ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง แบบหน่วยการเรียนเล่ม3

ส่ือการเรียนรู้แบบอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง ( Self – Learning Package ) แบบหน่วยการเรียน ( Instructional Module ) เล่ม 3 วชิ างานเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น ช่ืองานตัดเหลก็ เพลากลมด้วยเครื่องเลื่อยกล จัดทาโดย กล่มุ ปลูกต้นกล้าอาชีพ

เริ่มต้น ศึกษาและทาแบบฝึ กหดั เรียนซ่อมเสริม ผ่านเกณฑ์ 80 % ศึกษาบทเรียนต่อไป ไม่ผ่านเกณฑ์

❄เม่ือท่านศึกษาชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง แบบหน่วยการเรียน ช่ืองานตดั เหลก็ เพลากลม ด้วยเครื่องเลื่อยกลนีแ้ ล้ว ท่านจะสามารถ ......... 8. อธิบายวธิ ีใช้เครื่องมืออปุ กรณ์ทใี่ ช้งานตดั เหลก็ เพลากลมด้วยเคร่ืองเล่ือยกลได้ถูกต้อง 8.2 เวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์

ใบเนื้อหา ( Information Sheet : IS ) ช่ือวชิ า งานเคร่ืองมือกลเบื้องต้น ชื่องาน : งานตัดเหลก็ เพลากลมด้วยเครื่องเล่ือยกล 8.2 เวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ 8.2.1 ส่วนประกอบเวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ 8.2.1.1 ปากวดั นอก ปากวดั นอก รูปท่ี 1.50 แสดงการวดั ขนาดงานด้วยปากวดั นอก ปากวดั นอกจะใช้สาหรับการวดั ขนาดความโตภายนอกของชิ้นงาน เช่น ขนาดเส้นผ่าน ศูนย์กลางของชิ้นงาน ทรงกลมขนาดความโตภายนอกของชิ้นงานส่ีเหลยี่ ม หรือ ความยาว ของชิ้นงาน เป็ นต้น 8.2.1.2 ปากวดั ใน ปากวดั ใน รูปท่ี 1.51 แสดงการวดั ขนาดรูเจาะด้วยปากวดั ใน ปากวดั ในของเวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ ใช้สาหรับการวดั ขนาดความโตภายในเช่น รูคว้าน รูเจาะ เป็ นต้น

8.2.1.3 ก้านวดั ลกึ ก้านวดั ลกึ รูปท่ี 1.52 แสดงการวดั ความลกึ ของร่องชิ้นงานด้วยก้านวดั ลกึ ก้านวดั ลกึ ใช้สาหรับการวดั ความลกึ ของชิ้นงาน เช่น ความลกึ ของรูเจาะ ความลกึ ของรู คว้านหรือ ความลกึ ของบ่างาน เป็ นต้น 8.2.1.4 สเกลหลกั ระบระบบอบงัองักกฤฤษษหหนน่วยว่ วยดั วเปดั็ นนิว้ เปน็ นวิ้ ระบบเมตริก หน่วยวดั เป็ นมลิ ลเิ มตร ระบบเมตรกิ หนว่ ยวดั รูปที่ 1.53 แสดงสเกลหลกั หน่วยการเวปดั น็แบมบลิ มลลิ ลเิ เิมมตตรรและนิว้ สเกลหลกั ของเวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ จะมขี ดี สเกลอยู่ 2 แถวจากรูป ขดี สเกลด้านบนจะเป็ น ระบบองั กฤษมหี น่วยการวดั เป็ นนิว้ ส่วนขีดสเกลด้านล่างจะเป็ นระบบเมตริก มหี น่วยการวดั เป็ นมลิ ลเิ มตรโดยท่ี 1 ขดี บนขีดสเกลจะมคี ่าเท่ากบั 1 มลิ ลเิ มตร

8.2.1.5 สเกลเล่ือน สเกลเลื่อน รูปที่ 1.54 แสดงลกั ษณะของสเกลเลื่อน สเกลเลื่อน จะสามารถเคลื่อนทต่ี ามความยาวของสเกลหลกั ได้ เพ่ือเป็ นการปรับขนาดความ กว้างของปากวดั นอก และปากวดั ใน ตามขนาดต่างๆ ของการวดั โดยทสี่ เกลเล่ือนนีจ้ ะมคี ่า ความละเอยี ดอยู่ 2 แบบ คือ ค่าความละเอยี ด 0.05 มม. และ 0.02 มม. 8.2.1.6 ตัวลอ็ กสเกลเล่ือน ตวั ลตอ็ วั กลสอ็ เกกสลเกเลลื่อเลน่ือน รูปท่ี 1.55 แสดงลกั ษณะของตัวลอ็ กสเกลเล่ือน ตัวลอ็ กสเกลเลื่อนจะทาหน้าทลี่ อ็ กสเกลเล่ือน ไม่ให้เคล่ือนทส่ี าหรับกรณที ตี่ ้องการถอด เวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ออกมาอ่านค่า ตวั ลอ็ กสเกลเลื่อนส่วนใหญ่จะใช้สกรูเลก็ ๆ หมุนปรับเพ่ือ กดแผ่นทองแดงทอ่ี ยู่ด้านในเพื่อเพม่ิ ความฝื ด ทาให้เกดิ การลอ็ กตวั ของสเกลเลื่อน

