ม.4 #หน่วยที่ 4.3 เล่ม 1 @มาตราธรณีกาล

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 ลำดับชนั้ หนิ แผนฯ ที่ 3 มาตราธรณกี าล แผนการจดั การเรยี นรูท้ ่ี 3 มาตราธรณีกาล เวลา 2 ชั่วโมง 1. ผลการเรียนรู้ 7. วเิ คราะหห์ ลกั ฐานทางธรณวี ทิ ยาทพี่ บในปัจจุบัน และอธิบายลำดับเหตุการณ์ทางธรณวี ิทยาในอดีต 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธบิ ายหลกั การ และวิธีการจัดทำมาตราธรณีกาล (K) 2. สบื คน้ ขอ้ มลู เก่ียวกบั เหตุการณท์ างธรณีวิทยาที่สำคัญในช่วงเวลาทางธรณวี ทิ ยา (P) 3. สนใจใฝร่ ู้ในการศึกษา (A) 3. สาระการเรียนรู้ สาระการเรียนรแู้ กนกลาง สาระการเรียนรู้ทอ้ งถ่ิน - ข้อมูลจากอายุเปรียบเทียบและอายุสัมบูรณ์ พิจารณาตามหลกั สูตรของสถานศึกษา สามารถนำมาจัดทำมาตราธรณีกาล คือ การลำดับ ช่วงเวลาของโลกต้ังแต่เกิดจนถึงปัจจุบันแบ่งออกเป็น บรมยุค มหายุค ยุค และสมัย ซ่ึงแต่ละช่วงเวลามี สิ่งมีชีวิต สภาพแวดล้อมและเหตุการณ์ท่ีเกิดขึ้น แตกต่างกัน 4. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด มาตราธรณีกาล คือ การลำดับอายุทางธรณีวิทยาตั้งแต่โลกถือกำเนิดข้ึน ซ่ึงมีการเปลี่ยนแปลงทาง ธรณีวิทยา และสิ่งมีชีวิตมากมาย เพื่อความเข้าใจชัดเจน นักวิทยาศาสตร์จึงจัดแบ่งช่วงเวลาทางธรณีวิทยา ออกเปน็ บรมยุค มหายุค ยคุ สมัย ชว่ งอายุ และรุ่น ตามลำดบั 5. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รยี นและคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียน คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 1. มวี ินยั 2. ความสามารถในการคิด 2. ใฝเ่ รียนรู้ 3. มงุ่ มน่ั ในการทำงาน 1) ทักษะการสงั เกต 2) ทกั ษะการสำรวจค้นหา 3) ทักษะการวิเคราะห์ 3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 172

