Unit 2.ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต

การศกึ ษาเก่ียวกับส่งิ มีชวี ิต คอื วิชา วิทยาศาสตร์ แขนงหน่ึงท่ชี ่ือว่า ชวี วิทยา

1.ส่ิงมชี ีวติ คอื อะไร

1 เป็ นสิ่งทสี่ ามารถเคลอ่ื นไหวได้ หายใจได้ เจริญเตบิ โตได้ สืบพนั ธ์ุได้ ฯลฯ 2 นักชีววทิ ยาจงึ ใช้เกณฑ์อะไรในการจาแนกสิ่งที่ พบเห็นว่าเป็ นส่ิงมชี ีวติ

ลักษณะสาคญั ของส่ิงมีชีวิต 1.ส่ิงมีชีวติ มีการสืบพนั ธ์ุ 2.ส่ิงมีชีวติ ต้องการสารอาหารและพลังงาน 3.ส่ิงมีชีวติ มีการเจริญเตบิ โต มีอายุขัยและ ขนาดจากัด 4.ส่ิงมีชีวติ มีการตอบสนองต่อส่ิงเร้า 5. ส่ิงมีชีวติ มีการรักษาดุลยภาพของร่างกาย 6.ส่ิงมีชีวติ มีลักษณะจาเพาะ 7.ส่งิ มีชีวติ มีการจัดระบบ

1.ส่งิ มีชีวติ มีการสืบพนั ธ์ุ

ส่ิงมชี ีวติ มกี ารสืบพนั ธ์ุ (Reproduction)



การสืบพนั ธ์ุ (Reproduction) เป็ นลักษณะท่สี าคัญของส่งิ มีชีวติ การสืบพนั ธ์ุเป็ นการเพ่มิ จานวนของส่งิ มีชีวิตชนิด เดียวกันเพ่อื ดารงไปสู่รุ่นต่อรุ่น

การงอกใหม่



2.ส่งิ มีชีวติ ต้องการสารอาหารและพลังงาน ส่ิงมีชีวติ จะไม่สามารถดารงอย่ไู ด้ถ้าไม่มีอาหารและพลังงาน ในอาหารมีสารอาหารท่ชี ่วยให้ร่ายกายเจริญเตบิ โต สารอาหารบางชนิดสามารถให้พลังงานเพ่อื ใช้ในการทา กิจกรรมต่างๆ เช่น โปรตนี ไขมัน รวมทงั้ ปฏกิ ิริยาเคมีภายในเซลล์ของส่ิงมีชีวิตเรียกว่า เม แทบอลิซมึ กต็ ้องใช้พลังงานจากสารอาหาร

เมตาบอลซิ มึ (METABOLISM) เมตาบอลซิ มึ คอื กระบวนการท่เี กดิ ขนึ้ ภายในเซลล์ ซ่งึ สามารถ จาแนกออกเป็ น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้ดงั นี้ 1.กระบวนการสังเคราะห์พลังงานจากอาหารท่เี รารับประทานเข้าไป เช่น สังเคราะห์เอากรดอะมโิ นกับกลูโคส (Anabolism) 2.กระบวนการสลาย คือการสลายโมเลกุลใหญ่ในข้อ 1 ท่เี ก็บ สารองไว้นัน้ ให้ไปเป็ นโมเลกุลเล็ก เพ่อื นาไปใช้เป็ นพลังงานได้ทนั ที พลังงานท่วี ่านีก้ ค็ ือเร่ียวแรงท่นี าไปใช้ในการออกกาลังกาย ยนื เดนิ น่ัง ต่างๆ(Catabolism)

การเจริญเติบโต ของส่ิงมีชีวติ มีการเพ่มิ จานวนเซลล์ มี การเพ่มิ ขนาด มีการเปลี่ยนแปลงเพื่อทาหน้าท่ีเฉพาะ อย่าง สงิ่ มีชีวติ มีการเจริญที่แตกตา่ งกนั ไป เชน่ ผีเสือ้ กบ เป็ นต้ น เม่ือสง่ิ มีชีวติ เจริญเตม็ ท่ีก็จะตาย