8.2.1.7 อ่านค่าบนสเกลเวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ เวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์มขี ดี สเกลอยู่ทส่ี เกลหลกั และสเกลเล่ือนวธิ ีการอ่านค่าต่างๆ ดงั นี้ 1.) การอ่านค่าบนสเกลหลกั 10 มม. 20 มม. 30 มม. 40 มม. รูปที่ 1.56 แสดงตัวเลขบนสเกลหลกั จากรูปที่ 1.56 บนสเกลหลกั จะมีขดี มาตราแสดงค่าการวดั มหี น่วยการวดั เป็ น มลิ ลเิ มตร โดย ขดี สเกลจะเร่ิมต้นจาก 0 – 150 มม. หรือตามขนาดความยาวของเวอร์เนียร์ บนขีดสเกล บนสเกลหลกั หนึ่งขีดจะมคี ่าเท่ากบั 1.00 มม. โดยทเี่ ม่ือครบหลกั สิบกจ็ ะแทนด้วยตวั เลข 10 , 20 , 30 เป็ นต้น วธิ ีการอ่านค่าให้ดูจากขดี 0 บนสเกลเล่ือน ถ้าขดี 0 บนสเกลเล่ือนชี้ตรงกบั ขดี ใดบนสเกลกใ็ ห้อ่านค่าน้ัน ขดี o ของสขเีดก0ลขเลอื่องสนเกชลี้ตเลรื่องนกชบั้ีตรขงดีกบัทข่ี ีด6ทบี่ 6นบสนเสกเกลลหหลลกักั รูปท่ี 1.57 แสดงตวั เลขบนสเกลหลกั จากรูปที่ 1.57 อ่านค่าได้ 6 มลิ ลเิ มตร จะสังเกตได้ว่าค่าบนสเกลหลกั จะเป็ นตวั เลข จานวนเตม็ ไม่มเี ศษทศนิยม

8.2.1.8 การอ่านค่าบนสเกลเล่ือน สเกลเล่ือนของเวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ จะมคี ่าความละเอยี ดในการวดั อยู่ 2 ค่า คือ ค่า ความละเอยี ด 0 .05 และ 0. 02 มม. โดยมวี ธิ ีการอ่านค่าท้งั 2 แบบดงั นี้ 1.) สเกลค่าความละเอยี ด 0 .05 มลิ ลเิ มตร ขีดที่ 4 ขดี ที่ 3 ขีดท่ี 2 ขีดท่ี 1 รูปท่ี 1.58 แสดงค่าความละเอยี ด 0.05 มม. จากรูปท่ี 1.58 เป็ นสเกลค่าความละเอยี ด 0.05 มลิ ลเิ มตร โดยทขี่ ดี สเกลจะเร่ิมจาก 0.00 – 1.00 มม. ซึ่งขดี สเกลแต่ละขดี จะมคี ่าเท่ากบั 0.05 มม. เช่น จากรูปท่ี 1.58 ขดี ท่ี 1 มคี ่าเท่ากบั 0.05 มม. ขดี ท่ี 2 มคี ่าเท่ากบั 0.10 มม. ขีดที่ 3 มคี ่าเท่ากบั 0.15 มม. ขดี ที่ 4 มคี ่าเท่ากบั 0.20 มม. จะสังเกตได้ว่าขดี สเกลจะมคี ่าเพมิ่ ขนึ้ ทีละ 0.05 มม. ตามค่าความละเอยี ดของขดี สเกล เช่นกนั และตัวเลขทอี่ ่านได้จะเป็ นตัวเลขทศนิยม