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 4 ลำดบั ชัน้ หนิ แผนฯ ท่ี 3 มาตราธรณีกาล 6. กจิ กรรมการเรียนรู้  แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธกี ารสอน/เทคนคิ : สบื เสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ชว่ั โมงท่ี 1 ขั้นนำ กระตนุ้ ความสนใจ (Engage) 1. ใหน้ กั เรียนรว่ มกันอภปิ รายวา่ มาตราธรณกี าลในความคิดของนกั เรียนเป็นอย่างไร 2. ครูตั้งคำถามกระตนุ้ ความคิดโดยให้นกั เรียนชว่ ยกนั ระดมความคดิ ในการตอบคำถาม • ถา้ ต้องการทราบว่า เหตุการณ์ทางธรณวี ิทยาใด เกิดขน้ึ ก่อน หรอื หลงั นกั เรยี นจะทำอย่างไร (แนวตอบ นำข้อมูลอายุทางธรณวี ิทยาของเหตกุ ารณ์แต่ละเหตุการณม์ าเรยี งลำดบั ) • นกั วิทยาศาสตร์ศึกษาเหตุการณ์ทเี่ กิดขนึ้ ในอดตี ได้อย่างไร (แนวตอบ ศึกษาได้จากซากดึกดำบรรพ์ ร่องรอยทปี่ รากฏอยู่ในหนิ หรือหลักฐานทางธรณวี ิทยาอน่ื ๆ) • มาตราธรณีกาลมีความสำคัญอยา่ งไร (แนวตอบ ช่วยให้เข้าใจลำดับเหตุการณ์ทางธรณีวิทยานบั ต้ังแตโ่ ลกถือกำเนิดขึน้ เม่ือประมาณ 4,500 ล้านปีก่อนจนถึงปัจจุบัน) 3. ครูถามคำถาม prior knowledge จากหนงั สือเรียนรายวชิ าเพมิ่ เติม โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.4 เลม่ 1 หนา้ 65 วา่ นกั เรยี นรจู้ กั ยุคตา่ ง ๆ ทางธรณีบ้างหรือไม่ อย่างไร (แนวตอบ นกั เรยี นตอบตามความคิดของตนเอง เช่น ยคุ จูแรสสิก ซ่ึงเปน็ ชอื่ ของภาพยนตรท์ ่ี มีเนอ้ื หาเกี่ยวข้องกับไดโนเสาร์ หรอื ยคุ อ่นื ๆ ทีน่ ักเรียนรจู้ ัก) ขัน้ สอน สำรวจคน้ หา (Explore) 1. ให้นกั เรยี นสืบคน้ ข้อมูลเกี่ยวกับการจดั ทำมาตราธรณกี าล แล้วครูถามคำถามว่า • มาตราธรณกี าล จดั ทำขนึ้ ดว้ ยวธิ กี ารใด (แนวตอบ นำข้อมลู อายุทางธรณวี ิทยาของหนิ ซากดึกดำบรรพ์ และเหตุการณท์ างธรณวี ิทยา อน่ื ๆ มาจดั เรยี งโดยเริ่มตั้งโลกถอื กำเนิดขนึ้ จนถึงปจั จุบนั โดยแบ่งชว่ งเวลา เปน็ บรมยุค มหายคุ ยุค สมัย ชว่ งอายุ และรุ่น ตามลำดบั ) • นกั วิทยาศาสตร์ใชห้ ลกั การใดในการแบง่ ช่วงเวลาทางธรณีกาล (แนวตอบ นกั วิทยาศาสตร์ใช้การเปลยี่ นแปลงโครงสร้างของโลก และการเปล่ียนแปลงของ สิง่ มชี ีวิตทั้งการเปล่ยี นแปลงครัง้ ใหญ่และย่อยในการแบง่ ชว่ งอายทุ างธรณีวทิ ยา เชน่ การสูญพนั ธ์ ครั้งของสตั ว์ทะเลในยุคเพอร์เมียน และการสญู พนั ธข์ุ องไดโนเสารใ์ นยคุ ครีเทเชยี ส) 173

