ? A) Да лам Бадамдорж нарыг илгээж тодорхой үр дүнд хүрсэн A) 1911 онд Бээжинд шинэ засгийн бодлого хэрэгжүүлэх хороо B) Да лам Цэрэн чимэд, Түшээт хан Хандорж нарыг илгээж тусламж B) 1907 онд Манжуурт Манж дахь шинэчлэл авах болсон C) 1908 онд Бээжинд Шинэ засгийн бодлого хэрэгжүүлэх хороо C) Да лам Цэрэн чимэд, түшмэл Хайсан нарыг илгээж тусламж үзүүлэх D) 1910 онд Бээжинд Засагт тус хийх яамны хурал боломжгүй гэсэн хариу авсан. D) Тусламж хүсээгүй 8. 1912.7.25-ны өдрийн Орос Японы гурав дахь удаагийн нууц гэрээгээр эдгээр улс өөрийн нөлөөний хүрээг хэрхэн тогтоосон бэ? 3. VIII Богд Живзундамба хутагтыг хаан ширээнд ямар цолтой A) Хаант Орос улс Ар Монголыг, Япон Өвөр Монголыг эзэгнэх өргөмжилсөн бэ? B) Бээжингийн уртрагаас зүүн тийш Ар, Өвөр Монголын нутгийг Япон, A) Нарангэрэлт түмэн наст Богд хаан баруун тийш нутгийг Хаант Орос улс эзэгнэх B) Шашин төрийг хослон баригч, Нарангэрэлт түмэн наст Богдхаан C) Халх монгол, Бээжингийн уртрагаас баруун тийш Өвөр монголын C) Монголын эзэн шашин төрийг хослон баригч, Нарангэрэлт түмэн наст нутгийг Хаант Орос, уг уртрагаас зүүн тийш нутгийг Япон Богд хаан D) Аль нь ч биш D) Хэмжээгүй эрхт Нарангэрэлт түмэн наст Богд хаан 9. 1911 оны 12 дугаар сарын 29 нд Монгол улс тусгаар тогтнолоо 4. Олноо өргөгдсөн Монгол улсын төрийн тулгуур үзэл баримтлал: тунхаглаж, улсын нэр, оны цолыг хэрхэн өргөмжилсэн бэ? A) Феодалын эрх ашгийг хамгаалсан хаант төрийг бэхжүүлэх A) Улсын нэрийг Богд хааант Монгол улс, оны цолыг Олноо өргөгдсөн B) Үндэсний тусгаар тогтнолоо сэргээж, монгол овогтноо нэгтгэх B) Улсын нэрийг Тусгаар монгол улс, оны цолыг олноо өргөгдсөн. C) Нийт монгол угсаатнаа нэгтгэж, тусгаар тогтнолоо олон улсын C) Улсын нэрийг Монгол, оны цолыг олноо өргөгдсөн хэмжээнд хүлээн зөвшөөрүүлэх D) Улсын нэрийг Тусгаар монгол улс цолыг олноо өргөгдсөн. D) Зөвхөн Гадаад Монголын хэмжээнд төрийн тусгаар тогтнолоо хүлээн зөвшөөрүүлэх 10. Олноо өргөгдсөн Монгол улсын нийслэлийн нэр: 5. Цагаан толгой, Цаасан шувууны тууж, Гадаад улсын түүх зэрэг A) Их Хүрээ B) Номын өргөө номууд хэдий үед хэвлэгдэн гарсан бэ? A) Богд хаант Монгол улсын үед C) Нийслэл Хүрээ D) Да Хүрээ B) 1921-24 оны хооронд C) Манж Чин гүрний ноёхлын төгсгөл үед 11. Автономит засаг гэж юуг хэлдэг вэ? D) Манжийн Шинэ засгийн бодлогын үед A)Гадаад харилцаандаа сюзеренитет эрхтэй жижиг улсыг хэлнэ. B) Олон улсын эвсэлд биеэ дааж ордоггүй жижиг улсыг хэлнэ. 6.1837-1892 оны хооронд аж төрж байсан Ээжийгээ мөрөөдсөн нь, C)Эдийн засаг, соёлын хувьд биеэ даадаг, улс төр-гадаад бодлогын хувьд Цагаан үүл, жигшмээр хүн сайхан хур зэрэг шүлгүүдээс гадна эрх мэдэлгүй жижиг улсыг хэлнэ. D)Олон улсын хэмжээнд тусгаар тогтнолоо хүлээн зөвшөөрүүлсэн жижиг улсыг хэлнэ. 49

