รามเกียรติ์ ตอน ศึกไมยราพ

สารบัญ เน้อื หา หนา้ ตวั ละคร……………………………………………….. 1 เร่อื งย่อ…………………………………………………. 2-3 ข้อคดิ ทไี่ ด…้ …………………………………………. 4 การถอดคำประพันธ์…………………………… 5-6



รามเกียรต์ิ: ตอนศึกไมยราพ บทพระราชนพิ นธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจฬุ าโลกมหาราช ลกั ษณะคำประพนั ธ์: แตง่ เป็นกลอนบทละคร จุดมงุ่ หมายในการแตง่ : เพือ่ รวบรวมวรรณคดีเก่าตั้งแตส่ มยั กรุงศรีอยธุ ยาไว้มิใหส้ ญู หาย ทม่ี าของเรอื่ ง: นำมาจากวรรณคดีเกา่ แก่ของอินเดียชื่อ คัมภรี ์รามายณะ ไมยราพเจ้าเมืองบาดาล มีกล้องยาวเิ ศษพรอ้ มมนตส์ ะกด เมื่อเป่ายาและร่ายมนต์ กส็ ามารถสะกดคนให้หลบั หมดได้ ไมยราพได้รบั บญั ชาจากทศกัณฐ์ให้ มาชว่ ยรบกับพระราม ก่อนทำศึกกับพระราม ไมยราพฝนั เปน็ ลางว่า มีดาวดวงนอ้ ย เปล่งรศั มมี าบดบังดวงจนั ทร์ โหรทำนายวา่ พระญาติ (ไวยวิก) จะได้ข้ึนครองเมืองแทน ไมยราพจงึ หาทางปอ้ งกันมิให้เป็นไปตามคำทำนาย โดยการจบั ไวยวกิ และมารดาคือนางพิรากวน (พส่ี าวของไมยราพ) ไปขงั ไว้ ฝ่ายพระรามกฝ็ ันวา่ ราหูมาบดบังพระอาทติ ย์แล้วจับตัวเองไปได้ พิเภกทำนายวา่ พระรามจะถกู ลกั พาตวั ไปแตจ่ ะรอดกลบั มาได้ เมอ่ื ใดที่พระอาทิตย์ขน้ึ พระรามจะ พน้ เคราะห์ หนุมานจึงพยายามหาทางปอ้ งกันโดยเนรมติ กายให้ใหญอ่ มพลบั พลา ทป่ี ระทบั ของพระรามเอาไว้ แต่ไมยราพซ่ึงปลอมตัวเปน็ พลทหารลิง แอบล่วงรู้ ความลับนี้ จงึ เหาะขน้ึ ไปบนอากาศ กวัดแกว่งกล้องทิพยท์ ำให้เกิดความสวา่ ง พลลงิ ท้งั หลายทอ่ี ยู่ยามเขา้ ใจวา่ เปน็ เวลาเชา้ แลว้ กพ็ ากันละเลยตอ่ หนา้ ท่ี บา้ งก็นอนหลับ บา้ งก็หยอกลอ้ กนั

ไมยราพจงึ ย่องเขา้ ไปเปา่ ยาสะกดไพรพ่ ลในกองทพั ของพระรามจนหลับใหลไปหมด แล้วจึงแบกพระรามพาแทรกแผน่ ดินไปยงั เมืองบาดาล เมือ่ ถงึ เมอื งบาดาลไมยราพ สัง่ ใหน้ ำพระรามไปขงั ไวใ้ นกรงเหล็ก และนำไปไวย้ งั ดงตาลท้ายเมืองบาดาล จดั ทหารยักษ์จำนวนโกฏหิ น่ึง ( ๑๐ ลา้ นตน) เฝา้ เอาไว้อย่างแน่นหนา และสง่ั ให้ นางพิรากวนตักนา้ ใสก่ ระทะใหญ่เพ่ือเตรยี มต้มพระรามกบั ไวยวิกในวนั รงุ่ ข้นึ ทางกองทัพของพระรามเม่ือทราบว่าพระรามถูกลักพาตัวไป จึงให้หนมุ านตามไป ชว่ ยพระรามท่ีเมอื งบาดาล ระหวา่ งทางหนมุ านได้พบกับด่านต่าง ๆ หลายดา่ น คอื ด่านกำแพงหนิ ทม่ี ยี กั ษร์ ักษานับพัน ด่านช้างตกมนั ดา่ นภูเขากระทบกนั เป็น เปลวไฟ ดา่ นยงุ ตัวโตเท่าแม่ไก่ และดา่ นมจั ฉานุ (บตุ รของหนุมานกบั นางสพุ รรณ มัจฉา) หนุมานสามารถผา่ นด่านตา่ ง ๆ ได้ และได้ขอให้มจั ฉานบุ อกทางไปยังเมอื ง บาดาลให้ แต่มัจฉานนุ กึ ถงึ พระคุณของไมยราพที่ชบุ เล้ียงตนเป็นบตุ รบญุ ธรรม จึงเลย่ี งบอกทางไปเมืองบาดาลให้หนมุ านทราบเป็นความนยั ให้หนุมานนกึ เดาเอา หนุมานจึงตามไปถึงเมืองบาดาล พบนางพิรากวนออกมาตกั นา้ ตามคำส่ังของ ไมยราพ จึงขอใหน้ างพริ ากวนพาเขา้ เมืองบาดาลโดยการแปลงเปน็ ใยบวั ตดิ สใบนางเข้าไป หนมุ านค้นหาพระรามจนพบแลว้ รา่ ยมนต์สะกดยักษ์ท่อี ยู่เวรยาม ใหห้ ลบั หมด แลว้ พาพระรามออกมาจากเมอื งบาดาลและไปฝากเทวดาท่ี เขาสุรกานตใ์ หช้ ว่ ยดแู ลพระราม ส่วนตนเองก็ย้อนกลบั ไปสูก้ บั ไมยราพ และฆ่าไมยราพตายในท่สี ุด