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 ลำดับชัน้ หนิ แผนฯ ที่ 3 มาตราธรณีกาล 2. ให้นกั เรยี นสบื คืนขอ้ มูลเกีย่ วกบั เหตุการณ์ทางธรณีวิทยาท่เี กิดขึ้นในมาตราธรณีกาล เพ่ือเชอื่ มโยงเข้า สกู่ จิ กรรมสำรวจมาตราธรณีกาล 3. ครูให้นักเรียนนับจำนวน 1-5 วนไปเร่ือย ๆ จนครบทุกคน เพื่อแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน โดยคนทน่ี บั จำนวนเดียวกนั ให้อยกู่ ล่มุ เดียวกัน 4. ครูแจ้งจุดประสงค์ของการทำกิจกรรม จากนั้นให้นักเรียนอธิบายเหตุการณ์ทางธรณีวิทยาท่ีเกิดขึ้นใน มาตราธรณกี าล โดยทำกจิ กรรมสำรวจมาตราธรณีกาล 5. ครูใช้รูปแบบการเรียนรู้แบบร่วมมือมาจัดกระบวนการเรียนรู้ โดยกำหนดให้สมาชิกแต่ละคนภายใน กล่มุ มบี ทบาทหน้าทข่ี องตนเอง ดังนี้ สมาชกิ คนท่ี 1-2 ทำหนา้ ที่เตรยี มวัสดอุ ุปกรณ์ สมาชกิ คนท่ี 3-4 ทำหน้าทอี่ า่ นวธิ ีการทำกจิ กรรม และนำมาอธิบายใหส้ มาชิกภายในกลุ่มฟัง สมาชกิ คนที่ 5 ทำหน้าทบ่ี นั ทกึ ผลการทดลอง (หมายเหตุ : ครเู ร่มิ ประเมินนักเรยี น โดยใช้แบบประเมินการทำงานกลมุ่ ) 6. ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลุม่ ทำกิจกรรมตามขั้นตอน ดงั นี้ 1) พิจารณาภาพสิง่ มีชีวติ และขอ้ มูลเหตกุ ารณ์ทางธรณวี ิทยา รวมถึงข้อมลู ตา่ ง ๆ ทเี่ กยี่ วขอ้ ง 2) จัดเรยี งข้อมลู สงิ่ มีชวี ิตและเหตกุ ารณ์ทางธรณีวทิ ยา แลว้ นำมาจดั ทำเป็นมาตราธรณีกาลในรูปแบบ แผนภาพ หรอื infographic 3) ครแู ละนักเรียนร่วมกนั พิจารณาแผนภาพ หรือ infographic เพื่อชว่ ยกนั ตรวจสอบข้อมลู (หมายเหตุ : ครูเร่ิมประเมินนกั เรียน โดยใช้แบบประเมนิ ชิน้ งาน) 7. ให้นกั เรียนแตล่ ะกลมุ่ สง่ ตวั แทนมานำเสนอผลการทำกิจกรรม 8. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายผลการทำกิจกรรม โดยครูต้ังคำถามเพ่ือให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกัน แสดงความคิดเห็น ดงั น้ี • สิ่งมีชวี ิตบนโลก มกี ารสูญพันธคุ์ รง้ั ใหญ่กี่คร้ัง อะไรบา้ ง (แนวตอบ 5 ครั้ง ได้แก่ ช่วงยุคออโดวีเชียนถึงยุคไซลูเรียน ช่วงปลายยุคดีโวเนียน ช่วงยุค เพอรเ์ มยี นถึงยคุ ไทรแอสสกิ ช่วงยุคไทรแอสสกิ ถึงยคุ จแู รสสกิ ช่วงยุคครเี ทเชยี สถงึ ยุคพาลโี อจนี ) • เหตุการณ์การสญู พนั ธ์ใุ นช่วงยคุ เพอร์เมียนถึงยุคไทรแอสสิกเป็นอยา่ งไร น่าจะเกดิ จากสาเหตใุ ด (แนวตอบ สัตว์ทะเลในยุคเพอร์เมียนสูญพันธ์ุประมาณ 90% ของจำนวนชนิดของสัตว์ทะเล ทง้ั หมด ซึ่งอาจเกิดจากการระเบดิ ของภูเขาไฟ ภาวะขาดแคลนออกซิเจน อุกกาบาตพงุ่ ชนโลก) 174