2.) สเกลค่าความละเอยี ด 0.02 มม. ขดี ที่ 6 ขีดที่ 5 ขีดท่ี 4 ขดี ที่ 3 ขีดที่ 2 รูปท่ี 1.59 แสดงค่าความละเอยี ด 0.02 มม. จากรูปที่ 1.59 ขดี สเกลแต่ละขดี จะมคี ่าเท่ากบั 0.02 มม. ตามค่าความละเอยี ดของ สเกล โดยขดี สเกลจะเร่ิมจาก 0.00 – 1.00 เช่นกนั ขีดท่ี 2 จะมคี ่าเท่ากบั 0.02 มม. ขีดที่ 3 จะมคี ่าเท่ากบั 0.04 มม. ขดี ท่ี 4 จะมคี ่าเท่ากบั 0.06 มม. ขีดท่ี 5 จะมคี ่าเท่ากบั 0.08 มม. ขีดท่ี 6 จะมคี ่าเท่ากบั 0.10 มม. ตัวอย่าง การอ่านค่าสเกล 0.05 มม. ค่าคบา่ นบสนเกสลเหกลลกั หลกั ค่าบนสเกลเล่ือน รูปที่ 1.60 แสดงตวั อย่างค่าการวดั 14.75 มม. จากรูปท่ี 1.60 ค่าบนสเกลหลกั คือ 14 มม.

วธิ ีการอ่านค่าให้ดูจากขดี 0 บนสเกลเล่ือนว่าชี้ตรงกบั ขดี ใดบนสเกลหลกั มากทสี่ ุด จากใน รูปขดี 0 บนสเกลเลื่อนชี้ตรงขดี ที่ 14 บนสเกลหลกั มากทส่ี ุด ค่าบนสเกลเล่ือน คือ 0.75 มม. วธิ ีการอ่านให้ดูว่าขดี ใดบนสเกลเล่ือน ทช่ี ี้ตรงกบั ขดี ใดๆ กไ็ ด้บนสเกลหลกั มากทส่ี ุดให้ อ่านค่าน้ัน จากรูปขดี ท่ี 0.75 ชี้ตรงกบั ขดี ใดๆ บนสเกลหลกั มากทสี่ ุด จึงอ่านค่าบนสเกลเล่ือน ได้เท่ากบั 0.75 มม. เม่ือได้ท้งั 2 ค่า แล้วให้นามารวมกนั กจ็ ะได้ สเกลหลกั 14. 00 มม. สเกลเลื่อน 0.75 มม. ค่าทอี่ ่านได้เท่ากบั 14 + 0.75 = 14.75 มลิ ลเิ มตร ค่าคบา่ นบสนเกสลเหกลลกั หลัก คา่ คบ่าบนนสสเกเกลลเเลลื่อื่อนน รูปท่ี 1.61 แสดงตัวอย่างค่าการวัด 26.15 มม. จากรูปท่ี 1.61 สเกลหลกั เท่ากบั 26 มลิ ลเิ มตร สเกลเลื่อน เท่ากบั 0.15 มลิ ลเิ มตร ค่าทอี่ ่านได้ จึงเท่ากบั 26.15 มลิ ลเิ มตร

คา่ คบ่นาบสเนกลสหเกลกัลหลกั คค่าา่ บบนนสสเกเลกเลล่ือเลน่ือน รูปท่ี 1.62 แสดงตัวอย่างค่าการวัด 72.35 มม. จากรูปท่ี 1.62 สเกลหลกั เท่ากบั 72 มลิ ลเิ มตร สเกลเล่ือน เท่ากบั 0.35 มลิ ลเิ มตร ค่าทอี่ ่านได้ จงึ เท่ากบั 72.35 มลิ ลเิ มตร ตวั อย่าง การอ่านค่าบนสเกล 0.02 มม. ค่าบนสคเกา่ ลบหนลสกั เกล หลกั ค่าบนสเกลเล่ือน รูปท่ี 1.63 แสดงตควั า่ อบยน่าสงเคก่าลกเลาื่อรนวัด 8.12 มม. จากรูปที่ 1.63 ค่าบนสเกลหลกั คือ 8 มลิ ลเิ มตร วธิ ีการอ่านค่าให้ดูจากขดี 0 บนสเกลเล่ือนว่าชี้ตรงกบั ขดี ใดบนสเกลหลกั มากทสี่ ุด ให้อ่าน ค่าน้ัน จากรูป ขดี 0 ของสเกลเล่ือนชี้ตรงกบั ขีดท่ี 8 บนสเกลหลกั มากทสี่ ุด ค่าบนสเกลเลื่อน คือ 0.12 มลิ ลเิ มตร