12.Монголын автономитыг устгаж, улмаар Хятадын харьяат болгох тогтоох асуудлыг хэдийд дээд, доод хурлаар хэлэлцэж, ямар шийдвэр гаргасан C) Ар болон Өвөр монголыг дундын бүс болгох бэ? A) 1919 оны 11 сард улсын дээд, доод хурал хэлэлцээд хүлээж аваагүй D) Хоёр гүрэн хоёул Ар болон Өвөр монголыг эдийн засгийн дундын бүс B) 1919.11.15-нд хэлэлцэж, улсын дээд хурал хүлээн авч, доод хурал эсэргүүцсэн болгох C) 1919.11.22-нд улсын дээд, доод хурал хэлэлцээд, хүлээж авсан D) Уг асуудлыг дээд доод хурлаар хэлэлцээгүй 20. Манж гүрний сулран доройтож байгаагаа хүлээн зөвшөөрч, хэдэн онд шинэчлэл хийхийн зарлиг гаргасан вэ? A) 1889 B) 1900 C) 1901 D) 1903 13. Манжийн төр шинэ засгийн бодлогыг хаанаас эхлэн хэрэгжүүлж 21. Шинэ засгийн бодлогод Ар, Өвөр Монголыг ямар нэгж болгон байв? A) Эхлээд Ар Монголд дараа нь Өвөр Монголд өөрчлөх оролдлого хийж эхэлсэн бэ? B) Эхлээд Өвөр Монголд дараа нь Ар Монголд C) Ар ба Өвөр монголд нэгэн зэрэг A) Муж болгох B) Хязгаар болгох D) Xятадын дараа Ар Монголд дараа нь Өвөр Монголд C) Дүүрэг болгох D) Аль нь ч биш 22. 1907 онд \"Хязгаар нутгийн ойллого\" хэмээгчийг гаргаж, Монголын газар нутгийг урьд тариалж байсан, цаашид хагалбарлан тариалахад 14. Манжийн ноёрхлыг Монголд хэдийд ямар үйл явдлаар устгасан бэ? тохиромжтой бүх газрыг байцаан бүртгэж, 3-р ботийг ямар нэрээр A) 1921 оны үндэсний ардчилсан хувьсгалаар B) 1911 оны цагаагчин гахай жилийн хувьсгалаар гаргасан бэ? C) 1907 онд гарсан Хүрээн дэхь лам нарын бослогоор D) 1912 онд Ховдыг чөлөөлснөөр A) Халх тариалан B) Халх ойллого C) Монгол тариалан D) Монгол ойллого 15.ХХБХТЕШГ-ийг байгуулж, хэдэн хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр 23.Манжийн шинэ засгийн бодлогын хамгийн аюултай тал нь: ажиллуулж эхэлсэн бэ? A) Малын бэлчээрийг сорчлон иргэдийн тариалан болгож хувиргах B) Монголд зэвсэгт цэрэг оруулах A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 C) Монголын язгууртан ноёдын улс төрийн эрх мэдлийг хасах D) Монголчуудыг үндэстнийх нь хувьд уусгах 16. Богд хаант Монгол улсын нийгэм-төрийн хэв маяг: 24. XIX зууны дундуур Манж Чин улсын байдал ямар хэмжээнд хүрэв? A) Давхраат B) Теократ C) Тиран D) Диспоти A) Харь гүрнүүдийн хагас колони болов. B) Хүчтэй хэвээр байсан. 17. Яагаад Ар монголд хятад иргэдийг олноор нь нүүлгэн ирүүлж, C) Hөлөөгөө алдаж эхэлсэн. суурьшуулах болов? D) Сул дорой болсон байсан. A) Хүн амын тоог нэмэглүүдэх B) Монголын язгууртан ноёдын улс төрийн эрх мэдлийг хасах 25. Манжийн зүгээс Монгол хүн хятад бичиг сурах, хятад нэр C) Монголчуудыг үндэстнийх нь хувьд уусгах D) Малын бэлчээрт тариалан эрхлэх хэрэглэх, хятад бичгийг албан хэрэгт хэрэглэхийг хориглосон хуулийг: 18.Их хүрээнд Оросын консулын газар хэдэн онд нээгдсэн бэ? A) Шинээр гарав B) Хүчингүй болгов D) Хэрэгжүүлж эхэлсэн D) Ийм хууль байгаагүй A) 1855 B) 1860 C) 1861 D) 1865 19. 1907 онд байгуулсан Орос-Японы хэлэлцээрээр ямар тохиролцоонд 26. Манжийн шинэ засгийн бодлого хэрэгжиж эхэлснээр монголчуудад хүрсэн бэ? ямар аюул тулгарав? A) Орос Ар Монголд, Япон Өвөр Монголд нөлөөгөө тогтоох A) Mонголчууд хятадад уусах B) Орос Өвөр Монголд нөлөөгөө тогтоох, Япон Ар Монголд нөлөөгөө B) Хятадын шашин сурталд автах C) Нүүдлийн уламжлалт иргэншил, уламжлал, зан заншлаа хөндүүлэх 50