วงจรชีวติ กบ

การตอบสนองต่ อส่ิงเร้ า การรับความรู้สกึ และโต้ตอบส่งิ ต่างๆ ท่เี กดิ ขนึ้ รอบๆ ตวั ได้ไว เช่น แสง อุณหภมู ิ นา้ การสัมผัส ซ่งึ เรียกว่า ส่งิ เร้า ส่วนพฤตกิ รรมหรืออาการท่ี อวัยวะส่วนใดส่วนหน่ึงของสัตว์หรือพืช แสดงออกให้เหน็ เม่ือถกู ส่ิงเร้ามากระตุ้น ณ ช่ัวขณะหน่ึง เรียกว่า การตอบสนอง

5. ส่งิ มีชีวิตมีการรักษาดุลยภาพของร่างกาย การรักษาดลุ ยภาพคอื ร่างกายมีการปรับการทางานของอวยั วะ ตา่ งๆ เพอ่ื รักษาสมดลุ ของร่างกาย

6.ส่งิ มีชีวติ มีลักษณะจาเพาะ

7.ส่งิ มีชีวิตมีการจดั ระบบ สงิ่ มชี ีวิตแม้ประกอบด้วยเซลล์เดียวก็มีการ จดั ระบบหน้าทีใ่ นการทางานของโครงสร้างต่างๆ ภายในเซลล์ เชน่ คลอโรพลาสต์ ทาหน้าทใ่ี นการ สร้ างอาหารให้ แก่เซลล์







สาขาตา่ งๆ ของชีววทิ ยา

อยากทางานการตรวจเชือ้ สาขา แบคทีเรียวทิ ยา

ชอบแมลง สาขา กฎี วทิ ยา



ชีววทิ ยากบั การดารงชีวติ ชีววทิ ยาจะเกี่ยวข้องกบั การดารงชีวติ ของเราเป็ นอยา่ งมาก 1. การดแู ลรักษาสขุ ภาพของร่างกาย 2. การดแู ลรักษาสง่ิ แวดล้อม 3. การพฒั นาเทคโนโลยี เพ่ือการอยดู่ กี ินดขี องมนษุ ย์

การดูแลรักษาสุขภาพของร่างกาย 1.การเลอื กบริโภคอาหารทีม่ ปี ระโยชน์ต่อร่างกาย เช่น เลอื กกนิ อาหารที่ สะอาด และสุกใหม่ๆซ่ึงอาจตดิ โรคพยาธิ ได้ ไม่กนิ อาหารทแ่ี มลงวนั ตอม เพราะอาจจะแพร่โรคได้ เลอื กอาหารทปี่ ลอดจากสารพษิ ต่างๆเป็ นต้น 2.การออกกาลงั กายช่วยให้สุขภาพแข็งแรง รู้จกั เลอื กการออกกาลงั กายให้ เหมาะสมกบั เพศและวยั และสภาพ ของร่างกาย 3. การรู้จกั ระบบต่างๆจองร่างกายช่วยให้การดูแลและรักษาระบบต่างๆของ ร่างกาย เช่นระบบโครงกระดูกระบบ ผวิ หนัง ระบบหายใจ ระบบย่อยอาหาร ฯลฯเป็ นไปอย่างถูกต้อง อนั จะเป็ นผลให้สุขภาพของระบบต่างๆรวมถึง ร่างกายเป็ นปกตสิ ุขด้วย

การดูแลรักษาส่ิงแวดล้อมได้แก่ 1.การไม่ตัดไม้ทาไม้ลายป่ า เพราะต้นไม้มีความสาคญั ต่อ สภาพแวดล้อม ละเป็ นตัวการสาคญั ในการผลติ ออกซิเจนให้แก่โลก และลดระดับคาร์บอนไดออกไซด์ให้แก่โลกด้วย 2.การปลูกพชื คลุมดนิ การปลูกพชื หมุนเวยี น การสงวนรักษานา้ ดินแร่ ธาตุ และอากาศมีผลต่อการพฒั นาสิ่งแวดล้อมของโลกให้ยงั่ ยนื ท้งั สิ้น 3.การเข้าใจสมดุลของ พชื สัตว์ จุลนิ ทรีย์ในฐานะผู้ผลติ อาหาร ผู้ย่อย สลายสารอนั จะก่อให้เกดิ วฎั จกั รต่างๆของสารในระบบนิเวศ ซ่ึง นาไปสู่ความสมดุลของสารในธรรมชาตไิ ด้ดยี ง่ิ ขนึ้ ฯลฯ