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 ลำดบั ชัน้ หนิ แผนฯ ที่ 3 มาตราธรณกี าล ชัว่ โมงท่ี 2 ข้นั สอน อธบิ ายความรู้ (Explain) 1. ครกู ล่าวเชื่อมโยงเข้าส่เู นอ้ื หาต่อไป โดยตั้งประเดน็ คำถามว่า มาตราธรณีกาลสามารถเปลยี่ นแปลง ได้ หรอื ไม่ ใหน้ กั เรียนรว่ มกนั อภิปราย (แนวตอบ ได้ เพราะถ้าหากมีการค้นพบหลักฐานทางธรณีวิทยาใหม่ หรือมีเทคโนโลยีท่ี สามารถหาอายุสัมบูรณ์ได้แม่นยำข้ึน เช่น การขยายเวลาของยุคควอเทอร์นารี การเปล่ียนแปลงยุค เทอรเ์ ชียรีเปน็ ยคุ พาลโี อจีน และนโี อจีน) 2. ครูให้นกั เรียนจับคู่กนั สืบค้นข้อมูลเก่ียวกบั เรือ่ งมาตราธรณีกาล ดังน้ี - การสูญพนั ธค์ุ รัง้ ใหญข่ องสิ่งมีชีวติ บนโลก - การเปลี่ยนแปลงข้อมูลในมาตราธรณกี าล โดยนกั เรยี นอาจสบื คน้ จากหนงั สอื เรยี น หรือแหลง่ เรยี นรู้อ่ืนๆ แล้วนำขอ้ มูลมาแลกเปลยี่ นความ คิดเหน็ และร่วมกนั ตงั้ ประเด็นคำถามเกี่ยวกับเรื่องทสี่ ืบคน้ มา (หมายเหตุ : ครูเริ่มประเมินนักเรียน โดยใชแ้ บบประเมินพฤตกิ รรมรายบุคคล) 3. ให้นกั เรยี นรวมกลมุ่ กับเพ่ือนอกี คู่หนึ่ง รวมเป็น 4 คน แลว้ แลกเปลีย่ นกันถามคำถามท่ีต้ังไว้ จากน้ัน รว่ มกันสรปุ เพอ่ื เตรียมนำเสนอหนา้ ชั้นเรยี น 4. ครสู มุ่ เลือกนักเรยี น 2-3 กลมุ่ ให้ออกมานำเสนอคำถามของกลุม่ ตนเอง โดยใหน้ ักเรยี นท้ังหอ้ งร่วมกนั ตอบคำถาม และอภิปรายร่วมกนั ขั้นสรุป ขยายความเข้าใจ (Elaborate) 1. ครูและนักเรียนรว่ มกันอภปิ รายเพอ่ื ใหไ้ ด้ขอ้ สรปุ เก่ยี วกบั มาตราธรณีกาล โดยอาจมแี นวทางสรปุ ดังน้ี “มาตราธรณีกาล คือ การลำดับอายุทางธรณีวิทยาตั้งแต่โลกถือกำเนิดขึ้น ซ่ึงมีการเปล่ียนแปลงทาง ธรณีวิทยา และสิ่งมีชีวิตมากมาย เพ่ือความเข้าใจชัดเจน นักวิทยาศาสตร์จึงจัดแบ่งช่วงเวลาทาง ธรณีวิทยาออกเป็น บรมยุค มหายุค ยุค สมัย ช่วงอายุ และร่นุ ตามลำดบั ซ่ึงมาตราธรณีกาลสามารถ เปล่ียนแปลงได้ ถา้ มหี ลักฐานทางธรณวี ทิ ยามาสนบั สนนุ ” 2. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3 คน ทำใบงานที่ 4.3 เรื่อง มาตราธรณีกาล ในรูปของแผนผังความคิด ให้มีความถกู ตอ้ งและนา่ สนใจ แลว้ นำเสนอผลงาน (หมายเหตุ : ครเู รม่ิ ประเมนิ นกั เรียน โดยใช้แบบประเมินการนำเสนอผลงาน) 175

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 ลำดบั ช้นั หนิ แผนฯ ที่ 3 มาตราธรณกี าล 3. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3 คน สร้างแบบจำลองมาตราธรณีกาล ตามความรู้ท่ีได้เรียนมา โดยแตล่ ะกลุ่มเลอื กมหายคุ ทีส่ นใจ กลมุ่ ละ 1 มหายุค 4. ครสู มุ่ เลือกนักเรียน 2-3 กลุม่ ให้ออกมานำเสนอแบบจำลองของกล่มุ ตนเอง โดยใหน้ กั เรียนท้งั ห้อง รว่ มกันตง้ั คำถามเกยี่ วกับมาตราธรณีกาล และอภิปรายร่วมกัน 5. ครมู อบหมายการบ้านใหน้ ักเรียนทำแบบฝกึ หดั จาก Unit Question 4 ในหนงั สอื เรียนรายวชิ า เพ่ิมเติม โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.4 เลม่ 1 หน่วยการเรียนรูท้ ี่ 4 ลำดับชั้นหนิ 6. ครูและนักเรยี นร่วมกนั สรปุ เนื้อหาเกยี่ วกับลำดับช้ันหนิ จากน้ันใหน้ กั เรยี นทำแบบทดสอบหลังเรยี น ตรวจสอบผล (Evaluate) 1. ครูประเมนิ ผล โดยการสงั เกตการตอบคำถาม การรว่ มกันทำผลงาน และการนำเสนอผลงาน 2. ครปู ระเมนิ การปฏบิ ตั ิการจากการทำใบงานที่ 4.3 เรือ่ ง มาตราธรณกี าล 3. ครตู รวจสอบผลการทำแบบฝกึ หดั จาก Unit Question 4 4. ครตู รวจสอบผลการทำแบบทดสอบหลงั เรียน 7. การวดั และประเมินผล วิธกี าร เครอื่ งมือ เกณฑก์ ารประเมิน รายการวดั 7.1 การประเมนิ หลงั เรียน แบบทดสอบหลงั เรียน รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ - แบบทดสอบหลังเรียน ตรวจแบบทดสอบ หน่วยการเรียนรูท้ ่ี 4 หลงั เรยี น - แบบประเมนิ ชน้ิ งาน ระดบั คุณภาพ 2 เรอื่ ง ลำดับชั้นหิน - ใบงานท่ี 4.3 ผ่านเกณฑ์ 7.2 ประเมินระหวา่ งการ ร้อยละ 60 ผา่ นเกณฑ์ จัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ 1) สำรวจมาตรา - ตรวจแผนภาพ ธรณกี าล 2) มาตราธรณกี าล - ตรวจใบงานท่ี 4.3 3) การนำเสนอผลงาน - ประเมินการนำเสนอ - แบบประเมนิ การ ระดบั คุณภาพ 2 ผลงาน นำเสนอผลงาน ผา่ นเกณฑ์ 4) พฤติกรรมการ - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤตกิ รรม ระดบั คุณภาพ 2 ทำงานรายบคุ คล การทำงานรายบุคคล การทำงานรายบุคคล ผ่านเกณฑ์ 5) พฤติกรรม - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสังเกตพฤตกิ รรม ระดับคุณภาพ 2 การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม การทำงานกลุ่ม ผ่านเกณฑ์ 176