• ธรรมะย่อมชนะอธรรม • ถึงจะมีอำนาจมากแค่ไหน ถา้ ขาด สตปิ ัญญา กไ็ ม่สามารถป้องกนั ตวั เองได้ • จงรกั ษภ์ กั ดีและซอื่ สตั ยต์ ่อหวั หน้า หรือผู้บังคับบัญชา • ไม่อยากไดข้ องผู้อ่ืนมาเปน็ ของตนเอง • พอใจในสิง่ ทตี่ นเองมี • จะทำการใดควรวางแผนและ คดิ ใหถ้ ถี่ ้วน

ตัวอยา่ ง การถอดคำประพนั ธ์ จากเร่ืองรามเกยี รติ์ ตอน ศกึ ไมยราพ 1 บัดน้นั มัจฉานุผู้ใจแกล้วกล้า ซ่ึงอยใู่ นสระคงคา เปน็ ด่านรกั ษาชั้นใน ราตรีเท่ียงคนื เคยเทีย่ ว ลดเล้ียวกระเวนทางใหญ่ กส็ ำแดงแผลงฤทธเ์ิ กรยี งไกร ข้นึ ไปจากท้องชลธาร ถอดคำประพันธ์ได้ว่า มจั ฉานเุ ป็นผู้ท่มี ีใจกล้าหาญ ทำหน้ารักษาบรเิ วณ สระน้า ซง่ึ เปน็ ด่านชนั้ ในของเมืองบาดาล และ คอยออกตระเวน ตรวจตราดูแลความปลอดภัย บริเวณรอบ ๆ และไดแ้ สดงฤทธิข์ องตนเองโดยการ โผล่ขนึ้ ไปด้านบนเหนอื สระนา้ นนั้ จนไปถงึ ขอบสระ

ตวั อยา่ ง การถอดคำประพันธ์ (ตอ่ ) ตวั อย่าง การถอดคำประพนั ธ์ (ตอ่ ) จากเรื่องรามเกียรต์ิ ตอน ศกึ ไมยราพ จากเรอ่ื งรามเกยี รติ์ ตอน ศึกไมยราพ 2 3 บดั นน้ั หนมุ านฤทธไิ กรใจหาญ รบพลางรำพงึ คะนึงคิด สงสัยในจิตกระบ่ีศรี ไดฟ้ ังกรว้ิ โกรธคอื ไฟกาฬ ตบมอื ฉัดฉานแลว้ ตอบไป เหตใุ ดวานรน้อยน้ี จ่งึ ล้างชีวีไม่บรรลัย ถึงตวั กูน้อยเท่านี้ จะกลัวฤทธเิ์ อง็ กห็ าไม่ ทรหดอดทนสามารถ องอาจตอ่ สู้ด้วยกูได้ อยา่ พกั อาจองทะนงใจ ใครดจี ะไดเ้ หน็ กนั คดิ แลว้ จง่ึ ร้องถามไป เหวยอ้ายลงิ เล็กเทา่ แมลงวนั ว่าแล้วสำแดงเดชา พสุธาบาดาลไหวหวัน่ เปน็ ไฉนมาอยรู่ กั ษาด่าน ไมยราพขนุ มารโมหันธ์ โลดโผนโจนรุกบกุ บัน เขา้ ไลโ่ รมรนั ราว เชื้อชาติสรุ ยิ ว์ งศ์พงศพ์ ันธ์ุ นามนั้นช่ือใดวานร ถอดคำประพนั ธ์ไดว้ า่ ถอดคำประพนั ธ์ได้วา่ เม่อื มัจฉานไุ ด้ฟงั กโ็ กรธมาก จงึ ตบมือฉาดใหญ่ ในขณะทีก่ ำลังสู้รบกนั หนมุ านกค็ ิดในใจวา่ แลว้ รอ้ งตอบกลับไปวา่ ถึงมัจฉานจุ ะตวั เลก็ แต่อย่าคิด เหตใุ ดเจา้ ลงิ ตัวน้จี งึ ฆา่ ไมต่ าย อกี ทั้งยงั มีความเกง่ กล้า ว่าจะกลวั อย่าคิดวา่ ตนเองเกง่ กว่า ใครเก่งกว่าใคร สามารถสู้รบกบั ตนได้ จึงรอ้ งถามวา่ เจ้าลิงน้อย (มจั ฉานุ) จะไดเ้ หน็ ดกี นั แล้วทง้ั สองก็พงุ่ เข้าต่อส้กู นั จนแผน่ ดนิ ที่ตวั เลก็ เทา่ แมลงวัน ทำไมถึงมาอยู่ด่านรักษา และพ้ืนนา้ สน่ั สะเทอื น ความปลอดภัยใหไ้ มยราพได้ เจา้ เปน็ ลูกหลานใคร และมชี อื่ ว่าอะไร