การพฒั นาเทคโนโลยี เพอ่ื การอยู่ดกี นิ ดขี องมนุษย์ชาตไิ ด้แก่ 1.การผลิตสารต่างท่ีเป็นอาหารและช่วยในการรักษาโรค เช่น การผลิต ฮอร์โมนอินซูลินจากยสี ตเ์ พอ่ื รักษาโรคเบาหวานในคน 2.การพฒั นาทางดา้ นพนั ธุวิศวกรรม( genetic engineering )มาใชใ้ นการตดั ต่อ สารพนั ธุ์กรรมเพอื่ ใชใ้ นการพฒั นาพนั ธุ์กรรมพืช พนั ธุ์สตั วท์ ่ีใหผ้ ลตอบแทน หรือมีคุณภาพดีมากยง่ิ ข้ึน เพอ่ื ความเป็นอยขู่ องมนุษยท์ ่ีดีข้ึน แตก่ ย็ งั ตอ้ งมี การศึกษาถึงผลดีและผลเสียกนั ตอ่ ไป 3.การพฒั นาเทคนิคทางดา้ น DNA เพือ่ นามาใชใ้ นการตรวจหาสายสัมพนั ธ์ ของพอ่ แม่ลกู นอกจากน้ียงั ใชใ้ นการสืบสวนสอบสวนทางคดีของแพทยแ์ ละ ตารวจไดเ้ ป็นอยา่ งดี

ชีวจริยธรรม



สานักงานคณะกรรมการการวจิ ยั แห่งชาติ กาหนดจรรยาบรรณการใช้ สัตว์เพอื่ งานวจิ ยั งานสอน งานทดสอบ และงานผลติ ชีววตั ถุไว้ดงั นี้ 1. ผู้ใช้สัตว์ต้องตระหนักถงึ คุณค่าของชีวติ สัตว์ 2. ผู้ใช้สัตว์ต้องตระหนักถงึ ความแม่นยาของผลงานโดยใช้สัตว์ จานวนน้อยทส่ี ุด 3. การใช้สัตว์ป่ าต้องไม่ขดั ต่อกฎหมายและนโยบายการอนุรักษ์ป่ า 4. ผู้ใช้สัตว์ต้องตระหนักว่าสัตว์เป็ นส่ิงมีชีวติ เช่นเดยี วกบั มนุษย์ 5. ผู้ใช้สัตว์ต้องบนั ทกึ การปฏบิ ตั ติ ่อสัตว์ไว้เป็ นหลกั ฐานอย่าง ครบถ้วน

การโคลนน่ิงมนษุ ย์ การโคลนนิ่ง(cloning) ช่วยในการเพิ่มจานวนพนั ธ์สุ ตั ว์และ พนั ธ์ุพืชหายาก หรือเพมิ่ จานวนพนั ธ์ุสตั ว์และพนั ธ์ุพชื ท่ีใกล้ท่ีจะสญู พนั ธ์ุ ได้เร็วกวา่ การผสมพนั ธ์ุกนั แบบปกตติ ามธรรมชาติ

การทาแท้ง

การใช้สตั ว์ทดลองทางชีววิทยา เพราะสัตว์กม็ ชี ีวติ เช่นเดยี วกบั มนุษย์ ดงั น้ันการทดลอง ต้องไม่ทรมาน สัตว์ และใช้สัตว์ให้น้อยทสี่ ุดและได้ผลความรู้มากทสี่ ุด และต้องไม่ผดิ กฎหมายด้วย

การใช้สารเร่งการเจริญเติบโตในพืชหรือสตั ว์ อนั ก่อให้เกดิ สารตกค้างได้นอกจากนีใ้ นปัจจุบันยงั มกี ารใช้สารเร่ง เนือ้ แดงให้แก่เนือ้ หมู

การผลติ อาวธุ ชีวภาพ