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 ลำดบั ชนั้ หนิ - สังเกตความมวี ินยั - แบบประเมิน ระดบั คุณภาพ 2 แผนฯ ท่ี 3 มาตราธรณกี าล ใฝเ่ รยี นรู้ และมงุ่ มั่น คุณลกั ษณะ ผ่านเกณฑ์ ในการทำงาน อันพึงประสงค์ 6) คณุ ลกั ษณะ อันพึงประสงค์ 8. สอื่ /แหลง่ การเรยี นรู้ 8.1 สือ่ การเรยี นรู้ 1) หนังสอื เรียนรายวชิ าเพิ่มเติม โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.4 เล่ม 1 หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 4 ลำดับชั้นหิน 2) แบบฝกึ หัดรายวชิ าเพ่มิ เตมิ โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ม.4 เลม่ 1 หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 4 ลำดบั ชัน้ หนิ 3) ใบงานท่ี 4.3 เรื่อง มาตราธรณกี าล 4) วัสดุ-อปุ กรณ์ท่ีใช้ในกิจกรรมสำรวจมาตราธรณกี าล 8.2 แหลง่ การเรียนรู้ 1) ห้องเรยี น 2) หอ้ งสมดุ 3) บริเวณโรงเรยี น 4) แหลง่ ข้อมูลสารสนเทศ 177

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 4 ลำดบั ชน้ั หนิ แผนฯ ที่ 3 มาตราธรณีกาล ใบงานที่ 4.3 เรือ่ ง มาตราธรณีกาล คำชแี้ จง : ให้นักเรียนสรปุ ความรู้เก่ียวกบั มาตราธรณกี าลในรูปแบบของแผนผงั ความคิด และนำเสนอผลงาน 178

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 ลำดับชัน้ หนิ แผนฯ ท่ี 3 มาตราธรณกี าล ใบงานที่ 4.3 เฉลย เร่อื ง มาตราธรณกี าล คำชีแ้ จง : ใหน้ กั เรียนสรุปความรู้เก่ียวกบั มาตราธรณีกาลในรปู แบบของแผนผังความคิด และนำเสนอผลงาน (ข้ึนอยู่กบั ดลุ ยพจิ ิจผู้สอน) 179

หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 4 ลาดบั ชนั้ หิน ................................. แผนฯ ที่ 3 มาตราธรณีกาล ................................ ) 9. ความเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรอื ผู้ที่ได้รับมอบหมาย ...... . ขอ้ เสนอแนะ ลงชอ่ื ( ตำแหนง่ 10. บันทกึ ผลหลงั การสอน • ด้านความรู้ • ดา้ นสมรรถนะสำคญั ของผเู้ รียน • ดา้ นคุณลักษณะอันพึงประสงค์ • ด้านความสามารถทางวิทยาศาสตร์ • ดา้ นอน่ื ๆ (พฤติกรรมเด่น หรือพฤตกิ รรมท่มี ปี ญั หาของนักเรียนเปน็ รายบุคคล (ถ้ามี)) • ปัญหา/อุปสรรค • แนวทางการแกไ้ ข 180