วธิ ีการอ่านค่าให้ดูค่าขดี ใดบนสเกลเลื่อนทช่ี ี้ตรงกบั ขดี ใดๆ กไ็ ด้บนสเกลหลกั มากทสี่ ุดให้ อ่านค่าน้ัน จากรูป ขดี ที่ 0.12 ชี้ตรงกบั ขีดใดๆ บนสเกลหลกั มากทส่ี ุดจึงอ่านค่าบนสเกล เลื่อนได้ 0.12 มม. เมื่อได้ท้งั 2 ค่าแล้วให้นามารวมกนั กจ็ ะได้ สเกลหลกั 8.00 มลิ ลเิ มตร สเกลเล่ือน 0.12 มลิ ลเิ มตร ค่าทอ่ี ่านได้เท่ากบั 8 + 0.12 = 8.12 มลิ ลเิ มตร ค่าบค่านบสนเสกเกลลหหลลกกัั จากรูปท่ี 1.64 ค่าคบ่าบนนสสเเกกลลเเลลื่อ่ือนน รูปท่ี 1.64 แสดงตัวอย่างค่าการวัด 11.22 มม. สเกลหลกั เท่ากบั 11 มลิ ลเิ มตร สเกลเล่ือน เท่ากบั 0.22 มลิ ลเิ มตร ค่าทอี่ ่านได้ จงึ เท่ากบั 11.22 มลิ ลเิ มตร ค่าบนสคเา่กบลนหสลเกกั ลหลกั คา่คบ่านบสนเกสลเเลกื่อลนเล่ือน รูปที่ 1.65 แสดงตวั อยา่ งคา่ การวดั 86.74 มม.

จากรูปที่ 1.65 สเกลหลกั เท่ากบั 86 มลิ ลเิ มตร สเกลเลื่อน เท่ากบั 0.74 มลิ ลเิ มตร ค่าทอี่ ่านได้ จงึ เท่ากบั 86.74 มลิ ลเิ มตร 8.2.1.9 วธิ ีการใช้งานเวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ เวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์ เป็ นเวอร์เนียร์ทม่ี คี วามหลากหลายในการใช้งาน เนื่องจากมี ชิ้นส่วนทส่ี ามารถทาการวดั ได้หลายรูปแบบ เช่น การวดั ขนาดความโตภายนอก ขนาด ภายใน และความลกึ ลกั ษณะต่างๆ 1.) การวดั ขนาดภายนอกด้วยปากวดั นอก ปากวดั นอกของเวอร์เนียร์คาลปิ เปอร์แบบทวั่ ไป สามารถใช้วดั และตรวจสอบขนาด ภายนอกของชิ้นงาน รูปทรงกลม สี่เหลยี่ มอกี ท้งั สามารถใช้ในการวดั ความหนา ความยาวได้ อกี ด้วย ตัวอย่างการวดั ขนาดด้วยปากวดั นอก รูปท่ี 1.66 แสดงลกั ษณะการวดั ทถ่ี ูกวธิ ี รูปที่ 1.67 แสดงลกั ษณะการวดั ทีผ่ ดิ วธิ ี การวดั ขนาดความกว้างของชิ้นงานทรงสี่เหลยี่ ม ลกั ษณะการวดั จะต้องให้ผวิ สัมผสั ของ ปากวดั นอกสัมผสั กบั ผวิ ของชิ้นงานพอดี ไม่เอยี งไปด้านใดด้านหนึ่งเพราะจะทาให้เกดิ ความ ผดิ พลาดของขนาดชิ้นงาน

2.) การวดั ขนาดภายในด้วยปากวดั ใน ปากวดั ในของเวอร์เนียร์ สามารถทาการวดั ขนาดภายในของชิ้นงานต่างๆ เช่น รู คว้าน รูเจาะเป็ นต้น แต่ท้งั นีข้ นาดความโตของชิ้นงานจะต้องกว้างพอสาหรับการวดั ด้วย รูปท่ี 1.68 แสดงลกั ษณะการวดั ทถ่ี ูกวธิ ี รูปที่ 1.69 แสดงลกั ษณะการวัดทีผ่ ดิ วธิ ี จากรูปที่ 1.68 – 1.69 เป็ นการวดั ขนาดภายในของร่องชิ้นงาน วธิ ีการวดั ทถี่ ูกต้องจะต้องให้ ผวิ สัมผสั ของปากวดั ใน สัมผสั กบั ผวิ ของชิ้นงานพอดไี ม่เอยี งไปด้านใดด้านหน่ึง 3.) การวดั ความลกึ ด้วยก้านวดั ลกึ รูปที่ 1.70 แสดงลกั ษณะการวดั ทถ่ี ูกวธิ ี รูปที่ 1.71 แสดงลกั ษณะการวดั ทผ่ี ดิ วธิ ี ก้านวดั ลกึ ของเวอร์เนียร์แบบทั่วไปสามารถทาการวดั ขนาดความลกึ ของชิ้นงาน ลกั ษณะต่างๆ ได้ โดยการวางก้านวดั ลกึ ลงไปในรูเจาะ หรือรูคว้านทต่ี ้องการทาการวดั แล้วทา การกดลงให้ผวิ ส่วนท้ายของตวั เวอร์เนียร์ สัมผสั กบั ผวิ ของชิ้นงานในลกั ษณะต้งั ฉาก